Hugonis Grotii Annales et historiae de rebus Belgicis

81쪽

hementer conciliavit, quodque, proxime secuto colloquio, postulata ejus cum omnium votis coimgruere. Nam capto Aldegondio sis δc ingeniore eruditione plurimum, & apud Arausionem seni auctoritate valebat coram, inde per litteras Ceptum agi de concordia , Campigniam adj

vante, cui domesticum cum fratre Granuella certamen &,quale inter propinquos,Odium erat.

Ad ultimum legati utrimque Braedam com ndre , quo Canar Suarisburgium Arausionensis affinem miserat, partibus conciliatorem. Ain sionensis, & qui ab eo regebantur, haec dederant mandata: rebelles se & irreligiossis ab advers xiis immeriti, istimari. constare enim sibi in Deum & Principem officii rationem: nec ulla in Philippum sumta esse arma. unam pacis moram, exteram dominationem. Si Hispanus miles ain Veretur , quod ad religionem caeteraque pertin ret, ordinum totius Belgicae iudicio se fore comtentos. Responsum est, non rectE illos facere, quod desensionem p paenitentia elegissent. dari tamen impunitatem, dummodo religionis tu batores intra e stitutum tempus Patria exced rem. quippe iniquum, tanto regi de religionestatuendi arbitrium detrahi,quod minimi in Germania principes usurparent. Caetera, ita Regem concessurum, si prius urbes arcesque & machinae

cum navibus traderentur. 'Displicuere conditi nes ut annis saeviores: ora que induciae, ut per

annos aliquot liberi essent ritus sacrorum, amnis absisteretur. ne id quidem obtentum, sed, su cessibus aliquot elatior,traxit pacificationem R ques,nius, ut belli incurioses interea vi superva

deret. Nam eo temPore, quo de concordia age

batur , arma Hispanica validissimos conatus h

82쪽

ANNALIUM, LIB. II. 63buere: qui partim prospexi improvisa celeritate , alibi admirabili constantia refringebantur. Nam transgressas in Wtanistam cohortes regias, pausim deprehensas locorum imperitia, agrestra cecidere. Durabat inter haec aliquanto ante carpta

Lugduni obsidio, qua cuncta nutabant, intima Hollandiar insidentibus Hispanis, nec ullis contra viribus, nisi in divina ope & pertinaci odio infidae dominationis, quod hac tempestate tam tum fuit, ut repertus sit nauta , qui evulsum Huspano militi cor morsibus scinderet. Itaque ino bis bestoque consumtos, & nihil non experta fame , post longae spei commercia, ad Mutinense exemplum, avibus internuntiis, Peribsit aggeres,

aperta amnium septa & terris iminiquin mare, attollente fluctus pleno Lunae Orbe , ad hoc vestis mirε obsecundantibus, servaverunt. quin re incentum ruina, ultimum urbibus malum, tunc fuit salutare, objecta auribus eruptionis imagine, quae hostem decepit dc terruit. Lugduno discedens miles , captumque trahens ducem Bald sium, cum Trajectum Batavorum, suarum partium urbem, specie seditionis, praedae destinaret, ab oppugnatione depulsus est. Tentavit Hispanus 5c sinisteriosa Hollandiar, secundum Mosam dc Leccam, irrumpere, captis oppidis propE ri Pas , inter quas Veteres Aquae sita oppidum dicutur) nobilis saevitia victoris: nec ante reprimi potuit, quam ad Confluentes usque perinierat, quo loco vicus est Crispa nomine. Eadem rei

pestate Petrus Melendes Cantaber, Floridae victor, sed insigni in Gallos Perfidia, apud suos 'etiam infamis, cum res Americanas Batavicis, parum sapienter compararet, Britam se aliosque

portus obsequio xedditurum jactabar. dc jam P

rata

83쪽

a - ,

ει HVGONIS GROTII rata classe missa in Angliam legatio, quae littus

re hospitium, ii eo venta adigerent, Oraret in petraretque. Sed subita morbi lues nautas di jecit , dc dux ipse edoctus pollicitationis vanit,tem, pudore ut creditum, aut metu vitam finiit; coactique Hispani oppressis vi Batavorum, quae ad Antverpiam excubabant navibus, dc mox n va rerum aequentium facie, terrorem maritimum inultos in annos differre. Post haec Scaldiam Zelandorum insulam, in Hollandiae confinio, ita nominatam ab amne laevum latus asiluente, V dis dc classe ingrediuntur Requesentani, dubium audacia majore an faelicitate, quam ipsi illustrat res, compositis in Veterum auditionum speciem miraculis mare sibi ingredientibus caelestes faces praeluxisse serunt. Hic expugnato portu Bo mei dae, qui lacus non magno praesidio fortibter defendebatur, Zyrixaram,insulae caput, V mensium obsidione accipiunt in potestatem. Huic maximo malo, quia duarum nationum s cietas medio hoste turbabatur, cum jam dc pec nise dc vires defecissent, alterum non levim a cessit, quod Principum amicitiae frustra ambis bantur,metu potentiae Hispanicae, an quod exemplum displicebat. Angliae enim regina, quamquam sacra communia, Oceani imperium, dc ipsi ab Hollandis . principibus duetum genus ostent tantur, foedus, dc oblatum alteris mandatis su

mitin imperium abnuebat. pecuniae tamen nonnihil interdum suppeditabatur. Sed quod intempestivE repetitum in majus incommodum Vert rel. Galliam tinn Henricus habebat Caroli st ter , qui Hispani dolos praesentiens, dc pari arte grassandum ratus, ejus vim destruentibus stud

bat, sed arcanum intra subsidium, haud reticenda

84쪽

ANNALI V M, LIB. II. Qeommenti serε piratici subtilitate, qua cum Rege convenerat, ut Caleti, Gallica urbe qua ta- res Nessariani vicini maris navigandi licentiam

venderent,nulla non gentium parara redimere ii

iurias. nam hactenus sive ad hostes ibant, a B ravis in praeciam, si ve alio tamen ad disquisitiones re damnosias alieno sub judice lites trahebantur. Iuris simulacrum adhibebatur frequens negotiat tibias aversi periculi pactio, quae incertus eventi certa mercede in alium transferri solet. idque unum tributum haud impar fuerat magnis belli impensis, nisi navalis turba, indomita legibus, ad veterem licentiam & propria a rapinis commoda recurristet. Rem undique desperatam restituit improvisa talicitas, cum subita peste extincto quesenio ad Senatum regiarum partium a ministratio translata est. Id gratum populis deservandis quae tenebantur , pacandis quae desec xant, consuerat Ioachimus Hopperus Frisius, cuitum in Hispania agenti auctoritas incre rat, ex quo improbata ipli consilia malE cessierant, ita ut sapientis nomen homo Belga ab Hispanis adeptus esset. Sed nemo est hominum ita sapiens, ut eum nunquam sortuna fallaci Clandestinis jam dudum artibus Brabantorum gnimos Araim

sionensis sibi conciliabat, deni strando , nihil se quod privatim ubile esset desiderare. At illi ultro

etiam, dum Requesecius armis occupatur, aut i nitatem simulat, quantum remiserat dominatio, tantum contra insurgere. dc ipse praesectus parum provide ad captantes militum tumultus arina rapere agrestes j inserat, quod illic initium fuit libertatis. Iamque oblita sub Albano nomina , jus ordinum & leges omnium vocibus cellabrari. Flandri quoque ivgenium recepere, gona

85쪽

ris patiens, cum tantum Principes essent. Hi petenti tributa Requessenio, quo magis necessi xio exigebantur, hoc confidentius negaVerant.

Sed in benatu Hispani erant aliquot;caeteri Belgae, a quibus sperabat Arausionentis impetrari posse , ut eadem desenta patriae praemia, quam proditae mallent. id curantis consilium casus adjuvit. Bellum enim hoc mirum in modum quanquam validas Hispaniae opes affixerat, in

tantum Rege obaerato, ut noVarum tabularum

beneficio, possessiones suas eripuerit Onerat ribus. Et sorte Turcae quae potentia crevit

semper Christianorum discordii H dum Philip-i robur in Belgas versum comperit, occupata unetensi provincia, caeteris Africἴ,quae Hispani tenebant, terra marique imminebat. Factuin per has difficultates ut stipendiorum dies allia quam multi praeterfluerent, Hispanis per Bel Lcam militantibus, qui recepto jam more obs uium, excientes licentiae praemia captabant. ruxella rapinae destinabatur, imperii sedes, ni plebs veterum memor, & in arma recentis p riculi magnitudine consternata,advertisset in gistratus,& quibus creditae leges. Hi Senatum, quem rebus Belgicae praepositum diximus, perpulere ut improbum militem, hostem patriae re Princi is judicaret. quod palam concessitan, clam seditio foveri credebatur, paucorum consiliis , quorum opes in externa dominatione sitae erant. Sed cum- ejectis ducibus, conjuratae cohortes Alos tum, Flandriae ejus,quae jam olim non Francico ut caetera, sed Germanico imperio adhaesit oppidum irrupissent , atque inde late circumsita popularentur, nullo ultore, pri

mores

86쪽

ANNALIV Μ, LIB. II. 6 mores aliquot Brabanti, nullo publico consilio, sed Antverpiensis exempli memoria & metu, misere qui Senatum, hoc est reipublicae caput, in curia & sedibus suis comprehenderent. MOX, ne sine legitima potestate jaceret regimen, si spiciones 3c innoxios discrevere, detentis quo-xtun dolo aut socordia effectum volebant, ne contra Hispanorum injurias vis pararetur. quin& proprio delectu habito, pellectoque in partes quantum erat indigenae militis , faedus cum Flandris aliisque civitatibus junxere, ut in ii

stem communem. nec recentia modo quietis publicae turbamenta, sed Albanicorum temporiun stetera, decimae, disquisitiones, insontium supplicia, quaesitum bello quod pace habebatur, suarum quisque cladium memoria edictis objectabant. Nec jam res ad eos qui imperium

detrectaverant, sed ad omnem Hispanicam n tionem Visa pertinere. Quare excitis copiis ejus gentis, quae tum Hollandia exiere non ro. diturae, ducem se dedit Roda, pars ante Sen tus, & tunc, ad cohortes transgressus, jus omne imperii ad se trahens: velut in unum recidente

collegio. Addidit se & Germanus miles, spe licentiae: atque ita juncti Trajectuin ad Mosain,

egregiam urbem, diripuere : nec multo pdst in ipsam Antvexpiam ex arce effusi, defensoribus exturbatis,aliquot per dies, caede oppidanorum, ordium incendio, ingenti praeda iram atque avaritiam satiarunt. Huas inter clades Belgae, quibus in novo dc rudi milite non satis praesidat ad-

Versus tot Veteranos, tot arces erat, dc longum

movere exteros principes, proximis viribus, ulutroque oblatis ab Amusionensi uti constituunt;

conscii plerique paribus se apud Regem crimis

nibus

87쪽

nibus teneri, quae aut simul avertenda aut simul luenda essent. Ergo resumpta pacis colloquia, quae Bredae intermissa erant, &, ut inter cives, contra Vim peregrinam, facile consensum est, cautumque oblitterata ostensionum memoria, nequis super religione interrogaretur, neu r ta essent judicia, quae ejus rei ante facta erant: sed damnatis de res soli in si cum versae restituerentur, aut, si alienatae essent, dati actim tores alteri rem, alteri pretium audicendo posisessionibus dc evictionibus modum ponerent:

ut quos in posterum ritus recipi placeret; & de restituendis quae Hollandi Zelandique regi propria bello detinebant; & quam isti pecuniam

constituerant ob duas Araunonensis expeditiones,ejusve debiti portionem caeterae nationes in se trans'cribi paterentur; post liberatam exte nis armis rempublicam , totius Belgicae concialium judicaret. Interea reQVerentur comine Cia , pars utraque praesenti iurisdietione & rsceptis jam sacris uteretur. nec liceret Hollai dis eorumque sectis extra suos fines quicquam in religionu causa immutare,data tamen Ara sonensis potestate cum urbibus ad suam Pra fecturam pertinentibus paciscendi. In has leges pax facta Gandavi inter Nassavianas gentes, dc Brabantos , Flandros, Atrebates, Haenovios, aliasque nationes, praeter Lucemburgos, qu rum rectores Hispanico nomini privatim o

noxii , & populus ipse antiquitus fidei in principes retinentissimus, sed Frisii accessere dc o nitentem praesectum vinxerunt Casparum Ro-blesum, gente Lusitanum. Dejectis passim arcubus servitus exuta. & quia insessa Hispanis Antaver,a nunerciis natiouum , intercedebat eni

88쪽

is ANNALIUM, L IB. II. Doperti juxta Scaldis ago eres, ut Per mersa naVes

tuto vectarentur. Faeuus post initum Bruxellae,

dc belli societas adversiis Hispanos firmata juramento sacerdotum , nobilitatis & plebis. a. sentiu & Senatus. Fuitque id unum. omnino tempus, quo de rebus Belgicis bene sperare licuit, si cum armis dc odia ponerentur. sed mihi haec altius repetenti certissima malorum origoe videtur procerum aemulatrix ambitio, & hule non dimitate populi vitium abruptus suae rei

gionis amor, nunquam se intra faedera, nunquam praesentem intra sortem tenens: haec dum manent, nec partes unquam desimo, nec instri

menta in libertatem. Itaque Rex Philippus perlatis ad se conditionibus , edoctus quanto omnium , studio probarentur, & patere externas amicitias, siqvid in suos durius consileret, cedendum tempori existimavit. editaque lege qua

pacta confirmarentur, clam interea statuit o

casiones opperiri distrahendae societatis. At Rrausionensis filium, cui ex pactis libertas debebatur , ut paternarum actiomun obsidem retinebat. Rectorem autem Belgicae misit Iohannem striacum, Imperatori Carolo extra conj sium genitum, ut juvenem ingenio acrem, clarum navali in Turcas praelio, & Pontificis gratia florentem , rerum majorum meditamentis

avelleret: & ut specimen esses servandarum in posterum legum, tam Propinquus sanguis in regimen missus. Mandata hic pacis servandae pro terebat, secreto jussus Rodae consilia sequi, quem Hispanicie seditionis ductorem misse narraviamus , sed non sitis occultabat credita sibi odia, impatientia aetatis, & simul literis intercepti totum consiliorum intelligebantur. Quae consi

89쪽

derans Arausionensis,intentusque,ne tam serve

tem fortunam extrema corrumperent, auctor

erat Belgis , ut, expense quantum apud Philippum peccassent, injussa Pace , manifestum irae praefectum, sed adhuc inermem & in finibus agentem, bello opprimerent. Id alii erimariae nobilitatis, Arausionensi non satis aequi, veteri

offensione, aut invidia recenti, inhibuere. plerique rerum turbine,quam consilio immixti pa . tibus, reVerentia Principis continebant arma intra se tuendi necessitatem. Ita pace facta, in oppido Lucemburgiorum, cui Matia nomen, concessa Austriaco praffectura, si prius Hispanum

militem,deinde exteros omnes dimitteret: Hota landis , dc qui earum fuerant partium, multa n quicquam contra causantibus. Tum autem incredibili gaudio metus omnibus abscesserat, cum Hispanorum exercitus, ex pacto urbibus diste-deret. quanquam cruenta secum spolia, & de

cem annorum rapinas trahens: atque ultro j

ctans intra sex menses proximos occisa a se Betigarum triginta millia, imbellis haud dubie tu

bae, cum 1uorum supra sexaginta amissos intra idem tempus negent; nec tamen digressi longe, apud Mediolanum, quidam etiam citerius detianebantur , dum illos paratos bello Iohannes r Vocaret : qui, summis honoribus in regimen a ceptus, sed morae omnis juveniliter impatiens, aditus interea Belgicarinsidebat, brevique erupit occupato Namurco, & aliquot oppidis ad eum limitemia Germanicas etiam cohortes, quae stupendiis necdum selutis in Belgica manserant, ad urbium deditioncm sollicitabat: eratque illis. promta perfidia: sed iners animus & ad earn tentiani facilitas eadem, si minis aut pollicit

90쪽

ANNALI vM, L I d. II. rtionibus tentarentur. Hac ratione Pleraque Br bantia servata est, tradente in Ordinum potest tem milite non praesidia tantum , sed ipsos di ces. Ordinum nomine utuntur nationum ad Commune concilii un legati , ad quos post Se natus regii vim fractam, pleraque reipublicae devenerant. Neque dum bellum erat: sed accusabant Ordines Ioannem aPud Regem alios. que principes non obscurE violatae pacis: illexursiis Arausionensem criminabatur , contra deris leges novos ritus stabilire , in urbibus quas paciscendi imperio suo adjunxerat. At is apud omnes Belgicae civitates ingenti fama libertatis auctor ferebatur, egregiusque morum, quibus studia hominum elici solent, potentiam, quasi remitteret , gratia muniebat, lenitatectentque & prudentia, & quia acri pervest tione literisque interceptis. demonstraVerat, Austriaci insidiis se primum & suos, deinde se deris nexu resoluto, eteros peti, tantum sev rem est consecutus, ut ad Praesecti dignitatemh Brabantis evocaretur. Id Arscotius, qui eo tempore Flandriae erat praepositus, Lalaenius, Campigniacus, aliique nonnulli perinolestb t Ierunt. quippe rerum summam ad Arausionei sem Vergere, cui genere paucos, peritia & a ctoritate parem neminem haberi. Igitur quoniam longE se ab illo relinqui vident populari gratia, nec metus aberat, ne rerum potitus sacra suos ad usus verteret,obstruere quaerunt ejus claritati, nominis majoris fulgore. In locum demortui Maximiliani patris Odolphum Imperatorem Germania subrogave at; ejus tunc illi fratrem Mathiam, multa pollicitando, aula civere, nulla palam Imperatoris assensu, ne