Rerum a Societate Iesu in Oriente gestarum volumen. In quo haec ferme continentur. De rebus Indicis ad annum usque a Deipara Virgine 1568, commentarius Emmanuelis Acostae Lusitani, recognitus, & latinitate donatus. De rebus Indicis ad annum usque 157

281쪽

dumesicam traditas Domivo consecrent. nectiero parentum pie talem non imicantur liberi , atque unus praesertim natu maximus omnium , num agens tertium decimum , cui super mensem cruciatus Chrisi Iaponice recitanti, fluunt interdum ex oculis lacri

mae , nulla uultus mutatione . alty uero eorundem cruciatuum recor

datione commoti, pijs Christum liberatorem uerbis assantur, ita suauiter, ut cuiuslibet ferreum quamuis pectios emolliant. Itaque horum quos domi educamus operam ad conuersionem harum gentium magno nobis oui foresteramus: quippe cum Iaponios audi tores patria lingua magis quam peregrina retineat. alios praeterea quinque Iaponios apud nos habemusprouecta iam aetate uiros ad modum probos tres uidelicet Fungi, quartum Mea, cum Fas are et ilela: poctremus comes ess peregrinationis meae, annum agens alterum des ut imum, tanta in dicendo suavitate ac lepore praeditus, ut auditorsi animos mirabiliter capiat: haeresis uero Iaponicιμ, multa de physicis ita calle ut hoste litteratos omnes requiet, ac uincat . axit Dominus, ut eoru animis igne injciat. Christiani Fac renses, D prsertim unus e principibusCosuiu misiis nuntiys per Deuobtectat uni, ut eo alique e Societate mitteret ueste si optimu templum exstruere, O, seu alere sumptitas quotquot e nostris ibi comorarentur,quod iam ieri caeptum es. hisice de causis, simul,quod multi Christianorum uici alicuius e nobis aduentum, siermon iam diu desiderabat, decreuit Conus, ut initio Iuni, anni IS6I, ad eos pagos, stu loca initima inuisenda disicederem. Pridie quam Facatam perueni, aduentu meo cognito Christiani obuiam mihi alij ad tria passuum millia, alij etiam longius magno cugaudio processerunt. ego complures dies in ea urbe moratus,

barbaros circiterseptuaginta sacro sonte lusi aut . in quibus erant

282쪽

Toniij duo onicarum legumsane periti, cum alter etiam regius concionatorfuisset. i eptem dies mecum di γιtando, interrogado, quae dicebam in commentarios referendo confium erat, cum immensa Dei Domini nostri lux ipsius mentem itaurauit,se eius exemplo multorum praeterea tenebras disrulit. In eadem urbe Acata cu multi,tumpraecipue duo morbo gratulaborantes diuina ope sanati: quomm unus paterfamilias tanto capitis dolore torquersolitus, uiuiolentassibimet manus inferre sepetentasset,lertiodechno die Dei benignitate conualuit. alter erat i

nior lepra foedis ima coopertus. u, quod de Christianis honorifice. pie sentiret, putareti iuuante Domino sibiper me sanitatem reddi posse ; in meum conste tum addustus ea: quem ut uidi,negaui me. ei morbo posse facere medicinam uerumtamen ne plane maestus me disicederet iste,quique eum adduxeranis remedium quoddam illi praesin, Mistimum, pos tertium diem ad me redire iusii ita nitidus reddit, ut nunquam lepra laborasse uideretur equidemo vulperspecta hominumside, apertei denuntiaiti Chri lianis, nesanitatem pharmaco, sed Deo Domino fidelim acceptam re fera ent: quae quidem etiam in animos eoru qui morbo liberati fuerant,redundauit. nam uterque Napti opetito, post catechisinu impetrato,ad Ecclesia aggregatus est. cumi iam discesus mei te pud appeteret,quo aequiore animo idferrenti em 6hri iam maturi

reditus praebui: quorum duo e primoribus ita obfrmato animo itineris mei comites e se flatuerunt,ut eorum sudys remittere, aut eos de sententia dimouere nulla ratione potuerim.

In exisu Iuni, Facata disicesimus in insula Taraxumam, a bitu pasuum sex millium, stipendiariam uiriprinsipis Aranden sis, tomy nomine, ubi cum es ent quingenti circiter Chrisiani,

283쪽

ethnici tantum octo i, ij quoque ad Deum nostro aduentu conuersi sunt .: Praeest autem eorum institutioni, excellinii uirtute uinquierintio Christiserum essetius ej. aedem habent, quae idolorum antea fuerat in primis ornatam cuius reddim,iremi eleemo Inu quaseruat institutum ibi quoque misericordiae fodalitium,non modo ipse anti tes alitur,sed etia inopes peregrini,qui illussane multi squod uidi per eos dies) religionis caussa ventitant. eadem stipis per mi pericιrdia sedales rite fideliterεdistribuendae ratio, fruatur etiam in uicina insiti quisuchi, items in ceteris insulis,in quibus Ecclesiae sint. quost,ut ad iter in sys regionibu aciendum sarcinae oe impedumenta minime sint necessariar quippe, quocunque peruenim somnia tibi gratis , ac sedulo ccmparantur, maritimo itinere naues,

tenetri comites ἔν is mcnta: quaesii recusis niuriam uidelicet psibi feri ei in chrisianu of cisis numerari non putant. irando cum ad hanc inuisendum Ecclisiam aliquot Lusitani uenissent, horum 6hristianorum religioneerecandis udis,obedien-ria,amore quo non modo sacerdotes no trossed etiam omnes eorum uicarios prosequuntur,tantopere delectati ea uisi ιnt ut mihi ast firmarent, Socios nostros, qui in ceteris orbis terrae partibus uersantur uel particulam norint eorum,quae cum his Christianis geruntur, omnes Laponicam hanc pro ιinciam, expetituros: quod equide

credo: nam una profecto obrissia1M do trim decantatio multas uobisprae latitia lacrimas exprimat. quid enim si uideatis pueros centum,ac puellas bis quotidie catechi mi causa conuenientes, qui paucis ante diebus dicati diabolo fuerant, iam Obrictianos templi; ingredi,aqua benedi tabe astergere,demum ad precatione rite gemnii ectere i quid si duobus corum uoce praeeuntitas tu equentes

ceteros,iadtrinaei praecepta concinentes audiatis Z idque tanta cum

284쪽

mode ita,ac uerecundia,ut oculos semper humi defixos habeant,ae duo illipraesiertim, qui uoce pneri ni quos ego de industria non se mel,&curiosi notaui) g quidem in maximis caloribus, cum

cies eorum sudore manarent,tanta fuere conctantia,ut manus,ocu

Ios,pedes nunquam mihi mouere cosectisint: raptos profunda aliqua contemplatione dixisses. nec uero doctrina tantum recitanda contenti sent . nam eius quoque explicationem libentibus nobis r quinunt . Lam uero quanta cum animi uestri Aoluptate intueam

ni Iaponios hoste Nillianos positogenibus manibus , sublatis fibri

sum e fuce pendentem adorantes,lacrimis adsolum u quouentibus, in tormentorum Domini cogitatione ita demersis,utpoene e

Isiatici uideantur Z atque haec quidem in bifice in ulu prope deserti . quid de js locis existimandum est,in quibam utringi Sac ram n 'torum est usiu equens s neque uero putare uos uelim me litteris asesequi quae oculo uideo Acriptum enim hoc,res ipsa multu partitus superat . quae cum irasint ; miseereat qui so) uos stati es carisimi haris Ecclesiarum,Deumet cum gemitu obsecrate,u ιpplementum ali quod e Societate nostra dignetur huc mittere quod ι forte nisu dilacii tulerit, quam uereor, ne qui uenerint, paucos supersites e nobis offendant squidem tres hac aestate magnum uitae di crimen ad uimn quam tuetur Dominus,ut opinor, quoad al3 nobis ad nouam hanc uineam tuendam, colendam , siccedant. Ex ea quam dixi insida,in aliam traieci maiore, quae quicu- qui uocatur. incolas habet circiter mille quingentos, in js 6hristia nosferme otitingentos. ij, quod iam ante de meo aduentu cognouerant, obuiam mihinauem cum primoribus aliquot Christianu in ferunt: quam ut consiendi,in ipsa nauigatione,iri ιspassuum millibus ante quam ad infulaniperuenim:s, Crucem .exi edito loco

285쪽

EI ISTO L. L IS. III. I 3ρο dam,quamsatis amplo interuasto circumiens murus epeliendisseristiam caemeterium e cit. ubi desiendistin, humanissime e eepti,continuo ad salutandam frucem de more perreximus: inde templum eorum inuisimus amoeno admodum loco, eleganter orna tum, siexcentorum hominum capax. atque eos in praestentia quidem ne inopem plebem non sine iactura ab institutis operibus auocarem, dimisi, concione in matutinum sty u stertinum tempus, puerorum uero catechisimo in pomeridianum indis to . itaque tanti concursu fericepti sent,ut cum multi excluderentur,aream, quae ad uestibulum templi Di, torras pro re nata contegere necesse fueris. Templumes autem excelse loco, luco b dense, des ad astet tum iucundo. in id

ascenditurgradibus, quibus in imi agnum es aquae,nudis pauperum pedibus abluendis,nonseper litisne,uel caeremonia ed ne tem .pli catastromata calcata commaculent. γ iridie quam huc ueni, cetera quoque plana lustraui pulcherrime posita, quippe quae ante id tempus idolor uissent,quibus colendis optima loca diligeter ex quirebantur: hoc aut e tempore eorum custodes illi ipsi Iaponj fiunt, qui antea Foner, nunc Christiani pellantur,antea daemone, nunc Iesium Crucifixumsupplices uenerantur,tus colunt. stu quoniam ex altero pago ei dem in ulla sane requenti,'quod aede sacra carerent, ad alterius pagi templum tribus fere passuum millibus distans Chriniani magno suo incommodo uenire cogebantur, templum ibi quoque exaedificandum curaui,quod paucis diebus multorum subsidio, magnai omnium alacritate persedium est, tabula pitita, ceteroque

templi ornatu ex urbe Hrando illuc aduecco. Christianorum animis recreatis, cessique fonte turgatis ijs , qui ad Taptimum uidebantur idonei; ad alium hristianorum pagum, quem a Axi uocant, ire perrexi, ut eos per Euangelium Iolarer , ρομμι

286쪽

ut in aede nova, suae tum abys adtectum perducebatur, face ume ruendum curarem, quisbuchensibus Christianu ossisse nobis meam rem fabros lignarios septem, alia , auxilia necessaria deferentibus . ibi igitur amantisime excepti a 6hrinianis qui quasi re gem exsteotarent ita sidulo uiata ante purgatas ornauerant, prima luce. uestere de rebus diuisu dissutare instituimus, quo comm dius ceteris horis ditisacello exaedificando uacarent, quod summa

eorum diligentia paucis diebus est absilutum. 6ate semideinde

cura certo homini tradita, Iram traiecimus eo consilio, ut Facatam

propediem reuerteremur,quod eius peregrinationi spatium Osinus notis ad Augufium exeuntem usique praescripserat. Ira, ctuces Iutata cum incolis egimus,ut ibi templum hullum enim erat communi consili acerent: ad quod nosis Hirando sacrs imagines, c terat necessaria ornamenta transimissa fiunt. nonnultis concisussis

habitu , quibus infide Chrisiani sunt confrmati, 2Papisimoi tu Aratis qui baptitandi supererant, fasiungam inde contendimus,ubi tanta notis hominum multitudo sise obuia efffudit, utfesti alicuius

diei solennis celebritas uideretur. 9uce adorata, ad primarium ouendam C hristianum diuertimus,apud quem nonnultis concion bus habitis, magna omnium uoluntate decretum es templam, in

quo sacerdotesacris carent, si qui in ea loca uenirente quo item T rando necessarius sacrorum apparatus es missus. Interea dum hic agimus,mihigrauis homo narrauit quishuchi mulierem 6hristianam siuadente diabolo, siue eius mini his, abortus faciendi gratiar macu sumpsisse eiusmodi, ut infantem , ipsami parentem ne cauerit. Huiud corpus seristiani, ut quae noxa capitali obstricta migra set,in ipsorum carmeterio in quo Crux Hi positast elisi cum uetuissent apos asiluot diespericulose aegrotanti adolescenti cuida r

287쪽

Christiano per uisium, Corpus inlust meum sacrasepultura pro hibitum e Ii illud quidem sed ne idcirco me Christiani damnatam existiment: quippe ante quam e uita discederem, Dominus contri tione mea lacrimissi placatus e v. quibus rebus Christiani ex adole fcente cognitis namque is deinde conualuit ualde animati sunt. Ex eo loco rursus ad pagum quisbuchi, atque inde ire neditus Chri Tianis relicta, Firandum disices ad quaedam sacromm is

frumenta accipienda, qui e nobis Lusitanorum nauis aduexerat Firandum ut uenimus, nauarchum Lusitanu allocutiad --

tonium diuertim inflatim,qui cum uniuersa familia nos peram an ter accepit, letinuisci, ad multam noctem nonnulla de of Fj Migknepercontans postridie nauarchum adiui,ut permagnam tabulam pillam in nauiproponeret Christianis uisiendam, quos iu proxima Dominicum diem quod eorum commodos eret ad concionem Amul, dis recitaculum, limissisper agros nuntjs,euocauimus.interea nos turnis hortationibus cum ceteri thri liani in fide animati sent, tum ethnici circiter quinquaginta ad Saptisimum adducti: in js e proceribus quidam Mntonio non inferior. Et quoniam Hirandisacra aedes erat nulla, peti,t nauarchus ab Ryge, ut liceret in area no

stra aedificare templum, quo Lusitani, qui uersabantur ibi nona ginta, religionis caussa 1e reciperent, eoi Firandensis Cisristiani

deinceps. uterentur . cui Rex se deliberaturum res ondit . ea eratdsimulata negatio. itaque id ubi rescivimus, apud Chrsianum

in area nostra habitantem priuatum sacellam excitare,asMe orna

re coestitui. quod ille tanta animi alacritate sudios recepit , ut aedium duarum quasnsidebat alterius, nitro mihi optionem daret, si sedituumfore profiteretur . igitur, Gntonio pr.esertim operas . cetera necessaria benigne suppeditante, aed cula comparara e L

288쪽

NE IAPONICIS RES

UL cmnias rebus infruIIa, in quasingulis nodissis Litania et conciones habebantur. tibi Dominicus dies aduenit, e pagis infulis finitimis ingens Chri lianorum multitudo confluxit tum ad uerba Dei audienda, tum itero ad sacram uisendam imaginem, positam, ut dicebamus,in nauidoco peristromatibusuexillis,uirentibus, amborum ramis ornato . referta iams ectatoribuου naui, cuperorassem, eos cmnes nazarchus, quod longe ab domibus fui abessent, liberali cibo, potub refectos dimisit. Ium dies obrepserat, quo die mihi Tingum redeundum cset: quocirca sacra tabula ex oneraria in nauiculam tranflata, ut inde Facata deueheretun, Christianos dilichuchensis monui me sabbato proximo ut promissa facerem ) ad eos ex itinere uenturum, stu inde postridie uestere profescturum: qua illi re audita , parata naui

continuo ad me deducendum uenerunt sub nostem constendi, c mitibus pist aliquot Lusitanis, qui me rogauerant, ut mecumst ad illas Ecclesias inuisendas uenire permitterem. Descendentibus no bis ad litus obuiam prodiere Iaponico more cum facibus multis e demi comitatu ad templum uenimus,ubi nos magna populi multitudo cum pueris exste fabat. Concione habita O puerorum cst

techisino per adis, quod iam intempe la nox erat, plebem dimisit, manes postridie suominicus erat dies) post concionem incolas cir

citer tredecim ChriBiana doctrina iam institutos baptiet imus. Inde profecti, magna in itinere ac uamia incomoda molesiast, pei tulimus . Nam mari,paruis lintribus, dis monox iis, uadios interdum sinus trajcere semus coadii, istas imminentium pirata rum manu ess imus, qui captos hιmines diu multumi uexa rosinstruitutem divendunt; γ terra, iumentis constulto relidiis, Iutulenta uia atque tetenima cingulo tenus carno demegebamur ἐ

289쪽

E PISTOL LIS. III. I s

quae tamen ordes occurrentibus pasem rivis eluebantur . e cessit ad haec a fiduum paene profluuium ganguinis, quo sanegrauiter, acerbeii uexabar. Sed eas omnes difficultates, Christianorum erga nos iudium caritas compensabs egregiae cum V hostis,commorationiss nostrae mercedem constanter ac benigne restuerent Vabeuntes , uiatico omnibus , rebus necessarist liberaliter inaruZEos uberrimo fletu prosequerentur: m, quod longe admirabilius est, impressa a nobis humi uestia ipsa, obctupentibus rei novitate, ac miraculo qui mecum aderant Lusitanis, oscularentur. Verum, ne singis sim, modum epistolafaciam, si unum addidero, ex quo fa-.cile iudicarepsitis, quanta sit Iaponicae gentis ac nominis ad humanitatem religionema propensio. 6μ esses e uia, morboci paene cons tus, in quodam barbarorum oppidosiusitissem, tametsi nuNIum erat desiderium cibi, tamen ne plane deficerem, oryzam refo midans,putrida pificium salsamenta Ohaec enim incolarum cibariasiunto misi qui oua coemeret. is autem mihi mox oua. cum ipsis nummulis retulit.Caussam quaerenti, restondit, barba ros oua,quod dies illifestus ipsorum esset,uendere nolui per quod aegroto quaereren iuridono dedisse. Denique Fungum aegre peruenimus, ibi quanquaa 6 mo,ac Socist amantissime acceptu Irumansi ei tra

i ctatus,vix tamen adhuc e diuturna aegrotatione con--I . . ualui. vos clementisimum IE SUM OMsecrate fratres, ut mihi adse perfecte . . l

i . lend. Octobris ibi

290쪽

COSMUS TVRRIANVS ANTON Io

Quadrio Indiae Prouinciae pro Societate j αIES V Praeposito. t.' e geti rerum Indicarum euentus quos ex litteris a uobis publice scriptis hoc anno cognouimus, cum eiusmodi uisi sunt, propter quos ingentes immortali Deo gratias ag iremustum etiam nos monuere,ut Iaponicata res squae nunquam a itehac meli ore loco fuerunt uicis perscriberemis aduos. Primi igitur de regionis ipsius natura nonnulla stametsimulta iam in eam sententiam scriptasent) tum uer elicem Ioc anno praesertim seisianae religionis progre sum ad eius gloriam, qui bonorum omnium es austor, hac epistola persequar. Iaponis insiti eodem climate, quo Histania, continetur: terrai atque arborum rutilus uaf,, pleriquem anicis non absimilis: multae etiam argentifodinae cernuntur. yens admodum bellicosa, έν in retinenda omni studio dignitate proxime ad Romanos uel res illos accedit, praecipuum' est apud eos idolum honoris , mob id ipsium bellasaepe mouentur, multipartim occiduntur,partim etiam ignominiae uitandae caussa morte ultro sibimet inferunt . eadem ea caussa,cur parentes revereantur, amicis dem praestent celera otia , ut jurta adulteria, aliat clusimodi refugiant. Publica adminifratio ea triplex. Principem omnia tenet I cumsiupremus religionum antistes,cuius decretis, ac scitis omniapublica,priuatas sacrasubiectasiunt. entes praeterea Tonboris sedJae nullam exstimationem, uel auctoritatem obtinet, nisi eas idesuo diplomate ac testimonis comprobauerit. Tundos etiam squi u . Iut