Hugonis Grotii Annales et historiae de rebus Belgicis

191쪽

I a HVGONIS GROTII tora ejectis pacis jura servavit. Triginta & duae

naves Hiberniae vadis impactae, aut proximo mari haustae sunt: enisique homines ab accolis tr cidabantur, quia plures erant, quam quorum t to nusseresceret. caeteras ira fati in patriam prosecuta est. nam in ipis portu duas fortuitum iu-cendium consumsit. alias alii casus perdiderunt. Triginta omnino superfuere, quae commeatus vexerant: E bellius ung, tantae modo elisis ducem serens. Primores multi, Vulgique pars mo a non multo post reditum vita excessere , sive contractus tam molesta jactatione morbus, sive aliquos animi aegritudo consecit, dum more d minantium rei subduntur his quae fortuna peccaverat. Summa cladis ex eo apparuit, quod Rex edicto luctus tempora contraxit, ut magnitudinem damni, quod late nobiles domos funestav rat, publicis oculis subtraheret. Apud Anglos, Batavosque captivis istum pretio, quibusdam de dono data libertas. Dum in dubio eventus se extendit, & metus pietatem docet,crebro supplicatum. Pro Victoria gratiarum actiones Deo decretae simi. ipsaque Regina triumpho vectat riscum in morem oratione ad populum expo-uit, majore nunquam aeternae providentiae beneficio approbatum, quam infirma aductius vim. superam prouidia humana sint. At Batavis communis periculi etiam in hoc fructus fuit, quod aequiore posthac usiuri erant Anglorum s cietate, qui jactare hactenus solebant, quod λ-cios sustentarent, id soli se humanitati praestare. Dum naufragae classis reliquiae in Hispaniam mpiuntur , Parmensis ex diuturna felicitate in inbseriam, ex fiducia in desperationem vetius, ali

no magis impulsu quam consilio suo,quod odis

lili

192쪽

isa,

iam coeperat, in Bergarum ad Zomam obsidionem tralaimr. Inst abant Brabanti ne unum oppidum , unde hostili equitatu infesta itinera , re agri vastabantur, ipsis deesse & suis victorus pateretur. Nec duci admodum displicebat gravem exhaustis jam Flandriae exercitum allio transducere, pudore quoque & metu, ne,' metrectaret, nihil in ipso opis viaeretur. Uuod si rediret sortuna, via in dilandorum insulas,mox bellum intra Hollandiam parabatur , prorama nimiae spei, quam praesumserat perdiderat'ue. Namque id oppidum praeclaro situ Brabantiae in finibus Zelandiam parvo discrimine alpectat. Flandria & Ηollandia lateribus adiacent. Haud longe pars est Scaldis, in quam Zoma, qui OppDdo uomen dedit, illabitur. Hinc portus oppido Ionetus & nonnihri flexuosus. Floruit multum commerciis sub ditione fanum: cognoimmS, donec Antverpis vicinitate & belli mali S ait reretur, hostes & illos experta quos praesidio a ceperat. Sed ex quo adjecta foederibus tat, Proditione aliquoties periclitata, ΝΙ&obsidiocn primum tentabatur. Α Bergarum territorio Tola, dilandorum oppidum re insula , Scaldis aestitario dispescitur. quod idoneum invectioru-bus copiarum, & ne apud Batavos relictum o sidionem recluderet, o misi occupareb Ion tigniacus, & Octavius E Mansseidus comitibus. Qui simul disjectis in Hoesdam belli rumoribus improvisi adfuere, per vada octingentos imittes ducunt oram Zelandicam suggressuros. Sed in te observato autus tempore, qui jam ui rvdit, nutantibus coeno vestigiis gravit r

ci propugnatores detriiserunt. interim contra jaculatores, quos Brabantico magro hostis r

193쪽

IN IIVGONIS GROTII liquerat, lorica ripae sita locus erat) se minata tur. Statiliaque cura Comitis Georgii Eberardi Solinensis, qui insulam priesidebat, & vulgato

periculo , adaucta defensantium multitudo, r pressiun hostem in fugain & voragines egit. Vix duces emersere. qaadringentos, ut quidam tradidere, profunda uligo, aut, si qua pari com poris eminebat, destinatior telorum jactus ii

teremit. adversa eX parte unum modo cecidisse

haud procul miraculo abit. Exinde insula castellis, excubiis, machinis firmatur. Tum vero spem alteram amplexus Pannensis,ut portu intercluta oppidanos commeatu arceret, inge i illo exe citu , circumjecta collium dc aggeres in sedit, junxitque pontibus quae interseissa eranr. Quibus Interriti Bergenses, nec velut obsiderentur, quia

miles, & virtus, aut desensioni necessaria di Z Iando & proximis Hollandorum urbibus amu bant, quasi positis contra castris, pedes arit equo dimicabant, levibus quidem praeliis, sed non sine hostili sanguine. nec tantum militis egregia virtus, seci oppidanis muniendi labor & tributa

extra ordinem imperabantur, laudabili ducum magistratuum concordia. At inter Angi

rum rectores' id in praesidio roboris erat) de

summa praefecturae ortum certamen, re ii quid. xltra turbidum, Princeps Mauritius cum ordianum legatis tuto pervectus coram composuit.

Oppidum inter Scaldimque castella erant duo, hinc machinis, inde a tu 1atis defensa, quorum quod in septentriones abit, tormentis ab aditu oppidi divellere stustra Parmensis parabat, ut navigationi intercederet: eique curae defixus in spem proditionis adducitur, qua Itala calliditas elusa est :) Hispani e captivis duo cauPODem,.

194쪽

. r.

ita 1 Is TORIARUM, LIB. I. in apud quem custodiebantur, & Abelum mili- m. eodem solitum divertere Grinithon nomen erat) sellicitant ad traditionem catalli, de quo memorabam. Illi, Quorum ingemui 'turpi ita non abhorrebat, Ut tamen , i posset mallent hotam quam suos fallere , praefecti consilio instruant dolum. Aditus ab uir que Parinensis, ne operam sperneret, aut, quod accidit, obsequii siunulat ne circumVeu tui, magnis pro illorum sortuna muneribus re millis oneratos ob git iurisiuranda relagmuC.& cum ne sic quidem nisi ipsorum periculo la- crederet convenit, ut vincti inter acinatos duos comitarentur, IturoS in munimentum, si sallerent , strictis pngionibus. Sacis ita cautum videbatur, nec enim fore queis odio salutis alienae sua evilesceret. Qua fide ter mille , &inter eos insimii stirpe plerique accingantur, ut catallum invadant. Patuit porta, dum PMquaginta transeunt: & hactenus promissis exItus reipol debat. Tum subito porta pensilis altera praecisis funibus dejicitur, caedunturque admissi aut capiuntur. nec custodibus Hispanis in Vmctos pro ditores ferri usus placuit, territis paVOre, & praesenti ultione. Se1 exclusuin agmen, cum contonuo alter alterum urgentes recessus non lacerent locum, versa in Virtutem desperatione, Per fosesam aestu destitutam scandunt aggerem: tamque senimento h palis priore convulso ad Interius si Iebantur: unde pulsi machinis, quaeqM IMIra alia praescii fraudis paraverant, In abdidra, Qua Piliendum erat, InsidiaS ruint. Cani pars in v dc qui evaserant, recrescentabus aquin, diae inscitiam locorum coeno hauraebantur. Hac fraude Pannensis, re quod coetu i r in A

195쪽

vesicens morbis & mortibus grassaretur cum nexu autumni crebros per imbres plana stam rent, neque prae Iuto aggerin tenerent vesti ta . hoc prunum, dehinc castra desieruit,diuque carb- tate ac tandem rerum omnium, & aquae dulcisma ne inopia coactus obsidionem sensim sta-Vit, quam spe vana in sesquimensem produxerat. Paucos tamen locos, ne nihil egisset, adversus cursionem munit. Nec eo minus post ista tempora ditantur Beripe frequenti ex hostibus raptu oe sub peculiari Principis Mauricii imperio x vires cunt. Namque ei & haec,& alia, quae hostiuies Partes sequentium fuerant, ordines dedere

solatiuin eorum quae ipsi paterna ab Himano is nebantur. At Brabantus ager, hibernante per vicos Pannensis exercitu, post Flandriarn alter hatur. Bonnain interim dilecto cuin milite misiiu l'armensis a primo jam vere Clinacensis obsiscerat. nec Scenquio contra certandi copia, sed 1 cincipiam Germaniae concilium ingressus exposuit periculum egregiae urbis, quando non sibi non Truxio vires in hostilem exercitum. Ipso rum potius interesse, ne Hispanica dominatio armorum per Belgicam specie, proxima qiueque

ex semper ulteriora invaderet. Valida namque ainperia, atterendo singulos, cunctis supercrescere. nec aliud remedium, quam fiestinos occur-IUS,& ex communi metu virtutis fiscietatem. Ad extremum ita finivit, ut si tutela assirmaretur. Bonnain Ipsis permitteret. Sed haec militari s cundia elocuto , non quale exspectarat Germ norum nomine responsum redditur. At nos inquiunt, alienis discordiis vestra causa non ii misce nur, quibiis improspera toties in Galliam auialia documento sunt, motus gentium ipsis ambia

196쪽

HISTORIARUM, LIB. T. I ambiguos, foris accedentibus nunquam innoxios esse. Plerique nostrum nec Belgis abstinuere: Quam feliciter ipsi sciunt. Eadem scilicet mercede qua Rex Galliae fratrem submiserat, & Cathatinae Medicivae aulicam pro Antonio navigatum est. Nunc cum iidem illi gratiam Hispani& Qedera ambiant, nos Philipeum postremi iritabimus t qui non spornendis in Germania posisessionibus pars ipse nostri, restituit sedibus Ge

manum antistitem. Imo affinem potentiam col

mus potius pace , quam bello experiamur. Ita clusus, dum Angli Batavique diste ti majoribus auxilium & ipsi negant,milites praesidio relictos, queis Pedasitha Suesius praciti ac, hortatur in rari hostem, dum tuto liceret, ac sortiter toler re obsidium. nec secus fecere, occisoque Baptiasta Taxi, egregio Hispanorum duce , & multis eruptionibus victores, postoliam semestri labore munitiones circumjectas hostis extorserat, penuria quoque afflati,non indecora passione urbem tradiderunt in Brioari antistitis potestatem. id nomen taurpabat quanquam iniit urbem miles Hispanus tenuitque. Hinc jubetur Mansseldius, qui autumno jam inclinante Cimacensis vires auxerat, obsidione peracta cum parte copiarum Waclitendoncam degredi. quod oepidum supe na Geldrum regione Nerue amniculo adiacet. Priesidium crat ex Scenquit cohortibus: nec facilem adpugnationem situs loci uliginosus, dcvis hyenus ingruens effecerat. Sed ab obsessoriabus aggesta hinno in altitudinem tumuli, quae aedificia despeetaret, cadentes inde globos, modo injectos etiam ignes, oppidani non pertui rant , accedente & metu, ne quae tum humebamigclascenta in calo hosti pervia sierint,auct c Hs . res

197쪽

res militi ne citra spem ullam secundi eventus quia exiguae sociorum vires, & procul aberanti ipQruin Artunas corrumpi pateretur. Tracta in lultima anni obsidio, cisi successum habuit, multa lipBrum millia confecit per coeli saevitiam, re lnecessarioriam egestatem. Sumptus enim & ldamna Hispanicae clastis regias opes ita exha serant, ut diu exercitus stiPendiis fraudaretur. Hinc crebrae seditiones, & spes praedae uberioris multos in transfugium silexit, quod Batavi tuti suos inter amnes paulum promotis finibus hosti

Iem agrum impune incurrerent. Sed harum par- . tium ordines, cum nova eVitarent,antiquis On

ribus premebantur. nam exorti per Scotiam qui Mathiae aut Valesio militaverant, sitque alieni Iegatio docuit erratum ignorantia moris Belga..rum: nam Batavos, etsi copiis suis caeteras civitates adjuveriur, nunquam illarum aeris alieni participes factos, nec alterius quam Arausione sis imperio paruisse. Neque nunc recte a foed ratis peri, quod gentes deberent quae a foedere . destiverant. Hoc ideo tradendum putavi, quia talibus verbis repertum est exactiones damnosias refellere. dataque o asio , cum ducibus , qui . sub sacramento remanserant, de Veteri aere incertas portiones pacisdendi magno in rempublicain levamento. Communi inter haec motu, ω Trajecti Batavorum vinetis qui imprudentiae r medium ex pertinacia quaerebant, dissidia ab Lucestrio orta deflagraverillat. Sed Gertrudis inae

praesidium pedites habebat mille quingentos,

equites trecentos in quia plus licentiae ex occasi nominis redemptores advectas nauta auctorit

te publica pignerabantur. Missa ad Principes ne distordiarum usurpaverat , quam ut Venia fidein

198쪽

is Sy HISTORI ARUM, L I B. I. ID fidein, aut non infame commilitium speraret , impacatum, dc ultro ferox manebat hostium vicinitate. Initio tumultus exactis qui fuerant, Jc impositis quos vellent ducibus, adhuc Parmen-siis literas , nuntios aversabantur. Immixti d inde ignorantibus hostium ministri, ec qui legati in Batavos erant, auditas minas in peius res rentes, poenarum metu seque & alios stimul bant. A enderat iram contemtus, Postquam Willumaeus Anglicani auxilii rector velut pacando militi Wiucseldium aflinem suum, ut cousilium fuit oppido, reipsa seditioni praesecerat, dataque ab Ordinibus stipendia quibus suspectos

eliceret, non certa pactione, sed in spem occasionis, numeraverat: unde quasi deceptis cludebant , dc velut rapto abutebantur. Vbi hanc pecuniam duces , dc ducum exemplo miles per luxum saginamque perdiderant, misso equitatu praedas undique traxere : quin dc naves retentabant , nullo hostium aut sociorum distrimine: nec magis pacatis gentibus abstinebatiar. Sic hyemem agentes sollicitabat ad proditionem , quo facile ab his flagitiis transitur, Odoardus Langavechia Bredam in proximo Brabantiae r Oens. quippe intutum in peccando modum i dcarmensi amputari posse, quod apud Anillos

Batavosque nunquam satis excusaretur. Vera diacebat : nec ab hujusimod1 consilio abhorrebant,in omne Nitium corrupti, re qui mos est seditionis, infensi mitiora suadentibus. Pari mox omnium rabie, aut paucorum tot inter turbidos sormidine dc silentio, eripiuntur arma oppidanis. praetendunt Anglicum nomen duces plerique ejus gentis, miles etiam Belga. Ac quo plus turbant hoc liberalius offertur impuditas, ordinum graviora H s mctucim

199쪽

i8o Η.VGONIS GROTII naementium literis. Redirent ad signa, obliti discordiaruin, quibus publicus error & ira fati cuncta miscuissent: praestarentque mimblicae, ut non li se ortis dissidiis ipsi finem imponerent. Sed huic defensioni sitorum facinorum consiue

tia non credebant. Dubitatum est , an in re lutes, & Ordinum Mauritiique imperia pertinaci,

ter reseuentes, Vis pararetur. Nam aliis displicebat iritari periculo militem. Diem melius &tempus sanaturum impetus Vix unquam durabiles. Contra asserebatur, patientiam & lenitatem in ludibrium vertisse. an vero exspectandum, ut hostem, qui cum secreta jamtunc colloquia, pa- Iam moenibus admitterent i Si addito metu v nia ostentaretur, bonis audaciam dari, ceteris resipiscendi necessitatem. Ita nuper Medein Iacam paenitentia militum redditam, quam stadentes frustra opperirentur. V m fieret non

interfuit. Nam certi perfidiae, studestinationi

permitteres, sive ultro impelleres, eadem meditabantur. Vere primo terra & flumine copias, quantae tunc haberi poterant Mauritius admovit, minores quam ut obsidium contexeret. At

illi tormentis petiti paria reddidere, ut Praeter ceteros Iustus villersius caderet, insigni militia, Trajecti quondam regimen & nunc castrorum praefecturain meritus, utque Princiris juventam helli consiliis instrueret. Sed imminens oppugnatio , cum properata jam aggeris ruina oppudum nudasset, extracta est colloquii simulati ne : & qui sequebatur dies exundatione amnium, dc pluviis isdus inhibuit accessiun. Simul Lauravechia accitu Wincseldii adventare lecta cum manu audiebatur. Nec Anglo suadendum ad stellis verba desuerunt. Verum advocata

200쪽

HISTORIAR vM, LIB. I. atreoncione: Cernitis illos, ait, quorum globi &ignes hostilia nunquam moenia eari impetu ci

cumsonuere: tanto nobis infestiores. & nunc ferrum cominus intentant: omnesque inimicis vocibus ad supplicium exposcimur. At inde veniunt qui servatos nos volunt: apud quos gratiam ac prannia mereri licet. In Vestra nunc inanu est, commilites, periclitari deditionem,andare beneficium & accipere malitis. Promptissimi cujusque vocibus, caeterorum admutarauratione probata oratio. Neque Mauritius substitit imparatus longiori obsidio, & ne transitionem , quam prohibere non poterat, cogere videretur. Literas tamen misit, si quos adhuc moveret respectus honesti aut timor infamia . quae per ludibrium accepta vamali turbae, quando supra elapsas stipendiorum pensiones donativum Parmeimss adjecerat. Illum tum primum aiunt pressim longo moerore vultum levasse,cum traditae urbis

E specula Dordrechium , & illa crudi olim belli loca spei atque oculis admoveret. Inspicere juvabat & calcare primam duodecim ab annis Hollandicarum urbium redactam in potest rem. EaQue gaudii festinatio fuit, ut nullis adhuc praesidiis ingressus oppidum crederet se illis, quos admissus noc ipse debuit habere suspectos.

Et fuere qui dubitarent, an ex magna occasione verterent perfidiam. Sed ad consensuin tempus defuit, aliis intutum putantibus. Sibi, non partibus , tribRerunt, ne ambas fallerent. Pauci in Angliam, aut vetus ad sacramentum refugere. Ceterorum suos cujusque apud numeros, ut eos

Parmensis distinxerat, egregia bello opera fuit, spe nulla salutis nisi per victoriam: quia proscripti proditionis & transiugii crimine belli