Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

발행: 1752년

분량: 772페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

281쪽

Videtur Nostro arthritis ex peculiari succo p 37I morbido nasci, quem natura ad praeternati Talem legem coquit et per ista plerumque vana,

quae articulorum ligamentis ac membranis non

minu S, quam tendinibus smegma suum naturale largiuntur, rarissime in ipso articulorum cauo per glandularum, ibi positarum, arteriolas cum ruboro inflammatorio, vel inflammatione deponit. Raphania, seu morbus rigidus est morbus spas-p 397 modico conuulsivus, interdum epidemicus, ab ili. LIN&Aago ita dictus. Caussam huius morbi,

ab Ill. LiNNAEo nominatam non assumit. Nemo

fere non, praeter infantes lactentes, eidem subiectus est. Forte lac videtur antidotum esse contra hune morbum, quoniam lactentes ab eo manent immunes. Perdissicile iudicat quidem, caussam

huius morbi reperiri; existimat tamen, Omnes caussas materiales, quae spaSmos excitare Valent, etiam vim habere, raphaniam nunc in multis, 'nunc in paucioribus, nunc et in uno homine suscitandi. .

Tametsi vero legitima morbi caussa nondum potuit reperiri; minime is pro incurabili censendus est. Constat, esse naiasina acre caussam, illiusque vel co rectio, vel expulsio a medico est tentanda. Quod si vero suspicio cadit in semina venenata, seca linis azhordeacei S, unde panis conficitur, inter missa, tutum omnino est, licet superuacuum', ista semina sollicite a prioribus repurgare, eaque in animantibus domesticis tentaro. Specifici cuiusdam medicamenti aduersuS epi- p. o 6. Jepsiam chronicam, quod venereae jndolis est et ex

vitri olo de cypro paratur, hic a Nostro mentio est intesta.

282쪽

Oleum scorpionum, lumbis illitum, iuuat infussi

conuulsiva, neC non Unguentum pectorale commode pectori applicatum. Hoc minus proficit, quam illud. Inter cibos aQetaria quam maxime pro desse in hac tussi, fideliter monet CL

Ruminationem humanam neminem audacter negare poste Noster arbritratur. Alia ruminatio a natiuitate suam originem trahit, sic, ut a parentibus ad embryonem transferatur, aut connata saltem hxistat: stlia a morbo ventriculi, nominatim vomitu frequenti aut diuturna eru fatione. Haec

nec seleius cibis, nec medicamentis obtemperat sed pertinaci repressioni, qua motus ventriculi supprimuntur; illam nemo quidem Curauit, quam No1ter tamen non pro plane insanabili habet. Pessimum atque exitialem Noster eum iudicat vomitum, quo liquida, atramentum, ChOCCOlatam, aut fabacum Colore referentia, Copiose evomuntur. Vomitum a veictione optime auertit spiritus rorismarini, in charta empireti ea extus ventriculo ap-Progreditur Noster ad apoplexiam, cuius Caussas in sex classes hic sunt distributae. Nulla aetas, ne infantilis quidem, ab ea immunis est. Discrimen apoplexiae in sanguineam et serosam in curatione non magnopere est attendendum, quod certis notis non ubiuis corporum deprehenditur. Curam inprimiis dirigere oportet depletio et repletio vaso rum encephali. Apoplexia ex obesitate omnem

curationem respuit; prophylaxin vero p*rmittit, quam oxymel scilliticum cum sale neutro, sapo Venetus, singula quidem sub largo ac diuturno usu simulque diaeta tenuis, modicaeque exercitationes spondent. Tinitii-plicatuS

283쪽

Tincturam vespae auratae suadet Noster in pa- p. 68.

Talysi cum GODO FR. CPH P. BEI REIS ' in, et tentamina ulteriora cum ea optat. Paralvsis a frigore curationem ab antimonio crudo recipit. Ιnterdum paralysin vehementi0r animi commotio tollit. Causia catalepseos non tam in en Cephalo, qu m p 7 in imo ventre haerere videtur. Id quod methodum medendi dirigit. Aduersus amaurosin ex Vulnere supercilii ipsius fricatio ea parte, ubi ex orbita neruuS, qui ramus nerui ophthalmici est, educitur,px0desse obseruata est. Ad loquelae vitia pertinent blaesitas, balbuties P 9ῖ- ischnophonia, battarismus, sibilismus, rottaei Lmus, mutitas seu aphonia. Vertigo simplex est cum sensu circum gyratio- P SIS nis; scotomia, si visus simul obscuratur; caduca denique, si praeterea homo in terram cadit, pereunte omni sensu. Quo grauior et diuturnior est verti. go, eo pertinaciorem Caussam prodit. In Vertigine a narium haemorrhagia suppressa scarificationes ceruicis ac dorsi vel ipsarum narium sua

dentur.

Si capitis dolorem ac vertiginem sequitur so- P. SzQ-nitus aurium, infaustum saepe exhibet a poplexiae praesagium. Ac in vertiginosis, syncopticis atque epilepticis insultum nouum prodit. In febribus acutis soluit sonitum aurium, haemorrhagia narium, qua nJn succedente, delirium portendit, utique si suppressum lotium, aut si crudum mingitur.

S s Venit

vid. EIVS n. disi . de paralysi grauissima semorum crimimque sanata. Helmsiad. I762. q.

284쪽

P. S*7- Venit iam Noster ad icterum ab antiquis funcarquatum, tunc regium, dictum, omni omnis aetatis generi communem, cuius caussae sunt multiplices. Talem Noster vocat eum morbum, qui durat, et interea Corpus, febre quadam plerum qu ' superueniente, consui nitur: l quae, si leuior est febricula lenta, si grauior, hectica nominatur. Tabis autem cernuntur hic plures species: atrophia, infantibus potissimum communis; phthisis neruosa, olim hestica, seu Cachexia. Cum ea conuenit fabes dorsalis seu Coeca HIPPOCRATIS. Tertia species tabis hectica appellatur, et quarta estque grauissima a graecis c Θισις nomina' tur ac sicca et humida deprehenditur. Accidit interdum, Vt una fovea, aut forte binae in pulmone efformentur, parietibus callosis circum Circa Obductae, ita, ut collecta ibi materies minime paren-chyma penetrare aut inficere possit, sed quotidie tota exscreetur, idque ingenti copia. Eiusmodi ergo hominus sonticulum quasi in pulmone habent:

alias bene Comedunt, respirant, dormiunt, ne quo quidem confabescunt. Tussis autem constans, humida et longa facit, ut phthisi laborare eos nemo fere dubitet. p. 3 6. ζur lion t bis siue hecticae, siue phthisicae ad febrem est respiciendum, et ad ipsius fomitem in massa sanguinea. Frustra plerumque hic

Cortex Peruvianus datur; anti hecticum DO Τ ERIT et tinistra antiphthisica GRAMMANI autem Cum successu citra omnem experientiam exhibuit in hoo

morbo.

p. Atrophiae rachitis admodum assinis est, quin

ipsa atrophia est, cum ea epiphyses articulorum in tumorem eleuentur, ipsaque membra simul marcestant. Internae carotides arteriae et iugulares

Venais

285쪽

venae iusto maiores; externae contra exiliores spe-Hantur in rachiticis. Proxima hydropis qualiscunque causi a pleris' P. que hodie esse creditur atonia, siue laxitas totius Corpori S Omniumque viscerum; idque rei se colligitur quidem ex remediorum tonicorum energia, quae Omnia omnino proficiunt in hydropis variis speciebus; attamen nescit Noster, an non, ita

languore speciali vasorum nunc arteriosorum, nunC Venosorum, nec non lymphatizorum, causa melius cernatur 3 Multos enim cachenicos ab hydro-

PQ immunes, et hydrope saccato laborantes satis alacres et sine cachexia saltem valde diu vidit. Quapropter languor in dimittendis humoribus se- rosis ex suis vasis facilis Nostro videtur hydropis causia. Ac speciales tales imbecillitates, sine communi corporum labe, ex aliorum viscerum momborum affectione, sine totius corporis debilitate exemplis probat, quorum unum addimuS: obseruauit nimirum olim in matrona, cui brachium ex apoplexi a paralyticum factum, particularem eiusmodi arteriae brachialis languorem, ut perplureS dies nullus in carpo perciperetur pulsus, paralysi licet iam finita. Ex his omnibus itaque Cl. Auctor colligit, hydropes particulares multos in optima etiam viscerum et humorum constitutione oriri posse.

Optimum signum hydropis pectoris est fluctav p. M.tio, quam aeger sentit, reliqua Noster ambiguit, iis accusat. Hydrops peritonaei, ut omnis saccatus hydrops, in mulieres potius cadit, quam in

Omnis hydrops saccatus fere insanabilis est. P. S67. Semel nihilominus tamen Nostro contigit, hydropem perit0naei stupendum, qui iam duodecim annos durauerat, oxymelite de colchico Cl.

286쪽

sTOR; Kr1 'in feliciter sanatum fuisse: quod fere incredibilem diuresin per aliquot dies excitauerat. Hydrops peritonaei et abdominis saccatuSi nee non hydrops uteri grauiore lapsu nonnunquam sol

vuntur.

P. y73. Clysteros in tympanite ex carminatiuis, licet ubique Commendati, nullam ferunt opem. Calidi

enim vapores flatus augent indeque et incommoda. Frigidi vero potius interdum conducunt. Paracentesis in tympanite abdominali non aliena videtur; tantum vero abest, ut vere prosit, ut mortem potiuS acceleret

Ρ 76. Scorbutus subinde oritur, paullatim sympto-Inata augentur, ac tandem noua superueniunt.

Quapropter tria scorbuti stadia Noster constituit. Ad discrimen in calidum, frigidum et muriati Cum scorbutum in curatione non est littendendum: utpote quae nunquam experientia fida, sed imaginatio doέla tantum stabiliuerunt; nec ad Contagiosos, uti nonnulli volunt, est scorbutus referendus. p. ssa. Morbi Venerei nascuntur quoque tum ex solo immoderatae veneris usu, tum ex contagione. An vero ex communi lecto, ex insecta veste, ex poculis, ex eiusdem latrinae usu, et per manus obstetricis Venereae illi propagentur, valde dubitat Noster: item an illi interdum diu et ad multos annos lateant in corpore sine ulla nota manifesta. Vsu cereorum, a Goulardianis diuersorum, commendato, ad bubones Noster venit, quos phlegmonod COS, Oedemato deos, atque scirrho deos esse asserit. Tum ) Erat hoc oxymel colchici ex duplo majore dosi

radi eis paratum, quam Cl. STOERCK1vs io libro decolchico. v. comm. nostr. Vol. XIII. p. I 27 et Igo seqq. recipi praeceperat, et quantitate cochlearis maioris mane et vesperi offerebatur.

287쪽

Tum in viris, tum in feminis apparent in partibus genitalibus ulcuscula superficialia perinde, ac

circa anum. Solent vero haec citra contagium venereum in viris interdum accidere, nec non in feminis quoque, sine et cum coitu. In Coitu ex suore albo acriori, sine coitu, ex acrimonia humorum, has partes inungentium, itemque ex haemorrhoidum vitio. Facile autem eiusmodi vitia ab

ulceribus venereis possunt distingui, quod solis abstergentibus atque cathaereticis, sedulo applicatis,

sanationem haud aegre admittunt. Inter eXCres Centias venereas, quibus topicos p 6QQ- venereos morbos finit, reperimUS VerrUCAS, POTTOS, condylomata, cristas, thymos, mari SCOS, rhaga

des seu fissi iras, quae in partibus genitalibus Vtriusque sexus, circa anum et in perina eo apparent et solummodo, quoad magnitudinem, amplitudinem, rotunditatem, longitudinem, planitiem inter se di ferunt; curam autem omnes eandem postulant. Ad sanandam luem veneream unum ex his tri- p. 6O3.bus susscit, lignum guaiacum, mercuriuS ViUUS et quaedam ') eius praeparata, dulcis et corrosilius. Reliquis remediis antiuenereis aegros et medenteS supersedere posse Noster arbitratur. Inter potentiora vero antisyphi litica merito huc camphora et Iobelia ' ) sunt referenda: Guaia cum inprimis laudat Noster hic tum, si scrophulosa aut scorbutica cachexia, cum lue coniuncta est, nec minus contra dolores, ab impura venere olim Ortos, et ab hydrargyro si relinos. Lubenter Noster cumguaiaco radicem dulcamarae, saponariae, eiusdemque solia coniungit.

288쪽

o coo Si manuῖ Vel pedes tantum scabies infestat, eam γ' optimo citoque tollit herba boni Henrici recens bis de dis impolita, quae, quasi magnetis instar,

omnem humorem morbosum Copiose et cum maxΘmo foetore ex sanguine extrahit, unde breui qu0que tumor harum partium evanescit. Repulsae aut regressae scabiei ad cutem propulsionem adimvat inter alia et fuligo, ad scrupulum saccharo admixta, et quotidie bis sumta. Porro et haec scabies vel It naiasma variolosum potest inseri. Hanc sequuntur hic lepra Graecorum, impetigo, elephamitas is seu lepra Arabum. Elephantiasin bis in mare et semina Noster obseruauit, multaque symptomata, nunc ab antiquis,

nunc a recentioribus nonnullis narrata, in suis aegriS non vidit. In mare animaduertie Cl. V 0GEL praemagnum pedum Oedema et copiosum seri laetidi ex eo effluxum, una cum sing laribus vermibus, quos Cl. MVRRAY ) accurate, uti solet, exposuit, addiditque icones: in femina hoc Oedem a prorsus defuit. Ad constituendam rito atque cognoscendam elephanti asin, eamque a Grae-COrum lepra, qua multo peior ac funestior, disce nendam nihil aliud requiritur, quam ut cuti S aspera, atque pruriens, non solum crebris maculis, sed et tumoribus crebri S iisdemque, ex rubro liuidis, vel atris, insimulque, duris et valde dolorificis, inque longam et tardigradam exulCerationem proniS, Obsessa sit. Laudatur et hic in elephantasi externussus boni Henrici et dropaces reprehenduntur. Iam I EI v SD. de vermibus in lepra obuiis iuncta leprosi

historia ete. G0tting. 1769. 8. e. s. v. comm. nostr.

289쪽

Iam Noster 'progreditur ad actiores, fauos et p. 622. tineam, quorsum et crustam lacteam refert, quae faciem inprimis occupat. Sunt ulcera manantia ingenti cum prurigine et scalpendi cupidine coniuncta, acceduntque phthiriasis et scrophuli. Sustinent haec lexanthemata interdum in acutis vicem

criticarum excretionum.

Inter quadragesimum quintum et quinquagesi- p 634

mum aetatis annum mulieres maxime cancro laborant; frequentissimeque moniales eo corripiuntur. Non solum ex scirrho, licet plerumque, oritur; sed ex nudatis, erosis, vel alio atque alio modo laesis papillis nexueis in qualibet cutis parte, inprimis in palpebris, oculis, lingua et cole. Est tum tumor

fungosus et idcirco quoque a Nostro cum b. v ANS 1 Eae EN Cancer fungosus appellatur. Profluuium sanguinis ex cancro aperto causiam mortis non raro assert. Excipienda autem hic est illa haemorrhagia, quae in mulieribus, quibus menstrua suppressa sun , ex papilla cancrosae mammae singulis mensibus sorte contingit; quaeque nec immoderata, nee pernitiosa est, sed quam maxime potius salutaris, dum ad bonam curationem cancri permultum Confert. Belladonnae, quam et Cl. ae 1Μ ΜERMANNUS laudat, usum cicutae Noster in cancro praefert. Commendat porro Noster aquae calcis vitiae '' ), sex vel Ocho iuncias mane et Vesperi cum totidem unciis decocti radicis

sars arillae vel ligni gustiaci ali 0rumque radicum

290쪽

et lignorum sanguinem depurantium, addito decocto secundario Pro potu ordinario et sumtis singulo quatriduo vel octi duo pitulis balsamicis unc-

P 6 Q- De vermibus dum a Nostro exponitur, crin0num et comedonum intecta mentione, ascaridibus, lumbricis teretibus atque taeniae addit duas alias species, fasciolam nimirum et trichuridem. Taeniae rursus tres constituit species, taeniam acephalam, Capitatam, cucurbitinamque. Praeter has vermium, qui saepe figura et colore variant, species, varia animalcula, ut busones, anguillulae, hirudineS, gordit, lacertae, ranae C. S. P. PUPeriuntur. P. 6, 2. inter anthelmiratica palmam centenis aliiS praeripere videntur Nostro, purgantia mercurialia, iterum iterumque data, semen cynae et decoctum hydrargyri. Atque ista remedia ascarides, lumbricos et trichurides fortiter enecant ac expellunt. Taeniis autem obuiam it radicis filicis, in puluerem Contritae scrupulo, vel drachma dimidia, cum gummi guttae granis tribus mane et vesperi per aliquot

dies. Lumbricorum numero euaguato, aut taenia

expulsa, homines ita, ut post paracenthesin, se vacuos sentiunt. Non raro et tum morbi neruosi

remanent.

Hac occasione Noster genuinam compositionem remedii arcani Cl. HERRENS CH A DII, qui Cl. voci Ei, hanc reuelauit, eamque patefacere permisit, communicat cum Lectoribus. Constat nimirum ille puluis ex gummi gutta, sale absinthii et carbone fraxini. p- 6SS. Morbis mentis finitur hic elegans ac lectu dignissimus liber. Ac primum mania et melancholia: dein fatuitas, stupiditas, amentia, et deniquuobliuio a Nostro exponuntur. Arcanam quandam

SEARCH

MENU NAVIGATION