장음표시 사용
361쪽
deduxerint, exuviis istis praeter spem aliis insolentioribus redditis. Parricida Har-dingshutius interceptus poenasHenrico Principi persolvit disiectione corporis in quatuor parteS , quae totidem rotis impositae sunt, ut scribit auctor Chronici Saxonum
vernacula linqua exarati, cuius sententiae siuffragantur Spangebergius in ChronicoSaxonico, Henningestus in Genealogiis, ct alia. Moguntinum ab infamia caedis istius liberare conatur rerum Moguntiacarum scriptordesulta, Nicolaus Serarius producto Instrumento, in quo parricidae Mogunt tuum excusint. Verum rei istius fides esto penes auctorem. Sane Gobelinus Persona, homo diligens, minimeque vanus, contrarium affirmat in Cosmodromio his verbis: Henricus Comes Waldeccius ) tuneas ocatus in Rostebora ex parte Archiepisopi Moguntini aservit, se de mandato eiushocheci e, quod Archiepiscopus negavit, Deorum principibus sede hoc juramento purpavit. Huic ut fidem habeam facit, quod in vicinia, ubi ista acciderunt, vixit, in dic celineinpe Paderbornensi, cujus Antistes metropolitanum agnoscit Moguntinum, cui pepercisset Gobelinus, si per legem veritatis hoc ei licuisset. Caedes Friderici Caesaris perpetrata est an Christi M. CCCC. pridie Pentecostes, die Bonifacti Saxonum &Iuringorum Apostoli, quae incidit in quintumJunii. Exuviae Brii uigam delatae intemplo San-Blasiano humatae inci. Triennio post hanc caedem Henricus abbas Riddagshusanus intersuit tractationi rei alicimus controversae inter Bernhardum & Henricum Duces Brunsvigios, ac Ba tot dum Kegelium Regiae-Lothariae Abbatem ordine IV. 47. BURCHARDUS coepit M. CCCC. VII. sequente anno in Saxonia magna fuit annonae gravitaex: Cujus caussa existimata fuit hyems solito asperior diuturniorque. Multi homines fame perierunt: secuta est pestis non minus crudelis: ut ita annus iste gemina calamitate insignis fuerit. Octennio post, hoc est anno M. CCCC. XVI. Joannes AbbasCiltertiensisNicola Heidenricum, abbatem monasterii Lanckheimensis in dioecesi Bambergensi, hominem eximie doctum & veneranda canicie spectabilem, legatum ordinavit, ut visitandis reformandisque per Germaniam familiae Cistereten. ΠS monasteriis operam daret. Venitis Mariae-rodam mense Novembri dc evocato Riddamhusano abbate negocium Reformationis postridie Elisabethae aggressus est. Exstant leges, quae tunc temporis monachis sariaerodensab' praesicriptae sunt. Langck- hei mense coenobium, ut & hoc addam , in Sudetis montibus terrae Nariscorum viciniS, non procul ab amoeni flumine Moeni situm, fundatum est anno M. C. XXXII. i nperante Lothario Saxone. 28. HERMANNUS HI. eligitur anno M. CCCC. XX. 'praesuit annis XV. Pro-Dter sapientiam & modenationem, Guae in eo singularis erat,multis arduis negociis ashibitus fuit: in quibus tractandis fideliter α seliciter Uersatum constat. Erant a multis anmis controversiae & lites inter Praepositum Caenobii S. Mariae propinet stadium&cives eius urbis quae cum viderentur aliquid mali pariturae, Episcopo Halberstadensi Ioanni Ηoimio placuit, negocium hoc commendare Henrico Sanct-aegidiano & Ηe manno Riddagshusensi abbatibus, ut litium istarum finem facerent. Audiverunt cruram in monasterio San-Ludgeriano utramque partem, di negocio ex aequo bonoque dijudicato, dissidentes ad concordiam reduXerunt. Factum anno MCCCC. XXII. Friderico in monasterio Divae Virginis, Hermanno apud Ludgerianos Praepositum
Post quadriennium evocatus est Mariaerodam a Guidone Morimundensi rata te, cum quo erat Iohannes Claros tanus archimandrita, ut electioni novi abbatis Mariaerodani interesset. Albertus MiltZingus, podagrae doloribus consectus, onere Dito liberari petebat, & impetrabat. Substitutus es 1 ei Henricus a Bernthen, aetate j venis , sed praeter literarum cognitionem oppido humanus, prudens, ct industrius. Multa ejus in Mariaerodam merita, quam ornavit aedificiis, constructo inter caetera templo, quod adhuc superest. Extat ejus Chronicon Mariaerodense, de auctoris imsigni eruditione&studio conservandae memoriae rerum gestarum testimonium peris hibetis. Vidi praeterea quaedam ejus Theologica: Vidi poematica,seculum, quo v1xit, redolentia. Dignus sane est vir ille, oui apud posteros aliquid famae & nominis habeat. Excessit ex hac vita anno M CCCC LAIII. De Morimundensi coenobio hoc addor esse unum ex primariis familiae Cisternensis eXCistertio instar coloniae de.
362쪽
; 6 CARONI eos ductum, situm In Lingonensi Galliae Belgicae Episcopatu coepit anno M. C. . quo
eodem tempore Divus Bernhardus Clar vallam intravit. Ex Mori mundo in te maniam dedu&e sunt itidem coloniae duae, collegiaVeteris campi&Veteris- montis, huius ordinis monasteriorum apud nos tacundae matres. Vitam cum morte commutavit Hermannus Riddagshusanus antistes anno M. CCCC. XXXV. VI. Kalend.
dit suo tempore pestilentiam horribilem grassari per u niversum orbem terrarum infinita hominum millia auserentem. Riddagshusii intrat mensis spacium obierunt XXXVI. homines: octo periculose decumbentes aegre restitui potuerunt: plerique alii L a saluti suae consuluerunt. Erat is annus Christi M. CCCC. AANIA. h. dem anno abbas Henricus emit decimas frugum in agro pagi Valbergensis, a Ioanne& Ludolso, Ludolfi filiis, S Ludolso Ioannis filio, Hontagiis, depensis duobus aureo
rum Rhenensium millibus. Proxime insequenti anno interfuit inaugurationi tem-oli Mariaerodensis: cuius anterior parsab Henrico Berntemo abbate, quem dinI, ne eessitate urgente, aedificari coepta, & licet difficulter, absoluta. Solemnitas ista con Mentibus multis personis ecclesiasticis magnifice & splendide pro re nata per α. dies continuata est. Excessit ex hac vita Henricus abbas anno M. ECCE. MV. v u.
'' η': i nnivim 11. eoepit anno eodem. Per id tempus in universo orbe Chri
sti mo frequentes audiebantur querelae de ordine monastico: quod neglecta severiore maiorum disciplina, institutisque arctioribus, sui ipsius immemor plurimum degenera t, ac in pudendam αταίαν prolapsim esset. Hanc Intolerabilem reipublicae Chrismanae labem ex proceribus Ecclesiasticis, qui e medio sublatam vellent, inveniebantur aliqui: plerique, ipsi quoque sui ossicii obliti, dissimulando in re pessima connivehant Magnus Hildefiensiis Antistes e Ducibus Saxoniae Laoburgicis ortum trahens, cui dioecess erat amplissima, & in ea utriusque sexus monasteria bene multa, sui seipium ossicii admonens adhibitis viris religiosis ac circumspectis, episcopatus sui coen hia visitari resormarique curavit omnia. Obiit Balduin abbas anno M. CCCC. LI. 61 IOHANNES IV. antecessori suo statim surrogatus est. Eo ipso anno Nic laus de Cusa. Germanus, natus ad ripam Mosellae n. in dioecesi Trevirensi, Episcopus Brixiensis Se titulo S. Petri ad Vincula, Romanae Ecclesii ae Cardinalis, Pontificis MDximile atus, Saxoniam transienS, in Vitam & mores clericorum inquirebat diligenter eosque ad fidem Romanae sedi servandam, quibus poterat modis, hortabatur.MaDdeburgi cum esset tempore Verno, concilium ibi coegit provinciale: publice concio-narus est cum magna auditorum admiratione, erat enim disertus, & singulari vitae morumque praeditus sanctimonia. Helm stadium transsiens, accitu Henrici Pacifici Brunsvieensium Ducis adiit Olynbutelam, ubi ante paucos dies principis conjunx Helena Adolfi Ducis Clivensis F. marito filiolam endia erat. Hanc pater religiosius a Cardinali ritu Christianis usitato sacra unda ablui, & a peccatis expiari voluit. Nomen puellae datum Margaritae inubsit postmodum ilhelmo Comiti Hennebergio,vrincipi laudatissimo, ipsa Heroina nulli sui ordinis secunda. Cardinalis Cusanus Brunsvigam invisurus, cum principe, a quo honoris caussa deducebatur, deflexiatd-dagshusium, ibique honorifice exceptus cumulateque tractatus in sui memoriam imdulgentias prolixas coenobio reliquit. - IOANNES V. deiuncto antecessore suo nimirum anno M. CCCC. LIV. electus est & inauguratus. Non diu praefuit, cujus rei caussam investigare non potui. Credibile est subterfugientem labores gubernationis onerosae, & tranquillae silentia vitae amantem, ossicium abdicasse: Constat enim ex monasterii martyrologio post obitum Matthiae successoris rursus ad gubernacula pertractum. M MATTHIAS ccepit anno M. CCCC. LVI. quo tempore cum a nostris Betur Ommngariae adversus Turcas, Imperio Occidentis inhiantes,' munitissimum propugnaculum istissime desensum fuisset, Pontifex Romanus in memoriam illustris &1ncruentae victoriae istum transfigurationis Christi quotannis M. Augusti celehram dum instituit. Biennio post seculo isto finiici, in urbe etiam Brunsviga cultus ido-olatrici accumulati sivit. Colebatur ibi abannis plus minus CCC. M. tanquam nu
363쪽
men tutelare S. Auctor, olim Trevirensium Antistes, erumue --, Pue reliquiae in
arca cuprea reconditae in aede Divo Aegidio Lacra religiose asservabantur. Huic suo idolo abbas ejus lociJoannes, ex eleemosynis & oblationibus quotidianis opulentior redditus, plus honoris quam ab Antecessoribus si iis factum esset, tributur',ossia carios a 3 viliori exemta in arcam reposuit argenteam. Addidit etiam diem sinum, quo tu inhu Jus, tum aliorum patronorum memoria quotannis ageretur. interfuit superstitioso huic actui Ridda husanus abbas, ratus debere se hoc & religioni & viciniae. Credibile est Deum gravissime isti idolomaniae irascentem, mala, quae subsecuta sunt, hisce regionibus immisisse. Etenim &ipse Nazianaenus horribile & atrox inprimis esse dicit, νικώ- λωλα σίβειν. Multa praeterea in eandem sententiam dicuntur in vita S. Antonii eremitae, per Athanasium descripta, ab Evagrio e Graeco translata. Vix effuxerant ab hoc superstitioso actu anni duo, cum horribilis S inaudita in omni memoria pestilentia Saxoniam invasit. Tollebat illa e medio, non tam taminas vel pueros quam juste aetatis viros, qui urente malo correpti pene erangue bantur universi. Propter communem istam calamitatem in hisce locis instituta sunt sacra publica in templis dc sacellis, spectatoribus discalceatis cum taedis ardentibus e catervatim confluentibus. Indicta praeter jejunia solemnia, quoad ira Dei mitigata plaga divinitus immissa cessare videretur.
Obiit Matthias abbas anno M. CCCC. LXXIII. IIX. Id Junii.
34. Defuncto illo ossicium iterum delatum est adjoannem V. Matthiae antecesi rem, sed aut non accepit illud, aut non diu administravit. Electus est igitur EBEMTUS, in urbe Brunsvicensi honesto loco natus. Reliquit industriae piae monumen tum puleeirimum, nempe aedificium lapideum, in usium bibliothecae extructum, cui absoluto, ne memoria rei intercideret nomen suum incidijussit his verbis: Anno D mini M. CCCC. LXX X. tempore Eberti Abbatis. Sequentibus annis destin tum tuit scholae Sc minori, ut vocant dormitorio. Impetravit idem Abbas a Ponti mee Romanojus gestandae infulae Episcopalis, intercessione Henrici XXVI. abbatis veteris campi, anno M. CCCC. LXXXII. Sed ita impernavit, ut soli solicitatori dati sint
CC. ducenti ducati: quid reliquis in aula Papali vulturibus & harpyis ad hujusmodi
praedas intentis, cesserit, non est annotatum. Intulam Ecberto insicquenti anno imposuit Episcopi Halberstadensis suffraganeus, pnaesentibus Amettingsbornens, Mariae-vallensi&Mariaerodano, abbatibus, aliisque tam ex nobilitate, quam vulgo hospitibus bene multis. Hoc eodem tem ore vitam cum morte commutavit, ac Riddagshusii apud maiores mos terrae mandatus est Riddanus a Neriden, homo antiqua virtute ι , fide impense ad superstitionem usque religiosius. Eraret pater Ludolfus sanctimonia & int mitate vitae conspicuus, qui huncRiddagum, caeterosque filios suos, ab ineunte aetate& literis imbui, & ad virtutem assuefieri curavit. Ex his Emehardus Halberstadii αHildesiae Canonicum egit, cumque animadverteretur in m acumen ingenii S prudentia singularis, Hildesiae munus Praepositi ei demandatum est,quod annis bene multis laudabiliter administravit, N. inter caetera monasterii Sm-Gothardini reformati nem plurimum promovit. Ibidem egregium pietatis suae monumentum reliquit, πτωχοτροφειοι lcilicet sive convictorium,tredecim pauperibus destinatum: cujus inspectionem fratris sui Riddagi filiis eorumque posteris commisit. Incidit hoc in annum
Balduinus alter Ludolfi endent F. in studiis bonarum artium Sc litterarum a liquandiu versatus sacerdotium impetravit in aede San-Blasiana apud Bru nsuigam. Tertius horum fratrum Riddagus, ut iamiliam propagaret, uxorem duxit. Fuit, ut dixi, homo perquam religiosius, Sc salutis suae catagens: qui caenobiis sacrorumque
-- i studebat. Religio-i liquias, si credere fas
---, quo servatorem nostrum in cunis v
gientem involutum fuisse affirmant, sudarium ab eodem resurgente in sepulcro rei,ctum: indusium beatae virginis Mariae, di nonnulla alia, quae Carolum M. Hierosolyma, quam nunquam vidit,d Constantinopoli, quo non accessit, secum asportata, Α- qui rani in aede San-Mariana singulis annis septem evolutis publice spectanda, reco
364쪽
didisse, audacia pene impudenti hominibus credulis persuasum fuit. Idem Riddagus
Halberstadii in templo primario,depensa ad id certa pecuniae summa, Ordinavit, ut singulis diebus Veneris, campana major, cui Cantabonae nomen, ad horam undecimam impellaretur : ui hoc signo admoniti pii homines, Filio Dei ChristoJelu, pro amarit sima eius passione Sc morte recitata semel atque iterum oratione Dominica, gratias a gerent. Egit hoc anno M. CCCC. LXXXIX. Idem Helmaethadii ante paucos menses fieri curarat. Schoningae in fano DivoVincentio lacro consentiente HemicoΡrmpolito San- Laurentiano, & Senatu opidano, aram extrui curavIt eique certos reditus annuos adiunxit, unde sacrificulus aleretur, qui singulis septimanis minimum qui inquies rem faceret divinam. In hoc negocium summa fuit cum cura Riddagus, ut lit terae fundationis prolixe graviterque scriptae, Auas admirabundus semel atque iterum
Ludgeriano apud Heli adium conventui, recens secundum Institutum uni nis Burs identis reformato, dono dedit sacra Biblia, viginti aureis Rhenanis compa rata, ea conditione, ut lia reformatione illa monachi relilirent, jus ipsi esset volumina ista reposcendi. Actum anno M. CCCC. LXXVII. Dies me deficeret,si Omnia recensere vellem, quae illepro honore divino, ct augmento religionis hinc inde ordinanda seepit. Unum acidam, S quidem eam ob causam, ut nostri temporis homines si perioris seculi tenebras intuentes, pro luce Evangelii, postliminio nobis reddita,aeterno D EO gratias agant. Anno C. M. CCCC. L UX. Brunsvigae capitulum, sive Xynodum celebrabant monachi familiae Divi Francisci praesentibus patribus cuculli geris circiter CCC. Ad hos accesssit Riddagus a Nenden, datisque largiter eleemosynis, in eorum sodalitatem, quam vocant, ,adsicriptus est. Exemplum literarum tale eli:
Generoso ae strenuo famulo Riddach doli allendetit honestaeque inforti ejus ae liberas eorundem, trater , Iatthias, sacrae Theologiae Professor, ac tratrum Minorum prominciae Saxoniae minister, salutem re gratia incrementa sempiterna. Cum pia devotio farorque
incerus vos ad ordinem nostrum speciali affectu inclinet, prout fratrum meorum fida relatione intellexi, hanc eandem vestram devotionem assectu sincera caritatis acceptans, Christoque non immerito acceptabilem fore credens, piis ipsorum beneficiorum spiritualium micissitudinibus cupiens recompensare, auctoritate reverendissimi Patris nostri generalis ministri mihi concessa, os ad universa nostrae religionis bufragia,tam in vita recipio quam morte, plenam mobis parιicipationem concedens, Adisfarum, migiliarum, orationum j iuniorum, castigationum, is aliorum stiritualium bonorum, quaeperfratres nostros, ου Sorores ordinis S. clarae, induobis millibus centum D octoginta sexelaustris per orbem Domino famulantes. operari diunabitur elementia salvatoris. Adjiciens insuper, ut cum Domino placuit de miseriae praesentis exsilio ad eoelestem patriam vos vocare, vestri obitus. adhuc annuente altissimo longo tempore disserendus, nostrogenerali, I prominciali eapitulo. fuerint nunciati, specialia pro vobis ordinabuntur suffragia, a fratribus nostri or dinu perso enda uxta quod consuetudo est fieri pro nostris ibidem recommendat s fratrib' i sonfratribus, osterialibus fautoribus Famicis. Influper animas parentum mestrorum, sororum consanauineorum, in Domino, vi stero, pie ac feliciter defvnyorum Ssomnium progenitorum mestronum, auctoritate eadem recipio ad suffragia nostri ordinis hora di. Pa. Datum Brunsule, anno Domini M. CCCC. LIIX. tempore nostri prominetalis ea tuli, profesto Pentecostes, . Hisce omnibus actis & impetratis nondum sibi satisiecerat vir religiolius Ridd eus endenus : valedixit igitur rebus mundanis omnibus, & monasterium H e urgense instituti Benedicti ni ingressias, vestem in eo secram induit, monachumque professiis est : Sed non multo post vivendi finem secit. Id factum est anno M. CC. LXXX. vel sequenti. Sed de hoc sortasse nimis prolixe et redeo igitur ad Riddagς-husanam historiam. Anno M. CCCC. LXXXIII. Abbati merdinensi Conmado Comiti de Glei chen, controversia eratcum subditis suis civibus Helmaestadianis, superjuribus non nullis , quae ille querebatur imminui quotidie: hi literis productis ab antecessoribus abbatis jam pridem divendita esse probaturos se amrmabant. Henricus Dux Brun
sui censis, quod in ejus territorio litum esset monasterium Imperiale San-Lud geria num, quodque tam monasterii, quam urbis Helmaestadensis advocatum, quem v
365쪽
eant, ageret cum de negotio edoctus esset, utramque partem benevole Sc clementer invitavit Riddamhusium: ut ibi cognoscerentur, tam querelae abbatis, quam opida norum Heli estadensium excusationes. Compromiserunt utriqile in Ducem Heninritam Sc Abbatem Ebertum, qui post deliberationem maturam sententiam dixe
Elapsis ab isto, quod dixi, tempore annis noVem, exortum est bellum in Saxonia intestinum &civile quod ducesBrunsvicenses acLunaeburgens emenric' dc Ericus se tres contra Brunsvikam urbem suam hereditariam susceperunt cri' historia prolixior est,quam ut hic exponi possit.Quas vero antistes optimus Ebertus in istis belli diuturni turbis curas & aerumnas exantiarit, quamque annonae reique familiaris jacturam istarit, qui adsidue eum rerum eventus solicitum habuerint, secith quisque ex animo suo comici et, qui aut motuum civilium, Vel ipse quondam si ectator fuit, vel audiendo legendove ex aliis cognovit, aut qui hujus saltem a liga Hensatica exasperati belli seriem inspexit aput Telamonium Orna montanum Brunsvicensium civem ex quo pauca hiae farientia excerpere libet: Post bos rerum turbines, inquit, rimitates inaquinque seorsim D globatae passim terras Ducis Henrici Senioris, jam in Dei sterno, jam
in Brunsvisio districtu, ferro re igne multisque rapinis inde abactumstare coeperunt. dum fierent mala, mercenarii civitatam milites, ut aiunt, nimia in licentia, ne diis eam impi ima temeritate, sacratisma templa is fantiis suis dieata, invadunt . tholiant. immo hominum caede, quae ad ipsa confugerunt, maculant: ita ut illud Propheticum . heu dolors de nobis cir leolis sit conbummatum, Deus menerunt gentes in haereditatem tuam: deturbamerunt templum fandium tuum, ac ipsam speluncam latronum ae locum im piorum constituerunt. Nec hoc solo contenti, immo etiam, id quod dum scribo totus is
mo borreoque, diminissimum illud corpus Domini nostriJesu Corsi sacramentum ex maia se Do, quod monstrantiam appellant, est naeuut, auruma es argentumsibi urpant, suistique faeculis infarciunt. Nonne boc ipsum borribile diuti is auditu Z δ essest ι sidera le marias qui, hoe sine rubore de nobis poterit narrare Christianis e Parce itaKparee. benigne Jesu , ac mistri eors Deus, D nou auertas faciem tuam a fidelibu3 tvis: Deelinamiamus omnes simul inutiles facti sumin. Imitati sunt sacrileel si t/mplorum Dei Θ smerorum vasorum Golatores Dionysium tyraunum, Syracusis tenitum qui detracto mi
Obmpio magni ponderis aureo amicula, quo cum Hiero Urannus h manubiis Carib Nnensium ornamerat, iniectos ei taneo Palliis, dixit e aestate gramem ese aureum amiculum , Deme fruidum: Ianeum autem ad utrum s anni tempus optius. Me etiam plaras
alia sacrileei a La jocosis dictu prosequi voluptatis laco solebat. Qui tametsi debita βο-plicia propria inpersona non persolvit; dedecore tamen fili mortuus poenas rependit, quas mimus fugerat. Lento enim gradu ad Mindictam fisi dimina procedit ira, tarditatemέ supplieii vomitate repensat. L. etiam Cinna D C. Marius avin hauserunt cimitim sanguinem: Dd non protinus ad templo Deorum D aras tetenderunt. Quanquam autem Me ipsum in mercenarios milites sacrilegium refundatur, ipsorum tamen ducum interes de militari dise0Iina solerter providere, quae ut Valerius Maximus inquit, decus stabilimentum Rom. imperii fuit principium. Plerumque enim diris poenis milites pro mi- . noribus sitiit excessibus rigore militaris di iplinae per exercituum duces excruciati: Haee Telamonius ille Brunsvicensis: eX quibus quis huius tunc monasterii status, quae Antistitis fratrumque 'ejus inlicitudo assidue, quae rerum discrimina fuerint, intelligi potest. Etsi enim clementissimus claustri patronus Henricus Senior firmo idem praesidio munierat, ita ut violentia praedonum illomm impressionibus hostilique is
ro & igni non pateret, tamen &ipii praesidiarii coenobilis graves molestique non esse non potuerunt. Et Ebertus curas quidem istas, is aqua rerum dispendia cum coen ' bitis suis patienter exantiavit, atque ne 'uid gravius monasterio accideret, vigilam tia summa providit, & pace denique facta, quae inter istos, quos Telamonius ait, tur hines, vel perdita &absumta, Vel intermis Ia & neglecta fuerant, solicite fideque &industria summa farsit, plenate, meritis, prudentia, animique fortitudine Antistes vix antecessornm suorum ulli secundus. 33. Bu Cu ARDUs II. eligitur anno M. CCCC. XCVI. ultra septennium se tribus non praefuit: Vidit tamen claudi tertiam periodum istius temporis, quod a
nativitate filii Dei usque ad hoc strum seculum decurrit, quarum singulae quin-Τo M. III.
366쪽
. CHRO Meo Nos er I . . gentis annis circumscribuntur. Vidit simul incoari quartam&ultimam, quae ut religiose creditur ,& pie speratur, adventu Filii Dei ad judicium universale termina bitur. Conspexit etiam ultimumJubileum, quem Alexander VL Romanus Ponti sex, homo irreligiosius S profanus, orbi Christiano indixit: Ultimum dico, quod, qui habiti sunt deinceps, cum siuperioribus conferri nullo modo possint: cum ipsisi Italis, praesertim doctioribus, ex superltitione in Epicureismuin prolabentibus, i iis nundinationes ludibrio, reliquis nationibus,quae Papam Ecclesiae nostem dc Antichri stum ipsum indicarunt, sint abominationi. Coeperant tamen ista sacrilegia pecuniz-rumque aucupia, piis & cordatis hominibus displicere: atque a temporibus Ilus si contra datam fidem apud Constantiam flammis absumti, multi impuaentiam indui gentiarum dc voce&scriptis taxarant, id quod ex catalogo testium veritatis, quem Matilitas Flaci Illyricus, antiquitatis indagator solertissimus, incoavit primum, alii aecessione non parva locupletarunt, manisestum fit. Verum nondum appare ibat tempus illud gratiae dc liberationis, quod nostra vidit Et admiratataestarias. Reviviscebant etiam hoc tempore literae humaniores, quae ab imperii Romani occasu in Europa, Gothorumque.& Longobardorum in Italiam insulione per occidentem conticuerant. Latinas literas a spurca ct tetra barbarie non ita pridem in Italia liberare coeperant Franciscus Philelphus, Mapheus Vegius, Flavius Blondu 1.Leonhardus Metinus, & his omnibus elegantiores, Laurentius Valla, vindex Latinitatis , & Angelus Politianus, vir politisiimus. Graecas invexit clades Byzanti ina, quam urbem, mundi oculum, Mahometes Turcarum Tyrannus in suam potestatem cum redegisset, doctor literarum Graecarum quas Ottonis IV. Caesaris seculi nullus, ct ne Accursius quidem legere , nedum intelligere potuit Emanuel Chrysoloras, Georgius Trapezuntinus, Theodorus Gaeta, Johannes Ar topilus, Laonicus Chalcondyles, Mol copulus, 'calii immanitatem Scythicae tyrannidis fugientes, in Italia sub patrocinio Nicolai V. Pontificis Maximi, & Laurentii Medices Florentini principis, easdem prosessi sunt. Ab his exsulibus eruditus est Georgius Tl-fernas, qui Italia relicta in Galliam concessit, & Lutetiae graecas literas docuit, anno M. CCCC. LXX. Tisernati successit Hieronymrs Spartiata; quem Joannes Capnio Suevus, ec Erasimus Roterodamus Batavus, ilic Alexandri Hegii Monasteriensis in seliola Daventriensi, ille Ludolfi Dringenbergii Paderhornentis apud Selestadienses, discipulus, Parisiis audiverunt. Hi duo Germani post Hegium, quem dixi, ejusque auditorem Rudolphum Agricolam, qui ct Theodoro Gazar in Italia operam dederat, in patria felici us & lamas Grimae Hebraeaeque linguae cognitionem propagare & eloquentiae studia accendere coeperunt.
Mirifice illam litterarum dc universe Philosophiae repurgationem ac instauratio nem promovebat artificium excudendi libros charaeteribus ex metallo nigri cinereique plumbi aeris S stibii conflatis. Quod scribendi genus, ut Moguntiae HGermania inventum&excogitatum, ita apud Italos excultum, ct in Galliis demum persectum est. Non alieni fuerunt etiam monachi nonnulli ab ista reduce litterarum elegantia, id quod exJoannis Trithemii viri doctissimi scriptis apparet. Obiit Burchardus RiddagShusanus anno M. D. m. quo tempore etiam ad plures abiit Alexander VI. Pontifex Romanus, Orbis terrarum venenum e cui successit nihilo meliorJulius secunduS, bellator magis, quam sacerdos, Romulo quam Petro ii
σε. Η MANNUS IV. successit Burchardo, electus propter aetatem maturam rerumq; usum annis praefuit XXIlN. sub ejus regimine Riudagshum sepultust Franeiseus Episcopus Mindensis Dux Brunsvicensis& Lunae burgentis, Henrici Senioris filius,junioris Datet, mortuus Wolfenbutieli die Catharinae, anno M. D. XXV. Epi- taphium parieti assixum Periir tempore mmdruvii. Hic prince matura inquietus fax fuit belli inter Episcopum HildesiensemJoannem Ducem Saxoniae, & Ericum seniorem ae Henricum juniorem Duces Brunsiui censes,eo eventu gest ut Episeopae Hildeliensis, quae eptem Comitatus sive innastias complexa in Saxonia amplituma habebatur, metropoli tribusque arcibus,sive prauecturis, exceptis culpa ferocientis Amtistitis in Ducum B Hicenuum ditionemjure legitimi belli transierit. Quae historia, ut memorabilis est, ita non unum seriptorem meruit, neque nostram operam de-
367쪽
RIDDAGII usENfς. siderat: hoc tantum consideretur, Episcopos, qui intra quadringentos annoς plirasque in Germania dioeceses gubernarunt, a laudabili majorum suorum moribus, insti tum, vitaeque intenritate di sanctimonia non parum degenerasse. Primi illi & prisci in Germaniis Episeopi verbum Dominicum populo annunciabant, atque haec unica 'eorum erat cura : neque ullum ministerium maiore cum gravitate & diligentia suerunt exsecuti. Habebant autem secum presbyteros & Diaconos, qui si abesset, pasto ris vicem certo ordine gerebant: si praesens esset labores eius magna observantia iuva- bant, praecipue inlacris peragendis dc sacramentis erogandis., Quotidianum ossicium erat vacare precibus, ct statis horis pias cantiones sive hymnos decantare. Hi Canonici dicebantur, quoniam in collegium recepti, certum diseiplime genus legib canonibusque praescriptum profiterentur. Unde dc fratres appellati, vetustis anna- . bus S monumentis fidem facientibus, & simul uno pistore, & promo communi com i doque usi sum. Ein & aedes Episcoporum, quae una cum collegiis contiguae basili- cis erant monasteria dicta sunt, non minus,qu a coenobia,nomine sodie etiam non nul .lis in locis vulgo perdurante. Qui interCanonicos prae reliquis doctrinae eruditioneci facundia pollebat,eum episcopus lectorem ordinabat,insignitum honorificaSchol stici appellatione, quae cum dignitate conjuncta in ecclesiis cathedralibus adhuc per
huc perdurat, etsi ossicii cura nulla.Sed exemplis resillustrianda ct quidem domesticis bi Ecclesia Bremensi tempore Adaldagi archieniscopi florentissimo studio scholas rexit d. i adhelmus quidam, magni illius Otrici ludi magistri Magdeburgensis discipulus, ut Albertus Bremensis historiae sitare teliasticae lib. II. cap. VI. Eandem ibi provin- ciam, sustinuit Albertus, quem dixi, in instrumento quodam donationis, cui subserta . psit, magister Scholarum indigitatus. Temporibus Henrici quarti di quinti in e clesia Paderbornensi docuit nobilis magister Hermannus, cujus meminit lielmoldus historiae Stavicae lib. I. cap. XLIIl. Huςque exsicriptorCranciusMetrop. lib. VI. cap. II. Vicetinus Episeopus Aldenburgentis inScholaPadibornensi hoc praeceptore usus Bremensi praefici meruit gymnasio, ut idem Hesmoldus dicti libri cap. V. Eadem moanasteriorum fuit ratio, suos quoque Scholasticos, sive sicholarum magis ros, alenti um. Magdeburgensis gymnasiarchae Otrici meminimus antea , is scholam habuit in monasterio Bergensi prope Magdeblirgam, ut Dirmarus Mersei urgerisis lib. III. Do cuerat antea Corbeiae ad Visurgina, successor Midekindi viridocti stimi, cuius exstat historia Saxonica. I rithemius in Chron. Hirs augiensi nominat Otricum virum sanctum, Sc tam in divinis scripturis, suam in secularibus litteris eruditissimum. In eadem schola Bergensi docuit Eckhardus arte Grammaticus, de quo Dilmarus lib. IV ' docuit Giddophilosiophus, praeceptor Brunonis dynastarunei mitentis, a Prussis mar tyrio coronati, ut idemDitinarus lib, VL Degenerantibus autem S ad negocia polit,ca se eonvertentibus Episcopis, Canonici etiam immutati sunt. De Episcopis sustemporis conqueritur Crancius Metrop. lib. II. cap. XXVII. his verbis, Mi is tempori bus Pontisces Emaneelizandi ministerium relegarunt in sacerdotes. 1 i Super intendentu
sicenim sonat Episcopi nomen. meliora sibi desumunt in decimis e primitiis edi oblationi.
bus, equis, armaturis, evectioni 1 magnificis intenti curam gregis abjecerunt. Sic argentum ecclesiae paullatim versum ei tin scoriam: nam ut idem Crancius Metrop. lib. .
IV. eap. IX. Humilitati successit fastus: religioni vanitas sanctitati rapacitas Gimmunditia. Caussam rei aperire non dubitavit Divus Ber ardus, cuius hoc laudatur apophthegma: Religio peperit divitias, em devoravit matrem r quam sententiam 'paucioribus expressit verbis Arnoldus Lubecentis inquiens: Crevitpossessio D evanuit religio. Sane initio tenuius se aluisse Episcopos ex fundationum litteris, quae supersunt, manifestum M. Atque unde caeteris, unde Hildefiensi Episcopae tantae Stam amplae possessiones ' An non, ubi familiae illustres defecisse auditae sunt, exclusis, vel vi, vel fraude, legitimis heredibus, exuvias defunctorum invaserunt sibique vendicarunt Episcopi r Strat agema si requirit lector adeat Crancti Metropolin lib. IIX. eap. XXV. Saxoniam lib. IIX. cap. XXIIX. Opta in ecclesiam invectas fuisse
summi materiam mali intellexerunt sapientes Imperatores, i ita intellexerunt, ut submovendas putarint. LeSatur Oratio Ottonis quarti Imp. apud Guillelmum Britonem Philippidos lib. X. cimus haec est summa: ut ecclesiae decimas tantum is oblata diu
n ra possideunt, regalia autem, id est, villas'praedia Imperatori relinqvant, ut hin . : Aaa a re popu
368쪽
38a Culio Nico Npopulus mimat, re milites sua habeant stipendia. A qua sententia 'non abit successor
Fridericus II. Cuius apud Petrum de Vineis lib. I. Epistolar c. II. haec sunt verba. m- perfusi nostrae voluntatis intentio, clericos cujuslibet reli ionis ad hoc inducere, is praecipue maximos. ut tales perseverent in sine, qualm Derunt in Ecclesia primitima, apostol
eam mitam urentes D humilitatem Dominicam imitanteF. Tales namque elerici solebant antelas intueri miraculis coruscare, agros curare, mortuos fuscitare cum Ianctitatemitae non armis. Di reges V principes subjugare: at isti inebriati delitiis Deum postponunt,
quorum ex afluentiadontia= vm religio bustocatur Talibus ergo dimitias subtrahere no a centes qui bus damnabiliter onerantur, opus est caritatis.b aec illla: nos ad historiam Rid-
Bello Hildesiensi, de quo dixi, flagrante, Mariaeroda, metropoli per integrum mensem obsessa, vicinia suas etiam experta est iniurias & adversitates et quas miti-- gare pro virili studuit Riddagshusanus Antistes. apud Principes victores pro Patribus deprecans, spoliatisque subsidia & alimenta subministrans. . Ex rebus gestis Hermanni abbatis invenio, quod anno M. D. X. seria tertia post diem Andreae Apostoli pagos Hontage ct Hegeritori' cum omni iurisdictione&jure piscandi venandique certa pecuniae summa emerit a Joanne Plontagio, Laurentii Filio, ejus prosapiae ultimo. Pagi Honlage partem dimidiam a multis annis poss-debant Riddagςhusani : nam anno M CCC LXXXIV. Johannes Hontagiis eques, S agnatus eius Ludolsus, Ludolfi F. eam Hermanno Abbati vendiderant.' Hoc vero tempore pagus uterque una cum si vis, pratis, & rivulis monasterii pose sessionibus adiunctus est, consentiente & contractum litteris solemnibus ratum se. ciente Henrico Seniore Duce Brunsvigio. milia Hontagiorum inter equestres huius Ducatus familias non postrema fuit, quippe quae seuda possederit diversa impetrata a Ducibus Brunsvicensibus, tapiscopis Italberstadensibus, ct Abbatibus monasterii Werdentis. In his erat προ velinga arx ad Alarim sita, in eo tractu, quem Holtlandiam vocant, prope Malb cum, arcem Vetustissimam, ex qua Lotharius Comes Walbecensiis, conspirationis in Othonem M. Imp. reus faetiis, ut Pelus illud expiaret, anno D CCCC XL. m nasterium canonicorum regularium condidit: cui deinde ab Ottone IV. eversor stauratis aedificiis, successit canonicorum secularium collegium, quod adhuc supe est.. evelinga'quomodo exciderit Laurentius I Onlagius, explicat Chronicon Saxonicum vernacula lingua scriptum, & ex eo repetit Spangebergius in sua Sax 'ma cap. C. XLII. Ex hac familia tempore Henrici Ducis Saxoniae & Palatini Rheni, anno M CC XXIV. vixit Ludolis. Integram familiam cum dare nequeam, quantum in certam seriem redigere potui, apponam.
369쪽
Ludosus septil- Joanns sepultus Ermggrd. Ade -- Gebbardus Bertes tus Riddarstasii Ruisesbusii iss s. dis. 1331. sepultus ra6.. 3 I. 134s. Riddags-husii is r. Ludovus anno 334 . Uxor eius Ioannes Eques. o Iutta obiit Helviis dii ibidem e- is 3 3. pulta est. Beria uxor Henrici a Vestheim,
od lina Helis is Elisabeto Fridericus homo inquietus, Henr
Alvens Mansis- a Ba labii. me. 138 . tensisve. marius, ου inconstans: con- eus ab traxit multum aeris alieni, fis Honis patrimonium avitum valde lage. tibii. me. I38 . tensisve. diminuit. Obiit 14s.
Laurentius ab Hontage, defuncto patre minorennis tutores accepit G curatores Bussonem, Bernhardum esMatthiam Schulenburgios, Iohan- n mes Ianum Marenholitos, qui dimenditis aliis possessionibus 9prae- diis stramelingam ei conservarunt. Perum ess iliam amisit cum isthae' iter tacientes praedabundus infestiisset, ideo ue micinos principes ad aram sumenda ira luris. Factum dioe anno 1 87. Geo ius Fabricitis perperam Laurentium Hossiccium vocat origin. Saxon lib. 7.
Darmes ultimus hujus familiae animo H ωrpore ager vendidit Ri d shufanis pagum mnlage, qui cum pasto retrovendendi superioribus annis ad ipsos translatus erat. Pagus Hontige finitimus GRUBν. husio. Jobannes Hontagius vixit adtae anno Christi 1 Iio. Insignia habuit haec familia pene eadem cum Bormidiis: unde suspicari quiso it eiusdem esse originis utramque familiam. Idem Abbas Hermannus una cum Theodorico antistite Sant-aegidiano Brun-1υicensi, aliisque equestris ordinis proceribus composivit Controversiam inter Henricum Seniorem cem Brunsvicensem,& Ludovicum Vestheimium in antiquis Im a nobiliun,DominorumΗar ccensium arce hereditaria, non procul Helma stadio Hahitantem. Factum hoc anno M D XII. Solebant istis temporibus Principes viri in explicandis expediendisque negociis arduis, uti opera ct consilio Priaelatorum, os tanquam pietati& religioni deditos prae caeteris aequitatis & moderationis x tionem habituros confidebaut. Neque hoc tempore mos iste obsolevit. Memini mos potentissimum & sapientissimum principem, Henricum Julium, Ducem Brun- Vicensem, Petri Windruvii Abbatis Riddagshusani, de quo mo loco, prudenti con-sriri uium esse, tum in aliis negociis ponderosis, tum in tollendis quae irrepserantae Aa a 3 2 contrin Diuitirco by COOste
370쪽
controversiis, & facienda salutari conventione inter principem memoratum, &agri sive distrilius Calen inensis ordines: quae pacta conventa eXtant. Non putavi praetermittendum, quod huic Phrontisterio perquam honorificum est: nempe vixisse in conventu Riddanshusano hoc tempore Magistrnm Antonium Corvinum, Warbitro in dioecesi Paderbornensi natum. Hie inter Theologos sui temporis non postremus fuit, eruditione doctrinae, constantia& Zelo pietatis ii signis quod rum vitae ipsius curriculum, tum scripta, quae posteritati relisuit, ostendunti Reeensentur haec in Bibliotheca Gesneri, di sibi. Docuit initio in Hassia iraenhusii ad Visurgim n. inde accitus resormavit Ecclesias in Ducatu Gottingenii&Calen bergens auspicio Elisabethae Marchipae, Erici senioris Ducis Brunsvicensis
viduae: Idem fecit in Ducatu ollan biitelensi, cum is a confoederatis reformatae r ligionis Principibus occuparetur. Propter consessionem doctrinae non modo multiplices aerumnas S persecutiones, verum etiam carcerem diuturnum sustinuit: ex
quo ibberatus quidem est, sed paedore nimium amictus, obiit anno M D LIII. ipsis
seriis Paschalibus. Ferunt carceris auctores auditam innocentis viri mortem vel invitos lacrymis prosecutos: nostrum de eo in Heroibus Saxonicis tale extat epigramma :Haud ego Corminus, dextra qui et indice Gallum Stramit humi, is patrios auxit honore lares: Bella tam/n et si fuit smibi barbarus hostis, i a. a . . Me dubito nomen dicere, Papa fuit. Ille Visurgiacos latices foedarat, G amnem
Leina tuum infectis roribus imbuerat. 'Indolui, superos vocans in Mota, fugavinera, Deos,bussin fulmina tura preces. Obiit Hermannus abbas aetate decrepita, cum sui nominiς monumentum reliquisse
domicilium illud, quod est in pago Hontage destinatum abbatibus quos aetas exhausta, aut valetudo amictior,ab onere ossicii submovet, ut ipsi residuum vitae tranquille& sine molestia transigere possint. 3 . JoΛNNEs hujus nominis VI. suminis est antecessiori suo, anno quo ille obiit, M D XXXI. Patria fuit Moringensis: vir non malus, sed simplicior sortZMsq. quam placeret quibusdam: vel ex re monasterii videretur. Vivebat tum temporis in aula molianbuteiensi Lambertus a Balven, natione mestuatus, homo doctus, sed nonnihil ambitiostis & honorum cupiens. Is fretus gratia, qua valebat apud principem, cudebat consilia, quomodo Johannem abbatum loco movere, et que intrudere posset. Non latebat id bonum virum qui quod tam potenti aemulose imparem metueret maerori se dedit & aegrimoniae, qua contabuit anno M. D. XXXVI. cum ante menses aliquot Henricus Junior Dux Brunsvicensis cum fratre suo Wilhelmo de paterna hereditate transegisset: Et quod ista pacta conve in ordines Ducatus suo quoque assensu rata haberent, inter caeteros Proceres ecclesiasticosJohannes abbas tractationi, quam & Carolus V. deinceps ratam habuit, manuque & sigillo monasterii sui appendisset. 38. LAMBERTUS a BALVEN , quod concupierat diu, impetravit tandem, nempe ut Riddagshusia abbatem ageret. Non erat isto honore indignus, quippe qui eruditus, prudens, iacundus & religiosus esset, gradum etiam tacentiae in Theologia haberet: tantum expectasset iustum exaltationis suae tempus. Verum quem asse- ωὐit ambitiose honorem, talem invenit, qualem Dionysius Syracusenus Damocliparasito suam dominationem depin Xit, nempe cum curis, miseriis, perpetuoque m tu &solicitudine coniunctum. Praemit annis XIIX. quihus tantum calamitatum& tribulationum hoc monasterium sustinuit, ut si omnes omnium superiorum temporum miseriae & adversitates in unum conflatae & conglobatae, cum hac rurbule tissima tempestate conferantur, aut nullae, aut exiguae fulta censeri dicique possit. Primum enim anno M. D. XLII. XXII. Julii, die Mariae Magdalenae 1 cra, postquam a conscederatis principibus Henricus iunior, Dux Brunsvicensis, rinta sua ditione pulsus esset. ab hostili exercitu Riddagsnusium direptum fuit, & incendio turpiter deformatum. Subsequens copias istas Berntardus a Mylen Eques au