Antonij Merindoli ... Ars medica in duas partes secta. In qua non solum ea explicantur, quae ad medicinam discendam sunt necessaria sed multa etiam, quae theologos & philosophos recreare valeant continentur. ... Accessit sub finem exercitationum medi

발행: 1633년

분량: 669페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

591쪽

Artis Medicae pars posterior.

Continuam alterius speciei continuae implicatam ostendunt, exacerbationes quae cum annota irioiae incompressa inuadentes per differentes periodos 'alternatim sibi respondendo recurrunt. Qii rum periodorum accedente vigore , ea alternatim apparene symptomata, quae superuenientia' sympromatibus consociatae febris magis propriis, speetalem alterius febris differentiam insinuant.' Differt autem haec implicatio ab hemitritaeo quod ex Hipp.' Be Gai hemittitis febres sint horrificae: hae vero non item utrisque tamen comune est non desinere εc ad apyrexiam minimὶ peruenire. Continuae intermittentibus implicatae discernuntur. quod praeter periodicas exacerbationes cuiuque continuarum speciei proprias, de symptomata illas consequentia propriis capitibus supra explicata r altera illi vel singulis diebus i vel alternis quarto quoque die ,cum perfrigeratione, rigore, aut horrore superueniat. Quae continuae symptomatibus, ubi propria, paesertim cum viget, interserit: de se speciali typo eius accessiones & inclinationes attent E aduertentibus manifestat. Particulatim vero inter caeteras hoc habet exquisita hemitritaeus; quod nunquam ad perfectam in t gritatem veniens i singulis diebus cum aliqua pulsus contractione exasperetur: alternis autem, seu imparibus seu paribus aliquando, duas habeat exacerbationes a quarum altera cum rigore aut saltem cum horrore incipit. od si accidat tertianam intermittentem notham esse, bile cum piruita non mixtis, sed confusa in minera putrentibus e diebus duplicis exacerbationis parox3smi erunt horrifici, horrore saepi)s eodem die recurrente, ut adnotatum est a Galeno Ex eo quod materia ratione suae inaequalitatis, non uno sed vario impulsu a minera in focum expellatur. Solet autem bilis cum pituita permixta in intermittentium initiis horrorε excitare,quae solitaria rigore causaret. Intermittentes unius speciei, alterius naturae intermittentibus implicatae; nisi simul inuadant, propriis typis discernuntur. Si vero simul inuaserint , compositas quas nothas appellauimus, imirantur, bc utriusque sortis symptomata confusa efferunt. A nothis tamen ex eo differunt; quddcum febrium specie differentium, inaequalis sit motus, aeque ideis aliae aliis citius ad paroxysmii md de totius morbi statum declinationemque perueniant: singulae dum vigent, se symptomatibus

suae naturae conuenientibus euidentitus manifestant.

Tandem diuersae eiusdem speciei febres implicatae, discernuntur ex paritate specialis typi, de imdiuiduali paritate: quae tamen si eodem tempore inceperine, unius sed vehementioris speciem referunt, vixque discernuntur, nisi diuersis horis inuaserint. Spes aut pcriculum, non idem ex omnibus differentiis emergit. Febres nothae,ut plurimum .diu turniores sunt exquisitis r non solum ex eo quod humores crassi tenuiorum coctionem remorantur.

Nam contra crassiores tardius soli, quam tenuibus permixti coquerentur. Sed quod humoribus diuersorum generum simul peccantibus plures partes principes aut officiales sunt in vitio, atquei de δ natura imbecillior inde euadat ad mitificatam materiam morbificam εc morbum euincedum. Febres duplices simplicibus plerunque sunt longiores quia visceris excellentior ea intemperies a qua maior illa humoris eo pia generatur difficilius emendatur, εc febrem diuturnius fouet. Si t men typus duplicium sit typo simplicium breuior: breuius etiam ut plurimum soluetur. Duplicem enim tunc causat non intemperies maior plus excrementitii humoris putrescentis generans r sed acuties sensus partis transmittentis: quae non ferens paucam materiam breues paroxysmos inferentem, spes est nec diu laturam inaequalem intemperiem sibi impressam, praesertim si Medici auxiliares manus illi oportune subueniant. Sic cum eodem anno in febrem tertianam inciderim dc in te tianam duplicem : tertiana non ante decimam septimam accessionem desiit, cum duplex , septiam am non excesserit.

Hectica putridae coniuncta, ut supeliori capite indicatum est, alterutra solitaria , periculosior est Etenim hectica vacuantia, attenuantia, de deobstruentia auxilia, aut prohibens aut mitiora insinuans: putridae curationem ut minimum )iffert. Et putrida, sua acuti e cogens Medicum prindictis auxiliis liberius uti: hecticam exasperans, eandem frequentissime immedicabilem reddit. Continuae continuis implicatae, & grauissimae de periculosissimae sunt. Nam praeter quam duplicem habent vigorem, seu vehementia, seu ire ratione, unde magna aegris accidit molestia. Pra tetea difficillimum est sic aevo tantibus appositε remedia, aut alimenta ministrare. Ad praedictarum periculum uti ad earumdem naturam proxim E accedunt continuae cum interis mittentibus implicatae, Inter quas Hippocrates' hemitritaeum ait. prae caeteris maximE Iethalem esset cui morbi adueniant acutit Ac qua tabidi,ac qui aliis longis morbis detinenturiaeci γε aegrotent. Vi Hippoc. textus ea interpretatione indigere videtur, ut dicamus quoniam in hemitritaeo hinc pituita sanguini in vasis permixta in vitio est, unde per denuxum inflammationes oedemat des excitari possunt: inde vero bilis qualitate peccat quae cita prae careeris humoribus calidissima sit Zetenuissima morbos acutos excitare ficit Epotest: si qui morbi hemitritaeo superueniant , eos acutos esse nocessum est. Tabi vero de morbis longis febrem superueni rem, quae citra intermisisionem

592쪽

De Febribus. 9y

sionem solet deelinante die aut alternis etiam aliquando, ut cum de tabe agetur ' indicabimus, exasperari; haemitritaeum portas imitari quam eius formam integrEobseruare. Quae praeterea vereti l quis omnibus eo inmune est qaandoque maligna est, alias mitior, ut ex Galeno discimus in hist tia illius iuuenis ii emitritaeo laborantis quae ab ipso refertur. Intermittentes alterutrius rationis implicatae, simplicibus sunt deteriores, quδd breuiorem ha- , beant intermissionem, M minus temporis Medico concedant ad opportunE medendum aegio. lCuratio harum omnium febrium tam compositarum quam implicatarum , maximam requirit lMediet prudentiam. Cum enim feth semper contrarietas aliqua in illis reperiatur; ea solertia opus est,nh dum uni mederi studemus, alteramxxasperemus. Eesicht ex iis quae priore libro ad uniuersalem medendi methodum pertinentis,atque ex iis quς hoc ipso ad solitariam febrium curationem spectantia docebimus, patere possit: qua arte singulis compositarum de implicatatum differentiis mederi eonueniat i tamen in tyronum gratiam singulas differentias percurrentes , quid quibusque 'speciatim debeatur, breuiter exponemus. lin nothis ergo dc lpuriis cuiusuis generis febribus curandis, hoc unum meminisse sufficiet, ut ea semper obseruando quae a communibus febriam indicationibus insinuantur superitar explicata,

in caeteris quae natura humoris putrentis insinuat, primum discernamus an humores doniusi , an mixti aequa proportione concurrant, an Vero Vnus alium aut alios copia exuperet. Etenim excedenti accuratius prospiciendum , dc ea quae ad illius praeparationem de vitiorum ei adnatorum emendationem faciunt , largius assumenda sunt , parcius vero quae alteri aut aliis humoribus illi commixtis prospiciunt. At si utriusque aequa sit temperatura Ec mixtior remedia quibus unus atq: alter mitificari consueuerant, sic miscere conueniet , ut utilibus quidem Intentionibus mixta satisfaciant. Cauemus autem nε pari facultatum contrariarum concursu, utili suae activitatis successu seiistrentur. Quod in specie clarius explicabitur, ut proponatur aliquis qui febre notha laboret ex bile aequaliter mixta cum pituita . si ea sit continua, primum post minorantis seu lenis purgantis M primam regionem euacuantis pharmaci viam, secanda arit vena dc sanguis pro viribus mittendus. In praeparantium vero via ea quae citra omnem incrassandi vim restigerare sunt nata ratione de febris de bilis eligenda erunt. Quibus si incidendi dc detergendi vis aliqua ratione pitui. tae adiuncta sit: ut in oxylapatho , acetosa, de cichoraceis, veriusque humoris praeparationi pro ratione prouisum videbitur. Ubi vero coctionis indicia apparebunt, quoniam humores illi inaequalis conditionis simul Λc semel ad coctionis integritatem deduci non possunt, ut quod mitificatum iam erit expurgetur, purgante erit opus. quod prima vice bilem efficacius educat: quod illa, quia tenuior est de fluidior, purgationi facilius Cedat, mox rcliquiarum praeparationi iterum attendere oportebit, ea etiam prioribus admiscendo quae ratione pituitae, quodammodo tunc exuperantis

mediocriter attenuare valeant qualia sunt capillarium soli , pimpinella, radices graminis de asparagi, semen violatum, acetosae, necnon 8c freniculi sed paria assumpti de similia. Inelinante de. mum febre, sed coctione lent Eprogressa, ita ut appareatriaturam tardius per crisim expulsuram quot noxium est, purgatione erit opus quae possit pituitam sufficienter detrahere. Vel si natura adiud cium ex eonuenienti coctionis celeritate tendere videatur: expectato naturae conatu, si excretio minimδ sufficiens iiidicerut , ne fiat recidiua, utilissimh ad reliquiarum purgationem veniemus. Et si interea ad viarum laxitatem procurandam, vel deinceps ad viscerum intemperiem emendan dam quidpiam praestandum sit et illud ex iss quae praecedenti capite docuimus requirendum erit. Quod si bilis pituitae euidenter praeualeat, refrigerationi liberius incumbendum erit, de mediocriter etiam inatassantia principio erunt assumenda: vi lactuca de portulaca caeteris refrigerantibus de humectantibus, quorum abundε supra meminimus,admiscenda. Non verb ad ea quae r Ens diximus refrigerando incidere dc detergere transeundum. Caetera tandem, ut iam ana hoc capite de superioribus docuimus, pro ratione ex Ruenda.

Si vero sebiis huiusmodi notha, fuerit intermittens non alia quidem opus est atrati Sed num In ea sanguinis missione sit opus , an verδ ab ea abstinendum , discere ex iis oportebit, quae supra ex minavimus '. MeIancholia autem bili mixta, si ea praeter naturam sit rectigerationi& humectati ni maximε studendum erit V eam perassumpta, quam pet in abdomen iniecta. Iacendium enim ab eo humore e re conceptum, efficacibus remedi, quam celerrim licebit, temperandum estipotentilis quidem refrigerando, in tertiana notha minoris famae dicta , largiils autem humectando, in quartana notha, in qua praedictorum humorumconcursus apparebita M'o casu , balnea opportunissima erunt statimae mma coctionis ritamenta in urinis apparebunt. At si melantholia eius sit sortis quae secundis naturam generatur frigida dc sicca, humectatione quiilem larga indigebi- us; moderatiore autem restigeratione; atque eo magis cum bilem melancholia superabit. Pituita veth nigio illi humori per xta, modicὶ refrigerantia erunt attenuantibus de detergentibus ad- miseenda.

593쪽

Artis Medicae pars posterior.

miscenda. Incidentia verδ mediocria erunt interserenda inaequa utriusque temperatura. Praua lente autem pituita, attenuantia mitiora esse conueniet ; incidentia vero efficaciora. Caeterum huius meminille praecepti oportebit in his febribus , iteratis opus esse purgationibus. Inter quas lon-lga praeparatio interserenda est. Hiusmodi enim humores tardE coquuntur, & longa indigent ali ratione, ut ad debitam mitificationem perducantur. Cumque eorum pars post partem coquatur, non uni sed repetitis purgationibus detrahuntur. Febres duplices aut triplices cuiusuis speciei nihil a simplicibus diuersum requirunt in remedio . rum speciet sed in alendi & medendi occasione captanda, tertem Medicum expetunt. Cum enim intermissionum aut remissionum tempora in his sint quam in simplicibus multo breuiora e procurandum est : singilla ita examinari ut & alimenta & medicamenta quam longissime licebit ab exacerbationum Se particularis status horis praescribantur. Et licet Hippocr. integre a cibo per accessiones abstinendum iubeat τ tamen in his cum medicamenta exhibere coveniet de tempus remissionis breuius futurum sit, quam ad medicamenti operationem, dc commodi cibi administrationem requireretur: cibum quidem x liquidum per incrementa dare expediet, medicamentum autem in accessionis declinatione. Imo si prae aegrotantis imbecillitate cibum saepius exhibere cogamur horas in erementi de remissionis eligemus. Hecticam cum putrida implicatam ita curare oportet, ut cum promptius periculum eX putrida quam ab hectica immineat, primo attendamus putridae, ea omnia quae ad illius curationem pertinent exequendo. Quoniam verb ad illius medelam pertinentia potiant hecticam grauiorem reddere: ea prudentia est opus, ut M in mittendo sanguine parciores quam putrida febris solitaria requiraret , dc in purgantium electione minus calida,remissiusque ex siceantia contrariis praeponamus: atque ubi curata fuerit putrida, ad hecticae curam omni studio conuertamur. In continuis implicatis ea sequi praecepta conueniet, quae ad continuas nothas curandas propo fuimus. Interim cautiones eas in complexis a Galeno vocatis ' obseraando, quas in duplicium cura proposuimus. Continentes intermittentibus copulatas: ita curandas censemus, ut primδέ si liceat 3 lenissimo aliquo pharmaco exhibito ad eluendam excrementitii humoris intermittentem causantis illuuiem in primis viis contentam, ne in venas rapta vasorum impuritatem augeati sin minus Clystere iniecto Nexcreto, sanguis propiethora conditione, Maegri viribus educatur. Mox Caetera praescribantur, quae ad continentis curationem spectant i aliqua simul intermittentis ratione habiti t declinante veris continente, intermittenti curiosius prospiciamus. Continuae cum intermittentibus concurrrentes, pari Iatione curantur, ac continentes cum interpolatis implicatae. Sed adsettendum est, qubd cum continentium maximum remedium sit sanguinis misso, M ab illa frigidae potust in his continuis multa aliquando occurrunt quae nos a phle botomia dehortantur i de quibus cum de sanguinis missione per sectam venam tractabimus , ea dicemus quae ex principi in Medicorum authotitate , dc pro ratione asserenda censebimus. Frigidae vero potio in paucis harum conuenit, minimeque praesertim in exquisita haemitritae. Cuius curatio, in quantum ad implicationem pertinet, hoc solum requirit ut ratione tertianae intermittentis ante leni pharmaco ex thabarbari de eassiae infuso, aut manna prcsertim brigantina in sero lams soluta, tenuem illum ερ facile mobilem humorem biliosum in prima regione contentum expurgemus,quam sanguinem educamus Aliis periculiun seret, ne venaei sanguinis missione exhaustae , illuuiem illam sugerent, de bile per maiores venas effusi saeuius effervescente. febris actior redderetur. Praeterea quod ad alterantia pertinet, quia pituitae invenis putrenti, bilis in mesenterio putrentis feruor superuenit, maiore refrigeratione erit opus,quam sola quotidiana requireret. Illis tamen quaedam citramidentethcalorem attenuantia dc incidentia . ratione Pituitae erunt admiscenda. Quae paulo valentiora esstspoiteret, detergontibus etiam additis, si tertiana spuria foret. i' et mintermittentibus diuersarum specierum iniseleatis laborantes,sunt medicandi pari ratione atque illi qui intermittentibus nothiι afficiuntur. Sed hic ea particulatim ii venda est cautio, .ut scilicet singularum periodorum animaduerso recursu , de ali mino&medicaausta aut per intermissionis

moram exhibeamus, aut tempore euidem otu remissionis. . . pro ἐν ni

Quae demum eiusdem spe t febres inuicem implicantur, non lia Mi sui curati em praecepta requirunt e quam quae ad solitarias quasdem naturae eutandas necessi ita esse docuimM. id ipsum tamen obseruando, quod in intermitxentium diuersiespeciei cura adu tepdum monuimus.

594쪽

M starium 1 mptomatibus.

FEbribus grauia quaedam aliquando symptomata accidunt, quibus particulari sollicitudine

prospici debet. Eorum tres sunt primae differentiae. Vel enim in actionum i sione consistunt, vel in retentorum vacuatorsimque immodi eo excessu.Vel demum in qualitatibus mutatis. Ex quibus actionum quidem offensae si vehementius contristent aegros; sollicitudinem Medici ad se conuertunt, &ab affectus regulari cura diuertunt. Idem praestant,& eorum quae retinentur, &expcl-lluntur excessus. At genus symptomatum, quod in qualitatibus mutatis consistit,alterius quidem affect is, quem curare oportet signum est, ipsum autem seorsum nullam curationem exigit, utpote lcum affetiu unde nascitur una cessans. Inter symptomata autem quae frequentius diuexare febrientes consueuersit, haec praesertim numerantur. AEstus a nimio febris ardore nascens. Lassitudo,& quasi contusionis sensus a plenitudine, Sc succorum per habitum effusorum eo pia de prauitate. Ad motum imbecillitas & segnities: quae vel ab oppressione neruorum prae humorum copia nascitur, vel a malignitate eorumdem per vapores ab eis elatos, spiritus qui instrumenta sunt facultatum inquinando, de ad obsequium facultatis imperantis minus habiles reddendo. Iactatio, ab interno ardore, de aestu orta, ratione cuius nec quiescere, nec in eodem loco consistere possunt febrientes. Capitis dolor, a vaporum copia aut acritudine. Pectoris oppresso, dc dyspnoea, vel a distillatione , vel ab inflammatione hypochondriorum , vel a ventriculi, aut abdominis infarctu, vel demum aerassiorum vaporum ab abdomine sursum elatorum intra thoracem mora, procurata. Tussis, a Catharto, vel a vaporum thoracem peruadentium acritudine, aut etiam a pulmonum exsiccatione. Lumborum dolor, a feruore succorum in vena arteriaque descendente contentorum. Vigiliae a cerebri siccitate, quam Exhalationes sursum elatae inferunt. Delirium, vel a perturbatione imaginum iam ante inicino sensui impressatum: vel a vehementia impressionis earum, quas vapores vari j in cerebrum ascendentes, lmedio tactu , internis sensibus repraesentant. Sopor, a crudorum crastorumque Vapor Um, necnon humorum etiam aliquando in cerebrum transmissione. Sitis, a ventriculi praesertim siccitate. Linguae ariditas, dc asperitas, a siccitate: quam linguae dc faucibus inducunt exhalationes ex abdomine variisque membris naturali facultati inseruientibus per oesophagum transmissae. Eiusdem item linguae nigredo a quam crassae fuligines a deustis humoribus sursum eleuatae,suo illic adhaesu imprimunt. Lentor dentium, linguae,& palati; a pituita , vel a cerebro defluente, vel a Ventriculo perfiltrationem quandam effusa, de a febrili calore incrassata, indeque visciditatem dc adhaesionem contrahente. Gust is deprauatio, a gustus organis infectis his humoribus qui in ventriculi cauitate contenti per internam insophagi tunicam cum ea quae fauces inuestit continuam , in linguam palatumque redundant. Cibi fastidium, a calore stomachum laxante eiusque vim appeti tricem exoluente, vel a ventriculi infarctu ex quo uis humore, stomachum imbuenter vel a malo quopiam vapore , qui aliena quapiam alteratione stomacho impressa, vim appetendi sopit, aut eamdem etiam aliquando deprauat. Alias fames febrientes infestati vel abes sione acidae melancholiae in ventri. culum i vel , cucurbitinis vermibus aliquando procurata. Animi item defectus Ec syncope: malignitate humorum, aut vaporum, cor vel superius ventriculi orificium offendentium nascens: vel doloris acerbitatem,diuturniores vigilias, aut immodicam quamcunque vacuationem consequens. Singultus,ab stomachi,seu se perioris orificij ventriculi in farctu, quem acrishumor, ut vapor tacit. Nausea dc vomitus, ab humoru per ventriculi corpus aut cauitatem effusoru acritudine: aut copia fundum ventriculi in stante M subuertente. Αlui astrictio ab interna siccitate, aut inflammatione intestinorum. Eiusdem alui fluxus i vel imbecillitatem coctricis, bc retentricis ventriculi ac intestinorum: vel humorum acrimoniam 8c facultatis excretricis quamcunque irritationem consequens. Icterus ab effusa in cutem bile nascens. Perfrigeratio, horor, dc rigor a causis iam supra explicatis orti. san ginis Vndeuis fluxus, qui ab illius efferuescentis tenuitate vasa peruadente, vel ab eiusdem arimonia facultate vasoru expultricem irritante, excitatur. Sudor prςterea immodicus febrientibus nonnunqua aduenit.Necno Sc papulae variolae,ae morbilli in febrib. aliquado apparere c5sueuerui. De quorum omnium symptomatum natura de curatione sigillatim agerer etsi hoc loco superuacaneum existimemus, cum de eorum cognitione .de cura, vel supcrius dum febrium curationem persequebamur, si tactum: vel de illis tractaturi simus alibi vel cum febribus necessarib succedant, eisdem remediis quibus febres ipsae eurentur. De sudore tamen superfluo .papulis,variolis & mor. billis hie n obis agendum est: quδdmon liceat alibi de his commodius tractare.

595쪽

Artis Medicae pars posterior.

α immodico Fudore in febribus.

Q Udant febrientes multiplieiter. Vel enim in continuis cocta materia, diebus iudicatoriis cri- . .. . . ιι. sudor aduCuit , qui saluberrimus morbos iudicans, ex Hippocrate ' non est cohibendus. Praesei tim si modum non excesserit, Se cum tolerantia aegri, pulsusque vigore ad finem usque perduret. imo is si parcior sit prouocandus , versuperiniectis aegro stragulis, vel leuioribus sudorificis decoctis exhibitis, calido nempe decocto hordei, dc ficuum cum pauco strupo acetoso, vel aqua cardui benedicti, scabiosae, dc nucum et Vel si etiam quaedam sit suspecta malignitas, puluere lapidis betoar cum iure pulli, aut praedictorum liquorum aliquo a granis iiii. ad xii. pro aetate exhibito. At sudores qui in non intermittentibus secus adueniunt, laborem portendunt, logitudi-ιε M 4. nemque morbi,aut recidiuam e dum vitio materiae morbificae natura intempestiue ad excretionem lirritatur. Suntque tales symptomatici, a quibus nulla est expectanda morbi solutio : licet aliquando ichorem humorum putrescentium imminuendo , accidentia morbi lenire videantur. Ab illis autem indicatur, ea humorum vitia , quae vanam huiusmodi irritationem faciunt. arte emendanda esse, cum illa euincere per se natura non possit. In intermittentibns autem post refrigerationem aliquando, aut frequentius in fine cuiusque paroxysmi sudor appareti qui si respondeat materiae in quolibet paroxysmo putrescenti, eadem aegrum leuat, & sinendus est, nec perturbandus. Verum in utroque febrium genere, nonnunquam copiosior aduenit sudor e quibusdam quandocun que dormire coeperint a quod retractus ad intima calor, humores int is conclusos abundan- . eius fundat, de liquet '. Ac tales vel parcius nutriendi sunt, si copiosiorem cibum capiant, vel euasia ι l cuatione indigent, & praesertim per purgati a medicamenta Quibus ergo ea perseuerantia si id r: φ ris erit importuna, cum ciborum etiam fastidio , quia cacochrmia intus latens diuturnioribus his sudoribus materiam parat , conuenit primum longo apoZemate attenuante, de urinas moderate ci ente humores passim in corpore stagnantes praeparare, mox praeparatos purgare, non vn ico sol msed iterato etiam inedicameiato. Quod si humores ad excretionem abundE iam apti appareant, purgante apoZemate in tres aut quatuordoses partito, illos expediret sensim educere, ne singulari sed profusiore evacuatione aeger a praegresso, morbo iam imbecillis offendatur. In superfluentibus autem sudoribus, perabundantes corporis humiditates evacuandas,manifestum esse docuit Gal. Si vero sudor non per varias vices repetens: sed continuo fluens quempiam molestet, viressi exoluens, Ac importunam imbecillitatem concilians syncopen minetur: seu is ex Galeno proptere ι.ε.ν. lnimiam cutis raritatem, seu propter retentricis facultatis imbecillitatem, seu propter excretricis immoderatum motum,seu tandem propter tenuitatem humorum, qui ad cutem feruntur adueniat, Cohibendus erit. Cui intensioni pro varietate causarum,variis etiam satisfaciendum erit auxiliis. Cutis enim rarior effecta per motum, aut Calorem immodicum; refrigeranda erit, & densanda.

Sed id sensim agendum es L Primum quidem imminutis operimentis, mox refrigerat O aere ambiente: postmodum etiam, cum leui flabello eo perfrigerato, qui aegrum proximE , circunstat. Quae si non sufficiant, vel somenta cx decoctis frigidis de astringentibus, non egelidis tamen, ex rosis balaustiis.plantagine, semperuiuo, salice, gallis, malicorio, de consimilibiis, erunt admouenda inguinibus, alis, aut etiam hypochondriis: modo nulla sit in his tensio, nullusque in abdomine in- farctus, a quibus talis remedia usus prohibeatur. Vel exsiccantes, dc astringentes puluetes cuti asi pergendi erunt ; ex rosis siccis hypocistide, balaustiis,corticibus granatorum acacia, terra cimolia, creta,pauco alumine,& similibus admixtis. Lini mentis item quibus pares insint facultates illinire cutem expediet; ex oleo cydoniorum,mastichino violato,nenopharino; additis etiam pulveribus superioribus,3c cerae albae tantillo,ut linimentum cuti magὶs dhaereat.Vel ex paratis in pharmacopolio uti poterimus,ut unguento rosato Mesues aut infligidante Galent. Retentrix vero facultas imbecilla per intemperiem reddita , ac maxime a frigida intemperie calidi innati exolutionem Consequente, roboranda erit, non calidis attenuantibus exhibitis, sed reficientibus quae moderat Ecalefaciant,additis his etiam, quae astringue cuiusmodi sunt iustula ex carnibus perdicis,pipionum, ac similium,quibus terra sigillata,margaritae,coralli in tenuissimum pollinem deducti immisceatur. Irritata autem expultrix vel a nimia copia,vel a mala qualitate excrementorum stimulata ex Gal. h hetit demulcenda, vel vaeuatione per secessum,humorem a quo facultas stimulatur reuellendo,uel - . - . eiusdem acrimoniam per assumpta tam medicamenta quam alimenta temperando

j d si eandem humores sint tenuiores, vel per admixtionem copiosioris seri,uel quδd illi a vehementia caloris febrilis fusi sint, dc liquati : serum quidem hydragogis, vel urinam mouentibus

596쪽

xibus erit vacuandum: calor autem immodicus omni arte temperandus , ipiaque tandem humo-l rum tenui ras incrassantibus tum eduliis, ut alica, oriza, pedibus & intestinis animalium i tum me

dicamentis , ut strupo violato, de lactuca: de portulaca, de papauere, di modio, ac theriack recente, necnon εc laudano Gpiam erit emendanda.

Omnibus demum conuenit iam languidiores redditos roborare de pauco quidem alimento resi-cere , sed plurimum alente per breuiora interualla exhibito, ut consummatis iusculis , addita aqua rosarum aut in illis dissoluto electuatio manus Christi cum pertis aut solis ipsis margaritis. Sudantes vero rudius abstergere non Conueniet, ex Arist quoniam sic detersi magis sudant, eo motu i m. i. aduocatis ad cutem humoribus. Sed leui detersione cium frigidis pannis erit opus, ex Paulo ut i ui illa perfrigeratione, quam aeri aegrum detergendum exponentes procuramus, de linteorum fri giditate augemus, Cntem densando, porosque latingendo, sudor reprimatur r & praeterea acre illud setu cuti adhaerens leuiter detergendo,essiciamus ne cutis eo vellicata nouum sudore excitet

A Ntiqiii pustulas, aut papulas cuti ad nascentes indistinctὁ ε ea, τα καὶ appellarunt. Nam Hippocrates ' eruptiones in pestilenti tempestate, quam describit, apparentes . numerans ν ἐκθυματα μεIαλα, pro papulis latis recensuit, ut contra eminentes & ulcerosas pustu 3 - Plas in modum ambustorum ἐξαδηαατα appellauit interprete Foesio. Et Actuarius ' si sanguis qui ζα, .

olim per ora venarum ex more effundebatur , feratur ad cutem , mu Ita ac varia exanthemata fieri e sint. . ait. Quorum certum est alia supra cutem eminere, alia superficiatia esse, dc cutem aequare contingit. Hesychius praeterea εαθματα quid sint explicans, ea inquit esse i nec mirum, -.- . o.

etenim quemadmodum ἐήματα dicuntur quasi foras erumpentia: sic quod in morem lgemmarum in plantis ad florem turgentium tu meant , sibi huiusmodi nomen assumpserunt. e ,s. ιVcrum ex Gai ' nominum notatione non repugnante videtur inter εξανθεματα eam se posse differentiam constititi, ut 'ε θύματα quidem dicantur pustulae quae ex materia crassore cum

impetu ad extremam cutem erumpente, eamque in tumorem eleuante nascuntur, α πε του εχευειν,

qnod Galenus , seu vi erumpere interpretatur: verb seu culaneae emorescen. tiae appellentur papulaeqoae ex tenuiore materia fiant, cutem non attollente , sed superficiarias tantum maculas imprimente i scib quo significatu euidenter Hippocrates nomen exanthematis usurpauit funde Trallianus v exanthemata esse superficiarias cutis sexulcerationes tament scribit. ruta sis. Quare inter cutis eruptiones quae febrientibus accidunt, exanthematum voce enunciari possunt .maculae illae minutiores, aut grandiores etiam, quae febres continentes aliquando , saepius vel blymalignas ,aut succorum intra venas in pueris particularem quandam esseruescentiam consequuntur : de vel in formam morsus pulicum, vel vibicum etiam , aut per modum paruorum erysipelatum dispersorum per cutem citra ullam eminentiam emorescunt Horum ergo duae sunt differentiae prima est earum macularum quae in continentibus de malignis febribus apparere consueuerunt, quas alii purpuram, alii pecechias, papulas, lenticulas, aut maculas, atque aliter nominante quarum meminit Hippocrates cum inquit: Illi, qui ulcus in tibia habuit, de attico usus est, sublata h tι, se uesse exarithemata rubra, magna, idque tussis vice, quae postea vexavit, neque enim antea tussimi fuerat passus: Earum etiam meminit Hippocrates' dum scribit, aegrotos per id tempus decubentes inter caetera infestatos paruis exanthematis,quae non essent excernedis morbis,statimq.euaucsceret.

Harum autem differentiae desumuntur, vel , copia, vel a magnitudine, colore,& tempore morbi , quo apparuerint. Α copia enim aliae sunt multae, te frequentes per cutem sparsae, aliae paucaeoc rarae. A magnitudine veris quaedam minutulae, & pulicares, aliae latiores de lenticulares, aut grandiores adhuc conspiciuntur. Α colore aliae sunt rubrae, aliae citrinae, purpureae,&όbscuri ruboris , liuidae, aut nigrae, de atrae aduertuntur. Tandem vel in morbi incremento, aut principio ipso cum omnia sunt cruda aliquando erumpunt r alias iam inclinante morbo, Ac materia eius causa per pepasmum euict/. Altera exanthematii differetia in eo puerili morbo aduertitur qui a nostratib' rosa appellati solet. Ecthymatibus autem annumerantur variolae,morbilli speciatim dicti.& inter pueriles morbos re censiti. φλ. γαια, similesque eruptionω tam plegmonode quisn ulcerosae, quae tum aliis,.rum maxime pueris cum febre accidunt.

Variolae sunt pustulae quaedam epidemiales, Ze per interualla populariter grassantes, quas ViXquisquam per Vitam euitat,pueros ut plurimum assiigentes,nonnunquam etiam adultos infestantes, I 1 nec

597쪽

1oo Artis Medicae pars posterior.

nec semel tantoni, sed secundd etiam ac tertib aliquando eundem inuadentes: quae febri tam continuae, quam intermittenti superuenientes, rubentes primum varorum magnitudine erumpunt, mox etiam intra aliquot dies suppurantur, Ac in crustas tandem degenerant, aliquando soue incuterelim, alias nullam in cute foueam telinquentes. Dixi illas febri tam continuae, quὸm inter mi renti superuenire : quod cum vix unquam non praecedente febre erumpant , atque illa soIeat non solam esse continua, sed continens : aduerterim tamen, in nobili puella septimo febris terti nae paroxysmo erupisse. Harum plures sunt differentiae a copia,magnitudine figura,concomitantium papularum varietare,necnon a celeritate,aut tarditate emergendi,vel suppurandi, titae. Quaedam enim ita copiosae sunt, ut non soluin per totam extimam corporis periphetiam erumpant, sed praeterea in intern rum cauitatum concauis partibus emineant i ali s paucae sunt & rarae. Magnitudo item varia est, Maliquae variolarum pustulae maioris pisi magnitudinem aequant aliquando,ut alias miliares apparent. Figura rotunda, oualis aut irregularis est ; saepe in hemisphaeram elevantur . alias depressae aduertuntur. Illis item aliquando nullae aliae consociantur eruptiones,alias papulae rubrae, liuidae, aut nigrae,se illis intermiscent; imo de in medio pustularum nonnunquam quasi clauus niger impressus aduertitur. Demum quaepiam celeriter δc a rumpunt,& suppurantur,aliae vero tarde. Variolas aemulantur aliae quaedam pustulae pueris etiam aduenire solitae cum febre, quae ichorem potius quam purulentam materiam continent,dc ubi deferbuerint, griseae seu Ieucoph qae sunt magis quam albae r intra quatuor aut quinque dies, uea etiam aliquando in cute relicta deficientes, quas vulgus nostrum variolas fatuas appellat.

- Morbillorum nomen etsi a nonnullis scriptoribus, ut A ugenio atque aliis, papulis primi generism Lis . F. tribuatur: a pluribus tamen iuxta Avicennam morbilli dicuntur minutulae illae pustulae rubrae. O 6 γ pueris maximh, ratis grandioribus cum febre, per certas quasdam annorum constitutiones epide- mice aduenientes, nunquam suppurantes: quas Galli a colore rubro Rogeolam, de nostri Prouinciales a sinapi granis ob eminentiae paruitatem Senespion appellarunt. φλυφάκια tandem απὸ τοῦ quod est fetuere, communi nomine reliquae omnes pustulae appellari possunt, quae cum febre dc humorum effervescentia quibusvis, ac maxime pueris accidunt. Phlysaciorum autem aliae sunt phlegmonosa, cuiusmodi sunt pruriginosae quaedam pustulae dimidii pili magnitudinem plerunque ςquantes, ut excedentes, quae cum febre & pueris Ee adolescentibus adueniunt affatim erumpentes, puncturis si micum vel bullis quae in his qui viticis sunt c si leuantur similes,in medio albat.& in ambitu rubrae breui intra unum scilicet, aut alterum diem evanescentes, sed aliquando post aliquot dies recurrentes. ω. - sunt ulcerosa, is, Ibaa pustulae a Celso appellatae ' quae latae sunt quaedam bullae,depressae, nec admodu eleuatae dilato rubore perfusae tenui,atque aqueo humore plenae, quae minus aliis pru- . . . 'rientes, leuioremque dolorem inferentes ex Hippocrate de Galeno mox disrupta epidermide incrustas intra paucos dies de nunt 1. pueris, vix aliis aduenientes. Quas nostrates, ex eo quod spon-th rumpantur, vulgari idiomate Sciatas appellarunt. Sed dubium est, num huiusmodi morbi ac prςsertim papulae seu purpura, de petechiae, necnon variolae antiquis fuerint cognitae, carumque fiat aliqua mentio apud Hippocratem dc reliquos Giς- cos qui Avicennam dc Arabes prςcesserunt. Negant multi. Contra,id affirmandum reor, cum non Petechias antiquis cognitas fidem facit non solum Hippocrates , sed etiam Galenus', ubiis sub lde exanthematis nigris quς aὸ morbi declinationem in pestilenti constitutione in iis qui euasuriu'' erant apparentibus, loquitur. Aetius pretierea horum euidentissime meminit ex Herodoto anti-r L Itquo Medico, de Actuarios L At de variolis miniis euidenter locuti sunt: seu quod sub generali

vi s .erlexanthematum, aut ecthymatum nomine variolas, Ut reliquas omnes cutis eruptiones parum emi- .... nentes Comprehenderint: seu quδd cum minus frequentes essent, εc inter febrium symptomata te-- censerentur, in earum tractatione minus fuerint exacti, dc indicata febrium curatione, illarum cn-ram particularem habendam non esse existimarent. Verumtamen vix reperietur qui re accurat EqLas . . perspecta neget Hippocratem' de variolis suisse locutum , cum de Tymonachis filio scribens , illi infanti fere bimestri ait, pustulas in cruribus, coxis lumbis , M imo ventre tumoresque admodum t ii, rubicundos extitisse, quibus conquiescentibus conuulsiones,& eomitiales exorirentur,de qui cumsti. t. intuitis diebus sine febre fuisset.mortuus sit. An non haec variolis optimε conueniunt, quae si retro M. cedere in pueris, aut infantibus annotentur a solent a maligno vapore, qui ab earum materia in cerebrum eleuatur, epilepticos insultus promouere. Aetius item' eum de puerorum pustulis acu perforandis loquitur , non potest de alio papularum genere recth intelligi, quam de variolis.. o. .viIMorbillorum meminisse videtur Hippocrates cum ait,Sileno pustulas rubentes,rotundas.paruas varis non absimiles apparuisse, quae permanebant, neque abcessum faciebant. Haec enim omnia

morbillis

598쪽

l De Febribus. IOI

morbillis aptissimδ comi enire videntur. Uerlim quia octauo die maligni ad Adῶ moib arma

ruerunt, post frigidum sudorem papulas potius fuissep ruas, non eminentes in varorum morem , sed non latiores varis, M coniector Eccenseo. Causa eviciens exanthematum &ecthimatum, alia est omnibus communis, alia singulis eorum generibus partieularis. Omnibus communis, alia proxima est, alia remota. Proxima est succo- ltum in vasis effervescentia, quae seu in simplici ebullitione consistat, seu putredinis excellentiam coniunctam habeat, citiusdam semper secrerionis heterogenearum partium sanguinis est author, lin qtia eum ex his partibus quae ab iuuicem quodammodo secernuntur, alia aliis acrior euaserit quod causae effervescentiam inducentis Vim vehementius senserit: natura ab illius acritudine oc vitio illitata illius ad cutem expulsionem aliquando symptomatice, alias critich, aut quasi critichproeutat. Eiseruescentiam succorum esse exanthematum ecthymatumque aut horem , euidenter doeuit Auicenna I, quem penh omnes sequuti sunt , dc Galenus ipse parce de exanthematibus

locutus idem insinuat .Id ipsurn autem comprobant symptomata,quae exanthematum eruptionem, aut praecedunt, aut comizantur, aut consequunturι a quibus-succorum in vasis feruor indicatur & naturae ad excretionem noxi , enixus apparet.

Remota exanthematum ecthymatumquo Communis essiciens causa , multiplicem ester. ii eleenti im in succis excitans, non alia est quam particulares quaedam syderum constitutiones, quae pro suo speciali influxu,talem aut talem passim in hominibus succorum effervescentiam exeuant. Quod duplici ratione probatur, ac primum quidem ex eo, quod huiusmodi affectus 5e speciales ebullitiones non quibusvis temporibus sporadicὸ accidant, sed per certa quaedam non regularia tamen interualla adueniant : accidasque per plures annos nullas tales cutis eruptiones apparere, alias vero passim vagentur ; nonnunquam per Plures menses durent,ac alias breui grassati deliinant necnon aliquando non nisi post plures annos recurrant ἔ alias contra vix per unum aut alterum intermittant. Quae cum ita sint non potest alia causa reperiri, quae tot casuum varietatem admittat, quam coelorum influxus, qui non ab una tantum, singularique syderum configuratione emanan. tet , ad horum vel aliorum exanthematum, ecthymatumque eruptionem procurandam concurrat; sed adiuerti quidem numero,congeneribus autem &consimilis essicaciae coitionibus de aspectibus prodeant, ad unius eiusdemque spmei anzhemata, aut ecthymata per diuersa tempora promouetida. Secundo idem ex eo probatur quod eruptiones huiusmodi epidem tales sine, & vina uno tempore, alia alio grassetur, M vigear. Nam cum epidem talis morbi, ic vulgo grassantis comimunem quandam esse causam oporteat, quae pluribus Communis, pluribus etiam vagantem morbum insinuet: nonpotest alia commodior causa communis assignari, nec emcacior quam coelum, de *dera telli enim aer proximEnobis talem luem, perniciem, aut vitium insinuet ; non tamen perseaet, ad nos sic aut aliter altetandos penh indifferens , eas mutationes admittit, quas mirum in modum sarias expetimur: sed illas aliundὶ excipit; nempe vel a vaporibus, & exhalationibus tetrix illi a terra, aquis , aut re Lin alterutrius ac terrae maxime superficie putrescentibus communica. tis ι .el a sederibus ot coetas vari E suas vires pro diuerso planetarum,stellarumque concursu euarian. edis, in haec inferiora insuenti f. oniam retro vitia aeris, huiusmodi exanthemata, aut ecthvmata excitantia, minus possint ad designabilem q andam exhalationem terrae, aut vaporum aquae speciem referri ; aequum est, vceorum authores dicamus, syderum influxus mille varietatum ea- paces , ob inaequales planetarum motus possibuCS eorum concursus mire euariantes, tam inter se, quam ad stellas fixas. L . . 'Causa singulis praedictorum exanthematum oc ecthymalum generibus propria 3c peculiaris, non una est , sed multiplex pro varietate materiae quae a natura in cutem pellitur. Papulis enim ciuem suffandit tenuior sanFuinis pomo, ichorosa quandoque, alias etiam deusta, quae per putredinem excellantem ut superius cam explicuimus 3 secreta a natura ex maioribus vasis in quibus pinred con praest, in cutem totius emunctorium expellitur. Rosam facit tendissim massae sanguinis portio, alimentariae bilis pars, per simplicem effervescentiam a reliquo sanguinis separata. t tVariolas effete pituitosa sanguinis portio, cui aliquando melancholici 3e deusti aliquid eommincetur i quae per putredinem , nora tamen semper excellentem, secreta, naturam irritant ad sui expulsionemrint rem, autoriam viscerum Convexa, de ventrium concaua.

UatioIae tamae fiunt ab ichote missi Daminis non perfecthdepurato per solam effervescen

Morbillos eleuit biliosioris sanguinis portio , quae per putredinem segregata naturam promouet ad sui expulsionem. , lina Mummateriae variolas incientis.

Phlyzaciorum

599쪽

Artis Medicar pans posterior.

Phla racioriun phlegmonosorum causi, est i uis quae iam pars terrestris portionis succorum, quae in feruidioritatis nati iris actior genita, per superuevientem effervescentiam a reliqua massa separatur, Sc a natura cum copiosiore sanguinis vapore crasso, in cutem expellitur. Tandem phly- facta ulcerosa, fiunt M, ichorosa portio succorum non integre libera a pitui si de biliosi sanguinis permixtione, quae sola effetuesctauia secreta, in acuti sensus infantibus, de quorum expultrix robusta est, ad cutem amandatur. Harum autem excretionum illa quidem sympromaticae sunt, quae febribus pet essentiam genilis in principio aue augmento cruda existente materia superueniunt. Criticae vero quae materia per pep . sinum euicta in itatu morbi fiunt, morbum soluetura: at quasi criticae, quae citra alium praecedentem affectum, adueniente soccorum esseruescentia, seu sola, seu putredini coniuncta , - ura quod vel feruidius est , vel a putredinis inquinamento grauius vitium contraxit, ad cutem expellente cinergunt.

Nostrae sententiae aduersatur, sateor, scriptorum pars maxima, qui cum Arabibus sentiunt, Variolas & morbillos fieri ex sanguinis menstrui inquinamento, quod per ebullitionem succorum in vasis secernatur, crassius quidem in variolis , in morbillis vero tenuius. Sed illis assentiri nullo modo possumus: nec Mercuriali assiimanti hqreditario iure, hoε morbos ab Arabum temporibus vagari coepisse. Arabum quidem sententia ideo primum displicet, quδd sanguinem menstruum etiam in temperatissima muliere malignitatis alicuius statuant esse participem, quam foetui impartiatur, de a qua semel saltem in vita se extricare natura conetur ; nam alias nullam malignitatem sanguini menstruo ut menstruum est, necessario esse annexam abunde probauimus. Quae praeterea si illi foret adiuncta, cum sanguis ille a matre acceptus, non in venis, reliquae massae postmodum genita permixtus lateat, sed in substantiam membrorum glandioris iam scelus dicatur fuisse conuersos: cum per totius massae esseruescentiam , nulla fiat ditalatio partium heterogenearum membrorum viventium , non poterit inquinamentum illud. quod iam est substantia partium, effervescentiae succorum opera, a puriore eorumdem membrorum substantia secerni, de a natura motu quasi critico foras in cutem expelli. Qubd si dicatur cum Augenio quem sequuti sunt Sentierim i Be Dunca-

lniis' ex labe in membris a prauo eo nutrimento concepta, prauitatem quandam portioni sanguinis qui in iam natis infamibus generatur imprimi, atque eam sanguinis portionem sic infectam per aliquod tempus breuius, aut diuturnius, i a venis reseruari, donec naturae laborem faciens, demum vel ab aere, vel ab ipso nobis innato calore efferuescentia succorum procurata,a natura secernatur,

εc foras in eutem expellatur. Non potest hoc fuco praedictae sententiae falsitas dissimulari. Primo

enim. quomodo fieri potest, prauum illum sanguinem tandiu intra vasa reseruari , ut non ante sexagesimum aut septuagellinum aetatis annum aliquando, vel ita alimentum membrorum non sit conuersum, vel in variolas tunc solum emanantes non prius abierit: maximε eum varii morbi hanc excretionemptaecesserint, febres etiam aliquando continentes, quae a putredine totius sanguinis massae excitatae, M per uniuersalem sudorem curatae, mirum plane est quomodo prauum cum sanguinem in venis latitantem quietum adhuc reliquerint. Secundo supposito nec concesso, semel in pueritia huiusmodi sanguinem a labe in membris contracti inquinatum fuisse expulsum t Cur non saepiusquam experimur regenerantur in singulis variolae e Cum illa a membris contracta labes , ad extremum vitae integra, aut parum emendata perseueret. Nam ut praefati scriptores admittunt, Mut experimento probauimus, sexagelimo aut septuagesimo nonnunquam aetatis anno erumpunt variolae; atque ideo ad eam usque aetatem,in illis durara supponitur concepta illa in membris labes. Quod aliis etiam accidere ideo conuincitur, quia vitia quae a materialibus principiis generationis accepta feruntur, nunquam quidem tolluntur ex integro, dissicillimh autem victus ratione emendantur. Et licEt quae a semine quidem contrahuntur per integram vitam durare admittantur , at quae , materno sanguine accepta sunt, minoris firmitatis esse dicantur thorum tamen etiam non te. uis est nec facilε delebilis impressio; cum & quae a nutrice accepimus, nos euidenter immutςnt. Mercurialis sententia non magis est admittenda pliore ς proerquam enim variolas antiquum

morbum eG, de Hyppocrati ipsi cognitum probauimus, taque supposito minimὶ credendum est,

eum Avicennae, Be reliquorum Arabum scriptotum aetate, primism in hunc orbem effusum a e iuspiam nouae constellationis influxu. Praeterea hereditariis morbis variolae non possunt annum

rari. Quod com hereditarii morbi pendeant vel ab intemperie alicuius principis partis, alterutrius

generantis semini communicata, vel a deprauata membrorum alterutrius parentis conformatione, quam plasmator optimus se exemplati su uissimh accommodans imitetur: ebullitio autem sum rum, quae variolarum est causa, nullius principis visceris intemperiem sequatur 1 neque ullam pra-luam membrorum conformationem, sed ab ea alteratione nascatur, quam certa quaedam syderum lconfigurationes

600쪽

configurationes in nos influunt; variolas morbis hqreditariis annumerari non posse euidentissimum est sebullitionem autem quae imniediata est causa secretionis materiae variolas facientis Zc media- eiusdem, a nullius principis visceris vitio procurari ideo certum videtur: quod cum

oportet variolas ut plurimum s anatiua aliqua cuiuspiam visceris

perpetuum relinquant in laborante fomitem : sed variolae neque perpetuo infestant . int, quare neque dici haereditariae possunt. Tertio siliquibus impressae, hqreditario iure suissent in posteros propa reditarios euadere:vel rationem aliquam assignari propter quam variolae quidem hqreditariae essent, non autem caeteri. Sed neque alii perniciosi morbi a superiorum corporum maligno influxu hominibus communicati, sunt ii reditarii. Alias enim oporteret pestes plurimas hqreditarias euasisse, neque ratio ulla disparitatis assignari potest : quapropter iure inferimus, variolas praeter rationem omnem hqreditarias diei. verum haec una nobis superest dirimenda dissicultas, unde nam accidat variolas vix secundo ratissimε tertio eundem in state, si illae a succorum ebullitione procedant , quam particularis quaedam coelorum constellatio promoueat. Etenim cum tales constellationes per vitam eius. qui sexagesimum aetatis annum saltem attigit, decies verbi gratia, aut duodecies acciderint: quomodo fieri potest, illum semel tantum, aut raris iterum variolis affectum fuisse. Quae accidere ex eo diximus, quod cum corpora nostra quδ sicciora evadunt, eb ineptiora sint ad eam alterationem suscipiendam , quae uniuersalis ebullitionis succorum est aut lior, ubi semel eum feruorem pasti sumus, quoniam sicciores evasimus, dissicilius iterum in parem affectum incidimus. Vnde insan. tes de pueri cetteris humidiores, in huiusmodi morbos eqteris etiam facilius incidunt. At non omnes ab eadem constellatione assiciuntur i quod ea per tempus suae durationis puncta horoscopi singu lorum nec attingat, nee essicaci aliquo aspectu intueatur. Constellationes enim quantii mitis communem influxum effundant, non tamen anth in hunc aut illum operantur , quam exortui in cuiusque natiuitate Zodiaci gradus in huius aut illius tuitionem effracissimε influentis vim , sua activitate nociva, seu per coniunctionem, seu per emcacem alium aspectum rep resserint. Ptςterea qui per priores aetates tales morbos effugerint, licEt multo sicciores quam antea fuissent i tandem ea men aliquando experiuntur talium constellationum vim r quod cum antea ex Concursu f uora. bilium syderum, vel defectu concursus, aut aspectus emeacis configurationis talcm morbum inferentis cum puncto proprii horoscopi, talem morbum effugerint: demum congenere aliqua constellatione vigente, te ex parte internae dispofitionis, & ex parte agentium externorum, omnia in tali indiuiduo disposita sint ad talem morbum admittendum, eum non euitabunt. Signa tam exanthematum, quam ecthymalum generatim imminentium , non sunt admodum

euidentiar etenim cum huiusmodi morbi sint epidemiales , a particulari quadam syderum consteIIatione hominibus per intermedium aetem suos influxus communicante svi docuimus in insinuatit nisi ea constitutio quae tale aut tale papularum, vel pustularum genus eXcitare potest, viguerit: quaecunque appareant signa nos in luspicionem ducentia futurae eruptionis exanthematum, aut ecthimatum inon tamen ea necessarid apparituta fore pronuntiandum est et si contingere possit propter summam cuiuspiam indiuidui aptitudinem, tales pustulas leui ex causa , εe praeter ullam constitutionem talem arctum popularitet inferentem cuipiam accidere. Qui casus , licEt rarisi simε adueniat, mouit tamen, sed iniuria Augenium t Ze recentiores quosdam alios. assirmare variolas esse nonnunquam affectum sporadicum, Ac ex vitio particularis victus rationis homines spar. sim inuadentem. Verum cum tui probauimus epidemiales esse consueuerint, eorum imminentium notitiam maximὶ ex astrologia habere possemus: si humana ingenia, quam deceret illius e gnitionem haberent cuia vero manca admodum est, & imperfecta astrologiae cognitio , vix est qui possit impendentium talium affectuum praenotionem consequi. At ubi semel vigere coeperint, dc se in aliquibus indiuiduis manifesta erint: iam per effectus, apparente communis causae tale morbi genus inuehentis effcientia i signa quaedam habentur, quae in singularibus quibusque ho-ta excretionis

variolae vix secun db & ratisissime tertib eundem infestenet a fixa vetδ εc firma imo nativa visceris alicuius intemperie, firmi de temperantes affectus producantui mel tantism per vitam apparentes, ab alia causa excitari, quas intemperie. Secundo morbi h reditarii, vel ubi semel apparent perennes sunt, vel per interualla

recurrentes p H

nec recurrere solitae fomitem in nobis relinquus

variolae semel ab influxu sydetum ali ιψ gatae: vel oporteret morbos quoscunque perniciosos semel coelorum vi hominibus impressos , het,

reditarios euadere:vel rationem al: in

SEARCH

MENU NAVIGATION