장음표시 사용
51쪽
Multum ad coercendam audaciam Valet propositum punitionis exemplum, cum ipsa miseri persena Viventis, & ad recordationem admonet conscios, dc ad fiscitationem cogit ignaros. Repetit
eadem Paulus . quilegiensis Diaconus historiae M oesiae lib. VI
52쪽
nepotibus, Patriciis Luneburgensibus,
Iuvenibus testissimis, ornatissimis, amicis meis carissimis S. P. D.
Si mihi animus, sevenes humanissimi, post multos eadem in re hactenus occupatos, quorum laudi nihil derogo, institutum Palde probo, antiquit tes Saxonicas, Er investigare s urustrare: si non felicius,saltem scrupulosius: cum videam, quod ν alibi dixi, unius alg alterius scriptoris β-dem apud recentiores tantι esse, ut in essecuri acquiescant, non inquire
tes, amplius, rectene ac verὸ omnia dicta sint, an merὸ siepiusctili aberratam. Vt ciri e mihi, tar de me reipublicae literariaepoliceri possim aliquid, faciunt, quae ad manus sunt adminicula minime reticenda. Exiere inpublicum intra annos XXXV. Anti quitatum Germanicarum Scr tores veteres non pauci, pluress evulgantur quotidie reum quibuι etiam ex Juo penu aliquid conjungent illi, quos tuti ἐκδεδομενους auctores asservare, ex colligere diligenter, novimu/. EAtaehunt etiam farragines aliquot laeterum Et Amaltim Imperialium, traditionums, quad vocante bullarum item Papalium, meritatem historicam curiosὸ investigantipermultum profuturae.His diligenter lectis,inister queste eum cura contis, animadverti infinita ab aliis, vel oscitanter praetermissa, vel minus rectὸ tradita, non sine veritatis, tum iactura, tum obsturatione. Contigit e iam mihi quod in aliqua felicitatu parte colloco facultas ins iciendi complurium manasteriorum, partim arcbiva, partim libros copiales, quos vocant: in quibu/ inveni Imperatorum nostrorum diplomata, Paparum bullas, Episcoporum , Principum, Omitum, nobilium iteras: instrumenta donationum . contractuum innumerabilia: quae me omnia de mutiis, alibi non obtiis, praeclare erudierunt. His adminiculis fretu3, iter, quoddixi, ingressusIum; editisg proximo anno IRMINSUL A mea . OrginιM Mare ais LEVOLDI NOR THOUI, τι ri nobilis, notis nostris illustratu, in aliis eyusdem gen eis publicandis concinnandis I nunc sum totus. Dabo autem, cruν Θεα , aliquot rerum Saxonicarum Scriptores, bactenus inviΡs ineditos: dabo nonnulla bisorica propria marte compositae, in quibus erunt vitae r res e HENRICI LEON s suis cognο- minis PALATINI EJeni, ac nepotis OTTONIS, primi Brunsvicensium . Lunebu tensium Ducis. stuue omnia ex editu manug s riptis auctoribM,immane quantum interst, qua notationem temporis, qua res ipsas in gesta, Adsidentibus, cosi eta maturo cum
iudicio ad meritatem infasiabilem reduxi, tabulisq. . instrumentis, quae inspexi, confirmavi. Ejus generis sequentur famιliae nonnusta veteres, in quibuε enucleatidis a recenistioribuι plus vice simplici, ut Loracu4 inquit, ballucinatuin: B ILLINGENA , nimia
53쪽
rum , STADENSIS , in L RECENyIS, . SOMM, RS EBURO A ' quae temporibus OTTONVM . HENRICORUM, Uinitate Imper Morum , rebu que pro patria fortiter feticitergaestu, longe lates inclaruerunt. Non dicam omnia, quae meditor, multa enim Iunt: malos prodire illa inopinata, quam ut diu exilectentur pronusta. B A R-D E U δ C V M, urbem olim uobilem, Saxoniae lumen, his tempore extrudere placuit. Cuι
TUero dicat aliquis, bono Ort e non pauca bubet Hyloria ista, etsi brevis longiorem enim, t um penuria, tum negligentias iptorum, qui nostra ρ steritati tradidι runt, esse non pia
nunt) quae nos omnes commonefacere . erudire possunt de innitu, tum Iucundis, tumulitibus rebus. Ab antiqui tale urbi huic honos σθlendor: ab emporio fuere opes: ma gnum praterea adeo mature, . quidem cum incunabula propa rationis, christianam religionem aenoetisse, usitam salutare brui fultim cel ratὸ fuisset repudiatum. Cujus
etesia ussi contemtinspuma etsi dilata, non tamen sublata fuit. chriwanMmus de uoι utroductu , experta inter ancipitis rerum vicissitudines divina protecti O, ctimauimos civium ad modestiam .gra ιta inem inflectere potuisset, certe debuisset, sine
fructu abιit, plerisque non in Deum felicitatu humanae auctorem, eis g sevcra mandata ed in illud, quod mel arrideret, vel ex usu vider tur, oculos intendentibus: de necessariὸ secuta animadderm di Pina: tatis quidem, ut, τι dentes eam, coirint, qui nunc audiant cognoscanis, aures illis tinniant, ut Propheta verbis utar. Operam hanc nostram Barueiulco impensem, aucuyus certe industriae G laboris, zobu, jumenes ingentis, dedicare es inscribere tolui, cum sciam amare et os historiarum studium, seduloque conjungere cum juris civilis cognitione , praeeunte fideliter vobis nobili . erudito viro, IO AN N E . LANGE N, populari meo percaro, praeceptorevesro DIertisinro, qui ine antiquitatis notitiam plurimum amat . Itis icit. Eadem mens hospiti vestro V. CL. HENRICO AND REAE CRANIO, IOο, academiae bujus professorι oriunario, collegae . amico mo coniunctissimo : quanitimevιm memoriae rerum ges sum ille tribuat, quomodoque ad usum transferat, id ostendit scriptis Dis, flosculta huyu modi res rasis. Horum auEIorιtate moti, juvenes orianatissimi, quia incoasse vos rixi, feliciter pertexite iter, operae pretium reperturi I loco. tempore. Fossi in . atiam dedicationu causam ad erre, nimirtim qnia zobis avita . hereditaria bona eo in loco, ex quo cominus funesum cadaver, mispos, abι Bardevicum fuis, quotidie conficitis. quod igithr, non temerὸ, nec me eatis Iraasti, a vestri amante proficiscιtur munus, id beneῬοlo animo accipite , v srass patruis, G EOR G I O . FRANCI S CO, quos honoris causa nomino, viris reverenda dignitate . excellenti doctrinae eruditione conssucuis, aliis g ex perete Α-m bonoratas familia vestra, patriae antiquitatis amantibus, Bardevicum nostrum,
imo etiam vestum, letendum cognoscendums transmittite, simul diu in feliciter valete. Dabam Helis adii in academia Iulia idibus Martii anno cIa Dc xiv. est ab exciso Sardevico ccccxx I
54쪽
i Bardevici, urbis aut qua ta nobilis.
Ar emicum, sive Dardorum vicius, Annalibus Francicis Barden vige Poetae anonymo in vita aroli l. ct Ansegiso in Constitui. Raroli M. lib. 3. cap. VI. Bardon et mich: Brunoni de bellos Xonico Barirnet vi : Arnoldo Lubeeensi di Alberto Stadensi Dariis mug :&alibi et lausParidorum. Chronico Brementi Barde et ch: Slavico Barde i Ir nico Exeges lib. XII. quem sequitur Jacobus Spigelius commentario ad XII. lib. Austriados Bartholini, Bardeir lim. Nicolao Marichalco, Corninent. . ad Annales Herulorum Bardorum vicus e Barde polis Henrico Baseo Hur onis mi- ' II cus. Sive est fama , anti illissima fuit urbs totius Septentrionalis Germaniae, sita, superi L Lunum , qui nunc Elmeno m ut ex Hermanni Corneri Chron. universatur MS notat Henningesilis pra: tar. in opus Geneat. Saxonic. Etenim Roma vetustiorem l faeiunt: Bunt ingus prima parte Chronici Briini uicensis annis centum dc duobus: Ebe- .
Saxonici cap. XXIII. ducensis quadraginta duobus: alii ducentis triginta quinque posteriori subseribunt sententiaeunnituntur testimonio versuum leoninorum, qui teque leguntur inscripti foribus Basilicae cathedralis in ruderibus Barde viei. itantur a Casparo Urias chioliri catalogo Episcoporum Verdentium: repetitquelem Lueas Los suis in farragine epitaphiorum in interiori Saxonia exstan tium, quir prodiit Vitebergae alanno MDXXC. Sunt autem hi:
Abram dum natus mox Tre Piris incipit ortus.
Id ne annis Barduic mille, hex x quoque quinque. Pos B.υ duic Roma duo C. ctim quinque triginta. at sis iunElii οἱ iuinta no Uemque, Dum Brun uicensis Dux Henricas Leo dicti is Simonis in teso Barduic ubvertit ab alto. Si fidem merentur versus, urbs condita est anno mundi MMDCCCLXXXV ante lictum Christum DCCCCXC anno post distractionem regni Salomonis XIV
Nomen urbs accepit non a Bardone fundatore, ut Crancius opinatur Saxo.
niae lib. VI l. p. R.&Vandaliaelib. III. cap. VL cui coniecturae subici bit Adrianuino
theatro urbium, Brunsvicensium advocatus in dedi tabig gurder abs tu .i o.&Bunt inguς citato loco: ubi, nescio qua licentia, Bardonem illum re, ra facit: nee a Longobardis, ut putat Beatus Rhenanus lib. u. sed a Bardis gente Bo reali. Crancius quidem,locis adductis, Bardorum gentis nomen apud nullum id seriptorem legisse scribit, Latinos tantiam Bardos vocare barbaros, & omnelii indiscipli natum N barbarum populum. At venire in mentem ipsi debuisset, minime eos praeteriri, tum ab Adamo Bremense, Nun ab Helia Dido, quos equidem ipse legit, pene uede verbo ad verbum exscripsit, licet nominare vix dignetur. Adamus Bremensis lib. I eao III. mentione quamvis obscura, indicat Bardos : disertius expressu que Lelmoldus lib. i. cap. XVI XXV. & XXVI. ubi Mormariis, Hessatis cic Diuma, si confines, AI noque Billi ano subjecti fuisse commemorantur. Helinoldi verba ipse Craneius repetit Saxon. lib. V. cap. XXVII. Vandaliae lib. III. cap. vii. ix. & xx. eoque minus ignorare Bardos potuit. Quid, quod vetus interpres Juvena i is, edituua Phliceo, ad Satur. xvi. Barros vocat entem Galli aer comprehensos autem Gallorum: appellatione etiam Germanos nemo doctus ignorat. Bardorum nomen merἡ est Germanicum, apud Saxones ne dum dest uno' lactum aqualitate loci. Est autem MXonibus, tam Ct Veseranis, quam Trani Veia semanis vocabulum locus planus e uber, utJoannes Neo aldius N. comine Mario de antiquis estphaliae colonis. Peucerus lib. Iv.Chron. Cario. Philippici,
55쪽
Πisrox IAum Patrium aridiorum. Suffragatur utriqui Haec non improbo: nam & hodie usitatum, ut quae reliquis sertiliora sunt nomine veniant. Atque inde Bordae Magdeburgicae, una alta die
Gl vati . ties dii borde. Et secundum nassorda Halberit idiana o &Embecensis, ci Visurgim , ultra eum, Susat ensis, endena in agro Lip mentio autem in hoc, quod Ne valdius & Peucerus vocabulum 'Eorde al ntuum quasi 'iurde: Spangenbergius a serenis frugibus , Saxonice Eorcia Nisse velint, cum haec ipsa agris sertilibus communia sint cum minus scnam & hi ferunt, quantum natura dedit, & sua quoque sentiunt onera. Conjectura vero mea haec est, Torte nihil esse aliud, quam Uamtrte, te uni apta: vel si mavis 2 an arti nam & hodie nobis viaild est terra friaria. Eodem modo Cardet latine hortus, Saxonibus est idem quod oearcide lilei collata, sive pinnuesa fia: sive Oarari. Vocabulum autem tris vllabum Udi vel si id magis placet, Uaaeorda per synaeresin factum est diffvllasum Torde, eodem . t modo, quo ' 'iuver agricola, ex disssyllabo abiit in monosyllabum Gatur: ct ex γmpositum Nat et uder sive Tacherbim eri hoc est colonus vicinus, sit Ρladibim admodum igitur palustrium regionum incolae nominatae sunt a paludi h broteta Romanis Brasteri: pascuorum locorum habinatores A ar chci l ludem Romanis Alas: sic a fundis se cibus nomen sumsere die e roderi Latinis Barodie sicuti Angrivarii etiam ab agris nos sint crappellamuso antiquitus dicti sunt. Est au
tem ager Barde vicensisjucundus & ructuosus, cum in vicinia admodum macer sit Ab his vero Bardis, agrorum cultoribus, segrego omnino Bardos Gallicos,uorum meminere Lucanus libro I. Pharsaliae, Festus Pompeius, Strabo lib. M qti IAmmianus Marcellinus lib. XV. Fuere illi, ut Strabo, se rem in αἰ: quae eadem habent Diodorus Siculus &Athenaeuslib. VL Nomen adepti sunt a Veneratione, qua
nostrum litbuiid adoreh. Litera autem rimulata est in Amore Septentrionalibus Saxonibus familiari, suibus aserderi insula. pro sacre templum, Uerueni procellus, asmicili operari, Pronunciatur 2 arderloc dicitur Marcui Taraeut Marcient N. . vero Germanicum mutatum est in B., i stilium ascriptoribus, uti in multis aliis vocabulis usuvenit, qualia sintDeilemvere
A Barcis igitur, nos ratibus colonis, nomen suum habet Bardovicum. limea vero vocabulum est S plura significati altricus Anglo Saxo, scriptor lvetustus, quem laudat Guil. Canadenus in sua Britannia pag. CCCiv, vult eme ea tellu. ' us sententiam sequi videtur Nicolaus Marsicalc Thurius Comm. ad Annales iu
. vocant, vocabulori u veterum, Juri Saxonico subnexum Ili e sive limita interpret.
Jurisdictionem: actei Orci fiso violassJurisdictio Heu ut oderctebici: oeci chbildi l . fo biti olsae it in Sebit uilibetae, tia dist. Huc pertinere credas, quod in lites
. . ri lius lim anni dicuntur cives honoratiores,&qui sunt in senatu. Hi ne imo O i .' iudex in vico. Crancius Samniae l. ii. c. X.&Met .l a r. c. iri. afirmat e dic excurrentis fluvii, aut maris. Hanc sententiam persuasit Beato Rhenano S AAlthamero, viris doctissimis: nam hic commentario ad Tacitum, ille lib. m. Germanicarum idem inculcant, infinitosquς recentioribus habent suffragator Fridericus Luadelabrogius is, lucum vult esse,&vocabulum icoe.e i abludit esse scribit, quod Graecis α λοφυλαξ, cultos luci: a cujus opinione non abludit Henningestus qui in praeiat. operis Geneat. pag. xi. Nie linterpretatur ablum: ---i plerumque in locis Sc lucis aliis cieris. Vide etiam Georg. Torquatum
Hadrianua demum unius per me in teibi ait station
56쪽
habitatur : qualis statio Latinis micus dicitur, quem JCti des urbis, uua ex multiplicatis domibus constat, quemadmodum deinde multiplicatis vicis fit urbs. Neque absurde fieri credam, T re nostrum aLatino dici, utalia apud nos vocabula plurima, quae Latinam originem sapiunt. Ita
Irigere di dent durare Diirent rigaret elica domare Scinent tonaret tomima illa uaeloni monere filianen, & plurima alia. Ita etiam non dubitarim a vesta ita ve xes vocabant miliam, quasi m illam, a convehendis frugibus, ut vult Varro lib. i. verust. cap. 11. ortum esse vocabulum Desset significans domum, vel modicam co- morum congeriem, ut i ei inesse in agro Mansaeldico: Cordeuecu ux mentio in literis 1 nonasterii Mari vallensis. Pleniore idem sono enunciatur Gedei quo nomine est Opidulum inHoliaria, Sc pagus prope Riddagshuitum. Composita inde passim invenias, Norchaeedii & Sternive et in gro Luneburgico: La penu edet arx quam ex Oisburgo condidit Henricus Mirabilis test nufrio Meinrose. Eoiti Pedet in veteri Marchia Brandelaburgica: riuigeivedet in dioecesi Bremensi. V, vero geminatum mansit ex veterum pronunciatione, quod indicant similia vocabula, puta, vacillo,
vallum, vanus, Vannus, Vastus, Verbum, Vermis, verum, vespa, vidua, quae nobis,
Composita a te etiam invenias passim, ut Catm is Cattorum colonia,&Mortet ite apud Batavos :u aret victa. Nor icct Harem ita in Saxonia Trasim fina sive Anglia: Holt vic S. Gutter uich in est valia escis et te ad Albim non pr eul a tueberga: Sles' te ad locum Stiam in Holcatia: Oseret et te in dice si Halberastadensi: & Brunomic in vici nia nostra. A Bardevico Bardorum castello, sive propugnaculo, sive Vico, nomen ace pii totus iste pagus sive tractus, a quo circumcirca ambitur & quasi ineluditur. A nates Franei et Adelmo auctore ad annum DCCXXCIV. Barde avvPoeta a non mus Berdamgo: diploma Ludovici secundi Imp. datum Francocturii Barde Bulla Nicolai I. Papae data no DCCCLMV. Berda Oa: Regino Barde uni: monactus olismensis in vitia aroli M Bar inguet in appellat. Rectissime omnium annales: nam Golae antiquis Germanis agum, tu est, tractum seu disricium unius ditionis seu re rionem significavit, quod alibi pluribus docuimus. ignotum mansit Bardevictim tam Romanis, quam Grixeis scriptoribus, sicut
omnis pene Germania, exceptis, quae a Caesare, Paterculo , Tacito, Strabone, Ptolo niso, aliisque paucissimis strictim breviterque comit emorantur. Solus enarius, in fide, rerum German. lib. I. auctor est, Tiberis imperiante, Lonet ardos
expugnata delataque essiet, superstes utique Bardevicum emporium fuit continentis longe celeberrimum. Innotuit demum annalibus per occasionem Evangelii de filio Dei Christo I suibi praedicati, minime tamen admissi. Testis est Henricus Hervordienii , mon elius Dominicamn San. Paullinae .edis apud M i radenses. Verba ejus lib. de fustis in
57쪽
sessam, scilicet aterum alius antem, scilicet regilius, in Icum Mariano, qui fuit archi laconus Hur, rein Barde se coronam mart)rii pirunt, is actue eorum corpora requiescuai 'isti quidem in loco i noto in majori altari, ad Petrwn ibidem. Hactenus ille. Repetuntur haec in Historia Magdeb. centurias. ib.IL p. II.& X. Scinde a Michaele Uranio, tractatu de Loll. discipulis Chri si Meminere etiamPetrus Albinus titulo I. Chronici lithensis&ErpoldusLindenbr gius Historia Caroli Magni. Nicolaus Maischalcus caedis autores Dcit 2 burios qui is ii iidem cum Thurinetis, exemplo Mnasis Donati Acciaioli, qui vitam Icar
M. descripsit,&Thuringos, Thurios vocat. Crancius Metrop. lib. I. cap. I. umina in D Petri di scipulis Bardovicum venisse memorat,sed nec nominat ipsum,nec de martyrio verbum iacit ullum. Addit tamen Evangelistae triansmissi a rege Dariorum Lanuto, qui Henrico Leoni uocero Bardevicum expugnanti praesto fuerit,exor ta, tanquam nobilem laboriosis expeditionis mercedem, in Daniam triti inisi his omnibus famam se ait secutum, cum in annalibus nihil tale inveniatur. cassentitur Andreas Velleius Danus erra us Rotevingius parte I cap. III. de de veteris SaXoniae, de R isto eadem refert cum Nervordiense: a Craticio distaens suo tempor . anno scilicet M CCCCLXXXIlX. adhue Bardevici demonas fuisse registi reliquias. Divo vero Mariano siepulchrum exscindi fecise Brun fm, Episcopum Verdentis Ecclesii , refert Crancius Metrop. lib. Ii t. p. XXXua. Vi- etiam Studinidi Petri librum de scriptoribus Frisiae Decadis ci cap. IV. A Karolo M. Bardevicum sede Episcopali donatum testatur Chronicon Minden- prolixe Hermaniatis Bothe, qui etiam vult primum ejus loci Episcopum milia S ibertum & a Karolo aedem ibi in honorem SS. Petri S Pauli constructam . rancius hoc non tam affirmat, quam conjicit: nam Saxoniae lib. II. cap. XVI. Li-ude, quod in Metropoli lib. I. cap. VI. α XXIX. Konenti dicitur, primam ni isse hedrae Verdensis sedem amrmat, eumque locum Bardevicum esse suspicatur. . hane Crancti sententiam, etsi suffragatores habeat Muniterum B schium,
ia'. .' Peuceriam, refutat diploma Naroli M. quod exstat in Chronico Bremensi MS. Hei P st rii i Wolteri. Verba Karoli haec sunt: Terram autem illarum Saxonum secuti
antiquum Roπanorum morem in pro uncias redigentes, B in Episcopatus certo termino
distribuentes, quandam a qui ona rem illius parιem Domino nostro Iesu Christo, an- Ebsimae ejus genitrici obtulimus, re in loco Phardum Mocato, super Alteram stumium in pago qui dicit Sturini, ecclesiam is eatbre rara Episcopatem statuimus, Ut D uncios ecelsi e Discopatui, interventu Lullonis illius Metropolis ecclesiae Episcopi, eam
Iubjecimus e. Vide etiam pagos nostros Saxonicos. Hoc constat ex historicis, durante bello Saxonico, Karolum Magnum aliquo- es Barde cum intervisisse. Venit illuc anno DCCLXXXV. stipatus non pau-c primoribus regni. Hi I itichindo & Albioni belli Saxonici ducibus spem,t veniar rebellionis & contumaciae, modo Karolo, principi natura miti iue supplices fierent, quodque unum ab eis postulallet hactenus, nequei denegari libi vellet, obsequenter praestarent, nempe ni nefandam majorum
ionem abjicerent, sisti idem lioc ad salutem ipsorum aeternam pertineat, i genti, tam Francicae, quam Saxonicae, pacis di tranquillitatis optatissimae siendat indubi latam. Iidem proceres Karolo hortatores fuere, mittereteX proce-bus aliquem ad Saxones, indicatum quid fieri vellet: non hic periclitari liber fio, cujus vindices se profiteantur: nihil hujus metuendum: quaeri ipsis si immunita bonum, quod mortalibus evenire possit, nempe ut veri Dei agnitione imbuti, deo aeterii:i beatitudine acquirenda certi reddantur: deinde selicitate, quae ab animae taritate proxima est, pace videlicet, cum vicinis perfruantur secura inviolataque. Pr havit consilium Icarolus, missoque Amalmino aulico cum obsidibus, principes, re belles hactenus, Attiniacum in Franciam evocavit. Quo in loco, & in religiose . Christiana fideliter instituti, & saera baptismatis unda abluti sunt. Barde vici e 'pentem Icarolum salutarum, quotquot ante quinquennium, in viculo stademensis in Ducam Brunsvicenim orbem, Orbem, sive Horm dicto Georg. '
58쪽
Eram illi partim pagi Barding ii incolae: partim ex Nordlvtas, linc est , populis
septentrionalibus. Icarolus benigne comiterque eXceptos, muneribus donavit, dii, genterq; hortatus est,in agnita veritate persisterent, nec destilloria leu itate novis bellis
Represserat nonnihil Saxones reliquos Witichindi & Albionis Christiani si nus,
verum quod imperium Francicum, quantumvis moderatum, plane aversarentur, de rebellandi oecationibus nunquam non cogitabant: idque eo magis quod animadve terent, barbaras gentes Henetas, Francis confoederatas, Saxonum virtutem despic
tui ducere, ipsisque servitutem exprobrare..Apud Aboisitos nonnulli Obodritos sive obotritos vocant cum imperio tum temporis erat Witzan: monacho Egoli mensi in vita Icaroli M. est Winetrin, Adelmo in Annalib. Francicis mutetan, Sige- herio Gemblaeensi reitho) is militarat Karolo contra inistras Stavos, abeo tempore in sociis regni Francici Labitus. Cum autem commoverent se, qui versus ptentrionem habitant Saxones, Rarolus cum exercitu descendit Bardevicum, suosque Ded ratos Abodritos cum copiis auxiliaribus adesse sibi mandavit. Witzaia r gulus evestigio itineri se accingebat, comparatisque navigiis in eo erari ut oppositum Numen Albis transmitteret. Saxones de molitionibus adventuque hostis commonetasti, in utraque ripa insidias instruxerant, quas ille a fronte pariter & tergo videns, cum nec recedere, neque progredi tuto posset, in ipso alveo fluminis inte emtus est. Injuriam tam atrocem, socio & amico illatam, Icarolus acerbe ultus est, caesis in hostico pugnatorum millibus XXX. ut scribit monachus Egolismensis. Idem locum, ubi iraan occubuit, vocat Luini, qui annalibus identibus Liviii, Reginoni Hiliunt: estque sine dubio Lune prope Luneburgum, ubi hodie illustre coenobium monialium conditum anno MCLXXII. Caedes miganis incidit in annum DCCXCV. Poeta anonymus in vita Icaroli M. historiam hanc recitans Bardoniich, sic enim scribit, ut siupra etiam meminimus, nobilem vicum indigilat. Witzanis nomen videtur a lumine sumtum, nam, Hieronymo Emsero teste, initet Heneta limgua est lumen. Quadriennio post Karolus M. iterum cum sortissimorum militum exercitu Saxoniam ingressus, cohortes alio uot secum Padibonae remanere jussit, reliquas copias tradidit filio primogenito Icarolo, ut Septentrionem versus proficiscens, a Nord leu-dis, Daneorum imperio se subjecturis fidelitatis juramentum reciperet, simulque vi cinos eorum Wittgos & Abodritos, Francis constederatos, ut in fide, semel data jurat ique, firmiter permanerent, parentis nomine cohortaretur. In hac expeditione Icarolus junior Bardevici aliquamdiu commoratus scribitur. Nec plura de Bardevi eo in historia Francorum invenias, nisi quod Ansegisius, qui vixit circa annum DCCCXL. in constitutionibus Karoli M. lib. III. cap. VI. mentionem Bardevici B-ciat: Dene Ociatoribus, inquit, qui partibus Sumorvm e Havarorumpergunt, quomque procedere eum suis negotiis debeant: id es partibus Saxoniae usque ad Barden-
Bremberg, 1 aestae nisburg Gad Lauriacum D ut arma EI brunias, non ducant admenum dandum Ue. Ubi Bruniam, quae vox saepe occurrit in Lege Salica, Lege Ripuar. & Capitulario Caroli M. Lutherus in Erymol. Germ. interpretatur galeam, praesertim cristatam ct cornutam: Erid. Lindenbrogius thoracem, sive loricam: Visetus Armerhachius Notis inconstit. Caroli M. domunculam, sed male; ad arma enim ct armaturiam pertinet. Ab obitu Caroli M. muta omnis historia de Bardis, eorumque vico, usque ad tempora intonis M. Caesaris. Dubium tamen non est, posteris Icaroli bellis ciυilibus mutuo se atterentibus, avitaque Francorum virtute di fortitudine quasi e senescente, Bardevictam, tum a Nordmanis, qui Dani, tum a Stavis griaviter amictum fuisse. Erant hae gentes a religione Christiana alienae, sine humano civilique cultu, feris non absimiles, tantum hoc agentes, ut vicinos rapinis S caedibus molestarent. A Slavis maior semper metus & calamita , quod vicini : nam Abodritis Icarolus eam Saxoniae partem, quae trans Albim est, inhabitandam dederat, veteribus col nis in Franciam migrare jussis. Protulerunt advenae isti imperium longe lateque, quod tum diplomata & literae Veteres, in quibus Sta itica villae crebro occurrunt
59쪽
etiamnuna usitatus, manifestum faciunt.
Luctatos tamen cum barbaris Saxonum iproceres, ostendit expeditio Bruns-- Ducis, Henrici Aucupis Caesaris patrui, qui pro patria contra Nordmanos forti ter pugnans, cum duobus Episcopis S. Comitibus AII. oceubuit: ostendit historia Ottoni , magni Ducis Saxoniae,& demum ipsius Aucupis, qui omnes continua cum
Henetis bella gerentes, universa pene Saxonia ens ejecerunt.
Otto autem magnus, Lucupis & filius, ct in Imperio successor, ut tam patriae, quam reipublicae constiteret, Saxoniam Aquilonialem sic vocatur a Bertoido Con stantiensi ne a barbaris circumsessa sine certo esset detensdre, illustri S generoso Viro Hermanno Bilii O non agricolae sive rustici, neque pauperis alicujus ex ordine equestri hominis, ut falso affirmatum creditumque fuit hae tenus sed Comitis sive Dynastae Saxonici filio, qui prope Soltovium in agro Luneburgensi possessiones avibras sorte non ita magnas hahebat , primb administrandam, deinde jure haereditario fruendam possidendamoue concessit, addito titulo Ducis Saxoniae. Hic novus princeps provinciam suae fidei commissam, ct in ea Bardevicum,. continuis superiorum temporum impressionibus, bellis, S tumultibus, pene in nihilum redactum, quantum potuit, restituit, instaurato emporio, civiumque numero adaucto. Cumque regionem propugnaculo, reprimendis barbaris, S subditis tutandis idoneo, destitui videret, non longe a Burdevico ad fluvium Elmenovium cui, sicuti etiam Albi, ab undecim rivulis in unum flumen ibi coalescentibus, quasi dicas, die Eldenomi nomen inditum volunt , licet Henningestus ex Hermanni Corneri Chron. MS affrmet antiquitus flumen hoc gliuom vocatum monti excelso castrum imposuit firmissimum. Mons iste a calce fossili, quam ad radices gignit copiose, nomen accepit, insignis olim splendido familiae Benedictinae coenobio, cujus auspicem faciunt Ottoum, magnum Saxoniae Ducem, instauratorem Hermonum Billingum, persectorem Bernbardum, hujus filium. Floret hodieque de monte in urbem Luneburgum translatum. Atque hoc modo Bardevicum pervenit ad familiam Billin-ganam, quae in SaXonia cum imperio fuit annis circiter centum & quinquaginta, ut Crancius Saxon. lib. V. cap. XXIIX. defeeitque in Magno Hermanni Billingi a
Temporibus Conradi Salici Imp. Afistimoi Abodridorum regulus, antea Christianus, mox apoitata, atque iterum Christianus, ct a suis vel pulsius, vel sponte eXU, Bardovici vixit & vitam finivit, circa annum MXXV. Videatur Helmoldus Buzoviensis Chron. Stav. lib. I. cap. XVI. Hier. Henningestus in Genealogia Ducum Megapol. cap. CCXCI. Hujus temporibus Buthve, Gotsthalai Ahodritoruin reguli, ob Christianae retiagionis professionem propagationemque a suis trucidati, filius, adversarium suum oveonem Stadensis & Crancius Critonem vocant) Grimi filium, per vim principis tum adeptum, bello aggressurus, copias auxiliares a Magno Duce petit & impetrat. Erant hae ex Holsatis, Di arsis, Stomariis S Bardis: verum quod Buthue non
satis caute ageret, nec bene monenti morem gereret, interveniente proditione, comtra datam fidem a barbaris inermis cum Qrtissimis quibusque ex Bardis contrucidatur, anno MLXVII. ut Albertus Stadensis ex Helmoldo Buzoviense. Non multo post ortum est funestissimum bellum civile, inter Henricum IR Imp. iuvenili temeritate ferociaque lascivientem, & Saxones, quorum libertas quo
magis periclitari videbatur hoc acrius defensii est. Induit tum etiam arma Magnus Billingus, inauspicato tamen, etenim in potestatem Caesaris deveniens Hartesdiu gum in custodiam parum clementem deducitur. Dum ibi detinetur captivus, Caesar odio Saxonum totus furens, internuncio archiepiscopo Bremense Adesserto, alien, gena, & Saxonibus aeque inviso ac infenso, Suenonem Estritium, cognomento maepnum, Daniae & NorWegiae regem, Bardevicum evocavit, de Saxonibus, vel su, augandis, vel prorsiis exstirpandis, delendisque, cum ipso deliberaturus. Admodum secretum fuit hoc colloquium, in quod praeter archiepiscopum Bremenser admissus est nemo. Emanavit tamen rumor de foedere illic 'in hanc sententiam
60쪽
sancito. Daniae rex Saxones, Imperatori rebelles, terra marique oppugnet, e m et, expeditionis istius mercedem habiturus regiones Saxonicas omnes, Daniae regno finitimas. Schasnaburgensis ad annum MLXXIII. scribit promissam innoditionem monis Stadensium principis, sive marchionis, amplissimam, de qua
Adamus Bremensis lib. IV. cap. V. Verum mors Suenonis proximo anno subsecuta totum hoc negocium irritum fecit. Idem Adamus libro eodem, cap. XXV. scribit Reges in arce Luneburgica, quam Caesar detento in carcere Duce Magno sibi vendicat, congressos. Clim Adamo faciunt, Chronicon Bremense editum ab E poldo, Stadensis, dc Crancius metropol. lib. IV. cap. VI. nos sequimur Brunonem belli Saxonici scriptorem. Paullo ante obitum M. Billinei, non in carcere ut pene omnes , in vita & r clamante veritate, recentes historici scribunt se domi suae placide defuncti, alter Got-schalci Abodriti filius Henricus. ex Dania, ubi apud suos quippe qui Briua Suen
nis Estritii filia natus esset) hactenus exstilaverat, domum rediens, de Crucone quem diximus editione paterna pellendo cogitabat. Quem cum hominem vaserrimum insidiosumque experiretur, iisdem artibus usus, insidiis circumventum trucidari curavit,hoc modo maiorum strorum ditione potitus est, sed quod Christianus esset, &magno Saxoniae Duci iuramentum fidelitatis oraestitisthi, Stavorum quorundam odia in vidiamque incurrit, factaque coniuratione uel lo petitur. Enituit tum fides Ducis Magni, qui, etsi annis gravis, laboribusque exhaustus, cum cliente in Stavos progres sus feliciter&prospere pugnavit, hostibus partim caesis, partim fugatis. Interfuere huic expeditioni Bardi magno numero, clademque superiori bello acceptam probe uliati sunt.
Post Magni Billingi obitum, in annum Christi MCVI. incidentem, Lothariis natus ex illustri Quersuriensium dynastarum prosapia, Henrici V. Caesiris beneficio
Ducatum Saxoniae indipiscimr, neque multo post in Imperio succedit. Is Bardevicimit anno MCXXXVII. vel quod comitia ibi haberet, ut Spangenbergius credit, vel quod in hereditaria urbe degens, de constituenda provincia, quoque modo vicini Siovi ab ea arceri, & intra fines suos contineri possent, consilia cum suis agitaret. Habuit tum temporis secum Ricbense Augustam, quam inepte admodum Rixam nonnulli
vocant, ct proceribus Adelbertum qui aliis Adefferto archiepiscopum Bremensem,
Dilmarum, Episcopum Verdensem A effertum, marchionem Brandenburgensem, Fridericum. Palatinum Saxoniae ct Comitem Sommerscheburgium, Sis Uum, Comitem Homburgensem, Adossum, Comitem Schavvenburgensem, Sumdum, Comitem Ertelenburgensem, Berniardum ,Vicedominum Hildesiensem, Ludolfum, onastam olligerodanum, Ludossum advocatum, aliosque ex ordine ecclesiastico, & nobilitate complures, Venit tunc etiam BardeVicum, Vicetinus, Aldenburgentis Episcopus, natus Querniameia ad Visurgim, hactenus Ahotritorum apostolus. Is de vicinis
Stavis, eorumque tyrannide multa cum Imperatore locutus, auctor fuit,ut in I agris, ubi mons excelsus di propugnaculo extruendo natura loci idoneus esset, castrum pri, defensione circumiacentis terrae extrueretur. Suasit etiam, simul haberetur ratio religionis propagandae,quod fieri commode posset,si ad radices montis templo extructo
collegium religiosorum hominum adjungeretur. Patuit bene monenti Caesar, op ramque dedit, ut tam propugnaculum, quam monasterium , summa celeritate loco demonstrato exstrueretur. Qui cum antea lueberg diceretur, mutavit nomena victoriis de Mavis hucusique habitis, Sc porro cum Dei auxilio habendis, auspicato Sig bem appellatus.
His exanimi sententia consectis, inarius de invisenda Italia curam siliscepit. Ut autem domi salva essent omnia, Henrico superbo, Boiariae Duci, Magni Billingi ex molitii lde filia nepoti, cui filiam Gertrudis in matrimonium collocarat, DucatumS xoniae, nuper dori promissum, solemni ritu commisit possidendum. Henricus hactenus Boiariae, nunc etiam SaXoniae Dux, socerum cum lectissimo exercitu comitatus est in Italiam. Defuncto Lothario, quod accidit anno MCXXXVII. mense Decembri, novi tumultus coorti sunt in Saxonia. Occasio haec suit: Adelbertus cognomento
Prsis, marchio Sol edelensis, quod matrem haberet Elieam itidemMagni Billino Gliam, Saxoniam tibi deberi contendebat: sed vivo Lothario nihil movit. Audita eius se H 3 re morte,