장음표시 사용
51쪽
re auxilium gratiae Dei,qui nobis debita nostra dimittat,de ipse ex sola sua misericordia nobis gratiam praestet dimi tendo debita nostra. quia sine Dei gratia nullum peccatum remittitur. Ita tamen quod & nos dimittamus debita n stra debitoribus nostris . Super quo verbo dicit Cyprianus ruod Dei filius , qui docuit nos orare, paternam misericor ratiDo iam repromisit, sed tamen addidit nobis legem certa con- ditione, nos restringens, ut sic nobis debita dimitti post lemus,secundum quod ipsi nostris debitoribus dimittimus. Sed hic possunt sex dubitationes oriri . a L. I. Vtrum omnia peccata sint debita,quae nos Dei debitores constituant. a. Vtrum Christus orans indiguerit dicere: Dimitte no
Vtrum beata Maria indiguerit dicere:Dimitte nobis debita nostra . .
sequatur remissionem . . n.' a
beat dicere hanc orationem. Omoia peccata mortalia, o venialia eonstituunt nos Dei debitorei:
I mum dubitatiotierit ste tam Augustinum
dicendum est, quod debitum proprieest illud,quo homo obligatur,& tenetur alteri auserendo de iure suo, ut si abstuli tibi possessionem,debitum est,in quo teneor tibi. quia possessio, quam abstuli tibi,de iure erat tua,& non mea . nunc autem in hac vita ita est, quod quidquid homo operatur,totum subiectum est voluntati diuinaere. Ridiculum namque esset & in seruo, ut seruus est, esse aliquem effectum,qui non esset de iurisditione Domini, &maxime Creatoris sui. Cum ergo per peccata avertamus nos ipsos a voluntate Dei faciendo voluntatem nostram praeserendo voluntatem nostram voluntati diuinae , quia- ' i
52쪽
44 quivia, aliter homo non peccaret, quia solum auerso Del voluntate est ratio formalis in peccato. Planum est ergo, quod peccando auferimus aliquid de iure diuino, immo totumius diuinum, quod ipse habet super nos, eo quod ipse est
maior nobis, cum sit Creator,& Redemptor,& Dominus, in cuius voluntate cuncta sunt posita, & omnes creaturae debent sibi seruire ; led cum nos peccando no facimus eius voluntatem, quantum est in nobis, subtrahimus nos ipsos
eius subiectione, & iurisditione, & sic volumus esse maiores ipso, & supra ipsum,quod nunquam licitum est seruo subtrahere se a subiectione Domini sui, & esse supra ipsum. 'ia ergo per omnia peccata salte mortalia auferimus ius diuinum, & per ipsa debitores Dei constituimur, & obligamur, & tenemur Deo satisfacere ill ud,quod de iure suo a cepimus ; Dicendum est, quod omnia peccata mortalia, &venialia nos debitores Deo constituunt, licet non secunda eundem gradum , scut non secundum eundem modum a ferimus de iure diuino per virlinque gequs peccatoru, quia
per peccata mortalia ex toto praeferimus volutatem nostra
voluntati diuinae, quod secus est de venialibus, per quae noex tanto seruore subijcimur sibi ex charitate propter ametionem temporalium, & ex corpore corruptibili aggravate animam. Omnia igitur ista peccata mortalia,& venialia, quibus quotidie peccamus, oramus in ista oratione nobis dimitti, eo quod illa impediunt animam a consecutione beatitudinis.
D secundam dubitationem dicendum , Christum indiguisse dicere : Di ve nobis debita nostra in sita ratione, dupliciter potest intelligi. Primo in m sena suorum membrorum , & sic indiguit, quia cum sit c put omnium fidelium, & caput,& membra unum sunt; Ideo oportet quod scut omnia peccata & debita suoru membro, τ' sic pro debitis omnium oret. Vnde Augustinus super illo veta: Deus Deus meus respice in mea i
53쪽
& sepct illo: Propitiaberis peccato meo,mestum est enim: dieit,qubd ista vox est Christi in persona veteris hominis,& in krsona suorum membrorum,quorum peccata dicit es t se sua. Secundo hoc potest intelligi in persona sua propria,& sic planum est,quod non indiguit dicere r Dimitte nobis debura nostra, sed oes homines indiguerunt praeter ipsum,quia solus fuit sine peccato,& agnus innoccs,qui tollit peccata naudi. Vude Aug. in lib. de persectione iustitiae hominis,dicit: Aust tibiae Quisquis dixerit, fuisse in hac vita, vel esse aliquem homunem, vel aliquos homines, excepto uno Mediatore Deli& ni, ei ex shominum,Christo, quibus non fuit necessaria peccatorum remissio, contrarius est diuinae scripturae, quae dicit: Per Rom. r. unum hominem peccatum intrauit in mundum,& per peccatum mors; & contradicit Apostolo Ioanni,qui dicit: Si di rixerimus,quod peccatum no habemus,nosipsos seducimus,& veritas non est in nobis, quia non solum hoc de peccato . originest intelligitur, sed etiam de peccatis actualibus pro- pter pronitatem peccati,quae est in membris nostris ex ca nis concupiscentia relicta ex peccato primorum parentum, quae non fuit in Christo, qui de Spiritu sancto est c6ceptus, di de Virgine natus. Mam Iemper Virgo Osibae petitione non indiguis; eam tamen steDe tillime ab ipsa pronunciatam fuisse propter suam ipsi-
D tertiam dicendum, qudd omnes sancti clamant, Beatam Virginem fuisse sine omni peccato morta, Ii,& veniali, ut de mundissima matre mundissimus nasceretur filius secundum Augustinum, & Bernardum. Ab originali aute dato, quod ipsum habuisset,ut multi Doctores dicunt, tamen ab illo fuit ante purgata, quis nata. Vnde dicit Anselmus,quhd decens suit Virginem ea puritate nitere, qua maior sub Deo nequit intelligi. Et Augustinus in lib. de natura, & gratia dicit: Cum de peccatis agistuc de Virgine Maria propter honorem Domini nulla prorsis volo lacere quaestionem. Vnde enim scimus, quod e1 plus
54쪽
'Mam se plus gratiae collatum Rierit ad vincendum ex omni parier Vi M peccatum, quae concipere, ac parere meruit sum , quem iee Π:e costat nullum peccatum habuisse.Cum igitur hic fiat qu mori*lixςς-de peccatis , cum dicitur: Dimitte nobis debita nostra , puto istic quod quamuis ipsa nulluni peccatum,&debitum habuise aiiserit Egi set, tamen stequentius Beata Virgo hanc orationem dice-diμβ κ'φε , aliquis Sanctorum dicat,triplici ratione: Primoni qI propter gratiarum actionem,eo quod sic fuit munda,& san Diov cta,ut nullum debitum haberet, quod indigeret sibi dimi mri I ii propter gratiam, quam a Deo fuerat consecuta, de qua δtφh hQ- Lucae 1. dicit Angelus t Inuenisti gratiam apud Deum; &quia humilis, & grata fuit in gratiarum actione,& suae ii aod Virg. militatis insinuatione pie credendum estinanc orationem ruisse stu Secundo propter aliorum absolut Onem,qui dicitur: μmitte nobis, in plurali in persona totius Eccletiae, & omnium 'λουο - fidelium,&quia ipsa erat praecipuum membrum Ecclesiae p*Mxxiii- tota plena gratia, & charitate erga Deum, di proximum: mu' Ideo quod quamuis non indigeret dicere pro se : Dimitte D tres ei', si , dicebat pro alijs membris ,& fidelibus Ecclesiae, quisbus erat necessaria talis remisso. phus de po Tertio propter sui filii deuotionem. Recordabatur enim ςβ- ς ῆς Beata Vir o quod haec verba in oratione posita fuerant Ver 2 fhem, ba filii sui, quam Apostolos suos docuit: Unde verba huius
PQxς ςvo orationis sicut alia dicta, di facta filis sui Dcata Virgorre- 2: ἡ Quenter meditabatur,& reuoluebat in meditationen cortatis, nedu cie cum magna deuotione.
v R ip Petilla Ginta semper impletur , ct exauditur , dummodo in petentest Oan. 7. spes indulgentia, ct contritio suo peccati di 1llicentia reperiantur. si .li
D quartam dicendum, secundum Augustinu' qui in petente haec petitio impleatur, tria sunt
55쪽
ει ά miste nobis debita noctra, ere. 47
- Primum est timor diuinae iustitiae,ut semper homo vivat in timore.de suis meritis,& operibus non contains,sed humiliter diuinumauxilium postulet,&dicat: Misciere mei I ω μDeus, qdoniam infirmus sum. Et hunc timorem , di hanc humilitatem docet Saluator ostedens per Eo quod que Iibet hominem quemcunque iustum, & sanctum docuit di
cere: Dimitte nobis debita nostra . .
Secundum est iuxta August. spes indulgentiae. multi Gnim desperantes, se ipsos tradiderunt in desideria cordis eorum, & tales non habent necesse dicere nobM, quia sustra petunt eis dimitti, qui credunt desperantes peccata sua nullo modo sibi dimittenda. Dixerunt enim aliqui Haeretici quod si post Baptismum homo peccare mon consequebatur veniam: quia si hoc uerum esset , frustra post B tismum diceremus: Dimitte nobis debita n strψ, ex quo peccata amplius dimitti non possvnx' .u . - Tertium estcontritio displicentiae,quia oportet quod de . ibita, & peccata, quae homo petit sibi, dimixti , corde comtrito sbi displiceant, & de eis habeant conixationem cum proposito confitendi, quia homini sic contrito statim peccatum remittitur iuxta illud Psal. Dixi confitebor adue sum me thiustitiam meam, & tu re sisti impietatem peccati .mei . Et tunc dico, quod his tribus concurantibus scis
on consequitur; hanc tamen quintam petitionem Warernu itere non debet , cum pro Ecclesia inessa ricatur.
t D quintam dicendum,qudd Ch --soluit Cho m hanc dubitationem iuper hune locum .dicens: μquis petens , partem primam huius or rionis diceret,&non diceret sequentem partem, quia non intendit dimittere debitoribus suis, remissionem n5 consequeretur:
quia talis inremleret Cuctum rere,& crederet, quod
56쪽
8 Fetitu quinta, Christus oblitus esset partis sequentiis , & solum in mem ria haberet partem praecedentem. Propter quod sicut intenderet decipere, ita & deciperetur. Sed dato,quod dicat i tam orationem, & non proponat dimittere debitoribus suis, dicit Chrysessi quod talis mentiretur. ideo indulge tiam non consequeretur,quia talem indulgentiam ouis G sequuturus est a Deo , qualem fecit ipse proximo: led ipse non remittendo debita proximi sui orat contra se ipsum, ut nec ipsi remittatur, & mendaciu dicit in oratione, cu dicit se remitterein non remittit. T amen quia haec oratio in plurali dicitur pro tota Ecclesia, non propter hoc debet dimi tere illam dicere. licet enim sibi noti Roficiat, tamen pro ficit Ecclesiae.
Orataeinem Dominicam praetermistis, quia proximosuo non dimi tu, maxima reprehensione non c/ret.
D sextam dicendum, quod Chrysost. in pas
se soluens ham quaestionciri dicit, quod multi stultinesentes suis debitoribus dimittere fugi ut hanc Orationem, de twIunt ipsam dicere, quos dicit magna representione dignos propter tria.Primo propter hoc, quia qui non sic orat, ut Christus docuit non est Christi discipulus . Secundo,quia nec Pater audit orati nem illam libenter, quam filius non dictauerit. Cognoscit enim Pater, ut ait ClHysoli. nlis tui sensus, α.verba, neq;
suscipit quia humana usurpatio excogitauit . sed quae sapientia Christi exposuit. Tertio , quia non dicit hoc in persona sua, sedin persona Ecclesi , yt si ipse deciperetur, Ecclesia tamen non decipitur. Duiux tere tamen debitoriabus dupliciter potest intelligi. Primὁ,quod offensus requiarat illum; a quo offensus est , ut ei dimittat. hoe est per- orunx. Secundo, ut petenti sibi dimitti, homost par
ta dimittere, hoc est praeceptumo ulta commune.
57쪽
Et ne nos inducas in tentationem . N hac parte Saluator docet nos sermare se-
l tam xtam petitionem. Ad cuius intelligentiam
sciendum,qudd,sicut dicit Augustinus in libro de correptione, & gratia pertractans illud Apostoli : Diligentibus Deum omnia 'cooperantur in bonum , Vt siqua eorum dicta vel facta sint Der n./. imperfecta, & exorbitantia, haec etiam ipsa Deus cooper tureis in bonu,ut humiliores reddat,& prudentiores. Multi de eoi est. enim sunt,qui bene paenitent de peccatis iam commissis,&petunt eis dimitti debita , & obtinet remissionem , quia Auri plorando, & flendo petunt,& quia ipsi debitoribus suis de- d. ar.-1. bita dimittunt secundum regulam a Christo datam,non tamen sunt cauti, & prudentes ut non iterato alia peccata firmat. 'committant. & ista est magna imprudentia, quia parum, vel nihil prodest homini oneribus grauato, Ut eX Vna par sum omnia te a se onera abijciat, & ex alia parte onera maiora sibi a cumulet. Volens ergo Saluator noster nos cautos redderes phedii, ne post consecutam indulgentiam nostrorum debitorum , portalia iterato in peccata labamur, docet nos ad Deum orare di
a tentatione vinci . Nam ipse Deus per se ipsum non inducit in tentationem, quia ut dicit Iacobus, Neminem Deus Iacob. i. tentat: sed induci in tentationem permittit illu, quem suo auxilio deserit. Unde secundum Augustinum nouoramus per hanc. orationem, Vt non tentemur, quia hoc necessi 'rium est, & utile nobis;eoquod sine oratione homo neque lib. a. e. t . labi, neque alteri potest esse probatus, & exercitatus: sed petimus, ne in tentationem inducamur,idest ne deserti diuino auxilio, alicui tentationi, vel consentiamus decepti, vel cedamus afflicti, ut Augustinus exponit ad Probam: bam. ω. a. Sicut, si oporteret aliquem igne examinari, non oraret , yt 'r' ' G non
58쪽
Tentatio Phil .mo QTentatio Theologi. Tentatio
non tanSeretur, sed ut igne non combureretur. Sed hic possunt heri quinque dubitationes. I. Vtrum tentare si idem, quod dubitare.
. vi uri Diabolu, possit nos tentare ΠQR p mi O'
3. Vtrum Diabolus semper Ioquatur Deo quando petit
q. Vtrum Diabolus semper per se ipsum tentet, vel albquo mediante. . Vtrum, si Diabolus essetanihilatus,vel si in Insemo relegatus,veru esset dicere, a Diabolo nos tentari
Tentatis omnis in bombae, ac Diabolosemper etsi dubitatisun Deo
D primam dicendum secundum Augestinum, l
tentare idem est v de persona, quam quis tentat, dubitare. unde exponens illud Apostoli : Tent tio vos non apprehendarinis humana, ait:Tentatio ibi pro dubitatione posta est, quia tentatio est dubitatio: De homine dubitatio nos apprehendere debet, quia maladiistus homo, qui confidit in homine di sed tentatio & dubitatio de Deo nos apprehendere non debet, quia sicut dubitare de homine saluberrimum est, ita dubitare de Deo perniciosum est. Possumus ergo dicere, quod veI homo potest dubitare de hominis scientia, vel de hominis virtute, vel de hominis prudentia, fide, & charitatis constantia. Primo modo tentat Dialecticus; unde una pars Dialecticae dicitur tent tio . Secundo modo tentat moralis Philosophus. Sed Te tio modo tentat diuinus Theologus . nam Dens tentat hominem, non ut discat, cum non sit in eo alicuius rei ignorantia, vel dubitatio ; sed tentat, ut ipsum tentatum er diat, & scientem faciat. Vnde Augustinus in lib.de sermone Domini exponens illud verbum . Tentat vos Dominus Deus vester, ut palam fiat, utrum diligatis eum, an non. Vt pallani fiat, postum est, pro eo quod scire nos faciat,
59쪽
Et ne nos induco, ore. s sicut ' laetus dies noster,eo quod laetos nos faciat.Piabolus Apud Aug. autem tentat dubitando an homo in fide, & charitate per uia. i hi
seuerare velit, non tamen ut erudiat, sed ut seducat,& d tuti Selah. cipiat, &a bono proposito nos remoueat. Solus homo
tentat, ut dilcat, quamuis malus homo milit tentare, Ut Tentali,
decipiat, & in hoc conueniat cum Diabolo. Vnde glos super illo verbo: Proba me Domine, & tenta me,dicit,qubdDeus tentat,non ut ipse dubitet, sed ut nos erudiat. Tentat homo, ut discat. Tentat Diabolus, ut seducat. Nam etsi caro tentat, vel mundus, quae carent dubitatione, &cognitione: ex prima tamen tentatione, & dubitatione, dicit, talem tentationem secutam fuisse. Est ergo tentare idem, quod dubitare.
Diabolo tentare hominem non liceret, nisi permissism esset a Deo,qui hoc
permittit, ut homo maius meritum consequatur .
D secundam dicendum, quod Augustinus, &
Chrys. hanc dubitationem determinant super illo verbo Matth. 8. Si eijcis nos, mitte nos in porcos, dicentes: Si aduersus porcos Daemones non audent aliquid facere, nisi Deus concesserit, multo magis erga homines non possunt aliquid, nisi a Deo permittantur . Differt, ut dicit Augustinus in lib. de serm. Domini, in qualem tentationem quis incidat, critia in aliam
liam Petrus, qui Dominum negauit . quia Iudae tentatio fuit diabolica dolositas . Petri vero humana fragilitas. Sed quaerit Augustinus:Cum Deus hominem pauperem,&debilem,& Daemonem fortem,& potentem nouerit, &ad iustum iudicem non pertineat permittere debilem &pauperem a sortiori impugnari, & molestari, cur Deus hominem debilem, & pauperem a Diabolo potenti, & forti permittit impugnari ξ Ad quod respondet dupliciter, quia gloriosius est tentatum csse, & non consentire, quam non posse tentari. Secundo quia sicut Deus praevidit per Diabolum hominem esse vincendum ; Ita etiam praevidit per ii G a minem
alibi pluriabus in locia Chryc ho.
60쪽
st petitis sexta,minem ipsum Diabolum esse superandum.
Diabolum enm Deo loqui locutione intellectuasi. O corporaI peririer' positam creaturam, credendum est,eum hominem vult tentare.Sed quidquid veritatis crvirtutis per intellectum Diaboli cogi.tatur, Deo attribuendum est: quidquid veris falsitatis, ct prauitatis Diabolo est assignandum .
D tertiam dicendum, quod Augustinus hanc qua stionem soluit in libro de sermone Domini dicens: Multi carnaliter intelligentes Deum locorum spatijs contineri, & alibi esse, & alibi non esse, & cum est in terra, non sit in Coelo, per impossibile habet Deum p tuisse Diabolo illi loqui, qui Iob tentauit, quia ille in terra erat; cum diceret:Circuivi terram, & perambulaui eam. Sed si carnaliter volunt intelligere Deum esse, intelligant, ut August. dicit. Similiter illud credunt carnaliter esse diactum: Coelum mihi sedes est,& terra scabellum pedu meorum ; cur ergo diabolus inquit in terra existens non poterat cum Deo loqui, ex quo stabat ante pedes Dei; Qv modo terra est scabellum pedu Dei; Nullus autem est, qui stet ante pedes alicuius, qui non possit cum eo loqui. Sed secudum veritatem credere debemus Dei maiestate ubiq, praesentem, no per partem diuisum & extensium,sed ubiq; totum,& persectum, & sc Diabolu loqui cum eo, quando hominem vult tentare. Et quando iob tcntauit, potest d pliciter intelligi. Primo intellectualiter. Nam si Deus loquitur in anima cuiuslibet hominis non solum iusti, sed &peccatoris iuxta illud: Audiam quid loquatur in me D minus Deus; multo fortius potest loqui in intellectu cuiuslibet Angeli boni, vel mali. Planum est enim, quod Deus posuit in natura Angeli boni, vel mali intellectum. Quis quid ergo virtutis & veritatis cogitatur per intellectum diaboli, est attribuendum diuinae locutioni. Et quicquid malitiae,& prauitatis ab eo cogitatur per ipsum,sibi ipsi, & I cutioni ipsius, a qua malitia dictus est diabolus, assinandum est. Illa vero cogitatio: Nunquid considerasti seruu