장음표시 사용
51쪽
De congressis Planetarum castelliss-xis. Item De Pentis terraemotibu3, eoruml obabili Giuse, naturae praefigiis. pag. V Auentibus. M E M B R U M LDenatui a flesiarum'inum. pag. VII.
MEMBRUM II. De essectibus 'arum cum Sole iuncta
De congrestibus sellarum fixarum cum reliquis Planetis. pag. 327.ῖo8.
De recentioru obseruationum praesagiis, tempestaturn,vetorum,pluuiarum esa ris mutationum: Item de quibusdam miris accidentibus a γentis caustis. pag. et O SUB MEMBRVM I. praesagia tempestatum pluuiarum ex dispositione Solis . Lume.pa. 3 2 I Mutationes areis ex di*ostisne Lunae r aliarum sellarum. pax. 322. Mutationes iueris a tonitruis,fulgoribus in nubibus.
De Planetologis nouo quo omnium Planetarum motus compendios/ αυ-bentur. pag. φ . Vsequemc
uribus partibus constet Planetoli lumi r qualiter laeri etiam motus planetarum abriue ratis haberi Peant.
52쪽
De varia Systematum dc Hypothesium constructione.
De definit one es utilitate intronomiae Item de quorundam terminorum , linearum, circulorum re motuum explicatione. 2 EMBRUM L lesium rutatur es expli/iat que 21el
per numeros, M per congrua instru-De definitione Apronomia. menta, obfriationibus de caelo ipso de 'iptis aboluit. Primo namque astrorum peritus, motus coelestes scrutatur; diligenti & artificiosa inquisitione sbi multas motuum apparentias aquirendo &colligendo : deinde hypotheses fingit dc excogitat, quibus apparentias &obseruationes suas demonstrat,hoc est,quibus reddaniatur verisimiliter apparentiarum dictarum rationes, & cauta, ita ut etiam alij,eas non tam intelli- , gere, quam addiscentibus commode tradere possint. Tandem dictas sc constitutas, δc geometrice examinatas hypotheses vel numeris, ratiocinando expendit,
T a notioribus, ad ignota facilius proce damus,ea qui-biis caetera in Astronomia
tradi , & intelligi haud possunt, prius &quidem semel pro semper explanare necesse erit: utpote sunt,definitiones Astronomiae, Motuu, circulorum, & linearum, passim in hac doctrina occurrentium. Itaque ah .isu is Onomanit aliud est, quamd quid i mina,quae motusqstin corporum cae-Disiligoo by Cooste
53쪽
materiali- bis quam caelo ima νenemur. astronomisy incipiam nudium sinu quo in modo acquiratur.
vel eas per certa, &iucunda instrumenta aut machinas artificiose , aliorum sensibus exhibet& representat, e quibus etiam absque obseruationibus,praedicti
dii Ferentias, facillime & iucunde simul venari possint. Itaque summae utilitatis 5 maximi vis est, stipaeras coelestes, cum ipso coelo recte & geometrice delineare: cum ex vero coelestium orbiu typo, omnium Orbium , errantiumque siderum situs Sc motus,multb facilius addiscantur, quam ex coelo ipsis. Sicut enim ex globis astronomicis, terrae,maris,& aliorum loco. rum , motuumque stellarum fixarum situs clarius quam ex terra aut coelo ipso conspiciuntur; sic quoque planetarum, & errantium , coeli de sphaerarum motus, rectius & melius ex typo quam ipso coelo comprehenduntur Cuius rei ratio est, quod circuli circa coelum, & terram dencripti, non sint realiter oculis
conspicui, sed sola imaginatione
Principium itaque Astronomiae, constat ex coelestium motuum obseruatione, eorumque
de coelo ipso desumptis apparen-lijs: medium vero & progressus, hypothesibus habetur: finis de
nique ex cognitione motuum ad omnia temporum differentias, partim numeris, partim instrumentis congruis acquiritur:
Est itaque haec scientia si per
antonomasiam, & excellentiam definiatur inter naturales disciplinas omnium certissima &dignissimarium ratione certissimarum demonstrationum, quibus abundat, cum et iamratione obiecti nobilissimorum corporum coelestium t hinc Hebraei
astrorum contemplatoreS, merito vocant Schamaim hoc est caelestes,seu caelos vivos, . animatos terre
stres; quod quasi caelos ipsos in
suum paruum coelum,hoc est,caput & captum cogant,& per stellarum situm,mensum & Annorum stata tempora Solis & lunae deliquia, mutationes aeris, dc in finita uti lia ad vitam humanam nobis designent. Est autem Astronomia duplex, naturalis licita oc honesta una: Iudiciaria, δc damnata atque illicita altera quae exoborum,maxime Planetarum motibus, ortu occasiu coniunetione, in Pario earundem a lectu, de futuris elemex rum, maxime iueris Ueetiovibus es effectibiιs conisfiat, de quibus musta Aratus quem S. Hieronymus vertit)3c alij dcc. Hec iudiciaria quam iam supra reiecimus in epist. ad lectorem , quae ex Apro
β, . coniunctione iudicat de futuris alibero arbitrio bominis deperulentibus, aliisque tamaris cassibus,immb etiam de rebus praeteritis, estque per se mala dc illicita, nec non ab ip met summo , dc sanctissimo
astro mia duplex Naturalisse licit itidiciaria
54쪽
. 3. Astronomo Abrahamo, simili aut prospera: Si dicunt prospera confusione lepido astu, dc modo
explosa, atque illusa, teste Cebeno ex Iosepho: Nam cum Magi & A-ὰ Aii; strologi quidam necessitatem
Astrorum ineuitabilem assere- - 'tent, instinctu & monitu Abr hami,Rex vinctum quendam,etiam pridem ignibus adiudicatum,&damnatum Reum, produci,& Astrologos ex figura coeli erecta edicere iubet, qua mortenam diei us Reus esset periturus squibus post longam deliberationem afferentibus incendio: Rex eum in eorum conspectu aqua suffocare iubet: sicque Abraham consutata eorum insania, homisato quidem natalitio dc
& fallunt, miser fies frustra expectando: si aduersa dicunt, Scmentiuntur, miser fies frustra timendo Si vera respondent,eaque sunt non prospera, iam inde exanimo miser fies, antequam e fato fias. Nullo ergo modo Vten- . dum est Astrologis. Quibus praemissis nunc ad motus quos Astronomus considerare potest
DVo sunt coelesti tam corpo-tis caelarum& sphaerarum motus: sua culpa obnoxium ; tamen illi unus quem antiqui & plerique quem ipsi praedixerant morti ob etiam moderni, attribuunt pri- libertatem arbitrhi non necessa- tib subiectum ;hac illusione mo- strauit, atque uti homines superiores, Brutis pro libitu utuntur; ita quoque hominibus Deum, dc Dei icarium Magistratum,subditis imperare posse ostendit: itaque detestandum esse eorum error qui fatali necessitate, astrorumque influenths, sua peccata excusant,palam,aut tacite,neque minus illorum qui astrorum influxu prouidentiam Diuinam in
mo mobili ab oriente in occidentem quem primum & diurnum vocant quippe qui spatio
leritate absoluatur cuius beneficio motuque diurno,Sol,l una,&omnia sidera quotidie semel in mundo oriri & occidere credun
Alter vero & secundias dictus, sua M. quo sidera,maxime errantia, contrario motu ab occasu in ortum certis temporibus volvuntur, su-vniuersum tol lere nituntur, hoc per proprios axes, & polos, praefi- exemplo Abraham nos edocuit. nitas reuolutiones suas, dccircu-
Profecto Phavorinus, Astrologos iudiciarios scitis dilemate , perstringere solitus est: Aut aduersa, inquit, Astrologi euentura dicut . ,ars Llos perficientia. Manu JLHorum motuum nos prioresκη
relicto, qui ad alteram Astrono-μ'
55쪽
mobili ac siphaera pertinet ide hoc
tantum secundo In praesenti tra ictatu & libro agemus et eumque
quam facillima,& lucidi sisima hypothesium speculatione, non solum intelleetias,verum etiam corporeis oculis iucundis, & perpetuis instrumentis in planum proiectis, trademus: is enim prout superiore est nobilior , ita etiam
eo multo est obscurior & impeditior,tum propter varia,& admiranda phaenomena,& apparentias Siderum, perpetuo motu S comittantes; cum c tiam propter tardas, dicaη- dc inexpectabiles quorundam Pla-' Tu netarum reuolutiones,&progressiis; enimvero, secundorum mobilium seu Planetarum, singulos motus, qui nobis alioquin inordinati,& inaequales apparent, etsi in se ordinatissimi plane,& aeqUalissimi sint in ita perpetua aequalitate, & costantissimo ordine conciliare necesse est quemadmodum sane summa coelestium &persectissimorum corporum persectio postulat, natura suadet,&ratio dietat, experientia urget ut
non tam apparens inaequalitas, paucissimis excusari, & demonstrari, quam tuto ac perpetuo citra errorem colligi, venari, atque praedici, exhiberique etiam oculis
possit: id quod pauci sane hactenus praestiterunt ; quin suis hypothesibus non semper aliquid aut nimis superflui,adesset,aut exacta conuenientia cum phaenomenis deesset.
netarum bipartitur; Vnum me plo. . dium, alterum Verum Vocant, quorum Uterque certa linea terminatur.
Medius quidem, linea medij in ,
motus Planetae et Epicycli, indicatur & venatur. Et haec linea I . ,hanil aliud est, secundum antiquos, mundis
dc Tychonem,quam radius resim a centro mundi, a que ad Zodiacum protractin aequid tans lineae a centro aequantis exeunti ad centrum Epicycli. Secundum nostras vero Hy- Sι simpotheses,Hic radius nilaliud est quam linea rilla x centro Pero amiis iuri pie quid fit. Planetarum orbis excentrici, a sque ad corpus Planeω in Zodiaco, protracta: quid lHinc medius motus Planetae, est arcus
a principio Arietis, ue adium dicias lineaου computatus secundAn Amorum
fortem insuo excentrico. Linea altera, aeri motu6 nuncupata, tinea inies laerum motum Planetae terminans.
Secundum Ptolomaicos, & Tychonem, est radius rectu3 ex centro mundi per corpus Planetae ad Zodiacum protractus: Verus motus, ab-Y ' que ad hanc lineam computatus. rus Pian Secundit in nostras vero theses. Hic ruditis, est linea ex centro antiq-Zodiaci mobilis, ad corpus Planetae que protrasia, Perum libus locum in iam diἱlo mobili Zodiaco indicans: Perus itaque motus PImetae secundum nos, a principio Y huius circuli, bque ad risu,
iam Actum lineam computatur. νηι Planeta
cundum antiquos, quae a centro mundi D,ua iniper centrum Epic ch ad Zodiacum Diuili sed by Corale
56쪽
mu aevi protrutitur. linc verus motus Epi- cycli usque ad hanc lineam nu
m. vi centrum medium Planetae, est arcus medium zodiaci a linea arugis ad lineam medi, motita Epocli computatus. Centrum 2'enum aut aequatum a ero est arcus a linea augis, )sque ad lingum 'vet i motus Epicycli numerasus.
AMς Ulix Alix quoque duplex est apud e veteres; vera, Sc media: Haec quae media Epicych dicitur ) linea a centro aquantister centrum Epicycli protruela ostenditur: Sed illa, & vera, linea a
centro 'nsundi,per centrum Diocli definitur auX autem in secunda significatione est arcus Zodiaci, ab Ariete que ad lineam algis computatus. suae Rin am secundum nos, & in pridum au- ma significatione, es punctus cim ferretiae excetrici mi cuiusque Planetae, m.ixime a centro magni orbis in eccliptici circuli remotus, determinum que per tineam ex iam drio centro, per centrum excentrici latrinque protractam, usque ad circumferentiam orbis Pluti t. diciturque linea augis: huius op-
p i m positus punctus dicitur oppositum augis, seu Perigaeus; Estque
punctum centro circi in eccliptici propinquius emper augi e diametro in circum ferentia excentrici oppositum.
Aux secundum propriam significationem,& nos,s arcus πι- Aiaci , a principio Arietis, in excentricorii uiuisιe Planetarum proprio, nu
προπι - Ceterum argumentum medium plano apud antiquos, est arcus Epicycli , ab eius media auge, fecundum mo-Pars I. rum eius ad cent. cor p. planetae naeneis
Argumentum rerum autem ab auge arg--- era compsitatur. '
CP ν-s seu 0rbis excentricus De ιν quasi egredientis seu ex-ῖ cedentis centri) secumdum antiquos, es is cuius centrum aliud est a centro mundi secundiim nos vero) cuius medius punctus es cent. distat in linea augis a centro Circuli Eccliptici, aut a
Sole imaginamur autem nobis in Planetis, circulum excentricum, per lineam a centro excentrici,vsque ad corpus Planetae euntem, regularissime motam, in omnibus planetis secundum veteres vero tantum in sole, cum in alijs ab aequantibus reguletur.) Super centro proprio eX centrici,Vna reuolutione faeta describi, in signorum orbe,seu Zodiaco. Circulus Pero Excentricus in Luna De tri- paulo aliter seie habet, nam es cim
cutis, s nisi potius Epicyclum di-Xerimus) cuius centrum aliud es a centro ecclipticis GP a terra hac et non
adeo multum ab illo distet, sicuti
aliorum ipsum circulum Lume ambientis. Linea vero obsidum Lunae. perpetuo secundum lineam me- - - ,
db motus ibi is mouetur cum suo Epicyclo intra Zodiacum mobi-im. lem in consequentia, singulis die-
57쪽
bus tot minutis, quot medius motus solis conficit : hoc est 8. I9. 44. Nin Idque lecundum hypotheses Copernini canas resormataS.
Quibus dictis : cum Planeta rum motus,super propria suorum
orbium centra, a centro mundi,& medio puncto ecclipticae, diuersa,vniformes,& regulares sint, necessario sequitur, eosdem motus ad centrum terrae collatos, eo magis inaequales, & inordinatos apparere, quo magis centra eorum orbium a cent. terrae &Ecclipticae distant : hinc ut antiqui cur Dibo Ptolemaeus, &Tycho,hancina: cui alitatem ad certam aequalita
naui. tem conitantem , respectu centri terrae reducere possent; sic penes habitudines centrorum eXcentricorum ad centrum mundi,diuersos etiam excogitarunt orbes: quς incommoditas tota inde orta est, quod centrum terrae non aequa,
proportionata distantia a centris excentricorum statuerint: Hinc tot illis circuli orti sunt, cum nobis tamen ob iustam oculi a centro ecclipticae & excentricorum remotionem, & suppositionem unicus excentricus pro quolibet, totum ab luat negotium,& sunficiat. 3 Athenim illis dicuntur
silia; .: 'ς tro sent eadem cum centro Diueis: sib excentrici, de quibus supra quosque nos Vnicos, cum unico odiaco mobili recipimus, caeteris omnibus tanquam super-
fluis reiectis) horum iterum aliqexcentri iussulute, mi solummodo Exurina secundum quid, quorum P traqueΡ- μνη perficies, conuexa n pe, cir concaua, debneatur circulo aliquo, cuius messium centrum extra mundi centrum esse intelisitur. Possunt autem iterum Excen- Exumruitrici simpliciter in duplici esse dinferentia: aut enim eorum ambae sua dif-
superficies,idem centrum habent, suntque undique aequalis amplitudinis , V. g. quando parallelae sunt; aut eedem superficies respiciunt, habentque centra diuersa inter sese, quod accidit cum sunt in qualis spissitudinis, neque inter se parallelae existunt. Excentrici ero orbes fecundum quid o,bri ta- diuuntur,qui mica tantian sita supera μηπω β-
fcie diuersum a centro mundi centrum fortiuntur; altera eorum superficie centrum mundi respiciente: qui necessario semper inaequalis latitudinis existunt,unoque loco ampliores,alibi vero e contra angustioreS.Prς-terea orbes tam concretrici, quam emcentrici: vel sunt simplices,aut sua latitudine etiam includunt Epicγ- clos: si includunt, ratione suorum Epicyclorum incluso
Epicycli verosunt parui quidam om Epic ιlus bes quibus,antiqui immediate infigunt, q*ue circu=nducimi mera ora plurietas: qui eo quod longe sint supra centrum mundi eleuati,mininibi is ci cumferentia centrum mundi amplectun
Hi tamen Epicych quod mirabile
58쪽
aris es - rabile quidem est; non in eodem excentrici sui plano existunt &iabilia H- persistunt, sed dupliciter plana
curam ,σ eorum a plano excentricorum
inretia deflectunt : nam cum centrum
ρω tur, epicycli in nodum boreum incidit,tunc planum ipsus iacebit in plano ecclipticae et hinc vero rea cedente epi ita centro, diameter apogaei e cycli paulatim recedere incipit, a plano deferentis super diametro mediarum longitudinum, Vt Vocant, ita ut epi cli pars ima, ne statur in boream, quo etiam epi ita centrum cum excentrico inclinatur, suprema vero seu apo a in austrum ; sicque apogaeum & perigarum, continuo a deferentis plano in epi clo recedunt, doneci epicycli cin-trum incidat in boreum limitem maximae latitud. excentrici &tunc epicycli planum cum diametro apogaei, maxime a deferentis plano declinabit : quales etiam declinationes intelligendς sunt proportionali ter, dum centrum epi est iterum a boreo limite dii cedit, versus nodum auriorem vero in praecedentia in Luna fit contrarium qui mo--I tus super epicycli centro valde est inaequalis & irregularis ter- uugularis,go nulli bi sibimet constans )eocto quod piustum epicycli apogaeum medium dictum , a quo planeta aequali temporis sipatio, aequaliter elongatur, non eodem mmdo se habeat, nec quoad mundi,
nec quoad excentrici cetrum deserentis ; sed solummodo resipectu aequantis,ad quod planeta in epicyclo aequaliter inclinatur. Est autem AEquans in plano excentrepicycli circulo des,iptus, circulm o ipse excentricus, respectu
cent. mundS. Dicitur autem aequans,
seu aequalis motus , eo quod centrum epicycli aequaliter super eo progrediatur, cuius ambitus par est circulo, ab epicycli centro integra conuersione descripto': quo fit, ut hi duo circuli perpetuo sese in duobus oppositis punctis, per aequalia secent, non tamen se scindunt eorum superficies, sed
sunt unum quoddam continuum planum. strinum ; a nodo austrino vero Statuunt autem veteres
recedente, per semicirculum ex- clom emissi ereos ad sui excen-: centrici austrinum, talis recessio trici lemidiametrum in tali pro- redit, qualis in boreali semicir- portione, cum Ptolemaeo & alijs: culo fuit: quae quidem res, cum Saturni semidiameter Epicy- multis alijs inconuenienti js est cli est partium 6. ἰitiis , - is tricatiistima. Iouis Vero partium i Isaeiarum in Mouetur autem planeta in Martis putium 39.s circumferentia sui eponi circa Veneris 49. Io o partem superiorem in cosequen- Mercvry χχ.ῖo . manu - tia signorum Zodiaci. circa inse- Lunae
59쪽
Oualium omnium semidiameter excentricii , est partium
D . his Est autem diunius motus plitera molin seu in epicyclo , seu anomalia epicycli, vel argumentum: Saturni quidem
δυ - II. g. cuius integra reuolu-q ' absoluitur annuimplici. I 2. di bus ro. hor. 36 . Diurnus motus Pero vi umenti Ioujs in epicyclo est, 14 . 9 '. 4 Annuus, sig. IO.gr. 29. 1 F . perficitque suum circulum in epicyclo. I. anno. diebus δῖ. hor. 2I. ' . Martis es 27 . ψ1 .go . Annuias 'vero si g. pari. i 8.18 . Veneris 36 . 19'. 28 G . nuus sig. 7. grad. 3. I . y f. perficitque integram reuolutionem I. anno diebus 2 I8. 22. hor. IF . Mercuri, gradum. 6/. 24/ . integram conuersionem perficiens, diebus. I II. hor. 2 I. .
riae denique grad. IJ. V. totam reuolutionem perficit diebus 27.
hor. Iῖ. 18 .aled mo- Denique etiam excentricis 1M ct η- deferentibus tribuunt suos mo-
t tu S, quos medios quidem dicimus. Saturno quidem et . o
33 . Ioui 4 . J9/L IF/M. Marti 31 26 . 39 t. Veneri Mercurio & Soli 19 . 8t . I9 M. Notin ρIM EX quibus clare patet totum M a'ηm motum superiorum planetarum in excentris, & epicyclis simul, ct diurno aequari motui diurno solis, adeo-rant, L m motum Vniuscuiuique inneia mι- epicyclo, haud esse planetae pro-6 mium, sed mere respectivum, & mi
tuatum, atque a pictum exsuperatione motu uaris, supra planetarum : hinc fit, quod quo tardius
Planetet medius motus in excentrico fiat, eo velocius e contra in epicycli moueatur et & viceversa, quo velocius in excentrico VO-
luitur, eo tardius in epicyclo seratur ; cuius ratio est: quod totus motus planetarum in epicyclo,
de excentro id est medius, . a mam epicycn 1 ut sumptus, secundum Ptolemaeum semper debeant esse
aequales toti diu mo motuistis, sic V. g. ii in F cum Saturnus suo medio motu Ar 'no conficiat tantummodo a /.o s. 33 V. Mars Vero e contra 36 . tisius er
39 UVt utriusque motus, toti medio motui solis diurno is,
aequetur, necessario tantum addendum erit, cul Utque medio mo- is
tui. pro motu epicycli quan-ta aulibuitum una die Sol suo motu me- ζ' η dio utrumque superat; quae quidem sperationis minuta in Sam
bile videtur motus epicyclicos', I
inesse planetis realiter aut a propriarcisis..intrinseca forma prouenire,nam quod extrinsecum Sc mere relatiuum est, illud minime intrinsecum esse potest. Neque etiam minus Venus, Scrimo
Mercurius motum Solis medium in mae.& diurnum participat apud Ptolemaicos, hoc unum interest: quod quemadmodum superi res, de motu Solis superante in epicy- Dissili os by Coral
60쪽
layelis, proportionaliter tan- Luna quoque haud minus vi- tum participant, quantum soli l- detur participare totum motumlos motu suo medio superat; sic solis in suo epic3 clo,qui statuitur ν in Mercurio& Venere fit partici- a Ptolemaicis I 3 gra. Io . diur- a rpatio motus solis in excentricis: nus et motus autem medius Lia G1Muvit
cuius motu solis motus superatur nae , a linea medij motus solis in epicyclo. diurnus qui dicitur aeoualis 'ti,iis G, Itaque solis motus diurnus longitudo Lunae a Sole, vel sim
m. sola est o 9 . 8 I 8 M. pleX elongatio aut distantia Lu Veneris vero diurnus in suo nae a sole) determinatur a Coa
Veneris superationis supra so- adeoque periodicus Lunae dc prolem o. 36/.39- . Σπ/l . prius erit 29.dierum in. hor. 44 i. Cursum et absoluit in orbe 3 V. dempto igitur medio motu proprio diebus 2 a .li. 17. 26 . solis diurno, hoc est 39 . Si j. Redit adsolem a vespertina ad I 8 . amotu Lunae in epicyclo, vespertinam diebus. 183. hor. 22. id est IJ.gr. 1o . prouenit liacmo Mercuri j diurnus in Orbe est tus diurnus iam dictus Ιχ.gr. II1gr.4. I 3 2 a 6 Q. I in hoc est elongatio me Superationis. dia a sole vera, in suo proprio ca Supra solem. g. 3.6/ 24t . culo excentrico, secundum no-Abs luit cursum in orbe pro- stras hypotheses. prio diebus 8 .hor.2ῖ. 3L Reiectis itaque omnibus su om Redit ad Qtem ab una vesper- pra etiam positis motibus relatilina ad alteram diebus II1. hor. uis epicyclorum , solummodo ,..istri 'motibus mediis contenti erimus. Efhic motus ab una vesperti- dc consequenter etiam nobis vlna ad alteram, reuoluisum epic ch a tro evanescunt omnes epicycli dc Ptolemaicis tribuitur qui a no- a quantes nam in rei veritate, ut bis assignatur merito eorum mo- suo loco melius videbimus:) epi tui in excentricis; motus enim, cycli stiperioribus ab antiquis as-
quo se inuicem superant mobilia, signati,nil aliud sunt, quam ipsis est it lorum proprius: atqui Vene- sima eclyptica Sc circulus solis, inris& Mercuri j motus superatio, excentricos stuperiorum transsa resperui motus solis fit in eorum tus&c. Et haec de motibus. epicyclis, ergo motus ille est eorum proprius& verus, & nullo modo dependens a motu selis,