장음표시 사용
581쪽
cum in putrida, illi quae hecticae consociatur simili, si solitaria foret, nocuum iudiearetur. iduando vero hectica lolitaria, Sc nulli alteri morbo coniuncta aegrum tenuerit : ea per contrarias alterationes sic erit oppugnanda, ut citra aegri molestiam, Ae virium exolutionem ι sentim , sed sine intermissione . contractae intemperiei obteruemur. Verum magna est diuersoriim hecticae, graduum curandorum differentia. Etenim quae recens impressa est, de vel in sola vitalis humidii effervescentia consistit, vel marasmodem non exquisitam nondum est praetergressar sola sed accu- stata Sc continuata alteratione curabitur. Vacuationem quidem nullam insignem ad sui medelam 'per se requirit haec febris r quae nec ex sanguinis superabundantia, neque ex ulla succorum prauitate ve causa continente nascitur. In qua praeterea nulla perfrigerij spes, quenquam ad sanguinem, mittendum debet inuitare. Cum calor ille praeter naturam per corpus effusus. neutiquam sit in fieti, quem feruor succorum indueat e sed in solidis partibus aequaliter introductus in humidi consumptionem conspiret. Quam eo celerius induceremus, quo alimentarium membrorum fomentum largius effun)eremus. In alterantium autem usu meminisse oportet, quoniam calor ille im modicus breui sibi siccitatem adiungit; refrigerantibus humectantia semper esse consocianda. Ea i La. iis. adhibita cauci ne CX Galencit, Vt humectemus quidem semper & quam maxime t cum sic etiam: caloris acrimonia retundatur ; & humectantia lente operando , nullam vim imbecilliori naturae polline inferre. Ad pcrfrigerium autem, ineunte quidem hectica , ea assumere licebit quae ad re frigerandum minime lint ignauia: eadem vero iam progressa, quae mitiora sunt tantum usurpareeonueniet. Atque id, ne dum conaremur calorem praeter naturam prompte retundere: simul pau-
cum illud calidum quod residuum est, vel in membro aliquo, vel in corpore uniuerso, ex integro
Media per quae his intentionibus satisfit, ex vicisis ratione, Ac pharmacia petuntur. Conuenientem vi hias rationem talem per singula rerum non naturalium capita praescribcmus. Aet primum ad humidum 3c frigidum inclinet. Ideo cubicula in regionibus quidem septentrionalibus, eligantur ad orientem aequinoctialem vergentia: in meridionalibus autem, quae septentrionem spectent. Cauendumque est per varias anni tempestates , ne dum fenestrae sereno
coelo ad liberum aerem introducendum aperiuntur: vel ex algore nimio aegrorum cute densata, i libera transpiratio reprimatur ; vel contra ab immodico ardore, morbo incrementum accedat. ubd si ob aestuosam regionis temperiem, aer calidior sit quam expediati vel ea quaerere loca conueniet qaae propinquos habent fluvios, aut praeterlabentes aquarum dulcium largos riuos : vel omni arte cubiculi aer in quo aeger commoratur ita temperandus erit, ut situs noxa averratur. Vod assequemur: vel cubiculum frequenter irrorando aqua egelida cum pauco .aceto, rosarum , violarum, nymphaeae, ac similium aquis stillatirijs ab omni empyreumate liberis, necnon eorum.
dem ac similium restigerato decocto , vel quotidie pauimentum aspergendo salicis, populi, vitium, violarum , nymphetae, rosarum&consimilium soliis, aut solibus. Motus omnes Sc exercitia pretierquam leues ante pastus deambulationes, liis inhibere oportet, de quietem consulere. Somnus moderatus esse conuenit, cauendumque , vigiliis. Maeror quicunque, animi anxietas, ac curae, vitanda sunt: contra rei familiaris neglectu habito , animus integra laxandus, de hilaritate omni ingenio quς sita marcescens vita refouenda est. Aluus libera conseruetur: ne foeces in ventre diutius stagnantes, suo putore calori prς cr natu tam concepto maiorem acritudinem addant. Vae si fuerit segnior, vel immissis glandibus, vel iniectis clysteribus leniter irritetur. Clysteres hoc casu parati possunt, ex decocto herbarum emollientium Sc refrigerantium, aut ex aqua hordei: in quibus mel rosatum de violatum, ςquis portio nibus di luatur, addita etiam aliquando cassiae me)ulla aut lenitivor vel horum vice saccharum album assumatur. Vtrisque oleum rosatum, violatum, aut nenupharinum, vel butyrum rechus eliquatum additur. A lias concinnentur ex iure pulli leuiter salito, aut ex lacte, de saccharo: vel ex telo lactis de melle rosito aut violato. m xo Inedia, in hoc affectu maximE est noxia Se perniciosar quae, ut docuit Galenus calorem acuit, ' de siccitatem insert uvare si ex praecedenti morbo , cui sectica successerit. anorexi a ciborumque fastidium adsit. procurandum est ut amissam apetentiam reuocemus. Φd multb essicacius securiusque assequemur: ea praescribendo quae humectent, de refrigerent, seu cibi sint, seu alterius ordinis auxilia: quam acria, salsa, atque alia quae appetitum vellicare creduntur, liberius condonando. Tantillum enim tale si ardentius aliquando expeterent, de quodcunque aliud minus nini b. 1t .ixium, illis ex Hippocratis decreto ' indulgere conueniet. Fieri enim poterit ut ventriculus suaui6ε alimenti quadantenus noxij a priore torpore excitatus utiliora deinceps admittat. Si vero qui aegrotat null- teneatur inappetentia, prospiciendum est, ne plus ciborum in ventrem ingerat quam coquere
582쪽
cmucre valeat: aliter se cruditatibus in farciens putridae febris generationi occasionem daret. Sed maxime ea qualitatis eduliorum habeatur ratior ut & humectent & refrigerent singula. Ergo illis in prandio &ccenatuscula exhibeantur. Quae praeterea oleribus refrigerantibus &humectantibus sint alteratae Huius ordinis sunt,endiuia, borrago , hu glossa, lactuca, portulaca, lacerosa , & similia. Radices eryngit, satyrionis, & tragopogoni quas commendat plateius, non a lmitterem ; quia calidiores: neque spinachia, & betam, quod nitrosunt illud quo abundant, suceo acriores reddat. Inter fructus, ut ijia sunt mora, pruna, cerasa, ficus recentes t atque huiusmodi quae prima mensa ministrantur. Cucurbitae Manguriae: iustulis incoquuntur. Poma cocta prima mensa exhibentur: cruda si ferantur, & pira pro varia conditione tum cruda tum cocta, pro bellariis suggerenda. Melones qui vitio careant in prima mensa, imo & simul cum carnibus adgratiam non sine fi uctu comeduntur: modo a nimia quantitare caueatur. Carnes sint boni succi . fa-leilis eoctionis de minima taldae distributionis. Tales sunt pullorum, gallinarum . perdicum, pha sianorum , cuniculi, iunioris leporis; necnon vitulinae, vervecinae ,&hcedina . Agninae vero sunt aliquantulum suspectae squamuis a Saxonia laudentur quis d lienterias excitem , aut diari liceas etiam aliquando frequentato usu promoueant: quae his aegris, praesertim iam imbecillibus sunt periculosae Praeterea oua recentia, gallorum testes, ranarum coxae, & pisces saxatiles clixati, eisdem conueniunt. Atq; hi ad gratiam & varietatem magis: cum familiaris eo tum usus minus lit salubris. lPotus in hectica incipiente , praesertim si ea alteri febris speciei superuenerit, sit aqua cocta, in qua vel saccliaram, vel serupus violatus, capillorum veneris, cerasorum , granatorum dulcium, aut similis aluis dissoluatur. Vel aqua hordei cum aliquot frustulis corticis citri conditi decocta. lNeelion cere uisita tenuis, si huic potus geneti aegri fuerint assueti. lmo Sc frigida quae eas condi-ltiones habeat quae salubrem aquam decent. Modo tamen simplex sit hectica: nec cum viseeris vllius inflammatione tumoreue ex Gat.' pulmonum ulcere, aut putrida febre coniungatur. Poterit etiam vulgavis pii sana eisdem exhiberi: seu cum hordeo, liquiritia , seu tu iubae, aut pastulae incoquantur. At si larnor, ardόrque sit mitior, uti solet in ea quae primario incipit: vinum etiam concedundum erit. Nun tamen potens Ac vinosum, sed tenue&olygophorum , seu imbecillum tquod, ut docuit Galcnus y leuiter etiam astringat, ad robur membris facultati naturali primario deseruientibus conciliandum. Sed illud vel aqua hordei, vel decocto radicum buglossae aut aquisaltem inculpata, vel ea quae una aut altera ebullitione sit ab omni vitio purgata, prout aegro videbitur, diluatur. Medicamenta quae ad liecticae solitariae, tum incipientis, tum leuiter progressae curationem
couuenianti sunt tantam alterantia Purgantia enim hic minimum sunt ex usu : S eo casu tantum, si vel astricta M tudior sit aluus, vel cruditates aliquae in primis viis ex praua victus ratione colligatur. Adi citandam aluum clysteres sunt utiliores εἶ quorum tamen usum nonnulli nescio quo mentis errore recusant. Si ergo alterutro casu per ea quae ore sumuntur ventrem purgare aut cogamur, aut etiam expediat et utile erit thamarindorum decoctum , cassiae recens extractae colata infusio,
syrupus rosarum pallidarum, aut damascenarum etiam ex pluribus infusionibus paratus: cassa ipsa recEns extracta, dc thamarindorum pulpa in bolo assumpta. Non ulli mannam probant: sed ea acrior est de facile in hecticis inflammatur ι quia mellis quoddam genus est, temperamento saltem, si non ortu Verumtainen si ea sero lactis dissoluatur, M Briganti potius eligatur, quam Calabrina, concedi poterit. i , o
Alterantium medicamentorum, alia per os exhibentur, alia exteri .s ministrantur. Interius assumenda sunt iu lapia, a poetem ta, condita, de optatae. In quibus concinnandis,plii rimum tribuendus' est Dixtiae t ne remedia horrorem fistidiumve his aegris pariane. Eisdem odorata quaedam mi cum lyuabir vi praeparandos imbecilliorum spiritus ; sed nε plus iusto calefaciant, eadem parua quantitate sunt praescribendae Iulapia ex aquis in balneo destillatis, vel decoctis lactucae, cichorei, violarum,qrnis ae,buglos inrisinis, melonum,anguriae.& similium: cum strupo violato, papaueris me )i is capill xium cerasorum, granatorum, de agresta, de pomis redolentibus, aut similibus p vi uim sunt. Quη ammatizari poterunt, puluere corticis citri, florum garyophyllorum , Manci qm ,3 similiumςKD atorum: vel grano vno aut altero galliae mos tae,aut ambaraegri
se in Nupio soluti Minod pdpratiora haec non abhorreant. Necnon pro his qui minus sunt de- .licui soni pulvere diam rv.tiui sigidi, aut dia tragacanti cum confectione de hyacintho, atque alii tisimili M.t Ammacietatiqwtem sic fieri solet, ut panno aut lineo denso dc duplicato per quem colari debet Riupium puluis 44 gromatizationem praescriptus aspergatur, mox iulapium semel at-qge iterum bieme inpidi aestate etiam Digidusupereffundatur,colatumq; exhibeatur. ApὀZcmata, α ip ict*rum dicνbus,4e sellis;seminibus frigidis maioribus, violatu, lactucae, papaueris albi: iu-i ιμ-rgob ebine rhamarindis, passulis, hordeo: ac floribus violarum,nymphaeae,borraginis, bu-
583쪽
86 Artis indicae pars posterior.
glossi, calendulae, leucois, garyophyllorum , auranciorum, aut similibus, vari h parari poterum rde supra relatis prout aegri conditio, Ac gratia suggeret aromatizari. Condita Mopsatae ex conseruis praedictorum notum, pulueribus aut confectioimbus cardiacis gratioribus, radicibus, fructibus. aut corticibus conditis, saccharo, aut strupis antea relati, parari ea arte poterunt, quam in uniuersali methodo abundε docebimus. Exterius conueniunt epithemata , 8c linimenta t quae viscerum magὶs distemperatorum regionibus tepida admouentur, & eum incaluerint, renouantur. Epithemata vel ex aquis stillatitiis refrigerantibus & humectantibus, vel ex sumis aut deeoctis, imo dc lacte parantur: quibus ad maiorem penetrationem vel vini albi, vel aceti rosari tantillum additur: ad robur autem tam cordis, quam hepatis pulveres alterutri visceri roborando accommodati immiscentur. Materiam his omnibus idoneam suggerent, formamque docebunt, ultima prioris libri capita. Renibus calidioribus lac, refrigerantium herbarum succos aut oxycratum subrepidum admouere plerumque sumus conistenti. Linimenta non solum post epithemata hepatis aut renum regioni frigidiora, sed & toti corpori temperatiora admouenda, ex oleis fiunt aut ex unguentis ec ceratis quae conuenientibus oleis dissoluuntur. Olea ad haec utilia sunt rosatum, violatum ,&nenupharinum : quibus olei amygdalarum dulcium, vel liliorum : necnon Ecgallinae, anatis, aut haedi axungiae, vel butyri portio , imb&lac admisceri potest. Unguenta sunt resumptiuum, rosatum Mesues , Ac populeum : quo ta-l men non solo sed aliis parua quantitate ad maius refrigerium mixto uti licebit. Cerata, sunt refri: gerans Galeni, & iantali num. Ad quorum imitationem mille alia e fingi possunt,pro remediorum oecurrentium conditione & particulari aegrotantis constitutione. Corpus autem uniuersum praesertim a balneo illinire consuevimus; partim ad maiorem refrigerationem & humectationem: partim ad nimium totius effluuium inhibendum. QVod tamen , tunc minime reprimere conueniet, nee corpus uniuersum illinire, eum hiatica putrida coniungetur. Sic enim transpiratione prohibita putredinis causam augeremus. Huc etiam referuntur epicarpia r quae vel ex diuersis herbis contusas ut lactuca, semperuiuo, umbilico veneris, portulaca, lenticula palustri, & similibus; earumdem succis ; mutilaginibus, cydoniorum, psylli, εc similium confectionibus, liquotibus stillatitiis
atque paribus, ad refrigerandum aut simul roborandum essicacibus praeparantur: Ec carpis , ut commodius per arterias suam vim cordi insinuent, admouentur. Tandem ad refrigerandos de humectandos hecticos quos nondum marasmus tenet, caeteris omnibus praeferendum est balneum. Quo non antiquo more iam dessueto utimur: sed in propria aegorum camera aut illi proxima , Iabrum paratur ligneum seu in eortinae modum rotundum , seu squod commodius est oblongum iin quod aqua dulci tepente ferE plenum aeger immittitur. Aquae leporem talem esse principio opor. tet , ut aegrotus dum labrum nudus ingreditur, nec vel leuissime horreat, neque ullam ex aquae ea-lore molestiam sentiat. Imd ne sibi quidem ruborem in facie excitari percipiat. Aliqui in his quorum acrius est quod per cutem transpirat a quo tepor ille aquae corporis intima essicacius subintret, aceti optimi quartarium unum aut alterum admiscent.Quod nondum progressa hectica utilissimum fore censerem: aliquantulum autem progressa, mallem vini albi quartaria duo aut tria, seu heminas quinque aut sex in balneum emandere. Nonnunquani ad recreandos aegros si tempestas ferat, rosas aquae superiniicimus. quae suaui odore , spiritus eorum qui balneantur reficiant. Cauendum tamen ne ab idiosyncrasia molestias potius aegro quam gratus sit rosarum .dor: quo casu quae- .lsita illa gratia in offensam cederet. Explicatum ergo teporem aquam balnei principio habere oportet: ut cutis primum ficcitas densitasque corrigatur: tum vi temperatus aquae vapor se intus insinuans penitiora corporis humectet simul δe refrigeret. Sensimtamen permittendum teporem illum remitti. Imb per aestatem etiam frigidae aliqui linfundendum ad suaue& a cutit aegro per-Α ra. i. Jfrigerium conciliandum. Quoniam certum est,&a Galeno 'comprobatum hecticos a balneo minime iuuari, nisi cum suauitate refrigerentur. 1
Qui ex diuturniore mora in tepida , quae corpus laxando aliquod etiam internae sititituosae ta substantiae effluuium causat, nimium exoluentur. Vnde miror, thermalis balnei usum Platero Aia. i. fuisse probatum,& Baccio reserente , quosdam censete Paganelli aquas sub Viterbio valdε ealii das, sanare hecticost eum non inde pes iuratio concilietur, sed eum noxia exolutione, siccitast 1. ωα etiam siccioribus his corporibus imprimatur, ut docet Galenus L Parrandi autem hecticorum bas---.. nei .praescripta a nobis ratio,muleis commodior esse videtur quam quae resto probatur Qui durimis in in vult parari tineas seu cortinas,unam moderatὶ calida aliam frigida plenamιε aegrum tepida in fit. - . - gidam transferri. Ea enim minus repentina minusque ideo molesta videtur mutatio i qua sensim refrigescente aqua, a tepore ad frigiditatem itur, quam si ex aqua tepida sutim in frigidam tran fetamur.Quidam utiliter ditiores in lactis eaprilli,aut ex diuersis quaesupedibus enmicti balneum immittunt:a quo de humectantur magis,& abundatius reficiuntur.Mora in balneo, pro aegri viribus praescribere .
584쪽
praescribere conueniet.Robustiores enim,& a praecedenti morbo nullatenus exolutos, per aestatem, ad sesquihoram in balneo continere ante prandium poterimus t ad vesperam ver5 per horam. Im-cilliores autem per horam iutegram aut dimidiam. Et singulos tandiu ,ut recrcentur quidem, minime vero exoluantur. Egressos a balneo leniter exsiccare , exsiccatos leniter illinire, & illitos quieti per unam horam aut alteram Committere oportebit. Quos etiam dormire si velint tunc maximε patiemur, cum per noctem minus dormierint. Ac quiete aut somno eosdem conuenientibus alimentis pro more nutrire iuvabit. Huiusmodi autem remedium non semeriantum , sed saepius etiam usurpandum erit. Quod per duos aut tres dies continuatum, ubi per octo aut decem dies fuerit intermissum: mox iterum, ae tertio etiam si expediat, repetatur. Verum duo sunt quae in balneandis hecticis cauere oportet. Primum, nὶ aegrum in balneum an-th immittamus, quam perfecta sit prima concoctio, dc intestina foeces deposuerint. Vae si ad excretionem tardiora fuerint, mitioribus clysteribus erunt eluenda. At si praeterea cruditates in primis viis, pri maque corporis regione congestas esse nouerimus: Ieni pharmaco prius etiam erunt ex
purgandae, quam balneum instituatur. Secundδ procurandum est praesertim in secunda hecticae differentia quam malasmodem appellauimus, de cuius speciali curatione statim in nὶ famescentes
in balneum introducamus, quos ita nimium exolueremus. Sed aliquot antea horis quidpiam facilis coctionis exhibuisse iuvabit, aut lac aut iustulum i quod ventriculi siccitatem temperando. nec illi molestiam inserat, nec longiore tempore in eodem commorari vel concoquatur indigeat.
Aliis vero primi ordinis hecticis, tu lapium refrigeram dc humectans; vel non ingratum apozema exhibuisse sufficiet. Quod si qui nobis proponitur aeger, iam aliqualem maciem contraxerit, Ec ad hecticam maras-modem peruenerit : huic non solum per alterantia medendum est, sed praeterea renutritione est
Quare ad utrumque pro ratione complendum e postquam primam corporis regionem ab illuvie excrementotuin liberam esse deprehenderimus, veI qua dictum est industria expurgauerimus ; de corporis uniuersum habitum, viribus nodum exolutis balneo temperauerimus: vel lactis vel cremoris hordei vis, aegrum in naturalem temperiem reducere dc renutrire conueniet. Multa quidem sunt alimenta quae ad hunc scopum consequendum inseruiunt, quae tum antea retulimus, tum mox referemus: sed in nullo maior vis, quam in Iacte de hordeo.
Lac hccticis optimum, est humanum , a quo asininum ab hoc caprinum. Quod enim his creastius est, magis caseosum, magisve butyro sum: dissicilius coquitur, tardius permeat, facilius obstruit, & minus refrigerat. Im3 ad henicos qui parum sunt emuceati, securius est ut aiebat Galenus) asininum. Asinam autem eligamus iuuenem,sanam,hordeo & refrigerantibus humectantibusque herbis nutritam: non domi semper conclusam, sed ad liberam pastionem seni et saltem in die a puero agaZone deductam. Licti autem vernum lac sit optimum: tamen , quod pro tempore, quo offeretur aeger, occurret, usurpandum erit. Qualecunque autem Iac eligatur:id vel a mamma fugi debet, vel tepidum assumi. Tepidum conseruatur . si dum ab animali in ipso aegri cubiculo emulgetur,vase excipiatur quod in aqua tepente contineatur: vel in lance argentea prius quantum sufficiet calefacta emulgatur. Vt autem caueamus ne lac epotum in ventriculo ob febrem calidiore postmodum concrescat tilli inter emulgendum utiliter admiscemus saccharum rosatum tabulatum . quod in puluerem antia deductum, commodius dissoluitur. Illud autem in vicem mellis aut salis usurpanius: quibus Galenus ' ad praedictum finem uti consueuerata v is. to Commodissima autem lactis assumendi hora ea est matutina , qua de ventriculus a priore cibo sit Iibet, δc inde ad balneum aut prandium, aut utrumque, illua spatium dc interuallum accedat, quod ad lactis coctionem sit satis. Plerunque enim ad faciliorem horum iam emaciatorum renu- -.μα. F. tritionem, eodem tempore εc lac εc balneum praescribimus: ut habitum corporis balneo laxantes alimentum commodius per ambitum diffundatur, imb de balnei etiam tepore attrahatur. Quantitas non eadem quibusque praescribenda. Pueris enim minor sufficiet: adultis autem maior conueniet. Sed praeterea in principio parcior exhibenda est copia, ad quatuor videlicet uncias adultis, cum quatuor sacchari drachmis. Exinde vetbsensim augenda est quantitas ad uncias nouem, aut libram integram. Ae demum in lactis usu, si id citra omnem querelam acidi aut nidorulenti tu-ctus ab aegrotantis ventriculo feraturi per sesquimensem aut mensem alterum perseuerandum erit. Aduertendum tamen ex Hippocrate ' lac quibusdam noxium esse, quibus minimb praescribendumix L .1.γρώ.
est. Ac primu quidem eos laedit quibus caput dolet: quoniam illud vaporosum est,& dolore auget.l ' Secundb valdε febricitantibus malum est , aut putrida simul febre detentis ; ac magis si biliosae fiant deiectiones. Nam hi facilElae inquinant de in nidorem vertunt. Tettid. quibus suspensa sunt thypochondria, ab inflammatione vel erysipelate: etenim in his etiam nidorulentum redditur. I
585쪽
88 Artis Medicae pars posterior.
Imo etiam si hypochondita a tumore duro aut laxo suspendantur. Nam a lactis usu, tumores duri in farcituatur magis,& laxi ulterius increscunt. Quarib his nocet, quibus hypochondria murm rant ob flatus: quoniam lac statuosum clim sit, viscera sic affecta magis distendit, quorum ventriculus perfrigeratus est, aut quibus alui fluxus incidit, aut qui iam extreme sunt exsiccati. In pti ribus enim acescit. In posterioribus alui fluorem auget: nisi chalrbeatum , aut cum vitellis ouorum solutum & coctum exhibeatur. In postremis vero distribui nequie ,Iob nimiam vasorum conniventiam. Ab assumpto autem lacte hecticos dormire iuvabit: sic enim illos facilias humectabimus, Sc uberius renutriemus.
Cremor hordei, corpore ut dictum est praeparato, pari hora exhibetur, a minore ad maiorem copiam, progressu sensim facto. Qui etsi paretur multifariam. Hic modus omnium optimus est. Primo , hordeum cortice purgatum lente ad perfectam crepaturam in aqua fontana coquitur, eadem ratione atque oriΣam vulgδ paramus: tum cocti medulla per seiaceum extrahitur. Extractae cochlearia duo aut tria dissoluuntur in lassicienti quantitate emulsonis paratae in iure pulli ex amygdalis decorticatis, vel ex seminibus frigidis maioribus mundaris, aut semine etiam papalieris ; si de reficere simul conciliate somnum oporteat. ita solutus cremor sensim per duas horas ad ignem lentum, illum per breuia interualla exagitando, sic coquitur: ut nec effundatur, nee in polentam abeat, sed sorbitionis formam retineat. Tandem saccharo vulgari, aut rosato tabulato dulcoratur, de ut dictum est exhibetur. Vel fi quando importunas etiam vigilias emendare expediat, ad horam somni sorbendus datur di praemissa tamen pomeridiana comessatione, Sc prandio hora conueniente assumpto, ita ut non nisi cibo a ventriculo in intestina delapso nouus ingeratur. Et reliquum extractae medullae in vase vitreo aut argenteo loco sicco, coopertum in biduum te ruatur s& quarto die hyeme, aut tertio aestate iterum ut supra praeparatur. Vel hordeum decorticatum M deglubitum in aqua quantum satis eousque coquitur , donec rupta hordei membrana aqua colorem subrubrum acquisiverit. Tum perciliciam traijcitur, Ec aqua primum eiu uente reseruata, quod reliquum emeuiter explimitur a quod emuit, dissoluitur cum lacte parato ex aqua quae primum per colum emuxit Se seminibus frigidis maioribus aut pinei nucleis in illa solutis. Mox addito saccharo, ut supra eoquitur, & exhibetur. Hac autem formi paratum hordeatum singulis diebus integre renouatur. A liqui hordei farinam a furfure exquisite praeparatam sacculo
cannabino pressie conclusam per horas quinque aut sex in aqua coquunt; siccoctam in camino suspendunt, ut exsiccctur. Farinae ita praeparatae cochleare unum aut alterum in iure pulli dissoluunt M per tres horae quadrantes aut dimidiam horam coquunt leni agitatione cauentes nE grumescat. Tandem saccharo dulcorant & ad horam quintam aut sextam matutinam exhibent, per aliquot menses in eius usu perseuerantes. Plurimi fatuum illum hordei prioribus modis praeparati saporem abhorrentes, Loc postremo licet minus humectante non infructuos E utuntur. Non pauci inter recentiores ad tabescentium curationem commendant carnes Cancrorum, seu potius cambarorum, seu astacotum fluviatilium, testudinum de cochlearum: qudd alimentum ab his conceptum dissicilius ab acri hecticorum calore exoluatur. Verum quia talium animalium earnes aegre coquuntur , &crassos ac viscidos succos gignunt : minime probari debent. Neque enim poterunt a tabescentibus iam imbecillioribus in ventriculo confici nec nisi dissicillime in substantiam membrorum conuerri. Praeterea periculum est nc prae crassitie 5c lentore chylus ex his genitus, obstructiones in me senterio Se hepate inducat e praetertim cum huiusmodi viae per se angustae in his corporibus exsiccatis Galeno monente conniueant. Aliqui carnes horum respuentes, iura decoctorum probant. Sed merito Rondeletius cochlearum praesertim ius damnat. Habet enim hoc,quid acre de lixivium sapiens.quod non solum ingratum est sed noxium. Quare hecticos utraqimatasmode laborantes caeteris quae in rerum non naturalium usu omnibus eommunia csse docuimus recte obseruatis balneorum praescriptorum usu, Iactis matutina sorbitione, aut cremore hordei , εc conuenientibus cibis probi succi facilisque coctionis superius relatis in prandio de coena pro ratione lut expressum fuit ὶ altos securius quam alia arte curandos sperandum est. At si qui occurrit hecticus iam ad marasmum peruenerit. Quia qui ed deducti sunt admodum sunt imbecilles: ea in eorum curatione prudentia est opus, ut renutriendo magὶs vitam prorogare studeamus, quὶm ad sanationem aspirando, his uti remediis, quibus vel leuiter exoluti, vel impensius refrigerati, citius intereant. Quare tu lapiorum aut apoZematum valde refrigerantium usum non probarem, neque balnea admitterem. Sed ad perfrigerium subrepidis epithematibus humectantibus & refrigerantibus cordis hepatisque regioni admotis esseni contentus rvel ad summum in minus imbecillis semicupium sussicere posse censerem. Renutritioni ve-rd magis incumbendo talem vivendi rationem instituemus. Lac asininum ut supra praeseri lptum est , illi manb hora quarta aut minim)m quinta exhibeatur. Superdormire nitatur. l
586쪽
Experrecto ad horam nonam aut decimam prout Iac quarta aut quinta assumpserit. Per dies aliquot epitheinata huiusmodi coidis& hepatis regioni subtepida admoueantur. folior. altheae, violata lactucae&bottag. anam. i. sem altheae&psyni, ana S.i. g. Dor. viol. 5s nymph. ana p ii coquantur in aqua q. s. in colat. m. i. dissolue pulueris diamargariton frigidi S. i.g. lligni rhodii putu. 3. i. misee fiat cpithema pro regione cordis. lfolior. lani hortensis, cichor. 5c semperuiuiana m. i. sorum rosari rubear. p. ii. coquantur.
in aqua q. s. in colat. tb i. adde vini albi oligophori M. g. pulu. elea.diatrion iantalon b. ii. vel san-ltali citrini & rubri ana 3. i. misce fiat epith. pro regione iecoris. Amotis epithemisibus, nulla illitione est opus :.nε fuliginosa essumatio quae multa ab his corporibus expirat a lini mentis poros cutis obstruentibus reprimatur,& calorem acriorem reddat. Idem postmodum prandeat hora decima vel undecima: Se praeassumpto iuscaeo, aut tenui panatella in carnium iure debit. parata, si solida alimenta admiserit : his vescatur quae supra interi edulia boni succi &facilis cinaionis recensuimus. Fructuum superius relatorum esum his ad hume-ictationem , perfrigerium , ω gratiam non denegamus. Sed maxime cauendum est nε lienteliam lillis peliculosissimam prouocemus. Vinum olygophorum mediocris substantiae decocto radicum buglossi, aut aqua leuiter cocta dilutum, pro potu commodissimum erit. Ad horam tertiam aut quartam pomeridianam aliquid assumat: seu iusculum, seu carpi contusum, seu poma condita , radices buglossi conditas aut quid simile quod aegro plus sapiat. Expedit enim hos saepius in
die cibum capere , ia vel nimium dilato cibo exoluantur , vel plus pro uno pastu assumant quam imbecilli cum sint coquere valeant. Coenent tandem septima vel octaua vespertina , de coena prandio respondeat. Qubd si solida alimenta recusent , liquidis vescantur. Sed tunc quatin quoque hora aliquid illis exhibeatur. Somnum tamen minimε interrumpendo. His nonnulli stillatitias quasdam aquas in balneo parant ex carnibus in aqua bu glossi , violarum, rosarum, aut nymphaeae infusis , pdditis pulveribus diamargariton oc elect. diatrion. santalon , confect. de hyacintho, auri soliis aut nummis etiam , imo de aureis torquibus. Sed hae te mutiles sunt, & maximε ingratae. Inutiles quidem , quia ex auro nihil decedit praeter spurcitiem aliquam illi haerentem. Ingratae vero quoniam medicatotum praedictorum spuluerum Et odor ω sapor, sunt aegris imb dc sanis infesti. Demum totum quod hinc distillat, non aliud est quam aqueus liquor, nihil iuris carnium habens, de ad alendum plan E inutilis. Quare multo utilius est, vel iura carnium expressa, aut consummata, vcl gelatinas , vel carnium contusa, M a sapido coquo parata illis exhibete :.quam illas male feriatas aquas ex pharmai copolio petitas. Expressi iuris sit hoc exemplum. t v. pulpam coxae unius vervecis eo ipso die mactati, aut parem vitulinae carnis quantitatem in frusta oui magnitudine sectam, vetu traijce, cita volutatione paulo plus dimidio coque, extrahe de statim torculari succum exptime. Huic consummati iuris duplum adde , sicci acetosae, limonum. aut agrestae tantillum, sacchari modimim , dc super prunis per quadrantem horae lente coque donec colorem priore albidiorem acquisiverit. Aliter etiam ius carnis sic paratur. vervecina aut vitulina caro demptis membranis in talleolas secatur, Zc in phialam vitream immittitur . quae elausa operculo , ex cartha pergamena debite circumligata , in balneo continetur, donec bullientis aquae feruore cocta sit caro r quae inde tunc extrahitur , 3c succus qui in phiala residet colatur, atque in usum asseruatur. Vel breuius hoc modo in argentea lance cui par craticula superpotiatur caro in talleolas a pinguedine de membranis liberas secta disponitur, altera lance cooperitur , 8c ambo massa triticea circumliniuntur: relicto tamen ad pollicis aut duorum digitorum latitudinem spatio masn non illito. Exinde lanx prunis admouetur, liquor ex carnibus in fundum lancis exstillans per interualla ab spatio illo non occluso per inclinationem educitur, dc in usum reseruatur. Sunt qui nolline succo hac arto elicito uti, quod ut inquiunt i in his febrientibus farith incendatur. Verum quoniam cogimur huiusmodi aegris ex diuturnitate morbi omnia fastidientibus aliqua quaerere quorum noui-i tate demulceantur et poterunt etiam praedicti liquores . illis concedi , quibus admixtus ace- tota , limonum, aut agrestae succus , impediet nὸ tam facilὀ innammentur , ερ aciditate gratiam addet.
t Contusa carnium ita solent parari. Capi, perdicis , aut phasiani eo ipso die mactati pulpa, semi- elixa: vel haedino omento circumuoluta de semi- assa a exemptis membranis contunditur in mortario argenteo aut saltem marmoreo , congruo pistillo aduertatur tameni ne pistillum eilictum sit ex nuce aut alio amaro ligno additur panis albi medulla tenui capi iure imbuta Sc sacchari rotati unciae duae t mox cum eodem tenui iure capi aut pulli haec di luuntur , ad decentem calorem reuocantur , vase in quo fini di luta feruenti
587쪽
so Artis Medicae pars posterior.
Ita imposito: ac tandem cibus huiusmodi aevo horaeonuenienti hibetur. His aciduli aliquid si id requirat aeger, addi potesti aut frustulum tenuis canellae, ut sapor carnium quem aegri plerunἀque fallidiunt hoe condimento veletur. Quod ad gelativas autem spectat, coquos monere oportet nh copia pedum vituli aut vervecis gelatinas viscidiores reddant. Et in panatellis parandis,mulieres clinicae seu aegris assidentes Sc coqui monendi ,nh illas ex iure anth consummato parent. Sic enim ad glutinosam visti ditarem perducuntur, his atque aliis aegris apprimE noxiam. Item omnem pinguedinem, ab omnibus eduliis integrὲ detrahendam e quod ea facile in febrientibus i
Tandem si carnium fastidium ita hos aegros teneat vin E iuscula quidem sibi offerri patiantur.
Ea nescientibus aliquando sublulepi forma antalo aromati rata, Sc tincta admittunt. Vel poterunt eo casu illis contusa piscium saxatilium aut pelagiorum, lucij, umbrae, Ec similium sic parari. alicuius praedictorum piscium in aqua cum salis tantillo elixi pulpam ab squamis , cute. Ecspinis purgatam : medullae panis aqua maceratae portionem: seminis melonum mundati 3.iii .vel J. g. amygdalas decorticatas n.sex,sacchari rotati tabulati l .i aut I. i g. misee contimdantiar in mortario marmoreo , contusa dissoluantur cum aquae sontanae bullientis quantitate seissicienti, Ec per istaceum transmissa leuiter bulliant, tantilluni aquae rosarum ad odoris statiam addendo. Si ergo ea arte his subueniamus aegris i ut nos illorum robori, tolerantiae de quantis licebit gustui accommodemus, epithematibus per interualla ad perfrigerium utamur; de emplastris cordi admotis cardiacisque epicarpiis viros natiui foci tueri studeamus: si illos sanare quod difficillimum est, non detur, eorum saltem vitam in multum tempus illis prorogare concedetur.
composivarum os implicatarum febrium disseremst,c itione,αcuratione.
FEbres non singulatim solum, sed eateruatim etiam M vario concursu se nostiis eorporibus insinuant: quae diuersi modε inter se coeuntes vel compositae dicuntur, vel implicatae. Quas u
ces non omnes pariter explicant : dc nonnulli aliis etiam denominationibus utuntur , mixtasque confusas,Complexas, aut complicatas nominant. Nos in tanta varietate, aut explicanda, aut concilianda minus insistentes compositas eas appellamus, quae cum aliquo respectu plures esse videantur, unam tamen febris speciem faciant. Huius generis duae sunt differentiae. Aliae enim ratione materiae: aliae ver b ratione formae compositae esse dicuntur. Compositae ratione materiae illae appellantur , in quibus plures humores, quorum singuli separatim puerentes unam febris speciem facerent, simul in eodem toto putrent: atque ita licet materia plurium febrium simul concurrat: una tamen singularis typi febris emergit, diuersarum naturam mixtim sapiens. Cuius ordinis sunt plurimae febres nothae, Sc inter has illae quae semitertianae a Latinis appellantur, ab haemi tritaeo Graecorum de qua mox. differentes. De quibus omnibus spumis, cum de singulis exquisitarum speciebus tractauimus, susscientem mentionem fecimus. Compositae autem ratione formae illae esse dicuntur, quae cum ex materia suae speciei conueniente constent, petiodum ramen alienam sequuntur. Quales agnosco omnes duplices & triplice, proprie appellatas: ut duplex quotidiana ea dicitur, quae ex pituita quidem putrente genita non tamen semel tantum intra viginti quatuor horas invadit; sed intra id tempus, bis pariliter repetit. Pariliter, inquam, id est, cum eadem annotatione incipiens, cum eisdem sympton ratibus increscens, consistens,& declinans. Quod euidentius est in tertiana duplici. Quae cum a bile putrescente e citetur, unde tertianae nomen accipit: non tamen tertio quoque die . seu alternis tantum diebus
renouatur; sed singulis diebus pari forma recurrit. Quomodo autem tertiana duplex a duabus tertianis, aut quotidiana duplex duabus quotidianis distinguatur, infra mox abunde explicabitur. Sed de quartana praesertim duplici quaestio est. Etsi enim facilε persuademur, ut in quotidiana aut
tertiana a ita in quartana, melancholicum humorem copiosius abundantem posse per singulos dies a liene aut vasis etiam in singularem febris mineram transmitti, & ibidem a concepta partis intemperie eam celeriter putrere, ut non in quartum diem accessionis recursum disserat, sed singulis di bus paroxysmum renouet, sicque quartanam triplicem dictum excitet. intelligi tamen non potest eam eiusdem humoris in eundem locum transmissionem& putrefactionem, talem obseruare regularem inaequalitatem posse, ut secundo quidem die paro simus excitetur par paroxysmo primi , tertius autem fit fine febre, quartus & quintus accessiones habeant primis consimilest sextus it tum sit eum intermissione, atque ita deinceps accessiones quietesque sibi mutuo respondeant. lPraesertim eum per totius febris discursum, par redundantia, parque intemperies perseuerent,rum II . . O tale in membro
588쪽
in membro transmittente, quam ine cipiente, quod mineram febris appellamus, l& agentia natu. talia eodem modo disposita, eosdem producant effectus. Malim ergo pro duplici quartana duas agnoseere implicatas quarianas. Nam quartanae duplicis dictae accessiones, eam varietatem obseruare solent, vi voa, alteri sit mitior aut tardior: & potius primi diei εccessio,paroxysmo diei quarti de septimi: paroxysmus autem diei secundi, accessioni diei:quinii de octaui respondet , quam accessio primi, paroxysmo secundi, atque aliis consimiliter respondeat, ut experientia rem exacthaduertentibus indicabie Id autem luti mox videbimus) duarum quartanarum magis cst proprium, quam duplicis quartanae. Quod a simili facilE comprobatur. Duplex enim tertiana illa a Galeno dicitur, quae singulis diebus repetens, parem in veroque sequitur, non speetalis solum, sed indiuidualis etiam febris typum. Hoc est, quae in secunda accessione, similiter incipit, increscit, vs-get de declinati similibusque symptomatibus concitata prodit,atque in primo paroxysmo apparuit. Τypum enim appellamus cum Galeno ordinem intensionum ac remissionum: a quia typus apud Graecos,vestigium, notamque impressam, vel formam, figuramque significat: per typum intelligimus formam atque ordinem symptomatum, quae per silagula totius periodi particularia tempora obseruantur: ex quibus febris species discernitur. ita suum habet typum quotidiana,tertiana suum, de pariter quartanar qui sunt uniuscuiusque speciei distinctiui, ex Galeno Fr sed praeterea indiuidualis quaeque febris etsi tuae speciei typum sequatur, Cum aliqua tamen latitudine illum obseruat.
Ita ut praeter specialem tertianae typum tertianis omnibus communem : haec Socratis tertianae typum seruet per singulas quidem periodos sibi similem, sed secundum quid differentem a typo ter.
tianae Calliae dii re Socrates febre intermittente singulis diebus laborans, quae tertianae typum seruet: potest vel eum lupum in singulis accessionibus parem seruare, vel habere primae accessionis typum quadantenus discrepantem a typo secunda qui respondeat rypo tertij paroxysmi & typus seeundi typo quatti: cuius duplicis casus ea est diuersitas, ut illa febris singulis diebus sibi similis, sit tertiana duplex: qu ia ab eodem humore in eodem loco non alternis diebus,sed quotidie putrente excitatur. Haec verb non duplex, sed duarum tertianarum implicatio. Quia ab eiusdem quidem speciei humore, sed in diuersis locis, alternis diebus , alternatim putrescente accenditur. sare de quae duplex quartana appellatur cum accessiones se consequentes habere soleat indiui- . duali typo discrepantes: potius duarum quartanarum erit implicatio, quam quartana duplex. At quae verh quartana duplex poterit appellari, ea erit quae a melancholici excrementi putredine ex citata post quasque triginta sex horas, pari symptomatum concursu obseruato repetet. Febres complicatae )icuntur illae, quae cum eumdem aegrum simul infestent, singulae tamen par, tieularem suam formam retinent, εc suo speciali aut individuali typo se produnt singulae. LicEtenim febres cum aliis morbis implicari possint ut habet Galenusὶ seu liae morbos symptomatichconsequantur ut in pleuritide, peripneumonia, pluenitide, & similibus aduenit : seu eaedem peressentiam excitatae alteri morbo succedant,vi quae hydropi, vulneri aut fracturae superueniunt: non tamen de iis hoe loco agimus , sed de illis quae inter se variε complicantur,& commiscentur. Quae implicatio praeterea est multiplex et vel enim primδ febres diuersorum generum simul eundem tenent. Vt quando putrida cuiusuis speciei, cum hectica coniungitur : vel secundd eiusdem genetis sputii datum scilicetὶ diuersae species inter se commiscentur. Atque id quatuor modis. Etenim vel continentes quas aliqui continuas conclusas vocaut ὶ cum intermittentibus potius, lquam cum continuis proportionatis seu periodicis copulantur. Vel diuersae continuae periodi eae in codem simul discreta facie conueniunt. Quae duae implicationum differentiae licEt dissiculter dis Cernantur: non siint tamen impossibiles. Nam simul ac sanguinis massa in maioribus vasis puti dinem concepit, non repugnat eodem tempore , in determinata aliqua abdominis sede bilem excrementitiam in cauae ductibus, pituitam autem in grandioribus venae portae tubulis, putredinem perenni nouae materia suggestione continuo perseuerantem contrahere. Prςterea quoὸ non infrequens est. Continuae cum intermittentibus coeunt,ut quotidiana continua,cum tertiana intermittente , vel cum quartana, aut quotidiana etiam interpolata. Tertiana continua, cum quartana, quotidiana, aut tertiana etiam intermittentibus. Et quartana continna, cum quotidiana, terti
na, neenon&quartana aliquando interpolatis. Quas omnes implicationes possibiles esse, docet Galenus '. Inter quas celebris est illa implicatio tertianae intermittentis, cum quotidiana continua , quam idem Pergamenus hemitritaeum appellauit. Qui voluit non solum hanc esse de genere eontinuarum eontra Archigenem & A gathinum r sed prςterea nulli alteri tertianae cum quotidiana implicationi , hemitritaei nomen conuenire. Cuius exquisitum exemplum susE pesequutus est s. Verum priterquam Galenus sibi in omnibus minimὶ consentit non videtur recte tertianae
eum quotidiana impli rationes, seu ad artificialem possibilium differentiarum febris distinctionem requisitast seu ad curationis restam institutionem necessuias explicuisse. Vbi, hoc unum, quod
589쪽
91 Artis Medicae pars posterior.
multorum scriptorum mentes torsisse videtur, aduertendum est, cum Galenus exquisitam hemitritaeum ait ex aequali duarum febrium temperatura componi i quoniam etiam ex aequali duorumlhii morum temperaturaeonstet, non posse hoc de hemitritaeo dici. In qua,cum continua , cum in-ltermittente concurrat . non potest aequa esse utriusque temperatura. At neque duorum humorum mixtio, cum alter in vasis. alter i secundum Galenum extra venas per corporis habitum putreat. Quod semitertianae, a nobis iuxta Latinorum morem appellatae, potius quam hemitritaeo conuenire qui minimE proteruus erit, euidenter intelliget. .are praedictarum febrium possibiles complicationes quam exactissimε licet, exprimemus : si dicamus tertianam cum quotidiana vel secundum materiam, vel secundum formam aut componi aut implicari. Secundum materiam quidem simul componuntur, ut supra indicatum est: si bilis de pituita simul commisceantur, simulque putreant. Quod, adhue bifariam accidit. Vel enim in maioribus vasis putrent; quo casu tertianam notham continuam inferunt: vel in particulari aliqua abdominis parte putredinis labem contrahunt : ubi semitertianam maioris famae appellatam excitant. Secundum formam vel 5 duobus ad huc modis vel componuntur, vel implicantur. Componuntur quidem, eo modo quo ex superioribus explicatum abundε videtur, duplicem tertianam notham fieri, seu ea sit intermittens, seu continua: cuius ordinis sunt malignae hae quae cum papulis hoc anno viguerunt & vigent adhuc,in continentes nothas quinto aut septimo die degenerantes.Implicantur vero si bilis & pituita separatim putrentes, eorum singuli circa idem tempus febrem suae sortis accendant; quarum quaelibet se suis signis prodat. Quod quadrifariam praesertim accidit. Etenim vel pituita, in maioribus vasis putret, & bilis in abdomine, fitque ex quotidiana continua, dc tertiana intermittente, verus Graecorum hemitritaeus. Uel bilis intra maiora vasa putredinem concipit, Ze pituita in abdomine & fit ex tertiana eontinua, M quotidiana intermittente paruus hemitritaeus. Vel in diueritis grandiorum vasorum regionibus lite pituita, illic bilis putret: quotidianae continuae de tertianae continuae, rara & sine nomine implicatio. Vel tandem in diuersis abdominis partibus separatim ambo hi humores putrenti sieque ex tertiana intermittente de quotidiana interpolata implicatis, fit Archigenis hemitritaeus apud G alenum t notatus. Ubi praeterea aduertendum est, febres has, ut dictum est, implicatas, posse vel exquisitas esse,
vel nothas; vel unam exquisitam, de aliam notham. Unde sexdecim omninδ differentiae implicationum tertianae cum quotidiana nascentur. od& in caeteris febrium implicatatum differentiis ad norari poterit. In quo tamen minus immoramur , ne logiatri maris quam Medici dicamur. Tandem plures eiusdem speciei febres se mutuo implicantes eundem aliquando inuadunt , ut duae tertianae, tres tertianae, duae quotidianae aut quartanae simi liter. Duas nominamus febres, quae intra tempus consuetae periodi bis apparentes, tum inter se indiuiduali typo distinguntur, tum recurrentes , paro xysmos sibi proximε succedentes dispares habent i alternos autem sibi inuicem respondentes. Ut duae erunt quotidianae . si quispiam hora octaua matutina perfrigeratus cum paruo-raro pulsu 1 postmodum incalescens capitis grauitate totiusque torpore, comatosus , non sitiens, Cum pulsu magno, celeri Sc molli febriat. Eadem vero adhuc perseuerante febre, ad horam sextam vespertinam , imminuto pulsu, & in rariorem mutato, absque perfrigeratione, se quens oscitatio Sc pandiculatio superueniae: indeque pulsu aucto 3c ad celeritatem verso incaleat. Atque ita eum modica siti, iterum febri re aduertatur. horam quartam matutinam mitescentibus, mox ad septimam aut octauam i terum perfrigeretur: Caeteraque patiatur diei hesternae respondentia. Re demum praedictis paroxy smis se ordinate reciprocantibus, ad sextam aut septimam vespertinam denub oscitationes, pandiculationes Ac alia quae his erant die praecedente consociata, recurrant. Nec tamen necessarium est tantam inesse varietatem ; neque tantam inter utramque accessionem distantiam ut duas esse quotidianas agnoscamus: modo altera, alteri ex integro non respondeat ; sed alternae accessiones sibi mutuo assimilentur. At si ut fieri potest, portio pituitae in venae portae ramis, quae circa ventriculum & ecphysim sunt putrescat; εe pars alia in his me- feraicis ramis, qui ad coli finem Se recti principium disseminantur, putredinem concipiat , veraque humoris portio eodem tempore accendatur: δuae quidem erunt quotidianae, sed quae etiam expertissimos fallant, sub unius apparentes specie. Intermittentium enim omnium tam dissimilium qu m sintilium implicationes, bifariam, imὰ Mirifariam fieri contingit: bifariam quidem agnouit Galenus ': nam vel eodem tempore incipiunt rvel una alteri succedit. Illas consutas idem Pergamenus appellat. Has vero complexas. Avicennas autem ' trifariam addit huiusmodi implicationes accidere : unde febrium implicatarum , has
quidem intrantes, alias coalternatas. atque allas demum communicantes nuneupat. Intrantes vo
cat, quando febrium altera, alteri inerescenti, aut vigenti superuenit. Coalternatas eas nominae, quarum una tune inchoat, quando alia iam integrh desiit. Communicantes verb illas appellat .
590쪽
. quae simul inuadunt. Ne tamen similitudo vocum quempiam decipiat, meminisse oportet, quas. , clam febres dici continuas per subintrantiam, quae nullam implicationem habent. Sed quia ex materiae putrentis copia protractum habent paroxysmum , & cx citatiore transmissione ad minerami atque ex huius intemperio , prompte putredinis labem transmisso humori inferente, anticipate consueuerunt: solent ante recurrere, quam praecedens paroxγsmus ad in bricitationem peruenerit: atque ita sine intermissione, ad modum continuarum affligere. QMd his ut plurimum acci . die, quae qualemcunque typum seruent quo die repetunt. Ex quotidianae autem exemplo facilὸ intelligetur quales sint duae tertianae, ditae quartanae, imb& tres tertianae aut quartanae. G2lenus trium tertianarum exemplum profert'. Ego qui ex corpo- tris imbecillitate tam natiua quam malis artibus inflicta admodum sum valetudinatius, & varios di. I, uersorum morborum casus sum expertus, anno I 6 I9. cum febre tertiana producta admodum in. lfesta laborarem, post assumptum pharmacum aliquanto leuius circa totius morbi declinationem, in eum easum incidi, quo cum febris ad horam decimam matutinam cum mitiore quam antea rigo re invaderet,& ad horam tertiam praegresso mediocri sudore intermittereti mox hora sesquiqliarta me insolitus horror occupauit, sebre subsequente, quae post horas sex aut septem sine sudore cessa. uit. Quae duplex inuasio duarum ver Etertianarum erat, Ac per duos aut tres tantdm paroxysmos apparuit, priore quidem febre cessante : alter verb non vltra septimam aut nonam accessionem
Causae praedictarum omnium differentiam febrium, tam compositarum, quam implicatarum, sunt huiusmodi Earum quidem compositarum,quas inter nothas Capitibu s praecedentibus recensuimus. causae: ex his quae tum hoc capite, tum prioribus explicata sunt ita colligi possunt, ut nihil ad faciliorem doctinam repetere sit necessarium. Namque illae ex diuersis humoribus mixtim eodem loco putrescentibus generantur. Q duplices aut triplices appellantur , oriuntur ex eiusdem speciei excrementitio humore, qui pro copia qua in nobis abundat, dc pro partis transmittentis sensus acuti e dc irritatione , atque ex febris minerae intemperie, per tam breuia interualla in mineram refunditur, ibique ea celerita te putrescit ut qui intra viginti quatuor, vel quadraginta octo, aut septuaginta duarum horarum spatium, febrem semel tantum excitabat, intra id tempus, bis aut ter renouata putredine duas aut
Primi generis implicatarum causa, est habitus quidem calidi M sicci aut aliunde ad habitualem
calorem concipiendum facilis aptitudo ad hecticam contrahendam, dc humorum excrementitiorum in vasis Sc extra vasa putrescentium concursus.
Secundi generis prima species ex eo oritur, quod cum massa sanguinis putrilaginis vitium con ceperit i simul excrementitius aliquis humor in aliqua abdominis sede particulatim putreat. Secunda species seu mauis differentia secundi febrium implicatarum generis , ex eo nascitur, qudd diliet si humores excrementi iij in his locis e copia dc fomitis suggestione seiunctim putreant, unde perenni essumatione ad cor, utrinque sui generis febrem accendant. 'Tettia eiusdem generis differentia, inde principium ducier quod humorum excrementitiorum alij in maioribus valis, alij in abdominis parte aliqua putreant : aut eiusdem speciei humoris pars in venis, Sc portio alia in abdomine putrescat. Particulatim autem hemitritaei Graecorum ea est causa: quod pituita in grandioribus venis, bilis vero in determinato quodam mesenteris loco concepta putredine accendatur.
Quartae demum huius ordinis differentiae Causa est : qudd unius speciei humor in una particulari abdominis sede putredinem contrahat, dc alterius speciei aliquis, in alia abdominis parte putreat,
atque uterque febrem suae sortis accendat.
Tertii demum generis implicatae febres, hanc causam agnoscunt a quδd eiusdem speciei, exo mentitius humor secundum portiones disserentes, in duobus itiuersis abdominis aut mesenterij I eis pati vel dispali copia, simili aut dissimili puritate, eodem aut diuersis temporibus, putreat. Signa tot disserentiarum febrium compositarum Ec implicatatum distinctiva, etsi non facilEdefignentur singula: explicari tamen expostulant, cam ad recth curandum oporteat finguis relatas dissetentias exasi Edistinxisse. Febrium notharum signa quando de exquisitis egimus, satis abundd explicuimus. Duplices tripli resque ex iis quae hoc capite dicta sunt facith discernentur.
Hecticae cum putrida coniunctae notas, capite praecedenti indicauimus. Continenti intermittetem esse consociat significabunt nullius quidem intermissionis vestigium eum signis putredini succis impressae,cui tamen periodicae accessiones dc remissiones, cum euidem te annotatione apparetes consocientur. Harii autem typus, colunctae intermittetis speciem deteget.' Continuam