장음표시 사용
731쪽
sumque a Polonis mancipium , quo res Ruta Cas perverterent. Ipsis in nuptiis , quas Polona cum virgine, Palatini Sindoinerti silia celebrabat , Prio tumultu Demetrius, seu quisquis ille
fui, nam post mortem quoque ambigitur
cum saltu e sublimi vitare perniciem frustra ce talist, cas ebilitatus, statimque confectus est. Addita ingens Polonorum strages: & concitor aliorum Scutarius imperium occupavit, initio instabile, dum externati feritate an mi, tard que in novum principem consentitur: mox, ut
barbaris solitum , metu suppliciisque firmatum est. Transilvaniam quosve & proxima Hu
Cariae magnis motibus involverat seditio imatorii militis, praesectorum rapinae, & Pr testantibus ius religionis ereptum : incumbentere hic in Ietestas belli invicia, ut talium auctores. Erumpebant simul oppressae diu querelae, contemni se plane, nec, ut majoribus servatum , adesie conventibus principem , audire populi preces: sed clauso intra aulam Rudolso, arm
rum consiliorumque summam penta extemos,
quae servituti quoque suetis gravia, sibi hoc in
gis intoIeranda, queis regum juramento sacratae lege, pactumque, ne fraudi neu dedecori i rei violantibus obsistere. Igitur in praelia & o pugnationes urbium itum , gaudente Turca , a quo missum sibi Hungariae sceptrum ac cor
nam Stephanus Boiscatus, dux lectus disside libus & supra publicas privatis accensus iri riis , perstitit recusare, Transilvania & princiapis contentus vocabulo. Sed breve bellum, cui tertius hic annus erat, pax excipit: Turca Pe
farum victoriis & nova per Asiam rebellione infracto, nec ultra nitente BOtactio, quam ne libe
732쪽
Η ISTO RI A R V M. LIB- XV. προ libertas amitteretur. Imperator Rudolsus dum bus hostibus impar, Boisicaio Transilvaniam , Hungaris indigenas rectores, praesidem statrem Matiuam Belgicis olun rebus immixtum, de jura queis Iesultarum opes cocicerentur, Turcae possessa retinere concessit. Ita positis armis haud multo post domestico veneno Boiscatus intercia pitur , publico providus etiam cum de vita d
ieerastet. Quippe morti imminens Transitu
nis Hungarisque arctam concordiam , crebra concilia , &, dum leges manerent, pacem cum Cassiare commendabat. Sed illo sine prole e tincto , cum ex pactis principatus ad Imperat rem rediret, turbata iterum Transilvania, e longinquo regi impatiens. Germania adhuc religionum .studiis discors: dc apud Brunovicum , Patelbornam, Emdam non jam bellum, ita proxime bellum dilcordior erant, principes inter ac civitates dominandi nimios, aut parere i dociles. Veneti adhuc intra libellos se tuebam tur , quarum auctores, dicta die, Romam haud sane ivere, causantes itineris sortuita, & infestos judices, interim duces utrinque, exercitus, clas.ses expediebantur. Nec diminutabat Hispanus Pontilici se auxilio futurum, quo Gallus comperto significavit Romam, ita meritos majoressitos, ut ecclesiae pericula non alias magis quam Francicas manus respicere deberent: sin Pontifex His anum prolatandae dominationis avia
dum sibi assumeret, haud immerito suspectum id sibi, dc vel coactum contrariis in partibus sore. His minis exterrita Italia , nunquam imp ne externis armis adita, quippe scisso minutas in potestates corpore facilis eraeda victori. Sed
Gallus, ut bellum haud nimium formidare, ita
733쪽
pacem malle: quare nunc Venetos, nunc Pomtificem hortabatur, ponerent iras publicum in exitium erupturas. Ipse doinesticam quietem legibus, pecunia, foederibus muniebat. Britannia post detectas nefandae conspirationis insidias norrida suspicionibus: quas auxit Pontifex, suis edicendo , ne piaescriptum a rege sacramentum dicerent', adversum id religioni praedicans : quia eo fides dc obsequium In regem, etiam si Pontifex Vetaret, mansitra jurabantur, quod ipsis Romanensibus tarde creditum, variis mox animis excipitar, ut apud quemque Patriae charitas, aut praecepta de Cacris opinio. praevaluerant. Multae dc Anglorum querelae,
quod jus mercatoribus per Hispaniam haud
aequaliter redderetur. At in Hispania saevitum in Belgas illic mor es, quorum commercia cum Batavis ac praecipue Indicano collegio imnexa : aerarium quoque dilIgentius curatuita,
captis quorum in pecuniis tractandis fides a puebatur. Sed minora malis remedia , quotudianis ad regem precibus Lusitanorum, ecquem miseriae finem poneret dum bellaretur in B tavos longe remotos , alteri atque exhauriri propiora : uri capique tot naves, solas regni, quondam florentis divitias: obsessos nuper po
tus Hispaniae, nunc dc Moluccas eripi: quin dc Castellanorum praegrave jam bellam,quod pro
ima per tempora naud minus trecentis Scutatorum millibus menstruis Hispaniae constitisset, spe nulla exitus,ac praecipue quia navium Am
rica venientium pericula Ingravescebant. Sumtus quoque in annos aucti adeo supra reditiis, ut
vitari seditio militaris,etiam tam exacta Spiu lae cura, nequiisset, bc quae bello Parta neutiquam tauri,
734쪽
tanti, & contra experimento cognitum quam firma hosti amnium atque operum munimenta, quam clausum sibi mare, & per alienos fines incerti militum transitus, tum si manente Bataviam Veneticum ingrueret bellum , non paupertas ultra, sed egestas aderat. Rex ipse juvenis, ammorum inexpertus, dc qui regiam fortunam voluptatum, quam finium modo metiretur,ni consiliis cederet, sponte in bella non ferebatur. Rccessere metus, veri fessis adaucti, non sine arte primorum suibus res Batara in manu, quo cumctantem Hispaniam in vera pacis consilia ii pellerent. Sparsus quippe rumor, laborare Gaulum , ut Batavos definitis sublegibus, regno suo adscuceret,perruptaque Flandria proserret limia testi. At tolerabilius Hispanis, liberos relinquere Batavos, quam sui imperii damno alienum ac maxime annulum augere, & in Vacantes quiadem spes manebat, per offensarum oblivia, per distordiam inter ipsos, aut cum regibus quortunope florebant : occupati in perpetuum amiti bantur. Praeterea allubescente Indiae fortuna,n
va apud Hollandos Zelandosque iscietas parabatur, quae valida classe vim limul mercesque in Americam serret, dc hostein terra marique pelleret, spe magna praedae quanta belli sumi bus sufficeret. Mox alia fama, ut quondam G nuensium ministerio Turca Hellesponti fauces
trajecisset, ita nunc Batavorum navibus Mauros Granatam 3c majoribus possessa repetituros.
Alberto quoque & I labellar, huic ut Deminae, illi ut religiosa ad studia educato, jam & annis gravi alienum a bello ingenium: inopia quoquere toties renata militum seditione, populi gemutus fiet usque movebant, ut certum ac placidum pia
735쪽
Orincipatam,quam spem cum metu mallent. Sed ante alios Spmola consilii ejus auctor, qum Pau-κis annis multum gloriae partum Me reuo λα aeui serret verebatur : simul stacta nuper & sua re regia fide, si manerent onera dc Americanos Gestus sors aliqua Interverteret, nulla spe recuperanda quae erogasset, meri aere alieno, e clara fortuna dedecus atque inopiam prospectabat. At Foederatas apud gentes pauci sperare etiam audebant, metuebant quin Idipsum plerique, ita a parenissim erudita, repudianta infido cum hoste colloquia , & qualicumque pactione tutius bellum, & magnae hominum multitudini, haud militum modo sed & reliquae plebis, arma, m Chinae, exercitus,classes quaestra erant. Nec Pa cis formidatum , ne ut olim immota, ita nunc reddita Face, Anzvemiae commossissimam sedem mercatura deligeret: eciam, amoto ab hoste in tu , civitatum dissidia ac turbamenta reipublicae timebantur. Nec tamen deerant, illis praecipue
in populis , quibus hostis di pericula propiora, qui jampridem dum rapi Velut impetu urbes nec usquam contra Iri , re per prudentiae speciem re imminui vident, eosdem mox sibi casus dc
sera remessia fingentes , ad pacem mimos nimium quoque deflexerant. AEquiores, ut vita
das insidias, ita tentandum putabant, Possentne arma poni a rus legibus, incolumi republica, salvis sacris : nec omittendum hoc tempus, dum res hostium inclinatae, coalita longo obsequio Ordinum auctoritas,& velut ad latus validi duo Principes, alter Hispano, alter Pontifici justis de causis in&nsi, eoque Batavis fideliores. Hoc intus atque extra rerum statu Hermannus Witte
horitius, jussu Archiducum, Hagam MVenit, anui
736쪽
HISTORIARUM, LIB. XV. I anni exitu. Idem dc antequam prodirent exerci tus , vere ipis, Geldriam Hollandiamque obirrat , sed privata tantum colloquia serere jussus ,
quorum multa ipsi occasio per majores aut con nubia devincto Batavis nobilitatibus. At nunc,
comite Iohanne Gevardo striba Turnholiano uterque liu solum habitans, quod tributa partiabus penderet faciliores habebat aditus ) potis mis procerum mandata rubertii dc Ilabellae ostendit in hanc ferme sententiam: nihil ipsis
Optatius, quam quietem populis, finem cruentis, ta laboribus dare : nec ignota Ordinibus archia ducum jura, haud aliena poscentium: ipsi co tra promerent, quae firmandae secinritati arbitrarentur, pacem seu inducias, & collo'uia palam. an secreta mallent, ipsis permitti. iniqua omnia& insidiosa longe fore. Sed quia literas ad osedines nullas archiducum serebant , res dilata. Quos gradus, quae augmenta ceperit, quibus sit surdiis agitata , cum cura memorabimus: quia re civium id magis scire interest, quam aut so-dientium artes, aut equitum excursus: & externae nentes fama non ante majore BataVos acceis Perant.
737쪽
ΙεM s remisso frigore , ventis inhorrescens ut ab hostium i cudii securos Batavos praestitit, nihil impedito amnium fluxum tanquam ad pacis consilia cc tum qUoque accederet, ita damnum alia parte intulit fractis navibus quae I Seliam propter infidam hi Gnis stationibus insulam, diversas terrarum in oras exitus tempora morabantur. At Foederati ordines, quo domesticae quieti, famaeque rectius. Consulerent, postquam ortos olim Groniugae motus, imperia Brita, animos quoque in pam rem dies ipsa sanaverat, arcem urbi impositam dirui jussere, ut quondam necessariam , ita, si maneret, haud decoram aequali omnivnuli Grati. Praecipua securitatis tantae causa, dati illis magistratus, quorum cognita in partes & publicam religionem fides, ingens siue stantu , sine odio presidium.Nec militibus iners tempus abiit. Bommetiensis instulae munimentum haud sane magnum irrupit Hispanus, incenditque. silentio cubitoris quem pretio occreaverat. Qui locos Io Ia c vG. Pro
738쪽
praeerar centuri trucidatus: cujus haec argu
batur culpa, quod vigilias haud mutando spem , lacerat proditioni. Comes quoque Brurius fiatrum natu minor, Batavis militans, cum patrios
ad lares equitaret modico comitatu, in hostiles insidias incidit. Praegressius sorte scriba,torme tis coactus , sequentis fieri indicium secerat. Ipse manus conserere ausius, spe nulla, sed quia . eapi pudebat. Illata & mortuo vulnera,seque te filium patris odio fortunaque. Nam hunc quoque sae vitia simili , scelere majore , Mend
sae miles trucidarat. At Henricus Nassavius, multo cuin equite caedendas ad Spinotae cohor-
tes prosectus, quae Limburgico agro neglectius il hibernabant, cum illae se audito periculo in ur- bes recepissent, Erkelenum, itineri adsitum impetu rapit , postquam porta machina pensilit discusserat. Modicum id Geldriae oppidum in-
. firmitatis quondam conscientia, tributum utri que partibus pependerat. Sed tum forte in B pavos. hostilia induerat, recepto Henrico H
rembergensi, qui praedis agendis eam legerat sedem. Quinquaginta intus equites concisi: reliquum praesidii aberat: captus Heremberge sis: quae avehi poterant rapta: caetera permissa flammis: acriori militum ira, quam ut ducis imperio retineretur, quod quosdam illic sitorum' durius habitos meminissent. Sed fratris iniquiorem fortunam ut egregio facinore compensiret, Fridericus Herembergensis in Flandria ANdenburgum , munitum a Batavis Opeidum, parabat invadere, quibusdam intus militum con-
sciis. Verum pars horum ob flagitia vincti in quaestione talentur incognitum scelus , cujusjam exum imminebat: quippe cum in proximo. Fris
739쪽
Fridericus valida cum. manu signum a prodiatoribus exspectaret. Longinqua navium itin ra certatim Batavis δc Anglis sestinabantur. Namque Indiam versus hoc vere duas Batavi, tres Angli naves misere. Anglorum major in praesens quaestus : sed fama laborabat. Nuper enim reversus ex eo orbe Eduardus Michelbo
um,ccede barbarorum ac rapinis maculasse commercia serebatur. Ipse culpam Indis deleg baz,contra causam dicente nemine. Nec deerant qui similem audaciam accenderent, ita maj xum legibus cautum serentes, commisia in externos , quibuscum publica foedera non essent, in Britannia non v1ndicari. Simul agitaturin ne Hispano soli America permItteretur. Pa tem ejus virginiam nomine tricesimo quarto
cis AEquinoctialem gradu, jamdudum Angli
sibi vindicant, quod primi eam oram interiusnetrarint, indito in honorem reginae His tae, quod nuna quoque apud illos servat, vocabulo. Coacti, quibus iners domi pecunia liborum peregre speraban , collegia duo secerant, a queis singulae coloniae eo in terras deduc rentur. Addiderat rex Iacobus leges' dc Prasmia , augendae Britannorum gloriae: auri quoque dc argente venas humo condi , audacter assirmatum, facile, ut a cupidis, creditum. Inutium magno molimini stat navis una, structo laviter castello reperti amnis in ripae, cujus piastibus atque. auri proximi fruge vitam toler rent, qui praesidio relinquebantur, coactis i digenis introrsum recedere. At alia navis HiLPanorum venit in manus, nec illi vectoribus
Pepercere: quippe qui pace ac iure domi r
uctis immensain novi orbis posses onem solo
740쪽
HISTORIARUM, LIB. XVI. 7ri terrore custodiunt. Nuper & Guianam Brita lani repetiverant: sed in itinere orta seditione pars omissa navi in insula manserat, atque ibi lacessitis per iniuriam barbaris , petiti bello,
victus inopes , cavata arbore Oceano se commisere: ita decem continuos dies jactati tempestatibus, expulsique in scopulo , Vix terram tenuerunt. Nec minus illic periculi. Nam capti ab Hispano, qui tamen Veniam Velut non
sponte illas in oras delatis, dedit. Altiora longe in Batavis consilia, &, qui mos magnis c natibus , tarde struebantur. Iampridem ingens
mercatorum, ingens nautarum copia , tum p Cuniae , quantae credi non possent , penes privatos vacuae, ademto Hispaniae commercio , nec
sussiciente India , sola America satiari posse
videbantur , quae praeter sal re saccarum , ac pretiosa ligna & medicamenta metallis insupericareret. Sed spem mercandi praecidebat insudens praecipua littorum Hispanus. Quare ad privatas opes accedere debebat ex publico vis re auctoritas. Iamque ditissimi mercatorum simul alii , quibus e libris ac nautarum relam. cuncta ejus orbis juvandae patriae studio indagata, noVae societatis regimen ac jura destria pserat, triginta sex in annos duraturae. Hanc extra nemini civium liceret adire oras, quae a Terranova, Gallorum piscatibus cognita, imgenti tractu freto leuias Magellanico ad utrumque Oceauum porriguntur, dc quicquid contra Africae littorum 2Estivum inter circulum ac Bonae Spei montes jacet. Quinque menses inserendis pecuniis praestituti. Adderent FC derati ordines bis centena florenorum millia annua, sea mala primis, mox tapto amplius