Rei rusticae libri quatuor, vniuersam rusticam disciplinam complectentes, vnà cum appendice oraculorum rusticorum Coronidis vice adiecta. Item, De venatione, aucupio atque piscatione compendium, ... Auctore D.D. Conrado Heresbachio ..

281쪽

histilis. siue id verticillum seu geniculum voces, Vmm . quod proximi anni incrementum indita cat. Eam surculi partem, quae infra internodiu, ut diximus, fatua medulla instar calami scriptorii uti utraq; parte in cuspidem exacuatur,ita ut lignum ligno,co tex cortici committi possit Quo facto,si

trunco inserere Velis, eundem prius me

diu acuto serro findito, ita ut fissura tri una sit digitorii aut circiter,atque ut huc cuspidem derasam in commissuram mittere com mode queas, cuneum praepara

tum habeas vel ferreum, vel e ligno du- riusculo,osseum Plinius mauult. Cunev ab Vna parte planus, ab altera convexus erit,cum inter corticem inserere velis, Msurculum ab ea parte,qua truncum Contingit, abrasium esse couenit,Vt diximus, ne tamen medulla laedatur, altera parte exteriore solo libro ablato, quem prius in fissuram vel trunci,vel inter corticem& lignum imprimas tantisper, dum fur cuius cortice tenus cum cortice trunci comittatur. Sunt qui trianguli modo cuspidem exacuant, ita ut duae partes nudatae, cortice ,tertia tecta mamat:Eo modo bi- surculi mittuntur in eundem trucum e regio-

282쪽

ὰ regione ab utraque fassurae parte, at qui unum tantum inserere surculum praestare putatur. Vbi surculum in foramen quod cuneo factum demiseris,cuneum vellito. Sed hic opus diligenti libramento. Quare utraque manu deprimendum calamum vel surculum putat periti hortulant, ne vel fascia corticis ri patur, vel calamus laedatur,aut inaequa liter subdueto cuneo mergatur. Quare

aliqui pligare solent margine, & postea

cuneu figunt, cotinete vinculo libertate

dehiscendi. Validius dςm istas tardius . iserre,sortius durare: cotrarium edi uerso,ne dehiscat nimium rima, laxeque capiat, aut ne parum exprimat,aut copresi 'sum necet. Cerasos libro dempto findi ad inserendum, hae solae etiam post brumam in seruntur. Demissis surculis vimine arborem astringito, postea paleato luto bene subacto plagam oblinito,& spacium quod est inter surculos usque eo, ut duobus digitis insita extent,supra tu tum muscum imponito,&ita alligato ne pluuia dilabatur, aut Vento &calore la datur, is modus & veteribus & nostris temporibus obseruatus: Licet Columellae aetate,v t e scriptis eius apparet, no ni si

283쪽

inter ii num & corticem inseri solitum' quod prisci truncum findere metuerent, vi Pli nius testatur, mox insorare arbore reteres atque ipsi medullae i niserere calamum ad truncuΟ- si, tandem etiam findere cepisse. Cato de remeιue argillae Vel cretae arenam simumque bubast. bulum admisceri,atque ita ad lentorem subigi iubet,idque interponi & circum' lini plagae.Inseruntur,&inuersi surculi, Inversi Ar cum id agi tur ut minor altitudo in lati tali insilio tudinem se Iundat. Inserere optimu proximum terra,s patiat trunci nodorumq; ratio, & eminere calamos non ampliat

sex digitis Plinius vult. Si pusillam ar'

borem inserere voles,iuxta terra abscin

dito,ita ut sesquipedem a terra extet.C abscideris, plagam diligenter leuato C mumi lami vel surculi si longius perserendi, ffμρ 'D po infixos optim E custodire succu*ςx seruetur di duntur, seruarique inter duos imbri

stiM. iuxta riuos vel piscinas utrinque x xx De Empti- obstructos.THRAS.De Emplastraiio pratione, ne & inoculatione, hoc est, enophili O inocula mismo atque insoliatione, quam εμ rim . M laop vocatis,audire gestio, quogenςx iam hos,qui nouis moribus sauent,Vti video MAR. Hoc genus no pridem repς Nam,sed &apud veteres tam Graeco ,q. r Lati

284쪽

Iγη RE RusTICA. I; Latinos usurpatum reperi mus, cum gema exiguo cortice exepta in alia arborε

pari spatio delibrata inserimus,quod genus Cotu .ait agricolas vocare emplastrationem vel in oculatione. Et ante Cotu.

Theoph. i n suis libris de causis plantaruinoculandi rationem prodidit. Plinius monedulam,inquit, condentem semina in thesauros cauernarum eiusdem rei p-bere causam,atq; hinc nata inoculatio sutori simili sistula aperi edi in arbore oculum cortice exciso, semenq; includendi ea de fistula sublatum ex alia. Hoc autem insitionis genus aestiuo tem pore circa solstitiu optime usurpari Cotti . testatur,&nostri hortulant idem fatent. Didymus tamen se se liciter idem genus usurpasse circa aequinoctium vernum proditur.Et cum sit subtilissimum non omni arborum generi idoneum est, sed quae humi dum silccosumque & validum librum habent, quales sunt olea, persicus, ficus: haec enim lactis plurimum mittit,&corticem robustum habet.Ex arbore de qua inserere velis, novellos & nitidos ramos eligito, in iisdemq; obseruabis gemma, qgerminis certam spem p r bere videat,ei Euota digitis quadratis circus gnato,Vt

285쪽

gema media sit,& ita acuto scalpello cireudato,delibratoq; diligeter ne geminaledas,scutulamque eximito.Postea item alterius,arboris, uena plastatur' es,&nitidissimum ramum eligito,& cuiusda spatii corticem circumcidito, materiamq; delibrato, deinde in eam partem quam nudaveris, praeparatum emplastrum artato,ita ut alteri delibrati parti conueniat, sic compage densata,vt cicatrici Iocus non detur,&statim unitas fiat, non humorem,non amatum recipiens. Curandum ut lignum integrum inuiolat questruetur , et ut cortices crassitudine

pares sint.Vbi ita haec feceris,circa gemmam bene alligato, cavetoque ne laedas ipsum germen: Deinde commissuras &vincula luto oblinito, spatio relicto, ut gemma libera vinculo non urgeatur. Arhoris autem insitae sobolem& ramos superiores praecidito,ne quid sit,quo possit succus auocari,aut ne cui magis,quam insito, seruiat. Post unum & viginti dies solvito emplastrum, & reperies externi seminis gemmam mirian arboris alienae membrum transisse. Licere etiam in- foliationem citra oculum in alteram tru

ci partem facere docet Didymus. Aliud

286쪽

xx, I r. DE R E Rus Yye A. ras genus insitionis Columella resert: Gallica terebra medullatenus aut ad cortice alterum usque arborem perseranda,pla ga interius leniter inclinata,educto auteomni scobe,vitem,Vel ramum praestantioris vitis non ab antiqua matre decisum admodum foraminis impressi extremucorticem delibratum, succidum tamen& humentem stridie imprimendum una ut duabus gem mis selis relictis, post argilla & musco locum diligenter operiendum terrique committendum: Ita&vites in ulmo inseri posse c6missas.Sic sarmentum vivet tum e veteri parente nutritum,tum viti,quae ipsum suscipit, coalitum.Ιntra annos duos sermentum immissum coalitum post cicatricem indu ctam deciditur, & truncus vitis, in quo insitio facta,quantum supra terebrati nem extat serra desecatur,atque sarmen tum insitu deinceps praecipua vitis parserit.Id nostrates aliqui in fago nouella hominis crassitudine praestanti ligno, eaque resecta,terebrataq; experti, pyri ac mali ramos inseruerunt humidae telluricomittentes in Martio, atque sequentis anni eodem mense exempto sagino trunco, eundem inter laxamina & surculos sersa tat rebra insiti

287쪽

rra diuidunt,atq; singulos surculos cirsuo trunco in solu pingue ac frugiferum mittunt. Sunt,qinsitionis genus nouum aliis infiri aliud no multum superiori dissimile ia-onis modus ctant,cuius in Africanus meminit apud Costatinum, quod in persico copertum, nempe salicis ramum brachij crassitudi- ne solidum,longum cubitis duobus aut amplius terebrari iubent in medio,&platam persici in eode loco in quo cosis it spoliata ramis solo capite relicto peri' 'sum saligni manubrij soramen induci,

tunc eundem salicis ramum terrae capite utroque demerso in arcus similitudinem debere curuari, soramen luto, musta co,vinculis stringi: Anno deinde exaeco ubi infra medullam salicis caput plantae cohaesierit, ut unitas sit ex duobus mista corporibus, plantam subterc di atque transferri, & terram aggerare, quae arcum salicis cum persici cacumine possit operire : hinc persici poma sine ossibus nasci .Hoc genus locis humidis couenit:. & salices aquationibus adiuuandae, ut narropagat tura vigeat. Propagati Onnm gene onugem ra Plinius commonstrat duo: prius, ramo ab arbore depresso, in scrobem qnatuor

pς dum quoquo,& post biennium ampi

tato

288쪽

rito sexu,Plantaque translata post trimatum. as si logius serre libeat,in qualis statim aut fictilibus defodere propagines aptis imum, Ut in iis transferantur. . Alterum genus luxuriosius radices in ipsa arbore sollicitando,traieinis si vasa fictilia vel qualos ramis terraq; cOpactis,atque hoc bladimento impetratis radicib. inter poma ipsa& cacumina in summa em cacumina hocmodo petunt audaci ingenio arbore alia longe a tellure faciedi eode quo supra biennij spatio abscissa ,γpagine&cum qualis illis sata:sic seris abi 'na herba,&Rosmarinu propagine de auulsione. Colu.tradit ratione, qua surculos omnis generis in quaslibet arbores inserere queas.THRAS .Et avulsione se τuntur quaedam. Ipse ramum mori ex rbore auulsum,& extremum paululum am*ς malleo contusium in terram defodi, & γήθω in arborem excreuit: idem in pomis & νμRpyris obseruatum aiunt. MAR. Benὸ Stolonum

mones,idque natura commonstrauit, ut plantatio. auulsi ex arbore stolones vivant. Quo in genere & cum parui sunt avelluntur,partemq; aliquam e matris quoq; corpore auserui. secv fimbriato corpore. Hoc modo

289쪽

palatiora,etizyphum: Et haec transplantata meliora redduntur. Plinius ait, surculos ab scisos primum sepis causa seri consueuisse, sambucis,cotoneo &rubis de pactis: mox & culturae, ut populis, almis salici, quae & inuerso surculo seritur. Iam eae ibi disponuntur, ubi libeat eas esse.Ob. seruandum, ut taleae e sera cibus fiant arboribVS, ne curuae,ne scabrae,aut bifurcae neue tenuiores quam ut manum impleant, ne minores pedalibus,ut illibato cortice, atque ut sectura inferior ponatur semper eo, quod erit ab radice, accu muteturq; ger mi natio terra,donec robur plata capiat, ut Plin.tradit. THR AS. Re

stat e semine serendi disciplina. MAR.

L semine natura,vt idem Plinius tradit, , asinine conserere docuit, raptim auium fame plantata. deuorato semine , & alui tepore madido abiectoque in arborum ieehicis,sepeq; translato in corticum rimas : Vnde videmus platanum in lauro, laurum inceraso naici,& cerasium in salice. E semia

ne plurime seruntur arbores,quaeque sua spon-

290쪽

II. Dy RE RVsTICA. 137 sponte e decidente semine, & non aliter proueniun t,Vt castaneae,nuces,iuglades.

Columella feraciores tradit esse,quae se minibus,quam quae platis ponuntur,aut ramis. Quaedam in arboribus seri postu-λὴ - lant,terram recusant, clim sitam sedem non habeat,in aliena vivunt. Semine plu . 'rimum plantantur nuces,amygdalae,pi

sticeon,castanete,dam ascenum, prunus,' V Wrt strobylus,palma,cupressus,laurus,mal9, Vm I ρ'pJ ru ,acer,abies, cerasus, pinus, chryso- mela,praecocia: plantatae tamen meliores redduntur. Quaedam ex his&insitione,& aliis modis propagantur. Nam experientia compertum nuces, & terebinthum inseri,quod&Dem ageron tradit:neque Uno mo do semina seruntur, ut sitis locis dicetur .Alia macerantur ante, alia idem Macerario non postulant,quaedam macerantur tri- avtand duo aqua mulsa,inde autumno terra O rum. ruuntur usque in Martium,atque tum seruntur.Nuces solum liquido fimo pridie macerant, alij aqua mulsa madefaciunt, in eaque noctem solum patiuntur,ne germen extinguat mellis mordacitas. Alix inuersis cacuminibus sursum spectantib. mcut aseruntur,ut castanea: alia deorsum,ut a- ratio tu amygdali: quand haec non semper obser- tando. S uentur,