장음표시 사용
441쪽
Decii Aurearum par. II. Lib. III
Quulo,ut inani a secularium non recitentur. Quinto, ut cibus ad sullantunonem sumatur Sexto, ut in principio,&in fine laudes Deo reserantur. Haec habentur ind.cap. pro reuerentia, & in capit.conuiuia, & in capit. ut non liceat,
distinisti M. 23 Decimaoctaua. Non licet i clericis ad conuiuia pauperibus prςparata inuitatis, aliquid tollere, & ad domum sua
mittere, ita tex.in c.non oportet, d. 1.
Et est arg.secundum Archid. ibi contra multos inagistros, S clericos, qui cum sunt in aliquo conuiuio, aliquod serculum ad domum suam mittunt,secundu 29 Hug.Nec etiam i licet in ecclesijs canuiuia etiam pauperum lacere, nisi necessitatis causa,eadal.c. non oportet, 2. Vbi enim celebratur conuiuium Corporis, ct Sanguinis Chrilli, non est locus crapulae, de commessationi. Vnde Apost. I .ad Cor. I s. Conuenientibus vobis inviauin,iam non est Dominicam cenam manducare, dc unus esurit,alius ebrius cst. Nun itud domos non habetis ad manducandum, & bibendum. Sic nee 3o licet i clerico in ecclesia dormire, cum multa indecentia, & turpia in somno contingere possint, nisi necessitatis tempore. Hinc qui cultodiunt ecclesiam, ct thesauros ecclesiae, ibi iacent,& dormiunt , quia excusantur necessitate, ut dicit Hugo, S Archidi . in d. capit.
T Locus Ocessario a negotiis in vita huma
na necessaria videmur. a Scurrititas maxime vituperatur in clericis .
3 Ludi descriptio, o species principales.
Ludus qualis clericisper missus.1 Ludus qua ditur natura recreatorioressi ra sine peccato. 6 L. s iste tis licitus sit tria requirum.
Ludus si oborum cum debitis circum Iantiis clericis es t citus . . 8 In ludis licitis usque ad quam qxantita . tem sit horum judere.
9 Ludus fortuna es turpis, ct quare , di
quod preciatum. io Cleracmpeccant ludendo aliis etiam cau
1i Ludus ahas honestus prohibitus en ratisne persona, religiosis, ct clericis. ii Cisrαι non debent ludere cum laicis. is Ludus abas licitus sit illicisus per commixιionem yersona .r Luden es in scena qua dicumur morio
is Scena quid. unde dicta. i 6 Ludens ludo prohibito pote 3 arbitrio im
dicis hoc inquirentis puniri. i 7 Ludo victa quι teneantur ressiluere. i8 Contractus facti in ludo an valeant. i 9 Luserum poena est,m mutuum repeti noupossit. 12o Ludι alearum,ueltaxillorum domus, in
qua luditur es publicanda fallit in duo,
bus casibus. xi Ludum tenentes si percutiantur,vel vemberentur. an sint puniendi. 12 Vendens rem in Ddo,de eructιone non te
2 3 Hola it . qua ex ludo proueniunt. 2 Ludus ut fugiendus tanquam resiste , bius, O perniciosa.
UI Α ex crapula,& ebrietate pro diit musta mala, & praecipue ludi, iux.illud. Sedit pulus manducare,&bibere,& surrexerunt ludere. Ideo post Cari-tulum de crapula, lubnectitur de ludo, . quae quidem materia cum sit frequens, quotidiana, ideo praeter ea, suae late diximus lib. 2. in nostris Deciis mi. ali Ia subnectam,quae ibi vel non sunt tata, Vel non plene tacta. Et ut res facilius intelligatur, sciendum est, quod ini vita humana et cessatio,& iocus, necessaria videntur. A negocijs enim quandoque cessare oportet. Et haec cellatio clericis,& laicis permissa est, lummodono
442쪽
De clerico lusore. Cap. IX. I 8 G
non admisceatur aliquid viiij, ut in c. lator,&cap.continebatur, te homic. Hac autem cessationem a negotiis assiunimus ex multis. Quandoque notando,
de haec est proprie celsatio: quia locus proprie ex verbis cosistit, in quibus mediocritas illa laudabilis est,quam Graeci' Eutropiam vocant, Latini vero plerum e vocant urbanitatem,quandoque seivitatem, interdum iucunditatem, deuonnunquam comitatem appellant. In quo loco, qui excedunt, dicuntur scurtales, deficientes vero,appellamus rusticos, de agrcstes. De quo loco aliqua di-Σ ximus in d. c. III . Scurrilitast vero ma
ximc vituperatur in clericis. Vnde dicit ..tex. Clericum scurrilem, de verbis turpibus adulatorem, ab ossicio detrahendii censemus. Hunc etiam quandoque garrulatorem appellantiq. distinc. in sum.
dc c. I .de iniur. Quandoque vero maledicum, ea l. liliae.clericus maledicus, dcini. si non conuiti j,C.dein iur. Interduvero haec cessatio fit a negotijs per ludii,& tunc quandoque ludus cxcroetur sortitudinis, seu a litatis causa ostendcn-dς,&de hoc diximus supra .ra I. nume. 2. Quandoque vero fit cessatio perridum scacchoruin, bc alcarum, seu taxillorum, &de hoc praeterea, quae ibi diximus, hic agendum est. l ursum licui Din. non describant quid si i ludus.
3 tamen sic potest describi. Ludus est i actus quidam cestationis, vel recreati nis , quandoque ex sola fortuna, inte dum ex industria, nonnunquam ex Vtroque proueniens Qui quidem principaliter distinguitur in tria genera. Quia uidam est ludus meri ingenij,ut ludus
cacchorum. Quidam cae mera fortuna, ut ludus taxillorum,& aEardi. Quidam mixtus tam in ingenio, quam fortunarocedens, vi cst ludus alcarum, id est tautarum cum taxi llis. Sed modo ad decisiones deueniamus.
Prima. Ludus, qui dicitur honoris,&
laudis, clericis est permissius, i Bald. inrubr. C. de cond. obturp. cau. dc ratio
est: quia talis ludus fit causa virtutis exercendae. l.solent,& l. seq. s. te aleat. Et si ludentes ad inuicem se impellunt, aut laedunt, laedens non tenetur nisi studiose secerit, & extra naturam ludi l. si ex plagis, j. cum pila, cum ibi noti fLad i. Aquit.& ibi dicit Bald. quod licet supe
tinebatur, de homic. Imo dicunt glos. dc Din. in d. l in executione, quod in huiusmodi ludis, in quibus ostenditur
virtus, ut in saliendo,& in currendo, d iaciendo lapidem, de similia, cum tales
ludi sint pmissi, pecunia, vel aliud quod
perditur acquiritur vincenti, d olent. Secunda ludus,qui dicitur naturae recreator, est virtuosius,& ideo potest fieri sine peccato: homo enim indiget quiete aliquando ad animi fatigati recreationem. Vnde Philos .8. Et hic.dicit, quod delectatio si sortis sit, expcllit tristitiam, de ideo contra animi fatigationem oportet adhibere remedium, idest aliquam delectationem conuenientem intermissa intentione insistendi operibus, iux. illud. Interpone tuis, intercium gaudia cutis. De hoc ludo loquitur rex. in c. inteT dilectos, iccxcess. prςl. in cap. 3. de vita& hone.cler. in cap.quia plerique,de inimun. cccles. qui ut fieri possit sine peccato, t tria praecipue sunt cauenda. Quorum primum, dc principale est, ut delectatio in aliquibus verbis turpibus, vesoperationibus norijs non qua ratur. De
tali enim ludo dicit Tullius de offici js,
quod est noxius,& obs nus. Secunda est, ne totaliter animae grauitas resoluatur, ut dicit Ambros. lib. te ossic.Tertiit, quod congruat personae, secundum aliquas debitas circunstantias ordinetur, ita Henr.in cap.clerici, nume . de vita,&ssionest.cler. Vnde dicebat Alib. in cap.cum decorem, cod. tit.quod David cum esset uir sanctus, & iustus, saepe tamen cithara pulsauit, de choriz uit in occulto. Imo etiam in publico, ut quado saltabat coram arca Disi, 2. Reg.
443쪽
7 Tertia. Ludus scit horum dummodo ludatur temporibus, & horis congruis, quibus clerici diuinis vacare nodebent,& dummodo per hoc no negligant Domino deseruire, prohibitus nocst: quia talis ludas in ingenio naturali constitit, nec committitur uiribus fortunae, quod intellige si recreationis causa psiat, siccus si cupiditatis,& auaritiae causa,pr sertim de bonis ecclesiς, quς sunt
pauperum. Is.q. I. cap. s. Archi d. in cap.
Episcopo diit. 3 i. De tali ludo loquitur
rhen. Interdicimus, C.de Episci cleriin cap. erici, te uita, & hon .cler. Et ex his insero, quod ludus pilae etiam clericis sit permissiis, facit tex. in Litem mella, is ad i. Aquit. Dummodo tam iste,quam ludus iracchorum fiat recreationis causa, & quiete, secus si tumultuose,aut superbe, aut voluptatis causa fiant. Item dummodo clerici non incidant in crimen percussonis , de dummodo non admisceatur dolus, fraus, aut blasphemia, aut alia species delicti: quia in his casibus, nec clericis, nec laicis permisialus est, sacit tex.in authen.ut iudi c. sine quo. suffr.in fin.coll. 3. Videntur tamen magis peccare clerici, quam laici, argu. cap. cum quidam, cum ibi not.de iniuri& quod notitia l. presbyteri, C. de episci
s Quarta. In ludis omnibus, i qui Gingenio, aut virtutis causa ostendendae fierent, qualis est ludus scacchorum, pIta, proij ciendi palum, vel ictu, non videtur licitum ludere vltraunum auresi, Panori in cap.clerici, de vita,& honesta
cler. vltra autem non: per teX. in auth.
alcarum usus, C. te relig.& sumpta sun. de ratio est: ne ex talibus ludis permisse sis grauis iactura proueniat: 'uia scpossent lusores ad tales ludos omnia ludere. F t nec intelligas, quod omni uice
possit poni unus solidus, sed pro tota il-Ia die: alias si pro singulis vicibus posset ludi unus solidus, sequi posset grauis iactura, quod est contra tex.in dicta authen. Alearum,& eius mente facit
tex. in l. non dubium, C. de leg. Si tamEperstatutum, vel consuetudinem esset derogatum, quod possit ludi supra illam
quantitatem, dicit Mar. 5 . in cap. inter dilectos, nu. 7.de exces. praela.quod valeret conluetudo, dc sic qui vinceret, non teneretur ad restitutionem.
Quinta. Ludus fortunae,' qui accidit in ludo taxillorum, ubi fortuna cum aliqua doctrina permiscetur,est turpis, racione consequentiae, & accidentium, quia ex eo oriuntiir multa mala, de pr sertim nouem, quae nutur per Arm.
in cap. Episcopus, dili 3 s. Multos enim depauperare consileuit. Ite ludus escae ,& tales ludi dubio procul sunt clericis prohibiti,d .c. Episcopus, in authaec sat Episco. f. interdicimus. Et qui publice
aleator est, repet litur a promotione cap. inter dilectos, te cxcest praelat. Sed hoc fallit, quando ludus alearum fit in conuiuio causa vel cendi, puta, quod ille, qui pauciora puncta habuerit, amittat portionem sua in , vel quod ex pecunia,
quam unus vel plures amiserunt, cinantur aliqua, u i minunitcr edantur, is. de aleat. l. quod in conuiuio, cum sua
flossa. Sed ad uerte, quod cuin non sticitum clericis celebrare conuiuia, nisi sint conuiuia pauperum, ut clicit tex. distin. r. i quis, 3c diximus cap praece Iod .fir, quod clerici pecccnt et ludendo
ad aleas causa conuiuit, non tamen r putantur vales, nec repelluntur a beneficio obtinendo, de nec competit in tali Iudi repetitio amissorum, ita Mari Soc. in . . . inter dilectos , iri I. is. Igitur talo ludo cum sint utroque iure prohibiti, ludentes peccant mortaliter, secundum HusO. in . . cap. Episcopus, cum ibi fit cupiditas aliena lucrandi, quae est radix omnium malom. I .Tim. 6. & non quς-cunque cupiditas, sed rapina, de des lerium spoliandi proximum luis rebus probatur etiam per tex. ind. c. Episcopum, Verbo communione priuetur,quq rina pro graui crimine imponitur, calu
Sexta. Ludus respectu personae prohibitus
444쪽
De se ico lusore. Cap. IX. Is r
ii hibitus est religiosis, 't & clericis,qui ludere non possunt etiam ludo alias honesto,& nccilli pKssentia exhibere, MariS .ind.cap. Inter dilectos, nu. I I. nisi 1ii casibus qui no. in nostris Decis lib. r. c. I 2 I .Non enim debet se talibus immistere,ex quibus frequenter proueniunt multiloquia, in quibus non dees, peccatum, de rixae,contumeliae, atque detractiones,&contentiones,quq omnia cui ore debent,civni.cxtr.de syndi. ergo &omnia,quibuς deuenitur ad illud , c.cu
quid, de reg.ii .in 6. cap. nam concupi scentiam,de constitiClcia ne in agro, j. porro, de lix mon.
Septima. Clerici non debent lude- xx ret cum laicis,probatur in glo. 1.in cap. continebatur, te homi. & per Homen. ibi, facit tex.in cap. his igitur dist. 23. pit. laicos a. quaest.' maxime, quiales ci clericis sunt initati. Lq.7.c.laico,& ad euitandum scandalum: facit tex.in cap. Inagnae, ver b.vbi cst Deus, de volo. Et ideo a tali commixtione cauend uni est: nam casus inde proueniens imputatur clericis, d. cap.continebatur. Et sic lu-13 dus licitust fit illicitus per commixtio nem personae. Vnde licet clericis sit tam missus ludus scacchorum,ut diximus supra num.6. tamen intelligitur, quando claricus ludit cum clerico, non autem cum laico. Ioan. le Anan. ind. p. continebatur, nu. s. qui tamen hoc reliquit cogitandum.
Octaua. Ludentes in scena, qui pro-x Irie dicuntur t Histriones . L ludibria
1ui corporis exercentes,promoueri non
pollunt: quia ipso iure sunt infames.
x silicitur scenat locus umbraticus,& cortinis coopertus, unde olim prodibat personae laruatae ad ludos faciendos, & ρο- stus reoraesentandos, sicut si pe fieri solitum csi in reprisentatione comediamin α tragediarum. Et dicitur scena, a sce-non,quod est umbra, Archid. in c.maritum, list. 3 3. sed quod dixi de Histrionibu , P pr Olucri non possint, intellige post sententiam quia infames nisi Papa
rum,quando publice faciunt,& sunt assueti facere, ita quod ex eo infamati sui secus si aliquando occulte, & ad solaritium infirmi: vel etiam publice, sed ra-
Nona. In ludo prohibito qui vicit,&I qui lusit potest amitrio iudicis i inquirentis de hoc puniri secundum qualita intra personarum, de delicti, siue ludatut in publico, siue in priuato: Non enim licitum est ludere siue in specie, siue in senere ludo alearum,d .auth. Alearii, ibi. in publicis. Et talis inquisitio, quod noludatur,& quod in ludis no blasphemetur,& homines non periurent, potest fieri per Episcopu loci, vel etiam per i dicem s*cularem, ut d .auth. ibi, Episcopi,& ibi, similiter iudices. Decima. In casibus,in quib. amissunt est restituen lupa, dicebat Beatus Ber-I7 nardinus, non solum t ille,qui vicit,& lusit in casu illicito, sed etiam omnis
ille, qui commodauit taxillos, aut aleas, aut domum, tenetur ad restitutione, per
reg.in c.fi. de inivr.ubi dicitur,quod qui occasionem damni dat, damnum dedisse videtur. Pariter,qui possunt prohibe re, & non prohibent, quales sunt Domini ciuitatum, Rectores,& ossiciales, pertex.in c.sacientis, d. 86.ubi dicit, tex. Psacientis culpam obtinet, qui cum e test,manifesto facinori non obuiativi de quς diximus li. 1. nostrarum deci . I 27. nu. 27.& 33. Vbi idems auimus de rectoribus ciuitatum,& ossicialibus. Sed
quod commodantes taxillos, aut cha os,aut aleas teneantur ad restitutione,
mihi durum videtur: cum talia instri menta possint exerceri in pluribus, de pluribus casibus licitis,& perinissis, &cum sint in commercio hominum, &possint vendi: vnde identur potius vc-di in casu licito, es propter necessariam
cotingentia, arg. reg. generali S, t. merito,sspro socio facit quod in simili dicimus de faciente,& emente gladios, ct ensici.
445쪽
Decis Aurearum lan IL Lib. III.
. Undecima. Omnis contractias cele-18 bratust inter ludentes ad inuicem, non tenet; unde si ego ludens tecum vendo tibi vellem, vel librum,talis contractias non valet, ut no. Bar. in I. si quis cum sci
in ludo tenelut de euictione, i. filios ami
hoc dicunt aliqui,msi aliquid est datum causa tractatiorus in ludo, quod competit repetitio quia non potuit lis esse, sed
euidens calumnia, ut in l.in summa, Edecond. indeb.&Li. Item si ludens mei cum mihi mutueti pecuniam,v I meculudat, vel ille, qui respicit ludum aliqui
quantitatem pecuniae mutuet lusoribus tale mutuum repeti non potest, glossin Li .in princ.& in L fi.ubi Bar. Ede aleat. Verb. accipit pectiniam. Secus si ab aliquo,quam a respiciente ludum, vel a ludente mecum mutuum recipio, ut est glo. in d.vcr,accipit. Quod videtur verum,quando alius,qui mutuat, ignorat
an ille ludere velit, vel non mam si sciat illum ludere velle,& lusit postea,& perdit pecuniam, licet no respiciat ludum, videtur quod repetere non possit, & videtur casus in t .verum, j. pen. ff. de min.
Ad hoc no. per Doli.& Panori in c. si diligenti, te praescrip. in Duodecima. Domus, in qua luditur Iudo alearum, vel taxillorum,debet publicari, l. auth. Alearum, ibi, domibus eorum publicatis, fallit in duobus casi-hus. Quorum primus, si domus suisset
pupilli, vel viduae, arg. tex. in l. I. C. de sal .mon. Et idem in omni domo miserabilis personae, ut nota per Cynum, in L i .C.quando Imper. in pu. Secundus,
s Dominus domus sit maior, sed ignorat quod ibi luditur:quia domus sua nopublicatur,arg. nota. per Salici in I. I. C. de falsa moneta. 2I Tertiadecima.Tenentes ludum gra-
inter sunt puniendi: quoniam si percutian mr, vel verberentur, talis iniuriano est punienda, nec ex dicta iniuria actionalcitur quandocimque, & ubicunque facta suerit,ut sentit Bar. dc est tex. in Ir. in princi ibi, ubicunque,&quandocunque, isde alea. Quod intelliste,quado alibi percutiatur, quam in ludo, modo ex occasione ludi fuerint percussi, alias valde iniustum videretur, in semper, & in omni loco, dcipe ubi impune fuerint, percuti, & ollandi possint: quia saltem iudex ex ossicio suo potest percutientem l unire ad vindictam publicam,l. non soum, j.quanquam, fide iniurista si o casione ludi fuerint percussi,talis percussio non est impunita, quod est singulare . Item patiuntur alias m 'nas, quia si
de domo, in qua luditur fuerit aliquid subtractum sibi sue 1 lusoribus, siue
a quocunque alio, non habent tenentes
ludum actionem penalem furti,sed nec actionem ad rei periecutionem , ui esti . Ind. l. I.f. I. Ede aleat. & f. ait praetor,quod perpetuo nota, possunt etiam
multari arbitrio iudicis, ta possunt poni in compedibus. dicta l. i. f. finae qui licet loquatur contra illum, qui conmpulit ad ludedum, tamen ibi compulsio capitur pro suasionibus, &alijs illac bris factis iuuenibus, qui non possunt
relaenare iuuen iles calores,l.hn.f. filius autem, C. te bon. quae lib.quae 'udem intellige secundum Agonem de eo, aut consueuit lusores aleae causa sui emolu menti tenere in domo sua ad ludendii , secus autem si incidentes apud aliquem luderent. In Italia etiam solent esse statuta imponentia certam rinam, S quq praemiant inuenientes lusores, quae ii telliguntur habere locum, si ossicialis inueneri S cςperit, ut dicit Mar. Socii n
Quartadecima. Veniles rem in ludo
xx de euictione non tenetur,t Equar. renach.no det. l. 2.f. t . Item sicut dicit Host.&commvn. Doch.& sere omnes, illud,
lod aliquis in ludo alearum, uel taxit larum perdiderit, in iudicio repetere potest, ut probatur in l. fi . itae aleat. Aper legem Graecam daturamis rimi repetitio usque ad quinquaginta annos, quod intellige secundum Azonem de mustis in ludo prohibito. Qui
446쪽
Quintadecima & vltima,ludentes lu23 do illicito, et quodammodo Atioli, de
pagani nuncupantur, propter transgressionem Canonis,8i .dist. ii qui sint presbyteri,& per talem inobedientia in cim. men primi parentis quis videtur incidere, 3.distinci . cap.quorundam. Et talis quatuor Euangesta contemnere vid tur , distinct.ro. capit. in libellis, in fili. usuram committit, & maximam, quia eodem quasi instanti, & minimo tempore aequiparatur Erti, & etiam illam longe excedit. Rapinam : quia ludens intendit spoliare proximum. Quod li-rit quandoque non contingat, Deus tamen respicit cor,& non manum,cap. si quid inuenisti, i . quaest. s. Scanda- .lum,quoniam boni scandalizantur, &nihil agendum elicum scandalo. c.nis, de renunc. Nun etiam ex ludo descendunt: quia in illo multiplicantur mendacia, & verba vana, dc ociosa, quae vitanda sunt, distinct. . cap. conuiuia..Blasphemiae: qiua frustatim saepe inciduntur membra Redemptoris nostri, . sicque blasphemi videntur peiores Iudaeis,qui saltem integrum corpus rese uarunt, de hoc, cap.2.de maled. Furtu : quia occasione ludi deueniunt ad surta.' Falsum etiam committitur, supponen do, & mittendo salis taxillos. Perditio Remporis intur Kqiuae causa in tantumalorum, de longe magis, ut dicit id siens. dolendum est de temporis amisisione,quam rerum. Adest etiam cupiditas lucrandi, quae teste Apost. radix est
omnium malorum,ut nota Din.in c litinam concupiscentiam, dcconstituti Nascitur& corruptio proximorum inspicientium, quos malo exemplo ludentes corrumpunt, II .q. . cap.in cunctis, α cap. praecipue. cap.magnae, j. primo, devoto. Vita etiam turpis agi dicitur
propter ludum, & sic offenditur honestas,quae est inter primaria praecepta. Et amissorum in ludo iuuenes vidimus venenum gustassie, de vita iunctos fuisse,
ut testatur Marian.Socin.in dicto c. inter dilectos , num. I . Quare tamquax res t detestabilis, perniciosa ad interiatum usque non illim animae, sed etiam corporis plerumque declacens, tanquas celesta res, atque iactanda fugiendus est ludus,cum tot,& tanta CX mala proueniant,quq etiam colliguntur ex d.Authei alearum usus.& Li tande aleat.
3 Constituti insacris non debens interes
Clerum inuenim cum mul erepotest μι metu excommunicarionis detinoi per viginti horin .s Guianguinea in linea ascendentism,vesuescendentium nonicum clericis ha
6 consanguinea in linea transuersali que secundum gradum licite cohabitam
clericis . Habitare cum consanguineis non licet, mbi s suspitio iuuentutis,aut caloris naturalis.
8 Clericis licitum est cohabitare consanguia maου, eas qua sunt de familia domonica nece Me. 9 Discopo, O Monacho an liceat cum friminis cohabitare. quod non liceat in tribus casibus, numsichit Episcopis non es licitum cum foeminis immoderatam familiaritatem habere. Ia Moriales nullo modo permittuntur cum clericis, aut monachis habitare.
13 Moniales debem esse sub perpetua clausura. Superior, qui debet dare hanc licentiam,
ea potissimum ratione clericis lusus pro ora δι. hibetur, cap.eserici, de vita,& honesta I s Carporaliter visitare clericis te cIeric. Postremo,quandoque nascitur debent.
447쪽
De cohabsiatione mulierum ubtanda a clericis. Cap. X.
XCEDVNT etiam clerici cohabitando cu mulieribus ex- 3ponentes se maximo periculo amittendi castitatem: cum
a clerici in sacris costituti t teneantur ad
custodiam castitatis, iuxta tex.in cap. I.& iesistis.18.quam dissicile erit seritare cohabita locum mulieribus, imo quasi 4 impossibile,quei uim uin stupam,ceram, aut stipulam seruari. iuxta ignem. Hinc Prouer.6. Nunquid potest homo rabscon iere ignem in sinu suo, ut vestimenta ipsius non ardeant, aut ambul re super prunas, & non comburantur Plantae eius, sic qui ingreditur ad muliezem, non erit immunis cum tetigerit eam. Ideo Gregorius in Dialogo d icit. Qui corpus suum continentiae dedicat,
hanitare cum mulieribus no praesumar, ne ruina ruenti tanto repentina subr sal,quanto malae concupiscentiae ex prisentia concupitae formae famulatur.
Modo more nostro solito ad Decisi nes deven cimus . Prima. Prohibito principali, & om- s nia,quae Occasionem praestant principali inhibita intelliguntur. Puta inla in
tur clericis in sacro ordine constitutis incontinentia etiam miri propriis uxoribus, de contrahere matrimonium,unile omnia,quae occasionem praestant incontinentiae, & fornicationis eis pro-iaibentur , scilicet ut non habitent cum staminis praesertim extraneis,3 I. list. cap. Volumus, C.legirur , dc cum omni- shus. auq tamen faciunt,ut uno concesso reliquum concedatur, de uno prohibito alterum prohibitum intelligatur , vide Arch.in c.I.nu. talist. Αε.
Secunda. Non debet clericus solus y sumstuminat loqui, 8 I. list. capaeleim
s. de cohab.cler. eu mulier. cap.secundo, nec cum muliere balneare, cap.non
oportet, dist.8 I. ubi nota, quod si mulier inuenaa suerit in balneo cum viro
extraneo, priuatur dote, idem de viro, si inuentus fuerit in balneo cum exu nea muliere, quod priuatur donatione propter nuptias, C. te repud.Lfinxnota Ioan. And.1n cap.plerumque,de donata inter vir. & uxor. Nec debent in sacris constituti interesse conuiuijs nuptiartu, a .dast. p. presbyteri, nec etiam fabu- 1acicum viris de formis mulierum, napeccatum est, cap. fin. .dist. in Flo. 32. distaeap. hospitiolum.& clericus inuentus t cum muliere, potin sine metu e communicationis detineri per viginti horas, ut testes vocentur, per quin possest probari, argum. ff. de adulti laea te: uinto. Quod verum est per maritum, ratrem , vcI filium, alij autem excommunicationem incurrunt, dc sent. c. c.si vero alicuiu j.fi. ti Host.in surrude cohabit. cler.& mulier. f.&qualiter Henricus in cap.si quisquam, Cod. titu. Praesertim ciun timetur de susa, ne romaneat ii apunitus Irg.fide ius,quae iafraudared .l ait praetor , ,.sii debitorem. licet glossa in cap. cana non ab homine, de sentiexcom. videatur requirere licentiam praelatorum, de quo dic, ut ibi pec
Tertia. Consanguineae ' in linoas ' dentium, ve, viscendentium usque ad 'quartum Fadum possunt licite cohabitare clericis, arg. de conlang. & assii C. non debet. & dist.8 i. c.cum omnibus,& cap. volumus. Patet etiam ratione:
quia naturale foedus nihil criminis per mittit in talibus suspicari, ut tr. de prs
Quarta consanguineaet in linea tris uertali usque ad secundum gradum in-chisue possunt licite cohabitar leric nisi socii habeant peribitas pedissequas, aut alias suspectas, aut alias mulieres, quae sunt in se suspectis ita tex. in caesitur, distin.8 l. Vpi B. Aug. nec cum iO- rore habitare consentit. Dicen quae cit rore mea sunt, sorores meae non sunt.
stem Men. lib.6. titi de ornat. Ita Vercita nunquid Quinta.
448쪽
De cohabitatione mulierum &c. Cap.X. I 8 9
Qui i . Quamuis si licitum clericis
7 cohabitare aliquas i consanguineas,scilicet auiam, matrem, sororem, amitam, matertera,filiam fratris, & sororis, &c. ubi tamen est suspicio iuuentutis,aut caloris naturalis,non cst licitum habitare sinul: Nam ut dicit Henr. in cap. I. de cohab. Heri hoc tutius est animae: quia ut dicit Abacuc. c. i. facies eorum VCn- Ius urens. Et est consonantius honest ii, ideo sequendum,maxime quando ex hoc timeretur scandalum generari. Tu etiam, quia talis conuersatio est periculosa, secundum illud Eccl. 1 3. Qui tetierit picem, minquinabitur ab ea. Unc Io. And. Q Host. nota in m.Ventcns, de eo, qui cognaeon ang. uxor.su. quod oportunitas iacit latron .
8 Sexta. Sicut licitum est clericis t c
habitare mulieres consanguineas, ita etiam eas, quae sunt de lamiliadomestica necessitate, ut limi ancillis, S ipedissequae. ita probatur in cap. cum Omnitadis LX l .Pariter potest habitare cum mulieribus,quae sunt consanguin vitta secundum gradum lineae transuersalis, dummodo non sint suspectae, quia iuueres secundum i avn.qui ira etiam intelli itide ancillis distis t.Cap.sceminas. dc dist. 32. interdixir, in fine. Septima. Licet honestius sit praesertim propter alios clericos cum Episse F po commorantes, it de iutius secundum Henric.in c. i. de cohab. cier. Episcopo nullam secum omnino habere mulierem , quod fi liabere probatur, de cilist patu cijcitur, in auth. le sanet. epist. 9. Episeopum. collat.9. Sicut nec Monacho, I 8. l. 2. cap. peruenit. Nec matrem, aut sororem, ut cominu. Doct in Ac. .
legitur enim quod B. August. neque cusorore habitare consenserit, Si .dii taesitur, cum ibi nota tamen i an .iud.c. I.
dicit, quod potest Episcopus habere si
cum matrem, aut is tum, vel aliam consanguineam non suspectam per AEGinterdixit. Et haec opinio est amplectenda: Nam non est standum iura ciuili, quo Canon tenet oppositum; tulit ta
nunquam liceat tenere consanguineas non suspectas in eadem camera, nota Arch.inc volumus, dist.8 I. Secundus, sallit in extraneis uiuenibus, quamuis snt bonae famae: quia illas tenere non ucet: nam talis commixtio sic esset perniciosa. Tertius, ut nec consanguinea,
quae haberet secum pedissequam iuuenem, ita sentit o. in d. c. volumus, dcita ratione adiuncti aliquid Qrtius prodihi tur: quia propter pedissequas pr hibentur mulieres non suspectae habitare cum clericis . . Et eadem ratione dici potest sacerdos non est suspectus,sed hanet clericos suspectos, sic not. Ioam de
Octaua. Licet si licitum aliquas consanguineas cum clericis cohabitare, ut I Ddicium est,non tament est licitum manci me Episcopis cum talibus immoderatam familiaritatem habere, ne uilis, Sccontemptibilis habeatur,ita habetur distinia. 3 op.quorundam , ubi dicitur, quod si admonitus nollet desistere, d
Nonα Moniales nullo modo tarn et I 2 tuntur cum eviricis,t aut Monachis habitare, distin. 23. p.sanctimonialis, δίαsacratas, de consecr.dist. I . c. in sancta.
i ν Sed debent et esse in monasterio, sub
perpetua clausura, a quo exire non posta sunt, nec pro visitandis monasteriis si . bi subiectis,secundum Arch. per tex.io. I. le stae regul.ὶ 6. Et nec alij possunt monasteriinu intrare, nisi causa legii
ma, de rationabilis sit, α manifesta, Mlicentia stuperiorii interueniat, da. x. de ira requiritur,quod licentia sit peti Mobtenta. secundum G in. ibi. Quii ctiam dicitur, ille censeturi superior, qui praeest ipsi monasterio, ut in dec
- , 28.q. 2.& qui habet sacere clausi ram, ut ibi. Sc per Franci num. s.N0n tamen potest Abbatissa hanc liccntiam . dare, cum de ipsa archetur hali claus I.i, dicto Cap. I. f. verum , α,. sequent. Sed an sint aliqui casus, in quibus monialis possit ueri suram 3 Dicst sic,
449쪽
Decis Aurearum Par. IL Lib. IlI
quorum primus ponitur per text. in L p. I. verbi gratia si sorte tanto,& tali
morbo cuidenter earum aliquam laborare constaret, quod non posset cum alijs absque graui periculo, seu scandalo
morari, quo casu oportet ut superioris earum,& episcopi cognitio, ac approbatio in scriptis simul concurrant, I 8. q. 2.c.in decima, & cap.qui religiosus. Idem Pius V.incolae Io8. Decori anno II 69. ita, nisi in uno casu tantum, quando monialis esset ita evidenter, e& grauiter
infirma, quod est alijs morari non posset absque periculo, & standalo, quia tunc licentia superioris in breui haberi
non posset, quia esset in remotis, iuxglan c.ad A postolicae, de dona. I 2.q.2.c. bonae, posset exire de consensu monialium absque licentia superioris, & sine
metu excommunicationis, utDOt. D min. & Franc. in .l.c. i. Secundus casus
est, si superuenerit ineuitabilis necessi tas, sicut exustionis ignis, vel incursus hostilis, quae dilatione nullo modo patitur ad postulandam licentiam egredi di,quo casu debent,si possu nt,non separatim, sed coniunctim exire,& recolligere se in aliqua domo honesta, quousque prouideatur. Tertius est causa re- siminis , ut aliqua monialis sit praelata alicui monasterio, vel etiam sit magistra nouitiarum. Quartus casus est,quado de mandato praelati habentis auin Titatem monasterio primo ex causa rationabili relicto totus couentus ad monasterium aliud se transferret. Ita V hanus IIII. & Benedictus XII. statuit circa moniales S. Clam. In quibus casibus requiritur approbatio superi ris carum, & Episcopi, ut superius diaximus. Et Vrbanus IIII. in regula dicit, quod non debent egredi absque lucentia protectoris carum.Quae quidem moniales, si aliter exeunt clausuram,incidunt in excommunicationem eo i
se,nec non comitantes, ac receptatores,
a qua praeterquam a Romano Pontifice, nisi in mortis articulo absolui nequeunt, ut habetur per Pium V. indicta constit. Decori. Et nota, quod clausura est ianua monasterij, unde exeun-xes ex illa ad ecclesiam exteriorem, in qua saeculatibus ad missas solet patere accessus, vel exeuntes ad rotam, vel ad crates, seu loca colloquii s destinata, iii Vulgo pariatoria vocantur incidunt in cenituram, ita Gregor. XIII. in consti. 13. Deo lacris anno I Π2.declarauit. Nec debent sta minae sacratae circa altare incensum portare, d. .in sancta. P riter nec debent sanninae,quando diuiana officia celebrantur, ad altare acced re,nec presbytero mani strare,aut etiam infra cancellos, aut infra chorum, ubi calatant clerici, itare, aut sedere, ut extr. de vita & hon lericorum, cap. I. imo
etiam nec viris laicis hoc permittitur, quod Innotain dicto cap. I. intelligit dehonestate. Decima, & vltima. Cauere debent clerici a mulieribus, ita ut cum eis non habitent. Vnde Hiero. Si cum viris habitent sceminae, non deerit viscarium
diaboli, & cum sceminis prohibitis habitantes, peccant mortaliteri Card.T Tecr. Hic. interdixit, list.32. Nec eas ste I s quenter corporaliter et visitent,dist. 3 r. cap. Hospitiolum,& familiaritatem e rum nimiam vitent, I 8.q. 3. cap. perni tiosam. Item earum tactus omnino de-esinent,d.c. Hospitiolum. unde B. Greg.
refert,quod quidam presb7ter presbyteram suam cum qua in minoribus ordinibus contraxerat, ut suam sororem diligens, tamen quasi hostem cauens, ea ad se proprius accedere moribundus nosinebat, cap.presbyter,dist. 3 2. Dicens: Tolle paleam, quia adhuc in me igniculus tentationis remansit.
I Clericus nonpotes cogi ad abuerandin Gcubinas, d adulteras sic. 2 Zmitio iudicialis, ubi est necessista, tria
3 Peccator recidiuam grauius puniendus.
culposui quis magis dicatur, attentansactum
450쪽
. De clerico concubinario. Cap. XI. Isto
actum prohibitum clam,vel palam. 3 Protestario elandemna non releuat prat
6 Actin quot modis fiat cum . 7 Clerici ex publico crimine tria malis o
8 Concubinarios beneficiis ρriuare solum competit Episcopis, chsuperioribus.' Negotia grauia Episcopis reseruantur. Io Capitulum, an sede vacante pust distensare in casibus Episcopo reseruatis. Ii Capitulum sitae vacante Diesidi sensem
re in studio uterarum. II Capitulum,υι omnia possit τι antecessor, fallit in multis casibus. I 3 Clericus,qui consitetur crimen concubinatus an dicatur notorius concubinarius. I Poena quinque imponsitur pro adulterio. Concubinariis cum varia poenae imponantur is ture,tudex quam vult,impo nere poten. 6 Poena quando diuersa is Onutur,in quatuor casibus una non tollitur per aliam impositam.
7 Clericus ob concubina uspensius,an possit eligere, eligi. 8 Fructus medio rempore percepti ob si 'en
sionem, an pssu tensionem suspens
9 Concubina clerici siqvitur forum eius. 2o Presbyter fornicans non committit simplicem fornicationem. at Clericus per euerans in concubinatu nuencum aliis Adelibus se bendus.
T ad Decisiones detreniamus. Prima Deciso sit ista. Cloicus non potest cogi ad abiuradas concubinas,t sed ad ipsa relinquendas debet per suspen sionem
cogi, & inobediens excommunicari, C. clericos, lucohab.clericide multe. Licet possit adulter cogi ad abiurandam adulteram,& cohab itandum cum uxore,&adulterum alligare iuramento de adultera amplius non admittenda, cap. um haberet, de eo, qui dux.in matr. quam poli. per adulter. Quo casu debet praecedere trina monitio,cum regulariter ubi monitio i iudicialis est necessaria,ut est ista, sicut notat Bal in auth. Item nulla, C. de Episcop. dc cier.trina requiritur, cap.si quisquam,cap.si autem, de coha
cap.ex litteris,de constitiaut una monitio peremptoria pro tribus, dedita. c. I.& d. cap. de illicita, cum ibi not. Paria enim sunt indicere tres monitiones, Vel Vnam peremptoriam pro Omnibus, praesertim ex causa, considerata personaria,
ct negotij qualitate, & maxime in concubinatio notorio, ut in casu nostro, de appel. cap.cum sit. cap. nstatutionem , de sint excom.lib. 6. Henr.in cap.si quis
Episcopus, de const. Nisi ubicunque ad perdendum aliquod priuilegium cleria
cale, aut ad incurrendam poenam ius Oxigeret trinam monitionem, nam tunc Vna monitio peremptoria non suffceret,nec haberet I im trinae monitionis, not. Io. Andr. in c. i. de vita, & honest cleriin cap.ex tuae, lecter.non resid. Panorm . in cap. fin. le vita,& honest cler.
quia in poenalibus verba debent intelliagi in proprio sinificatu, cap. in nostra, de inivr.isside nos. gcst.l. s. g.hF Vesba: quod limita,nisi illa peremptoria haberent tria temporum interualla secundia formam in d .c. nititutionem, dc c.sacro.Ita Prς fitus in cap. praeterea. i. desponsa. auarc ex his patet,quod contra omnes cocubinarios clericos occultos, non publi os,non videtur sufficere una monitio peremptoria, antequam ad priuationem .perpetuam nudationem benefici j perueniatur,d.cisi autem. Sed in processu faciendo requiritur trina monitio,ibi Ioan deAnan. Nisi illa peremptoria haberet tria temporum interualla. Item nisi Iudex in sua praesentia secise set monitione:quia tunc una sussicit tro