Hugonis Grotii Annales et historiae de rebus Belgicis

781쪽

l HISTORIAR vM, LIB. XVII. s. t delabarneueldium, dilaudia Iacobum Messae rarum , Trajectina Nicolaum Berkium, Frisia, Gellium Hillainan , Transisaiana Iohannem Stoethiuin, Groningana Abelem Cunderiems: addidere. Primi dies transiere dum mandata

alii aliorum inspiciunt ac refellunt. Rex Phili ra pus cudicillis suis archi luces summos Belgicae principes appellabat: & de libertate agens FC is derator nn repetebat legem , quam re nupers dixerat, ut ita demum valeret, si pax convenicidi siet, qua & de religione dc de rebus controversis ea aliis statueretur. Archiduces suis in literis nare ' bant verba, queis Philippus rata ipsorum pactas nuper habuerant,postulatas Ordinum congruere, contra laepe testatis questisque ordinibus. Pra a terea , cum Philippus archi lucibus potestatem:= faceret pacem faciendi per se, aut per eos, quos isti negotio delegasset, archiducum mandata .di jus illud a Philippo acceptum in legatos a se transferri haud exserte satis loquebantur. Quia bus objectis Hispanici, caetera comiter excusani: tes, ne quid in delegationis jure desideraretur si propediem se curaturos spondebant. Sed argu si batat vicissim, quod novo plane exemplo Ordias num mandata actores a se paci impositos arca- nis imperiis alligarent. Responsum est nihil id 1 negotio obstiturum quando adessent Ordines ipii , qui ut quodque pacis caput convenisset, auctor1tatem suam consestim adjicerent. Vtrique

iii enim convenerant, ne semel in universiam omnia, sied per partes ea quae definienda essent pros ponerentur. Batavi quidem , ut a difficillimis facto initio tentaretur hostium animus, colla, qui uin duntaxat, an pacem cupiissent: Hispaniab ci vero nectendae morae, & ut concessa quoties liberet

782쪽

Ha antas, presio dia arcam Moi sero erupit, pacem se aequas condationabus ferre nota Pinis, DEAcias postri Contra ordines ab initio prin

re et mmtesto Icilicet extatastas Hispanie vires tempore revalituras , re pocte interim vicina regna in pejus marari, quaeque alia contra in dacras disputata mox memor in Primam captata qua saper relachoatis termonabas, per nos,inquit Ricard tra , vel regnum esse si libet non intercedimus. rogabat tamen illis ut vocibus pactio fieret quae regiam digestatem quam mini m laederenti ederati volebant regem re Archiduces suo Posterumque nomine, leptem nationum & Lim imperio, quaeque ipsis posi , in perpetuum absistere ita ut nec ci Ios nec insignia usurparent. Sed han ut ipsi v cabam conrumeliam graviter in avere Hup

mci apud Gallos Britannosque. Indignum id sane, acerbiores sibi litis a populis imponi leges

Pam Noarrae regnum: nec tamen Veteribus Possessoribus extortum nominis honorem. Britannum Galliae se regem scribere: neque aut hoc Gallum, aut illud Hispanum injuriam interpretari , cum & Hispanus ipse Hierosolymorum reges praeter vocabulum nihil habeat. Ad quae cum Batavio responderent,regna sua majestate detendi: at populis liberis nunquam satis solibrite caveri : nec gravem tantas Austriarae domus titulis paucarum vocum jacturam,accepere zandem Hupanici conditionem, si modo re cri

783쪽

st l

RasTORIARUM, LIB. TVII. tera convenirent: suspecta prudentibus ista His pani facilitas: nec immerito jamtum conject batur asknsisse in speciem populari gratoque

omnibus postulato, quia restarent alia quae com cessae intra verba libertatis vim opesque destius rent, aut non aeque Foederatis communia disita diis eos implicarent. Procedente colloquio, s

lemnia illa foederibus,de ponenda hostilium memoria, de pignerationibus prohibendis, nullum aut leve certamen habuere. Sed simul ad commercia ventum est, edixere Hispanici abstinendum Batavis Indiae, aliis'ue longinquis navigalibus ut ante bellulia insolitis,eamque praecipuam Philippo cupitae pacis causam : nec indignam libertatem pro qua id pretium damur: nullo insuper damno, cum illius in locum Hispanica negotiatio tutior propiorq; succederet, qua in nente olim nunquam ipsi Indiam cogitastent. Addebant nec Gallis Verbiniano, nec Anglis Lomdinensi foedere concessum adire eas Oras, quos Castellani Lusitanique sibi primis repertas lam issimo tempore soli usurpassent. Sed refellebantoc Galliae Britanniaeque legati,dictantes quod iure naturae liceret, prohibitumque foedere non esset,permissum merito censeri,eoque se jure uti. Haec vero adhaerestente colloquis, quibus pruvatus ex India quaestus, aut patria cordi, libellis dictrunt, quam iniqua Hispanoruim imperia, quanta Batavis contra certandi necessitas , ut queis sterile soluin aut paludibus obsitum, in

mari opes & gloria, & in validissimum hostem

unicae vires. Nec alendae turbae lassicere proxima Oceani. Viginti egregiis navibus Guineam adiri, salarias insulas octoginta, caeteram Am grata

784쪽

ma: nec minus octo nautarum millia litis ituneribus occupari: quibus victum eri indici sagam tali foedere: rem in q ovis cive indi, gnam, adverius illos vero Dede ingratam, qu Tam maiam essent in rempublicam menta. Hi vata seu publica utilitas spectaretur,

re quata in posterum sperari debeat ex qac in annorum prosectu colligi. Restare baim dc Malabares , dc Gilonem M Narsi ita, & Coromantalem re inedam ignotactenus aut laviter tentata. Iam quid si de Sinaedi obversum alteri Oceano Americae latus a eantur,& Aut irino sub vertice latens adhuc os bis inventorem exspectet Baza m s Comenes rentur sane inter se Indicana & Hispaniensis negotiatio, quanquam Kaec ne inusia quidem hactenm cum per Gallos Britannosque retin nimirum id recuperari quod erari semper eripi quod recuperari non posiet, dis rivm semel iscietatem mnquam roin ram. Indicanas naves bello habiles, quarum

semper aliquae domi in subitos usus fine sumtu publieo publicam esse clasiem: Hispanicas quid, nisi cum libuisset hostium praedam ' Lucrum hic eum hoste dividi: illic dc qua tum uberiorem , Hispaniae divitias M. Vt sciatur .d negari Philippo debeat,

videndum quid ille acerrime petat, quam Pettiatae pacis causam fateatur. Pauperis quondam regni dominos Indiae Americaeque debere illud fortuit e fastigium,ex quo nunc reges despiciant. Namque & vic morum principum causam agi quibus inutiles inceret Batavos mare amissium. . aequum spectaretur huc niti hostem, ut inj

785쪽

DISTORI ARVM,αIB. XVII. Uriam facere cum velit possit. Batavos id unum, ne pati cogantur. Si Vis aut fas quaereretur, pro se divinas humanasque leges, quae navigandi mercandique jus ita ut coelum solumque omniabus ex aequo adjicerent. Si ante bellum navigatum non esset ad Indos, at jus fuisse navigandi, nec ullam valere quamvis longissimam possessionem adversus juris gentium auctoritatem. Qui mare clauderent, qui solis sibi mercatum vindicarent, quid aliud facere quam piratas, suam annonae flagellatores Antiquitati visum justa in eos arma esse qui suis portubus quemquam excluderent, quanto magis qui alienis arcerent f Pacem sine commercio,non pacem esse, sed perpetuam sublato se tuendi jure hostilita vem. Iam vero Batavorum intemeratam hact nus fidem non posse insigniori exempla foed ri , quam si prodant dc Hi s panorum inclemen tiar objiciaur, Indorum populos regesque foed ratos. Si pactis stare velit Hispanus, jam tum rem esse transactam, cum liberos Batavos pronuntiavit, & cum convenit, ut possessa quisque retineret. Nam nec liberis praucribi quicquam debere, & inter posses, esse commercium. At magni aestimare Philippum quod imperio ced ret , non eo sane quod haberet, nec io donum, sed veri esse consessionem. , sine qua spes nulla

concordia . Pacem illum dare, pacem accipere, nec tam secundis suis rebus ut vendere ram debeat. ni crederet denuo experiretur. Periisse quadraginta annorum sanguinem,frustra'; sui in arma pro libertate & contra Albani illam commerciorum fugatricem decimam, si nunc tanta servitus sponte subeatnr,& majoris Mundi

rarus exsilium imponi sibi ab hoste patiantur, quod

786쪽

quod a principe nunquam tolerassent. Haec illi: pauci contra privatum esse negotium quod publicae paci obstare non deberet. Saltem non nisi mari imamna nationum causam agi, cum belli mala ad omnes pertineant. Postremo ubi Hispanica negotiatio, brevis ac tuta, mas pellexisset, casura sua sponte itinerum longinqua & morbis obnoxia. Re expensa ordinibus Poederatis, iustae causae esse videbantur, cur India haud dec derent, attamen, ne quid exuendo bello intent tum relinquerent, altercato diu, optionem His panicis deierunt, ut aut solidam ineant pacem cum navigaudi libertate, adrad Galliae Brita . nixque exemplum, quicquid aestiVum ultra circulum jacet armorum permittatur arbitrio, aut Paex hic, illic induciae fiant. Illic nec eam negotiationem permittere volebant, & pacem bello

misceri erodigio ajebant simile: de induciis per

Indiam ita demum spem esse, si elapso tempore navigatu abstineretur. Verum ordines, qui ab ea lege abhorrebant, si sorte mem hostem ad

aequiora verterent, Americanae societatis sopita nuper consilia resuscitant: minas esse tantum iam

tellexit hostis, nec ultra res processit, dum qui inter Batavos paci strident ferociam addere v xentur dissentientibus. Non dubie noxius erat Foederatis populis iste rerum status, armis dumtaxat inhibitis pace juxta belloque incertis: u de plebs multa,cui ex bello Victus,nec promtum se ad alia vertere , otio atque inopia afflictis tur: quo magis sestinandum sibi Ordines existitimabant,colloquii exitum. Monent igitur Hispa,

nicos, ut praecipua de queis acturi essent capita, pariter proponerent: idem se facturos. Illi in

sari rem esse insolitam, ut prioribua nondum

787쪽

RISTORIARUM. LIB. XI Ir. 76st

transactis nova congererentur. Parent tandem, sed ut siuinina duntaxat rerum genera Obscuris vocibus , non ut distincte atque explicare res ipsas exponerent.. Agendum enim ajebant dennibus, de bonorum restitutione, de externis commerciis, de monetae , earumque immuniutatum , quae Anglis aliisve per Belgicam com cessa is paritate , de religione , de vicinis princiupibus. Interrogati quod de religione menti nem facerent, quando in Philippi literis ita

ipsium contineretur, hunc ne haberet sensum, ne qui ultro citroque commearent sacrorum

obtentu infestarentur, an ut ipsi Batavis jura praucriberent, queis res divinar apud ipsos ordianai euturi Rem dignam dixcre,de qua principes

suos consulerent, compositisque caeteris eo ubi ventum esset clarius promsuros sententiam.

Contra ordines non pauca re in ambiguum implicata, sed capita octo & viginti traditis rant ,/Verbis apertis complexi quae firmandae

paci aut demendis belli injuriis adhiberi solent:

nec privata commoda omiserant, aut Nasi viae domus, ut Emmanuelis, cui pater Antonius breve tenuerat Luli tantae regnum. Instituta de controversis capitibus collatione, stati,n Indic no certamini alterum accessit de Europaeis commerciis , non minimas hoc quoque dissiculta res serens, nam adaperto Antverpiam itinere

labem negotiationibus sitis Hollandi magisque etiam Zelgndi metuebant, accessitque dilectos Ordinum Ricardotus , cam lachrymis obi stans, ne pertinacius tuendo quae ipsis placita,

tam paratam pacem e manibus amitterent. Nec

obscure prae se ferebat nihil de commerciis si

tui posse, nisi explorata propius regis Hispani

788쪽

, HVGONIS G R OTII voluntate: meminissent igitur ordines eam imire paciscendi rationem quae probari posset, nec victo nec captivo, sed pacis cupido principi. Affecto jam Martio mense haud longe erat finis

ptaestitutus armorum cessationi con venit igiatur, ut Aprilis Majusque adderentur. De India ordines hanc conditionem tulere, ut liberum esset suis civibus novem per annosa pacς facta cuncta illius loca adire, nisi quae Hilpanus d

minatu teneret. Haec vero ne accederent, ne sinerent rectores,aut necessitas cogeret. Hostilia

inter ipsos ipsoriumque socios tantisper abGre Si quis contra faceret, ne alibi ius esset ulcisset, quam ubi patrata.injuria, injuriaeve auctores

deserent: tum vero ud ante noVCm annorum

exitum certior pactio tentaretur. Repudiabant

haec Hispanici, planeque volebant circumlcribi

in praesens Indicanam negotiationem, omitti in posteruiti. Interni vero commeatus libertatem, susipectam Batavis, munire parabant his legibbus, primum ut onera demerentur bello repe ta , modicis olim vectigalibus: deinde ne suum ad sorum merces trahendi privilegium,quod umbra quaedam usurpant, ut in vino Germanico Dordrechium, in Gallico Midde urgum ., a versus alterius nationis aut imperii homines aut imperii cives vallaret. Contra Batavi, intellecto haec quo tenderint, placere sibi Ostendunt, ne commerciorum duriora externis onera quam civibus imponantur: jura autem urbium eo sint loco, quo ante motus Belgicos fuerint. Sed &aequum arbitrabantur, veri sibi tutas sore, quae a se Hispaniam peterent naves. His super coim troversiis acturus cum rege in Hispaniam mi titur Naia, quadraginta intra dies promisso reditu. οῦ.

789쪽

HISTORIARUM, LIB. XVII. 'res ditia : sed pollicitationem aut falsam, aut tem

ii rariam evendus revicit. Non tamen vacuums . Omnino tempus transiit: nam primum ordinesu de pecuniis creditis cum Anglo transigunt: sed s. usque mox faciunt, valiturum si pax fieret, iiDia dem pene legibus queis cum Gallo convenerat: , nisi quod auxilia dimidio minora promittebaim iit tur,tum regressis suas ad nationes,qui stupra n , morum , comenerant, praesecti pacis negotio , hostium legatos interpellant, sua ut postulata se caeteris de capitibus expediant. De finibus orto sermone veriti non sunt contendere His anici ,

ut Brabantia, Flandriaq; & omni Geldria trans, Vahalim ordines decederent, acciperentque vicissim Lingam, Oldens aliam, Grollam, ini-

quissima comparatione. Cum eo descendissent, ut oppidorum custodiam breve ad tempus Me deratis permitterent, sic tamen ut sumina pol stas jurisque dictio penes archiduces esset, nu inium se l1beraliter partiri Belgicam dicebant relicta apud Vicinos ea parte quam firmiorem belli fortuna judicasset. Emanante hujus rei ru-' more, Brabanti Ordinum ditionis,non contentiis obtinere ne hosti dederentur, occasionem datam judicabant, qua jus. dicendar in consilio G publico sententiae recuperarent. Nam postquam a principes urbes, ultimaque earum Aniver ab i Parinensi cesserant, reliqua, ut minora, suam . , quae per se regerentur, septem nationum imi no leges, tributa,magistratus, acceperant,quam o quam Bergae ad Zomam fidae semper partibus, Boeda vero aliaque bello captuc recepta posta, liminio libertatem ex Trajectino foedere repe, rebant. Sed non ea erant tempora,quibus diageri , , deberet censentium turba dc conciliandi labos.

790쪽

Parum adhuc actum cum hostibus erat, jamquedi Maio mensi finis imminebat, cum pacis I ter Batavos studiosi aegre a caeteris impetrant, ut anni labentis residuum armorum 'cio adder tur : hac tamen lege ne Quintilem ultra coli quia prorogarent. Bonorum tum restitutio tractabatur,prioribus nondum nfectis nova distidendi materia: quam ob rem prostetus Bruxellam Venetrius, brevi rediens, quod sic mens archiducum resere: aequum ut onera bello nata pace moriantur. De oppidis Brabantiae Fla driaeque gratiam facere , dum a P antegro P tirentur. Vt privatis sua cuique, ita & principiubus reddenda bona, quae majores tenuisient, diaveriam quippe postellionum utilitatem ab imperii majestate : nec quia hanc abdicassent a chidiaces, iccirco convenisse ut & illa mulct rentur. Contradixere ordines, nec imperium fisco, nec urbes agro exui posse, sine imperii urbiumque exitio: & ni ad aequiora se verterent, rectiuscolloquium abrupturos. Instabant illi, si de fisco abnuerent, certe cur ea, quae privari principum patrimonii fuissent reddere negarent, colorem nullum reperturos. Repudiatiam hoc quoque tam callidum discrimen, quando his in locis nunquam aeris fis alis, principumque patrimonii separatae rationes suerant. Et quanquam cunctabantur illi aperire quid rei privatae nomine comprehenderent, apparebat oppida regionesque totas emtas principibus, aut peculiari titulo quaesitas isto sub involucro tegi. Omvero Batavi securitatis magnam partem futuram

dicerent, si Hispanica praesidia Belgicis finibus deduc entur, inargnum dixere Hispanici hoc ab iis posci qui rea suas Gallo ac Britanno milia