Hugonis Grotii Annales et historiae de rebus Belgicis

321쪽

bus certamen Ee . t '

uxorem custodita rant,

Rui exist abactra .ri Cm suppeditandum iis, VM tori non esib lii titulum; ventum, hi Σ' si' issium qin Maer Clivios Hi is, '00 lim modo pano studerent, sed vicinos quoque

322쪽

HISTORIAR v Μ. LIB. Iv. quoque Episcopos & sacerdotes. dc Optata posecentibus , idem quod sibi, pecuniam decise. nec posse suis viribus longe dissita, lateque I parta senili : quare exspectandum , donec quorum

res ageretur eorum animi viresque maturescerent Nec minus Multa turbarum. Opulenta urbs trans Amasium, ostio eius amnis assidet, pars ejus Frisii , quae Cauchos olun complexa intersilium Batavis Danisque littus Imriebat. Vnde nunc etiam ea regio Orientalis Frisia dirucitur , quia veteres cis Amaium Finu ad occasum ei objacent. Morta sun , questa aeteris Frisii nominis : etiam libertas , relicta a Fra cis quoque regibus & Germaniar Imperatoribus, ubi dominari non poterant qualicunque obs uuio contentis. Publica per conventas, popul rum seorsim, & communiter gentis tot us, ct ata: judicia per dilectos in comentibus Irun ribus incloribusque exercita: Par in his imoi nium qui ptaedia possiderent: Plurima tenent bus maximus honos, eaque ista nobilitas. At hi cum arces struxissent non si,modo sta & alia confudia internis externisque bellis,& domi in num haberent adversm Vim paratam, moder torta conventuum re judicibus contra tamimo praesitatum Paulatim per dissidi aut incuriam plebis , quae poterant In se traxere, & huic redeunte interdum libertatis memoria , alii a suemus estos vindices facti. Inter hos Greth ' na domus Per conmabia, per haereditates valida,ec multorum praediorum domina, quaeiar actionem usu suam fecerant, etiam Emesen

primum, deinde tenuis oppidi durius ab aliis L Li tutelam suscepit. Hac origine videricus amno Post mille dc quadringento. qumquagesimo

323쪽

quarto clam primum nobiles alios, clam populum, ab Imperatore Frederico in eum tractinn,

qui, ab Amassio ad Visurgim mari praetenditur, accepit nomoe Comitis di jus, quantum libertas Frisia pateretur: decemque post annis public vit tabulas sed contractiores, ne aliorum,qui alibi intra eos fines insurgete pati modo coeperant, jura laederentur. 4 emperavit hic benignitate imperium, inulta populo Emdano , multa inagistratibus relinquens aut largiens, magisque etiam natus eo patre Edsardus, mutua in se su ditorum fide adeo potens, ut horum spe Gronim e & annexi agri principatum speroerit,ienu ritque, donec eum Saxonica arma, fides mala Geldri, ac postremo cun ta in densaeis Amstriaca trans Amasium reiiceret: Huic filius, Enno impar patri&sic regens, ut ab aliis ipse Iegeretur, haud longus vitae atque imperii. Quo tempore cum orbis Christianus religionum diis dio concuti coepisset,Emda eam professionem se Cuta, quae alias per terras serro atque igni pet batur , Belgas Gallos. , Anglos Vim magnam Convenarum, opommitate Ifluminis invitavit,

aluitque. Anna tum OHenburgica filii Ediardi

nomine praeerat, civiliter usa principatu:jam im escente , nec ut iGermani . Principes selent.

Idem illi pietatis studium re legum Vexentia, quas non tam libertatis, quam imperii praesidium judicabat. mocomitate S petiugio gemtiuin, incredibile quantum urta adoleverit, aueta'

non minus sex hominum millibus. Remam florentium populorum mala, si cibia apud ipsos di luxus, invidia apud dominantes. Nec tamen ad vim ventum, dum Edardum asperiorem se ter minor Ioannea mitior consula aut metu rei.

324쪽

ΠISTORIARUM, LIB. IV. 3o retinebat. At, Ioanne mortuo,Edsardus religi nis distore snam ipse Augustanam, Genevensem Emdani profitentur j magis ac magis suspectam

habere coepit civium felicitatem. Vxor mst trix aderat regia Sumnum stirpe, regioque ing mo : dc narrabatur haec inter caetera stippellectilem ab oppidanis commodatam sibi detinuisse, hoc obtentu, quod privatum nitorem e cederet. Irritamentis illorum,qui novandi studio Principem aut populum adulabantur, praVum Certamen eousque invaluit, ut Comes coetus, sacrorum causa institutos, seditioserum conciliabula, & stipibus, quas clara misericordiae civitas in usus pauperum contrahit, Iires adversuin se quaeri interpretaretur. At contra nomen libertatis, & quae violentissima persuasio est, Dei cultum jactabant acre concitorum genus, qui rerum civilium ignari, specie religionis turbidi, Lepe bonam quoque causam male agendo pervertunt. Invieta progenitorum Virtus,rece 'uere propinquum exemplum Batavi cum Frisiis monstrabantur. Et quid sibi pulchrius, quam si riscum in nomen ac sortissimarum gentium K

us coalescerent ' Iam onera commerciorum ,

jam suos magistratus rebus intentior Comes ii posuerat, & adhuc sera quamvis & contumax plebis ira intra voces Leviebat. Cunctationem& pudorem excussit visum in arce praesidium. Privato duce rapiunt acina, & machinas. Curiam, portas, caetera urbis munimenta invadunt. Neque centuriones tantum ac tribunos legunt,

sed pessimo quoque exemplo novos sibi magistratus praeficiunt, illis demotis qui ob sacramentum Principi dictum turbis temet mem rant. Arcis custodes fame coacti discedere, cum

diis

325쪽

ctis ad vim versis haud dubie foederatarum gentium opes respiciebantur. Misit ab utrisque partibus Hagam legati, qui Ordines convenirent. Accusabant Illi inconditam multitudinem seditionis , cujus ultionem dc exemplum ad Ordines pertinere , Vigentes concordia, &si vulgo imperia spernerentur, praecipulos ad injuriam. Contrarii odium sincerie pietatis ruptas leges, injusta onera, regnum factione& armis quaesiturn memorabant, Velut interrogantes an hax ordines toleranda judicarent. Orabantque, ut socios religionum dc malorum miserarentur. Addebant ambire Comitem Pontificis Romani & Philippi amicitiam, quorum

vi adjutus opprimeret libertatem , aut acceptis alibi possessionibus traderet urbem dono Hi pano. Ipsisque haud dubium per exploratores erat, hostem suininam belli in eo ponere, si fisimine dc portu eximio potiretur. neque alium Amasio potiorem, qui lacum perfluens Dulla dum nomine Emdanum agrum dc Groninga nam ditionem secat, ac medius ingenti ore Oceanum retit, maximarum navium patiens α fidus imularum objectu, quas inter obliquus exit. Vnde promtum Hispano novare in Friusiis bellum, &, quod negatum hactenus , mari classem immittere. Ordines Foederati, qui dc periculum, &, si obviam iretur, invidiam pro-Videbant, legationem ita demisere, ut nec Comiti metum tollerent, nec populo societatem affirmarent. Pax utrisque commendata, aut, si

ita Videretur, jure agerent: arma sibi suspecta. Neutri nunc partium inimicos, ilia ultra pertendant , huic li qua bellum coeperit. Mox ubi

ab Ennone Edsardi filio militem cogi & po

326쪽

HISTORIAR v Μ, LIB. IV. . 3o tum Cnoccanum muniri, qui Delphietylio adversus est, festinantes per nuntios affertur,aius e naves , quae de more Amasium asserva-rCnt, cohorsque Frisiorum jussa ire tuendaenad urbem, ac nova coeptantes ripa depellere. Laeta etiam, adeo secura, civitas se fortunasque fuas foederatorum acinis credidit. Neque E iardo tum aliud succurrit, quam eos rerum arbitros facere, quorum Vi cuncta gerebantur. Foetus quoque dc societatem armorum obtulit, metuens ne eam gratiam civitas occuparet.

Quem tum missi ab Ordinibus Delphietylium

disceptatores pacis modum statuerint,summasque leges commentorare haud sine usu erit , ut

quomodo illi de rebus Emdanis, ita de illis posteri judicent. Religio ne cuiquam fraudi esset: usus rituum in urbe qui solitus, dc Cc

naiti extra urbem suus. Sacris caelibus , tantum sacra curarentur, inspectante si quela Senatus diligeret quod in Palatinatu & in Batavis usitatuin , ne quid hoc obtentu turbaretur. Religionis administros crearet idem carius, auctortieret Princeps. Agri, qui religiosorum susTant , inter populum Comitemque divisi. Est consulibus quatuor , adses ribus novem sorte primi, mox ordine quotannis pars altera dece aerent, egregium potentiae temperamentum, ne quisquain imperii spem, biennium ultra produceret. In locum hineuntium binos Senatus minaret, E queis Comes singulos legeret, antea in creandis magistratibus liberrimo usus arbitrio. Hos penes res urbis & maritimae, vis donandae civitatis ac sedalitiorum in quae plebs distinguitur , portarum quoque claves , ia e cubialis tessera. Iudicia civilia re quae intra mortis

327쪽

mpQ am consi erent, penes eosdem. Gra Horum crinimum sonto peregrini a Principedatis ludicibus, cives mixto ex utrisque consessu .plecterentur. Senatum sciUvirorum. Initiati

Inites,& magistiatus in hanc pacem iurare M

rare.

mi: etiam se atrociora principuin ingenia tot

stam utrinque milite,quies.verius quam cor

cordia: neque ita sanata dissensio est ut non sa anni re quae proxime se nn rar

Drevi rastidio obsequentas sortinue, Foederat i

. - 11 Iacramentum advocarent. Firmate te es&

bda sum haberetur,neperpetuam certami bus materiam pCeberet; ex quo certiores Veniae cives agerent,tolleret ultroComes arcis minas eamq; urbi submitteret: q; per ripam castellis terreret navigantes, quae Principis beneficia ci-Vitas inllenti Decunist shmm4 , θ

328쪽

MISTORIARUM, LIB. IV. 3ον xum gentium bello infelicia silere. Ver totum dc Pars aestatis per otium ipsis exhausta,parte certe militis circa Galliam bellante: sed quominus arina de alibi moverentur, interpellante Cepius Buzenvalio pserum discordiae obstiterunt. Frisior namq; urbes,agros colentibus infestae,communia utrisque onera non ex fide persolvi, de quae agrorum propria omitti aut remitti que-xebantur. Zelandi vero de vectigali evehenda-Thun mercium cum Hollondis ocriter rixati . hoc obtentu Foederatorum aerario tributum inferre diu distulere. Geldiis quoque dc Transisalanis paupertatem suam&hostem petatus infusum excusantibus , Hollandi eandem de ipsi , quibus communium foederi onerum duae

partes tertiae incumbunt, coeperunt exemplum

aut imitari, aut inisei. Quod si utilia homines non necessitatibus magis, quam consilio sequerentur, rebus hostium aretas, lucrosa ipsis mercatura,& flagrante Gallorum bello, id prascipue tempus audentiores conatus Vocabat, quorrim mox onera pauperior populus, dc irrito successu, tamen toleravit. Ne Lucemburgici quidem successus votis resipondebant, dum temere irrumpuntur castella , parum hostibus noxae, nihil victoribus commodi latura. At postquam Rex Henricus, in Burgundiam profectus, regni vires eo traxit, extraustus copiis Bullonius, qui magnifica denuntiatione Hispanicum exercitum in se traxerat, non modo munas implere non potuit, sed suis tuendis impar, raptari fines Gallicos impune, spectabat. Quorum tardio Philippus Nactavius, dc quia fame ac potandae aquae 'insolentia miles dissiuebat, haud satis volente Ballonio, regredi sestinavit.

329쪽

non tamen qua Venerat via. namque eam h

sitis abstulerat. Sed jusso retro cedere peditatu, uua proxime Gallia mari succingitur, unde in Batavos navigarent, ipse cum turmis per interiora Germaniae in Geldriain recurrit. At Fontanus , quanto invidiosam sustinebat praeaecti ram, hoc niti impensius , nequid in illo ad versarii praeter magnitudinem culparent. praecipua

in militem cura, firmare Veterem, nOVum adjungere. Et maxime gnarus secessionem Italorum, quaeque inde Venerant calamitates suum

in crimen trahi, lenienda: invidiae putavit eos 4em obsequio reddere . Deproperatis igitur pactionibus, quas Ernesto coeptas mors ejus interruperat, quando pecuniae nondum inperabant,diurna interim dc obsides dedit. Tilemontium possidere jussi, signa nondum sequebatitur. Sed lucro fuit usum militis, quo ipsi carituri

erant, etiam hosti avertere. Mox in duces ac praesidia dispertit militem: majores multo litempore non fuerant reges Hispaniarum copiet, sed sparsae locis in nihil magnum valuere. In Burgundia sub Velasio justus erat exercitus. Atrebatum & Picardorum confinio post Caroli digressum, Varombonius imponit Soercendis Cameracensibus, & qui in Galliam effusus rapinas rapinis ulcisceretur. Mondragonius in Mauritium obvertitur, spectandos ad conatus, qu*is in tempore obviam iret. Data sibi in hoequatuor armatorum millia circa Haestum tenet. Verdugo cum peditatu sex millium, equitibus mille quingentis, virium minorem Bulionium Lucemburgia protrudere & oppida recuperare justis Fertum aggreditur: crebro ictu&ruinis patebant moenia, cum Gallorum manus odi

pidum

330쪽

MISTORIARUM, LI B. IV. 3I pidum immissa feroci eruptione contudit obsidentes. Sed exemtuin obsidio oppidum, cum anox Brtuito pulveris incendio magna ex parte arsisset, Bullonius ipse munimcutis ac praesidio nudavit: Verduno interim versus ad iusirini ra, paucas post expugnationes , morbo fatoque intercipitur, etiam circa hujus mortem aliquid

susipaeante fama: Sed ille quanquam infelici

Frisiae praesectuia nomen meritus , ut cui tempus Oc vires Cepius quam robur dc industria de-1uerint. Fides illi religiosa & militaris facundia. Etiam comitas ingenii, quo infrequentior Hispanis hoc insigpius honestamentum, &quod magnos ad honores ab iuao e vectus, quip-pς natus domo non ignobili sed paupere, prioris fortunae,quantum satis erat,meminisset. Orabant Fontanum Bel parum civitates C evelut obsidio tandem insisteret, vim auri ila militum offerentes, quia nec clausa urbe de circumjecto Hispanorum exercitu, utrisque spoliabantur. At ille ultro, avidus Occasionum, ire tempus praefecturae inglorimn transmitteret,& quoli'ranti aerario subvenitatur ad Varembonii castra contendit arigetqlle copias , ut peditatus duodecim, equitiani duo millia conficeret. Hoc cum exercitu cuncta circum Gallis inaccessa

redditurus, Castelletum in Veromanduis oepiadum apud Scaldis primordia, quod Henricus alter eo nomine Gallianim rex Cameraco, &siqua visa Bulga ingrueret, munimentum regni objecerat,machinis1abefactum irrumpit, & .mox qui in arcem se contulerant, in deditionem cogiti . Atque interim Hanuin eisdem in finibus

oppidiam concutitur miranda δc ad fabulas acce me casuum varietate. . P sectua erat G-ζ-