De Aristarchi studiis Homericis

231쪽

- 202 irrisionem invento. In qua re eum non tantum philosophi sed medioeres homines et rhapsodi praecipue ne docti nec ingeniosi sibi partes sumerent iure nostro Opinamur, iam tui pingues plurimas fuisse desensiones, quales usque ad extremam aetatem suisse cognovimus. In melioribus Socratici temporis

laudatoribus, si Xenophonti fides est Glaucus et Stesimbrotus 20 suerunt, quorum hodieque aliquot sed exiguas habemu solutiones Sehes A, 636. O 193. Q 76 cs Aristot poet. XXVI, 23. q. . Ac prudentibus prolaeto opus sui poetae defensoribus. Etenim exortum erat novum genus reprehensorum, et

laudi quidem vatis illis vetustioribus periculosius. Hi enim

non impie eum cecinisse laetabant sed inepte versum versui repugnare, sententium sententiae nou distingui vocabula similiter significantia, horrere tribligine Sophistas dico. Hi ait eoarguendum nati homines poetas quoque traduxerunt in quibus gloriolae suae abunde satisfacere poterant. Sinionidem ut ostendat in eodem earintne sibi contraria dicere, quam carpeie instituat Protagoras ex Platonis dialogo p. 339, C notissimum. Quod pro similium exemplo est Euripidem in vocabulorum minutiis Aeschylum eoarguentem ad sophistarum morem effinxit eomicus. Denique Aristoteles σοφιστικον ἐλέγχους narrans non omisit de iis dicere qui Homerum redarguerent atque ut reliquis eorum argutiis sic his medicinam paravit, i. Sophist. IV, 8. Poet. XXVI i. Verum ne omnia quidem malo consilio ab iis excogitata sunt sed cum grammaticam doctrinam primi, inchoarent, quippe qui rationem potius quam usum spectarent. multis in Homeri arminibus offensi sunt, quibus explicandis imperfecta ars non sufficeret. Ex quo genere equidem puto illud suisse, quod in imperativo ιῆνιν ειθε γε Protagoras vituperasso traditur. Vid. Spenge συναγ τε . p. 44. s. Herodian schol. Il. 280.205 Alterum genus hominum, qui ingenii ostentandi gratia res

, ois p. LXVIII. Liscovius liber die ussprache de Griechi-achen p. 196.

232쪽

personasve ab Homero fictas invaderent ab eadein radice propagatum erat rhetores. Qui cum in laudando a vituperando acumen aciemque exercerent Cie. Brut. e. 2. Foss. de Gorg. p. 33, saepe Homerica tractanda sumserunt, et ita quidem non

nunquam ut quae ille laudasset ipsi extenuarent, quae ille vituperasset, ut Cyclopem Thersitem es Geli. XVII, 12ὶ ipsi laudibus exaggerarent i AEt vidit haec aetas qui utraque ra-

Certa res est captiosas inusinationes rhetoruin sophistarumque studiis maxime auctas ac celebrata esse. Unde vocabula plura in hae re

ἀπολογεῖσαι et aliis locis CL Aristot rhetor. I. 3, 3 δίκη δὲ τὸ λ κατηγο- ρια, ὁ δε απολογίας v. II. 22. . . II. 23, 14. rhet. m. I l. VII. Deinde ἔνσrεισις, ἐνσrαrικοί. s. Aristot et soph. IX. 6 εἰ di οὐ ἔχουεν καὶ τὰς λυσεις εχομεν ' it γὰρ roorio ἐνσεάσεω χὐσεις εἰσii XV, 14. 15. XVII, 20. rhetor. II. 2, 7. H. 25. II. 26, 4. Dion rhet. III. I. l4. διε βήHMν tuoque et διαβολή, quae haud rara sunt in hac re, possint a rhetoribus iacta videri, V. Spenge συναγ. εχν. p. 95. 96 fortasse etiam φέγε in V. Aristot. rhet. I, 3. 3. Sed de hoc non pugnabo. De vocabulis autem λύειν λύσω res certissima nae in scholiis re suentissima de dissolvendis tuaestionibus unde Σωσίβιος ὁ Θανυώσιος Drικο apud Athenaeum de dissolvendis vero sophistarum captionibus apud Aristotelem propria: δείει ἐν σοφισrικὸν λογοκ, rhetor. III, 2. 13, et in libello de elenchis sophisticis

233쪽

204 20 tione adversus poetam pugnavit et rhetorum artificiis usus et

sophistarum argutiis Zoilum Amphipolitanum. Ad illud genus pertinebat eius φογος χυμ ρου, ad hoc libri qui apud Suidam

dicuntur, circi τῆς του Dia oo ποιήσει ν λογοι ἐννέα. Strab.

lib. VI p. 27l salsum et umque esse demonstrans multos fluvios subter mare per aliquod spatium labi integros plures affert

qui talibus sabulis fidem habuerint: Ἀλήφειὰν i, inquit, κωλ

λος ο ὐ τευ ἐν τέ ενεδιων ἐγκω ιιιον, σιν D. ενεδου ειν. τον Our eo q/εγευνούς υθογραφον i. e. eiusmodi fabulam Zoilus propinat is qui Homerum ut sabulosum poetam vituperare ausus est. In quo miror, olsum sibi persuadere potuisse p. XCII ultima verba non ' Mζρον Nyco os MD-9orec νον, in quibus vis sententia est ad marginem releganda esse. Reet Strabonis Deum intellexerat Hardio in Memor.

Aead Inser et Litt. . VII p. ST 3. In mente habuit Strabo ψογον Uti ρου, quae haud dubie declainatio crat, a Suida inter

Zoili seripta commemorata atque a novem libris adversu Homerum secreta. Ex eadem declamatione putaverit desumptuni esse liuo Longinus servavit. IX. 4 τοὐς, Κιρκης συοφορ- 20 'oviairoi ς, οἶς ο φ, λος ἔφη χοιριδι κλαίοντα quod habet dolorem rhetoricum. En specimen fabulae quam sabuloso poetae exprobraverat. Novimus praeterea rationem eius ad Homeri reprehensionem pertinentem cuius fragmentum serva-

234쪽

- 205

uo τῆ αραν re τι ς Ἀθηνας . Hoc quantivis pretii rustulum clarissime patelaeit quid in illa declamation effecerit Cyclopis precibus 52Si ita Deo immortales commotos esse, ut eum antea ex sociis quidem complures Ulixes amisisset, sed navem adhuc nullam ab hoc demum tempore omnibus et ami- eis et navibus orbaretur quod ipsum Polyphemus, Dis scilicet

gratiosus impreeatus erat: δὴ ur 'Oδυσσῆα πτολιαοργιον ικad' κέσθαι 'ctu Do ιιo ρ ἐστὶ φιλαγυς, ἰδέειν καὶ κέσθαι olκον ἐυκτιώενον καὶ ε ν ε πατριδα γαιαν, ὀφε κακευς ελθοι, λεσας αα πάντας ταίροις, νηις α αλλυιρiης ευροι δ' ἐν πν iacira ἔκφ 3. Non concedo Volsio. quibus potissimum in rebus Homerum allatrarit Zoilus, parum eonstare Mendacia sabularum in il elamatione adversus poetam omposita ludificatum esse supra constitit. Qualia vero in novem istos libros congesserit ridicula ne hoc quidem latet. Partim enim excitaverat, quae in Deorum heroumque moribus, partim quae in arte poetae, par 208tim quae in ratione eius carpi possent. Singula fragmenta primi secundi, tertii generis recensebo Apullinem vituperavit, quod dicatur sagittis mulos primum et canes adortus esse: quasi vero tam vehementer irasci deceat Deum ut ne a bestiis quidem abstineat, Heraclid. alleg. Hom. c. 14. In illo, quod Aehilles dicit L 203 9ροτερον δὲ κέραιρε, quod deinceps eXereuit plurimos, Pelidae bibacitatem perstrinxerat Plut quaest.

imae tamen rhetorum nugae videntur adducere potuisse lepida mythologorum capita, ut vel serio Cyclopom pro prudente Omine vendit rent. Serv. ad Aen. III. 636: Hio Polyphemus vir prudentissimus fuit. et ob hoc oculum in capite habuisse dicitur l. o. iuxta cerebrum, quia prudentia plus videbat. Verum Ulixes eum prudentia superavit et ob lioceum coecasse fingitur. Longe aliter Aristarchus vid ADOllon lex Houa. B. γεμι-υν. Supra D. M.

235쪽

- 206 eonv V, 4, 2. Immensum eiusdem luctum increpat a 22. v. schol. - De arte poetae haec sunt quae vel Rccurate perpensa iniucundas ridiculasque imagines ante oculos constituere, vel sine ratione vel adversus rationem ficta esse persuadere voluerat. X, 209: καὶ et ore δὴ χρυσεια πατηρ ἐταινε ταλαντα,

κωῖλος δέ φησιν τι αλλ' ὁ καπνὸς ἄνευ φέρεται - Ε, T

τέ ποι Hi τι λέαν γελοι υ πεποέηκεν ἐκ τῶν εὐμων ιηιῆ- δον και διιενον υρ, ἐκινδίνευσε γὰρ a καταφλεχθν να ὁ ξριος. Sic argutari licebat in eo versu quem idoneus profecto iudex Virgilius supra modum admiratus et identidem imitatus esse dieitur. Macrob. Sat. V, 13 - Sine ratione fictum visum illud, quod in Ciconum impetu ι, 60 ex singulis navibus par foet

rum numerus interiisse dicatur, , υσπερ ὁ ἐπιτάγιι ατος . Rationi contrarium visum quod K, 274 Ulixes cum Diomede 20 egressus ad Rhesum ecidendum magnopere gaudeat ardea a Minerva missa, de qua poeta: υκ δον φθαλιι OIσιν - αλλα κλωγζαντος κODGaν. O male finxisse poetam etenim latero volentibus alitis clangorem sinistrum me esse. Similiter , 20 ubi Idaeus et Phegeus fratres in curru contra Diomedem pugnantes inducuntur Phegeus Diomedis hasta ictus caeditur: tum alter timore percussus a curru se proripiens aufugit κατ

Denique grammatica reprehensio est ad A. 129 ει κέ ποθι Ζεi ὁ ῖσι πόλιν εὐτεθεον ααλαπαξαι nono δε ὁ ωιιφιπο

236쪽

igitur Zoilus quamquam ineptas proposuit quaestiones, tamen

aliorum exempla secutus est, ut verissitne olfium dixisse a bitrer, eum nihil admodum praeter ceteros peccavisse ' 3.

Quod uuin restat in schol P, 204, pertinens ad 200, non intelligo. CXCII. Sed de hominis ingenio ac moribus minime mihi cum viro egregio conveni Primum quod dicit rabiem addidisse . Oe non video unde olligi possit nisi ex veterum admodum incerta perguatione, qui plurimi sando hominis memoriam tenerent ac declamatorum exagger tionibus pollutam, quorum fidem dissentientes de taetra eius morte narratiunculae testantur, Linaries ad Fabrio I p. 560. orphyrius quidem. eui quae in scholiis Homericis de eo tradita sunt debemus eum γυμνασίας ἐνεκα scripsisse ait quamquam, ut mox apparebit, ne hoc quidem accurate dictum arbitror. Ex vocabulis quibus in poeta aggrediendo usus St, γελοί ος, eoπως nihil asperius de homine colligi posse contendo nam haec vulgata fuerunt in excitandis captiunculis. Quod si quis illud asperam eius Orationem siguificare reponat, quod est in schol. , 22 de Achille

ri ἔθη ποίησεν ne ea quidem nova eius loquendi ratio sed proverbialis: Aristo apud Sext. Empir. adv. Mathem. VII. 12 ocrove γὰρ Io Irθας α κα παιδαγωγους πίπτειν Addit deinde olfius illa ni rabiem prosectam suisse ab acerbitate et pravitate antini.' An cogitari potest, pravitate animi quemquam insectari priscum scriptorein cuius nec de vita eo de saetis quidquam constaret Quasi quis hodie malivolus in Ulphila carpendo sibi plaeere posset. Admonet olfius de et Testamenti reprehensionibus. At ne hae quidem a pravitate animi prosectae, sed a Pe suasione rationum. Quod vero in Sallustio Cicerone, Virgilio lactum est si ui succurrat id et fieri poterat iustius et laetum est partim perversa linitatione partim studio civili et aemulatione artis. Iam ut d Zoilo dicam quod sentio, non graviter reprehendit, sed id quod Dagmenta ipsa dentonstranti irrisit, non Homerum sed studia doctorum. In eo si multi non intellexerunt cavillatorem idem ei quod Platoni accidit. At, inquit. non uno eiusmodi contentus fuit opuseulo, tria novimus Homerica novimus praeterea adversus Platonem eum atque Isocratem scripsisse. Hocide tactum, quod non animi causa scripsit, sed disciplinae Philosophum fuisse Suidra tradit , ἐν εω δὲ ν καὶ ιλοσοφος. Qualis vero philOS Plius Videlicet Cynicus Aelian. V. II XI, is ἐκαλεῖε δὲ κωῖλος - ror Atto ἐκ rορικος quo nomine quem aptius significari putabimus quam is torem, qui idem esset innicus Et lege mihi Aelianum, qualem eodem loco hominis habitum depingat merum agnosces cynicum. Ergo si Di geni ut censeo et maxime Menippo similis erat Zoilus. σπουδογέλοιος suit. et dictorum scriptorumque eius idem cum illis olor, idem consilium.

237쪽

2l si . . Quantum vero immodestiae a potius impudentiae his tortuosarum quaestionum captatoribus posteriore grammatici iure adscribi posse arbitrati sint ex memorabili scholio

2il tamen hi versus Aristotele antiquiores, immo quaestio ipsa versibus adhaerens iam Aristoteli tentata, Poet. XXVI, 22. Similis prorsus eiusdem grainmatici observati K, 372 τι

βαλεν si δ' patiaoτεν, o, δ' hi αρτανε φιστος' pro γῆ λακαὶ ωος ιιαρτεν, D - . Certe Virgiliomastix talia ausus est Serv. clog. II, 23 Sane hunc versum male distinguens Virgiliomastix vituperat Lac mihi non aestate novum, non rigore desit, i. e. semper mihi deest . De Aristonici observationibus quidquid iudicaveris demonstrant tamen grammaticorum de vetustis quaestionum professoribus iudicium. Quo magis mirere, quidni una cum invalescente accurata Alexandrinorum scientia diligentique poetarum interpretatione hi lusus abiecti planeque exstincti sint. Quod tantum abest ut factum sit, ut et Alexandriae retenti traetatique et postea Romae aliisque studiorum deversoriis naviter culti et nil ultima saeeula propagati sint. Sed Graeei quidem grammatici praestantiores, quales enodotus, Aristophanes, Aristarchus fuerunt, neque videntur haec pleraque in commentarios suos recepisse neque istos arti nostrae conditores quibus ex integris atque illibatis novae disciplinae sontibus plenam ac copiosam doctrinam haurire licebat, quibus primum rudia et confusa exemplaria ordinanda, distinguenda, perpolienda erant minutiarum libido vel invadere vel delectare poterat si quid autem se offerebat vere in i peditum ut nisi captiosis artibus enodari posse non vider tur tum non hanc quasi gratam ostentationis Oeensionem arripiebant sed medicinam habebant, quae ab neutulis, omnia sol-

Novem eius libros adversus Homerum ipsos ut inseriptos suisse 'oso. ρ μασειξ, ut Licinii liber Ciceromastix similiter Carvilii Aeneidomastix Ceterum illa omnia ad unum eundemque Zoilum pertinere patet.

238쪽

vere paratis grammaticis nunquam inventa esset, eruditam aesimplicem - θέτησιν. Illustre traditum exemplum est Aristarehum in dissolvendis quaestionibus, quae sibi inane viderentur minimo gloriolam quaesivisse. Quid enim responderit te percontantibus, cur in reeensu navium a Boeotis potissimum

poeta initium ceperit, apud scholiastam ad B 494 legimus hi,e modo: ἰρκται δὲ πὸ otioτων κατα μὲν ' lσταρχον οὐκ D

κα ἀπ αλλο ἔθνους ξρξατο, ζητου/ιεν αὐτὴν al-τέαν τῆς ἀρχῆς. Audin' virum sobrium atque in melioribus

exquirendis occupatum cum molestos argutiarum scrutatores

aspernatur atque eludit Eiusdem generis exemplum praeterea est is 489. Narrat ibi poeta Antiphum, Priami filium, in proelio Aiacem hasta petiisse, eam vero, cum ab Aiace aberraret in Leuco Ulixi socio Da7ρος haesisse. Hi quaesti suit id

quomodo seri potuerit, eum ex ordine exercitus Graeci constaret Ithacenges haudquaquam stationem prope Salaminios habuisse. Quidam solvunt pessime, ταῖρον non esse socium Reduniverse amicum alii melius, in proelio Ordinem exercitus e0nsundi. Quid Aristarchus - ὁ ποιητικὸν παραιτεῖται , talia in poeta ne quaerenda quidem esse Attamen haec non prorsus neglexerunt, si qua sorte ad utilem observationem ansam praeberent. Sic quod de σεληνη φαεινὴ quidam sibi ineptum invenisse videbantur, hoc poterat admonere doctiores, ut Aristarchum admonuit, ut de vi ac potestate epithet0rum perpetuorum dicerent. Si quas Aristonicus in geholiis tangit quaestiones, quae paucae sunt, aut ad verborum potestates definiendas receptae erant, ut , 5, ubi sine dubio de significatione voeabuli ἐκ is exposuerat, aut ad lectionem expediendam vel confrinandam Γ, 379 K, 447, aut ne poterant quidem in commentariis praeteriri quod explicatione necessario egent, ut de versu παρ λχηκε πλέων Dd, των Do ιιοιράων Κ, 252, et de Pylaemene V, 43, quae sunt quidem quaestiones, sed graves tralanecessariae ac longe ab istis argutulis segregandae. Item alia quaedam attentum Ieetorem iure offendentia vel semel excitata

239쪽

pungentia Z 3l et 335. II, 116. II, 850. X. 208. Z 262 - D. 343. Aliquoties etiam aliquid concedere debuisse communi studio intra apparebit. . . Primam attulimus causam, cur rem per se inutilem, ned utilium observationum saepe indagatricem, noluerint plane ex hominum memoria elabi. Sed efficaciores tamen aliae causae erant atque partim decori ac dignitati litterarum minus ace0mmodatae Aecepimus in Alexandrino Museo aliisquo loeis ad philosophorum et rhetorum morem grammaticos quoque ambulantes de rebus suis disputationes instituisse Strabo XVI p. 93

tum habemus, tum ex Vitruvio V. l. de palaestris dicente hoe modo: eonstituuntur autem in tribus porticibus exedrae spati inae, in quibus philosophi rhetores reliquique qui studiis delectantur, sedentes disputare possint. Reni doete illustravit Oronovitis de Mus Alex in Thes. Gron. . VII p. 2742. Hic igitur quamquam in vegeta, qua plerique utebantur, memoria multiplicique doctrina aliquanto doetius quam hodie evadere poterat disputatio atque, ut non uno loco apparet ex Gellio re vera evasit ut nimis inique de hoc genere existimari nolim

quamquam de rebus ad universam grammaticam pertinentibus collustii poterant, librum quoque secum serebant Gell. ΙΙΙ, . VI. 163 attamen multae huius perosae doctrinae partes et solidissima quidem aut non poterant ibi tractari aut male. Vix igitur dubitandum est quin sine eommentariorum bibliotheearumque adiumento conversantes grammatici haud raro ad 2lcminutias lususque ingenii delaberentur. Quid porro illi ancil- ριτα Γριο υντες Μουσώον εν arctoo in syssitio suo disceptaverint non aeeepi quidem sed nescio quomodo patulas Ruresadini venti quaestiuncularum susurrus adstrepit. In conviviis enim eruditoriim quae apud utrumque populum requentissima erant proponendartim olvendarumque quaestionum pervulgatus mos et quasi propria sedes suit. Postquam enim ad epulandum oenti edendi libidinem exuissent bibendi inditissent, tum Dissiligo by Ooste

240쪽

mensis remotiου ), poeulis ministratis, ad doctam garrulitatem sese accingere quippe neque muti esse poterant, homines praesertim Graeci quos in litteris quoque omnium loquaeissimogesse Strabo prosessus est, neque difficiles iis et convivandi hilaritati parum aptae disputationes placebant Plut Sympos qu. I, 1. min. e. 3). Neutrum decere ex ipsis philosophorum scholis retulerant, in quibus do boni convivae virtutibus multus germo esse con8ueverat Plut Sympos. u. , , ' ). s. Cic. ff. I, T. Quare si quis natura esset tristior atque adserici os traetanda disseilior abstinebat sese in convivarum metu ab hoc genere ludicrae eruditionis ut Isocrates, qui cum in convivio a sodalibus raretur, ut aliquid in medium de eloquentiae suae sonte proferret, hae venia depreeatus est Quae praesens inquit locus ac tempus exigit, ego non alleo quaealbego alleo, nec loe praesenti sunt apta nec tempori . Sic rem narrat Macrobius Saturn VII. I, mutuatus a Plutarcho Sym- ΡοS qu. Prudenter Isocrates iure insipientes, qui aliter agerent, vituperati. De eiusmodi intempestive docto Gellius I 2 .Erat ibidem nobiseum simul adolescens philosophiae ge-etator diseiplinae ut ipse dicebat, Stoicae, e loquacior impendio et promptior. Is plerumque in convisio sermonibus, qui post epulus abstri solent, multa atque immodica de philosophiae doctrinis intempestive atque insubide disserebat et reliqua, quae apud ipsum Gellium legantur, vivide ut solet, ut lepide reserentem cs. XV, 2 . - piet. Ι, 26. . II. 19 8. At quam requentia per omnia saecula cruditorum convivia suerint, non ex nostra consuetudine diiudicandum est, sed ex ipsorum usu ac moribus pernoscendum. Nam et philosophi

tereo. Sed apud Virgilium Aeneas sata sua reginae enarrat, Postquam prima quies epulis mensaequo remotae. ' ζητεῖν si ἐνδεαῖς διατριβαῖς περ συμποτικων καθηκόκτων, καὶ ris

rant Aristoteles, Speusippus, Xenocrates, Athen. I p. 3 s. Hortim et similitim ad irrisionem pertinebat Gnathaenae νομος vianorino Atb 5bb. b. 14.

라틴어 텍스트