장음표시 사용
351쪽
ΠvGONIS GROTII haud dispar. Congruens videtur situm eius plopae , qvique homines aut serae habitent esserre, tunc primum percognita, & quando vetustissimi auctores hac super re Vana, nec eadem prodiderunt. Etiam nuper quatuor ad Septentri nem Euripos magicae astructioni temere credidimus. Et quid a Caspio sinu in septentrionem Vergeret, inter sapientes olim disputatum,dum alii Oceano claudi terrarum Orbem Vatum carminibus adirmant: pars projectam in uitiamum frigus tellurem nullo ambitu definiunt. maeque de incompertis fabulandi licentia est , mare ipsum pigrum multi atque immotum, &quasi deficientis suo fine naturae vastam molem, seu proprium, Diis dc sanctioribus animis secretum finxerunt: nonnulli contra vi quidem turbinum dc monstris inaccessum; sed desinenti Oceano fertiles iterum terras aut spiritum aut ignem occurrere.' Plurimum ad spem enavia nandi contulerunt, quorum libris signatum est, Indos & quidem saepius , vi tempestatis a reptos in Germanica littora exiisse. Neque magis de coelo & loci ingenio conveniebat, cum septentrionis populos fide ac justitia praeclaros continua in die quidam collocarent. alii mersam densa caligine & alienam molliorum siderum aspectu regionem, cunctaque nivibus aut seris aut immanitate his tantium inculta: nonnulli visum primo, mOX mundum eripi.
Quae adeo pugnantia, originem ex Vero traxise pleraque videntur, quatenus nautarum e
perimentis , & accolarum sermonibus prob tum est. Nam mari illo, cui Lapporum, Rus ruinque & quam dicimus Samojutarum ora obtenditur, lux aestiva bimestri longior aequa-
352쪽
i ISTO RIARUM. LIB. I V. 333las hiemis tenebras repromittit. Sed solis etiam
menses nebulae Perdant, nihilo nocte meliores, remota vi caloris , ut excire queat nubila, non dissolvere: tum eadem ut plurimum nive aiabicantia maria dc terras haud promte dignos.cas. Haud sane saevum procellis pelagus, quod utrinque a freto patescit, velut frigore suo a tinetur. Nec immerito prisci homines cong latum de mortuum dixerunt. Nam quacunque terris accedit, durati in glaciem fluctus longe
littoribus abhorrescunt, spectanturque nonnunquam plurium annorum crustae unam in in lem densatae: ubi ventus rupit,aut rigor remis. sus compagem laxavit, avulsa montium aut insularum specie fragmenta Oceano feruntur, di sepe concurrunr. Is maxime terror amisit navigantes, quippe cum explorandi cura terras raderent. Fretum, cujus latitudo horarum du
rum,longitudo dierum quinque iter complectiatur, concrescit omne ut quidem pedibus trans eatur: dc quando solutuin est, non sua modo,
sed illapsa gemino a mari glacies adurget. Quinquaginta vix dies sunt, sub ipsi uti apud , nos posterioris a uinoctii sidus: id tempus illic , non aestas, sed hyeniis intervallum est. viasaque Palam tabescere glacies : neque diutius velis, imminens iterum gelu indulget. Tunc sene 3c Russis commeatur, manebantque signa infaustae navigationis, fluitantes tabulae, sive illos frigus resurgens, sive alia vis deprehendit. Sunt illis de trans Obim commercia: atque illic hibernare pericula docuerunt , ut stato tempore remeent , ubi se undae patefecerint. Quomodo Magellanico Freto, ita his angustiis coire Oceanum fidem hanc Batavi attule-
353쪽
re. Flumina in fietum exeuntia distrahi, velat dubia quo cursus agant, aut si Ventus invaluerit, eodem impelli; quae dulcibus aquis mitigent maris saporem. Simul transvectis jam littora recesserint, salses caeruleosque fluctus immenso Irofundo attolli: atque eadem iterum monstra: am dictu mirum quam sit belluosus omnis 1ste oceanus. Spectantur Vitulae & canes maxime ,& ferarum nobilissima quam Morsam vocant mirae & ut compertum est pugnacitatis, & vix ullis ictibus penetrabilis. Pedes serme quales castori: magnitudine praestat & pariter solido utitur. Nam visa & glacies incumbere, & ii minentibus mari jugis apricari. tarde enititur. incredibilis delabenti velocitas. Dentibus illis quantum apud nos ebori pretium, persuasio ge
tium facit. 'ebant Rusti post Vadegatham diaductum mare iterum cogi, iterumque erumpere,
quo semione haud affirmem Tabin ne Schyliae
montem oliin cognitum, & porrectam in o tum Semesam parvo brevius concurrere indic rint, an fretum, illud auditu compertum sit,quo diremta a Tataris America communem cum illis originem vultu ac moribus gentium fatetur
Α Pitrora Moschi provincia ad flumen usque Obin quicquid mari praetetitur Samojutae, Sammaticum genus, non colunt, sed peragrant, asversius immanitatem quoque naturae & coeli u
gentis: ipsos animo si de selices. Foedi quidem
vultus 8c fumo nigri: parvis Oculis, presiis nariabus : neque ingentia corpora, sed firmae valet dinis , & ut cuncta sere animantia pernicitate cursus adaequent. Laetos parvo atque agiles noudelitiae enervant, non cura macerat. Qua pediabus incessit, quod manu coepit, id cuique sium
354쪽
HISTORIARUM, LIB. IV. 33s est; nec alius possidendi finis, quam animus p
ratis contentus & obviis. Ita omnia. habent quia nihil concupiscunt. Arma sane Scythicum Parthic Que in morem, arcus & pharetrae, sed asVersus beras. ab his vestem sumunt qua totos se caputque & manus induant, ab his victum, crudas carnes, Velut amplexi naturae munera. D
litiae adeo nullae, ut panis quoque & usum de
nomen ignorent. Id melius arbitrantur, quam uitare maria, quam negantes fatigare terras, &in ulterius semper Vota promittere,insensos aliis, infensos sibi. Atq; adeo noverunt rates: non imbiantur : suoque se tenent littore, nisi quatenus diversa elementa gelu, Velut coelesti ope, coi runt. Sic eunt redeuntque cum Vadigatham &Semblam, deserta alioqu n, longo venatu stru- tantur. Insulas has esse duas nequemagno aestu
rio divelli pronuntiabant. Ibi longiuS, quam norunt ipsi, imperant, quia praeter solitudines &feras nihil ultra est. Videre nautae secundo stitinere, qui se Principem omnium earum gentium
ostentaret: hominem non cultu ullo, non majestate nisi senectutis, insignem. Nam a Moscho , cujus aliquot jam taculis aucta dominatio, tergum ac latera circumvenit, Riphaei, ut creditur, montes nivibus inaccessi, quos cingulum terrae diXere, dc sua illos inopia defendit. Proximi tamen tributum pendunt, pelles ferinas . nec, enim aliud habent, magisque belli odio quam metu. Samojutiae, Semblae, Vadi-- gathae littorum prope eadem facies , anceps i
terdum rupibus 8c vadis alibi plana. Humus ibi muscosa dc palustris, silvis nusquam horret, ignotae enim, & qualium ubique prodiga nat in est , nulli bono usui herbae sponte nascuntur.
355쪽
Quo magis mirandum est ramos truncosque arborum passim fluitare, nisi remotiores septemtrionis terras vastus, & ipso littorum occursu excitatus abrumeit Oceanus. Eademque vi credibile est dissiluisse quas nunc insulas videmus, forte hucusque olim exeunte Sarmatia. Quamcunque ejus orae partem naves attigere, sumus interdum & hominum vestigia, non urbes, ne vici quidem apparebaut. Interior regio & n mora habere creditur, & lacus quos perpetuae nives sundant, alantque. Haec juxta, ut solum, ut aqua placuit, diaereti diversique tuguriis I tent, aut specus aperiunt, ad fovenda ignibus corpora contra coeli injuriam. Nec tamen d
sident. Daha, quam rapiunt incredibili celeribtate quadrupedes, haud dissimile cervis genus,
rangiseros Vocant, una omnibus, supellex. Hac Iapii altas per nives vestigant praedam, mutan que sedes. Totam hanc plagam serae cum ii minibus haud sane ex aequo divisere. Tanta multitudo est leporum luporumque candida cute. tum marteS, fabelli, quaeque aliae tantum
ob pelles expetuntur. Vrsis & hi stigore albucant in major solito moles, & quia pabula defi
ciunt , rabies inaudita. non armorum uietus, non mare obsistit, quo minus conceptum Od
rem impetu sequantur. Ea pestis improvidos nautas, qui littus adierant, foeda morte absumsit. nec aliud sociis quam spectare & sero uucisci datum. Notabatur in ora eminente sancti di profani triste divortium, cum summis in j gis innumerae DesiIn effigies rudem artem se sumque: contra erectae cruces Christianas in nus testarentur. N am Russi, quos in insulas de partem eam contiueutis tempestas , aut pellium
356쪽
ΗISTORIARUM, LIB. In 337 mercimonia adpellunt, sex ante incula Graecos ritus accepere. Samojurae coelum arque astra adorant, numina haud aliis iniquiora, tradito more, nec ut oderint dissentientes. Sunt &qui Iucos apud illos memorent horrendo fragore& visis infames, sacrosque angues, superstitione haud ignota coli. Caeterum mos Sam utarum minime serus & Lappis, Finnisque vix dissidet: quanquam olim humanam illis camnem pro cibo fuisse , sunt qui ex nomine, quo Vocantur, arguant. Quod si recipimus, anni morandi & hi populis, suorum vitam aetas &exempla mitigarunt, facili ad dediscendam feritatem hominum ingenio. Ad primos Batarivum occursus, sola ignorantia pavidi, fugam aut arma prospiciebant. Postquam approbata innocentia, & quaedam munuscula acceperant, duo sanetissima, solem dc paupertatem suam testabantur, invitos se beneficiis vinci. Omnino, siquid in posterum sortuna annuit, multum momenti in illarum gentium studiis, quae freto assident. Quanquam & arcibus premi trans tum ad retinendos usus reperti maris profuerit,& quo refugium habent naves , siquid subitum ingruat. Tum,si cura & homines accedant,non inmus Vadigatha est insula cultus patiens,quain suae extremo Danici impera litore habitantur. Nam ut sub ipso sideris incendio flagrantem plagam, ita, quae ad utrosque relegatae vertices gelu stringuntur, admittere mortales, eosque sorte nascendi & asilietudine sibi aequare, coim
tra veterum rationes, experient1a conVIncitur.
Nullam sui partem natura solitudini damna- vit, adeo quidem ut Groniandia ad Septentri nem remotior fruges & sata alat nostrum id P morem.
357쪽
morem. Pleraque certe inculta olim iacuisse par est credi, crun adhuc potiora susticerent. Paul tim sua homines multitudo dc discordia longius
projecit, terraeque maria, & maria terras monstravere. Proxima Obi regio obdoria est, anus aureae simulachro & oraculo celebrata. Ultra amnem Molgomzaya flumen alterum, & ripa cognominis, quam Russi non commerciis in
do, sed imperio novere. Cetera jam fabulosa:
morte hyemem transmittere, vernoq; cum spiriaetu resumere animam Leucomoriae popul , cum expositis interim rebus perinutationem sola a
colarum religio peragat. Tum hirta hominum corpora, & canina oris species, haud minus vana Veterum mendaciis, qui equinis pedibus gentes ,re alias , suarum aures nuda alioquin corpora ambiant, iisdem locis asscripsere , ut stre ubique in miracula , & falsas auditiones fama rerum desinit. Quaedam horum tamen, & quod cestiori testimonio firmatur, capite truncos homines,qui vultus in pectore gerant,aut esse,aut colii brevitate erectisque humeris tales videri, haud pertinaciter refellam , satis gnarus , ut alibi ignium intemperie , ita vi frigoris nimia peccare naturam. Hoc constat Loppos sequi,Imaumque montem, & inter nemora late vagantes
Hordas Tartarorum, quorum pars sit Cathaia, conversa jam littorum fronte': inde Sinas oequar in orientem noscuntur. Idem hic annus in famis rapinis Dunquercanomm; qui triginta de
quinque Batavorum naves,in Norvagiam in1sI lignatum, inermes praeter unam omnes , in P testatem redactas, aVehere cum non possent,
magistros navium obsides promissi in redemti uein yretii secum duxere. dc mox ς Galliam p
358쪽
RISTORIARUM, LIB. V. 339rentibus non minor praeda: sed una raptorum ii vis circumventa a Batavis, forti praelio abstanta. suoruin parte altera, quadraginta trium , qui superfuerant,supplicio aliquantum repressit gras saniem satis feliciter audaciam. Simulque liberati supra viginti, qui nave illa, capti tenebantur, quique iam singuli bina, aut amplius, flor norum millia vitae servandae promiserant.
LIBER QV IN TU S. Estum inde annum Belgae sub
Hispanis inchoarunt , Insueto gaudio eorum, quae Gallicis λύ nibus provenerant, tum nova spe ornandoque Alberto Archi- duci Austriaco intenti, qui paricum honore successor Ernesto mittebatur. Minimus hic fratrum, quod magnae
nobilitatis solatium est, tacitumque Regibus ocpontifici foedus, Cardinali dignitate fulgebat. Exin probatus Philippo Lusitaniae praefectuta , ubi sus ensin obsecuto & in subditos c9mitate claruerat, haud indignus habebatur, quem Rex, more gentis inter se fidae, propiori necessitudine sibi immisceret. Igitur quo majore cum gloriacia Io xc VI P a. gem.
359쪽
gentila regimen addisceret , provisa abunde belli & pacis instruinenta. Tutum illi iter ex Hispania in Italiatis, perque Sabaudos & Bumgundiones Lucemburgiam ussue & fines Beugarum. Pedites & turmae undique agglomer bantur , non modo cuneti praesidium , sed e haustae militiae supplementuin, quos ille ubi ad
exercitum pervenit, paucos in cohorres, aut alas coegit, partimque veteribus infudit, prudens' Verum numeris robur, quam nomen & speciem quaerere , ne inutili praefectoruin turba aerarium dc militem oneraret. Itaque & Belgas Proc res , apud signa infrequentes, praesecturis ac triabunalibus amovit, quorum praeter nomen d
commoda vix quicquam usurpabant, suffectis aliis , qui diu obsequendo imperare meruerant. statuit alia quoque haud indigna imitatu, ut nequis signum ferret nisi ruitio stipendio. Conquisitae & pecuniae, quia recens seditio in metu &Vetera malorum recrudescebant. Et promiserat Hispanus in menses singulos undecies centena florenorum millia, sed quae primum autumnum haud ultra processere. Trahebat secum Albe res satis magna argenti insecti pondera, quo trajiciendae per syngraphas pecuniae danina lucrifierent & quia cuso in Belgica majus p riuin est. Et alias ob lonaa itinera intutum nunc valido praesidio defendebatur. Aderat una dc Velut pignus clementiae ostentabatur Princeps A sionensium Philippus Wilhelmus noenine, qui motis in Belgica rebus avectus olim dc honorate Hispanica in aula custoditus libertatem tum primum receperat. quippe Romanam in religionem ficinaltus, dc isto obstridius beneficio, si fratrem minorem adiret. dc gentes, apud
360쪽
quas paterna Valeret meimoria, pacis medius, aut inter hostes discordiae causa sperabatur. N que sane Albertus ipse adverso apud Batavos
rumore erat, pleriSque nautarum cognitus gratuita clementia , quos per Lusitaniam, in hoc ipsum, ut creditur, coinprehensbs haud dubie in spem famae dimiserat. Gratum prae caeteris , quod ejus adventu Ibarra & Fontanus invisa potentia demoti in Hispaniam remitterentur. Sed plures successerant, Franciscus Mendosa, Tarraconensis pelagi praesectus , consilio tum dc bello caput, Consalvus Carilia, Girolamus Za-pata , & Baptista Taxis, alia nomina, iidem mores. quo magis sormidabatur funulata bonitas manentibus malis. Et Foederati ordines, veriti nequid vulgus Principis Arausionensis aspectu & colloquio mutaretur, ad ipsum scri sere, gratulabundi quod viginti octo annorum Captivitatem exiisset: caeterum fines suos, inter arma,nisi publico vocatu haud tuto adiri: neque
fatis ex usii rerum praesentium coram ipsiun v nire , quanquam ultro confiderent, haud cum sere , qui expertus cummaxime Hispanicam si
Vitiam, subruere velit patriis consiliis & patrio sanguine fundatam libertatem. Quibus ille r spondit, ad reliqua officiose, de patre distan
Ians: Verum nullius rei auctorem venisse, quae non utrique partium conduceret, unde se inertito secundas ipsbrum voluntates opperiri. His tum abstentus , nihil in posterum aflectavit, suspectum se Batavis querens, & apud Hispanos generi. invidia premi: Quare nec arma induit, privati exectens, seu fraternae gloriae reverentia. Sed Mauritius illum per legatos, soror Holien-loio nupta coram in Cliviis convenit, dona dc