장음표시 사용
571쪽
4 Artis indicae pars posterior.
aut in his sputiis in quibus bilis melancliciliae miscetur. Continuae verblegitimae, quarto quoquo
die exacerbari consueuerunt, citra horrorem tamen, dc compressam omnem annetationem.
Solent prςterea quartanar ij, per particulare paroxysmorum augmentum & statum , magna siti premi. Iidem, cum in uniuersali principio , inappetentia teneantur et postmodum ubi febris aliquandiu durauerit , in vehementem famem incidunt. Qubd principio, ventriculus varia illuvie simul cum melancholia peccante perfusus langueat : postmodum vero nigro huiusmodi ex. cremento impermixto conspersus, ab austera eius acciditate conuellatur. Continua vero laborantes , perseuerantem habent Inappetentiam, magno tenentur aestu , multa siti, parum dormiunt, Mipsos somnos breues, adhuc habent turbulentos, & somniis tristibus infestos. Tandem ex natiua aegrorum temperie, aetate, anni tempore,& praegressa ratione victlis,curis,ltlstitia,& moerore;per quae melancholicus succus in nobis congeriturmecnon ex suppressis mensibus, Et haemorroidibus, in his qui ex naturali constitutione melancholiam generant, aut ex tumefacto liene: in certam duci mur notitiam febris, ex superfluo tali excremento putrescente genitae. Atque ut legitimae praedictorum generum febres, se praefatis signis produnt: ita cum ab humoribus aliis melancholiae permixtis de spuriae febres quartanae generabuntur, signorum variε permixtorum concursus,diuersorum humorum putrescentium permixtionem manifestabit. Ita si quando a deusti humoris putredine excitentur i quaecunque apparebunt symptomata, grauius incendium , aestumque maiorem inesse significabunt , dc causas tales praegressas fuisse adnotabimus, a quibus humores praeexistentes sint deusti. Febres eae licEt omni aetati adueniant: puellam enim quindecimestrem, quartanariam, in cura' habui. Frequentius tamen ex Hippocrate ' quadragenarios, aut seniores etiam infestant. Saepius ilitem autumno apparent, eodem Hippocrates: aliquando primδ inuadunt, ex Hippocrates r alias de saepius erraticis febribus succedunt, ex Galeno , deustis scilicet aliis excrementitiis su cis commixtim putrescentibus. Pretterea contra quis Aetio visum est , non raro eundem post diuersorum etiam annorum interualla apprehendunt. Eaedem tardE mouentur , de diuturni lsunt assectus: ob humoris crassitiem, qui eas accendit. Nullo tamen admisso errore in victus ratione, vix annum excedunt. Quamuis aliquando ad viginti duos annos durasse , in nobili
.lquadam Veneta. ab excellentissimo Massaria proditum sit. Quod non ita admirandum apparet , atque id quod D. Gaufridio nobili ciui Aquensi, de viro consulari accidit i qui per annos triginta febre laborauit, singulis diebus, aliquot horis post meridiem , cum leui perfrigetatione recurrente. Cui ita erat assuetus , ut nihil propterea negotiorum intermitteret. Et
tandem ex nimio haemorrhoidum fluxu , dc dysuria stranguriosa ex vesicae calculo interiit. Multo magis miratus sum, uxoris meae patruum penε sexagenarium, legitima quartana intermi tente , dc quae primo inuaserat, laboramem a quarto paroxysmo , post purgationem Ec sanguinis missionem, in integrum fuisse curatum. Inter has autem, intermittentes εc legitimae quas aliqui exqui fitas etiam appellant ex Hip. pocrate ' ex se securissimae sunt, ec facillimae, simul tamen longissimae r modo aestiuas exci- iapias, quae breues dicuntur '. Quδd Iaxo per id tempus corpore, humor is putrescens, breui per halitum digeratur. Securissimae autem ex se, febres hae dicuntur: quod per longissima illa intermissionis interualla, natura vires facit E recolligens , minus periclitetur. Atque hinc easdem facillimas appellauit Hippocrates: quδd natura quamcunque noxam eis facilius ferat, quo tardius illa recurrit. Sed addit praeterea Hippocrates , quartanam hoc habere proprium , qudd a1. magnis aliis vindicet malis. Quod ab eodem confirmatum legimus φ. Qui enim in quartanam inficiderunt ijdem solent a melancholia, epilepsia, lepra, vitiligine, similibusque affectibus ab humore
melancholico εc deusto nascentibus, esse securi: dummodo exinde conuenientem victus rationem sequantur. Si tamen febri quartanae, iecoris aut lienis perseverans tumor durus coniungatur: im-4. medicabiles hydropes aliquando consequuntur, ut adnotatum est a Galeno e Curationem huius febris antequam doceamus duae vulgi falsae sententiae sunt expugnandae Quarum prior est , non oportere mederi quartanis, qudd remediis magis egerentur. Poste. rior vero non medicamentis, sed excellenti quodam victus errore hoc febrium genus debellandum esse. Priorem male feriati multi,dc ineruditi Mediet, has febres indebito remediorum usu exasperantes, inuexerunt. Verum quia si earum curatio ex alte suscipiatur, anth desinunt quam essent per se cessaturae; melius est illas remediis superare, quam easdem negligendo permittere ut altiores radices agentes, sensim aegros in peiorem statum deducant. Fortuiti autem quidam casus in nonnullis robustioribus, alteri errori ortum dederunt. Cum enim acciderit aliquando nonnullos ex copiosiore meri potu, Iiberiore melonum esu, vehementiore exercitio, aut ex simili aliquo errore fuisse curatos e caeteri . licti vitibus impares , Ze nondum ad spem tam repentinae curationis, humoris
572쪽
humoris peccantis pepasmo praeparati , magno periculo , in expectationem consimilis fetu
tur euentus. Per accidens enim contingit, Vt qui ex praedictorum errorum aliquo excandescentes , crassum humorem febris fomentum, in totum attenuarunt, Λ valido naturae robore eumdem per sudorem , aut vomitum excreuerunt , sunt ii herati. Sic contraria ex causa per accidens etiam contingit. inopinato timore inducto quosdam curari. In quibus repentinus ille calidi influentis ad ima recursus, humorem inminera axagitatum per minima peruadendo , omnem putredinis conceptam in eo labem absumit, Sc reuersurae febris occasionem minera expur. gata adimit. Quae etsi fortunate accidunt aliquando: qui id ipsiam tentare conantur, plerunque magno suo malo, consimilia experiuntur. Quare tutius erit, artificiosam instituere curandi rationem ; quae per indicationes progressa, regulares quasdam sibi proponat intentiones, quas religios h obseruet. Neque eae aliae sunt ab illis, quas in aliarum putridarum curatione proposuimus, sed pl.inh eaedem : quibus per quae, in hoc febrium genere sati fieri oporteat, explicandum cst. Primum ergo, quo facilius obstructiones reserentur ea materia quae peccae, Sc in fartui occasonem praestat, minuenda est, conformi suae conditioni remedio. Si enim alimentati a melancholia
ιn venis putreat . quae continentem melancholicam generet, quam Avicennas ' quartanam san--ta . . his guineam appellauiti aut si in eisdem maioribus vasis melancholia excrementitia putredinem con--a.c ε 3zraxerit. M continuam quartanam excitet: iniecto clystere dc excreto , venam secare conueniet.
Quo etiam remedio, ted post primarum viarum expurgationem, tunc utendum erit et quando lplet hora, seu succorum in vasis superabundantia coniuncta fuerit cum intermittente. in omnibus autem hi, casibus, eligenda erit vena interna, aut media brachii sinistri : si aeger splenicus fuerit, ut recte notat Aetius': dextri autem, si affectio vitium hepatis sequatur. Si veris hemoeth: i = 'des supergressae, vat menses intermissi, febri occasionem dederint; inferiores venae secandae erunt. Et mox vel hirudinibus a no admotis, haemorrhoides erunt prouocandae: vel cucurbitulis ad coxissaffixis, menses aduocandi.
Vena autem in alterutro brachio Iargo vulnere incisa: si qui fluit sanguis niger appareat &crassis , audacitis mittendus erit, ut docet Galenus L Si vero is flavus aut tenuis fuerit, statim istipprimendus erit. Quae cautio in caeteris etiam melancholicis affectibus, semper est obseruanda. At si absque plet hora languido dc extenuato corpore quartana intermittens ac praesert Im acuto alicui morbo succedens quempiam teneat: citra sanguinis missionem, medicamento leniter purgin te, minuendus erit humor, qui febris est author: ut ex Heraclide Tarentino admonet Celsus .I. O. i. Neque enim vehementioribus medicamentis utendum erit, ut docemur a Galeno ,3c Avicenna π,lu . a. iane ab acrioribus, humor ille iam satis per febrem exaestuans, importuna concitati ne exasperetur.
Remedia ad id praestandum utilia, sunt cassa, rhabarbarum , polypodium, epithymum , sena,inoa ι.εν. electuarium lenitivum , catholicon, serupus violatus, de rosatus solutivus, ac similia. Ex quibus vel boli, vel potiones parari possunt. Bolus quidem hoc modo. g. medullae cassae rechns extractae g. i. rhab. mediocri puluerat. 5. i. folior. senae puluer. 9. ii. garyoph. puluerat. 9. g. misce, cum saccharo fiat bolus. Liqu idam verδ medicamentum hac forma potest administrari. soliorum senae 3. i epithymi S. iii. garyoph. contusos n.xii .coquantur in decocto veronicae q. s. ut artis eth. Expressioni sensim super cineribus calidis ad I. v. exhalaudo deductae dissolue strupito sati soluti ui ex infusionibus I. ii. misce, fiat potio. Imminuta materii; qui in vitio est humor, attenuantibus, praeparandus est i a calidioribus defccioribus abstinendo. Cum enim talia prς stare studeamus , ad emendandum vitium, quod in modo substantiae humoris peccantis est: eluciem pretierea excessum in qualitatibus primis, per ea
quae in activis sunt temperata&euidenter humectant, remittere Cogitandum est: necnon Ec aegri corpus humectando laxare qub humores semel naturae aut artis enixu impulsi liberius excernantur. Quae omnia si medicamentis per os exhibitis simul exequi nequeamus t enitemur medicamentis modi substantiae vitium emendare,alimentis veris,atque aliis auxiliis cetrera prς stare. Medicamenta ergo ad priorem intentionem utilia, de ex quibus tu lapia, dc apo Lemata concinnabimus, sunt radices aspatagi, brusci, forniculi, petroselini, cortices radicum capparorum, Acram aristi, necnon medianus cortex fraxini, dc sambuci: folia item botraginis, bu glossae t quotum utilissimae etiam sunt radices fumariae, luporum, calendulae, vetonicae altilis, melissae, Veronicae, phyllitidis,dc ceterach. Pr tera poma redolentia, cappares, mali asser ij, aut aura ncij cortex, semina flatus discutientia; velut faeniculi anisi, petroselini,dauci Zc ameos: itemque hyperici,ac similium. Demum flores borraginis.buglossi,calendulae,garyophiliorum aura ne ij,atque his pares. In praedictorum autem decoctis, aut aquis stillati iij x dissoluimus 'syrupos de pomis, de fumaria, de cichorea, de succo borraginis, de succo bu glossae, de chamedryos : quibus cardiaca quaedam ,
573쪽
6 Artis Medicae pars posterior.
de ibi ritus recreantia semper admiscete iuuati quoniam ab atro illo humore fuligines effunduntur, quae spiritus tam vitales quam animales ein perniciem omnium functionum foede inquinant. Sed luc ab eorum errore cauendum censeo qui ad humoris melancholici magis exactam coctionem ἔ poli praedictorum mitiorum strupor uin viam, compositis utuntur e de fumaria, de pomis, de epithymo, Ac polypodio . quae purgantia etiam validiora admittunt. Ea enim medicamentas ut recth Clatissimus Massaria aduertit) tantum abest quod coctionem iuuent i quin potius illam humores agitando in turbant & impediunt. Quoniam veto crassiis ille humor , dc ut plurimam ex permixta pituita tenax i non potest totus simulde semel ad pepasmum deduci. Maxime cum noua generatione plerunque succrescat. Postquam aliquot dierum praeparatione, quidpiam ad ex-
Cretionem paratum esse aduertemus: purgatione uti conueniet, Ac citra fastidium aegrotantis, prα- parationem humorum Sc praeparatorum purgationem alternare.
Dum autem his praeparantibus utimur. Aelii consilio fomentis etiam Ze epithematibus ex decocto altheae, malv. viollinariae, atriplicis , M similium ; emolliendum, de laxandum erit abdomen , his additis quae natus discutiane. At quia praecedente morbo, rigor in prjncipio accessionum plurimos grauissimδ torquet: nh par
res sensiles per consensum irritatae tam vehementer concutiantur , primum calidioribus pannis artus fouere expediet, Ac calidis lateribus ae similibus extremas partes calefacere. Mox verb his non sufficientibus, ad ea linimenta transeundum erit quae calida M tenuium admodum partium spina dorsi illita calorem in neruos M partes illis consentientes potenter reuoCant. Huius conditionis sunt, theriaca quae cum aqua vitae artificiosε rectificata fuerit s luta: oleum nucis moscatae cum rutaceo aut laurino mixtum t oleum scorpionum descripti ne Matheoli, oleum de piperibus , dc de euphorbio 1 oleum de lateribus, essentia thymi, rorismarini&salutae: aut oleum piperis stillatilium. Quae postrema, aliis mitioribus aut cerae admiscere oportet. Vel pomum colocynthidos excavatum oleo anethino impleatur, super cineribus calidis bulliat, ex ptimatur, Se in linimentum spinae dorsalis usurpetur. Nonnulli, aquam rosarum aut plantaginis succum in principio accessionum exhibent, ad rigorem finiendum. Sed periculum est in principio, morbo adhuc crodo, aut si cum imbecillioribus rem habeamusme materia peccas ab his incrassantibus crassior de compacta magis reddita atq; hinc impedita transmitti a minera in focum: febrem diuturnius foueat, quae lentius progressa,tranti tum in habitualem minetur. Tandem coctione iam euidenter appirente, quae exurinis, ut suo loco explicuimus, deprehenditur, licet nondum integrε perfecta de plani absoluta de humorumvacuatione cogit adum est Quae quatuor modis tentari solet: scilicet secta vena, medicamentis per inseriora purgantibus, his quae vomitum cient : ac tandem per ea quae insensiliter humorem peccantem exoluunt de dissipant. Quidam in ipsa coniunctionis luminarium hora, saluatelam in manu sinistra secandam suadent: integram ob eo auxilio curationem pollicentes. Sed inartificiosum est hoc remedium, de praeter rationem inuentum. Quod in ea morbi constitutione neque utile est ut reuulsivum, quoniam nulla tunc est fluxior neque ut vacuativum, quia a tanta distan: ia, de ex venulis illis, non potestiram crassae quiescentis materiae sperari vacuatio. Ab expetientia verb, periculosum est admodum :quod licet aliquibus benε, pluribus pessime cessit. Bene quidem his , quorum cum laxa snt corpora , viresque robustae . humorem in febris minera contentum in vim vacui quodammodo ab eaphlebotomia procurati excutiunt, eumdemque in vasa diffundunt: quem mox naturae vigor insensilitet dissipati Male vero his cedit . qui elim naturalem vim membrorum imbecillem habeant r concitatum humorem , vel in partem aliquam principem, vel in ossicialem quampiam naturae errore transmittunt. Necnon & his qui cum facile exoluantur , in eo luminarium concursu , quo tempore corpora solito imbecilliora esse consueuerunt , sanguine misso, grauiorem multo imbecillitatem incurrunt. Quare satilis videretur. his quorum vires quidem firmae sunt, sed naturae vigor quodammodo pitus aduertitur, sanguine ex altero brachio prout iam indicatum est extra novilunium missor expultricem facultatem ad morbi reliquias d pellendas excitaret quam imbelle illlud remedium experiri. Altera via securior est, quae per purgantia procedit euiusmodi sunt sena, epithymum, hellebori nigri radices, lapis laetuli lotus, aut armenus si habeatur quomodocunque ex Alexandro administratus. Inter composita autem, diasena , catholicon , confectio hamech , pilulae de fumaria, Ec de lapide laxuli, saluberrima sunt. si sola melancholia fuerit in vitio r aut aliis etiam additis , ouae ad alios humores illi sociatos educendos conueniunt. Ac licet mitiora illa sub liquida forma administrata . Ee conueniente dosi exhibita , securiora sinit validiora tamen aliquando , minimh negligenda sunt: de solida nonnunqaam adinittere cogimur.
574쪽
Vbi , eius quod sit pr. adnotatum est meminisse oportet, quartanarios non uno medicamento Pu
gandos cne: sed per varias vices conuenienti praeparatione interposita, peccantis melancla Oliae va' Crationem esse moliend inat quoniam crassus humor una vice vix expurgatur. lVomitus ad melancholicam materiam eradicandam , minus est utilis , ut ex Hippocrate colligimus. Sed ad copiosiorem pituitam in ventriculo stagnantem , & fchrem quartanamqucidat Hrodo fouentem vacuandam , prodesse plurimum poterit. Atque eo nomine illius usum consuluit Galenus ' : vel si ventriculus ineunte accessione sit naus gabundus , portione humoris febrem tacientis ad ventriculum inclinante r in i plo paroxylini principio commo dum fuerit vomitum ciere r ut in ptaore casu die accessionem praecedente. Atque id per mitiora potius , quam per vehementiora praestandum t praeterquatri in robustioribus , qtii 1i multo iam tempore febre tenentur i quibus etiam efficaciora exilibere conueniet , Galeno h consulente. Parcius tamen his uti conuenit, praesertimque helleb.,ro : quam ipse Pergame- nus, suadere videatur. Cum qui hac aetate vivunt , admodum delicati vix talia se, l
i Cum autem vomitum prouocare expediet , securius erit cum G leno , aliquantulum a pastu: quam ieiuno ventriculo eum Alexandro , eam vacuataonem moliri. Sic enim aegri incilius vomitioilem ferunt i commodius , simul cum cibis , crassi M viscidi humores edu-lcuntur. Lcuioris vomitorii sit hoc exemplum. l radicum raphani 5. iii. foliorum atriplic. & anethiana m. i. hordei p. i. coquantu in aqua q.s i in colat. viii. dissolue Oxymelitissim p icis ii. misce exhibeatur tepidum. Efflicacius hoc erat. ι rad. arari g. ii. semin. raph. N porri, ana 3. i. florum genistae p. ii. coquantur in decocto cari carum q. f. in colat. I. vii. dis luemcllis rosati t. ii. oxymel. scyllitici I. i. misce exibeatur tepidum. i Plerunque verbcum minori assumentis fastidio. M sceliciori successu, robustioribus, ilibI vitrum, florcs, aut crocii, metallorum a gr in is duodecim ad viginti in vino albo oligophoro cum Θ.i. pulli diam ars aut alio cardiaco insusa assumenda praebentur. Quia vero post omnes liuiusmodi sentibiles vacuationes febres hae a crassioribus humoris meia Lincholici reliquias fomentum capient es pleronque adhuc perseuerant e quod contumacis huius humoris i csiduum est magno cum fructu calefacientium & attenuantium quorumdam uac dicamentorum usu, insensiliter duli patur. inter quae theriacam maxin E commendat Galenus & succumcirenaicum nobis hac aetate incognitum. Theriacae vires imitatur Mithridatium. Et consimili his facultate operantur, calendulae, betonicae, cupatorij Mesues, aut nepet hae succus ad I. ii. aut iit. cum vn, albi pari quantitate potus. Vorum. vim etiam istantur mille iij, aut livperici semen t si diagmae unius pondere cum auabus aut tribus unciis vini albi assumantur. Nec non de puluis beetuar ad duodecim aut quatuordecim grana cum vino albo ctigophorolinustus. Sed maxime canendum est, his in principio, vel ante statum utamuL Tunc enim, talia, quartanas pomus exasperant, quam curent: imo haec eadem omninδ vitara oportet : si quartana a bile aut melancholia adusta excitetur. Nam calidiora omnia huiusmodi humores ferociotes reddunt. Nonnulli ut materiam in mineram febrilem transmitti solitam, alid auertant; atque ita febrilium paro xysmorum perseuerantiam interrumpant phoenigmos vesicantia Carpis admouent. Q iod remedii genus non inutile plerunque esse experimur: in diuturnioribus his febribus, post- qua m superioribus remediis curationem artificiose, sed frustra persequuti sumus. Vt . . mediani corticis ramorum nucis frustum pollicari latitudine dc dupla longitudine, maceretur in aceto acerrimo per aliquot horas: tum carpis admoueatur & circumligetur. Vel
f seu stum radicis dentilariae Rondeletis minimi digiti magnitudine, aut circiter: & consimili
modo carpis admoueatur: Uel rertio. foliorum ranunculi seu pedis columbini m. 6. salis gemmei aut communis parum. aceti acerrimi tantillum: contundantur in mortario marmoreo, bc fiant epicarpia.
Huius generis sunt inunctiones quaedam , quae pro inungendis extremitatum arteriis, & spinai dorsi praescribuntlir. Vt. olci cliamaemillae hyperici aut rutacei I. ii .araneas nouem aut decem vini albi odorati I .i. bulliane lento igne ad consumptionem vini: colatura,praedictae partes ante accessionem liniantur. Sunt qui peri aptis aut amuletis utuntur : non vulgares soluin , sed Medici ctiam varii : ut videte est apud Trallianum Sed plurima horum , sit perstitiosa esse aut vana , comperiuntur. Vae Caracalla apud Spartianum inania iudicans , voluit eos morte damnari qui adi tertianas dc quartanas amuleta collo propendentia gestarent. Quaedam tamen ex his
575쪽
8 Artis Medicae pars posterior.
. insita sibi a natura facultate, quam insensili quodam eseu uio in corpora effundunt, praestare idi possunt: ut multi salutari experimento comprobarunt. Sic lacerta canna aut paruo aliquo ali ι' tubulo inclusa , de collo appensa i vel ex Dioscoride atque aliorum experimento, Vermiculi capitulorum dipisci in folliculo alligati. & collo aut brachio appensi, inueteratas quartanas sanant. Tandem vacuato aut insensilitet dissipato humore, M finita febre: intemperies quae in visceribus restant, alijque affectus diuturnioris febris sequaces, emendandi sunt; ne recidivae consequantur. Ad ventriculi ergo robur procurandum praeter fotus, illitiones, de emplastra, quorum supra meminimus, vel sacculos consimili materia ea arte concinnatos quam in nostris formulis docebimus: maxime utilis erit decocti absynthii, aut vini absynthitis, necnon strupi eiusdem, vel strupidς Mentha , quorum singula per plures dies continuare iuvabit. Lien tumidior, qui finitis etiam quartanis saepE negotium ficit ; ea ratione curandus erit, quam proprio capite infra doctori sumus.
Quod si calidior quxdam iecoris intemperies residua sit ; praesertim in iis spuriis, quae vel ex bi
te mclancholiae admixta, vel deusta aliqua melancholiae specie generantur i ea non aliter emen idanda eiit, quam prout capite praecedenta fuit explicatum. Ac demum si importunae cuiusdam siccitatis de caloris reliquiae, in uniuerso corpore citra Viscerum obstructioncs post spurias eiusmodi febres restarent i aut hypoconditaei affectus suspicio sequeretur: nihil pro horum symptomatum curatione aeque utile futurum est ac tepentis aqua balbneum. Cuius usu, Be totius corporis siccitas , Se ardor in visceribus latens corrigetur. Postremis vici is rationis ecem modum praescribere oportet, qui naturae vires seuendo ι praedictis indicationibus , per singula morbi tempora proximE respondeat: eaque arte decernatur, Vt dc
naturam tueatur, εc morbo atque eius cautae obsistata in legitima ergo quartana, scilicet a melancholia excrementitia seeundum naturam orta, talem
videndi normam instituere conuenit: quae moderath calefaciat, & essicacius humectet. Nam quae 4 refrigerant Ec humectant, in his vitare oportet ex Galeno τ, non disiunctim tamen, sed ut interpretatur Stephantis Atheniensis, copulatim. Quoniam etsi humectantia utilia sint in his febri Sus: eadem tamen futura sunt noxia, si simul frigida extiterint : melancholiam enim magis incrassant,
In ea vero spuria, quae ab humoribus per diuturniores febres assatis nascitur, aut abile flavamelancholiae permixta generatur: victus rationem ad frigidum tantillum inclinare necessum est, ut humoris feruor extinguatur, Maestus in aegrotantis corporea febre excitatus mitescat. Aer ergo pro legitima quartana laborantibus, sit in activis remperatus r vel ad eos qui posteri ribus his nothis asciuntur, ad frigidum vergat: in quibusque vero ad humidum inclinet. Motus vehementiores, eaucantur: moderati autem, opportunis horis permittantur. Somnus, sit mediocris: oc vigiliae corpus plurimum exsiccantes vitentur. Animi pathemata vehementiora, his omnibus sunt noxia, praesertimque metus de trillitia: atque omnis profundior cogitatio. Necnon in spuriis illis recens relatis, vehemens animi contentio. atque ira. Hilaritas vero quibusque est salsearis. Aluus libera conservetur. Quae si non sponte cedat, mitioribus & qmollientibus clysteriis irritetit r. Quale hoc erit. soliorum maluae, altheae&borran anam. i. caricarum pinguium paria sex, seminum scenic. Ac anisi ana b. L, quantur in aqua q. s. in colat. m. i s. dissolve mellis rotati I. iiii. olei rosae. Ecliliorum ana I. i. s. misce fiat clyster. Tunc veto paulo acrioribus uti licebit cum priores ad citandam aluum non lassicient his qui legitimi quatiana laborant. Sit hoc paulo essicacioris exemplum. c. folior. maluae,mercur. dc betaeana m. i. centaurii minoris m. sem. scenic. de anis ana 3. ii. nor chamaem. εc meli L ana p. i. violar. p. ii. coquantur in aqua q. s. in colat. m. i. dissolue cathol. I. i. elect. diaphcen. I. s. aut S. vi. mellis rosae. I. iii. misce fiat clyster.
Quidam victum tenuem consulunt, ut videre est apud Celsum suprὶ. Sed id planὶ alienum esta ratione. Qud longius enim peragrandum est iter,ed copiosiore viatico indigemus. Hinc Hipp. Victum tenuem atque exquisitum in morbis longis, semper periculosum esse assirmauit. Et Aristoteles in quartanis febribus rationem victus extenuandam non esse perhibuit. Quare largius de proximὸ ad consuetum vivendi modum, quartanarios in principio dc augmento nutrire expediet ridque diebus intermissonis: cum per accessiones abstinere oporteat. in statu vero, tenuior victus est exhibendus: iuxta Hippocratis praeceptum. Vitentur autem omnia quae nigrum, crassum, de viscidum succum generant. Qualia sunt fer rum, Sc porcorum carnes, bovinae item, de leporinae, necnon auium palustrium. Pisces praeterea lcet acet, cartilaginosi, de viscidam, mucosamque carnem habentes. A e demum legumina, caules, l
576쪽
pastilia x similia. Conti, veris laudantur aviculae montanae, pullorum, gallinarum , perdicum , iuniorum columbarum, ac consimilium auium Carnes, itemque haedinae ac vitulinae: necnon pisce saxatiles, caeteraque edulia boni succi, & facilis coctionis. ἰVerum grauis admodum est controuersia, num acrioribus etiam cibis, salsamentis, pipere, si . - ianapi,& similibus, uti liceat. Qt Galenus consulit in quartanis Cum contra, eadcin multis Gia,..iι.tationibus improbet Trallianus sed facillimum est hanc controuersiam, ex Tralliano ipso diri- mete : si diuersitatem saccorum quartanas inducentium Consideremus. Excrementitia enim me. 'lancholia secund)m naturam genita legitimam intermittentem generans: cum attenuatione plu- irimum indigeat, frigidusque sit humor, nec rantae siccitatis, quin fluiditatem aliquam adhuc te- tineat : illis plurimum emendatur alimentis, quae Galenus consuluit. tamen minimε usurpat Isola , nh nimium exsiccent: sed illa humectantibus aliis eduliis in condimentum permiscet. Ita piper, non quidem solum, sed cum aqua assumi iubeti Q bus praeterea tunc oportunEvtentur, lcum morbo a vigore aliquantulum declinante, his etiam uti medicamentis iuuat,quae attenuando, peccantis melancholiae reliquias insensiliter digerunt. At si melancholiam ex aliorum succorum ustione genitam febrem quartanam inferre contigerit acriora tae illam exasperabunt. Quare potius ea ad alimentorum condimentum eligere conite 'niet, quae in activis temperata, euidenter humectem. Qualia sunt hordeum, horrago, buglossa, poma, pruna, passulae, liquiritia ,-similia. Vel si simul refrigerent aliquam etiam vim detergen- ltein habeant. Cuiusmodi sunt cichoracea atque alia consimilis temperaturae quae superioribus ca-lpitibus relata suerunt. Quorum posteriorum Vsus, etiam in continuis quartanis utilis est i tam in lalimentis, quam in medicamentis.
Potus per aceessionem, postquam rigor omnisque perfrigeratio cessauerit, sit vulgatis piisana, seu hordei cum liqui titia decoctum , vel aqua in qua coriandri priparati incoxerint, in qua syrupus de pomis simplex dissoluatur: vel decoctum ex foliis ceterach de pauca cornu cerui rasura breui ebullitione ad vini rebelli colorem deductum & per manicam colatum. oniam vero hi, tem- pore paroxysmi, vehementissima siti aliquando torquentur, de a nimio potu, periculum est ne illis Ilen intumescae: expediet eos sitim per interualla fallere , his remediis quae capite de hydrope referemus. Nimio enim potui indulgentes, a tumore lienis, aut citra illum, possent hydropem
Per intermissionem verδ , Galenus ' vinum probat album, tenue, Zt moderath calidum: atque ideo mediocriter temperatum ψ ut moderat. calefaciat, & humectetr necnon humorem crassum qui in vitio est Misauet dc concoquat, omnesque naturales functionω viribus naturae recreatis adiuuet.
HEctica ἀπο os ιξιοι, hoe est ab habitu appellatur: seu quδd eorporis nou ambitum scilicet l
ia σ--τκ ---- corporis structuram complectentem, sed habitum de partes solidas tam viscerum quam aliorum membrorum occupet, ut ex Galeno ' colligimus: seu quδd habitum iam contraxerie, & solutu sit dissicillima, eodem authore quM non solum de confirmata intelligendum est, sed etiam de incipiente. Quae licti ex Pergameno ' non dissicile soluatur, stilicet artis opera: ea tamen propriis tintum viribus nunquam curatur, ut infra docebimus. Ex quo capite curationis hecticae dissicultatem potius quam abundε esse petendam censeo. Ea veto est intemperies calida, in cordis totiusque corporis solida substantia aequaliter accensa, ex Galeno A de qua lut notauit Mercurialis) sub marasmi de tabis nomine, antiquiores meminersit. muis non eadem sit ratio rubis, de febris hectieae: ut ex his discere licebit, quae alibi' doctuti
Quδd si nonnulli, deeam intemperiem necessarid febrem hanc comitari, atque eius essentiam complere asseuerent: quδd aliqua sumi substantiae consumptio. illam eonsequatur.His de ratio& Calenus aduersantur: Etenim cum prius in solida cordis substantia praeternaturalem calorem accensum esse oporteat, quam aliquam illi annexam humidam substantiam excolui i anth febrem hecticam genuam concipiamus oportet, quam quidpiam is nobis sit exsiccatum. Galenus vetis
in hecticarum febrium principio, solam quandam humorosae substantiae effervescentiam fieti seri- bur εe sne siccitate saepius febres hecticas consistere. l AEqualitet accensum diximus, quδd uniuersam eordis totiusque eorporis substantiam occupet.'
577쪽
Nec aliqua sit membrorum heterogenea portio quae talem non conis axerit intemperiem. Illius tamen proprium subiectum, cordis, partiumque caeterarum, solidam substantiam esse asseruimus. Ncin quod in ea sola sit accensa; sed quod unicum hoc febrium genus, in ca Cordis, corporisque reliqui substantiae portione, de facto imprimatur. Vnde fallitur Mercurialis ε in quians, in aliis etiam fel ribos, calorem in facto esse solidas partes occupare t eoque solum differre ab hectica , quod illae facili negotio, luec distic illune expugnetur. Hinc enim sequeretur, omnes subres lenta, ex mesenteris obstructione genitas, quae difficile admodum curantur, esse hecticas : quod tamen vix quisquam est concessurus. Disterentiae hecticarum, sunt multiplices: prout a variis trahuntur capitibus. Pr unum enim a conditione caloris praeter naturam qui cordis toti substantiae imprimitur, oritur hectica limpliciter dicta, & hectica pestilens. Hecticam simpliciter eam appellamus, quae a solo immodico calore sens m ad exsiccationem pergente excitatur. Pestilantem ea in vero dicimus, in qua calor ille praeter naturam adueniens, toti corpori, atque ipsius etiam cordis substantiae putredinem insinuat, de qua superius h egimus. Secundo, ex breuiore, aut longiore tempore a quo caloris praeter naturam in solida cordis substantia accensus est, & diuerso effectu consequente i febris hectica distinguitur in incipiente in Ecprogressam. Incipientem eam nuta cupamus, in qua ex Galeno i, quemadmodum insinuatur ab Avicenna ex praetei naturali calore in solida cordis de reliqui corporis subitantia a non multo tem pore concepto, humida substatui .i illi annexa esset uel cens nondum consumitur. Progressam ve-tro eam vocamus in qua ex longiore praedicti caloris perseuerantia aut maiore saltem v chemcnt a , humidae membrorum ac cordis subitantiae facta est aliqua consumptio. Cuius ex L, aleno triplex
gradus, pro implici humidae membrorum substantiae diuersitate. Vel enim iotidus partium hu- linor, dc qui proxime ad illarum alimoniam destinat ut, antequam in alui substantiam conuertatur, lcaloris hel, emciatia ita absumitur, ut ad reparandum quod continuo estiuuio dispelit, pro more minime susticiat. Et febri, talem humorem acrius depopulanti . hecticae marasmodis non exqui satae nomen indimus. Vel substantia illa carnosa quae lingulis si initatibus membris est propria. acaloris depascentis acreduae iam ex olliatur: non solus circunfusus adeps ae musculosa Caria, ut nonnulli inter pro tantur , sed palcnchym tum etiam, ventriculi, venarum , at terrarum S. similium Pa tiam ca humida portio quae non dudum antea ex alimentari rore in subib.ntion membrorum fit rat conuersa. Etheel ica quae eo peruenerit, in aras modes exquisiva nominatur. Vel demum Pungue illud dc magis cxcoctum partium humidum, quod calidi in taxi de vitae fomentum est, si iniit cli am exsiccatur: & fit torridus marcor seu marasmus, vel hectica conlii minata. Quorum gra- ldutim singuli non in indivisibili consistunt, sed magnam etiam habent latitudinem. Quae febrium hecticarum di: tinctio, licet a vulgari plurimorum loquendi modo aliquantulum absit ἰ eli tamen Galeni doctrinae a cura tuis cxaininatae Consentanea, de rei naturae constua. Etenim cum hecticae lformalis ratio in eo consiliat,quisd calor prate naturam in ea heteros cnea cordis substantia quam solidam appelli utinus in iit icti pressus t clim primum ea supercalefacta fuerit etiam ante omnem in lnati de cireu infusi humidi exsiccationem, febrem liecticam conceptam cile Diemur oportet. Quia tamen in sto, ille & praeter naturam calor, diu pei seuerare neqiiit solidis partibus infixus, quin humidum membrotum depopuletur: effectu variato, eis cicntis variatur M nomen Ac quoniam omne
agens in id vim suam primum imprimit . quod minotis est relis emiae: illud humidum principio absumit hir, quod inrora 1 modum per substantiam partium risu sum, calori exoluenti facilius cedir. Mox vero ut docet Auerrhoes si abstantiale etiam humidum, quo a iam par est membrorum 'Ideperit. Quod quia i ut alias 'docuimus 3 est multiplex, summe cxcoctum illud , citi talis nomen inditum est, absumi vita perdurante non potesti aqueum primo quod membrotum substantiam carno iam a Galeno appellaram complet, ac demum etiam oleagineum, inimicam calori S p. siter naturam conccpti vim experitur.
Tertio ea aduertenda etiam est febrium hecti earum differentia, quae ad eurationem rectE instituend.im magni cst emolumentit quod ex Galeno P a Ita si solitaria, Λ nulli alteri morbo complicata; alia vero alteri morbo coniungatur, vel putridae febri, pulmonum uti et i, aut cuipiam ii mili. Causae hecticarum simpliciter die arum tam internae quamcxternae sunt caedem atqDC Cpheme rarum , imo&quae humo rosarum. Sed eas aut vehementiores csse oportet, ut eam cordis scbilantiam accendant, quae difficillim E incenditur: aut subiectum ad calorem concipiendum ad madum aptum eise, necessum est. Unde accidit febres hecticas nonnunquam per se primo inuadere : cum scilicet vehementiores externae& prae incipientes causae in corporibus plurimi im calutis rQ iri cis 1l
Has accendunt, ut habetur apud Galenum Non quod ante i pirituosa necnon dic hun O osa sui stantia cordis quam solida non fuerit accensa, atque ideo cphemeta hec icam noli otaec sicite: te d
578쪽
i quod cum momentanea spirituosae substantiae aut imperceptibilis ea humorosae supercalefactio, s
. lidae incendium praecedens, euidenter dii cerni nequeat, totum in hecticam referamus. Saepius vel to hecticae alias febres consequuntur ardentesque praesertim, aut humorosas nonnunquam alteriust generis, quae ab errore aliquo vel sine in longius tempus protractae, vel vehementius accentae. Aliquando praetera diariis productis succcdunt ι ex mama Corporis aegri siccitate, & natiua calida intemperie ad intelisiorem calorem concipiendum aptissima.Quinimo inflammationes etiam, de cry tipelata iecoris, aut ventriculi quandoque consequuntur: vcl alias diuturniori empremati , vice .lrique pulmonum superueniunt. lQubd si Galenus in aliquibus locis videatur affirmare,hecticas alteri morbo semper succedere, & nunquam pri md inuadere: vel intelligendus est de rabida : vel quod id infrequens sit, raroque ιώ- ι
accidat, accidere negate vel demum attendit ad imperceptibilem illam ephemeram , cx natura reii necessariti praecedentem. lSigna hecticis omnibus communia, haec sunt: calidum quod ab illis ehalal, cdm principio tan-lgenti mite appareat, post aliquam moram acre sentitur admotam manum sparsim pungere vi-ldctur: cum interim aegri se febri re non existiment, quod intemperiem aequaliter ab Omnibus corporis partibus contrabam sentire nequeant. Arteriae cum celeritate aut frequentia saltem pulsiis; hoc habent, quod illis s uperinducta cutis, calidior quam alibi sentiatur Quia arteriae a corde ortae, vehementiorem calorem in eodem conceptum prae caeteris omnibus partibus cuidentius repraesen-rant. Et si vero arteriae locus calidior sentiatur quam circunstantes: non tamen artcria in Omili etiam hectica dura est. Etenim in hectica incipiente, dc humore solidarum partium tantum effervescente, arteria nondum siccitarem contraxit. Qirare cum ratione Galenus scribit pullus duros non in om-
ni hectica febre inueniti, quod earum nec proprius sit nec inseparabilis. Praeterea in quocunque tabificae seu progressae gradu, quacunque hora cibentur aegri, post unam aut alteram horam solito Calidiores apparent, de eorum pulsus aliquanto maior dc Celerior redditur. Qui d proprium de inse- lparabile progressarum signum esse, eum Galeno docuit Avicennas supra. Atque id quidem acci- t. Adit, qud ex cibo . potuque iam attenuato 6c rarefacto in ventriculo, copiosus quaquauersiim effu--lsus vapori ut aqua calci, sic solidis se partibus insinuans copiosiorem calidam essumationem excitet. Non quod itumidus ille vapor, corporis compagem emolliendo dis loluens occasionem praestetem pyreumati quod reliquo crassamento permixtum est , se reducendi in efficacem calefac tendi actuin, ut in calce fit: sed quod erassus ille ciborum vapor veluti noua materia ad super incalascen dum aptissima, per membrorum praecalidam substantiam sparsa superincalescens, copiosam cali. dam euumationem in cutem esiandat,quae tangentibus ob maiorem calidi emimantis copiam,aucti etiam caloris speciem praestat. Atque ita huius symptomatis causa explicata Galenus ab Auera hois dicteriis vindicator. Pulsus autem tunc maiores&celeriores quam arae adunῖ: quod percorum v 4. ι ι vaporum effusionem arteriae quadant enus mollescant. Hecticorum urinae, sanorum urinas proximE imitantur. A quibus tamen Vt plurim)m, eo differunt : qubd citrino colore paulis saturatiore tingantur. Demitin eam febris causam externam, de procatarchicam, vel internam prςcessisse aduertemus: quae maximum in corpore incendium excitauerit: vel ita dispositum fuisse aegrum, ut ex mediocri etiam calefacieme , totus illius habitus ficillim ε incaluerit. Signa distinctiva differentiatum, sunt satis obscura. Ea tamen pro nostro Captu persequemur. Pestilentem quidem a non pestilenti, ex his quae supra docuimus, facit Ediscernemus. a Cap. ia. Putridae coniunctam, ex Galeno sic agnoscemus: qiabd cum ex accessionum de remissionum periodis putridam aegrum infestare appareat Praetera effumatio quae a sic sebriente exhalat acrior sit quam tali humorosiae febris disserentiae conueniret. Minor etiam sit pulsus Ec frequentior. Necnon cutis arteriae superinducta, calidior. Et quod cum humorosa febris remittitur, aegro se febrire non existimante, adhuc perseverans sebris a Medico sentiaxur ex calidi essumantis acritudine de pulsus crebritate. Quibus si accedat, eas causis, eamque aegri constitutionem praecessisse,ex . quibus solida cordis, corporisque totius substantia , calorem praeternaturam secit E contraxerit. certum iam erit, putridae euidenti hecticam esse sociatam. Hecticam incipientem de primi generis non immerito Avicennas , ut facilis curationis, ita difficilis eognitionis esse affirmauit. Quam tamen ex Galeno his noris cognoscemus Primum quod
eum febris ex his causis sit accensa, quae ephemeras excitare consueuerunt : nulla ex urinis apparente nota putredinis, febris vltra quartum diem perseueret, sensi increscente exhalantis visuma- . m. i Etionis acritudine, circum arterias quam alibi euidentiore.
Pulsus non ita parui sint, neque ita imbecilles, de duri, atque in aliis hecti disserentiis. Et ea i lior tangentibus maior quidem appareat, ob copiosiorem evaporationem et minus autem actis sen-l la tuo. '. x l
579쪽
tiatur, qudd nondum progressa exsiccatione minus fumidum sit quod exhalat. lMarasmodem non exquisitam detegemus, si calore minimum remisso ab eo quem ante in he-lctica incipiente deprehendebamus; de nouo accidat. ab assumpto quacunque hora cibo, cum in lcompressa annotatione, cutem calidiorem non ab aegro, sed ab alio tangente percipi, ut d .cer G jlenus Voco autem annorationem incompressam, in qua neque horror aliquis, nec extremarum partium stigefactio facta est, neque veluti quaedam dormitatio, neque aliqua insignis pigritia, aucomnino inaequalitas aliqua vel in caliditate,vel in pulsu : adhuc autem magis neque paruitas, neque debilitas, neque horum aliquid aliud: sed quemadmodum At cuicunque alteri, ex cibo maior statim ac velocior pulsus essicitur. Praeterea corpus tunc incipit emaciari, Ze cutis aliquantulum exsiccari: nondum tamen asperitatem referre Pulsus tandem cum celeritate, dc frequentia: ad patuitatem, imbecillitatem dc duritiem conuertuntur. Exquisita marasmodes ex eo innotescit, quδd exhalantis calidi post aliquam moram aeritudo maior percipiatur, macies increscat, cutis siccior, duriorque sentiatur, tempora collabantur, pulsus sint parui, frequentes, imbecilli, te iam manifestE duri. Prςterea quod in urinis quaedam quasi aranearum tela innatet quae baculi cuspide collecta, dc igni admota, non liquatur, ut in colliquaotibus febribus aduenit: sed plerunque leuiter crepitae. Per febres enim colliquantes, quod in corporibus pinguius est prompte eliquatum , per inferiores ductus urinis vel faecibus permixtumessiuit. Per merasmodes autem, ob colliquantis lentitudinem, quod ex carnosa substantia eliqua rur, in vaporem εc fuliginosum halitum digeritur. Sed tenuior alimentorum terrea portio, quae a caloris acritudine superexcoquitur, a potulento liquore soluta, sero, urinisque permiscetur: quae dum exeretae persigerantur, Ac quae illis admixta sunt pro cuiusque conditione si cedunt et tenuis illa salsuginosa sit bstantia in superficiem abit, Ac in innatantem veluti telam concrescit. Marai mi tandem notae sunt rqubd eo laborantium oculi sint admodum concaui, id quasi foveis reconditi , palpebris saepius conniventibus dormientium more: non tamen ex somno, sed ex imbecillitate eas eleuandi. Eisdem si quae adhaereant sordes, admodum siccae sunt. Collapsa apparent tempora. Curis frontis arida est, de tensa. Vitalis coloris flos in secie apparere talitus, iam est extinctus : Cum tanta totius corporis macie, ut pene consumptis carnibus cutis ossibus superinducta videatur. Compressum est in domen, Ec praecordia thoracem versus quasi contracta. Pulsus demum tenues sunt, duri, debiles dc frequentes: qui sen fim ad mluros deficientes transeuntis Quod ad prognosim pertinet. Omni hecticae commune est, a natura citra opem medicam Cutari nunquam posse. Voniam cum ea sit calida intemperies toti membrorum substantiae aequaliter impressa is ulla est pars quae natiuam temperiem retinens, valeat externo etiam calefaciente am to , reliquas pristinae temperaturae restituere. Neque obiiciatur aquam ubi tota incaluerit, posse se per suam formam reducere ad pristinum
frigus, externo calefaciente semoto. Quare animam multo nobiliorem forma elementari, posse etiatn membra, ubi plus iusto quantumuis aequaliter incaluerint, ad naturalem temperaturam re ducere Unde Suarez c assirmat,formam mixti vim ει aeiam habete temperamenti m sibi conseruandi aut recuperandi illud, si extrinseca impedimenta tollantur. Et vlercatus asserit hecticum corpus habere intrinsecum sanitatis principium, ipsam animam. Verum isthaec minime nos morantur, nec a prioti sententia diuellunt. Etenim quod ad aquam
spectat; ea pristinae restituit ut frigiditati, non a propria forma: sed vel a partibus qua sibi innatum frigus adhuc conseruant, unde lebetis fundum frigidum esse solet ad primum aquae feruorem,qiiod
partes aquae adhuc frigidae ad sindum concurrant ut se de vas ipsum in quo continemur, quam maximὸ possunt, tueantur. Vel aqua secundum se totam calefacta, ab aere circunstante refrigeratur: 3c ad tantam frigiditatem reducitur, quantum est circumstantis aeris frigus. Cςterum,formam per se non posse eam qualitatem quantumuis sibi naturalem, id est conuenientem, in materia introducere: ex eo certum videtur, qudd communi essato asseratur, substantiam . per se non agere, ut alias fuse ' probauimus. Nee obstat formam in materia aliqua introductam ante introductionem ultimi gradlis dispositionum sibi conitententium , eum extremum gradum producere. Nam potius dicimus, ab eodem asente a quo forma substantialis producitur, ultimum illum gradum ὀispositionum comproduci. bod ad Soarer verb spectat, forma quidem mixri per dispositiones sibi connaturales quibus utitur ut integritatem proprii suppositi tueatur in aliquibus partibus suae molis conseruatas integras, potest reliquas conuenienti semperamento restituere, sublato externo corrumpente. Perseipsam vo8 de immediath, si nulla sit pars mixti quae distemperara non sit ; praeter omnem rationem asseritur di eum substantiae non nisi mediis qualitatibus operentur, de nulla substantia areata possit esse immediatum principium actionis accidentalis r ut lex Arist. D. Thoma,& Scoto, alias probauimus . Nostram praeterea seiuentiam multo probabiliorem
580쪽
liorent esse opinione Suarea deuidenter indicat ordinatius Dei optinu maximi procedendi modus. Qui si quando ab aequivoco aliquo agente tales introductae sunt in patiente dispositiones,quae alteri tot e substantiali magis conueniant quam inexistenti r solet causae uni uocae vicem supplendo, formam dispositionibus introductis magis conuenientem priore destructa introducere. Magis enim decere videretur tanti aut horis bonitatem, quae ad nullius rei destructionem per se Conspirat, prae- existentem formam in materia relinquere, quae aequivoci agentis operatione cessante, propriis viribus materiae sibi subiacenti congruas suae naturae dispositiones restituetet : quam ad illius ruinam, nouam formam introducere , quando eius efficientiam agens aequivocum attingere non potest : ut aliis efficacibus argumentis convincimus Mercatus autem, longe magis , recta ratione mihi abesse videtur: cum nititur ex eo suam tueri sententiam, quod in hecticis residuus siti calor,quo tanquam instrumento, anima potest conuenientem sibi temperiem iam amissam reuocare. Cum enim ea temperies quae ante hecticam corpori inerae, per caloris & siccitatis subsequens incrementum de. Perierit: nec possit in priorem redite constitutionem,quam per eatumdem qualitatum remissionem 5e contrariarum secundum aliquot gradus introductionem: intelligi non potest, animam, talia caloris ope praestare: qui nec seipsum remittere, nec frigus per se generare potest. Neque hic actioncs quae a calore per accidens fiunt apponantur: cum hoc casu oporteat non per exolutionem calidi remissionem caloris procurari: sed cum incremento calidi & humidi utraque qualitas quae modum excessierat, debeat ad mediocritatem redire. Praeterea in utriusque praedictorum sententia, nunquam contingeret hominem ab interno principio mori. Etenim si anima per se , aut caloris etiam prςter naturam ope, potest aequales intemperies corpori impressas emendare r multo facilius
poterit eadem heterogeneas sui corporis portiones in aequilibrio continere, adiuersus magis activas Contranitendo i necnon & vitia per reactionem alimentorum introducta, mox emcndare, eorumque
cauere progressum. Qim clim absurda sint, de quae hinc sequuntur consequentiae r in nostra persistamus sententia. Sed eo leuet si unde digressi sumus, pericula hecticarum persequamur. Inter cuius disserentias, ea quae pestilens est,ut supra docuimus, nulla est medicabilis arte. Sicuti nec marasmus , seu quae ad extremum exsiccationis gradum peruenit. Quae putridae conitincta est; quia non anth curari valet, quam humorosa suerit sanata e M lixe plerunque calidis indiget, aut deobstruentibus, aut vacuantibus; quorum via illa increscit : periculi plena est. seu liectica, putridae r seu , quod deterius adhuc, si hecticae, putrida superuenerit. Ita quae phthili, aut visceris alicui os inflammationi consociaturr difficilius multo quesn solitaria curatur. Quia ex repugnantia concurrentium indicationum, curatio molestior est. Inter di.
uersos hecticae gradus,ille qui in sola vitalis humidi effervescentia consistit : difficilius cognoscitur quam curetur. At tabida alterutra quae inter incipientem illam &marasmum est media: prout ad priorem magis accedit, ita dissicilioris est cognitionis , de facilioris curationis r & contra , quis magis ad marasmum vergit. Maximὸ tamen in utraque curandum est : nδ in remediorum admi nistratione peccetur, grauem enim M per se difficilem morbum, leui errore grauissimum de incurabilem reddemus.
AEtas in hecticam proeliuior, est iuuentus & pueritia. Illa quidem ob actitudinem caloris: haec vero , propter facilem humidi continub dissiuentis consumptionem. Anni tempus demum hecticis molestissimum, est autumnus. Qui ex Hippocrate tabidis m Ius. Quae tamen hieme incoeperit , difficilius sanatur quam alia tempestate incipiens: quδd oporteat illam potentiorem Causam nactam fuisse, a qua sit introducta. Pro febris hecticae curatione notandum principio est, cum acciderit hanc alteri morbo, pulmonum viceri, viscerum phlogosi, antiquae obstrumoni, febri putridae aut simili coniungi, qui vel hecticam excitarie, vol eamdem quomodocunque nunc laueat: ante omnia procurandum esse, ut morbus huiusmodi curetur: &, ex Galeno x, quodcunque illam accendit, aut eius ignem nutrit. submoueatur. Quod, qua arte exequi oporteat illic explicatum Rit, ubi de morborum qui tunc occurrent curatione tractauimus. Rubd si in eo hecticae de alterius cuiusuis morbi concursu , indicationes curatiuae sibi inuicem aduersentur: ea erit opus solertia, ut primo quidem illius affectus eurationi attendamus, qui vel causae rationem habet, vel quo peseuerante curari alter non potest, vel a quo periculum citius impendet: sed ira pr scripta temperemus, ne quam minimdm habitua- Iem intemperiem intendamus. Quoniam vero ad hecticae euram commendari lac solet i meminisse oportet, illius usum his maximε noxium esse , qui simul febre putrida laborant: quod obstructi nes augeat, & facillime putredinem contrahat, ut eolligere ex Hippocrate possumus h , de docet Mercurialis , qui etsi balneum eo etiam casu improbet, tunc tamen eo licere uti censerem, quando in putridis eiusdem conditionis usurpati commodE possetivi contrὶ ab eo omnino abstinendum,