Francisci Patricij Senensis, ... De regno & regis institutione, opus profecto & historiarum varietate & sententiarum grauitate commendandum, cum titulorum, vocabulorum, factorum, dictorumque memorabilium indicibus debito literarum ordine dispositis

발행: 1531년

분량: 449페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

TITVLUS UNDECIMUS. CLXIX.

filiam raptiua masinissa subito amore exarsit, oreq; eam duxit. hoc mu Scipioni percrebruismet vocatum ad se Masinissam grauiter obiurgauit,docuitque eκ Romano iure id neutiquam licere.Qua increpatione permot' rex venenum amatς coniugi misit nunciam ei,ut si honori ae dignitati sue recte consultum vellet. neque in triumphum ducis id poculum hauriret. Illa vero impavida Uenenum exhausit,asserens id gratu sibi munus esse missum a nouo coniugem his dictis subito enecta cecidit. Indulgentius in leucanum quendam cohortis ductorem virum strer Leuean nuum ac fortem egerat Fabius Maxim mam quum accepisset illum am Fab. Max.sescit Iae cuiusdam amore perculsum nocte e castris magno cu periculo adire dulgentia insolitum ut congressu illius mulierculae potiretur dimissis quibusdam qui Leucanum.

illam ad se ducerent eam in tabernaculo suo abdidit,Leucanumque accerα siti iussit eum blando sermone appellans ait, isti contra leges. sed quia fortis in besto semper extitisti compensanda est virtus tua clementia noustra.& eductae mulieris dexteram tenens dextere admiratibus iuuenis iunxit dicens. Haec deinceps apud te manebit. Tu autem operam nobis Ionage di Iigentius,fortiusque navabis. Inimicitiae quoque quam maximae, tum inter riuales,tum etiam inter alios quorum interest ex amatoria causa oriuntur. Aristidea 3c Themisto, Atistides cies clarissimi Athenienses ciues,& virtute ac rebus gestis celebres di a Themistostius simultates inter se miro odio non sine reipublicae incommodo exerα eses.cuerunt,quarum quidem causa ex amoris cotentione manavit. Sthesiliam Sthesilia chia enim chiam forma praestantissimam adamarunt mutua inter se obtrecta, tione atque inuidia. Et postquam illius venustas state defloruit nulla simul conciliationem inueterati odii unquam egerunt,sed contentiones mutuas

omnibus in rebus semper exercuerunt. m nparuam quoque odii ac simultatis causam Catoni in Caesare prς Seruilia Caἀbuit Seruiliae amor,qui male dissimulatus tunc clare patuit quum in Senaa tonis soror. tu cle luppliciis coniuratorum cum Catilina inter eos esset disceptatio. Na Cesaris & Caesian perlatae sunt quas ille clanculum lectitabat. Tum exclamans Cau tonis mutuam literas palam IeSendas poposcit. putabat enim illas ab aliquo coniurato rum missas esse. Tum Caesareas legedas Caton. tradidit .erat enim a Seruilia eius sorore amatoriae scriptae quae Caesari noctem pollicebatur, quas quut egisset Cato,confestim eas in Gesarem reiecit di ns,en temulete aia institutum sermonem rediit,

NM etiam tacendum est multos Imperato s ac duces&seipsos ,&exercitus quoque suos cupiditatum illecebris pcrdidisse. Semiramis in Semiramis si

proprium filium vesano amore exarsit, qui exhorrens maternum concuα Iil amore Gabitum eam necasse creditur. Et quae virtute & rebus gestis, non modo Pta. reginas,sed & reges omnes qui ante eam fuerant superauerat. hac amoris

turpitudine Iaudem suam perpetuo probro obscurauit,quam admirata fuerit eius gloria, Vel ex hoe exemplo indicari potest. Desecerat ab ea aliqua:

o P Vrbs opulenti tam a& Assyris regionis caput.quam ipsam et Babylone sera

mortuo Nino eius marito condiderat. cuius urbis muri inter septem munα miramis condi spectacula numerantur. Huius defectionis nuntius eam capitis co α didit. mam offendit componentem,& quum altera pars crinium adhuc soluta eslet,ea lic relicta sumptis armis & omnis exercitu per pleonem imperat'

p Babylonem

212쪽

CLXXVI. LIBRI QUARTI

Babylonio, Babylone perrexit nihil eiusmodi ciuibus illis

aggreditur semiramis. Poeni. impetu tantaq; celeritate Urbis oppugnatione agressa est Ut deditione fuissis lachrymis ab ea moesti ciues impetrauerint. Et qua multa humana atq; diuina munera conciliandae gratiae causa Regine persoluissent Babylonii. statuam ei in medio fori eodem habitu quo Venerat,erexerunt Ni tants Virtutis ac celeritatis gloria perpetuis monimentis celebraretur. - Poeni quum in campania hybernarent,virtutis robur Venereis delitiis deliniti magna ex parte amiserat,vt no frustra vulgo diceretur Capaniam poenis alteras fuisse cannas ipse quoq; Annibal eorum dux.qui scientia rei militatis .rebus gestis,& omnium militatium virtutu laude exteros omnes imperatores praecelluit in Salapia Apuliae oppido ut plaerique scribunt)puellae cuiusdam amore captus magnam roboris sui partem eneruauit, qua Alexadu fa quidem ex re calumniis scriptorum patuit. . cinus. in Nec a conuiciis innoxius Alexander extitit. quum Thaidis bladitiis Persepolis. pellectus persepolim urbem pulcherrimam atque opulentissima incedit. Hi praesertim quum a plaetisque visus fuerit urbem discurrere & faces cita cum ferre, quas magnis aedibus submitteret,quae eo facilius cremabantur. Thais. quo cedro cyparisso abieteque omnia cocamerata erant.ipsa quoqThais gloriabatur,exultabatque quod Thespiae, platearum,Athenarumque antia

nuum ultra fuisset incendium - - . - Μ π

Alexadri lo Amauit etiam Almadet victo Datio Barsine captiua, ex qua deinderiam Venus susceptu filium Hercule vocavit minuit etia aliqua ex parte victoriae fuae minuit. gloriam quam cosecutus fuerat quum montes Osdalos superauerat. Nam Cleophitis. Cleophitis Reginae regnum inuaserat.quod nemo ducum aut imperatoria usque ad heroum tepora ante eum attigerat,sed quum illa muliebri altu se . dedidisses mori, illecebris.cocubituque Alexandri regnum redemit, bladitiisque id assecuta est quod nullis viribus aut armis unqua assequi potuitaset. Filiumque ab eo genitu Alexadrum vocavit, qui deinde impertu Inudorum tenuit. Ea tam e turpem adeo inlamiae nota subicit,ut quadiu vixit semper regia pelleκ non vulgo Regina diceretur Thalestris. Nec in dissimili exemplo fuit Thalestris amazonu Regina,quae quad Alexandrum in Hircania perrexisset,indissimulate ait, nulla aliam ob rem illuc accessisse .nisi ut quum rege futuram sobole comunicaret digna que sese existimaret,quae Alexandro filios procrearet.& se regni tui hyrades filias recepturam mares aute patri reddituram. Alexander conditione non recusauit,sed eam aliquot diebus retentam & in delitijs habitam,ac L - regiis muneribus affectam domum remisit. . Ab hac qui de amoris perturbatione pauci ex magnis enavi risimm nes innoxiique omni ex parte euaserunt. FACILIVS nagietis accotinentiae praecepta aliis praescribere,qua sibi ipsi. Et prscipue quuprima illa pubertatis etas quae magis a venere incessitur infirma fit, Uin Litera Pytha vllis rationis habenis eoerceri possit. Litera enim illa Pythagoricagors id est. y. ae procliuem semitam ad libidinem ostendit,ad virtutem autem ac perdissicilem Eleganter Maro ait. Verg.vi. e. Facilis descensus auemi. Sed reuocate gradum Dpetasque euadere ad auras.

213쪽

ΤΙΤ VLVS UNDECIMUS. CLXXI

γω Laelium Scipionis amicum scribunt nullo veneris congressu, nisi prou Lplis castitat priae Uxoris usum in omni vita unqua fuisse. Et Iulianum Caesare Amiau Iulius Caesarnus Marcellinus scribit ita castitate enituisse ut post amissam coniuge nio castus. hil unquam venereum,quod a familiaribus sciri potuerit,admiserit. Et certe maximum constantiae munus est ab amoris illecebris,omni aetatis tepore abstinere quod si quis est,qui id assecui' fuerit,iure optimo id dicere potest quod Sophoclem Tragicum dixisse Plato refert qui quum a semiliari Sophocles.suo quodam rogaretur, ecquid adhuc quum gradis admodum natu esset foeminis congrederetur.Dii meliora, inquit.Libenter enim ab amore tanquaacrudeli & importuno domino effugi. Cato maior vir tantae constantis,tantei seueritatis no immune se in Cato maior multam Usque aetatem a Venere seruauit. Nam S mulierculam quandam dict' cesonus

senex dilexit sc in illius congressu deprDensus a filio iniquo animo tulit, adeoque indoluit .vt Salonis clientis sui hominis pisbeii atque abiecti cupi Salon Cato,dinis adhuc impatiens virginem filiam Uxorem duxerit. Excusabat se tae nis cliens. men id egisse maioris sobolis propagande gratia,quodquidem etiam asseu tus est. ex ea nanque genuit Catonem hilum qui a materno genere Saae Cato Salo, loninus cognominat' fint,a quo natus est Cato,qui ad uticam sibi mortem ninus. consciuit vir tanti nominis. Cito uticesiam Idem quoque fecerat Pisistratus Atheniensium Tyrannus qui mors minor dictus. tua Uxore.ex qua tres virilis sobolis filios habebat rustici cuiusdam filiam Pisistratus. virginem Chi monasam nomine dilectam a se prius coniugem duxit,eaαdem uel dicebat ratione.ut alios etiam filios gigneret, sed causam praebuits nuto poets. Ut multa in eum illoto ore latraret. υ Haec tam en&sim ilia multa animo cogitanti occurrebat mihi videmdum esse,ne nimis angustis terminis principu animos circumscribere niutar & dum duriora quoam extorquere conor faciliora multa perda. Non Principis Inaenim sapientem nunc illum fingimus quem nusquam inuentum doctissia stitutio. mi phiIosophorum affirmant.sed eum qui uspiam sit vel aliquando fuerit.

Qui virtute affluat vitia exhorreat,summa prudentia versetur in rebus humanis bene omnibus consulat, miti sit ingenio. Sciat ignoscere,aequitate quadam duriora emendet recte ac vere iudicet paucorum discrimine vistia multorum cohibeat.Sit sine saeuitia ae crudelitate seuerus ferro minis tetur potius quam feriat.

Hunc igitur si quaerimus.opus omnino erit ut ei aliquid de morib' n

stris concedamus,cogitemusque illum hominem esse nihilque humani ab eo alienum esse putemus. ut scite de seipso comoedus ille ait. Quod si Stoici qui sapientem suum in abdito Mineruae recessii enu Regi veneatriunt,& in porticibus Umbraculisque disserendo, audiendoque molliter ris amor coneXercent amaturum esse concedunt. Quid nobis cum Rege ae principe ceditur. agendum erit squem in luxu ac delitiis educamus,& eκ maximis exercistationibus & quasi militari tabernaeulo in aciem ac pulverem deducimus sCerte ei amoris veniam dabimus, sed non eius quem conatum amici rigesse dicunt,quem Zeno in libiis suis de educandis pueris permittit , δέ eum Peno. dem decere etiam asseruit. in Amantes puerorum ingenium Lycurgus non spernendos esse ait, Ut qui illorum indolem ad virtutem excitent. Amatores autem formae ex

p ii cratur.

214쪽

CLXX II.

LIBRI QUARTI

Ex Plutare. i cratur,& iure optimo. quis enim Test Anacreontis Lyrici poets peregi riantisis Lacee gi i amores tulerit,qui grandis etiam natu dilecti pueri Batyli duritiam cardemoniorum minibus fleuit ,& a Vulcano pateram poposcit in qua non coelestis currus. institutis. aut sedera coelata essent: sed Bacchus,cupido Se Batyli',quos pariter deos Pueroru ama esse arbitraretur: is Graecos illos audire potest qui scribunt Pindarum totes. Deliciter obiisse,quod in gremio amati a se pueri nonagenatius spiritum Anacreontis emiserit quasi suauissimo somno consopitus amores. Tolerabilior habendus fuisset Xenophon si venia aliqua adolescetiae Pindari pathi danda esset. naturpes etiam amores suos lusit dixit si iussu Iouis necessacus amor. rium esset,Ut oculis sic captus essem ut vel solum Cliniam amatu pueruXenopho tur cernere.& ad reliqua omnia cecu,essem vel reliqua ola viderem.Cliniampiter amauit. autem neutiquam intueri possem eligerem solius Cliniae potius aspectu. Clinias puer. &ab omnium rerum forma fraudari contemnerem. Sed maior deinde se Socrates Xe 'ctus relicta hae turpitudine muliebres amores concupivit. Edoctus a masnophontis ostro suo Socrate ut opinor qui admirationi fuit uniuersae Graeciae quod prsceptor. ab Alcibiade omnium formosissimo abstinuerit. Noster quoque Aphranius in Togatis suis plurimam excelluit.vel famam Vel ex hoc suam obscuriorem reddidit,quod argumenta fabularum suarum foedis puerorum amoribus inquinauit. Fassus proprio testimonio

turpissimos Vitae suae mores. Nunc vero ad propositam ratione redeo. Abhorret quidem eiusmodi amor ab omni humanitate.aduersatur naturς .& castum sermone formidat. de quo Pu aliquadoquepiam verba facietem audisset Socrates,caput suci pallio obuelauit nec antea reuelauit.quam sermo ille desitus extitit. Quis enim amor hic esse potest aut quadiu manere que Una ex parte Voluptas. altera aute utilitas cociliat & nullo comuni pignore retinetur sin suu quiadem sexum.quasi monstrum aliquod turpissimum insanit. . . Sed ab illoto sermone discedamus.& in primis cu rege statuamus. Ut sic temperanter ac modeste se gerat .vt habenam rationis nunqua amittat.

Et Aristippi Socratici sentetia sequatur qui nequaqui erubuit quum ei estset obiectu quod laida haberet.H AB EO enim inquit laida .veru enim Uero a Iaide no habeor. Quo exemplo per epistola ad L. Papyrium petum

se tuetur Cicero quum in eo couiuio coenasset,in quo Citheris notae famae ac pudicitiae mulier accubuisset. Uirginum amorem tolerabiliorem esse ducimus.& praecipuae si ills Uxores poscerentur. Proci enim minore odio digni habedi sunt.minusque alienas domos dedecore .iniuriaque assiciunt. Nam adulteri maximam hominum inuidiam cotrahunt.& no modo eos quos iniuria lacessunt, in se ultores prouocant,verum malitos pene omnes qui eandem contumeliam atque iniuriam formidant. Persae seueri eriminu ultores ideo capitali poena in adulteros anima Luertebant.quippe qui dicerent illos sanctam ac naturalem connubii amiscitiam perimere. Hinc Troie incendium.& Priameiae domus excidium, quo nihil miserabilius a poetis decantatur .Hinc etiam innumerabiles ceu des,quas passim in omnibus populis quotidie cernimus.Optime atque ele Helena. ganter pinxit Helena 'usi x sed arroganter ac temere inscripstinon turupe fuisse Graecos ae Troianos diuturnum bellum,& dissiimos laboresidet pertulisse

Socrates obuuelato capite turpia fugie bat.

Aristippi di,

istum.

Adulte i. Persae adulteria odio habebant.

215쪽

CLXXIII TITVLVS UNECIMUS.

pertulisse pro tali coniuge, cuius facies coelestes deas aequaret. m Nullum odium ciues duriore animaduersione vici lcuntur quam illud quod pro stupris adulterisque foeminaru contrahitur.id quidem nulla obliuione unquaria aboleri potest.Testes mihi sunt locrenses quos primos inu Locrenses. ter Italos Zaleuco Pythagorico eorum conciue auctore legibus scriptis Z aleucus. usos Graeci scriptores referunt.Hi Dionysium Tyrannum a Syracusanis Dionysii ty, eiectum grato hospitio acceperunt.ille ingenii sui immanitate in eos etia ranii manitas exercuit sed hanc praeter caeteras omnes iniquo animo pertulerunt. Nam in locrenses.sormae pulchritudine praestin tes eminas conuiuium simulans in unum cogebat locum easque nudari compulsas inter se,vel pila ludere iubebat, vel e sublimi loco iactas columbas integris alis arripere, Vel missa ultro estroque sandalia tollere.& rursus in alias mittere praemiaque stituebat celenus imprudentiusque id agentibus sed quum iterum a factiosis ac turbuleutis quibusdam ciuibus insiculorum Tyrannidem reuocaretur male dissie Locresium imulatum odium locrenses euomuerunt. sisque ad unum usque militi, Dionysi i Wαbus omnibus quos praesidio Urbis Dionysius reliquerat. excussoque omni rani familia seruitutis iugo pristinam libertatem suam Vindicauerunt. Uxore quoq; ac durissima VIα liberos illius in carcerem coniectos nullo auro, nullisque pollicitationi α tio. s. conditionibusve redimi permiserunt: sed duram obsidionem passi agrum omnem,& opulentas pecore ac frugibus Uillas diripi permiserunt.&domicilia tectaq; omnia subiectis flammis incendi .deinde odium quod . in patre contraxerant in miseras illius filias exercuerunt, quas passim ad pisbis libidinem exposuerunt:deinde omnes pyre coniectas igne cremauuerunt cum matre etiam ,& paruulis fili is duobus. Ossa quoq; in puluerem totusa ne ad sepulturam deposcerentur in mare demerserunt.Vlti turpitudinis dedecus perpetuo ac memorabili crudelitatis exemplo.

Sed iam concludendum erit principis amores absque libidine si fieri

potest esse oportere:& sine alicuius iniuria soloque aspectu Venustatis ac forms delectari nullis cupiditatis illecebris excitari. nulloque ardore torα reri. Cupiditas enim cupiditate accenditur.quae nisi per continentiam suaperetur,nunquam sedatur,sed latius serpens in insaniam furoremque conruertitur. Haec est illa sitis quae bibendo magis magisq; incendit. Illuc enim Graecum illud prouerbium spectat,quo dicitur. SI aqua fauces exiccat, quid iam optare oportet λω Continens igitur sit princeps nihilque eorporeis voluptatibus illectus Proverbium.

Praeter rationem agat aegitimo connubio colentus sit cuius fide atque ami Priceps quλ' citia nulla maior nullaque iucudior inter mortales esse cernitur: sitque per ut esse debeti assinitatem potentior quum sui similem Uxorem ducit,nec posteritatem suam materni genetis nota obscuriore reddit. Filii quoque integri,fratres non dimidii erunt. quum ex utroque parente germani fuerint: iucunditas Vero illa quae ex solo oculorum sensu manat nihil turpitudinis habet. sed dulci contemplationis pabulo animum perfundit.& virtutes potius studio hominum excitat,quam Uoluptate enervet. Hinc ars ipsa quae perfecte naturς imitatrix habetur. pictura inuenit ut formς specie sine iniuria ac prosbro delectaremur,&qusante oculos semper habere no possumus,per imaginis similitudinem aspiceremus.

in Cypron insulam opulentissima Veneri dicatam esse poets fabulatur, Cypror.

p iij dicuntque

216쪽

Pygmalion.

CLXXIIII. LIBRI Q U ARTI

dicuntque deam e mati illuc emersissem paphias mulieres prae maxima decoris ac pulchritudinis specie eidem comites faciunt. Hanc insulam pristis seculis inuasit Pygmalion Cylicum princeps,Vir sane virtute Sc aes mi praestantia excellens ac rebus etiam gestis non obscurus. Hic quum ciuiliter modesteque imperaret, libidinein, lasciuiamque mulierum neuestiquam cohibere poterat.Omnibus pene hominibus potestatem sui cor, poris vulgo permittebant.Utque Veneri se dicatas esse profiterentur. idcit, eo vir animi peregregii vitam coeli rufi ducere instituit, sed ne omnino amoris expers es Iet Utque amoliretur a se omnes qui ei rem Uxoriam sistaderent ex candido ebore muliebrem imaginem venustate praecellentem clarissimi artificis manibus clam sibi fieri curauitu eam pulcherrime ac splendide ornatam in intimis edium penetralibus,acsi Regina esset clam omnibus collocauit. Cives cuncti putabant eum illam in delitiis habere. vel eius esse coniugem.Ut que vim intuentibus esse Uideretur. Pygmalion autem ex sola contemplatione honestos amores meditabatur,contentus simulachri specie, ne lasciuis illis mulieribus compelleretur congredi. vel sexum foeminarum odisse videretur. Quoquidem exemplo doce: mur fictos etiam amores sola cogitatione sine cupiditatis illecebris & si, ne aliqua turpitudine iuuenum animis eblanditi posse,& eos ab omni tur Numa Pom* pitudine vindicare . Simile commentum fuisse arbitrandum est Nuis pilius, mae Pompilii, qui quum coelibem vitam agere instituisset.&ab re ux Egeria nymς ria abhorreret, finxit se diuinum meruisse connubium, & Egetiae nymuphδ, phae commisceti.

- DE AFFECTU DE SYDERII. ET

verbi ipsius significatione.

TITULUS DUODECIMUS.

pes.

E SYDERIVM Stoici amoris comite faciunt dicuntque illud esse immoderatam quandam cupiditatem rei assectatς. unde vetus illa sentetia orta est. Acceleratio desederanti pro mora habetur. Cicero autem desederium dicit esse libidinem eius videndi ui nondum adsit. Hinc querulae illae Iamentationes

enelopes quae exemplo Homeri inducuntur a poetis,& toties reuoluta, retextat tela spatiosam vino

Sapho.ctem falleret' procorum improbitatem a se amoliretur. Hac animi perturbatione concita Sapho quum absentis phaonis de sysderium Ulterius ferre nequiret, eκ praerupto scopulo mittit se praecipistem.& cupidineis pennis sustineri poscit. Hic affectus summae leuitatis ac vecordiae molliores animos inbecillioresque mentes invadit ac frans t.Vnde senex ille apud Terentium qui prae filii desederio seipsum p nitidum in agro se nimium exerceret,obiurganti vicino respondit. decresui tantisper me minus iniuris meo gnato sacere,dum fiam miser quasi pis desederio non liceret ei voluptate ulla fici,sed labore atque erumna desy*derium suum leniret.

m Mulieres

217쪽

ΤITVLVS DUODECIMUS. CLXXV.

Mulieres quidem se destitutas, desertasque esse moerent,donec eos quos des, derant,charosque habent.Viderint. Atqui illos. dum absunt,perditos aut mortuos semper putantillinc ortus est sermo ille, quem plaerunque historici usurpare solent. Ut de syderatos intereptos,deperditosve di. cant. Hic desederii affectus desederata omnia longe pluris facit.quam se ciebat quum illis fruebatur. BONA enim nostra tunc chariora nobis fieri videnrur quum deficiunt,vel quum illis caremus. Plerique enim hoc ingenio sumus.ut non ante bona nostra dignoscamus,qua ea funditus amit, ramus.ut est inveteri sententia. VIVA quidem suaviora esse videntur tuum iam exhausta pocula nos deserunt,ET serotini fructus iucundiores uioresque sunt quem precoces. Homerus caecus fuit Ut Cicero testatur.& ipsemet in hymno ad Apo Homer' cses linem cecinit fideleque de seipso perhibet testimonium. Tunc omnes eu tace. tus qm neglectui habebant nec patriam aliquam inuenire poterat que eum alere li.U.ad fine. vellet. quum vero diem obiit, charior ex desederio factus est. Etenim civ Ex aulo gelu uitates complures,ac populi excellentissimi de illius origine decernunt. lioca. xi .li .iii Colophonii ciuem suum illum esse dicunr. Chii suum indicant, Salami noct.ani. nil repetunt, Smyrnei tanquam deo eidem delubrum intra moenia dedi, Homeri paucant. Argivi, Ithacense .6c Athenienses.ut suum sibi deposcunt. Et ilia, tria Videampsodias eiusdem diligenter perquisitas colaunt, quas canente auctore de, chii sit lege spexerant, moeretque ingenium illud tunc defecisse,quum illas conderet, du .ex Io. hoαiaque etiam instaurari si fieri posset vehementer desederarent. metu non exis Eiusmodi desyderium in minoribus etiam artibus contingit. Inchoaes chio ortu muluerat Apelles alteram Venerem, superaturus illam quam Chois prius se ii defendunt. cerat,Verum quum partem operis.faciem quidem,ac pectus perfecisset. re Veneris imaαlictis imperfectis aliis lineametis immatura morte decessit. Atqui id opus go Apellis de inchoatum maiorem admirationem reliquit. quam illud.quod ante perse sydera mors cerat. Nulli enim artifiees unquam inuenti sunt,qui ad praescripta Apelu cohibuit, Iis cogitationem operi succederent. Proinde omnes hominea manus illas desederabant,quae dum deam pingerent,petierant. Nonnunquam etiam imperfects tabulis maiorem artificibus famam

praedesyderio praebuere quam perfect vi inchoati tindaridae nichema, 'ez U' 'cho imperfecta Medea timomacho.&antedicta venus Apelli. Nam eo, i xψ Pqk

mendationem maxime allicit.& desydetium plurimum auget, quum coae μ' 'gitamus illos tunc defecisse quum opera illa perseerent nec inueniri posisse amplius,qui eadem ad praescripta lineamenta consummaret. sed ad propositum ordinem redeo. Desuderium in Poetae desederium pro moerore ac fletu saepenumero ponunt, ut est

illud Horatii quum Virgilium consolatur miserabiliter flentem PromQx xYiiii.li. ite Quintilii.

uis de*derio sit pudor, aut modus Tam chati capitis percipe lugubres

Cantus mel pomene.

Atticus quoque apud Ciceronem de*derare pro lugere.ae deflere pod Cicero. suit,his verbis. dixeram principio de re publica .ut sileremus. Nam si isto modo volumus singulas res desyderare,non modo querendi, sed ne lugen , di quidem finem reperiemus.

218쪽

CLXXXI. LIBRI TERTI VS DECIMUS.

Vacabit hac perturbatione Vir fortis qualem principem hunc nostrum es e volumus quem ad omnem fortunam aequo animo tolerandam, per EXPIi .c.bii- fetendamque instituimus. Minorem tamen assectu esse desederii ac moen Vii' rotis quam subiti gaudii .insperataeque laetitiae hoc exemplo Romani vo Gaudi0 dψὴς tete, probarunt. Nuntiata enim cannensi clade duae matres, quum inter matres obiςxς ilio, filiorum caedem audiuissent, miserabiliter fleuerunt Verum quum illi insperato comparuissent immoderata laetitia matres filios complexaestes vitae spiritum emiserunt. 8c quod desyderium facere nequiuit gaudiueffecit. Et haec satis ad primu genus eoru ,qus bonoru opinione perturbati

g DE LAETITIAE GESTIENTIS, SEU

voluptatis, immoderatrie istitis affectu.

TITULUS DECIMVSTERTI US.

Lstitia gesties

Cicero iusic ut . quest. lib.

iiii.

Voluptas. A. GeIius . xxvii. lib. ii.

L Τ E R V Μ genus eorum que ex opinione Boni

animum perturbant laetitia gestiens a Cicerone dicitur. quam etiam Uoluptatem licet appellare. Stoici voluptatem dicunt este sublationem quandam aniumi sine ratione, opinantis se magno aliquo frui. Lstistia autem erit optima recens alicuius prssentis boni. in quo efferri rectu esse videatur.vel ut Aulus Gellius ait istitia est exultatio quedam animi gaudio en

Gaudere deucet, istari non

docet. Gestire.

Chilo. Cicero in catone maiore. Aristo. li. X. ethi. ca. iii. adfi. Voluptatis

due species. Crantoris quadriviumsferuentiore euentu rerum expetitarum. Hanc alienam esse a sapiente Ciucero ait cui licere dicit ut gaudeat.non autem ut letetur,quando gaudere sit animo placide,constanterque moueri cum ratione. istari autem sine ratio ne εἰ intemperanter. Addit etiam gestum letitiae Cicero vi Ieuitatis assidiuctum magis exprimat. Est enim gestire sensum corporis gestu indicare. quod magis mutorum animalium est.quam hominum. Unde constat tranationem hanc a pecudibus ad homines fictam esse. Nimia qusdam letitia ut modo dixi hominem subito strangulat.Quod Chilonis Lacedymonii exemplo ostenditur,qui pisis obiit amplexatus situm, qui in Olympiaco certamine.coronatus fuerat. defunctus creditur ex immodica laetitia, Asenii imbecillitate. γω Uoluptatem tacero aduersam rationi ex Stoicorum sententia semper secit. unde in libris suis Dequenter inducit virtutem cum voluptate pugnatem. Definitionem eius mitioribus aliquantum verbis ponit quam Stoiuei. dicit enim in libro secundo de finibus bonorum,& malorum eiusmodi verba. Voluptas est per quam sensus accipiens mouetur 3c iucunditate quada perfunditur. Et rursus paulopost ait. voluptas est iucudus ines' in sese. Aristoteles autem duas voluptatis species facit Unam fieri dicit ex rebus honestis,alteram autem ex turpibuς. nec fieri posse ait ut quispiam iustitvoluptatem accipiat nisi iustus sit. Crantor vero Solensis . cui sextusempericus adstipulator accedit, dicit primos actionum nostrarum locos virtuti dandos esse.Secundos bons valitudini, Tertios honesis voluptati Quartos autem diui liis.

in Latini,qui castigate Iocuti suntassectum illum in rebus honestis, qui

219쪽

aliquid eum ratione optat Voluntat em appellant,UOIuptatem autem a rautione semotam intelligunt. proinde eam in rebus turpibus latum accipi ut. Voluptatia nomen apud Grscos nihil turpidinis prς se ferre videtur. dici tur enim , cuius origo a dulcedine ac iucunditate trahitur. Idcirco ab illis in utraque significarione accipitur. minus igitur admirandum est graecos philosophos eam in turpibus,quam etiam in rebus honestis voluptatis nomen usurpasse. Latini nomen illud nobis magis suspectium reddunt si veta est veterum quorumdam grammaticorum expositio. dicunt enim voluptatem dici a veneris ministra,quae Volupe siue volupta dicebatur. γω Peripateticam illam iucunditatem regibus, principibusque permittesdam esse duco. nihil enim turpidinis in se habet, ratione quidem ducitur. Et frui rebus honestis omnibus licet. Illa vero omnino exhorrenda est. quam Plato malorum omnium pabulum esse dicit. Optimam squidem indolem perimit, Uirtutem animi corporisque frangit.atque enervat ingenium habefacit. cosilium eripit.& honesta omnia obscuriora reddit. Campanae Voluptates longe magis Annibali quam in uiae alpes, hostium .exeruci tu ,3c ciuium suorum simultates obfuerunt. Huic laetitis seu voluptati comites accedunt malevolentia.delectatio.oblectatio.insultatio .lactatio. effusio.& ambitio.de singulis igitur nunc singillatim deo beneuolente tridicitur 'ractabimus.

D DE MALEVOLENTIAM TITULUS DECIM USQUARTUS.

esse iucudum motu quo sensus hiant. Iuptas malorum pabulufugi eda Voluptates ca

panae.

RIMA huius voluptatis. seu laetitiae gestientis

species est malevolentia, quae semper alieno malo laetatur. Cernimus enim in quibusdam hominibus quandam naturae prauitatem.Vt duri semper torui. Malevoletia immites.in fis xibiles.inexorabilesque esse videanitur Nunquam alieno bono gaudeant. Atqui male omnibus esse cupiant. Neminem squo animo fer re possint. Et potius eorum quos ignorat si Vnqua fuerint laudes audiunt,quam eorum a quibus plu*mnis beneficiis quotidie afficiuntur. Eiusmodi via Ma Ieuols.

niensis. C - - rimis uenetici squ-ri fuerunt inprimis Diogeneae ν ni euae. Pyrrho philosophus, Heraclitus Physicus.&Timon Atheniensis,qui in odium uniuersi generis humani

nati esse videntur.

Martius. qui deinde ob quςsitam victoliam Coriolanus dictus est nutilo mansuetudinis studio. nulla facilitatem hominum consuetudine Uersia muliis erat aduersus nemini in concione aut eommuni alloquio cedebat.durus erat semper ac pertinax. Et multitudinem omne odio harbere videbatur. Sic quanquam fortitudine &iustitia pollebat. tame tepes Coriol ΠM am tulit praelatis ei competitotibus genere. ae virtute longe inferioribus. am tamen mitius ferre debuit nec tam crudeliter in patriam spuire. V M.L Aenim causa esse potest . qua quispia iure optimo possit patriae iuccensere.Odium ciuium sua culpa contraxerat,quum multitudine nullo

obsequio

220쪽

CLXXVIII. LIBRI QUARTI

obsequio mesceret,nullis blanditiis deliniret,sed eam fastu, ae pertinaeia aspernaretur quae saepius facillitate gratia ac precibus flectitur.qua distia. odio.atque minis. CO GIT A RE enim debebat non tame eos amestititudine praeferri qui genere.ac Uirtute excellunt. qua negligi eos, qui nec populu rogandu,nec multitudinem mulcenda. colendaque esse censent. Phocio Athe CPhocion Atheniensis nihil etiam in omni vita popularis gratiae causa mensis. dixit Unquam aut fecit, & saepenumero plaebi acerrime, ac contumeliose aduersatus est. proinde minime admirandum est,si eam aliquando infesta habuit nullis etiam facilitatis studiis ad rem publicam accessit. L. crassius CL. crassus Crassi illius auus . qui quum filio ,εc omni exercitu a Parthis ἔγχαστω trucidatus fuit,quem semel cisisse in omni eius inta Cicero testatus est. Iudictibus enim alienas gaudebat,inexorabilis,durus, pervicax, crudelisque ala modum erat,& sola tristitia ac seueritate populatis.. Cice .de finis Catonem increpabat Cicero.iniquum esse dicebat ciuem Unu repugnabus bo εἰ ma I. re his rebus.quas Universus populus haluisset. proinde cedendum tempori Ii. v. adfi. Sc esse monebat. NO N enim rebus tempora sed res temporibus deserui Pli. m. ix. li. Vt Dionysius Halicarnasseus ait. INS A NI quidem hominis est perti vii. que nunα naciter populo insistere,& vltro se periculis obiectare. qua risisse di is Accusant etia historici catonem AE Scipionem quod post Pharsalicarnot. γω Uictoriam celari cedere noluerint quodque reparato bello tot viros in Lia Cato. bya.3c in Hispania perdiderintaine spe aliqua reparandς rei publicae, quuPertinacia cau multo satius fuisset illos ad meliora tepora reseruare.sine pertinacia enim icti, 8c Scipio bene consulendum reipu. fuit etiam in aduersa fortuna. nis minoris. Laudant omnes maiorem Aphtieanum .qui emulis suis cedere maluit Scipio aphris 3c perpetuum exilium ultro subire.quam pertinacia, Sc colluctatione sua canus maior. ciuitatem labefactare. TEMPORI enim cedere.& necessitati parerem semper sapientia viri esse habitum eicero ad Marcellum scribit. huiusm Pertinacia fodi di pertinaciam execratur Plato.& eam comitem solitudinis esse assirmat, litudis comes ut qui arbitraretur hominum societatem comiter.iucudeque esse colenda dc non semper contra multitudinem obluctandum. C. Caesar cognomento caligula pertinax nimis. & inexorabilis filii, &malevolentia quadam ac malignitate aduersus omne genus hominu gra Caligula vin sabatur. Is vultum natura toruum. tetrum .atque horridu de industria etiatu composito esserebatullum ad spectaculum eomponens in omnium hominum formi

toruus. dinem ac terrorem. Timeri enim volebat non autem amari.

Eiusmodi igitur malevolentiam austeritatem principes omnes caue Biantis sentes te debet. Uera quidem est Biatis sententia. 8c pro oraculo habeda, νὴ printi . a cipi praecipit,vi omnibus ciuibus placete studeat adque multum gratis parere ait. Contra autem fastum.& superbiam. odium .inuidiamque contrahe Antigoni sal re. Sapienter Antigonus rex dicere solebat beneuolentia sibi videri optia Pieter dictu. mum regni fundamentum .verissimumque rei si omnium prodium. IDecet siquidem principem ideo malaetum esse vi dicere solebat Chilo Lacedaemonius, ut hi, cum quibus versatur non tamen eius saeuitiam Chilo. metuant formidentve, quam seueritatem Uereantur.atque observent.

Sed si natura durior.austeriorve esset arte. 8e industria mitior fiat exemSςnori . plo Sertorii. qui quum inunio suo morosior. violentiorque esset facio Iem placidamque in rebus agendis,arte. ct industria se exhibebat. Asse . Min

SEARCH

MENU NAVIGATION