장음표시 사용
31쪽
Yxvr II conspectus Capitum , Paragraphorum oeci Schol. Quaeritur , an Principes Saeculares sine consensu is Papae
f. 8 i. Jus Asyli definitur . g. 872. . Cujus duris sit jus Asyli, declaratur. Schol. Origo juris Asyli indicatur.
CorolL Pract. Et casus resolvuntur, ac ostenditur, qubbus jus Asyli non competat. g. 875. Violans Immunitatem Ecclesiasticam committit Sacrilθgium . Schol. Quod vel est personale, vel reale, vel locale. g. 8 4. Sacrilegium per se grave peccatum est: Cproll. Ρract. De quo casus resolvuntur . g. 875. Altera pars potentialis. iustitiae eSt Pietas. g. 876. Pietas. erga parentes ex nibenda eSt. Coroll. Practr Obligationes prolium erga parentes declar
g. 878. I prtia pars potentialis justitiae est observantia. Schol. Cujus actus sunt . Dulia, & Obedientia, eique Op- ponitur Inobedientia : g. 8 9. Obligationes subditorum erga Praepositos spiritua- les declarantur; & Praepositorum erga filios spirituale
Coroll. Pract. Et casus resolvuntur . g. 88ο. Obligationes subditorum erga Magistratum, &hujus erga subditos explicantur. Coroll. Prael. Et casus resolvuntur. g. 88s. Obligationes famulorum erga Dominos, & borum erga illos explicantur. Coroll. Ρract. Et casus resolvuntur. g. 882. Quarta pars potentialis justitiae est Gratitudo, cui opponitur Ingratitudo. g. 885. Ingratitudo esu peccatum. Coroll. Pract. De qua crasus resolvuntur.
g. 883. Quinta pars potentialis justitiae est Vindicatio, cui .opponitur Crudelitas, & nimia. Indulgentia. g. 88 . Sexta pars est Affabilitas, cui opponitur Adula
Coroll. Pract. Casus resolvuntur . s 886. Septima pars est Liberalitas , cui opponitur Avaritia, & Ρrodigalitas. f. 887. Avaritia & Prodigalitas ex genere suo sunt peccata venialia. 'Coroll. Pract. Possunt tamen fieri peccata mortalia.
32쪽
i9. LXd beatitudinem & finem nostrum Supernatu- Asin
ralem tendimus per Actus humanos. Est autem Actus hvma humanus actus a voluntate hominis deliberate procedens. ν' ' Schol. I. Actus humanus Vel immediate a voluntate procedit, uti amor, odium.&c. & Vocatur actus eIicitus: sttioo vel procedit mediate mediantibus aliis potentiis, uti am- pio rbulatio &c. 8c vocatur actus imperatus. Actiones voluntatis elicitae sunt duplicis generis: aliae circa finem versantur , uti simplex volitio , intentio & fruitio ; aliae circa media, uti consensus, eIectio & usus actisus. Cum vero nihil sit volitum, quin praecognitum, his sex elicitis voluntatis actibus actus intellectus respondent, 'a quibus dirigantur, ita ut sit circa finem, Apprehensio, δε- Eicium' circa media Consilium seu Consultatio , Iudicium prasiicum seu discretisum mediorum & Imperium . Ex parte aliarum potentiarum Vsus passmus. SohoI. 2. In omni a Ru humano recensiti hi actus re- ἄ- periuntur,. & hoc ordine se conseqnuntur. Imo. Res ut ' bona ab intellectu voluntati proponitur per simplicem 'fratellectus apprehensionem ς unde simplex volitio, vom lacentia, Seu appetitus in cax boni propositi in voluntate sequitur, qui est amor finis, nulla habita ratione mediorum: quod si vero hic actus voluntatis non sit absolutus, sed ex aliqua conditione Suspensus , Velleitas appellatur. Ido. Quod si igitur hic appetitus satis sortis fuerit, tunc movet intellectum ad inquirendum, an bonum propositum conveniens, adeptuque possibile sit,& in intellectu sequitur Iudicium , quo bonum ut conveniens, & possibile voluntati proponit, quae vividius iniqlud inclinata , bonum illud per media assequibile intendit : hinc Intentio est desiderium edicax finem per media assequendi, per quod a simplici volitione distinguitur; oblectum vero ejus est finis tum ultimus tum intermedius per media obtinendus. Seio. Igitur vi hujus
chram Instit. Theol. Irim. II. A
33쪽
Caput VIII. . intentionis Τntelleimas movetur & applicatur ad itaquire da media fini consequendo idonea per Consilism seu Consultationem, quae est quasi Syllobismus prudentiae Pin' quo inquisitio per modum praemissarum, judicium
vero per modum conclusionis se habet e & dicitur etiam Deliberatio , quam in voluntate Subsequitur Consensus quo appetit & approbat utilitatem mediorum. O o. Cum vero haec imedia sinr diversa, vi consensus applicatue intellectus ad discernendum quaenam sint media aptiora per Iudicium practicum seu discretivum mediorum cui ex parte voluntatis' respondet Electio, qua unum medium prae alio acceptat; quae proinde non est de fine, prout finis est, sed de mediis. 5to. Vi electionis applicatur intellectus ad imperandam' mediorum execu rionem per Imperium ψ cui ex parte Voluntatis respondet Usus actisus, seu appIicatio potentiarum' executi varutari & huic applicationi activae respondet ex partu potentiarum voluntati subditarum Usus passisus', sea ipsa executio mediorum , vi' cujus finis acquiritur. 6to. Ex operatione tandem finis obtentus sequitur & ex parte voluntatis fruitio , quae jucunda in bono posses
SchoI. 5. Intellectus mOVet Voluntatem quoad specificationem , quippe intellectus proponendo objectum voluntati illam determinat ad actum certae Speciei; nam voluntas ordinarie non elicit actum v. go amori&, nisi quia tendit tir objectum sibi ab intellectu ur a nabiter PropOSitumo Voluntas vero movet . intellectum & alias potentias sibi subditas suoad exercitium, sive ut agantω quia objectum voluntatis' est bonum in communi: sed potentia, quae respicit finem universalem e movet ad exercitium potentias, quae respiciunt lines particulares, uti Rex suos Ρraesellos: ergo etiam, voluntas alias potentias ad suos actus. Rursus' voluntas im nonnurulis actibus se movet quoad exercitium; nam per hoc νquod vult finem ,- movet se ad volendum ea, quae sunt ad fine nu. In prima tamen volitione finis respectu totius vitae voluntas non se movet ,- Sed a Deo movetur, quiae respectu volitionis simpliciter primae voluntas non est in actu; alias non foret prima volitio . Schol. 4. Voluntas si consideretur praecise ut natura . appetit naturaliter & necessario bunu in sibi conveniens si vero consideretur ut talis naturii, non necessario es Sellibere movetur . Hinc voluntas necessario quoad specifiacationem appetit bonum in communi, ultimum finem,S beatitudinem sub notionem communi apprehensam ; δnullo tamen bono particulari creato necessario quQδd
specificationem moveri potest, quia nullum est, .Qd
34쪽
iecundum aliquam considerationem sive ratione sui, sive ratione adiuncti non possit apprehendi ut non bonuni, seu ab aliquo bono deficiens, cum non sit undequaque perseetimi . Imo etiam voluntas a nullo objecto necessatio movetur quoad exercitium, si sit bonum creatum. Dum vero voluntas a Deo movetur, nec quoad specificationem, nec quoad . exercitium necessario movetur,
nisi in iis i ad quae naturaliter movetui; nam Providentia Divina omnia movet secundum conditionem eorum, ita ut ex causis necessariis per motionem Divinam Se- . quantur effectus ex necessitate; ex causis Vero contingentibus, & ad unum nota determinatis, sed ad multa
indifferenter se habentibus, qualis est voluntas, Sequa-. - tur effectus contingens. Sesol. 5. Voluntas pro libertate sua ex duobus bonis A. M. aequalibus vel inaequalibus , aequale vel minus eligere potest, etiam non mutato judicio practico, nec proposito 'ta, . novo motivo, quo unum hic & nunc melius esse judi- νι-iacet, & sic voluntas ultimum rationis judicium non ne- νυαi- cessatio sequitur, sed indisterens adhuc est, ut ratione etiam reclamante proposita sibi ab intellectu libere am- ,.νtiua plecti, vel respuere possit. Nam intellectus consulit, turrnon cogit: persuadet, vim non infert; ergo ultimum
ejus judicium amplecti, vel respuere potest. Certe si hoc non admittamus, voluntas. nullis virtutibus excolenda foret, sed solus intellectus instruendus foret, cujus ultimum judicium voluntas sequi. deberet, & in peccato solus error in m tellectu in vitio foret. Deinde ipsa ex- , perientia nos docet, quod saepe bonum verum judicatum rejiciamus, & in bonum appa fens, reclamante conscientia, adeoque manente priote judicio practico, sesamur. Non obstat I. quod voluntas sit potentia caeca, quae intellectum ducem sequi debet. Resp. Est potentia caeca, quatenus nil distincte cognoscit, sicuti intellectus, quomodo spectata ab intellectu distinguitur: quia vero Voluntas Semper cum consusa sensuum experimentali notitia conjungit ut, hinc non potest dici potentia omnino caeca ; alias enim intellesum non moveret Schol. 3. ), si nihil intueretur; hinc etiam voluntas cum confusa hac notitia indivisibiliter conjuncta probate & im robare
potest; imo saepe caeco impetu sine distincta intelle.ctus cognitione in bonum propositum ruit . Non o, i t Il. quod hoc modo fieri posset, ut ultimum ration dictamen ad juglitiam. & actus voluntatis ad
injustitiam pertineat. Rosp. Hoc sipe ' in nobis ipsis experim ut , quod intellectu recte judicante voluntas voluptatum illecebris nos. in transversum ogat.
O Tatio m exoramus, ut taceat, & eam alio
35쪽
Hivertimus. Non obstat III. quod voluntas nunquani peccet, nisi error in intellectu praecesserit. Resp. Error
ille speciat ad partem inferiorem, Seu cognitionem confusam ex sensibus ortam erronee judicantem, quae cum
Schol. 6. An imperium a judicio discretivo Schol. 6 realiter distinguatur , Scholae sine utilitate disputant. Porro omnes illi actus, qui sunt in arbitrio nostro, ab intellectu imperari possunt: uti Inro. Omnes actuS VO-luntatis , primo excepto. , . ActuS rationis, qui sunt in potestate nostra; siquae enim cogitationes vel a Deo, vel a diabolo nobis inspirentur , non quidem ex imperio rationis veniunt; ex hoc tamen Imperio admitti, vel respui, continuari, Vel interrumpi possunt. Otro. Nonnulli actus appetitus sensitivi, qui dependent a cognitione confusa sensuum, Seu imaginatione, nisi nata rationem praeveniat , cadunt sub imperio rationis; nonnulli vero, qui ex dispositione Organi corporei dependent. quae non est in nostra poteState , rationis Imperio non subsunt. Oo. Eodem modo actus Vegetandi im-derio rationis non subduntur . 5to. Quidam actus membrorum externorum, quae INOVentur a potentiiS senSItivis uti motus manuum , pedum &c. Imperio rationis subsunt: motus autem membrorum, qui Sequuntur Vl- res naturales, siti motus cordiS, non Subsunt ; membra etiam genitalia quoad motum localem rationi non tibediunt, sed in poenam Originalis peccati, uti docet
S. Augustinus, saepe resiStunt, maxime cum certam alis
. 'UT' 'humini, quia a voluntate procedunt
Leto. , vocantur voluntarii. ΕSi autem Voluntarium ad ius a voluntate ProcedenS ex praevia cognit One eorum, in quibus est actio : Seu earum cIrcumstantiarum, quae ad actionem pertinent. . . SehoI. i. Voluntarium aliud eSt T. voluntarium sim-nIistiter , quod fit ex plena voluntatis inclinatione sine . ulla repugnantia : aliud est vo Iuniarium se unaeum quis νouod quidem fit ex voluntatis conSensu, Sed non Sine repugnantia , uti projectio mercium in mare tempore tem-Destatis. I. Aliud est νο κutgrrum necessarium, a quo voluntas vel absolute, vel hic & nunc abstinere non potest uti amor, quo Deus Se diligit: aliud est Do uutc-rium contingens, quod procedit a voluntate operante cum indifferentia. 5. Aliud est υοIuntarium in Ir, evis r tum& expressum, quod in seipso immediate Volitum eSt , i si quis aIterum occidat, quia vult Occidere: aliud est υο κntarium iu causa implicitum & υιrtuae e , quod
Meet non in se, in alio tamen confuse Praevi ISO, Vein
36쪽
e usa talis effectus, volitum est. Sic voluntaria est orcisio illi , qui libere se inebriat, praevidens, Se in ebrietate homicidii capacem fore. 4. Aliud est. υoItintarium d
pectum Seu sor male , quod procedit a voluntate per actum positiVum operante, qHales sunt omnes actuS voluntatis eliciti & imperati: aliud est voluntarium interpretati-υtim seu indirectum, quod licet non procedat a voluntate ut efficiente, ab ea tamen depenget, sive quia Voluntas actum ponere poteSt, & debet, v. g. dum pater non corripit filium delinquentem ; sive quia' voluntas actum quidem ponere potest, non tamen tenetur; V. g.
dum quis die non festo vult studere, dum Μissa di
Schol. 2. Quaerunt hic Scholae . an ad omissionem VO- An adluntariam requiratur obligatio aAum ponendi. Respon- omi io- detur, ut omissio & eflectus ex ea sequens sit volunta-
rius, requiritur Obligatio ponendi aetum , qui Omittitur. - .
Ratio est, quia sine hac obligatione omissio non conti- νω ratia ne tur virtualiter in actione incompossibili cum ea, quae 's 3
omittitur, tam suam in causa, Sed est mera negatio, i,ooesti ιν
non Vero privatio, cum debitum ponendi actum non adsit. Non obstat l. quod omissio v. g. Missae non praeceptae sit in potestare voluntatis: ergo est voluntaria. Re . Est voluntaria non actu, sed solum potentia. II. Omissio haec est voluntaria cum praecepto : ergo etiam sine illo 3 nam praeceptum est quid extrinsecum,& praeceptum tantum de illo, qnod est voluntarium, datur. Item. Disparitas est, quia cum praecepto OmiS- Sio est Vera privatio, sine eo est mera neg*tio, & praeceptum datur de voluntario potentia , non vero actu tali. III. Causa omissionis, v. g. Studium, non est voluntaria: ergo etiam ipsa omissio. Rem. Studium non est causa formaliter intenta omisitonis Μissae non praescepta: , Sed materialiter solum volita, quae voluntarium non inducit, Ag. 42I. Voluntario opponitur J-οIuntarium, quod non est a propensione voluntatis tamquam principio 'intrinseco ; vel quod fit . sine praevia cognitione intel- lectuS SofoI. lnvoluntarium aliud est I. yrmatise tale , curri Quoρ voluntas aliquid non vult, quod velle posset: aliud est δ' pcontrarie Vel positise, quo aliquid non tantum non est volitum, sed etiam nolitum, & voluntati adversum. u. Involuntarium contrarie aliud est simpliciter, quod
ita voluntati displicet, ut illud nullo modo velit, sive
impedire possit, ne fiat, sive non . . Tales sunt motus concupiscentiae insurgentes contra voluntatem Omnino
renitentem allud est 1nvoluntarium secundum quid,
37쪽
6 - Caput VIII. Nouod licet sub aliquo respeela voluntati displiceat, ei-
dem tamen sub aliqua consideratione magis placet, &ab ipsa acceptatur , uti proJectio mercium in mare ad vitandum naufragium. αυ-- g. 422. Quatuor Sunt cauFae InVoluntarii. Frima. Osria vel ceu υiolentia, quae eSt motio cujus principium est ab iε σμῆς Lirinseco, in contrarium renitente passo. Quippe ad violentiam non sussicit, ut quis se habeat mere negative alias justificatio parvulorum foret violenta ; sed renutritur, ut actualiter vel virtualiter reluctetur. υορυ- Sehol. Violentia alia est absoluta , cum quis eo mo- si lo resistit, quo poteSt: alia: secundum quid, eum quis resistit quidem, sed minus emcaciter, quam possit. Violentum etiam dicitur de rebus inanimatis, & requirit vim ab extrinseco illatam . coactum dicitur de agenti bus animatis, sive ratione careant, sive non. Imoluntarium de solo agente rationali dicitur. motὸ-- 425. i. Violentia absoluta voluntarium tollit. am io ob ο- voluntarium est a principio intrinseco g. 428. : & coni qμ sequenter secundum inclinationem Voluntatis. Violentum vero est a principio extrinseco g. 423. ) , & co
ira inclinationem passi: ergo Voluntarium tollit b. 42I. PiMen- 2. Violentia vero secundum quid Voluntarium non tol-stia se- sed tantum minuit. Nam ubi Voluntas non omnino μ'V istit ibi remanet aliqua ratio Voluntarii, maJDr , Vel minor, prout Voluntas magis, aut minus resistit Sed
π.z tol.ntia secundum quid insertur, Voluntas non
i μῆ ' omnimodo resistit, cum Supponatur penes eam esse,
ut magis resistat g. 422. Schol. . Ergo voluntarium non tollit, sed tantum mi0uit . . SMOI. Non obstat I. quod Martires passi Sint riο--WV lentiam a TyranniS, es tamen voluntarie passi sint emone . Μ'rtures non sunt pasSi violentiam abSOlutam,
cuia mun negando fidem vincere potuissent; sed mori maluerunt. II. Qui contorquet manum contra naturalem ejus flexibilitMem, Voluntarium simul & violem tum motum exercet. Rem. Non adeSt Violentia Simnliciter ; nam reSpectu particularis inclinationis motus manus est violentus Spectu Nero Voluntatis est VinluntariuS. v. ν coroIIarium Practicum. Imo. Si cui genua coram Id lo per vim eurvarentur, Sine & contra suam Volunta--- teg non peccaret. 2do. Μulier vi oppreSSa a Vir , cui interne & externe, quantum potest, resistit, non
o ' ροαί. Secunda causa involuntarii est metus, vi V est i tum, inquietudo, & perturbatio ex malo adum
38쪽
SohοI. Vetus alius est grois, alius Iemis. Gravis, et νη--anius est absolute gramis, cadens in constantem virum, pi tquo timetur malum grave, & imminens : alius est respectime gravis, quo licet non m eretur Vir constan&, .
movetur tamen meticulosus, uti puδr, foemina &c. g. 425. r. Quae fiunt ex metu naturali, sunt per se Io- Meptia quendo voluntaria simpliciter in genere liberi: nam ibi ηρο εο manet voluntarium, ubi ex parte mentis non tollitur
Cognitio, nec electio ex parte voluntatis g. 42r. ). Sed G
alaetus letiam gravis non tollit cognitionem ; nam mercator merces suas in mare projiciens, & earum pre- .
tium cognoscit, & vitae φericulum, in quo Versatur, ει ipsam actionem merces projiciendi, quam libere eligit, quia plus amat Vitam, . quam merces. Ergo manet voluntarium simpliciter. I. Quae tamen ex metu naturali fiunt, sunt in genere Ted --
Iiberi involuntaria secundum quid. Quod enim minuit vis libertatem, sicit, ut actio in genere liberi sit involumetaria secundum quid g. 422. Schol.) . Sed metus liber- 'etatem minuit, uti per se patet. Ergo facit involunta-xium secundum qui L /SehoI. I. Dictum est, quae fiunt ex metu naturaIi I G tiae. aiam non omnis metus tale involuntarium causat: hinc qui ex metu supernaturali gehennae a peccato abstinet, ' - 'peccandi voluntatem excludere potest, adeoque observatio legis ab eo praestita nihil involuntarii habet: tunc enim solum voluntas habet actum Molitionis circa obj dlum , si hoc, licet hic & nunc ob necessitatem bonum sit, in se etamen malum appaTeat, uti projectio mercium a Si vero objectum tum in se, tum abstrahendo apericulo bonum sit, uti servare mandata Dei, N homo ii more supernaturali perculsus' hoc intelligit, non adest aliquod involuntarium. Deinde dictum est, per se loquendo; nam metus ita subinde rationem turbare potest, ut tollat omnem advertentiam & voluntarium. Non obstat I. quod facta ex metu gravi fiant reluctan-re voluntate: ergo non sunt voluntaria. Resp. Volunetas Non reluctatur simpliciter & enicaciter, sed ineff-eaciter tantum. Non onstat II. quod Contractus, Μatrimonium, & Votum solemne ex metu sint invalida: ergo metus Iollit voluntarium. Resp. Sed haec non sunt invalida jure naturae, sed tantum positivo. Non obstat III. quod metus gravis excuset a culpa eum, qui praeceptum Ecclesiae transgreditur. Rem. In hoc casu lex Ecesesiae cessat, nec obligat. Corouar. Praes. Imb. Metus etiam gravissimus in iis, quae sunt intrinsece mala, non excusat a peccato; excusat tamen a tanto peccato, eo magis, quo fraVior ιοnuim.
39쪽
, est metus. dido. In his Vero, quae sunt mala non ussintrinsece, sed solum quia sunt prohibita, metus gravis regulariter excusat a toto peccato, quia leges positivae ex intentione Legislatorum non Obligant cum magno
dispendio, nisi lex esset tanti momenti, ut judicio pruindentum praeponderet vitae alicujus particularis'; vel transgressio legis cederet in contemptum Religionis , aut potestatis Legislativae. An Loth Schol. 2. Quaeritur hic, an Loth ex metu sibi a So- -- pq μπι' domitis incusso licite obtulerit suas filias eorum libidi-22θbs ni. Cajetanus, & Natalis Alexander. putant, Loth noli Hai ad obtulisse filias suas animo repensandi flagitium flagitio , Y 'r m sed furentem populum placandi per hyperbolicam sui , ,γ' submissionem: credebat enim prudenter, populum hanc oblationem non acceptaturum , quia filiae ejus civibus Sodomae jam desponsatae suer t. Probabilius est, Loth
non esse a peccato omnino excusandum, licet animi,
turbatio, & studium hospitet defendendi peccatum minuerint. Nam ad Rom. 5. Non licet facere mala , Armeniant bona . Et 'S. AuguStinus I. contr. mPnda . c. 9.censet, Loth filias suas ad stuprum obtulisse, quod nota licet. Certe Loth non erat Dominus corporis & pudicitiae filiarum suarum, & ut pater tenebatur earum Sa Iuli consulere. Ergo offerendo, a peccato penitus excusari nequit. Non obstat I. quod Loth etiam post hoc factum justus vocetur, P. Petr. 2. Fesp. Vocatur justuS, vel respectu Sodomitarum : vel quia ob animi perturbationem non peccavit graviter: vel quia de suo peccato poenitentiam egit. Non obstat II. S. Chrysostomus, qui hom. 43. in Gen. factum Loth laudato Et S. Τho-maS q. I. de malo, a. 5. ad I . ait: Loth non praeelegit
culpam poenae ... quia tolerabilius est, si quis commit rat minorem culpam, quam maiorem . Resp. S. Chrysostomus tantum laudat benevolentiam Lotn erga hospites, non propudiosam filiarum prostitutionem Et S. Thomas innuit, Loth to Ierabilius peccasse, eligendomino Fem culpam, prae majori. Non obstat III, quod
liceat suadere minus malum ad vitandum majus o Resp. Hoc tantum licet, si suasio minoris mali habeat pro objecto omissionem vel minorationem majoris mali sine damno tertii, de quo non cogitat maIesector: Lolli vero stupro filiarum suarum cooperari vosuit. e nevia g. 426. Tertia causa invOsuntarii est Conciniscentia, sive passio, aut aflectus; qui est actus vehementior ap-- petitus sensitivi prosequens bonum sensibi Ie: ve I ave sationis sensitivae fugiens malum sensIbile. otior.- SchoI. ConcupiScentia, alia est I. antecedens, quae praes δ' in cedit consensum voluntatis, eumque allicit, V. g. cui
40쪽
visa muliere voluntas ad ejus desiderium. movetur: alia est consequens, qyae Oritur ex pra Vio voluntatis actu v. g. cum ex desiderio voluntatis passio excitatur in corpore: alia est concomitans, quae ita Sequitur voluntatis consensum, ut causa ardentioris motus ejusdem voluntatis. 2. Concupiscentia, ulla eSt gravis, quae r tionem aliquantisper turbat, sed ejus usum non tollit: alia est gravissima, quae ita vehemens est , ut libertatis A rationis usum omnino perimat . g. 427. I. Concupiscentia antecedens Ordinarie loquendo ratione objelia, ad quod directe movet, auget voluntarium: nam inflammat voluntatem, & efiicit , ut in objectum majori cum inclinatione seratur, uti patet in homine, qui mulierem deperit: ergo auget voluntarium 42I. . . 2. Sub alio vero respectu, scilicet rations circumstantiarum, minuit, & si gravissima suerit, omnino tollit voluntarium, & libertatem. Quippe si concupiscentia gravis & vehemens fuerit, imminuit cognitionem ; impedit enim, ne mens ab objecto, in quod tendit, rapta& illecta consideret rite turpitudinem ostensae Dei, &minuit Indisterentiam, eo ipso, quod voluntatem sortius in unam contradictionis partem determinet : imo si gravissima fuerit, libertaueis & rationis usum omnino perimit.' 5. Concupiscentia autem consequens auget Voluntarium& peccatum . Haec enim non minuit liberum saltem moraliter, licet physice minuere possit, ouia est essedius voluntatis, quae in semetipsa sponte, libere & providens , ardorem mali inflammavit: ergo auget volun
Coroll. Pract. Imo. Qui peccat ex habitu, neque a toto, neque a tanto peccato excusatur; imo gravius peccat, quia majori inclinatione & delectatione peccat. Ddo. Dum malus habitus displicet, & peccator adhibitis . mediiS eum, quantum potest, eradicare studet, motus mali, qui ex eo indeliberata fluunt, non imputantur ad culpam, quia desinunt esse liberi in suo principio . g. 428. Quarta causa involuntarii est Ignorantia quae est carentia scientiae in subjecto scire capaci: si vero subjectum sit incapax ad sciendum, v. g. in amentia,
Solol. Ignotantia, I. ratione personae ignorantis Specta ta, alia est inυincibilis, quae communibus naturae Vel gratiae auxiliis vinci non potest, adeoque nec adhibita debira diligentia: alia est υinoisilis, quae adhibita debita diligentia, communibus naturae & gratiae auxiliis vinci pinIest. a. Ignorantia vincibilis , i alia est inediatu, cum