Rei rusticae libri quatuor, vniuersam rusticam disciplinam complectentes, vnà cum appendice oraculorum rusticorum Coronidis vice adiecta. Item, De venatione, aucupio atque piscatione compendium, ... Auctore D.D. Conrado Heresbachio ..

261쪽

quaternum digitorum longitudine aut ampliore post Vergiliarum occasum sata,dein per Fauonium translata,pedalib. interuallis crebro circumfossa. Antiqua rosaria in Februario circus odiuntur sarculis, & ariditas recidit, & quae rara sunt ducta virgarum propagine reparantur. Vt quinque diuersos colores habeas rosarum uno stipite,eo tempore, lud gemmae turgere incipiunt, siuilla subter genicula deorsum terebrato, stipitem

aut ramum, et mox excoctum bersilino ligno colorem panno indito foramini,& ad eundem modum alia stipitis parte viridem colorem, atq; alio flauum, dc sic deinceps alios,quos velis colores, postea foramina simo bubulo & limo terraue pingui obducito. Si rosam temperi habere voles, duobus palmis ab ea in gyrum sodies,& aqua calida bis rigabis in die, atque sic etiam Ianuario rosas habere posse Democritus S misit.Rosas nondum patefactas seruabis, si in canna viri di stante fissa recludas, ut fissuram coire patiaris, eoque tempore recidas Cannam , quo rosas virides habere velis. Aliqui olla rudi conditas ac bene munitas sub dio obruunt,ac ita reseruant.

262쪽

NP ADNHAItas 3Αciis . vita vigorque rosis manet, quae amurca sic merguntur, Vt humor extet. Si inde

sinenter habere velis, singulis mensibus . plantato ac stercorato,&semper habebis, ut Didym' tradit. Vt duplicem florem serant rosis atq; si miles plures,ὶ granis seminis duo aut tria in culmum indas,atq; sic terra obruas. Si allium iuxta rosas plataueris,odoratiores erunt.Maxime autesicco loco plantat odoratiores fiunt.Refert cili teperies. Quibusdam annis minus od prata prouenit.Rosam candorem contrahere,quq sulphuris nidore sumatur, clim dehiscens in solia cepit euolui. aut ara Inter Omnia rosarum genera maxime cois .. . mendantur Odore & gratia,quae vocatur filiis inc rnatae & prouinciales. Rosaceum o leum etiam Homero Troianis temporubus usurpatum. Et aceto rosaceo hodier plurimus usus. Liliu rosae nobilitate proximum propter odorem &cadorem exi

mium: Graii vocat κρ δον et λήρiop. Itali giglio.Gallis Rein de iis,Germanis Titiem

Graeci perhiben e Iunonis lacte natum, respersa terra.Februario mense liliorum bulbi ponuntur,vel lilia iam ante habita sarrimus summa diligentia,ne oculos circa radicem nascentes, & minores bulbu-

263쪽

ios siliciemus: qui a matre distracti,atq; in alios ordines digesti noua lilieta formabunt. Sicut & rosis, ita & lilia odoratiora sunt locis siccis c5sita. Lilia,ut&rofae semel satae diu durant. Est & rubens lilium,alibi hominum ingenijs factu. Nasi liliorum scapi arescentes in sumo suspedantur, & nudantibus se nodulis deinde

in fece vini nigri mele Martio macerct,. ita, ut colorem accipiat, moxque in scrobiculis serantur vini fece circumfusa,pur risti. purea nasci. Viola Graeca nomenclatura est Viola nigra et purpurea, ιον μελ 'υ πωρ Italis viola purpurea,et viola mamola,Gallis violetes,violeis de mari Z & Caresme,Germ.Siolen.Hqc etsi vulgo sylvestris circa sepes et muros jp- ueniat:est tam e altilis etia sicut cstera o lera,seriturq; plantis sicut holus.Sunkvaria violarum genera & colore etia distincta. Sed eadem sere disciplina. THRAS. De oleribus,voluptuariisq; plantis iam abunde mihi satisfactum. De tertia,nem Medi pe medicarum, quas hic quasdam video, pu aliquid edisseras: nam & medicas tibi

hortus tuus pr bere videtur. MAR.Naturae placuit remedia quibuslibet malis

vulgo exposita esse, sed fraudes homi-

264쪽

os cina num ingenior iiq; capturq officinas inuo re nedia. nere,in quibus Venalis hominum vita,vIcerique paruo medicinali rubro mari at Medisti a que ex India petitur, chm vera remedia exhorto. pauperrimus quisque qu*tidie coenitet. Nam si ex hortis petatur medicina,nul la artium vilior erit. Nosti quid Cato tuus, & quot remedia Brasilics quotidia no oleri tribuat. THR AS YB. Memini, nam & se familiamque ex horto curare cossieuisse traditum. Sed quaenam isti, Cherba caule longiusculo soliis in cacumi ne subnigris,oblongis atq; serratisini mcisallit iudicium, consiliginem esse dixe

ro,cuius radicula pecoribus mederi sol . atrμm mus.MAR.Maxime. Veratrum ais,Grscis ἐλλσβορος, etsi duplex est, aliud album. quod Germani Nysuur iuranci aut Vocant: aliud nigrum,tristisiaris,quod ci ca Natalem Christi floreat. Itali,Galli, & Hispani fere Graecum retinent nome. Radicem huius plantae pecoribus & tu mentis vel in auriculam, vel pectori in serunt , quoties pulmaria & aliis quibusdam morbis laborant. Columella con

O Uiligo. siliginem appellasse creditur. Horten sis non nisi sata prouenit, duratque diu, amat loca frigida δe aspera. Non procul . est

265쪽

est , alia heri, remediis ac medicina nobilis Angelica, Graecis sui creditur ap- Angelica.pellata:& Latinis myrrhis sit necne herbari, iudicandum relinquo. Italis,Gemmanis& Gallis Angelica dicitur, eius radix,quia pestilentiae resistit,&aliis pluribus facultatibus praedita in hortis coli tur,semelque sata restibi lis durat, prouenit& mon tan is locis sylvestris, floret Iu lio & Augusto. Huc pertinet S Hς- Helenivis.lςnium eZiν v. Italis Enula, alias Encla, Germanis Quanti Gallis Aaliae. H qc quoque valetudinis conseruandae gratia certis remediis colitur in hortis, ac propagine pangitur radicis gratia, prouenit &montanis, umbrosis&siccis locis. Aesta- te radix eruitur, & concisa siccatur: ho die enula campana dicitur, flore est lu- ,

leo, solio Verba sci,sed albicante & alter, V parte lanuginoso. Absinthi uel si passim sponte prosiliat, tame hoc 7 vides, Sari- a sinthia.

phium dicitur: vel ,ut alij,ponticu, nostri Romanum vocant Nona schemermiit Italis assenso,Galli alui ne & ab since,id hortis colitur apud nos, crediturq; efficaci us. Sabinam siue Sininam,qua colimus in hortis, ad vario usus etiam iumetorum Sabino, Iaborantium remediis, Graece sῖρα ue

266쪽

dicitur Germanice Oetaenboum.Itali ce nomen retinet Latinum. Gallice Sauiniera vel Saninier, soliis cupressi ac Iuniperi, perpetuo virentibus. Est duorum generum, altera tamaricae si mi lis, altera cupresso. Arbor in latum magis diffusa quam procera, baccas fert, Autumno colligi possunt fructus, vel alio quovis tempore. THRASYE. At vi demus hortos varijs vitiis,&bestiis vastari, aduersiushqc quonam remedio uteris' MAR. De vitiis soli curandis&aridita te ni mia,atque humiditate sarcienda initio diximus. Quod ad bestiolas attinet, quae herbis nocere solent, inter eas prae o. cipue sunt erucae, limaces, talpae, sorices, culices, atq, sor micae. Sunt, qui tradant; si fuligine semina misceantur, aut ante sationem succo herbae secti, vel semper vitii macerentur, nihil sic medicatis nocere crucas. Item erucae arboribus aut

oleribus non haerebunt , si rore aquae per sudoris, in qua vitigineus cinis maduerit. Adde fasciculis allii, sine capitibus per horti spacia combustis, nidore vinci erucas. Nasci prohibentur,si circa arborsi olerum ue crura bitume & sutiphur igne non expertu accendas. Ide de

267쪽

lixivio E sculneo cinere traditum. Formicas frugum aceruos non attingere nec etiam plantas,si creta circumscribantur, vel cinerem cochlearumcrematuram in- soramen mittas. Atque etiam si aliqua captae crementur , odore fugantur. Si oleo Cyrenaico lasere perfusium cuniculis aspergitur prorsus extingui tra- Contra dunt. Arbores non attingere, si caudi- rlicas.ces lupinis amaris, vel bitumine ex olea aspergas. Erucas conuenit excutere ab herbis vel vesperi vel mane,cum ' aάhuc torpent . Item aqua cum a ne-

tho per horti spatia cum infrixit diffun

den)a,& erucae necabuntur. Proditumi est,si cicer circum seratur erucas non nasci, quod si iam natae, si1ccum absinthii decoctum sundendum. Bubulum ster- Culices.cussius filum culices persequitur, etiam sulphure abiguntur: spongia quoque a-

ceto imbuta conuolutaque culicum agmina,cum appenditur,ad se trahit,Ιtem ventriculn mouis recenter occisi non elotum,sed cum suis sordibus spatio quo blattae aliaeue best iolae abundant non alte sed superficie tenues operire oportet, post bissuum inuenies omnia animalia ipsa ventrem compleuisse,id iterum atq;

in s tertio

268쪽

tertio faciendum,ut extinguantur. De talpis fugandis vel necandis tradit Graecus Sotion,N ucem vel aliud pomi genus eiusdem soliditatis perforandum, atque 'ibi paleas & cedriam cum Mulphure sus scienter includenda & omnes aditus

paruulos ac reliqua spiramenta talparum, ne sumus exeat, obstruenda reseruato uno tantum foramine,in cuius aditu

nux recisa sic pone da, ut ab Vna parte possit flatus accipi, quo cedriae ac sulphuris odorem diffundat, sic impletis fumo cuniculis talpas pe ri mi. Talpis quoq; capiendis decipula parat,Tumulo receii Hircula imponitur quae ligurioso commissa atque sic fisso ut tanquam vagina aliud lignum instar cultri excipere possit, huic iungitur in cuniculis lignum quasi lingula qui soris clauicula tenditur, ubi talpa lingulam calcauerit quasi sorcipe ex cipitur. Mures captu tur si amurca sipissa

patinet infundatur,&in domo nocte posita huic appropinquantes adhaerebui. Ite helleboro nigro caseus mistus vel panis Phlicet εἰς vel polenta, vel adeps mu res necat. Acroram, acetu succo iusquia ni mistum sertur olerum Pulices P de re si spargas.Bestias nullas nocere si fluuiales cancros, plurimos vel

269쪽

uel mortuos in fictili aqua mergas & sub dio ponas,ut dece diebus sub sole vaporetur,postea herbas perfundas. Sed nimis diu te remoror in hoc mal E culto horto holerario: si libet pomarium ingrediemur vicinum .THR AS.No detrectabo, etiam si h c me florum herbarumque&color & odor & sepimentum denique ipsum sitis veluti auleis viridantibus cinctum, me non inuitum retinet. MAR.

Singuli horti suas habent & se pes & sonsas,nimirum vi& a pecoribus & hominibus nocituris tuti , id quod initio indicauimus,ubi de sepiendis hortis ageremus. TH R AS YBVL.Omnia belle undecunque arrident. Papae quam nitidus , quamque eleganter consitus locus. Alcinoi pomarium me intueri vi deor arboribusque ipsis partim alueo nato scacatoque ordine,partim in quincuncem directis, qui in quemcunque ordinem spectaueris rectus est, Cyri te solertiam superasse apparet: Lysander si in hunc venisset hortum longe maiori admiratione adduci potu isset, quam in Cyri hortis M.ARIVS : Certe splendorem regium neque ambio neque conatus sum expri

mere

270쪽

mere,fiea qualemcunque industriam di ligentis hortulani aemulatus pro nostris opibus ut dicitur) moenia condimus.Ipse magna ex parte metitus sum eos ordines,plurimae quoque arbores mea manu vel insit vel plantatae: Veteres aemulatus,quos pomariorum hortorumque colendorum Philosophiam religiosὸ exercuisse constat,adeb, ut existimem arbores sylvasque tanquam summum homini munus datum. Si quidem praeter honestam voluptatem, quam illae nobis praebent,etiam alias innumeras utilitates ex ijs a bonorum om nium largi tore conces.sas fateri oportet. Ac primum homini alimentum de cibi ac potus, deinde harus ronde mollior specus,libro vestis,ut Plinil verbis utar,atque hae utilitates etiam Ethnicis celebratae, nobis autem Verum Deum agnoscentibus,cui omnes creatu

ras homini in dominium datas acceptas reserre covenit,altiorem & reconditam

magis contem plationem sacra Pphilosophia subministrat. Nam antequam hominem crearet Deus de victu& vestitu prouidere Volens, produxerat de humo lignum pulchrum visu& suaue ad edendum,lignumque Vitae in medio poma