Hugonis Grotii Annales et historiae de rebus Belgicis

161쪽

sectus, neque praunia ibi sperata neque consiliis fidem reperit. At mederati ordines accepta V luntatum tam Vulgi quam militis ero se inclin tione, ut quamVis magna reiPublicae calamitas

in bonum verteret, patemum m Mauritio seu rem excitarunt, mandato per summi ducis a

sentiam annorum imperio. Quin & p tennis suin hactenus sacramentum a militibus in nomen lordinum, & cujusque nationis praesectorum p stulabant , quod proditores dc seditiosissimus, quisque hoc colore scelera velaret, simpliciores .etiam Licestrii honorem, quasi dictum reginaeiusjurandum,interpretarentur. Edictum de eve tionibus ita temperatum est , ut in pacatas gemtes cuncta, praeter quae bello idonea, ad hostiles Belgas locaque his finitima, excepto super haec

frumento , caetera eXportarentur: quae lex pro usu sequentium temporuin contracta saepius aut

laxata est. It ue ea tempestate diversissima fortuna per Belgicam agebatur. Nam Brabanti Flandrique, raro commeatu & perpetuis agrorum populationibus exhausti, extrema penuria conflictabantur: ditesque olim homines ad fa- mem & mendicitatem redactos constat: vix po- pulorum desectiones metus atque obsessi dointi lnantium viribus limites arcebant. Contra prolatis pomaetiis crescere videres oppida Batav rum , Ela utrunque in latus classes Oceano dispemo: ut unam gentium hanc arbitrer, quae bello etiam magis quam pace commerciis profecerit, habendamque merito felicissimam, si non, qui .senescentibus sere imperiis & consumtae Qxtunae

.finis est, ipsa magnitudinis suae primordia, Valia i do adhuc hoste , intestinis discordiis attrivisset. Tribunus Hispanicarum partium Altipenna,

. postea

162쪽

ANNALIUM. LIB. v. 43 postea quam oppidum Geldram, unde Geldri e regioni nomen est, cum praefecto pactus in se traduxerat, apud Silvam Ducis ab Hohenloto esus, occupandum illi castellum reliquit non longe ab urbe , cui ex ea clade vocabulum Cre-picordii factum est. At Clusam, in ultima Randrici maris ora, quae Zelandiam spectat, a tergo insulaque adjacente Catrandia dicitur) circui veniam Parmensis incredibili machinarum vi Ientia labefactabat. Quod simul comperit Lia cestrius, nihil tardato reditu, frustra de portu i rumpendo cogitationem instituit. Sed cum ad alteram versus rationem, Ostendam prosectus , hostem propter castra posuisset, incogniti exercitus numerum augente fama, constat utrumque essiquet

oram & Moluccas cum lucro periperi multa alterius vires supra Verum forinidasse. Digressus tandem prior Licestrius jacturam oppidi apud cunctos graviter acceptam, non hostium virtuti, non parcium studiis ob suspiciones male adhue coalescentibus, imputavit. periequi jam pessi et obductas dissensiones,& Ordines culpae 1 aere, libido erat: cupienti sibi hostem depellere, militem , pecuniam, & cetera maligne subminia strari ait: vix praesidiis sufficere quae tribuebantur , ne dum exercitu contra certaretur : aut si tanta esset paupertas, quid desperatam rempublicam infelici bello detinerent i Quippe tunc

solitas post victoriam artes iterante Hispano, &ipsa regina in pacem nutare videbatur: quam uam inissa nirper sub Dracone classis, vastatis I ispaniae littoribus, ostenderat quam infirmum domi quod alibi adeo metueretur imperium, de sub Cavendissio aliam aversam Atmericae eXerat. Sed

ingravescente aetate semium inesta terrebant ;Hiberin

163쪽

Hiberni sepe rebellando, dc per Belgica arma in justam militiam exerciti; dc praetex hostem Hispanum suspecta Scotta; insesta Gallia: nec pauci in Anglia motuum avidi. At Ordines, nati quantum id rebus suis alias nocuisset, colloquii mentione, ut poterant, distina, si ex fide

administraretur aerarium, negabant annuum

tricies florenorum id praeter Angliae auxilia dc maritimas proprie opes erat virium ) quasi in

gnam tenuitatem contemni debere, cum Araim 11onensis minori copia res magnas saepe gessis.set. attentos dc parvo uti nosse: ubi pecuniae negligenter habeantur, etiam cum nimium d

tur, non satis dari. Deinde repertis Licestrii ad amicos literis,quibus ipsi dedidicisse obsequium,

ec iniquitate adversus eminentes rerum ad se non pertinentium satagere accusabantur, edicto

ostendunt, olim in se populi jus, nuper dc principis translatum: utrumque delata praesectura detinuisse: aliaque de conventu suo magnifica, re quibus ambitionis crimen purgarent. Sees Licestrii directius jam petebantur, quam ut in tellectis tardisque artibus insisteret. 1ndignatus igitur plebis iram adversus magistratus adhuc intra voces stare, festinata audacia urbes int rius sitas, & itide terror in caetera, factione depraesidiis opprimere parat, haud satis proviis Valesii exemplo, quem tentata Vis pacto jam principatu extruserat. Sed ante periculum Lugduni detecta conjuratio incolarum, qui pravae in

alienam remp. curiositatis poenas capite Iu runt. dc quanquam errore nonnulli quam in litia peccaverant, salutaris eatavitia fuit, ac Coeptantes tunc maxime motus compescuit. Et

illae infaustae jam inectationis manifestus in Amfiam

164쪽

ANNALIVM, LIA V. 1 sntiam concessit. Ibique cum regina , postquam non omnino amicum ipsi Buchoinium ad res

Belgicas explorandas Iruserat, quo minus cau- Iairi in consilio diceret potestate regia texit . a tamen in Belgas 1mperium esurare coegit. Sedi cum adhuc veteres partes literis sustentaret, bello a quoque per Angliam mox impositus, annum Don integrum explovit, incertum uxoris dolo , i. quae impari post ejus mortem conjugio prius a G, ulteriurn facta sit, an fatali, aut sumpta morte . L Quae reginae luctum ac lachrymas, Batavis gaici clium oc salutem tulit, exemptis periculo , quo, Par nullum res istae adierant. Bonnam interea,

e Germanici imperii cisrhenanam urbem , ci Brioaro ad id tempus poscisam , Scenquius, Clandestino introitu ceperat. Ceterum quieta, Per Belgicam arma: nec Parmensis, ut Qlebat, , 1ntentus discordes bello irrumpere. majores antiti mo conatus Omnisque Britannia, gloriosuin dei minus difficile certamen, versabatur. Plerisqueb d iaciun, qui regi Hispaniae bellaverunt,ea insulaa. Cumaeus meriti, aut laboris praemium placuit, , utque Galliae & Germaniae adsita per occasi

et Rem annorum, ita transmarinum reonum bello

complecti consilium fuerat. sed illis e a cujusque

fortuna , aut morte praepeditis, hac tempestate

, velut justae ultioni post initum foedus palamque, missa rebellibus auxilia , classis in proximam, oestatem per Hispaniam struebatur. EI tum prae, sidia Parmensis apparabat, dignumque finem

,. de in annorum Victoriis, ut spes ferebant, vete, ra imperatorum nomina Britannica expediti ne aequaturus. Sed imminentis pericula rum

ὶ rem Hispanus sopivit ostentata pace: cui com- , Ponenda etiam Dacus leges praetcribere aggrec

165쪽

i 6 HVGONIS GROTII sus est , inisso ad Parmenstan Cajo Ransimo, quem, in hostili comitatu prosi lcentem, & im

ter pugnantes ignoratum , Batavus miles inteo l. cerit: sed rex violata legationis sacra , maxime lquia literae recluta erant, interpretatus, adeo arripuit ultionem, ut septingentis naVibus, quae frumento Cimbricum fretum pervehebantur, de

tentis , stibito ingens pericqlum famis intulerit populis in diem viventibus, & nullo antehac iexemplo talium securis. Sed penuriae subvena l: tum consilio necessario , ut Gallicae Anglica que in Ues, mari eodem Venientes , ad portus Bat, sVos dc mercatum pertraherentur. Ita Vitatum

discrimen sola pecuniae a Danis expressae jactura: quod ipsum tamen , & quia rex missos ad se ita lgatos audire dedignabatur , haesit altius mulis laeum animis judicantium minora regna majorum opibus obnoxia teneri. Interim & cum' Anglis actum Philippi nomine quoniam regina Belgicarum jam rerum arbitram ageret, discedi ab annis & metu posse, si gentes, quae rebellaverant, veteri obsequio redderentur. qu modo Anglicanos ritus sibi extra curam, ita per Belgicam sacra Hispani jussibus pennitterentur: per perniciosium instituerent exemplum, religionis judicium penes alios, quam principes tesse. Neque vero minori calliditate accipiebat Elisabeta pacificationem quam offerebatur, id imaxime cupiens, ut, per speciem compositionis, quando de clase jam inaudiverat, periculi te pora extraheret. Sed, dissimulato metu, pia lconcordiae Vota , dc gentium commeatus prae- texebatb: misitque talibus verbis ex Anglia qui tBatavos juberent alto silentio pacis rationes in-

venire, & ne semet ipsi tanta invidia onerarent,

166쪽

is 83 ANNALIUM, LIB. V. I4 ciuasi perpetuasaeaedes de sanguinem, crudeli o 1tinatione , elegissent. At illi repetere infida His monum blandimenta. Quid enim Reque-1enii colloquio captatum allud , quam ut cΟ reptis munitionibus intimae urbes obsiderentur 'an non Agrippinensi pacificatione si em ver

pacis corruptam, sollicitatis ad desectionem tot gentibus ' ita dc Flanclatam non nisi per serna nes ejusmodi proditoribus patuisse: tandemque nostem,polliccndo fallaciter religiotiis usaiia,eo Imrin venisse, ut jam abnuere auderet. Nunctantis civium disicordiis, si mentio pacis incideret, excuti manibus arma: aliis alios legibus, ut cuique commodum , deditionem praefestinat ros. Et si maxime res aequis condicionibus componeretur , non GandaV se foedus , non Ioannis perfidiam excidiisse. Regibus, quos Romanus Pontifex jurisjurandi religione exsolveret, omnem cum subditis pact ouem pro x Moria esse : nec defuturos qui honores sibi oc opes cum Patriae servitio pararent. Sed haec apud se quid, quia suadebat pacem quae cogere

poterat, velut dubitando tempus terebatur: aut

quotiescunctantes regina impulerat, illi obsi crare,ne Dei hominumque causirin, dc sexaginta Urbes paratamque gentem, si prae otii non issicerent, privatis opibus publicas augere, projiceret praedam persidiar Hilpanonam. Consens rant civitates nam ad singulas relata erat comstitatio) non esse mittendos ad hostem legatos. Sola regina , adulta jam hyeine in Flanariain misit, alienam si posset pacem factura. Dum de conventus loco aeque mandatis quaeritur , de Angli inducias rogant, Parmensis negat, tres measci abiere. Elisabeta Belzis veniaria pris-

167쪽

xo HVGONIS GROTII is 83casque leges Jc civium imperia, sibi antiqua se

dera, sumptus salvos, & quae firmandae securita- ' , ti, ablegato utrinque milite, postalabat: cet xum de facris , ritibusque per Belgicam tam re- . mise, ut nonnihil cessura videretur; dc jam eo destenderat, ut serri ea in biennium tantum p stularet. oppida vero, quae Angli ex pacto aut occasione tenebant, reddere non abnuebat,dum

impensas servaret. ΗΗPani, dum de religione pernegant, resque Belgicas Philippi clementiae permitti jubent, Anglorum impendiis sua per i Anglos aucta objiciunt, alia vero prolatant, ljam manifesti erant colloquium Voluisse, pacem nolle; donec argumenta in dies clariora hosti Iis conatus erupere, ac tandem in conspectu formidata diu classis spem dc fraudes diremit. At non cum Licestrio dissidia & nomina par- . tium Batavis excesserant. quin passim hoc o, ltentu a praesidiariis urbium castellorumque in lturbas & raptus ibatur: maxime, quibus stive dia ob pravam aerarii administrationem insol ta, pacis metu properabant militiae commoda Irapere. placuit & hic quibusdam color, ut pam tem stipendii tertiam, quae moribus Belgarum Penes aerarium manet, melioribus olim rebus exsolvenda, repraesentari juberent. Quod cum obtineri non poster, quia & multorum annorum reliqua, & a multis flagitabantur, quem Vellent Alicentiae modum sibi quisque statuebant: defensi linterim di nonnullis quos regina allegaverat, quasi Anglorum nomini haec flagitia gratificarentur. Habitus Getrudis inae miles, accepta ingenti pecuniae summa velut findatus in quam deinde licentiam & perfidiam proruperit, in i tempore expediam. Suo in uiue Medemel

168쪽

ANNALIUM, LIB. v. 140 Ca, quae in Frisii sinus occidentali est littore, ubi rebellante in ipsum suo milite negati rectoribus obsequii poenas luebat, Mauritius obsessiim, suis ει ordinum imperiis subegit. mingant praesidii moderatorem Rustelium, sperata praesectura Zelfindici militis , tractisque in eartes Veradi Amemuda, oppidis Walachriae insulae, imperium assectantem, tandem reginae jussiis, edoctae meliora, cohibuerunt, & sero nuntiata Licestrii abdicatio. Alibi seditiones minore periculo , sed magna pecuniae jactura sanabantur. Haec in s*quentem annum eaeeuntia, quia cohaerent, an-

.n i. Sed priusquam turbidis digressus justiori operi me componam , haud injucundum fore legentibus arbitror , maxime si quae nobis super domesticis rebus laborata in aliarum gentium notitiam pervenient, breviter inspicere, quale id certamen fuerit, cum littore exiguo incluta n tiones , multisque cladibus perculsat contra tam tam se magnitudinem rursus erexere. Igitur qui medio tempore fines, quis reipublicae status, quae virium copia , qui habitus animorum inter partes utrasque comparabo. Post firmatam Gandavensi foedere libertatem, Namurcum,Lucellaburgumque ac Limburgum Ioannes A striacus, Atrebates & Haenovios propriis pacti nibus Pannensis, Flandriam fraude prodit rum , Brabantios & Machliniain fame subegerat: nisi quod Flandriae oppidis Ostenda, Br bantiae Bergae ad Zomam , dictumque ab Amusionensi Wilhelmostadium, simul castella aliquod, cuncta in maris aut amnium margine, resederant. Frisia ac Transis alma penes Foederatos e sed illi Groninga aberat: haec inussis Si novi O , Daveutria , totque aliis munimentis

G s cum

169쪽

cum hoste divisa. & ne Geldriae quidem Draeter Anahemum multa oppida restabant, Gelaram, Noviomagum , Zuttaniam principes urbes, re minora pravidia tenente Hispano. Hollandiam ct Zelandiam integras Mauritius regebat: post cetera ejus preest stutae , extra Frisios, accessere& maritimum una imperium, quaeque hostili in

solo Foederatos penes manebant. magna exempla proprios urbibus praefectos, nisi in ultimis lsinibus sustulerant. Nec de vicinis omiserim: trans Amasium Comitem , Frisiae Orientalis, quae Em lana regio vulgo dicitur ; ad Mosam, Rhenumque Agrippinensium & Leodici praei dein Bajoarum, Philippo propinquum, qui t tam Belgicam fere ambiens , nominibus sacer dotiorum diversis , latissimas ditiones possidebat ; aulamque Cliviae & Iuliaci principis, quanquam bello abstinebant, ad Hispanos ta- i men Vergere , majori inde formidine , dc B - e indicoxam foederum obtentu. tum si quaS um .s Batavis similitudo religionis conciliabat, his imminere hostem, & suos non minus tinplac biles. At Cameracum, quam post assinium civi- atatum defectionem praendio suo infestam, Vale- sius supremis tabul1s regno Galliae commenda- Verat, Baligniacus, a regum matre Catharina 4mpositus , post utriusque mortem detinuit: ac I Lotharingicae mox factioni se quoque immis. cens , dum gaudet Parmensis dilatione belli agrorum raptus redimere, nec regi Henrico, suis eae urbibus profugo , circa extrema Otium est, invasit haud diuturnam dominationem. Ea limitum species: nunc interna videamus. Foed rati, ex quo Arausionensis diu regio, dein suo nomine sutrimam renun complexa, mox dc LN

170쪽

A N N A L I V M, L I B. v. Isreestrii ad .principatum utraque accedens potestas cessaverat, edocti usu, vim imperii in plures sparsere, quod ut libertati tutius, ita , si paulum

remittat hostis, concordiae periculosum. at praefecturae, quantum de vi detra muri erat, tantum benevolentiae accreverat. quippe dc venia dc honores inde , onera atque indictiones aliunde accipiebantur. atque ea praeterea vulgi naturacst, ut casuuin adversa his imputet vulgus, apud quos plurimum e republica est: victorias uni debeat. Vetere instituto agros virosque nobialium primores , ut cuique haereditaria ditio est.

oppida civium dilecti regunt: quia plebi negotiosae non concio, non comitia placuere. illi

quadraginta aut pauciores numero Sapientiabus nomen est) con vocati do republica deliberant : dc si queiu mors aut exsilium demit, adoptant sibi alios, divitiis dc prudentia insignes,

acleoque ejus ordinis decreta pro civitatis totius Consensu Valent,ut vix unquam plebs obsequium defugerit, quin dc annis Lepe tutata sit regemitum auetoritatem. Iidem nominent quotaunis complures , ex queis prauectus id olim Principis inuniis) seligat quietis publicie defensores, quos populi magistros vocant, suminum quatuor: dc alios septem admodum, qui privata ac criminum judicia exerceant Scabinorum appellanone. Hae functiones nullo aut exiguo praemio, ut debitum patriae praestantur. Atque horum omnium potestati, oc consilio adsestb-xuria, qui jus civile didicerunt, res oppidanae administrantur, concesso jure, etiam leges dc modica vc stigalia intra suum statuendi. Hinc velut

in fastigium coeunte imperio , qui singuli pari bus, uuiveris nationi incita praesident.