장음표시 사용
561쪽
1 alternis diebus recurrit i quacunque anni tempestato &cuicunque aetati adueniat, modo accessio- l. nem duodecim horis longiorem non habeat, ut aduertit Galenus ' simpliciter exquisita tertianae , .is. ii. appellatur. Sumna. vero eadem exquisita vocatur, ex eodem Ρergameno 4 si sui ipsius naturam pu-d ram synceramque seruet. Seruat autem. inquit, ubi flauam bilem habet redundantem & locuml tempori similem , calidum videlicet, ac siccum, hominis aetatem M temperaturam similem.
L . i sita exquisitae notis aliquantulum defecerit ex eodem caleno ' ac praesertim si paroxysi hoc, . habeat horas duodecim excedentes , ut adnotatum est, simplicitet tertiapa nuncupv
Quae fi praeterea tam longas habeat accessiones vr vltra horas viginti quatuor protendantur ι. lem, tertianam extensam Galenus appellauit. . Quam si adhuc contigerit ita productam esse ut ad breuem integritatem perueniae, vel remisisionem tantum habeat: illi Pergamenus v τριταιοφυοῦς nomen imponit. Et licEt is volens febres h gn ' iusmodi ad integrit tem minimh perruenire, illas cum tertiana corvinua videatur confundere. Liceat nobis distinctionis gratia illas quae cum rigore aut horrore lauadentes post horas quadruinta cum sudore remittunt , seu ad integritatem per brauem veniant, seu ad illam m inime perueniant, tertio tamen die pariliter repetunt, ac primo die iuvaserant, α parem typum in reliquis periodis seruant, tritaeophyeis appellare. Quod si adueniat ab eiusdem humoris putredine febrem singulis diebus similiter reeurrentem excitari r eam duplicem tertianam appellamus. Quae quomodo a duabus tertianis differat, infra explicabitur, cum de febribus compositis de eomplicatis agemus.
Si vero aut eiusdem conditionis bilis, alteri humori excrementitio permixta, aut ea quae praeter naturam est genita, vitellina, seu porracea febrem excitauerit: iam non simpliciter tertiana sed tertiana notha vel spuria nominatur. Seu ea contiaua sit, humoribus huiusmodi in maioribus vasis putrentibus ι seu intermittens, illis in determinata aliqua sede putredinem concipiantibus. Quam eum porracea genuerit, eamdem speciatim malignam experiemuri ob excellentem prauitatem, quam huius generis bilis putrescens facit. Ae quidem quae ex permixtione bilis, cum pituita,vel melaneholia, simul putrentibus nascitur rsi bilem habeat alteri humori superuenientem, & sibi familiaribus symptomatibus se euidentius manifestantem, altero tamen humore eorum quae bili propria sunt aliquid remittenter etiam te fiana notha solet appellari. Si vero ambo humores aequaliter mixti, symptomata prodant , quae utriusque humoris mixtim putrentis feruorem aequaliter reseranti tunc proprie semitertiana nuneupari potest. Quod nomen sub latina ea voce retinet, illa quae ex utroque humore mixtim in eo- , - dem loco putrescente intermissionem habet. Cui Agathinus primus lut apud Galenum est h iusti odi nomen indidit. Quem plurimi Latini sequuti leguntur, semitertiatiam ab hemitrito distinguentes: ut atram bilem a malaneholia discernunt. Cum tamen Galenus talem intermittentem tertianam productam malit appellari. Huius autem semitertianae apuὸ Latino. arabes plurimos scriptores, ea est differentiar quὁd sibili pituita eommisceatur, semitertiana maioris famae, hoc est solita frequentius apparere, appelletur : at si melanchoIta bili admixta simul putreat, semitertiana minoris famae, seu infreque
An verbaeruginosa etiam bilis putrere possit, Ze febrem facere, praesertimqqe intermittentem
disputatur. utrumque certum videtur excellentissimo Massar eum Auenzoare t & Auerrhoe i a. εω olIdipsum autem negat eum Isaaco Aponensis. Quam controuersiam ita definiendam censemus.
παρ-puerere posse certissimum videtur. Cum ex Aristotele supra, omnia
praeter ignem putreant. Sed prout eadem vario putret, diuersos casus exeibi. Etenim si aerugin sa bilis, ex naua aeritis in vasis effervescente generetur, per febres ardeotes aut rertianas comisen is nuas; eademque superputreat: non aliam febrem a praegressa inferet, sed eidem euidentis maligni- incrementum addet. Si verb constitutionis anniaestuosioris vitio, in eo qui calidioris sit res
t peramenti , Meduliis acribus usus, eopiosa fuerit genita eaque postmodum putredinem in vasis eoncipiat: acutissimam de maximε maliguam febrem inseret de genere eontinentium planὶ leth lem 1 quam alteram illegitimi eausi speciem nominate licebit. At demum si parcior genita. a natu ra in doterminatam sedem expulsa, putreae r malignum tumorem seu pustulam generabit, in thraei congenerem, cui febris continua symptomatica admodum perieulosa sumederi Continua, inquam, non quδd terrestris & sera suiusmodi bilis, possit ex se perenniter exhalationem effundere , quae ad eordis usque substantiam effumando pertingat e sed quod malign- ὶδ conditione, viciniores sueeos eoitumpens, in illis serpentem eam putrilaginhm imprima quae sebrem,eamque continuam inducat. Eamdem Mid in determinata aliqua sede ita putrem.
562쪽
ve eluidi eamdem patiem 2 let e aut venis transmissione repetita, Per periodos putredo renoue.
eur,febremque inermittetatem saetae 1 cet, o aecidere non posse. Quoniam intemperies illa lac ris aut potius vasorum , tarn sevum humorem generans i perseuerare nequie, quin uniuersum eorpus in grauem intεperiem pertrahat , quae febrem semel conceptam intermittere non patietur Demum ad complendas omnes biliosissum febrium differentias, eam etiam referre expedit,la qua bile per initii pato fimorum in superius otificum ventriculi confluente ι syncope , seu animi non quidem praeceps , sed frequentata defectio aduenit. Quam a symptomate Avicennas' syn.copalem minutam appellauie. Causae febrium bilios diis , stat eam eaquae copiosiorem bilem in nobis congerunt: tum quaeia iam congesti feruorem aut prirredinem exeitant. Prioris ordinis habentur, temperatura calida de sicca, praesertim in rito miselie re maximh gracili, tum anni tempesta calidior de siceiori vigi liae, immoderata' exercitia ι G κ. ita inedia, ei bi acres, aut salsi, imo & dulces, ac praesertim mel, necnon metariotis vini largior pollis. Quorum posteriorum singula, uti & longior mora sub sole, iam genit- ω eoaeeruatam in hobis bilem .esseruere faciunt. Putredinem autem in eadem indu cune ; ea ipsa quae putredinis exterorum suecorum causas esse docuimus. Causae disseremiarum , iam satis abuade patent ex his quae differentias ipsas explieantes retulimus, a de facilὸ ex supra dictis colliguntur. Nam intermittentium productarum causa est, vel magna bilis copia singulis paroxysmis accensa i vel crassi alicuius humoris cum bile permixtio,
qui paroxysmum quidem tertianae producat, periodum autem mini m. peruertar. Signa autem ardentis febris , tam legitimae, exquisitae, & non exquisitae: quam alterutrius nothae eommuniti i sunt ex Hippocrate', εc Galeno , quod neque noctu neque interdiu remittant, vrenteque oliditate Ec siti incompescibili hominem torqueant: modo nulla a capite disi illatio, exfehorosa colliquatione coniungatur. Tune enim ex Hippocrate non multum siti infestantur.i His Recedit linguae asperitas, siccitas, vehemens nigredo. Quibus plerunque aduenit cum vigiliis, M inquieta iactigationei deIitium. Et in non exquisita, ventris morsus t ex eodem Hippoe. ὶl malus, deiectiones liquidaeae pallidae superueniunt. Sed legitimus uterque causus, tam exquisitus selliera, quam non exquisitus 'in calido quod exhalat a febrientium cute , in pillis, urinis. ω causis praegressist plurimum conueniunt cum legitima tertiana,tam continua quam intermittente, singula tamen habent intensiora. Inter exquisitum tamen M. non exquisitum causum, eaeli di ferentia r quod in non exquisito. ea simul appareant signa quae particularem laesionem eius visceris indicent, in quo bilis flava particulatim aut feruet aut putree risu id sitiecur, seu ventriculus, seu etiam pulino. Quae ex his innotescent, quaecum de particularibus corporis affectibus agemus explicabuntur. Particulatim autem pulmone affecto, maiorem in toto sinu thoracis aestum aeger pasecipiet, ut habet Galenus , spiritum calidum planὶ expirabit, fitietque etiam altero magὶs, dccalidioribus erit faucibus, atque lingua, einue fethsieeiore t quod si malum ingrauescat, inficietur lingua atro eolore, quam omninαasperam habebit. Atque huic id praeterea accidet quod notat Hippocrates ad contactum supernas partes sentiri calidas: abdomen vero,M pedes frigidos,ob π .
medii ventris affectum , 8c materiae raptum in superiores paves. Cum caeteris quibus naturalia visi Cera pari morbo tenentur, internae partes vrantur, externis frigentibus. Sed hoc non solum ob in. lternorum viscerum erysi pilatodem affectum contingit calorem ad intra in modum cucurbitae attra-lhentem di sed etiam a prauitate humoris aeruginosi in grandioribus vasis in altera illegitimi causii specie putrentis r qui eum in sede putredinis maximi aestus sensum inferat: spiritibus tamen per ingens incendium exolutis, frigiditatis partium externarum est causa. In qua prςrerea illegitimi usi specie multa alia apparent malignitatis indietat pulsus enim procedente morbo patui sunt . crebri, languidi, Minaequales, nonnunquam intereisi : de aliquando etiam grandinosa quaedam
aeruginem imitantia vomuntur. lmusi nothi ερ sputij ex pituita salsa geniti indicia, ex eodem Diuo Sene ν sunt, praeter continen- ν . tem perseuerantiam usque ad finem, filis ingens, lingua aspera, sicca, de citra nigredinem, salsar at neeuon probiliosis exeretionibus pituitosae. Nam ex eodem Hippocrate ', etsi febris ardens bilio- α ζ' sos magis eorripiat, corripit etiam pituitosos. i Continuae tertianae legitimae symptomata similia sunt legitimae ardentis symptomatibus t sed aliquant. mitiora. Et praeterea hoc habet proprium , quod tertio quoque die exacerbationem at 'quam patiatur: necnon pulsus habet vieunque magnos, celeres, frequentes: dc ut habet Galenus omnis inaequalitatis praeterquam febrilis expertes. lContinua tertiana notha ex vitellina aut porraeea bile intra venas genita,nascens e symptomam omnia, habet vehementiora,quὶm legitima. Pulsus se febrientium, nec magni sun nec admoduι ι .uoia, celeres,sed erebri. isque vehementior est ardor, eb sunt crebriores, ut ex Galeno colligimus . .
563쪽
Ea vero comin tertiam noth , quae ex pituirat ut mellancholis eum bile mixtis oritur et in. missiora habet symptomata, quὶm lesitima i prαsextim si pituita bili pexmiserat . Tales enim minus siciuat, leuiorem habeni iactisaxionem, M somnum liberior*m. In alterutrius autem Pe
mixtione, excretiones sunt mixtae r Menon pulsus inaequales Minor unatii ob inaequalem Minose dinatum diversae materiae, licti simul Putrentis, moxum. i . /Ll.ν
Itermittentium exquisitarum sign sunt: calidum i fabriqntibus exhalans , multum de acre : emtam aegri, ω tangentis manum, quasi in acuum modum pungentes Calor in vigore paroxysinorumpenε exurens , aegros se denudare de operimenta abiicere cogit Spiritus magnus est, ac densus. Pulsas in accessionis principio ex Aetio de Gai. - minusquam 4 qqos id iis inaequales sunt & i ordinati sed aliquaoth duriores, ob maiorem siςςitatem. vii subsul M aut subflauae sunt e re ob bilis permixtionem, moderath crassae: cum rigore inuadunt: Mς minitus biliosus plerunque sequitur. Earum demum paroxys ni non vltra horas duodecim durant, atque ijdem cum sudore
finiuntur. Acutos capitis dolores, sitim, vehementem aestum, iactigati em, orinamarokem, car-diogmos, deliriaque nonnunquam inferunt. Atque holum plura aut pauciora inducunt cademq; mittora, aut vehementiora : prout minor est aut maior febris: de idiosynerasa aegrorum, particularisque partiam principum aliorumque viscetum temperies ; imo vigor aut imbecillitas, euarianta Ac tandem causae bilem nauam generantes iam antea relatae, si potaressae fuerint : uobis comiecturam suggerendo magni prouentus humoris biliosi in tali aegrotante, persuadent etiam febrem ab eodem humore putiente concitari. Tertianam simpliciter dictam,aut summe exquisitam, ex his quae supra eum de disserentiis i queremur aduertimus, dc quae ad exquisitam cognoscendam retulimus, facith a reliquis disce
Extensae,3c tritaeophyes ex paroxysmorum duratione, quam humoris putreneis copia aut crassi ties maior causat i facillimh cognoscentur. Duplex tertiana,vti de triplex: ex frequentioribus paroxysmis,tertianae ramen naturam retinentibus innotescit. Illa singulis diebus i haec ter intra biduum recurrit. Tertiana notha utriusque ordinis intermittens , ex his quae de continua tertiana sputia dicta sunt, facilε ὶ caeteris distinguetur. Pt sertim vero ea, quae ex permixtione phlegmatis aut melancholiae cum bile nascitur, de semitertiana, maloiis aut minoris famae appellatur. Non cum rigore, sed cum .horrore in uadie. Longiores habet paroxysmos,quam exquisita. Pretterea, ex ςgri constitutione,& causis prigressis i non solum bilem, sed plures excrementiti humorhs abunctare colligimus. Ac demum symptomaxa quae has febres consequuntur , utrumque humorem bilem εο melancholiam, mixtim putrere testamtur ut in continuae tertiana nothae signis explicuimus. Febres quae ab aeruginosa bile fiunt r se ex pr cedente incendio, ει consequente malignitate produnt. Ac tandem syncopalis minuta, ex peculiari symptomate, biliose febri superueniente, a reliquis disternitur. Quod ad prognosim pertinet. Primum non omnes eae febres, quocunque anni tempore, ςqub Deilh generantur. Causi enim, Ac tertianae exquisitae; tam continuae quam intermittentes: sstate magis, quam alia tempestate excitantur; ut notatum est ab Hippoclxte '. Nec refert Aristoteles sentit illas hyeme potius, quam qstate generari. Cum rationi, de experientiae hae in parte aduer fetur. Si tamen ut Mercuriali placuit s ita Aristotelis sensum detorqueamus, ut velit prςdictas febres hyeme apparentes deteriores esse. Hoe etiam Hippocratis doctrinae conserme est i qui asserit morbos qui tempori minimh sunt congeneres, esse periculosiores. Tertianae verb notis, de semisetertianae quae maioris tamae dicuntur; hyeme, aut vere, qpius senexantur: noris autem tam fre
Quod ad periculum autem, vel spem salutis spectati neque ex singulis idem impendet periculum , neque par est cuiusque spes. Causus legitimus acutissimus est, de periculo plenus: ob intem periei ι εe symptomatum consequentium vehementiam. At exquisito, non exquisitus est grauior rob specialem viscerum affectum. Qui tunc periculosior laturus est. eam partes exteriores Rerint' frigidae, M interiores urentur. Id enim ex Hippocrate lethale est. Neque tamen omnis funesta est ebris ardens. Nam ex eodem qui a febre ardente correptus est, a morbo liberatur, si rigor se eesseriti Praesertim si is praegressa coctione . dio clitico fiat: quinto scilicet aut septimo squem ter. minum vix praetergreditur haec febris) de larga sequatur haemotrhagi aut copiosior uniuersalis idor i vel bili φλs alui fluxus, aut vomitus ι hepatis cauo, aut ventriculo in non exquisieo causo I borantibus. Quibus non in edentibus , perniciossis est rigor. Nam ex eod- Hippocrate si rigor Dissil G D. COO ile
564쪽
' si rigor incidat febre non interinittente, aegro iam debili lde aia sonuenientem excretionem mo-Jis vendam inhabili lethale est. Caeterum nulli mirum videatur, Mna febrem solui per fluxum iami guinis a natibus. Nam ut Galenus habet', sanguinis eruptiones in ardentibus febribus,ob flauam i bilem dominimem fiunt et tuae sanguini permixta, postquam eum deusserit, cum eo multum ad hi caput ealorem subvehens, venis narium diruptis, sanguinis emit emptiones. Vel quia sanguine simul cum fervida bile effervescenter naturaeo quod tenuissimum simulque ad efferuescendum promptius est evacuam , se a seruore & febre subsecuente commodissimh ea via liberat. Tandem
aliqualido ab imperfecta ex elimve materiae morbi scae mitigatus, non tamen integre curatus cai
sust ex reliquiis humoris inerassitis, in diuturniorem affectum degenerat: ut videre est apud Hippocratem
Spurius causus, patia falsii genitus , diuturnior est aliquantδ, de ex Galliano p periculosior le- .gitimo i quδd pituita salsa dissicilius ad pepasmum ducatur,dccoquenti naturae, sua acritudine vis- 3eiditati coniuncta, potentius obsistat. Soluitur tamen aliquando ex Hippocrate ' , vel fluxu sandi :guinis h naribus pari ratione qua in legitimor vel abscessu circum ceruicem de ponὸ aures, materia inon satis tuto sursum Elii ea, vel Crasso sputo. , materia ad pulmones ilicEt periculos. conuer- φ . vel pudendi liuidatensione, aut testis tumorer eo minas secuth inclinante humore vel miniis ineommode abscessu in eruribus, aut coxis et materi scilicet ad infernas sedes transmissa. Spurius
e usus alter, ut praediximus. , Mereris periculosissimus est. Continua tertiana, tam exquisita,quam notha : mini vi semia est. Nam ex Hippocrate . Quaecunque febres non intermittentes, tertio die validiores redduntur; periculosae existunt. Attamen
ut exquisita acutior est, quam notha: ita de periculosior. Intermittens alterutrit: pericul6 vacare videriit et quoniam ex Hippocrate , quoquo modo febres sintermiterint, periculum abesse significant. Quod cum ut plurimum verum experiamur: advenit; tamen aliquando, ut cum manifesta intermissione 3 ex imbecilli natura aegrotantis, Ec praestantia partis circum quam putredo concipitur, audex transmissione humoris in partem principem, mors sequatur. Sic Dominus Gigotius causarum in Senatu Aquensi Patronus in quinta tertianae noti accessione interiat. Similiter ac ille Brito cuius meminit Hollerius . Quae tamen sunt exqaistae, solent esse seeurae, de ex Hippocrate ' in septem circuitibusquὶm tardissimh iudicati. Scilicet si in nullo erretur. Nothae veris longiores sunt tarque ita aliquando, ut per sex menses durenti quemadmodum annotatum est a Galeno . Inrer quas, quae ab admixta melancholia generantur, subdolae pleranque apparenti deterius aliquando tunc assiigentes, cum ad salutem inclinare videntur. Melaneholia scilicet quae per antecedentes accessiones feruidior est reddita, mox suam feritatem
ab aeruginosa bile nascuntur 3 ut sunt malignae admodum,lta mirum in modum periculosae. Ac demum syncopales, ratione symptomatis, non satis tutae: si vel minimum negligantur. Curatio harum febrium, non aliter instituenda est,quam per indicationes ea arte inuentas,quam superius cap. ro. abunde docuimus. Cum ergo omnes eae febresvel continuae sint,vel intermitten. tes: de inter continuas, aliae a solo feruore bilis, aliae 1 putridine invasis maioribus , vel eordi proximis , vel paulo remotioribus excitentur: statim initio, seu ad seruorem succorum in vasi, simul eum bile esseruescentium imminuendum, seu ad obstructiones reserandas, detrahenda est mat ria,tum quae seruet tum quae obstructionem aut facit aut fouet.
Quia vero illa, liche sanguis non sit, sanguini tamen ut plurimdni permixta est: ει bile in venis essetuescente sanguis etiam seruet, ut supra insinuatum habemus ex Galeno Ided principio . vena secta sanguinem mittere oportet. Imo de satis magna copia pro viribus tamenὶ inardentibus, re pareius aliquantis in eontinuis. Cum enim natura, larga hqmorrhagia, ptiores illas febres soluere plerumque consueuerit: idipsum nobis, qui naturae sumus aemuli, imitati arifieiosa vacuatione lieebit Ideo Galenus in ardentissimis febribus, ad animi defectionem usque lexelus ubi, scilicetὶ sanguinem mittendum esse persuadet. Et Hippocrates ' ubi multa de causo protulit in illud solenne effatum erumpit. In acutis autem passionibus sanguinem detrahes r si vehemensi morbos videatur, vigeatque aegrotantis aetas, ta virium adsit robur. Quasi dieat, in utroque legi-iitimo stilicet M spurio causo, licte cacochymis apparentia, quempiam a phlebotomia deterreret' videretur: in illo biliosa, in hoc pituitosa mittendus tamen est sanguis, si aetas permiserit, ec vires
Vetdm si auctorum placita examinemus: magna est in hae controuersia sententiarum varietas. Aliqui enim in causi curatione sanguinis missionis nullatenus meminerunti H Aetius ex Phili l .
medio', M Trallianus M, idque videtur νlaeuisse Augenio', qui vult Galenum suadentem sangui l . nem mittere in ardente, loeutum esse iis ea synocto biliosa, cuius nos principio huius capitis me-l :
565쪽
l, quidem hoc auxilium respuum, sed raro de parce illo utendum censent: stilleo, non nisi sanguinem simul eum bile abundare agnoscamus. Quod inter metera,vtinarum crassities,l rubor indicat. Ita Avicennas ' de cura causonidis: ubi Sc non phlebotometur ait i fortassε enim inrummabit eos, 8e fortasse iuvabit eos,si saerit illi e turbiditas aquae α rubedo. Hunc sequitur Averthoes i,Holer.' Rondeletilis Merori. M Saxonia ' qui maximὶ vetentur,ne in his labribus sanguine misi bilis liactilis serveae: eom sanguis eius sit fraenum. Vnde Auleennas ν dum uniuersales venae sectionis tecth instituendae leges prosere, M summopeia tibi caue , inquit, nὲ aegrum ad unam duarum perdueas rerum, scilicet humorum choleri eorum ebullitionem, de frigidorum eruditatem. Nihilomiuus tamen Hippocrati,Galeno,u inelio adhaerens: quorum etiam sint tia exe lentissimo Massariae olim praeceptori meo placuit atque aliis, sanguinis missionem, an omni ardente , imis Se eontinua tertiana per se conuenire censeo. Quod seu momi magnitudinem,seu plenitudinem, sanguinis missionem indicare tueamur, mani sestum euadit.Etenim has febres magnos esse morbos , nullus est qui neget. Cum eisdem vero plenitudinem esse eoniunctam, non exquisitam fateor, sed notham: quis est qui cum ratione improbet 8 Nam elim humor qui has febres excitat , in vasis aut serueat aut putreat; eumdem sanguini esse permixtum necessum est r quem obexerementitii succi superabundantiam sic seruorem, vel ad vires , vel ad vasa plus iusto in venis abundare, fateri cogimur. lIn legitimo vero dc non exquisito causo, ratione erysipelatosi viseetum affectlis, doloris pleni et lquis non aduertit, sanguinis fluxum in partem assectam imminere Ideo si in ptioribus, sanguinis missio ut auxilium succo a verus euacuans requiritur: in hoc posteriore, saltem ut reuulsivum,aut derivativum remedium indicabitus: iuxta ea quae Galenus , 5c nox praecedenti libro cap. 7. expi lcare conati sumus. lNeque vulgare illud effatum sanguinem esse licenum bilis, de a sanguinis missione humores bi- lliosos efferuere: nos a priori sententia avertet. Nam citra rei examen, de praeter rationem , ille ti- sinetur bilis iaruor, sanguine per venam sectani mita, ut iam ante cap. I o. clarε explicuimus. lQuod veris Avicennas 'timet, humorum scilicet olericorum ebullitionem: id non a quibus- que satis intellectum aduerto. Is enim ut recth illum interpretatur Augenius , eam ebullicionem non timet. bile sanguini permixta. Ea enim quae in venis relicta est si antea non feruebat, multo minus sanguine misso, M vasis inde refrigeratis effervescet: cum eadem sit unius humoris ad ale irum proportio, quae ante phle domiam obseruabatur. Sed veretur Avicennas, ne humores bi-lliosi in primis viis contenti , sanguine intempestiuὶ scilicet aure primarum viarum expurgationem ἰmisso, attrahantur in venas e de in illis effervescentes maiorem phlogosim iaciant. Quod etiam ldoctissime explicatum legitur a Capiuaceto , de a simili idem colligere possumus ex Galeno r. 'sed iam quaeritur, an nullo alio vacuante aucto praemita, sanguinem mittere expediat in his lfebribus: an vero quodpiam aliud praerequiratur. Pro cuius dissicultatis explicatione, dicimus rquia in ardentibus vitiosi succi quantitas diffusa est per venas di paucum est, quod in primis vijs continetur: sufficere lenem clysterem infundere, qno semes eluantur, de quae circum intestinae cretioni stellius cedent, exurgentur. Clyster sit huiusmodi. folior. mal. viol de Iact anam. i. semina frigid. maior. I 6. hord. integri p. r. eoquantur in aqua q. s. ineolati m. i dissolua, lenitivi Ac cassiae anai. g. mellis violati I .iii. misce fiat clyster. In eontinuis vero proportionatis, quia ex abdomine noua semper bilis transmittitur in venas. quae periodicae illius excretionis est causae ac praesertim si ὶ principio oris amaror vel nausea aegrum infestent, antὸ leni medieamento primas vias a biliciis excremento purgare conueniet. qum ad sanguinis missionem deueniamus. In ipsis autem ardentibus, citra e sipelatosum affectum veneri euli , aut intestinorum: ubi sanguinem miserimus, purgante etiam pharmaco opus erit ; Vt exerementiet, alterutrius humoris portio ad excretionem aptior, detrahatur. Sic enim natura ex Galeno'. aliquando, postquam sina ven parte oneris subleuata est, petat inuti materiae morbi Geae reliquias expurgat. In altera tamen spurij causi specie , quam aeruginosa bilis intra venas putrens concitat ι- mni ipurgante abstinendum, ne feruor ineret et sed elysteribus lenientibus de tefiigerantibus ad reere-lmentorum vacuatimem, de abdominis perfrigerationem uti lassiciet. Nam in his satagendum quam maximὲ est ut refrigerantibus auxilijs tenuium partium, alexipharmacis etiam admixtis: Iseruorem imperemus, putredini obsistamus,M malignitati aduersemul. l
566쪽
Si vero Abris sit intermittent , ec citra omnem cuiusuis plet me suspicionem, humor biliosus
seu isneetus seu mixtus, in determinata ua abdominis parte putreat: nulla est mittendi sa guinis occasio , ve doeuit Fernet. dc ut insinuatum est a Galeno, cum in eura tertianae, huius au- . xiiij non meminit. Quinimb eo misso , cholericorum ebullitio, quam cauendam monet Avicen- ιnas, impenderet. Ea namque ex Capiuaesto suprὶ, tum imminet: cdm bilis putrescit in venis i non totius eorporis, sed alicuius partis determinatae. Tunc enim per venam seclam, bilis in glandiora vasa, quae per phlebotomiam quodammodo fuerunt exhausta, attrahitur. Quare in liis potitus , lenis ναseribenda est purgatio, statim in principio: ut obstructionis de febris maletia antecedens, eo temedio salem imminuatur. A purgatione vero, si forsan coniuncta etiam plethora videatur. Murinae sint crassae, quae rubrum praeterea sedimentum deponant, aut sanguinis fluxus,
in partem aliquam acrius dolentem timeatur: vel demum bilis per venas effusa, inde in mineram febris effundi probabili coniectura credatur, oportuna erit venae sectio. Qi tum autem euacuare oportea et copia sanguinis , 8c vires aegri definienti
Ad purgationem vero apposith praescribendam, primo discernendum est, num febris quae visee,
sit Iegitima biliosa, an vero notha. Tum an nazura ad superiora magis, an vero potius ad.inferiora
Si enim in legitima biliosa intermittente, oris amaror, vel nausea appareat: sitque aeger glacilis. qui non dissicit E vomat: purgatio per superiora conueniet, cauendo hyemem iuxta Hippocratem l& Celsum , idqψe ineunte accessione praestandum, ut monuit Galenus Praeterquam in synco- pali minuta, Ze in bis qui ex acuto sensa oris ventriculi sunt nauseabundi : necnon de capite acrius edolentibus. His ergo qui robusti sunt, dc de nulla ventriculi imbecillitate conqueruntur : infusici granotum duodecim croci metallorum in vino albo oligophoro, utilissima est.Minus verb robustis , exhiberi poterit dragma una radicis melopeponis puluerata, cum vini albi minimE vinosi quanti-i tate sussieienti. Delicatioribus, tale vomitiuum praescribatur. thoid. integri p ii. flor.genistae p i. coquantur in aqua q. s. in colat. g.ix. di lue syrus aceto.
si simplicis I. iii misee, exhibeatur tepidum. Et postmodum tardante vomitu, antequam ventriculi sedetur anxietas, digitis aut penna in os immista, vomitio proritetur. Si vel 3 reIatae conditiones, quae ad vomitionem procurandam requiruntur, absint: purgatione per inseriora erit opus. - τλm in continuis, quam in intermittentibus, hora maioris remissionis eelebranda est. In exqWisite quidem biliosis, benigniora pharmaca conueniunt. Vt cassia recens extracta, ita amarindi. rhabarbari infusum, sympus rotatus solve.ac praesertim ex rosis damascenis paratus, elect.
Othol lenitivum, diaprunis simplex, imo M manna. Sed ne hoe tam facilὶ biIescat, id sero la.ctis. Qui thamat indorum decocto, dissolui expediet. Quorum quia aliqua commodius sub formaboli', alia in potu facilius exhibemur, ut in nostris purgantium seliedis docebimus. Sit hoc boli
V. pulpae cassiae recens extractae I. i. pulueris anisorum si haro conditorum q.s misee, fiat b lus , capiat hora una ante pastum, iustulum pulli superbibendα Vel V. cassiae recEns Oxtractae Aeratholici ana I. s.misee M cum pulu. anisorum saccharo conditorum qsfiat bolus capiat tribus horis ante pastum: liquidum vero pharmacum tale posset praescribi. thabarbari electi ,. ii. ein momi B. i. cassiae rec ns extractae r. i.confundantur in aqua cichorei q.s expressi itetu colatae dissolue sympi rosati soluti ex infusionibus parati I. i. misce fiat potio, capiat tribus horis ante cibum. Vol mannae calabrinae I. ii. seri caprini I. v. misce fiat potio, capiat duabus horis ante cibum. In tritianis veris spuriis& nothis, mitioribus illis medicamentis quae bilem purgant, alia admiscere oportet quae de sint tantillum essicaeiora, dcpraeterea vim habeant humores bili permixtos euacuand i. Talis est sena,semen carinami, agaricus, turbith, polypodium, epithymus, triphera persica, diaprunis solutivum, diaphcmicum Ec consectio hamech, ac similia. Quorum posteriora, non sola assumenda erune, sed mitioribus parma quantitate miscenda: vi quam intendimus purgationem . in his qui dissicilius purgantur apposith compleant. Via
v. lita orientalium, seu senae .ss. feminis carthanai g. v. turbith electi L ii. Dryoph. n. vii. eoquantur in deeocto endi uiae, cichorei, bc acetosae q.s expressioni infunde rhabarbari 3.ii .cinnam.& puluet. diamargariton ana P. s. expressi dissolue strupi rosati solui. I. ii. misee fiat potio. Vei sub forma boli. lenit. I. f. diaph iii. misce fiat bolusNonnulli mitioribus t alij vehementioribus indigem. Sed haec iudicio praeseribentis Medici com ittunturiqui remedia cuiusque nariam accommoda, iapposith concinnare debet. secunda tatum febrium eurandarum indicatio, est seruoris temperatio, de putredinis coenim l
567쪽
Quae ambo restimantibus quidem absoluimus: sed ad magnum feruorem te perandum, eadem humectantia, de leniter etiam inorassantia esse oportet. Cuius generis sunt viola , lactuca , nyn phaea, portulaca, semperuiuum minimum , umbilicus veneris , eielibrea , endi uia. borragine, hordeo, & fimilibus, ad nimiam incrassationem cauendam admixtis. Quorum aquas in balneos mariae distillatas, decocta, Sc strupos usurpamus: iulapia, aut apoetsmata inde concinnantes a eat arte , quam infra indicabimus , ubi de remediorum internorum formulis agemus. Ad hoo ipsum valet suctus anguliae, Italis admodum familiaris: quo febrilis ardor temperatur, de sitis
Exterius ad eumdem feruorem compes endum, varia admouentur. Ae primum capiti front lia, ex linteis oxycrato madefactis 3c leniter expressis. Eadem ex lacte parant ut: vel ex oui albumine, aqua lactucae, ac rosarum dc paveo aceto simul agitatis. Epithemata item citra astrictionem
refrigerantia 5c humectantia, cordis de hepatis regioni, subtepida admouentur. Epithematis pro regione cordis hoe sit exemplum. ' lν. aquar. huglossi, viol. Ac nymphaeae ana I. iii. aeeri rotati albi ι.4 misee, fiat epithemα Cui praeterea si facultas vitalis aliquantulum langueat, piovis di amargariton de confectiones alche mes de de hyacintho addi poterunt. Pro regione hepatis epithema tale aut simile praescribatur. 2 . folior. lactueae, solani hortensis,
cichorei aua m. i. florum violar. nymphaeae , dc rosarum rubearum ana p. i. coquantur in aqua q. s. in colat m, i. adde aceti rosati I. i. misce fiat epithema. A Iiqui solo oxycrato utuntin pro epith mate. Quia tamen acetum pectori inimicum est, nollem illo solo uti, saltem ad epithema cordis. Lumbi praeterea illiniuntur cum tantalino, de rosiceo, aut refrigerante Galeni, oxycrato loris rvel frustum cucurbitae lumbis admouetur, 3c saepius renouatur. Ac tandem lintea succo urticae, semperuiui, umbilici veneris, εc lentis palustris imbutar aut herbas ipsas contusas carpis circui ponimus, ta cum inpaluerint renouamus. lSed optimum omnium remedium ad feruorem harum febrium , de elusi praeserti in legitimi de lexquisiti reprimendum : aquae frigidae potus. Ea enim, ut docet Galenus , febris naturae aduersis- sima est, eorpus tum refrigerans, tum humoctans. Quae tempestiuὶ exhibita eas febres protinus extinguit, quae ex tenuibus succis effervescentibus ortum dueunt. Neque si ex solo bilis ferisore causus exeitetur, expectanda sunt signa coctionis: cum tune pepasmo non indigeamus , sed solo feruoris temperamento. Easdem tamen hic conditiones obseruare oportet, quas in sinocho non putri obseruandas esse cap. 6. monuimus. lAe praeterea in non exquisito etiam causo , si verum erysipelas viscera occupetr ex Galeno inon expectataeoctione, utilissime hoc utemur remedio. si vero eausus vel ex putrescente bile ge- ineretur, vel erysipelas viseerum sit phlegmonodes, coctionem etiam expectare oportebit 2 3c ltera obseruare, quae in synoelio putri cap. L. obseruanda doeuimus. Cum ergo frigidam exhibet conueniet, eam tanta copia potandam dare iuvabit, quantam aeger uno haustu possit assumere: o. docuit Galenus recEns citato textu. Cauendum tamen in huius usu, nὶ ventriculus, ieeur , aue I pulmones sint debiles, aut corporis totius calor naturalis sit imbeeillus, aegόrue per sanitatem rati l potu offendi consueuerit; Ac ne interna quaepiam adfit inflammatio, oedema, scirethus, aut dolor ingens vel grauis quidam affectus neruos teneat. Tales namque omnes, largo frigidae potu gravis si me laeduntur, seu suffocato calore, seu infirmatis membris, seu inflammatione densata. Ad putredinem autem coErcendam, ea eligimus quae refrigerando simul artenuant, dete gunt. Cuiusmodi sunt pro legitimis quidem rettianis cichoreum, endiuia, sonchus, dens leonis. acetosa, hepatica, trifolium aeetosum , OxyIapathum, vinum granatorum , hordeum non excor eleatum, εc semina frigida minora , serupus item delimonibus, suceo auranoiorum, de agresta, de suem granatorum, de cichorea, de en diuia, de acidum citri saceharo conditum. Neque enim Mentiendum esse videtur Clatissimo Massariae, dum inter strupos, acidos omnes ex succo citri, limonum, auranciorum, aretosae, dc granatorum paratos, ex eo condemnati qad astringentem vim parricipent. Nam praeterquam a pluribus aliis celeberrimis viris, eorum usus laudatur: printerea utiles eme probantur, quod attenuando de refrigerando putredini potenter obsistant. Leuior o autem illa astrictio, non tanta est, ut obstructiones augere valeat: quin potius incidente vi qua e sua Miditate pollent, ad obstructionum resetationem plurimum inseruiunt: de tota eorum astrictio. ad partium solidarum robur firmandum, utiliter impenditur. Ad eorum autem humorum qui tertianas nothas, aut spurium gausum excitant,pvasmum procurandum, praeter ea quae ultimo retulimus,liaee in v m veniunt. Ac primdm radices illae aperien tes quae temperatiores sunt, graminis scilieet, asparagi, &bruseli semina item frigida maiora, violarum, acetois, Oxylapatni, M similium. Neanon pimpinalia, agrimonium, betonica, capit'
568쪽
Ius veneris, tamaria, lupulus, ceterach. Syrupus bizantinus, de duabus aut quinque radicibus, dei pomis, atque his pares. Praestantis limum autem remedium ad diuturniores inrtianas nothas, esti decoctum sagaphtas. Cuius capite praecedenti meminimus . li Adaromatizationem autem tu lapiorum, vel apo matum quibus praedictis indicationibus satisfacere studemus , valent puluis elect. triasantali, diarrhodon abbatis, α trochiscorum de caphura. lVel in syncopali puluis diamoschi descriptione Renodaei, puluis diamargariton frigidi, de confectici de hyacintho. Ad malignitatem hamoris laeruginosi crystallus vera super porphyrio tenuissimEpi luerata caeteris praestat . si 3 g. aut 3. i. pondere, cum conuenienti ivlapio allumatur.
Tertia curativa intentio, ad materiae semiputris, aut omnino naturae inutilis,sed per pepasmum euictae purgationem, collimati Quam, quoniam in ardentibus, x continuis exquisitis, natura per se plerum quo molitur: ea quod pro ratione est operante, totum illi negotium conmittendum erit. Atque id maximh proturandum , ne utiles fic criticas exeretiones antE sistamus : quam experiamur 'eas modum excedere. Quod quantitas excretionis , de aegro supervcniens imbecillitas, ex pulsa manifesta indicabunt. Si vero natura ossicio non integre satisfaciat, praesertimque in spuriis i materi ei varietate coctionem aequaliter non admittente: nos illam imitati, eiusque inclinationem dc motum sequuti , reliquias expurgare nitemur. Atque omnium utilissimae per urinas, aut aluum et pro conditione reliquiarum, maiorem quampiam crassitiem aliquando retinentium. In intermittentibus autem, licet per singulas aecessiones materia quae febrem excitat expurgetur nisi forsan aliquando reliquiae cinerei crassamenti, in fermentum diuturnioris affectus vitio
excretricis retineantur ratione Iamen materiae antecedentis, dc inquinamenti in minera nonnun iquam residui, purgatio lapparente coctione utilissima erit. Per mitiora quidem medicamenta iam anth relata, in exquisitis. Ne sic affectorum corpora ad aestum concipiendum aptissima, a vehementioribus 8c scammoneatis medicamentis, magis incandescant. Absynthij autem comae,quas Galenos plurimum hoc casu effert S, si cum priorum aliquibus minus Calidis decoquantur, p.rim iliacu. . mum conferent: neque ut videbatur Tralliano, earum usus ob calorem suspectus est. Ad pur- - .ν. gandum tamen , sunt plane inessicaces illis solis uti si cogitemus. In spuriis autem, ut superius monuimus. per ea quae prioribus sunt effcaciora, moliri purgationem oportet: qualia etiam iam anth recensuimus. Uerum si liuiusmodi febres diuturniores sint, Zc crassiores humores, copia, tenuiores excedant quorum tamen motum , M periodorum ordinem Iequantur: non semel purgasse lassiciet, sed iteratis purgationibus eam illuuiem detrahere conueniet. Vrque facilius rebellis ea materia purgationi eeὸat , ea erunt ox praecedenti capite mutuanda remedia, quae ad crassos M lentos humores prae parandos conuenire )ocuimus.
Vbi pr. eterea adnotare oportet, cum secunab aut tertiδ purgatum fuerit corpus ; nec poterit putredinis materialis semes, minerae tenacius adhaerens, detrahi: delicatioribus quidem, pilulas ag. sgregati uas, aut cochias Vtiliter exhiberi: robustioribus Verd, etiam stybium praeparatum, praeser- ltimque infusum, magno cum fructu praescribi. Quo remedio experimur, audentiores plurimos Empyricos non paucos a Medicis tempori dc naturae commitas .integrae sanitati prompte restituere: de nos illo debite correcto, non raro sumus utiliter usi. Imbic plane innoxih ipsius crudi infusione. Illud demum aduertendum est, ubi diuersorum remediorum usu in diuturnioribus semitertianis naturam quodammodo fatigauimus: expedire per aliquod tempus interquiescere, ut ab ea mo Iestia medicamentorum , dc anorexia consequente, subleuatusvs r, viresque resumcus : possieiterato Medici conatu, perfecte sanari. Tandem si per urinas, humorem peecantem natur eo inclinante) expurgare oporteat: quibus remediis id exequi valeamus, capite praecedenti fuit explicatum.
Quarta demum intentio eb dirigitur, ut febrilis distrasae reliquias deleamus, de imbecillitate, a visceribus contractas emendemus. Ac quidem siccitas illa, dc incalescendi facilitas, quae post lardentium 3c legitimarum continuarum tertianarum eurationem plerunquzdarat: balneo tepentisis ιι aquae optimὶ corrigitur , ut docemur 1 Galeno : sed ex eodem aduertendum cst in usu balnei: primo, ut citra horrorem administretur: secundo, ne aliquod primae notae viscus sit imbecillum. Tertib, nε multitudo crudorum humoriam in primis viis contineatur. In vicem antem balnei uti licebit epithematibus, de lini mentis: praesertim regioni hepatis admotis: vel si vitium quod restatis Ieuius sit exiberi possiunt per os conseruae violarum dc rosarum,trochisci de caphura,elect.diarthod. litiatantali, de similiat quibus ieeoris aestus, dc imbecillitas emendantur. .
Ratio tandem victus talis praescribenda est , qua praehabitis indicationibus proxim. te. l. spondeat. l
569쪽
Aer ego ab his omnibus febrientibus inspirandus eligatur frigidus,aut talis arte paretur:frigidio rem tamen, ardente, aut legitima tertiana laborantes requirunt: quam hi quos spuria vexat. Aduertendum tamen huiusmodi quidem aegros frigidi aeris inspiratione gaudere t at non esse eosdem Digido exponendos, ne densata eute, de prohibita transpitatione deterius habeant.' Quies non corporis soluin sed etiam animi iniungatur. Ideoque huius immodici affectus rem-
perentur: ac praesertim ira , moeror, de timor, in integrum vitentur. Somnus concilietur. Ac quoniam cause,& continuis tertianis laborantes, a vigilijs torqueri consueuerunt rhis,tam admotis, quam assumptis somnus prouocetur. Inter externa, iuuabit Vel frontem M tempora oleo anethino de violaceo mixtis illiniter vel ex farina hordei de lacte, aut ex oui albumine, aqua rosaeea &lactucae cum pauco aceto ι necnon ex recentis cucurbitae ramentis,
aut recenti anetho, Iactucis 3c violis simul tusis, anacollemata pararet vel ex opij, Ae croci singulorum grana 6. aut 7. Sc unguenti populei, vel alabastrini 1. 1 . simul mixtis, tempora dc nares in ungere: vel ex pulueris requiei F. vi. aut I. i. aqua rosarum q. s de pauco aceto , frontale concinnare. Cavendum tamen est, nE refrigerantia huiusmodi frontalia tunc praescribamus, cum crisis per haemorrhagiam imminentis, signa quaedam aut suspicio apparuerit. Quoniam materia sd nares inclinans, ad cerebrum sic repercussa; posset lethalem phrenitim, aut cerebri sphacelismum inducere. Solemus etiam aliquando tibiarum lotiones imperare, ex tepido decocto herbarum refrigerantium, Sc humectantium, ac capitum papaueris. Per os autem in eumdem finem exhibemus: stru-pum violatum,de nymphaea, aut de papauere, necnon te diacodium. Syrupos autem huiusmodi solos aut inuicem mixtos exhibemus, vel etiam in tu lapii modum cum decocto aut stillatirio liquore lactucae, violarum, nymphaeae, borraginis , εc similium solutos. Vtiaquat. last. ει buglossi ana ii. 0rupi violati dc de papauere ana I. i. misce fiat tulep, aromatiz itum 9. L pulu. diamarg. capiat hora somni. Cogimur etiam nonnunquam , cum vigiliae immodicae hos aegros infestant, neque priorum 'susomnus conciliatur, philonium exhibere, aut pitulas de cynoglossa, vel laudanum. NE tamen his soporantibus, calidum nobis innatum obruamus: cauendum primis ne haec nimium imbecillibus exhibeamus t eum ea illis sunt immiscenda, quae spiritus influentes recreant. Qualis est confectio alchermes,de hyacintho: quibus addita conserua violatum, rosar. nympliaeae, aut etiam norum ga-ryophyllorum, Sc rorismarini bolos paramus: vel cum puluere di amarg. de gemmis, di ambrae, aut smilii tu lapia eiusdem conditionis aromatizamu . Sit hoc exemplum boli.
phil. rom. 3. I. Confect. alchermes Θ. i. aut B. c. conseruae rosar. Ecflor. rotism. ana 3. ii. mist
fiat bolus. Vel , U. Laudant gr. v. aut vi. consen flor. gatroph. 3. ii. misce fiat bolus, hora somni exhibendus.
Aluum minime astrictam esse oportet. Quod si acciderit, ea clystetibus emollienda est, quae etiam refrigerandi vim habeant. Qualo est quod superius hoc capite praescriptum fuit.
Tandem, ea uso, te legitima alterutra tertiana laborantes, tenuius alere oportet: plenius autem aliquanto eos, qui alterutram spuriam seu notham patientur. Cibi erso pro quibusque sint facili, colitonis r qui tamen non facile corrumpantur. Et in exquisitis quidem refrigerantem dc humectantem etiam qualitatem habeant. In spuriis vero, cibos incidentis facultatis, de detergentis nonnihil partieipes esse conuenit. Omnium ideδ maxime utiles sunt, cremor hordei : ius pulli, dc carnium vituli, oletibus refrigerantibus ut lactuca, endi uia, acerosa portulaca, atque eLiam cucuri bita alteratum. Necnon carnes ipsae pullorum, vitulinae, gallinarum de licedinae. Sed cerebra MI Ulpedes suum, in tertianis exquisitis permittere, ut Galeno placuit non satis tutum videtur:quod in quorum , -- Las expediet acido aliquo succo, etiam ad gratiam condiri, M aromatibus omnino carere. Praeterea nec vitellos ovorum ab eodem Galeno probatos Consulerem, quandiu ventriculus bilioso excremento abundat e vii nec melones, desintiles horarios fructus, liberalius admitterent, prasertim in continuis. Vod inveniticulis biliosis de aestuantibus, huiusmodi alimenta facith corrumpantur: eorumque succus , vel in bilem lauam, vel in peioris naturae humorem transeant. In intermittentibus, peraceessiones abstinere oportet. ut superius docuimus ex Hippocrate .
iis .a,4 tisPrVterquδm in admodum extensis quarum breuissima est intermissior tali enim febre laborantes pari penE ratione alere oportet atque eos qui eontinua detinentur: vel saltem per longiorem illam paro xysmi productionem iustula longh ab accessionis initio ad naturae fomentum erunt exhibenda. de si quid solidum eisdem ministrandum videatur, id solum tempore intermissionis concedatur, si ab illa ad accessionis recursum sufficiens interuallum intercessetit. Necnon syncopalem exciperelis io. ω- . oportet: in qua propter syncopem dc animi desectionem in principio ipso accessionis, licet vel pa-
570쪽
Potus, sit vel aqua fontana omni vitio carens, vel una aut altera ebullitione depurata, inqu' dissolutum sit saecharum i vel aqua hordei, aut sola, aut cum strupo aliquo acido ex superius rela
tis , aut violato, cum una aut altera gutta liquoris vitrioli, praesertim in summo cat si ardore. In syncopali claretum vulgo distum, ex aqua saccharata leuiter cocta , 8c Cinnamomo aromatizata saluberrimum est. Vinum, ut habet Galenus etiam in intermittente, antequam coquatur morbus, prohibendum: at ubi coqui coeperit, extra paroxysmos, tenue &aquosum, seu album, seu ltu bellum sit, exhiberi potest. Paucum tamen initio di cum autem morbus proximE ad solutionem vertetur, aliquani liberalius In spuriis veto , ita cibos pol simque praeseribere conuenietivi non solum bilis, sed alterius etiam humores simul porrentis rationem habeam s. Singula sic temperantes, ut ex his quae tum hoc capite Se praeeedemi diximus, tum sequentl dactuti sumus, facilε colligi potest.
De melancholicarumetquartanarum febrium disserentν,.curatione.
. t - . : ' i CAPvT X v. VT humoras eaeteri in nobis putrescentes, vatia excitant febrium genera: ita melancholia, si
aliquando intra nos putrescat, putrem suum vaporem ad cor usque effundens ; febrem sui nominis melancholicam excitat. Continentem quidem si intra vasa alimentaria putreat e continuam veris, si excrementitia sanguini in venis permixta, putredinem concipiat. Sed rara admodum continua, ut docet Galenus ', quod vix faeculentus is succus multu colligatur in venis. In i termittentem vero facit, si extra maiora vasa in determinata aliqua abdominis parte, excremen-
s titia melancholia putreat. Quae quoniam frequentius, quarto qnoque die nuadit 3 quartanae no-jmpn accepit. e Vtraque, vel legitima est. vel spuria. Legitima, quando sola melancholia secundum naturam
genita pueret. Spuria autem, quando vel illi alius commiscetur humor simul putiens , vehi pecies aliqua mel incholiae praeter naturam gonitae putredinem contraxerit.
l Intermittens tandem quartana, aliquando simplex est, alias duplex, vel triplex e pari natione atque de tertiana capite praecedenti dictum est, fle infra uberius explicaturi sumus.l Causae febrium melancholicarum , ut in aliis febrium generibus cxplicuimus, sunt ea quae vel copiosum humorem nigium generant, vel in eodem putredinem excitant. I Melancholiam secundum naturam quidem superabundantem, generat temperies frigida &sicca, seu totius, seu solius hepatis. Praeter naturalem autem , eiusdem visceris calida & sicca d sCrasia. Vtrique occasionem incrementi suggerunt, alimentorum crassae de nigrae substantiae vias, Curae, vigiliae , moerores, atque his similia. Putrescendi causa, par est, ac caeterorum i obstructio scilicet, de inde sequuta prohibita transpiratior aut maligna quaepiam qualitas a coso influens, aut ab aere communicata quae putredinem
in nobis excitetit Signa quartanarum intermittentium, de legitimarum : vIam faciunt, ad raras etiam continuas cum apparuerint discernendas. Ergo in illis, cum humor cuius crassa terreaque est substantia putreat ; quod per easdem exhalat, cum calore, mordacem etiam siccitatem exerit.
Pulsus, his febribus incipientibus de in principiis accessionum, ex Aetio , sunt obscuri, patui l:
tardi,& rarit ita ut in his, arteria ligata esse videatur, Ac introrsum retrahi, prohiberique a regreci .
D. unde sue aduertit Galenus 'i si quispiam naturalem aegrotantis pulsum cognouerit, inuaden-ltem quartanam facile deprehendet: quo δ eximia quaedam ad paruitatem, ac tarditatem fiat pulsus
conuersio. in vigore autem, vel adhuc increscentibus accessionibus, ut idem Galenus habet 'puli sus celeres sunt, de frequentes, cum euidentissima illa singulati inaequalitate, quam alias febrilem appellauit. Atque huiusmodi, per continuarum paroxysmalium perseuerantiam durant. Urina a principio quidem albael, tenues, dc aquosae esse consueuerunt: nimirum propter materiae crassitudinem percolatae. Progrediente veris morbo, coloratiores fiunt, de subsidentiam habent crassam ac subnigram : quae copiosior multis est in continuis, quam in intermittentibus. Invadunt febres hae cum horrore prim 1m.deinceps verb peccante succo ulterilis deusto le actiore reddito, cum riξore: qui per ulteriores paroxysmos, sensim cum vehementissima concussione ossifraga, quam 'o κοπον appellant Graeci, apparet. Eaedem, quyrto quoque die repetunt , quarum accessiones , ad 24. horas protrahuntur. In quibus post longum de diuturnum tum horrore aut rigore frigus, ad duas tresue horas aliquando durans i vehemens te infestus calor succedit, nullo indeclinatione apparente sudoremisi post aliquot paroxysmos,in quibusdam qui sero magis abundat, G aue