M. Tullii Ciceronis Cato maior de senectute

발행: 1896년

분량: 91페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

Manent ingenia senibus modo periri an eat studium et industria neque ea solum in claris et honoratis viris, sed in vita etiam privata et quieta Sophocles ad summam senectutem tragoedias secit quod propter studium cum rem neglegere ami- liarem videretur a filiis in iudiciti vocatus est, ut quemadmodum nostro more male reni gerentibus patribus honis interdici solet, sic illum quasi desipientem a re familiari removerent iudices. um senex dicitur eam sabulam, quam in manibus habebat et proxime scripserat, Oedipum Coloneum, recitasse iudicibus 10 quaesisseque num ilhad carmen desipientis videretur. Quo recitato sententiis iudicum est liberatus. 23. Nun igitur hunc num Homerum, num Hesiodum Simonidem, Stesichorum, num, qu0SI modo Permaneat, i e. 10,

2. nec ea solum in laris et honoratis viris, sed in vita etiam proata et quista clari homrati viri siti Manner, et cheram Lichie der flantlichkei ivgi. c. 4, 12 nec vero ille in luce modo atque in oculis civium magnu33

ben haben Sie werden denticliternund Philosophen enlgegengeselzi, welche ei nisu higes Privat te ben vita privata et quieta et subrenpilegen. gl. c. b, Lib. 3. Sophocles fecit, de grosste irasiselle ichier, in Aibene ausdem au olonos, seb. um 496,

aqua et igni interdicere alicui. T. quasi desipientem. Die An-klage autet aus παράνοια.

42쪽

cAT MAI . e. 7. 23. 24. ante dixi, Isocratem, Gorgiam, num philosophorum principes. Pythagoram Democritum, num Platonem, Xenocratem, num postea genonem, Cleanthem, aut eum, quem vos etiam vidistis Romae, Diogenem Stoicum cosigit in suis studiis Obmutescere senectus an in omnibus his studiorum agitatis nae aequalis ssuli M. Age ut ista divina studia omittamus, possum nominare

ex agro Sabino rusticos Romanos, vicinos et familiares meos, quibus absentibus numquam sere illa in agro maiora opera fiunt non serendis non percipiendis, non condendis frueti h lis. Quamquam in his minus hoc mirum est nemo enim est tam senex, 10 ημψαμ in Lehrgedicti uber tand-

Platonern s. c. b. 13. Xenocra intem, talo nil er Lehre de alten

ren. Mi ilim tamen de Made milier carneades und de Peripateti ker Critolaus ibo, chri, gl. Plutare Cato c. 22.5 an fuit, oder studierien sientini, so lange si lebien '6. Us, semer', rhetoristae obe

I et absolute Ablati des Gerundius vertriti die Stelle des lahlenden

e. 2, 3 5 qui eis enim, qui malisontes praeceptis tradendis cotaedas e vortragi' philosophum saudeat dicere'

che sicli aus de nachsten igenen Bedar de Lebens Metishm G gensata sed iidem in sis elab rant, quas sciunt nihil ad o

omnino pertiner . nemo, est tam seneae, qui sa

43쪽

qui se annum non putet posse i ere sed iidem in eis elaborani, quae sciunt nilii ad se omnino pertinere. Seri arbores quae alteri saeclo prosint, ut ait Statius noster in Synephebis. b. Nec vero dubitet agri cola quamvis sit senex, quaerenti, cui serat, respondere Di immortalibus, qui me non accipere modo haec a maioribus voluerunt, sed etiam posteris prodere.

Et melius Caecilius de sene alteri saeculo prospiciente, quam VIII illud idem: 10 Edepol senectus, si nil quicquam um Urit Andrae tecum, eum ad iiij, unum id sus est, ouod diu vivendo mauis, quae non volt, vides. Et multa fortasse, quae volt. Atque in ea, quae non volt, saepe etiam adulescentia incurru. Illud ver idem Caecilius visiosius: 15 Tumi equidem in senecta Me sermo turrimum, Sentire ea uetate eumpse esse odiosi in diseri sta iucundum potius, quam odiosum L enim adulescentibus bona indole praeditis sapientes senes delectantur, leviorque si senectus eorum, qui a iuventute coluntur et dilig'ntur, sic adulescentes senum praeceptis gaudent quibus ad virtutum studia ducuntur. Nec minus intellego me vobis, quam mihi vos esse iucundos. Sed videtis, ut senectus non modo languida atque iners

stetit aus Bacchien Z- saeclo Mengeli en alter'. 4. Statius noster Caecilius Sta

tius au insubrien de Zei nach gwischen Plautus und Terentius, ei Genosse de Ennius, gest. 168 V. Chr. oeliis Cicerosaei stande seine Omodie in Anselien Zuunierscheiden vo demiser Miser eteit angeliorige episehen ineliter P. Papinius Statius. in Synephebis, die Jugendgeniissees, rete Nachalimnides gri eblachen Drama --μι - M

nander Wir bestigenisur geringe Bruchstucke o seinen Komodi en. 8. Caecilius, de ebengenann testasius. s. idem d. i. caecilius.10-12. edepol - videt. Iam- biseli Senare. 12 qua non volt, videt Das

Surielit an is in diu vivendoenibali . 13. et mira fortuo' quae volset ergangen videt. 1b hoc deputo. Das hoc eisi

44쪽

cAT MAI0R. c. 8. 26. non sit, erit etiam sit operosa et semper agens aliquid et moliens tale scilicet quale cuiusque studium in superiore vita fuit. Quid qui etiam addiscunt aliquid ut et Solonem versibus gloriantem videmus, qui se cotidie aliquid addiscentem dicit senem iteri, et ego feci, qui litteras Graecas senex didici quas quidem sic avide arripui, quasi diuturna ni sitim explere cupiens, ut ea ipsa mihi essent nota, quibus me nunc exemplis uti videtis.

Quod cum fecisse Socratem in sidibus audirem, vellem equidem etiam illud idiscebant enim fidibus antiquit , sed in litteris certe elaboravi. id

l. semper agens aliquid, blei-

in superiore vita, Walirend thres fruheren Lebens ebe sis das holiere Alter erreicliten. 3. quid qui adriseunt, Wasmein ili et denen, Welche . . d. h. einige ternen soga nocti hin Z . . Solonem versibus gloriantem videmus. De hie gemelnte Versaei Plutarct Solon . 3 u. A.

b. litteras Graecas aeneae didiei.

νεσθαι λέγεται καὶ πορρω παντάπασιν ηλικίας ἐληλακως Ἐλληνικα

βιβλια λαβων χεῖρας βραχέα

ωφεληθῆναι. si die Anmerkunget c. i. ε 3. quas pridem, avide arripui.

Vgi cornei Nep. cato c. 3 cv dissimus litterarum fuit. tiaram studium etsi senior arripuerat, tamen tantum progressum fecit, ut non facile reperiri posset neque de Graecis neque de Italicis reluo quod ei fuerit incognitu . 6. ut ea miri nota essent, quibrum nunc eo lis uti videtis Dasscalo setne igenen christe mitδογμασιν Ἐλληνικοῖς καὶ ἱστορίαις geselimuch habe, ergahit lutarch

cantem, eius artis usum sero quam

s. discebant enim Adibus E erganae canere. Fidibus, tibiis v. a.

45쪽

27. Nec nunc quidem vires desidero adulescentis is enim merat locus alter de vitiis senectutis), non plus quam adulescens tauri aut elephanti desiderabam. Quod est, eo decet uti ei, quidquid agas agere pro viribus. Quae enim vox potest esse contemptior quam Milonis Crotoniatae qui, cum iam senex esset, athletasque se exercentes in curriculo videret, adspexisse lacertos suos dicitur illacrimansque dixisse: At hi quidem mortui

iam sunt'. Non vero iam isti, quam tu ipse nugator Neque enim ex te umquam es nobilitatus, sed ex lateribus et lacertis tuis.1 Nihil Sex. Aelius tale, nihil multis annis ante Ti Coruncanius, nihil modo P. Crassus, a quibus iura civibus praescribebantur: quorum usque ad extremum spiritum est provecta prudentia. 28. 0rator metuo ne languescat senectute est enim munus eius

reperis ea ax alteram, quod eorpus faciat infirmius. l. nec nune quidem vires, Dder adulescentis me desidem

vires aduisse entis nune quidem d. i. surciet et wenig siens. Asnunc quidem,urde heissen 'selbs t

tio sententiamum permanet, quibuscunqua verbis uti velis.

eine dii an die dem spreehendennalier liegt, ala die des Sex. Aelius

und de Coruncanius. Es mutile also P. Licinius Crassus gemeint sein, de im d. 121 onsul ari haesel inlitaris eine ejectis lung des Cicero angianehmen. Nichidipse P. Licinius Crassus Zeichnete sicli dureli Beredinmkeit und KennN

chen Rechis aus, sonder de Hiisrulier lehende P. Licinius Crassus Dives, de selion im J. 212 Pontifex Maximus, im I. 20 Konsul War. Iam XXX, e. 1 Facundissimus habebatur seu ausa oranda, seu in senatu et ad popuIrran suadendi ac dissuadendi locus esset, iuris Pontinet peritissimam 12. est proveeta, si machis Fortschritie, natim au. S. Oguen

46쪽

cAM AMB. e. s. 28 29. non ingenii solum, sed laterum etiam et virium omnino ean

rem illud in voce splendescit ni etiam nescio quo pacis in senectute; quod equidem adhuc non amisi et videtis annos; sed tamen est decorus seni sermo quietus et remissus laesique persaepe ipsa sibi audientiam diserti senis compta et mitis oratio. Quam si ipse exsequi nequeas, possis tamen Scipioni praecipere et Laelio. Quid

est enim iucundius senectute stipata studiis iuventuus M. Anne illas quidem vires senectuti relinquemus, ut adulescenies d ceat, instituat, ad omne ossicii munus instruat quo quidem opere quid potest esse praeclarius Mihi vero n. et P. Scipiones et Bavi tui duo L. Aemilius et Ρ. Africanus comitatu nobilium tuu

num fortunati videbantur; nec ulli bonarum artium magistri non beati putandi, quamvis consenuerint vires atque defecerint. Etsi ipsa ista desectio virium adulescentiae vitii essit citur saepius quam senectutis Libidinosa enim et intem D

lies 'sans'. eanorum illud in voce splendescit. in ahniiche Vermischung

rus ciγορηυ s. S. Eu d. Stelle S. 21. 3. et videtis annos, d. i. rota meines Alters.

4. decoruscis Prassilia et sermo quietus et remissua.

quam 2 begiellen aus oratio.

6. Scipionu et Laelio Laelius una Scipio siehen hier ais erueteralter,ilabegierigen jungen Manneri 10. n. et P. Scipiones. n. cornelius Scipio Calvus, onsul 222, fiet in Spanien 212 gege Basdrubal P. cornelius Scipio, dessen Bruder, Konsul 218 fiet ebensalis in Spanien 212. Liv. XXV 32-36. Cic. Paradox. I, c. 2, si 12 werden siepropugnacula belli Punici genanni. Vgi de senec t. c. 20. ab; e. 23. 82. 1 l. avi tui duo L. Aemilius Paullus de Vater des Macedonicus, dessen letblicher Soli de an dem Dialoge telin mende Scipio. uniersie Male Konsul is, Eum et ei- te Malerii mel e in de Schlaebibe canna. P. Afrieanus, gl. e. 6, oris.12 nee ullo magistri non beati putandi. Die se hons te undrichtig ste ur digun des Lelirer standes, die MLaus dem Alienum bestietem 14. etsi Wie vorher an inebreren

47쪽

perans adulescentia esse tum corpus tradit sene eluit M. Cyrus quidem apud Xenophontem eo sermone, quem moriens habuit, cum admodum senex esset, negat se umquam sensisse, senectutet suam imbecilliorem faciam, quam advi 5 scentia fuisset se L. Metellum memini puer qui cum quadriennio post alterum consularum pontifex maximus actus esset, viginti et duos annos ei sacerdotio praefuit, ita diutis esse viribus exirem tempore aetatis, ut adulescentiam non requireret Niliit necesse est mihi de me ipso dicere; quamquam est id quidem sola nile aetatique nostrae conceditur. 31. Videtisne, ut apud Ilomerum saepissime Nestor de vir X tutibus suis praedicet Iam enim tertiam aetatem lio minum videbat nec erat ei verendum, ne vera praedicans de se nimis videretur aut insolens aut loquax. tenim ut ait Homerus, ex eiusu lingua melle dulcior hiebat oratio quam ad suavitatem nullis egebat corporis viribus. Et tamen dux ille Graeciae nusquam

Stelle quamquam, be8chrankend

vinatione x e. 23, 3 46 Ad septuam mimum sannimii parvenu.

nega se umquam ensisse, e

I 2 Possumum igitur esse una r12. tam enim tertiam aetatem hominum videbat. Vgi Schillers

14. eae eius lingua melis arulcior fluebat ratio. Homeris. I, 24s:

48쪽

T MAMR. e. io, o ai. 32 optat, ui Aiacis similes habeat decem, sed ut Nestoris quod si sibi acciderit, non dubitat, quin brevi sit Troia peritura M. Sed redeo ad me. Quartum ago annum et Octogesimum vellem equiadem idem possem gloriari, quod Cyrus sed tamen hoc queo dicere, non me quidem eis esse viribus, quibus aut miles bello Punico aut quaestor eodem bello aut consul in Hispania suerim, aut quadriennio post , cum tribunus militaris depugnavi apud

Thermopylas M'. Glabrione consule sed tamen, ut vos videtis, non plane me enervavit nec adnixit senectus; non curia vires meas desiderat, non rostra, non amici, non clientes, non hospites. 10Nec enim umquam sum assensus veteri illi laudatoque proverbis, quod monet mature fieri senem, si diu velis senex esse. Ego

μοι ἄνακτος

3. quartum ago annum et octo

Cato Durna quinque et octoginta natus incessit e vita, cum quidem

eo ipso anno contra Serv. Galbam ad populum summa conten minis disisset. In dieser Bede, o dernoch inise ruelistucke rhalleniand natim e ties seine citenten, de Lusitanter, gege de vom Pro-praio Serv. Galba an thnen ver-ubten errat an Dros. IV, 2 l: Simulans Galba de commodis ο-rum se actur mors circumpositis militibus unetos 7000 inermes

incautosqu prostravit. 12. monet mature eri enem.

undarei den Sinniinesn man solle

49쪽

vero me minus diu senem esse mallem, tuam esSe Senem ante. quam essem. Itaque nemo adhuc convenire me voluit, cui suerim occupatus M. At minus habeo virium, quam vestrum utervis. Ne vos quidema. Ponti centurionis vires habetis; num id circo est ille praestantior Moderatio modo virium adsit, et tantum, quantum potest quisque nitatur ne ille non magno desiderio tenebitur virium. Olympiae per stadium ingressus esse Milo dicitur, cum umeris sustineret ovem vivumJ Vires igitur has corporis an Pythagorae tibi malis vires ingenii ariet Denique istoi bono utare, uni adsit cum absit, ne requiras nisi forte adulescentes pueritiam, paululum aetate progressi adulescentiam debent requirere cursus est certus aetatis et una via naturae eaque

simplex, suaque cuique pari aetatis tempestivitas est data ui et infinitias puerorum et semeitas iuvenum et gravitas iam con-15 stantis aetatis et senectutis maturitas naturale quiddam habeat, quod suo tempore percipi debeati M. Audisse in arbitror, Scipio, hospes tuus avitus Masinissa quae faciat hodie, nonaginta natus annos cum ingressus iter pedibus sit, in equum omnino non adscendere cum equo, ex quo non descendere nullo imbri,ae nullo rigore adduci, ut capite Operio sit summam esse in eo corporis siccitatem itaque omnia exsequi regis ossicia et munera. Potest igitur exercitatio et temperantia etiam in senectute conservare aliquid pristini roboris.

Pronominibus. 8. cum umeris guatinere bovem

16 audisse scire. 17. hospes tuus avitus, vom a

ter seines Adoptivvalers, Scipio Africanus maior. Masinissa, oni de Numido, im gwpite punischen riege an-sangs undesgenosse de Karthaginienser, pater, vom ah 206 an, treus emundete de Romer. Er

Cic. Tusc. V e. 34, 3 90. Adde

50쪽

cAT MAI0R. e. 11 ε 34-36. Non sunt in senectute vires. Ne postulantur quidem vires a senectute. Ergo et legibus et institutis vacat aetas nostra muneribus eis, quae non possunt sine viribus sustineri. Itaque non modo quod non possunt us, sed ne quantum possum lis quidem cogimur. 35. At multi ita sunt imbecilli senes, ut nullum officii aut omit in vitae munus exsequi possint. At id quidem non proprium senectutis vitium est, sed commune valetudinis. Quam fuit imbecillus P. Africani filius is qui te adoptavit quam tenui aut nulla potius valetudine Uuod ni ita suisset alterum illud extitisset lumen civi latis ad paternam enim magnitudinem animi iudoctrina uberior accesserat. Quid mirum igitur in senibus, si infrini sunt aliquando, cum id ne adulescentes quidem effugere possint Resistendunt, Laeli et Scipio senectuti est, eiusque vitia diligentia coimpensanda sunt pugnandum tamquam contra momborum vim sic contra senectutem; as habenda ratio latudinis nutendum exercitationibus modicis tantum cibi et potionis adhibendum, ut reficiantur vires, non opprimantur. Nec vero corpori solum subveniendum est, sed menti atque animo mulis magis. Nam haec quoque, nisi tamquam lumini oleum instilles, exstinguuntur senectute. t corpora quidem exercitationum defetiga statione ingravescunt, animi autem se exercendo levantur. Nam quos ait Caecilius mini iusto senes,

mus, aedis quantum Possumus

quidem. uod non possumus haustvo cogimur ab eogi aliquid et eiWas Met unge werden die in ne quantum possumus quidemen thallene egation herlehi te ha uel aus das erste Glied non modo, 'nielii nur nichi, sonderia li nitar, ei Gebrauch, de nur an stati- findet wennaei de Salge in gemelnschantiches radikat haben unddies cim z.esie Gilade Mehi. 5. a multi . . . neue Elii endungde Gegner. Die Ant ori aratis gleb das Folgende At id quidem non proprium senectutis vitium est.

8 p. Africani lius, is qui te adoptavit. Er hie auehi. Coin lius Seipio Asticanus. o. e. 6, 19.

9 nulla potius valetudine, s. c. 3,

tam nullam putarent. altorum illud aetitisset lumen civitatis, 'es Ware in thm ine

seine Valer P. Africanus. 22. Caecilius, de obeler abnie

SEARCH

MENU NAVIGATION