장음표시 사용
261쪽
quam paries fulcri unus immittitur ea quidem parte, quae in Fig. 2 per XY designatur. s. Fiat MO aequalis crassitiei Tormenti eo in loco, ubi Cylindri laterales allii xi & reliqua ex latere sinisteriore in dextrum transferantur. PROBLEMA XL. I 26. Rotas Tormenii delineare. REsoLUTIO.
Tab. Praestat sectionem Rotae, quam ro- Π. tam intcgram delineare, ut singularum pallium dimentiones accurate de-tcrminari possint.
4. Quodsi Rota construenda, ex o apsidibus, quarum Iatitudo est Calibrae unius, & radiis Ia compo
Τab. Ferramenta necessaria ex inspectione figurae a 6 agnoscuntur. P Roa LEM A XLI. I 27. Instrumentum desimbere , quo Pulvis Draus in Tormentum immitιitur. Raso LUTIO. Talii ii I. Construatur parallelogrammum re-
Fig. 1μ ωngulum ABCD, cujus longitudo
AD trium Calibrarum, seu diame. trorum Globi, latitudo AB unius. r. Dividatur AB & DC bifariam in E& F, ducaturque recta EF in spartes ipsi AE aequales dividenda. 3. Ex primo, tertio & quinto divisionum punctis G, H atque Κ erigantur perpendiculares, fiatque media OM Calibrarum 4ἱ vel pro To
mentis minoribus 3 ; laterales ve
. Per puncta N, O & I ducatur arcus circuli NOI. s. Eadem figura ex lamina ferrea ex- Tab. scindatur & decenter complicata IlI, ael Cylindrum ligneum ab perticaebc, quae longitudinem Tormenti duobus vel tribus pedibus superat, affixum firmetur. PROBLEMA XLII.
Ex ligno duriori tornetur cylindrus Tab. ABD & perticae BC duobus vel tribus lil pedibus longitudinem Tormenti sepe. et in 'ranti assigatur. Sit vero diameter cylindri AD diametro Globi, longitudo AB 1 I vel duabus aequalis. PROBLEMA XLIII.
262쪽
Tab. AB, cujus longitudo a Caibra. ΠΙ- rum , diameter vero unius, &Fg 33- peste ovina vestiatur, cupreis clavis a figenda, ne Tormentum, cujus superficiem interiorem undi. quaque tangit Cylindrus, si intruditur , damnum inde sentiat. a. Afigatur perticae BC duobus vel tribus pedibus longitudinem Tormenti excedenti. PROBLEMA XLIV.
I. Interior Tormenti superficies a lordibus, quas contraxit, mundetur
vendum tamen, ne granula Pulveris conterantur , ne vis Pulveris pyrii minuatur.
. Ope ejusdem Instrumenti intrudatur aliqua foeni portio , tandemque Globus explodendus. s. Quodsi Tormentum Globo ferreo candente onerandus, apponatur discus ex ligno viridi vel argilla paratus &6. Tormento repurgato, ne quid Pulveris pyrii forte alicubi relicitum suerit, atque ad scopum directo
S. 133 , 7. Globus per aliquod temporis inter-
vallum craticulae super carbonibus candentibus in fovea collocatis constitutae impositus, donec excanduerit, ope forcipis in Tormenti animam demittatur. SCHOLION LIII. Globis eandentibus utuntur ad ades Tab.V. incendendas i 22uodsi Globi catenis instrum Fig. 3. explodendi , tenendum est duo Hemi*baria Λσ B eatena AL eonnecti, e . dum Tormentum operatur. Hemih aria combinari , eatenam vero ligno alligari spe fili eannabini, ne forte eo licata tormentum rumpat. SCHOLION II. I 3 2. Pondus PMlveris orii , quo Tormenta onerantur, ad pondus Globi communiter rationem sub ivlam habet ; si vero propugnacula Munimentorum diluenda Germani dicant Eum Breche Schiolen) rationem subsesquialteram , vel etiam a ual ratis. PROBLEMA XLV. I 33. Tormentum ita dirigore, ut axis ejus effficiat cum Horizome anguintam datum. REsoLUTIO.
i. Regulae longiori AB assigatur rectan- Tab. gulum ligneum vel orichalceum, in quo semicirculus AGD descrip
x. Regula ita intrudatur in animam Tor menti , ut axi ejus sit parallela.
3. Tormentum nunc elevetur, nunc deis
primatur , donec perpendiculum CF gradum elevationis desider
Dico, angulum elevationis A RH supponitur enim linea HR esse HoriZontalis esse aequalem angulo GCF.
263쪽
COROLLARIUM I. I 3 . Quodsi perpendiculum CF secet semicirculum in G, ut FGR rectus evadat S. 1 3 Geom. A R lineae Horiχontali HR parallela evadit S. 236 Geom. , consequenter ope ejusdem Instrumenti Tormentum ad libellam, hoc est, ita disponi potest, ut axis ejus sit Horironti parallelus. S c Η o L I O N. I7s. Ut Tormentum pro arbitrio attossiae deprimi possu, ex ligno duriori parantur cunei prope Uvam eidem supponendi. COROLLARIUM II. 36. Jachis in elevatione Tormenti Horiaontali minimus , in es evatione εἴ graduum maximus, in gradibus a 4s aequaliter remotis aequalis g. 494 Mech. . ExpER iENTIA UII. 37. Longitudinem Iactas Horizontalis es in maxima elevatione 43' pro diversitare Tormentorum nostrorum ,sW-
posita ratione Pulveris A rii ad pondus Globi subdupla , se numerum Iactuum diurnum experiemia ita definivit.
Paulo aliter eos definit Autor Gallus,le Chevalier de S A1NT JUL1EN sq):
quemadmodum ex Fubjecia Tabella apparet , in esus columna prima ba Iur pondus Globi ejaculati, unde magnitu-
264쪽
Idem auctor est, Globos Iormentarios
ad distantiam 6Copa suum, 9 , t O, l, I a , immo i 3 pedibus sub terram δε- fodi.
ExpERIENTIA VIII. I 38. Quando Tormentum explodbtur , duoίus vel tribus passbus retrocedit. S c Η o L I O N.
I 39. Ratio a nonnullis perperam in aerem irruentem in animam Tormenti , Globo explosio, conjicitur, praesertim ekm Tormentum jam retrocedat, antequam Globus eυolet: vis igitur Pulveris Drιi in μη m Tommenti aeque ac in Glυbam agentis vera utique causa est.
DEFINITIO XXIII. Tab.V. IV. Mortarium est Machina bel- Fig. q. lica, e qua Globi inccndiarii, Bombae
praesertim ac Gia natae, ejaculanturia
I. Ducatur recta AB, quae longitudi- l Iab. nem Mortarii dolignet, 1l Cali brarum seu diametrorum Morta; ii. a. Fiat AC - 1ἰ Calib. quae erit longitudo Animae seu vacui Mortarii. 3. Reliqua pars CB-1 Calib. dividatur in tres partes aequales: erit CD - Calib. longitudo camerae
. Fiat latitudo ejusdem camerae CF - ' Calib. crassities GH - , sed juxta Animam lΚτοῦ, prope Cylindros laterales LMy. Longitudo Cylindrorum lateralium M fiat ἰ Calib. diameter eorundem distantia a camera Reliqua ex inspectione figurae inteli,
perinde ae Tormenta ex metallo fandunttir. In easa tamen nece statis ex ligno siolido . velati Diliaces , fiant . nisi quos camera , Pulveris rereotacu.n , vel I lumbo liquoto intus obligatur, vel portione cuadam ex Bombarda resecti in Zruttur r Usa astem Mortaria annulis ferreis fanibu'Me colligatis
Iq2. Sunt autem Mortaria duplicis generis r alia Cylindros laterales in medio alfixos habent Tormentorum instaν alia vero basi insem tur. Priora dicuntur ni stris han-gende Feuer- Morser , Morzaria pendentia , posteriora ste hende Morser, Mortaxia flantia.
PROBLEMA XL UI. 3. Mortarium pendens delineare. SCHOLION LIqq. Camera accensoria communiter habet figuram C lindri, excepta basi, qua essHemilbarica, qualem etiam in Anima cernere licet, ut Globus eidem congruens a Pulvere ρ is directe impellatur. Recentiores ta meu cameras Sphaericas praeferunt , nee me ratione. Cum enim superficies Sphaera minor siu superficie Cylindri eidem aqualis, camera Sphaerica Pulveri orio minus resistit quam Cylindrica r unde non miram, quod in casu priore qtiemadmodum experientia docuit Globus majore vi explodatur.
SCHOLION II. I s. Major est Monarii erasities juxta
cameram , quam juxta Animam , quia majori vi miseris accensi in eamera resistendum, quam in Anima. Diameter vero eamera multo
minor est diametro Anima, quia Globi incendiarii atque Bomba multo leviores LM Globis
265쪽
Globis ferreis equaliam diametrorum, adeoque minor quantitas miseris orti iisdem explodendis susscit. Alii alias Mortariorum Ginseructiones ιradunt.
PROHLEM A XLVII. I 46. Fulcrum Mortaris pendentis
r. Describatur parallelogrammum ABCD , cujus longitudo AB q, lib. altitudo ACl. a. Fiat CE Δ, EP r, FG 'I,& erigantur perpendiculares G ela ΗΚ n, recta IK con
a. Fiat DL i ἰ& in Lerigatur perpen dicularis LM ipsi DL aequalis, ducaturque per M ipsi AB parallela No. . Fiat MΟ - e , MN ici & ex N demittatur perpendicularis NP-ri . per P ducta ulterius P π.ὸ ipsi AD parallela. s. Recta QK dividatur bifariam in R,& ope triangulorum aequilaterorum super KR & R . excitatorum deis
s. Similiter ex O demittatur perpendicularis OS a & facta DT- erigatur perpendicularis TV ili, arcus SV pro arbitrio describatur. . Fiat X - 1 & in x excitetur pe pendicularis XV tandemque arcus ΥZ, facta DZ-m,ope trianguli aequilateri super ΥZ excitati describatur. 8. Fiat & ex centro a describazuc, radio paulo majori quam Cylindrorum latetalium Mortarit,
erit i , e pulvinar Mortarii. Io. Linea se continuetur in n fiatque S c Η o L I O N. T. Ferramenta in combinatione pari tum Fulcνi necessaria ex sola figura iustini
I. Quantitas Pulveris pyrii ad explodendum Globum necessaria in cameram accensoriam immittatur, de , si quod vacuum superfilesie spatium, foeno repleatur. Alii idem Cylindro ligneo explent. x. Tcgatur camera cespite, qui cavit, ii Mortarii congruit. 3. Bomba, Granata vel Globus incen. diaclus ita demittatur in Mortarium , ut tubus accensorius sit in axe ejus & foramen accensorium orificio Tormenti obversum. . Humo, foeno, stramine, senibus, cespitibus vel alia materia quacunque ita coerceatur, ut nonnia
si summa vi explodi possit. Si
enim Pulveri pyrio statim cederet, minori vi expelleretur.
266쪽
Cisp. IV DE TORMENTII iET MORTARII S. 233
SCHO ON. I 49. Quantitas Piaverit orsi ad Globum explodendum necessarii prodit, si pondus ejus per 3 o dividaturi tui tamen regula non semper stricte inhaerendam.
I. Ad orificium Mortarii applicetur latus AC quadrati ABDC, ex cujus angulo B Quadrans descriptus &perpendiculum BE dependet, ita ut axis ejus HG sit ad AC perpendiculariS. I. Mortarium elevetur ac deprimatur, donec perpendiculum GE in Quadrante datum clevationis gradum attingat. Dico angulum DBE esse aequalem angulo IH R, quem axis Mortarii HI cum linea Horigontali HR efficit.
Quoniam HG & AB perpendiculares ad AC; erit HG ipsi AB parallela g.
2S6 Geom. , adeoque HGF - ABE g. 233 Geom. . Sed cum angulus ad F rectus sit g. a Is Mechan. ); erit FH G ipsius HGF complomcntum ad rectum s g. 24t Geom. λ. Quare cum EBD sit ipsus ABE complementum ad rectum S. I 3 Geom. f. crit E BD a
De Tormento Insi titio Cuniculis subterraneis.
DEFINITIO XXIV. I 3 I. Ormemum insititium einex Petarde ) est Conus truncatus serreus cavus ABDC Pulvere pyrio granulato repletus, quo portae, muri, catenae &c. commode Ferstinguntur in clandestina inuatione. PROBLEMA L. I 2. Tormentum insititium parare est onerare.
I. Recta CD digitorum dividatur bifariam in B, & ibidem erigatu ' , t
perpendicularis AB eidem aequalis. 2. Assumta AB pro abscissa &BD pro semiordinata Parabolae quaeratur Parameter ejus S. 39I Anal. min. , eaque inventa, Parabola describatur S. 392 Mai. Init. . 3. Producatur BA in E, donec AE
267쪽
,3 ELEMENTA PYROTECHNIAE. parallela FG ipsi CD, fiatque ta
vitatis, mn foraminis accensorii 3e prcamerae accensoriae: nec di isti ille, his datis Tormentum insititium parat, tur. 6. Per foramen acccnsorium mn agatur tubulus TV cum lamina ct prea, cavo Tormenti congruente, di orificio exteriore obturato impleatur materia accensoria, quae ex Nitro, Sulphure & Pulvere trito in ratione ut a, I & o inviacem permixtis constat. . Cavum Tormenti repleatur Pupvere pyrio granulato optimo, quod in arctissimum quidem spatium
comprimendum, ita tamen ut non comminuatur, ne vi ejus quidpiam decedat.
S. Quando vix unius diglii altstudo vacua restat, spatium reliquum stupa impleatur, & diseus vel ligneus vel
plumbeus imponatur. 9. Tegatur porro tela crassiorI, cera atque terebinthina liquefactis macerata di filo cannabino consti ingenda, ut Tormento tenaciter as
O. In Tabula lignea quae ex lῖgno Mercino vel alio quodam solidiori
paranda describatur circulus, jus diameter aequalis diametro baseos Tormenti majoris & cxcavetur ad prosunditatem ἰ unius digiti, ut orificium Tormenti eidem immitti possit. Est autem longitudo Tabulae a pedum ; latitudo 38 , crastities 3 digitorum. l ri. Tabula ista serramentis instruatur i.
ia. Tormentum eidem assigatur eo&Tab.
modo, quem figurae inspectio do- U.
Quodii tabula cum Tormento ad portam appendatur; Pulvere pyrio accenso ectingctur.
SCHOLIO N. I s φ. Sunt qui loco Pulveris pyrii utum tur una ea sequentibus composivionibus: Rec. miseris granubui optimi lib. 7 , Mercurii sublimati unciam I . Camphora uncias 8. Vel Ree. Pulveris grantilari lib. 5, Memcurii sublimati uncias 3, SMlphuris itidem 3. Vel Rec. Pulveris granulati lib. 6, Vitri contriti anciam dimidiam . Camphora I.
D E p I N ITIO XXV. I sq. Cuniculi sukerranei sunt celis subterraneae, aliquot do iis ves saccis Pulvere pyrio refellis adimpletae, ut.co acccnsio , tota moles incumbens subvertatur. EXPERIENTIA ITI I s. Quodsi Cuniculus nimia Punveris Drii quanIItate oneretur, molem incumbentem nonnisi perserat, diametro foraminis latitudinem camera noni excedente. Quodp Pulveris Ediris quan
268쪽
op. V. DE TORMENTO INSITITIO ET CUNICULIS. 13s
titas nimis exigua fuerit, moti incum mi nonnis tremorem in iis e Si vero iusta quantitas adfueris, eandem feni ras subverIit. COROLLARIUM I. I s6. Necesse itaque est, ut quantitasPuixeris pyrii ponderi subiertendo proportionetur. COROLLARIUM II. 17. Unde necesse est, ut tum pondus molis subvertendae, tum quantitas Pulveris pyrii supputetur, nisi successus irritus esse dcbet. S c Η O L I O N. Is 8. Supputatis hac βρροπιι fundamenta stereometrica o Architectura militaris: experientia autem docet , quaenam sit molis subvertenda specifica gravitas. ExpERIENTI A X.
Is 9. Multiplici Comitis de Uλυ-BAN experientia sr constat , ad se vertendum II 6 pedes cubicos terrae requiri s vel 1 o
terrae sabulosae ii vel 1 a s libras - argillosae Is vel 16 Pulve- muri recentis 1 s vel a o l rii Drii, muri vetusti as vel 3o ISURI Ragus de S. REMIGIO Q trisbuit uni pedi cubico
argilla terrae pinguis muroru lapideoru Iao Veli a 3 llet aritiorum 90 I
PROBLEMA LI. I 6o. Data mole subvertenda invenire magnitudinem camera Cuniculi. REsoLUTIO. I. Inferatur : ut ai6 pedes cubici ad
quantitatem Pulveris pyrii iisdem subvertendis suffcientem S.I3 9 ,
ita moles data ad quantitatem cisubvertendae requisitam. a. Pondus hoc ducatur in soliditatem librae unius Pulveris pyrii, nempe 3y3o lineas cubicas. p. Ex facto extrahatur radix cubica, quae erit latus cubi, cui camera Cuniculi aequalis.
E. gr. Subvertenda sit moles terrea 366 pedum cubicorum. Inseratur r
269쪽
I 6 i. Si eamera fuerit pino major . spatiani a Pulvere orto vacuam foeno , stramine vel fimo oppletur, ne vis PMlveris accensi
I 62. Et quia oneratio nimia oscit cini- calo g. rues , ιdeo consaltum es, ut duar vel plures camera conseruotur.
PROBLEMA LII. I 63. Cuniculos subterraneos parare. REsoLUTI o.
S t e. gr. Propugnaculum aliquod Valli vi Pulveris pyrii subvertendum. T.Ib. I. Paretur aditus AB, cujus altitudo iv 4 vel f pedum, ut fossor in geni- g q0' bus consistere queat. a. Aditus producatur non recta, sed per anfractus BD, BC, BE ad igvel ao pedum longitudinem , prout res tulerit, donec scilicermoles subvertenda camerae immineat. Humus vero aggesta asse iabus & pilis fustentanda, ne fossor
obruatur.3. Effodiantur camerae cubicae, quarum latera per calculum fuere de
. Cameris oneratis, per ductus amfractuosos ducatur canalis Pulvere pyrio plenus, per quem ignis in cameras deseratur &S. Introitus diligenter claudatur, relicto tantum eriguo soramine, per quod Pulvis accendatur. S c Η o L I O N.