Hugonis Grotii Annales et historiae de rebus Belgicis

91쪽

Η vGONIS G R O T Ι Ι, &c. Hispanum offenderet. Ii dein , quod armis &validis urbibus praeerant, facile se effecturos putarant, ut perductum ad se juvenem,& sibi cui cta debentem , haberent in potestate , ejusque nomen jussibus suis praescriberent: quae provi- dens Armsoncnsis nonnullos consciorum ab co consilio, summovit, persuasitque ut justam potius, auctoritatem in legitimo Ordinum impe- ,rio quam partem in paucorum potentiae spera- lxem Et forte eodem tempore accidit, ut A

scotius , princeps Nassaviis pridem aemulae domus, spe Vana elatior plebem Gandavensem ii solenti dicto offenderet: quae natio Flandroruin nobilissima, dc nobilitatibus adversa, ipsiun cum omni comitatu in custodiam Pertraxit. Sea Arausionensis quanquam Matnias ab inimicis Vocatus necipuus sponte advenerat, Belgaeque, caeteri jam tum Galliam magis respectabant , pudori illius consulens, auctor Ordinibus fuit , , ut adolescentem clarum fraterna majestate de regis propinquum cause suae admoverent. Quod eousque placuit ut Mavluae regimen Belgicae, Arausionensi vicarium imperium imponeretur, idque velut recusanti;.quo aucta illorum irae est, qui spe duntaxat ejus dignitatis gratiam partis quaesiverant. Mathiae praefectura , mandatis &additis adsessoribus circumscripta est, nec ipsi libido quicquam ejus fastigii praeter vitae sple dorum, habitumque usurparese

92쪽

ANNALIUM

BELGICORUM,

LIBER . TERTIUS.

Ebus cinii in modi tin constitimus, Ioanni bellum denuntiatur, qvio tempora reditus menstrui ad sexcenta millia florenorum publico aerario inserebantur, qu rian liberrimam dispensationem delectusque 3c belli consilia, quo melius laterent, Senatui ordines permiserant. Tum demum R Dina Angliae dignas Belgarum Vires ludic it, uuibus faveretur: proprio etiam metu, quia i annes cum Scota conjugrum , dc per eam suaque arma Britanniae regi manui agitabat; Icique magnis indiciis compertum. Usi Πλpranias & auxilia promisiit, interpositas restitutandi cautionibus, & hoc titulo inscriptis, ut Belgicae pentes in Philippi obsequio continerentur: atque ita se reipublicae immiscuit, ut nihil magni P

teretur, sino sua voluntate, decerni: dansque Op Xam.ut res novae concordia sulcirentur, trultra a Beluarum nonnullis in Arausionensem Incit ta atuve alios vicissim monens ne veterem Romanae ruligionis possiesionem temere moVerent, intendit opem , quantum pericula glisccbant.

Ounque cc age et, literas ad Regςmmiti

bat suadentes veram pacem, dc regimen lux'

93쪽

HVGONIS GROTII is Siamdudum Gallis,ne moleste ferret ipsam inimicae genti Belgarum Societatem praevertere,anxie interim suspiciones purgans affectatae ex alieno potentiae. Nec minus Henricum Galliarum regem, Sebastianum Lusitaniae, ipsumque Imrer torem rogarant Ordines, ut Philippum sibi mutigarent , hunc etiam ut causam auxilio digii retur, quod tum frustra fuit. Valescebant interea sinultates & odia regentium: multi adeo castris ad Lucenaburgum sitis diffluebant, varia obte dentes , sed tacite honores alienos in suam ini riam interpretaba'tur. Ioannes receptis His* nis, ingentibusque copiis minis, suas illi Pa mensis Belgics quondam rectricis filius ex Italia adduxerat, exercitum Belgarum, qui ducum d cessu in dies minuebatur, introrsus recedentem in Brabantiam ad Geminiacum proelio caecidit: nec parva victoriae praemia; Lovanium quod ex ea parte Brabantiam aperit ; Limininum ducatu insigne & cognominis ditionis caput, in Germaniae subdita excurrens, & Philippopolis, quam urbem novo, validoque opere Arausioneri sis, regii quondam exercitus ductor, Gallis o

jecerat , cum tantum externa metuerentur: sed& alia circum oppida cesserunt. Victos spe pacis tentare regi placuit, Barone Sellesio conditiones serente ex Hispania diversas a pactisGa davensibus, & quibus Ioannis praestetiara non mutabatur: quod tunc satis visum cur recusari deberent. Nosse enim se Belgae tum primum coeperant, & augebant fiduciam Principes certatim operam & militem offerendo: Hinc Fram cistus Valesius, Andium dux, regis Galliarum stater, iam ante pacem Gandavensem & postea

sepe ambitus Belgarum primoribus: inde Cas,

mirus,

94쪽

, mirus , qui Palatinatum Germaniae administro e bat: domi postpositus uterque nascendi ordine, o atque eo avidi increstore alienis. Franciscas . haud contemnendo ingenio, sed animi inquies . belli se ducem dederat, quod ad restituendam contra aulae injurias Galliae libertatem, dc pro, quiete religionum sumi tum dicebatur: quod seu fratris odio fecit vita imbelli & infecunda redi' num detinentis, sive ad vim partium avertendam maternae calliditatis instrumentum fuit, famam, fine sibi popularem ejus causae tuaela ; re pace. facta amplissimas ressessiones paraverat. Sed fa- . mam brevi foedavit in socios versis annis, ali i rum sevitiae minister. Quo tempore Margari, in Valesia, Nauarti uxor, quo se mariti fratrui i que bellis eximeret , absentiae desiderium ad

aquas Spadanas itinere Vesans, cum meracol Montibusque transiret, usa occasione potissimisi illic locis, moribus, lingua Galliae propiori i bus, nec religione diversis, Andrium validei commendaverat. At Casimirus eodem tempore,

. ingens NKvarri partibus auxit tum , quae sibi

priVatim pepigerat, concordiae remittens, aequil religiosique animi praebuerat argumentum. V dique confusa hoc tempore resipublica fuit, velut

, indigesta moles,& partibus discors: dum quasi

Vacuum regimen rapiunt singuli, diversa via. Et contra regnum quidem armis certabatur:

sed aliis laudata, principatus dc leges: alii viares suas prae Venetis atque Helvetus admirati, nec considerata dissimilitudine , optimatium i nomine imperium distrahebant: aut etiam, quod dignitate ab aliis vincebantur; plebeiae potentiae imminentes vulgus , qua turbidissia, mum,ductu , Voce concitabant , inclemento

95쪽

suspicionibus, nec ullam probantes cum exceptione libertatem. Intus & palam partes dc staditiones erant: nec eo minus bellum ; lentum tamen, nec satis intentum tempori, quia pro sti diis copiae distinebantur. Amstelodamum, quam maximam Hollandicarum urbium libertati d fuisse diximus, Ioanni tunc etiam fovebatur: sed quia Nassaviani urbem circumvenerant, nec ulla spes auxiliorum d tam longinquo erat, Vel tum ad pactiones, quae religionis causa exto res patriae reddebant; nisi extra maenia , proh

bitis eorum ritibus; sed cum Romanae sectae homines, ambiguae fidei, interdum & in hostem reflecti crederentur, exsules pulsis magistratibus, dc his qui sacris praeerant, publico potiti sunt. Idem diversis temporibus similibus ferine de causis Trajeeti & Harlemi, & aliis Honlandiar in oppidis accidit, quaesito adversus smdem datam colore , ex magistratibus in hoc imstitutis, ut quod ipsi probarent, id invita civia vate fieri non videretur: quod ibi quidem haud

inutile concordiae, at sociorum animos offendit , qui Romano Pontifici addicti, in se viros

quaeri suspicabantur. Geldriae regimen Ioannes Nassavius ordinavit, cui Arausionensis eam praefecturain mandari curaverat, quo pluribus munimentis insisteret. At in Frisia, cui tum d tus Rennebergius rector , Vetera Gmningae u bis & agri circiunjecti ob mercium evectionem certamina, Vel ut alta pace, exarserant: dubium an sponte p secti, ut certius imperaret. Leg tos ad se partis adverta plebs urbana vinxerat: eadem, postquam privato ut inque ausu arma tentaVerant, superior evasit. Et captis quidem

testituta libertas: odia, quanquam Mathias &

96쪽

ANNALIUM, LIB. III. Αrausionensis intercedebant, mansere , donec

. pubIicis dissidiis haec quoque miscerentur. Etiami Frisiar osdam Senatores , 'ui Hispanoruni Victoriae faverant, suffectis aliis asservari jussit

a Rerine Nius , unaque LeoVardiae pontificem. . His ob merita , proprius regendae: dc peta mandar Transisaianae dux eligitur: nam Campos de Daventriam Germanus a Ioanne em-' vus milCS tenebat. Vtraq ue urbs dedita est. Sed ad Da ventriam longius haerenti recens auxi- . liuiri Casimarus cum peditatu octo millium , equitatu paulo minore, advenerat: copias adii ducens majores imperatis. Nam Angliae R gina, Promissi Pecuniae loco, militem adjunxei rat, M 1Pse ultro auxerat numerum, officii spe-e Cie : quod Romanae religionis primores sini- . strius interpretabantur , atque do promptius, Franc1scum Valesium suae sectae principein a

s Ciendtun , orandumque curaverant, patiende, Arausionensi, aliisque, ne suspiciones in se onmi Tarent. Nominatur igitur decreto Ordinum Franciscus vindex Belgitae libertatis, dc super, quod de restitutione impendiorum cautam erat, ς addicuntur illi, in praemium Socictatis, oppidai quaecunque trans Mosam hostis possidebat.1, Dum haec geruntur , dc inferiores pietatis sti . Gs, maximus quisque ob potentiam dissident,

Innovatae religIonis sectatores rem impetr

a ere egregiam sibi, ancipitem rei publicae: quia i I us imponi penes multos , nulla potestas cellior partium odia coercebat. Postulata dede-: . rant ad Mathiam dc Arausioinensem , nec arare 1gnarum: quibus demonstrabant, se illos esset Hunquam administros dominationis, sed mad : nam seinper saevitiae Hispanae, cui destinatum

97쪽

parte optima ciuium Orbatam rempublicam opprimere. Ne nunc quidem hostibus alium

plus invidiae: & pignus suae fidei certissimurra,

quod unam spem in salute publica haberent: quippe si vetera redeant, inopiam ceteris re se vitutem, sibi mortes, cruciatus, flammas parari: deinde quod primi sumptis armis dominati nem amixerint, omnem sibi veniam praeelusisse. Merito igitur , quos pessima regni maneant,

partem aequam precari ex libertate. Opima socerdotia , amplistanos proventus aliis se reli quere ; tantum ne velut profani templis & curia arcerentur. Non se in Deum pietate, non in patriam fide cessuros. Dubitatum aliouamdiu: dc tandem laudantes Germaniae, Polonoruntque exemplum, & ocera permulta persuasere, qu rum haec consilio petebantur, conoordiae interesse ne rejicerentur aequar preces. N am in exemeitu quod roboris erat, inde stare: compe tumque experimentis , rerum curam non aliis tutius credi. His accedebat, quod Romanae

sectar nonnulli, praecipue qui se Iesultarum n mine jactitabant, in juramentum contra Ioa nem adigi non poterant, dc pars haud exi ua, cui plus spei in regiis partibus, si)onte disces rant; multique magistratus, ita eaOcti, seu quod ejus partis auctoritatem providebant, Nasti Vianae religionis studiuin amplectebantur. His de causis communicati illis honores , & quibuscunque in locis familiae non minus centum p

stularent, justa illoriun sacris distribui aedes:

hac lege ut Latinorum ceremonias praeferentubus per Hollandiam dc Zelandiam tantundem concederetur: quod tamen non evenit. Post haec quae sequiritur, non sine miseratione aut ingenti

98쪽

ANNALIUM, LIB. III. Nexemplo transeunda, tanti motus, tanta odia, octurbae turbis obtentui. Nam & Romanenses auteris nihil prorsus concedere, & illi non jam impunitate aut arcano suo laesi, adversus contum Ciores magistratus legis munus privatis viribus rapere, & postquam praevaluerant, respicere ultionem. Ita qui Vota jam dudum , imsilia contra Hispanos nuper admodum iunx rant , cives contra cives ipsis in urbibus armati stetere, dum adversarios pellerent hostiuins Curi: ne militis quidem multo ad bellum usu, cujus praesidio pax interna continebatur. Ac si

ut morborum exitiales remedia aspernantur, ita qui tum concordiae sectatores erant, em concumrentia is diverse odia premebant, signiferis adseditionem his,quos patientiae doctores esse Oportuerat, Per quos, communis hujus saeculi pestis in

utrasque partes Vulgata est, inversa rerum n

mina, ut caeca dissidendi libido pius ardor, in destia & animi temperies ignavia aut etiam Proditio Vocaretur. Gandaventes igitur eo jam Provecti licentiae, ut impunitatem nisi ex aud Ciae magnitudine non sperarent, concitore Ii bisio, qui per tritum quondam Arteveldis iter ad Potentiam grassabatur , palam fatis imperium detrectant. Negabant ultra se visuros Romanas superstitiones, sevitiae & tot scelerum repertrices: non quod auetores seditionis inultum sua referre existimarent, utrius religionis specie tumultuarentrer: sed veteribus nova , receptis propria praeferebant: dc sorte convictis nefariae libidinis aliquot monachis , flagrantem recenti odio atque invidia ordinem, deinde sacerdotes exin rant. Tum conscii quantum coeptarent, urbem veribus munire iustituunt: quae ingenti ambitu

99쪽

par maximis urbiiun , caeterum non tota habiatatur : nam obsessi cepe , dc ex moribus sius e dem in posterum metuentes , Inoenibim arva i

eluserant. Quo magis munitio procedebat ; hoc milius Ordinum & Mathiae mandata audieba tur, vanissimis in illos criminibus jactatis, de ex

bis quae in se tritaverant, retro quaesito colore. Nec ulla Arausionensis gratia, quanquam eo suasbre avitas leges, rebellione quondam in Ca- .rolum amissas, Gandavcnses receperant. Quia dc in vicinas Flandriae urbes promotrun est ma- Ium. Contra vero Atrebates dc Hamovii R manae religionis tenaciores, quod ita plerique sentirent, praeterea proceres civili obtrectatione . Arausionensi adversarentur, novam legem dc ipsi recusarunt. Foedere enim contineri ne quid manente bello in religionibus mutaretur. O

tendebant ad hoc manifestam perfidiae Gand vensium civitatem bello coercendam esse: Quod Arausionensis & alii Belgarum principes commissiui non erant, ut , Hispano scilicet m

diam fere Belgicam validisiimis cum legionubus insidente, in cives, utcumque merites, arina Verterentur: dc, quod hostium prudentissimis

praedietum,siua ipsi discordia interirent. Sed dum vi cogere periculosium est, jussus , consilia, pr

ces ut apud destinatam malitiam sipernebantur. Maximi eo tempore Belgarum Oxercitus Duxerat Bosiuius, quem Frisio in pelago , cum Hollandiae reliquias sub Albano regeret, Captum finite memoravimus. Lalaenio Ordines id mi nus abrogaverant, quod ipBnim injussu castra reliquisiet, cum ad Geminiacum male pugia tum est. Magister equitum erat Vicecomes Gai davi Melodunea domo : praesectus castrorruit

100쪽

ANNALI UM, LIB. III. gr

LanoVius , egregiam famam civilibus Gali xum bellis conlocutus. Castra non procul Mach- linia ad Riminandum vicum sita Ioannes adortus est, tantumque depulsus. Erratum in eo

plerique tradiderunt , qu9d non institum ess disiceaentibus: quippe illa die Hispanorum c pias tabellare potuisse. Sed & urbes obsidendo annus iste occupari potuit,si ducum provisu fossores atque id genus operae castrenses adfuissent- Non omissa inter haec pacis colloquia: Rogati enim exteri principes rationem inire concordiae , suadebant Ioanni , ut quando Belgarum vires multo praepollebant, integra adhuc fama exiret, dc spes alias secundiores aggrederetur. Regem quoque rectius factur' , si gentem validam de armatam sibi conciliaret, nec tantum imperium temere projiceret, jam paratis qui QSceptarent. hoc autem obtineri non posse, nisi, probato Gam lavensi foedere, religiones ipsinum arbitrio ite

mitterentur : aequissimum autem esse ut captivis

omnibus & inter eos Arausionensis filio redderetur libertas. In has leges faela pace compro-hendi debere qui cum Belgis Societatem iniis strat, ut & horum quieti consuleretur. Ad haec Ioannes, nisi Arausionensi in Hollandiam relegato spem nullam facere pacis: nec de religi ne quicquam concedere; tantum inducias non recusaturus videbatur. Pax Rilicet validiorum sere arbitrio constitui selet: infirmis belli dii tio omnis in lucrum cedit. Sed cum novis a ctus copiis triginta peditatus millia, sexies iniule eqtutes obtineret, nec jam multo se Belgis imparem crederet , praesertim discordibus, in Bonga monte, qui Namurco imminet, met castra,colloquium abrupit, omni pa Matis D s . ne