Rei rusticae libri quatuor, vniuersam rusticam disciplinam complectentes, vnà cum appendice oraculorum rusticorum Coronidis vice adiecta. Item, De venatione, aucupio atque piscatione compendium, ... Auctore D.D. Conrado Heresbachio ..

231쪽

re litera transposita. MAR. Recte quidem,sed lisc fronde copiosior,quam corpore, soli a superiori raphano non dissi milia,nisi quod acuta magis &longiora, radice graciliora, quare non desunt qui negant esse Armaraciam , Sed id disputent Medici. Theophrastus plura genera raphani commemorat Summa hoc raphani genus habet acrimoniam, etiam Sin apium superans,&lacrymas edentib. excitare solet. Seritur & plantatur, radice in plura frusta concisa,pulchre pullu- Iat ac renascitur:Nam si hoc raphani genus una cum herba reuellatur, radicisq; extremum resecetur, & per minutas particulas terrae conseratur, reliquum cum

herba im pune in terra reponit.THRA . Etiam ne rapa hic seris' nostrae arbitrabar hoc esse cura .Ea nos solstitio & plerunque resectis segetibus serere solemus,& hominibus & pecudib. cibum.M AR- Recte quidem,& nos iam Maio serimus, riguis locis alibi citius,alicubi a solstitio in Iulio serit. Varii sunt generis, quaedarotundae radicis, nonnullarum radix

longitudinem procurrit, quales Bingit Sin Bauaria gratissimi saporis iuuentu quaedam

232쪽

latere parit,calidis locis celerius prodit. , Solum putre ac solutum desiderant. Est& rapum satiuum alterius generis, quod in siliquis semen fert, oleo extundendo usurpatum Germanis,de quo tu nobis superiori disputatione disseruisti, Graecἡγοφυλη et γοn ἐρ,Gallice raue,Italice ra-po, Germani ce ruben. Et aliud insuper sylvestre genus Rapunculum vocant cu Rapunchitali altitudine,fruticosum, cacumini- lin. bus lene,hoc Verno tempore priusqua in scapum attollitur acetariis miscetur, eruta radice cu suis foliis,atq; hanc sylvestre esse rapam existimant. Napus quoque βουκας Graece, Gallicd nauet, Germanice N

stoctrubent Italice uapo,inter rapa numerari poterit: na rapa mutatur in napos in alio solo per biennium sata,alio vero napustrasit in rapum, ut Palladius scribit. Varro tradit e semine brassicq vetere sa- . to nasci rapa,&cotra e raporum brassica.

Qui&ipsi riguo,putri,solutoq; solo protuberant, quamuis devexo & sabuloso gratiores cibo nascantur,eiusdem prope culturae. Seruntur in Martio, alibi ante,

233쪽

' atque etiam A I ino, sicca , tenuembulosamque hunium amat, et ii pro loci - Sprietate commutatur, ut iam citctum: Nam alio solo rapa biennio sata conuer- pastinata. xuntur in napOS. Pastinaca, αςυλῖωGret ce, in alijs linguis sere Latinii retinet nomen ,cartilaginei generis,sativa in cibum utilis, loco pinguidi soluto,altiusq; es L. so atque pastinato lettatur,ut robur& augmentum angustia no interpelletur. Se ritur semine & radice vere atque autumno. Radix pastinacae pollice crassior dodrantalis extenditur. THRAS. Et Ca- rotas habet hic hortus radice rubentes'

M A R.Habet ' Siser ori dici ρον, G alli cheruille,Germani querlini Itali si sero vocant, nosse te puto. Pliniiis scribit Tiberi u at lectum huius cibi praestantia, quotannis sisera ex Germania deportanda curasse, nempe ex Gelduba castello in Rheni ripa sito. Frigidi s locis delectatur Seritur ante Kal. Martilκ alijs Septembre: Ter tiam &optimam sationem esse in Augu- Daliclis. sto contendunt quidam. Est & daucus δαδε Θ pasti natae species, Itali datico G alli caro is fanage, Germani inur ei, Sunt qui putent buxini coloris radices, Germaniae freque tes.Seruntur Martio Commune rota.

234쪽

.Lsh. I. DE R E v T si nigmuneest raps, radicib. pastinacis,ac daucis, epis, porro,Vt calcatis herbis premantur aut praecidantur, ut capita generent ampliora. Porri duo genera,Capitatum Porrum. πρῶτον, et sectivum, cui frondentem comam solo tenus amputant. Capitatum, Graece aut αλωτον, Itali porro capitato, Germani gaucbjGalli pourreau Vocant,

Sectile vetisὰρ Graecis, Germanis Θcyniis

laudi appellatum: praeter assidua in sarritionem & stercorationem id irrigari debet quoties demetitur. Semen calidis locis Ianuario vel Februario seritur, frigidioribus Martio, cuius incrementum Vt maius fiat, raris linteolis grana coplura colligantur,atq; ita obrutitur. Sed ut magis in caput extuberet, cha radices agit surculo leuiter comprehensum subleuet, v ta terra modo quodam suspensum, quod spacii vacuit subter inuenerit capitis va uitate cogatur implere,excisis soliis &radicibus transplantatur supposita tegula,

dum in unum descedere nequeunt,in i tum crescunt. Porru laeto solo gaudet, odit rigua, verno tempore fatum autuno

trafferri debet,ut capite gradescat, sarculis circum fodiat assidue & coprehensum allevetur. Si dum trassertur capiti stylo

235쪽

Capitatu cepe.oqNr AD , Π n I: 'sBAovam vel arundine citra ferrum pundito cumeris scinen in medium inieras, miru in. modum sertur grandescere. Sunt qui r si semen inserant pro cucumere. Vt pori iam, apium maximu nascatur in sterco re caprino eX cauato,atq; ita plantato:N a tenera germina semel copressa ita nascutut unius plantae vicem reserat, idq; compertum Hieronymus Cordanus scr ibit. No olebunt porros qui cuminum praegustaverint. Decimooctauo a situ die pro rumpit,bimatum perfert. Anniculu solo soliatu colentum magis in fronde tu diuriat, bimum T silit in caulem longum intus cauum multis in vertice florib. in orbem conglomeratis. Cepa s minini Mcepe neutri generis dicitur,Craecisoy,Italis ci pella, Gallice Oignon, vicina porro. Et huius genera duo,capitatum, ut in caput ex tui erat, Et fissile, ut citra caput totum in si Oh dem luxuriat,saepiusq; re cc ditur ut porrum, qua de causa semine scritur, non deponitur . Februario vel/ Martio seritur sereno& placido caelo, lum decrescente. Terram pinguem postulat,bene subactam, irriguam, itaque pro scindi solum iubet Columel. vi hyemis

gelici dijs putrescat , deinde stercorari,

236쪽

mox bidentibus perfossum in areas disponi,vu sis herbis,omnibusque deletis radicibus seri. Fissilis dicitur quod inferiore parte findatur:Nam hyeme re- F ile

linquitur cum sua coma iners, vere soli a detrahuntur,& alia subnascuntur ijsdem diuisuris.Capita autem ponuntur&s caudas i psorum & extremitates auferas, magnae euadent. Diebus viginti ante plantationem terram sodito & siccato, ut omni humiditate priuetur, &sic plantato, & multo maiores crunt. Capitula autumno seruntur, & semine& radice coalescunt sicut caetera capi tata. Si semina velis colligere,'cum virentia caulem ceperint excitare , tum

humilibus canteriolis rigor conser- uandus pilorum, scapique leuibus adminiculis veluti iugatae vites sulciantur,alioqui thalli ventis agitati prosternuntur, semenque cxcutiunt. Quod legendum est antequam nigrum col

rem prae se serat, si quidem di colore integritatem fatetur, nigritiaque maturitatis index. Si vero non in semen sed in caput colligi velis soli a radice tenus vellantur, sic succus ad inseriora cogetur. Cepe enim omnium olerum lunae dam-

237쪽

nano sentit,Viresque contrarias sabet. Reui rescit luna decedente, contra ina rescit adolescente. Sunt,qui tradunt,si minuente luna serantur tenues & acriores fieri, si crescente robustis iaporis humecti. Cepa rubra acriora albis. Seruari itur optime in paleis hordeaceis incorrupta, si prius ricalidam aquam demersa, mox insolata, donec penitus sicces cant. Fumo quoque suspensa durare creduntur vulgo . Propter vicinitatem

arista cum cepi dς Allio dicere pergo Graecὰ σκοροδον, Italice agito, Germanis Tnobis

lolch, Gallice ait vel autx.Ιd fronde vi ret cepitia sed non caua,tereti caule, in cacumine flores in globum circumaguntur,in quo semen emicat. Allium &se mine & radice coalescit,sicut& cepe, ac caetera capitata. Seritur vulgare Allium ense Februario aut Martio, pro coeli locique tem peratura, sicut cepe,appe

tit liratim seri sulcis semipedali spatio

separatis & nucleis non alto dorso lirarum impressis, interuacante quatuor digitorum mensura. Deinde cum ternas fibras emiserint spicae siue cum tria solia iam eruperint , sarriri debent,

grandescunt quo saepius id factum sis

ritis

238쪽

rit. sed quo vastiora capita fiant, antequam caulem faciant viridem comam Omnem in torquere & humi prosternere conuenit. Ut grandescant bulbicrebo calcandum. Octobri mense sunt cohaerentium spicarum diuortia, eaeque liratim seri debent arearum puluino impacto, quo minus infestentur hyemis aquis. Aiunt odorem extingui, si betae radix in prunis tosta stipe

redatur , Ut ex Menandro testatur

Plinius. THI ASYB. Quae isthaec herba, quae ita in altum assurgit, ut baculi vice scapus esse possit, &

liis tam amplis ac circinatae rotunditatis , floribus cum rosa certantibus.

Μ A R. Malua hortensis haec est. Mais. Mαλαχη Graech dicta, Germanice peppel. Italice & Callice sere nomen re timet Latinum. THI 'ASYB. Illane, quam Horatius canit falubrem corpori,Hesiodo etiam & Martiali celebrata ' ΜAR. Illa ipsa. Mirum Diaria etiam hoc habet, quod solia cum s- Misa. te circumagantur, ita, ut solari j vice esse possit, sole etiam non aperto horas indicans soliorum conuersione, id, O humoris detractioni acceptu serunt

239쪽

physici in Aphrica septimo men ar

borescere ac baculorum praebere usum scribit Plinius. Seritur cum alias tum. Octobri mense aut in autumno maxi-tine ut occursu hyemis ab incremento altitudinis reprimatur. Delectatur lo- 'o pingui&humido letamine. Transseruntur plantae eius cum ceperint solia habere quatuor aut quinque. Melius comprehendit quae tenera est, maior nim translata languet.Vtimur & holexum vice de in acetariis. Sapor melior si

non transscratur. Rara ponenda est, ne

cito in caulem erigatur,in medio glebulas constituere oportet,aut lapillos. Sarculo deleecatur assiduo,Solum ubi seritur pingue facit. Grandiorem malope Columclla vocat ab emolliendo mala riuuita. chςm Est&sylvestris.THRAS.Portulacam miror an seras cum sponte passim nascatur.MAR. Hanc Graeci πιδρο γημ Latini portulacam,apud Italos nomen retinet proprie Latinum,Gallis& Gerl manis porchelle.Seritur in hortis cultaque latius vagatur,& in vitibus sponte prouenit. Semen nigrum in herbaceis

, lycib. colligitur. THRAS. Buglossium quasi lingua bubula Gera

240쪽

Digenrsutis vel borretb Gai, borache Ι-tal.boragne,hqccine quam video flore ΓUygum ceruleo speciosoque caule pedali ac ramo . MAR. Buglossium hodie ossicinis borago dicitur,tametsi floris simili Εουν. tudine nonnihil differunt,&reuera diuersi sunt buglossum & borago. Nam horaginem vulgarem quida buglossium

minus Vocant, maius vero buglossum quod Circium Dioscorides appellasse putatur,verum buglossum utriusq; flores acetariis insperguntur ac Vino, quod animi voluptates augeat,quare ἐυτροσμηdicitur & solia quotidianis obsonioruviribus innatant. Seritur circa Martia semelque fata sponte prouenit. Quamquam etiam sylvestris sit. THRAS,Perge de fragis disserere quae hic mira sce-cunditate aspectuque gratissimo prouenire cultu ut apparet adiuta. MAR .Maxime. nam transplantatione 'luestris fragrariae & in hortum areasque trans.

posita sceliciter fructum seri duobus aut tribus annis,eam tum demum quasi effaetam trasserimus aut sylvestrem substituimus atque ita bisera fit de vere &autumno frugifera. Quanquam autem

opacis locis sponte proueniat quasi aliarum