장음표시 사용
351쪽
dodrantem volebat: summamque testadi liberi tem lege XII tab. constitutaca in parte deminue bat.l. 1, D .adleg. falcid .ut facile appareat, non tam quadrantis detrahendi, tua dodrantis relinquen pi rationem habendam esse. quippe, cum haec r
liquatio lege XII tab. primum instituta, pὀ9 e:ia Falcidia lege confirmata & constabilita sit. Liuiadem modi alterum argumentum est .na cum qu
drantis detractio sit priuatio, & priuatio praesKpponat habitum,ut vulgus loquitur: hoc est, detra inio re subcsse arguat:fatis constat, inde duntaxat quadrantem detrahi, ubi redundat: hoc est,ab eo eui plus dodrante superat. Quod si filius qui legi timam detraxit, Pegasianum quadrantem petat, quaero an ab eo pctat cui plus dodrante superat. Ac nimirum hoc illud est, quod vulgo dicitur, quartae detractionem ei demum concedi, qui se pra dodrate grauatus. est ρ.sed quia, De sdciconi.
hered.ubi dicitur,Senatum censuisse,ut ei qui rogatus csset hereditatem restituere,perinde liceret quartam partem retinere ; atque ex lcge Falcidia ex legatis retinere conceditur. Quoties igitur hercs supra dodratem grauatus non est, sed ei qua drans hereditatis quoquo iure, sue institutionis, sue praeceptionis, dc dii Dionis, retentionis, sue legati, siue mortis caussa capionis relictus cst: se quitur ut 'quartam petere no possit. l.in qtiariam, D. ad leg. falcid. Itaque cum heres legitima adeptus est,satis constat, eum supra dodrantem graua tum non osse: ac proinde petore falcidiae benesi cium non posse. isitium argumentum ducatur ex aliarum quartarum inductione. nam in reli-
352쪽
pR AN C. HO T. quis omnibus hoc perpetuo videmus csse tutis,ut
unius adeptio alteram excludat. Cuius rei triae
xempla suppeditat l. Papinianus, D. te in officst. Primu cst,in M. quarta auic: ubi filius qui Falcidia ex legatis adeptus est,ab in ossiciosi querela detellitur.Alterum in Dunde si quis:vbi filius Pegasia nam ex fructibus consequutus similiter ab inofficios actione excluditur.Tertium in s. si quis impubes:ubi nepos ex filia impubes ab auo arroga
tus,& exheredatus, quoniam ex constitutione D. Pii, quartam habet, a querela remouetur. Cui co-
sentaneum est quod traditur in l.1.M.pen.D.s cui plus quam.Vbi patronus qui in liberti bonis partem habet legitima,s cana detraxit,ae Falcidia petenda depcllitur. Quartum inducendum est cxNouell. xxx lx,de rest. & ea quae par.cuius verba, Iuliano interprete, haec fere sunt: Si quis unum caeliberis heredem instituerit, & rogauerit eum , Ut cum morietur aliis restituat hereditatem : primum quidem legitimam portionem,nempe trictem, sibi retineat: ceteras autem partes fideicommisario restituat integras. Itaque Barth.in eu locum scribens,num.1,Nota,inquit, filium fideico misis grauatum non posse duas quartas detrahere, sed unam latum. Quintum est cx l.iubemus, GC.de ad Treb. ubi Zeno statuit,ut filius portione suam hereditariam fratri restituere rogatus, retenta ex S.C. beneficio 'uarta, dodrantem resti tuai.quo quid apertius dici potuit3Neq; nos moueat quod supra diximus Iustinianum de legiti ma statuisse. cum enim eius si minam auxisset, &e quadrantaria trientariam recisses, non dubium
353쪽
est,quin silij iam non amplius Pegasianam, sed legitimam potius petituri sint. Sextum sumitur exl.quoties, D. de reg. iur. quoties duplici iure de
sertur alicui successio, repudiato nouo iure sup rat Vetus. non enim duae caussae lucrativae in eundem hominem & eandem rem concurrunt. g. si res aliena, de legat.l omnes, I7,l. ex promissione,
I9,De oblig.& act.& no vi ex pluribus causiis de beri nobis idem potest, ita ex pluribus causiis idepeti potest.l. non ut ex pluribus,D.de reg.iuri igitur quadrans succesilonis nomine a lege attribuatur, qui eum semel ex una caussa adeptus est,si eundem ex altera caussa petat, doli exceptione vulgata recte remouebitur.habet enim quod petit. l. 2, D. de doli exccpt. Neque nos moueat, quod Bald.in d.l.quanqua,& plerique omnes di Aitant, legitimam no ex lucrativa caussa deserri, scd quasi naturae iure deberi, ex textu quem falso nobis obiiciunt,ex l.s quis legatum,6.M.vit. D.denis .sed habebat textum directum in l.I,C.deii
pon .lucrat. descript.&l. scimus.36, .illud praeterea, C.de inofflest.quia,ut maxime illis conced mus legitimam naturae iure deberi, cum ex contrario,non q uaria,sed solida hereditas liberis de
si'uid duplici ex caussa debetur, duplici ex causis a solidum peti & obtineri potest. l. 3, D. de petit. heredit. l.s seruus, Io8, ρ.stichum, D.de leg.i. Clim igitur nostri propter huiusmodi argumenta. de illius Potificalis decreti aequitate dubitare c*pissent,vetere suo instituto ad conciliationem sophisticam Perfugerunt: ut si filius pure fideicom-
354쪽
misso grauatus esset, una tantum detractione uteretur : quasi uno eodemque tempore concurrere
duplicis quadrantis detractio non posJt: utpote a sensu comuni, ut superius diximus) aliena sinau tem in diem, vel sub conditione, tum legitimam quidem statim det1aheret: existcnte die aut condi tione, Pegasianam. Cuius distinctionis non reperio vetustiorem auctorem Agone, qui in summa Noucll.I. commentum illud tradit.& ei sustraga turgiosi.in d. neminisc, D.dei nost.test.& item in l.quanquam , C.ad legem Falcid.& in auth.de hered.& falcid. .is igitur, vers.siquis Vcro non implens.Rursus altera glosisin d.Raynutius, ubi hanc dicit esse communem opinionem. Sequutur Ful poss& Corneus in d.l. quanquam: ubi uterque ait, Agonis tepore distinctione illam seruatam fuisse tanquam euangelium.Barth.in d.l. quanquam, C. ad lcg.Falcid.& rursus in consit .vi, viso testamento.& consi.xu, si quis instituatur. Philipp.Corn.
lum exquiramus:velim mihi respondeat, primum cuius legis auctoritate freti ius illud nouum indu
cere audeant: clim toties in ore habeant, erubescendum si quis sne lege loquatur3deinde si rerum natura non ferat, quemadmodum ipsi quoqu e sa-tentur ut quadrantes duo detrahatur, quaero que
355쪽
madmodu eadem ferre possit, ut distinctis temporibus id fiat λ Praeterea quid si filius illico post
patrem decederet,aut restituere confestim hereditatem vellet, quis unquam istoru monuit, duos quadrantes isto casu detrahi no posseὸ Itaque non mirum est Baldum in d.l.iubemus,C.ad Trebell. scribere, distinctionis istius rationem quide apparentem esse aliquam,sed nullam existente: quin iuris ciuilis veritati aduersatur.& Paul. de Cast. in eadem i.distinctionem illa iure ciuili falsam esse. Quinctiam glossa in d.c.Raynutius, aperte prosi tetur, superiorem illam Canon istarum sentetiam communi & mete & voce Ciuilistarum repudia tam esse: ubi in ista parte Iacobum de bello visumlinerat. sed omnium acerrime Canonillas oppugnat Oldrad.in consi. CC v.prima dubitatio.num. 3, ubi libere prostetur, istam de duabus quartis sentetia aduersari rationi, veritati, & expresso iuri. hqc cnim illius verba sunt. Fulgosus aute in d. l. quaquam,C. ad leg.Falc.eam ex falso iuris intel lectu processisse: idemq; & Cynum & Dinus en sisse. Petrum autem terribiliter in Canon istas in surrexisse. Qua de caussa Philip. Corn.in d.l. qua qua , ascribit, cum illa decreta ex malo intellectu iuris ciuilis pro ccsserint, illa esse seruanda in illo rum soro : at in foro ciuili seruandum esse ius ciuile: idemq; & Petro & Dino placuisse. omnium autem copiosissime Ciuilistarum sentetiam contra Canonistas tuetur Alexander in cons. CXLII. circa primam dubitationem. nume. 9, tom. 2. Vbi dicit hanc partem esse communem: nec illam
Canonistarum decisionem ibi seruandam est e, ubi
356쪽
ius ciuile seruari debet.item in consit. L, circa primam dubitationemmum.IO,II, 12, tom. 6.ubi ait, naturam quartarum hanc esse,ut altera in alteram imputetur,& profitetur se auctores habere Dinu, Iacob.Bat.& Odoire. Quamobrem videndum est, quemadmodum superioribus argumentis responderi posit.Nam quod ad Pontificalem auctorita tem attinet,nos ei & naturam & sensum cominu nem opposuimus: duarum scilicet quartarum de tractionem, & ex altera parte dodrantis reliqua 'tionem, neque fieri, neque ulla humani animi
intelligentia concipi posse. Ad primum autem ar gumentum responaendum est, duplicem quidem eo loco detractionem esse: de legatis scilicet, & si deicommisso.sed si assem hereditarium consideremus unius quadrantis duntaxat. cum enim qua
dringenta tantum in hereditate essent , qui se ptuaginta quinque de trecentis legatis , viginti quinque rursiis de centum fidcicommissariis de trahit : non amplius quam centum qui assis quadrans.est ) detrahit. Ad secundum res pondendum cst, non duas detractiones eas esset sed unicam duntaxat.quod enim praelegati nomine heres capit,non detractionis iure,sea tanquam ex mero leuatoris beneficio id accipit.nos autem de duarum detractionum iure quaerebamus. Ad tertium respondetur,primum ex d. l. Papinianus, s. si impabes, ubi impuberi arrogato duae quartae vario & disti mili ex iure deserebantur: nimirum una ex constitutione D.Pii, altera ex lege Falcidia.& praeterea unus atque idem duas personas sustinebat,arrogati&filij.deinde ex d.l. I,ylenuit. D.
357쪽
si cui plus quam. ubi patrono qui similiter & patroni & heredis personam sustinebat, una ex lege Iulia , altera ex lege Falcidia detractio defertur. Sed tamen quia bis idem debori duplici ex iuro non potest,unius quadrantis adeptione ab alterius etitione per doli exceptionem remouetur. Simi iter igitur in proposito, quando ita Doctoribus' nostris placet, duas quartas vario x disimili iure
deserr1,optionem earum filium habiturum, viro iure alterutram velit consequi: sed non utranque tamen consecuturum.l. cum filius , 76,g.variis, D. de legat.sec.l. I,M. quia autem,D. quod legat. At
que haec quidem ut dixi) responderi sic possunt,
ut maxime concedamus duas istas quartas ex vario & dissimili iure pro manare. Docuimus enim alio loco,ires quartas, & eam scilicet quae de te gatis,& eam quae ex institutione, & eam quae ex fideicommisso detrahitur , uno ex fonte & capi te legis Falcidiae fluxisse.qua de caussa unamquam que earu passim Falcidiae nomine promiscue appellari. ut in d. l. Papinia. ρ.unde si quis,& g. me minisse.Ad quartum autem animaduertendia est, in l. quoties, non esse duas detractiones,sed unam duntaxat: nimirum Falcidiam. quod enim ob le- gatarij viiiii quia solidum capere non poterat, cecidit, non is heres sibi colligit: sed si patrimonij
quantitas tulisset, ad silium, ut caducum, ex lege Iulia Papia delatum fuisset. l. si is qui ex bonis, S. D. de vulg.& pupil. l. si quis solidu, 72.D. de hered. instit. Ad quintum autem iam ante resposum est ex l. iubemus, C.ad Trebel.antiquo iure, hoc est, ante auctam a Iustiniano legitimae quantitatem,
358쪽
liberos fideicommisso grauatos Pegasianam de traxisse, & dodrantem restituisse: legitimam au tem non detraxisse. patet etiam ex l. coheredi, cum filiae,versic.quod si heredem , D.dc vulg. & pupili. Superest sextu, quod omnium acerrimum esse diximus.in quo illud intelligi oportet, anti quo iure, hoc est ante Expletoriam actionem a Iustiniano introductam per l. omnimodo, C. te inofflest.filium querela non utentem nihil pla ne aliud ex patris hereditate obtinuisse , quam quod ei nominatim relictum ab eo fiterat.qua
re sue filio isti nihil erat relictum, nihil soniis se quidem querela omnido habiturus erat: si ue quid ei relictum suerat, totum ei in Pegasana
imputabaturivi ex l.in quartam,D. ad legem Fal cid. perius ostendimus. ac proinde utrocumque casu unicam duntaxat quartam cosequebatur. Atque hoc quidem modo superioribus argumentis abunde satisfactum esse arbitramur. Quod autem ij qui nostram hanc sententiam tuentur, afferre solent ex l.filium quem, C.famil. ercis c. ubi scribi tur, filium quod supra quartam adeptus est reddere compelli : plane extra quaestionem nostram est: quemadmodum in Iurisconsulto nostro, ubi eius interpretationem posuimus, satis dilucide diximus.Illud vero nullo modo praetermittedum est,singularem quendam casum reperiri, quem e tiam video animaduersinat a Fulgosio in J.l. qua quam, C. ad legem Falcidiam. quo casii duarum quartarum detractio summa ex aequitate permitti potest. nimirum ciun filiam cui pater dotem legit;
359쪽
legitimae suae parem attribuit, heres postea insti tuta & restituere grauata est. tum cnim praetcrlegitimam sin quam imputari dotem constat ex l. quonia nouella,29, C. te inoff. test.) aequissimum vidctur, ut Pegasiana in reliqua summa restituon da ei permittatur. quippe, cum id demum in hereditate numeretur, quod mortis tempore in de functi bonis fuit, neque inter vitios alienatum est. I sequens quaestio, 68,D.de legatis secudo. Quod enim Zeno constituit,vi dos in legitimam impii tetur , unde quodammodo ad partem hereditatis reuocari videtur: totum istud ex fictione est, quae contra ordinarij iuris rationem propter querelae odium inducta est.ut in sin.d. l. quoniam nouella, diserte traditur. dotem enim reuera extra patris hereditatem esse, constat ex l.pater siliam, I , D. ad legem Falcid .l. a filia, .D.ad Treboli. Quod vero contra iuris ordinarii rationcm constitutum est,produci ad c6sequentias non oportet. l. quod vero, I , cum duabus seqq. & l.nulla iuris ratio, D. de legib. Sed iam ad consultationem alteram veniendum cst , qua pro corollario quaesitum est:
Si tamen filio suae legitiniae & item Pogasiane de
tractio propicr receptae consuetudinis auctorita tem permittenda cisci, quotam hereditatis parte ambae simul ablaturae essent. na comuni Pragmaticorum cossensu rcceptum est, primum ex a
se hereditario quatuor uncias, trientis legitimarii nomine, detrahedas: tum deinde ex reliquo besse quarta, qus diis sunt uncis.Ita sex uncias nitu dua rum detractionum nomine sibi habitur i. sic enim
video hac rem explicare Bald. Fulgos. & Philipp.
360쪽
Cornan l.quanqua,C. ad lcg.Falcid. & huius sua sententiae rationem hanc afferre, quia cum fideicommissi gravamen cadere in legitimam non possit,i. quoniam in prioribus, 32, C. ic inofflest. consentaneum esse, ut filius lifreditatem restituere rogatus , non nisi de besse restituendo rogatus esse videatur. Potuissent fortasse haud paulo aptius proferre exemplum ex l. quoties , 67, D.ad leg.Falcid .ubi traditur, cum diis subducti nos locum habent veluti clim plus alicui legatum est, quam capere possit, prius Falcidiam detrahi: tum in reliquo secundam subductionem admitti. veluti si qui centum habebat, centum orbo alicui legauit: heres prius detrahet Falcidiae nomine, vi ginti quinque: tum deinde ex reliquis septuaginta quinque,stius dimidiam partem auseret. l.I,C.de infriar.pen. coelib.Sed videamus ne ratio ista con
uenire in Pegasianum quadryntem possit. Nam ut de lege Papia prius disseramus, cum illa de dimidia, aut decima,aut alia parte locuta est: non de assis hereditarij parte locuta est sed de quavis
summa testameto alicui relicta. Lex aute Falcidia, qua Pegasianum f. C. secutum est, nominatim his
utitur verbis: NE MINUS QUAR ΤΑΜ HEREDITATII PARTEM. Vt Pegasana quarta non ad
aliam ullam summa nisi ipsius assis solidi heredi tarii referri possit. Quod cum ita sit, perspicuum
est, Canon istas nostros falso, perperam, & contra diserta legis Falcidiae verba Pegasanum qua drantem ad bessis reliqui rationem referre. Ut Ο- mittam, quod ne natura quidem patitur, quadra tem ad bessem reserri. cum enim quadrans no