M. Antonii Mureti presbyteri et ciuis Romani Commentarii in quinque libros Annalium Cornelii Taciti. Eiusdem in Salustium notae. Accessit anonymi facula Georgio Codino Curopalatæ accensa

발행: 1604년

분량: 582페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

6 M. Ant.11ureticiuitate multitudinem exclustrant. Neque hocsalse, Inter patres O plebem ne coηubj quidem iis erat. Ea sieges ac materia tumultuum: Is fons,haec origos ditioniιfuit. Hinc istae veteressessiones: hinc.etiam his rebus picums compositis, Gracchana, Marianae, ac rassana tempestates extiterunt: qua suae viririque partibus ambitioni aut plebem aut Senatum praeredentibus huic νrbi excidium prope ac vastitatem attulerunt. Nam hoc quos non immerito aegreferebat

plebs,nobilis diuitiis afuere, egestat e ct aere ali no premi: agros siuispericulis, fluo sudore auanguina comparatos, ab aliis ignauia torpentibus, luxuria dissuentibus p ideri. Vagva hinc paupertas, magna illinc diuitiae, periculosa res ciuitatibus: mediocritatesseruatur. Iam ista Pompeisprimuin o Crini, o Caesaris, deinde Caesare extincto, Antonis Lepidi, o Octauiaui coniuratio aperte confirmat id, quod ab iisidem,quos ante hominaui philosophis,traditumost, non esse patiendum, vi in libera ciuitate priuatorum potentia supra modum augeatur. Facile enim hoc modo popularis statvi in paucorum imperium vertitur: quorum qui primu alios aut pi opprimere,

aut dolo circuuenire aut casu aliquo amouerepotuit, is pnus, nemine iam aluersari audente dominatur.

Nunc β νobis volentibu est, cetera Taciti persequar. Sed veteris pop. R. prospera vel aduersa cl.scr. mem, sunt. J Vt Fabio Pictori, Caelio antipatro aquadrigario,H.Catoni, Greelio Nepoti, Dilusia,Liuio,aliis. Tem-

62쪽

isti

In Lib.I. Corn. c. 67 Temporibusque Augusti dicendis non

Hefuere decora ingenia. donec glisc. ad ul. Hetererentur.J Magnum enim Augustiatas ingeniorum prouentum extulit. O tamen hodie qui Augusti temporibus vixerit, ct eorum temporum hi viam scripserit,nemo repetitur. Suetonius quo damnominat Aquilium Nigrum Hulium Saturninum. V .Drusium,alios. .ssulta hic quae ad Latinissermonis elegantiam pertinent, notanda Aunt. Primum illa , prospera aduersa dici is, ὀυτ α-σαῆς Aduersitates enim latine dicere non poterat.Sic lib.3. Inlustrium domuum aduersa.lib. .paternis aduersis. θ eod. lib. aduersis casuum. qui locus vulgo deprauate tegitur. Sic in libris iuris incertucondicionis,certum temporis, quod barbari, certitudinem ct incertitudinem dicunt. Tum illud, liris scr. in .sunt. ξενικωτερον dictum, quams dixisset,a claris friptoribus. Sic Cicero in diuin tione, mihi elaboratum est. Sic Horatius,Dic

ris Vario. Propertius, Dum tibi Cadmeae dicuntur Pontice Thebae. Virgilius.Cui non dictus Itylas puer. Decora. unt pulchra, ρεπῆ 'Virgilius in 1. namq; ipsa decoram Caesariem nato genitrix l umenq; iuuenis Purpureum,& laetos oculis amarat honores. Ide in quarto. Τerque quaterq; manu pectus percussa decorv. Horarim: Et Lycu nigris oculis n.q.c.L

63쪽

3a M. Ant.Mureti μο, qui eam in struitutem postularet,ausius etiam aduersus omneμε. contras legem ast latam Pindi- .cias instruitutem dare, patrem Pirum fortem eo n restatis adduxit, ut medio foro, in ipsius Claudis Ouniuersi populi oculis, stiam unice caram iugularei e manibus suis maluerit, quam pati, Ptious pudicitia a quoquam minueretur. Vt igitur regibus Tarquini, , sic Decemviris Appi, pasana cupiditas emanibus imperium extorsit. Quod autem Tacitus negat decemuiralem potestatem ultra biennium valuisse; cum tamen decemviri, etiam ex tertio anno aliquid delibauerint: recte facit. Etenim cum istud tempus, in quod eis mandarin populi susagiis erat decemviratura abiisset: priuati iam erant etiam sper vim magistratuum nomen is insignia retinebant. Liuiua quoque ait, eam primam euenisse in Reip. Rom. forma mutationem :sed eo minus insegnem, quod diuturna non fuerit. . Nec tribunor. militum consulare ius diu valuit. J si anno urbu CCCVIII. Uque ad annum CCCLXXXVI. flamma inconstantia creati hunt modo conflules, modo, eorum loco seni plerumque tribuni militum consulari potestate. Causa tu multuandi, quod plebs consulatum, ad quem vis ad id tempus soli nobilitati aditus patuerat, secum quoque communicari volebat. tribuni autem militum terni ex parricii me nobilibus, terni ex plebe crea- 'bantur. Neque quieuit, donec quod volebat, obti-

64쪽

an Lib. I. Corninac. nait,creato primo plebeio consule L. Sextio . ibunorum igitur militarium consul re ius nes diu ratuit, spe interruptum est.

Non Cinns non Sullae longa dominatio.j.-ηο urbis DCLXVI. Cinna ct Cn. Octauius Cosciuitatem in partes distraxerunt: cum Cinna Italiacos,ciues nouos in XXXV. veteres tribus distribue -'ret, Octauius veterum ciuium causem dignitatem

defenderet. Pulsus ab urbe per seditionem Cinna: ct in eius locum L.Merulastamen dialis, consiui si

fectus. Cinna magnis copiis collectis, ad Urbem v nit. Oppugnata νrbs eodem tempore a quattuor ex ercitibus: quibus Lasarius, Cinna,Carbo,ct Sertorius praesidebant. Qui tandem ingressi, hosilem iuniodum, rapinis omnia cadibussu amisi. Ducidati omnes prope principes ciuitatis. Cinna relat in Urbe capta dominans,cum bi consaurum in triennium continuasset, postremo in apparatu belli aduersus Sullam a militibus suis interfectus est. Muigitur longa eius dominatio fuit. Ne Sugae quidem multo longior: qui cum prostigatis Cinnanis Marianus partibus, omnia ciuili sanguine cruentasset, ciuiums quos proscripserat, bona hastae subiiciens, praedamstsuam pendere dixi get, dictator perpetuus factus, quadriennio post, dictaturam stante depo-

Et Pompei Crassiq; potentia cito in Cet sarem. Lepidi atque Antonii arma in Augu-C . stulti

65쪽

reteri sinatores sed tantum primassententiam dicebat. Principio igitur Augu hu non illa odiosiori stinuidiosiori nomine imperatoris utebatur: quo tum summa omnium rerum potestra indicabatur: cum tamen ex Senatusconsulto quod Caesare dictatoreD-ctum erat,eo tanquam Caesarissitus , diti posset. Sed illi immodicae nullus circumsicripta finibus potestari, principis nomen obtendebat. Itasse qua aberao intoleranda sunt, mitioribus vocabulis molliuntur. Suetonius in Augusto Domini appellatio, nem semper exhorruit. Cum, spectante eo Iudos pronuntiatum esset a mimo,6 Dominum aequum & bonum: & uniuersi quasi de ipso dici um exultantes comprobassent: statim manu vultuque indecoras adulationes

repressit: &insequenti die grauisti me cooripuit edicto: dominumq; se posthac appellata me a liberis quidem aut nepotibus suis vel serio,vel ioco passus est: atq; huiusmodi hi aditias etiam inter ipsos prohibuit. Sicpο- flea Tiberius cuidam ste dominu vocanti succensuite

vetulis ne se amplius contumeliae causa appellaret clidiceret, seseruorum tantum dominum, militum imperatorem,ceterorum ciuium principem esse. Tanta piarums vulgi vaecordia est, ut quae maxime auersari is horrere se dicit,ea sibi sub aliis nominibus pati

atur obtrudi. Sed imperatorum Romanorum aures

tanta est νὴ consuetudinis paulati actaesunt ta-C a tiam

'. . i

66쪽

3is M. Ant.Muretitium contumeliam patentiores: νt se iam non moti dominos ,sed θ deos vocari aequi 'mo animo δε rent. quid dixi, sinerent Θ non nulli etiam iuberent Puto in iis qua hucussex Tacito recitata sunt, nihil superesse obficuritatis. Nunc vi instituimus, ea denuo relegentes, quae ad sermonis elegantiam pertinent, adnotemus. primum istud urbem Romam, quod principio positu est,habet aliquidpanditatu imitatum orta se est ex illo Saltastis: Vobem Romani, sicuti ego accepi, condideret atq; habuere initio Troiani. Sed ct illud habuere, ita propriὸ eleganters positum est, νt nihil supra. Habere enim tenere, ρ idere dicebant eos qui dominarentur ut o apud iu=is conditores,u d mum proprie pundere dicitur, qui animo dominsp det. Virgilivi. --genitor tum Belus opimam Vastabat Cyprum,& victor dictione teneabat. Horatius.

o quae beatam diu a tenes Cyprum.

Et potentes dicebant τους κρατουντας. Idem.

Sic te diva potens Cypri. id est, iis πρου

pinor,non a pedibus nes a sedibus, ductum est verbupossidendi,ut cuius quu rei potens est , eam possidere dicatur.Eodem igitur modo θ hic accipitur verbum habuere. Sic in illo dicto ε Distini: cui cum obirctum esset, quod laberet Laidem: Habeo,inquit,

67쪽

in Lib. I. Corn. c. sed no habeor. Ita enim vertit Cicero in epi uti

, αμ ουκmla M. Sappho. Κυ ρου παρφουτ ε ροα παντα κληρον. Sic alicubi Seneca auaros ait non di

uitias habere, sed a diuitiis haberi, id est non ipsos pecunia sed ipsit pecuniam imperare. Habere ea

regere: haberi regi. Sic vir νxorem habere dicitura uxor a viro haberi. Nunc cosiderate mihi orationem sngulari artificio coformatam. Dictaturae,inquit. ad tempus sumebantur. hoc seorsium t deinde quia inter decemuiros ct tribunos militum conssula ri virri potestate magna similitudo erat,vtrois eodem verbo devinxit. Neq; decem viralis,inquit, Postea v b. n.Trib. m. c. ius diu valuit. causafuit cur Cinnam Sullams coniungeret. Non Cinnae,inquit, non Sa. d. Illa quospianegemina, triumuiratus,ita enim vocari potest, Pompei. Ut,

seris,qui Caesari, ct triumuiratusAntonis Lepidi, AVUi,qui Auguso gradus ad opprimendam rem fuit. Conuincienda igitur 9 hacfuerui. Cums illos plurium dominatus caesim membratimque dixijset,smplicem ct absolutam νnius dominationem , plici stabsoluta verborum comprehensone conclu-st: Qui cunct a discordiis ciuilibus sessa, nomine Principis su b imperium accepit.

Hic vero,auditores, licet mihi cum Virgilio dicere, -- maior rerum mihi nascitur ordo. Maius opus moueo. Sequitur enim quod tςrtio loco me

68쪽

38 M. Ant Mureti iciuilem prudentiam pertinent colligam qui maximus hi ori istuctus est. Hoc igitur dum facio, quaeso

diligenter attendite. Inprimis diligenter animaduertendum censeo luculentum exemplum eorum,qua de rerumy. conuersonibiu ac mutationibus, des earum causis homines sepientissmi tradiderunt. Iu- stomum enim est maximes natura constentaneum imperium regium: νt quod plane simile ac geminumst paterno. Itas poetae Iouem eundem patrem asregem hominum ac deorum vocant. Et Homerus mlixem ait erga populos μοι tanquam mitem quendam patrem fuisse. Sed humani animi vitio regnum in Urannidefacile degenerat. Magna enim potest inebriat homines eos interdum eos perducit,vtyni- m potentia argumentum, contumeliae licentiam putent. Irritantur ergo ct exasserantur multitudinis animi,quas ducem nactast, non conquiescit, donec aut 0rannum cum stirpe exstinxerit , aut, eo pulse,iugumstruitutis excusserit. Ita Sex. Tarquinii libido, ut non regnum modo longa iam retustate confrmatum ac corroboratum,fled pi nomen ipsium regiam ex rep. Romana in perpetuum tolleretur, effecit. Debent igitur reges eo ipso putare sibi miniamum licere, quia plurimum licet: nes posse se pap*Ios reger nisi cupiditates siuas rexerint: acpraecipue cauere,ne inse viros fortes ac magno animo praeditos prouocent. Humiles enim o abiecti, quanquam

eis quos abstinendum est,pIarum s tamen accepta

69쪽

iniuria aut mussant, aut ,si quid moli 'oluerint,

non magno negotio comprimunt r ar.prouocara

virtus acres sub pectore stimulossubiicit ones facile restinguitur ardor vindi M, quem in viri fortis animo indignitas contumeliae ascenderit. Minore pericula in pili aliqua ct abiecta muliercula peccasset Tarquiniin. ar quod in ea peccatum foret, cui pater Sp. Lucretius, vir Collatinus esset ,sola regni euer ne poterat expiari. Simile quiddam ct postea decemviris accidit quorum potestatem, quas incendium aliquod, in ciuitate grassantem, Virgini anguis extinxit. Expulps igitur Urannis, seruitutem consecuta libertas: us qui antea minimum poterat populin, plurimum posse coepit. Nes tamen ιακροτέν a libertas fuit, qualis εAthenis erat, ubi Plato ait non hominibus modo,quaseruis,qua liberis ined mu-

Iis etiam ct asinis sunt mana licentiam fuisse: immo vero rudis ille ct expers Gracarum artium, popuIM, qui ν ad id tempus nihil praeter ligones ct arma

tractauerat, ita remp.suam temperauit, ut non M-Ion,non Dcurgus melius id acsapientius praestarepotuisse rideatur. Nantium tria trecta reip.genera,regnum, potestaε optimatνm, ct potestas populi: eas omnium optima acsim imast, quae non simplex omnino, ais pniis generi fuerit, sedesingulis quod in quas optimum videtur excerpserit, qualis antiquitus Lacedaemoniorum fuit: summo consilio videntur peteres Romani suam ex tribus istis generi-

70쪽

bus permisiuisse ac temperasse. e fc regium quidem

nomen auersabantur θ oderant: regiam tamen postestatem multas ad res, praecipum ad bellicra, necessariam intestigebant. ε alto enim melius administrantur belladum unussumma rerum praeest,quam cum multorum expectanda sententia ect: ct hος vel

praecipue Demosthenessuperiorem Pollippum Atheniensibus dicit. Ovi ridere est hodies in eis ciuitatibus, quae a multis reguntur, cum belrum gerendum est,unum deligi, cui potestas in exercitusumma tribuatur. Vt igitur Lacedaemone bini reges erant,quo rum Pnus domi iura ciuibus redderet, des iis, qua tempus postulare videretur,ad senatum referret; aia ter cum emibus eduxisset exercitum,vitae necis spotestatem in eos qui militabant obtineret. Ita Romani binos consules potesate prope regia creaverunt, qui in Urbe quidem ciuium controuersas disceptorent,senatum considerent, haberent comitia,ad, pulam , quae ex Uu erant referrent, milites conscriberent, exercitibus autem summo ac plane regio cum

imperio praessent: ita tamen ut sitirent rationem se postea eorum, quagesiissent, exigendos. Hoc ram ni sapientius , quod Lacedamoniorum regnum operpetuum erat o hereditarium: Romani consulesct creabantur Austagiis ciuium , ct annui erant. Hoc igitur temperamento adhibito, quod in regibra odiosium erat, si ulerunt: quo salutare ac necus trium resp.retinuerunt. Iam νt apud Lacedaemonior

SEARCH

MENU NAVIGATION