Hugonis Grotii Annales et historiae de rebus Belgicis

101쪽

ne ad Imperatorem injecta. Casimirus interea diutius in Geldria moratus, aere non satis parato, quod militi Blvendum erat, magnum a eutatae moliebatur. Ejus adventu Belgarum exe

citus quadraginta peditum, Viginti equitum millia habuit: quibus cum copiis Francisci auxilia opperiri, deinde Ioannein circuimidero lentum nimis consilium crat, satis certar tamen sipes si i cipi potuisset. Sed illa longi temporis peccata, honorumque nimia & divitiarum aviditas, de utrisque abutendi libido , quae Belgas antea His .

panis in servitutem mancipaverant, eadem Pr pinquam tunc dc in conspectu libertatem avere re. Hamoviorum enim & Atrebatum cum Flai dris contentiones eousque. arierant, ut rama

publici cura singulae gentes tributa in proprios

usus retinerent. Manante latius exemplo cohortes aliquae jam dudum otio lascivientes cum stupendio fraudarentur a republica secesserunt, a cano ducum instinctu, qui non satis sibi in dignia talibus profecisse videbantur. Hic igitur in1les occupato Menenis Flandriae id municipium est circumjacentem agrum rapinis incursat. Ad huc intra Privatam audentiam vis statura sperabatur, cum subito praecipuae inter tribunos auctoritatis Montigniacus suscepit regimen , & in Atreb tum factionem tranuulit. Adversius eorum injurias Gandavenses proprias cohortes conscripstare: sed in hoc milite domi feroce, bellorum rudi, non satis praesidii ad prohibendas inimicorum populationes erat. Ita autem illi ebant, face dotes Gandavo per vim & seditionem expulses apud se stulare : nec potuisse negari propter sanctimoniam ordinis, aut sortunae ipsorum imdignitatem , supplici turbae alimenta, quae, cum juri

102쪽

A N N A L I V M , L I B. III. 83juri Iocus non esset, a bonorum ereptoribus a mis se reposcere. Hoc belli obtentu nam in apertam hostilitatem dissensiones transiere) pr. dae quotidie ingentes agebantur : donec Casimum Flandri Eccito militem G.eo accepere, stipe dium de suo polliciti, cujus tunc magna ubique Penuria erat. Ipsiuin principatum sperasse & vanitate gentis, atque rerum eventu elusus creditur. Sed Franciscum ea tempestate Haenoriae oppida attinebant. Id ille Lalamio ejus regionis praes eta gratificabatur, gnarus quorum sponte V Hisset. Equites paulo plures octingentis, peditatus sex millia adduxerat , Gallicorum minuutuum ejectamenta: quos post inclemens iter, re

violata passim hospitia captis aliquot castellis , dc autumno jam procedente, apud Binchium odipidum deposuit. Id obsidio & oppugnatione nipotestatem venit pretium temporis vile. Ipse Monte Hae viae urbe plerumque morabatur, non sine indignatione, quod attributa praesidiis loca oppidani non traderent: oratusque ut ad Belgarum exercitum accederet, prius se vent rum negavit, quam idem faceret Casimirus: cmius Gandavensi prosectione non mediocriter os.fendebatur Parina , amicus jam ante, dc tunc Competitor, exardentibus ad contumelias usque odiis. Nec demotus est sententia, demonstrande

quamvis Mathia & Arausionensi , letaque Ai gliae regina, Flandrorum & Casimiri factuin sibi non probari: quin ultro passis dilabi militentsuuin ad Montigniaci cohortes. Ita duces duo, commune Belgis auxilium polliciti, accessere partibus in exitium ejus maris: nec multo post Dux Andium in Galliam, Casimirus in Angliauissigressus, alienae reipublicae bona malaque rellia

103쪽

84 HVGONIS GROTII querunt. Sed dis denti Gallo Belgae, quos ille A illius nomine alii principes ingrati amni reos

agebant, si pax cum Philippo confieret, decreta, re statuas, & honorum inania pollicentur: quod si ad alia veniretur consilia, ipsius ante ceteros eam rationem habitum iri, quam dignitas ipsius& summo reipublicae tempore impeuium benem cium postularent. Is suu rerum status, cum I annem Austriacum rapuit vis morbi subita, quam facile receptabat aeger animus, & sortuna iratus. QtIippe cum egregiam sibi, non ex vitiis hostium, victoriam vellet, impediri gloriam sitam ab inimicis, quos in Hispaniae regia plurimos habebat, supra quam Valetudo ferret, i dignabatur. In literis certe interceptis contumax desperatio apparuit : & paulo ante Scoved nem,intima ejus curare solitum in Hispania,Phia lippus clam occidi jusserat, ut apud magnanimi juvenis cogitationes periculose sollertem. Nam supra n talium sortem Tunetense quondam regnum , tunc & Angliam sperasse manifestus, de cum Loth ingis in Gallica aula praepotentibus,clain Philippum, sociasse consilia, facile dc res Belgicas in se versurus timebatur. Vnde nec V neni suspicio abfuit, incertum tamen unde dati, quippe inventis sacerdotibus, Romanae professi Dis, qui suam in hoc operam patriae imputarent.

Anglos alii suspectabant, non ita dudum supplicio affectis, qui inde immisit in ipsum per lores

dicebantur. Regendum militem residuasque umbes Parmensis accepit, ipsius primum Ioannis ac militum voluntate, postea & regis imperio , ingenii tectiox, dc ex Italia afferens fidei usiim , dc peritiam simulandi. Terrere norat, dc ignos. re,Verab arte. qui bin Belgae caperemur. Itaque

104쪽

cum nullius armis tantum debeat Hispania, plus tamen hominum studio consecutus eu: persccitaque rem dissicillimam post libertatem, ut domunationi faveretur. Hujus occultis suscitationubiis dissidia gentium vehementius etiam exars re, maxime posteaquain de civibus aliquot siun- tuin supplicium est, qui, ut Atrebatum urbem ad

Concordiam reducerent, coitionem ausi erant intestinam. Nec tamen Arausionensis destitit omnia malorum remedia experiri. acrior iis

coercendis quorum crimina ipsius ad invidiam redundabant: dc jam Gandavensibus persuaserat , utrestitutis sacerdotibus in foederis leges redirent : deinde ad Montigniaci milites, dc Atr bates conciliandos diligentiam vertebat. Sed P tuit primo res amplecti ultro causas secessionis, eoque implacabiles: quod Flandrorum animos iterum efferavit, Imbisio summum Gandavi in gistratum per vim adepto, dc coetera honorum Vocabula, quibus Vellet, largiente. Casimisi ii

terea equitatum tutum iter orantem Parmensis

emisit: inde securus hoste nunquam obvio D jeetum ad Mosam praesidio invalidum circui Venit, dc oppugnationem aggreditur. Manente ejus urbis obsidio imperator, ad quem relegatam fuisse pacificationem diximus, Coloniam Agrippinensem legatos miserat: eodem Hispanus Dux Terrae Vae cum regiis mandatis, dc a Belgis

Arscholius aliique convenerant. At Arausi nensis, qui nunquam dubitarat omnem cum Rege pacem in suum periculum fore, divulsa tunc Belgica, tot inter partes medius ipse, atque eo cunetis invisus, ne pariter hostibus Jc inimicis

dederetur, haud temere metuebat.' Sed adversari

colloquia dc judices Germanos, durum atque im

105쪽

e. Occultius, quo eadem cVenirent, curabat

postulatis de religione insisti, quaeque alia Regem concessurum nemΘ siperabat. Ceterum p tuisse eo tempore satis aequas conditiones obtineri credibile est, nisi privatis pactionibus nomnulli pacem publicam corrupissent. Et Parme sis, quamquam bello intentus, monere non d sinebat noVorum cupientes, ut celeri poenitentia ratiam Occuparent. Ante alios Lamota Phuppo conciliatus Gravelingam Flandriae oppidum , cui praeerat, eo traduxit, acceptaque pMciscendi potestate, illexit alios, clementiae regiae laudator dc exemplum. Suas deinde copias octo ea millium erant) non exiguum partibus robur Montigniacus addidit, aeris penuria, dc quod ex merito in Belgas poenam metuebat, L novi imminente. Atrebates & Ηamovit alia. quamdiu nutavere: tandem perscriptis conditi nibus ad ceteros Belgas, ut si vellent iisdem ut rentur,cum Parmensi transegerunt: simulque Inrisiila, Duacuin, & Orciacum, Flandriae illius quae a Gallis diu possessa , & postquam ad sit

- principes rediit strinonem inde retinet, civitates,

quibus haec privatim a Belgis dissidendi causa erat, quod in concilio proprium jus suffragii non

impetrarent. Pacis leges cultum Latinae religi nis, solitum in Principem obsequium,Gandavei sis istaris comprobationem continebant: & ut res intra tempus dimisso milite peregrino, regia expecunia;in quam contribuerent nationes imp rio redditae, civium exercitus, ad ea quae conu nerant propugnanda, conduceretur: de praefecto rex dispiceret : interea Parmensi cuncta obed xent. Ita maximum militiae robur regiis paribbus Walamo accessere, gens laeta bello, re cujus

106쪽

ANNALIUM, LIB. III. Ututo periculis Hispanus uteretur. Issue jam finis

, omnino concordiae Belgarum ad vetius externam, dominationem fuit. Ea nimirum firma demum i societas est, quae spes easdem, aut vincula plura, quam dissentiendi causas habet. Commune Beui. gis vix quicquam extra odium Hiseanomin: quo, Impulsi pacem fecerant Gandavensem, praecipuisi ad suadendum facerdotibus. Mox potentiam sibii. quisque & contrarias per vias certabant. Armsi . ncnsis & qui cum illo conscii erant eadem quae. Egmondus & Homanus meruisse, regi dissidei bant. Hinc omne consilium se suaeque religionisi sectam firmare, quam ad rem gratiae peregrinae

, qaerebantur. Pars altera , cujus crimen non

erant belli primordia, fidem Principi servare,

fidem Romanae religioni, veriti maxime ne aliorum impetu longius raperentur. Sic illos temere cohaerentes eromptum divellere Philippo fuid, si hoc unum satagentibus, Hispanicum terrorem amoliretur. Vbi horum votis satisfactum, ceteri ultra tendebant, cuncta inter Belgas suspecta diu, deinde hostilia fuere: nec unquam Postea religiones coaluerunt. Tandem res accidit haud sane in lans, ubi semel in partes itum est, ut qui eiVibus noluerant cedere, Violatis pactionibus sub externa imperia adigerentur. Verum, Omnium animis in pacem inclinantibus , facile . Mausionensis intelligebat singuloruin imprudentia dissolvi rempublicam, ni in tempore o viam iretur. Idcirco solita usus diligentia Trojectum Batavorum se contulit, & saluberrimo ad res sitas consilio evocatos ordines ejus nationis,

tum Geldriae, Hollandiae, Zelandiae, Frisiae ejus quae citra Lauicam flumen & ejus quae inter id flumen & Amasium est, arctiori omnes faedere

107쪽

83 HVGONIS GROTII illistavit. Summa haec erat: indivulsos nexosque inter se, haud alia republica, quam si una gens ellent, pacem, inducias, i Va bella, tributa, non habituros ossi quae universi jussissent. In secistatibus contrahendis, & ceteris consultationibus valitura majoris partis suffragia, dc si qua dis

dia orimatur, de iis Concilii, aut Praefectoriam iudicium sore. Odeel a hostibus munirentur,um quis praesidium recusiaret : darentque Operam singuli ut in tributis & nummi pretio aequalitas servaretur. Hollandis Zelandisque sua & una in publicum religio, ceteris nationibuS eandem, an alteram, an utramque mallent ipsarum arbitrio permittebatur. Adacti in haec Verba rectores , magistratus, consilium cujusque urbis, & soda' titates. nam veteri instituto praecipui oppidan rum, quibus idonea armis aetas, in certa corpora, velut manipulos , adscribebantur. Id praefinium bello, pace munimentum, cum nondum princia patus ars fuit fidere externis. manet mos & d metae virtutis insigne: sed usu per hos motus reddito fidelis saepe illorum opera adverius hostem re seditiones fuit. Hoc modo, quas diat gentes , in leges isderis Trajectini Sacramentum dia xe: dc nequid ipsas suarum Virium lateret, numerus inici jussus est , oppidanorum simul de agrestium, qui intra decimum octavum, & sex

pusimum aetatis annum agerent. At per illas nationes , quae non adsuerant foederi,quantae non

alias turbae & eertamina, dum pars communis

religionis, aut patriae cura adscivi Vesunt, alios

si es pacis propinquae & dissidendi libido divo

sos trahit. Silvam-ducis tenuit secta Romanei sis, alterius partis Vano metu desertam. cum Pam

mensi qui remanserunt egere, hoc Proprium

108쪽

pacti, ne unquam inviti praesidio gravarentur. s Antueri ae contra cecidit, mansitque superiora plebs adversae factionis, suppliciorum sblennibus

. operatoS adorta minaci concursu. Nec Armsi

i neniis inhibere potuit vulgus suum, quo minus, Per Vim ejicerentur sacrifici: sed inimici ejus ita a Interpretati sunt quasi sponte ejus accidisset, quod

a Vetare non potuerat: nam erat ille ab omni tri

a culentia alienus, sed qui dato casu sapienter uteis retur, aptandisque tibi hominum studiis in lon-s gum jacerct olim prostitura. Coegit id tameni, multos E populo orbatos sacris, contraria reiis publica: Vota facere, cum mitius sub rege serviatiuin sipcrarent; nonnulli etiam nobiles destis. i. condi ad Hispanos hanc occasionem rapuere. o. Fuit inter hos Carolus Egmundi filius, quem, i dum capere Bruxellam conatur, gnaro ut fertur Mathia, Conseia cum manu Latinam religi o nem sectantium , ceteri in soro obsessum incimis sere, ubi illi suum facinus, & paternae mortis,il. imago manes lue inulti in suppliciuin Verrerent.

iii Nam erant qui objicerent, eo in loco, & quod, mire congruebat in codem undecim ante annisi ' die, patrem carnificis gladio percussum, ejus genis VS acerbitate, cui tunc filius patriam proditum iret. ad extremum , oppidanorum misericordiau. incolumis , in Nienovam irruit Flandriae oppidum , quo a Belgis recepto, captivus ipse in po-

, pullarium suorum, ut dicemus , pervenit potest tem. Brugis asper dc anceps tumuli , capta ars, ma, nec Procul caede reS erat: & partes utraeque suae sectae militem advocarant, prioreS advene- , re Federatorum cohortes , magistratuum acciti

tu; isque finis certandi fuit: aliarum urbium tu in mul in Proridia PG:Venerunt. Accessit foederi. seonte .

109쪽

sponte Ipra: sponte & Gandavinn: venitque in urbem aliquanto post Arausionensis secunda multitudinis voluntate. Tanta illi Vulgo anim rum diversitas inerat, & ad honesta pravaque levitas eadem. Ibi demotis qui se ingesserant, honores aliis mandavit. Plerique, quos captivos ibi detineri diximus, negligentius custoditi, er Perant ; ceteros Arausionensis dimisit: accessitaque honori ejus, & invidiae, quod Flandriae praefectura stiperingesta est recusanti. At Agri pinensi legatione nihil actuin , nisi quod maxume Hispanus volucrat, ut in spein pacis distractae

mentes minus in commune consulerent. Orat

res partium , sollicitatos privatis pactionibus f

Cios, novis contra faederibus turbatam concordiam , non ex colloquii fide, mutuo querebam tur. Sed Belgae praesentis periculi caula quod Pannensis adversus Trajectum Mosae, urbem partim Brabantici, partim Leodici juris, quippe 1n ipse confinio sitam, plurimum profecerat, nec inferendi militem aut copias occasio dabatur , eximi bello pacificandi tempora rogabant: i que eo sperabant Imperatoris legatos sibi auxialio fore. Sed Terranovanus negabat ejus se rei potestatem ullam accepisse. Dum induciae petuntur, & negantur, dum conditiones pacis serriincipiunt, dum Belgarum mandata refelluntur, ut non satis libera, sed adstricta novis justibus, Parmensis jam ipsis Trajecti moenibus irreps rat: inde, quanquam viribus modicis, sortiter defensam urbem post quadrimestre obsidium impetii cepit. Sub hyemem vero Germanos , Hispanos, Italosque milites dimisit fere omnes, retentis tantum ducibus & ala equitum Italica, serius quam Atrebaticis pactionibus convenerat:

110쪽

ANNALIVM, LIB. III. 9 Ised tamen id illi Machliniam cuin Valentianis 3c Insula urbe conciliavit. P sidia idoneis

locis Walonum imposivit. Horum uti quisque graviter offensus , aut ultro Vicinos ostenderat, ita tutissimus habebatur. Pro eo beneficio Pammensis praefecturam conficinarunt, haud satis imtelligentes, si quando placitum esset arinato dimci , fore ut exterum militem ipsi revocarent. At foederati Belgae, quanquam tot jam gentium urbiumque jactura spem pacis amiserant, ne tamen odisse magis concordiam , quam desperare Vuderentur, oblatas a Philippo leges compositionis in singula oppida dimiserunt, ut publico consilio expenderentur. Quae ut siliqua aut fallacia incusabantur haec erant: acta Mathiae non aliuter rata essent, nisi quatenus ad principis supremam potestatem, aut alterius incuriam non pertinebant: quem Belgis rectorem daturus orat Philippus, ei urbes, castella, machinae continuo

traderentur: is cum Senatu cuncta cognosceret.

Ordinum nulla mentio : restituerentur ejecti s Cerdotes, dc quicunque honores aut magistratus esserant. utrinque dimissis exercitibus ab armis istederetur: nec tributa manerent, nisi princupis voluntate. Quae cuncta eo spectare visa, ut

in speciem redditae leges, studio illorum , qui

reipublicae potirentur, breVi corruerint, atque ipsi exarmati in servitutem retraherentur : nec

enim ad tutandam libertatem infirmius ullum esse munimentum regio jur urando. De relunionibus , quae controversia plurimum habebat dissicultatis, ita regi placebat, unam per omnem Belgicam retineri, quae Rumani Pontificis a

ctoritate firmabatur: nisi quibus in locis alii ritus tuissem eo tempore, quo sedus Gandam