장음표시 사용
751쪽
Na H vGONIS GROTIt duces atque ordines pactio fieret, in mare Pr Dcis , ubi ad Hispaniis oras pervenit, Tani
oria invehi constituit, ut nobilissimam urb1um 1 onem testein haberet suarum VIr Uzum. Sed Per exploratores cum mercatorum specie talerat, percue obvias Gallorum ac Brita norum navo edoctus , quae illic suerant naves erasque ad Indos abrute , α quae secuturae etiam imparatas adhuc, caeterum egregiam His. panorum classem Calpetano sinu le tenere, e naves Batavorum intemo ex mari in Oce
num transeuntes ipis in freto exciperet, illuc vela dirigit, ut venti jusseram, modo Mauriataniam , modo Hispaniam propius ad navigan Nam primas Atlantici OceanI in terras se i firmantis angustias montes duo praealti cohibent , Mauritaniae Abila, Hispaniae Calpe. Fabaeola antiquitas unum olim fuge montem &est sane si fretum excipias velut perpetua iugi facies in led diremtum Herculis labore tradidit, ut quod mole sua lubmovebat pelagus admit
teret : Unde Herculis columnas dici abrupi rum collium ultima. Calpe vetus Vocabulum mansit, donec victor Arabs sua rebus nomina imposuit. Quo enim tempore Saraceni novi tata Mahumeta e superstitionis arma adjunxe, prunus regulorum Africam tenentium M
is filiusta, Nutiris filius e gente Maravassinarum, in Hispaniam trajecit comite Tarica Abdaliae Glio , qui crematis navibus , ne se miles deser ret, cum se Calpen intra commisisset, Gibali ricam locum appellavit , quo Mous Taricae Arabum lingua significatur : quod nunc commmus Hispani Gibrattaram pronuntiant. Ita
752쪽
HISTORIARUM, LIB. XVI. 733tis radicibus adsitain , qua ille, se theatri in speciem cavans , sinum navibus facit, cujus comnu alterum , quod Atlanticum in mare promunet, arce insidetur. Hoc inter editissimae r pis brachia tuto maris recessu, propinquo u bis arcisque praesidio, classis Hispana anchoras defixerat. Galeones erant novem, quarum quae maxima praefectum Iohannem Alvarem Avitam serebat : bellicae aliae naves quatuor:
tum Lubccensis una ingens , & quatuor Galliacae privatorum , sed in usus publicos ad tempus assumtae : Batavicae praeterea mercatorum tres captae bello. Machinarum nautarumque
vis magna, multum & classiarii militis, auctitii que voluntaria nobilium manu, qui, simul G dibus ac Luciferi fano conspectas hostium n vos nuntiabatur , fidei in regem virtutique ostentandae crebri confluxerant: Septingenti in praetoria erant milites. ab hac altera paulo mitinus quingentos habebat. Ingressus jam fretum nec procul Calpetano sinu Hemskerkius, voccatis in consilium navium ducibus, qua de causa huc ventum sit, scitis, inquit, commilitones. Clari Patribus nostris parta mari dec in , sed domi. Populati sunt insulas, clausere pori , mrtuito concurrerunt alii. Primi omnium regiam classem & in ipso Hispaniae limine oppugnatum ultro Venimus , . orenseri
gentibus quam falso hostis in illa superbissima
titulorum serie Oceanum sibi astribat. Non potuit ad gloriam optari locus illustrior. Spectanda Deus Batavorum robora statuit in ipso Europae Afric1que confinio. Hinc hostes ipses habebimus certIssimos virtutis nostrae siris ci dibus testes: altero in littore Turcae Maurique
753쪽
73 HVGONIS GROTII sunt, quibus vix audiit hactenus innotestere,
nisi permagno facinore non debemus. Sumtite modo eos animos quos Berga Olim, quos Middelburgum , quos Frisici maris sinus vid re. Eadem vos toto orbe fortuna sequitur. Di Dficile est nobis mari non vincere. Nec que
α ad vulnera patens exitio erit. Illud vero vel praecipuum, quod apud nos nautae pugnant, . apud illos milites, quos ego mihi videre via deor , ut sunt delicati, sentinae odore ac jactatione fluctuum prope exanimes in vertiginem
dati. Nihil a quoquam posco , nisi cujus ipse
daturus sum exestum. Tu mecum, Lambe te, in praetoriam mVehere. Quae as hac secumda est vestras Brassi atque Alterasi manus sentiant. Caeteras caeteri aggredimini. Bini si gulas. Leviores navium circumVectabuntur, quo fugam hostium impediant. Sed ubi co perit praelium, mementote vos navibus depugnare , captos omnes caesosque ni vincitis. Expediamus procerum super re summa ancipites curas. Aut hic dies ingens auspicium dabit in bella redeuntibus, aut faciet ut pacem Hispanus serio velit. Tum ponere an retinere arma rectius deliberet victor Batavus. Felices nos interim famae, seu maritimi triumphi hinc numerari incipient, sive inter pacis causas nos quoque censebimur, & quadraginta prope a norum bellum nobili ad posteros sine claudemus. Haec ille dicens non verbis magis quam
oculis vultuque toto centurionis coin nOVerat,
qui Iarge operam pollicente , ipsi insuper sese pristis ac recentibus Hispanicae crudelitatis verti agique inhabilis
754쪽
HISTORIARV Μ, L I B. X V I. 73s exemplis tu ultionem stimulabant. Ita circumlato poculo ac renovata sacramenti fide disic ditur. Praefectus Avitas ut recto in se cursu se ri vidit tanto suis minora navigia, captivum quem secum habebat Batavum solvi jubet, requid illis animi esse crederet interrogat. Ille Vero , aut nostros non novi, inquit, aut isti jam tibi in proelium aderunt. Ridebat Hispanus, indignum putans, si vel tota hostium classis uua
cum praetoria sua compararetur. At cum jam illa propius accederet , coactus, quod Nerum erat, credere, praetoriam suam, quae forte jac bat exterior, praecisis anchoris, propius urbem reduxit, ut praelii fortuna in aliis navibus printentaretur. Nec eo tamen minus propositi l nax Hemskerrius praetervectus caeteras Unam illam petit, ac primum voce edicit praedam omnem capientium fore, praemiumque insuper ei
qui hostium aplustre detraheret. Tela nisi e contiguo mitti Vetuerat, quo major est subitis terror. Itaque Praevertit Hispanus , sed levi noxa. Modico intercedente spatio , incipit e prora iaculari Hemskerrius , statimque imp eius hosti juxta anchoram figit. Stabat media
nave conspicuus cum machinarum jactum repetente Hispano globus forte interempto alio , crus ipsi laevum abrumpit sternitque armis gravem. Sentiebat adesse mortem, itaque Deum
precatus eXeuntem ut animum propitius excuperet , hortatur adstantes, ne segnius rem g 1ant , quaerendum in hostis clade amissi ducis selatium. Celata a centurione Nerhoevio mors praesecti,nonnisi commisso proelio in classem in navit. Idem operam dedit,ut dextri lateris in chinae disploderentur. Hispanus jam consumto
755쪽
tomentorum uis tuborum missilibus ingrumbat , sed Batavorum contra tarentium certi res ictus,quanto densior hostia constiterat. Lambertus, ut jussum erat, Insequem, principio pudipis Avitae serit, iude lateri se & ipse apylicat
Acris oritur pugna, fumique nebulae cuncta involventes. Die plus medio imaginem exhibebant nocturni certaminis. Reliqua praelii casu , non ex praescripto regebantur. Nam cum Z Iandus Alterasius secundam a Praetoria sibi destinatam aggredi cunctaretur, tres eam alii i vasere, mox & quartus accessit. Quae ubi assiduo globorum jactu flammam conceperat, jamque ad oppugnantes periculum penetrabat, retrahunt se Batavi ac vela eodem ardore co repta restinguunt. At Hispani paVore attoniati , projecta navis cura, postquam cuncta cariana tenus adederat incendium, in mare praeci inpites hostium quoque telis impetiti, mortem
morte mutabant. Aliam Galeonem centurio
Baravus Henricus Longus calidiu oppugnans interimitur, sed dc illa gliscentibus telis
funditus exarsit. Rursum alia eiusdem magnitudinis rupta compage aquas hauriens Onere pressa se edit. Caeterae Hispanorum , nonnu lae & Batavorum naves, non ausae inter se m nu periculum facere, eminus cernebant, Pr
miscuo serme in hostes ac tactos malo. Ca teiani quoque ex oppido arceque jaculabantur. Sed repentina vis Hispanos perculit egregia n vi suonaei pulvere disjecta,hostes sive ipsi ignem indiderant. Postquam horrendus fragor sinu omni intonuerat, lacerae naris reliquiae arde res proximas navium, illae vicissim alias in idem exitium traxere. Quae supererant, priusquam
756쪽
ΠIs TORI ARVM, LIB. XI V. ad ipsas quoque pestis penetraret, abscisis funi
bus , littori incurrunt. Sola pugnae exitum praetoria morabatur , duas tu naves sortiter dimia caus , donec tertia supervenit. Tum Vero aes
pis aplustri una animi conciderunt, penituque ingressis victoribus caedes magis orta quam pro lium. Catervae totae Hispanorum ut pariter in fluctus desilierant, spo enatandi glandibus h stisque sodiebantur: nec ullam in sinus partem defigi visus poterat , ubi non tristis mortuorum aut moriensium facies occurreret. Non
multum Hemskerkio super vixerat AVilas, maritimi imperii Vetus , quippe Iohanni quondam Austriaco in Naupacteum praelium comes. Inter chartas ejus Philippi mandata reperi bantur atrocia non in Batavos modo, sed in omnes qui Batavis commodi re aliqua fuissent. Galli, quorum arreptas naves Hispanus fuga deseruerat, receptum ad victores tutum habu re. Servati & captivi, qui rara felicitate, iniusum a centurione Hispano militem qui ipses trucidaret, globo interceptum, mox alterum ςadem mandata exsecuturum simili letho pNriiste , postremo vincula sua incidente telo durupta memorabant. Quieta post praelium nocte, mane sequenti apparuit Praetoriam Hispanorum , quam Batavi coepisse satis habentes ci stodire neglexerant, integram fluitare, paucis vectoribus, qui grassante victoris ira in lat bras abditi, inde prorepserant, sed his in o pidum elapsis, Calpetani ultro naVem, ne pra da hostium fieret, incendunt. Biduum ipsiunx Batava classis praelii in loco mansit ostentui quam usui habens victoriam. Cernebantur a mali per littus discurrem: contra collectis sa
757쪽
cinis fugam struere oppidani. Pavorem cum eta praeserebant : similes nuntii Gadibus asim rebantur : magna Hemskerkio, si vixisset, at dendi materia. Nunc sua cum i so consilia
Coinuderant. Tituanum, urbs Mauritaniae haud vetus ad montis Atlantis radices mari fretum extra incumbens, Turcae paret. Huc se Batavi recipiunt navium reparandarum, aegrorumque causa, quos habebant sexaginta , centum strealiis in praelio desideratis. Praesectus urbis His. Pano insensiae excepit multa cum gratulatione victores, donisque percoluit. Etiam pedestre auxilium osserebat, si Septum, ejusdem orae Oppidum , sed interias paulo situm possessumque Hispano, adoriri placeret. Verum illi praedae
quam belli cupidiores, ita comparant inter se, ut pars maxima Lusitaniae littus legeret, AZ res alii, rursum. alii Fortunatas peterent ins Ias , quidam & Antabrum circa promontorium Vagarentur. Naves duae, ex his quae comme ius tulerant, missae in Hollandiam, quae saucios ipsumque Hemskerkii coreus unῆuentis medicatum perferrent. Praelii ad Calpen quod vir Calendas Maii commissum est nondum
fama ad Batavos venerat, dubium an citis numtiis ex Hispania in Brabantiam perlata, cum Naia Hagae tum agens v. Eidus Maii conventum petit, ordinibusque exponit, nuper se ipsis
postulantibus, cum ejus rei mandata haberet nulla , pollicitum curaturos archiduces ut sua pacta rex Hispaniae rata haberet. Archiduces cum defugere auctoritatem possent, pacis si
dio, idem pollicendo, fidem iptius liberasse. AEquum nunc ut sicut illi principes optima fide nihil omitterent ,.quod ad sarciendam com
758쪽
HISTO RIARvM, LIB. X VI. 739cordiam faceret, ita vicissim ordines cuncta
huic instituto adversantia amoverent, remc
rentque classem , quam infestandae Hispaniae miserant. Orabat praeterea explicari clarioribus verbis , quae de non ponendis castris, invadendisque regionibus obscurius nuper convenissent. Ac quando intra calendas Septembres evenire multa posent quae archiducum n
mine nuntianda Ordinibus forent, fidei publicae codicillos poscebat, queis tutus ultro citroque commearet. Iam negotii quod in manibus erat magnitudo cunctorum animos adve
terat. Ac missi, qui concilio adessent, cuiusque nationis praecipui adventabant: eoque difficialius ac tardius consultabatur. Imprimis de revocanda classe dubitatum , nonnullis jam rei ad Calpen bene gestae rumoribus. Erant qui insistendum dicerent sortunae faventi, nec, nisi inter pugnandum, audiendos de pace sermones Alii non verbis modo, sed reipsa ostendendum, non alienos sibi animos a Vera pace uae, si non
coalesteret, patitura tunc quoque maria, concordesque omnes resumturos arma , non Vet
rum modo injuriarum, sed & illusae pacis uutricia. Fermeque evenit, ut & fui otium c Perent Hispanum praestando securiorem, & qui id iplan nollent, dum metum hosti, & qua rendae pacis causas intendunt, sua ipsi consilia
frustrarentur. Inter haec e Gallia legati adveniunt : princeps erat Petrus Ianinus, pars quo dam magna Lotharimici foederis , sed cum duce Meduanio in obsequium Regis tran gressus, ex eo claris fidei nec minoribus prudentiae experimentis rerum maximarum min,
ster, dc consilii auctoritate inter primos habe
759쪽
batur , super rerum tractantarum peritiam Isgamque cognitionem incoctum cunctis bonis artibus ingenium. Vultus autem sermoniisque adeo potens, ut cum maxime abderet sensus apertiuimus videretur. Huic aderant Buzenu lius, apud Ordines regius antehac orator, de
qui jussus erat hanc in dignitatem Buzenvalio succedere, Elias Placius Russiacus. Indignius rex ferebat, ita paucis consciis se inconsulto jacta ejus rei fundamenta, quam, nisi se arbitro, inciei non debuisse pro sua magnitudine, suisque in Batavos beneficiis judicabat. Legati igiatur dato ipsis consilio multa de Regis in hanc rempublicam meritis praefati, statim ad quer Ias transeunt, primum graviter in illos invecti, qui Regem cupiti in ipses imperii suspicione perstrinxerant. Deinde quad cum hoste colloquiis hucusque se immersissent, clam Regem , factum id quoque minus grate. Illum tamen
quam non morose amicitias exerceat nunc quoque ostendere, missa in hoc legatione ut aut arma retinentibus auxilio se futurum demonstret, aut si pax placeat, auctoritate sua , aequam in raesens, in posterum stabilem re4dat. Lecti etoederatorum conventu qui legatis coram aer rii vire. pacisque rationes expenderent. Ac ne Galli auctoritas alios Batavis necessarios osset deret, placuit & reges Britanniae ac Daniae,tum Palatinum ac Brandeburgicum principes inae pellari , ut res ambiguas suis quoque consiliis adjuvarent. Super Naiae postulatiis diu alte Cato , vicit sententia ut revocaretnr ab Hispania Classisi simul Philippus archiducum pacta
ficinasset: interim nec novae illuc naVes, nec commeatus mitterentur. Vicino autem pel - Ω
760쪽
RISTORI ARUM, LIB. X VI. Igo quod Freto Morinorum clauditur iam tune arma quiesterent, hac tamen lege ut Flandriae portubus exire nonnisi Piscatores permittere tur. Acceptis autem Philippi tabulis , vac
ret insuper bello quicquid Oceani Galliam
Hispaniamque praefluit Gadium tenus, dc a G dibus omne internum mare. Sed & terrestri otio propius consultum. Et Foederati securutatem suam claris terminis Amasio, Vidro,
Isala, Rheno, Vahali de infra Graviam Mosa
magnisque ostiis sepsere. Archiducum ex parte amnes obscuriores Demmera & Geta Brabantiae, Leia ac Manda Flandriae limites facti. Ultra jacentia permissa bello, exceptis duntaxat urbibus castellisque : sic tamen ut milites ipsos inter se tam mari quam terra nulli fines tuerentur. Priusquam discederet Naia, quam non frustra in Batavis moras necteret apparuit. Hagae illi manere nondum concessum, occupatis haud inani suspicione ordinum animis. Αssignato Delphis hospitio, ingressias exitu que observabantur. Cujus ille consilii rati nem facto suo comprobavit. Quippe Cornelium Arsenium ordinum scribam arcanum ad colloquium invitat. Ille, quod res erat fui rum praesagiens, princieem Mauritiuin adit, jubeturque, si quid magni muneris offeratur,a cipere, detegendis hostium insidiis. Vbi comVenere i monactas facunde gratias agere, quod ipis adiutore pax initia habuisset. Nam cum primum in Batavos Naia venerat, sequestre Crausio qui Arseuium sanguine attingebat, priamos apud illum invenerat aditus. Addit inde,
haud sibi ignarum , quantum hoc tacto Amstrum Periculum adusisti si res non ex vota