장음표시 사용
221쪽
TITULUS DECIM US INTUS. CLXXIX.
ebim animi pro tempore simulans atque dissimulans Qui saepe eommi, inlitonibus suis dicere solebat, STUDIOSAM sedulitate omnia vin Sertorii dictucere. Et opportunitatem optimum esse auxilium eorum, qui illam sume, te sciunt. qui autem intempestiue agunt,vel occasionem amittunt raro vore compotes esse possunt. quandoquidem se fortunae omnino permittunt, Marii dictu quo nihil amentius fieri possit,ut Marius senex ille peritissimus impera, tor dicere solebat. Conestaedum igitur erit angum animi esse alieno malo laetari,ω prae . . Ieipue quum nemo possit sortunam suam inconsilio habete. Cernimus naque nonnullos alienis calamitatibus laetati. εc miseris quibusque illudere, qui secundis rebus suis nimium exultant.& praesenti Delicitati nimiu ereridunt. Atqui paulopost versa fortunae rota ut dicitur in m/ηima id mi Nesei, quid tale, incidunt.& qui alios cotemnebant ludibrio quam primum Riiii secti situ, Vespes sunt. Opportune Varro satyram illa suam inscripsit nescis quid serus ves Vita .
per vehat. 3c haec satis de malevolentia illa, quae alieno malo laetatur. Nuc autem ad aliquas species pergamus.
TITULUS DECIMUS ARTUS. Delectatis
EQUIT UR delectatio illa qus per aurium senα stul quot. lib.
sum in animum nostrum obrepit,& eu nimia quada iiii. iucunditate perfundit.Hanc stoici dicunt esse volueptatem quanda suauitate auditus animum delini etitem.quae quidem utiliter nisi deprauetur, a natura Omnibus pene animalibus data esse videtur ad anismos permulcedos. sc ad vitae incommoda tolerada. laboresque facilius subeundos. Per hanc siquidem. luctum ac lachryma labstergimus.dolorum laborumque aliquantulu obliuiscimur Tabesceremus enim de sydeno .ac moerore nisi diuturnitate temaporis. dolor ille delectatione aliqua minueretur,ac molliretur. Etenim ut homines omittam.qui cantu tibiis.fidibus.carmine. atque omni musica ratione delectantur 3c mirifica quadam suauitate perfunduntur, nonne aues ipsae concentu.& dulci vocum varietate seipsas quasi enu Aues ea tu deeriunt.& nos omnes incredibili quadam delectatione permulcent quibus mulcentur. benigna omnium parens natura omnes Musices modos, omnemque baramoniam diuinitus tribuisse videtur: 'Lusciniam quis non admiratur S prs Luscinia. cipue quum cernimus tantam vocem in tam paruo. atque exiguo corpusi Ex pli. e. x culo.tam suaue , tamque pertinacem spiritum tam vitiam .iamque modu Ui.lsbri.x. Iaram concinentiam .ut non querela .aut garrulitas prae desederio aut amore ut poetae opinantur sed ducta ad numerum harmonia esse videatur. Doctissimi veterea putauerunt Lusci nia perfecte musices scientia non Balum natura,sed etiam disciplina quadam habere ut altera alteram doceat. Pli. c.xxix.li. quod & Plinius noster affirmat. 3ζ Thusci aruspices dictitarunt. cuius ean X. tum efficacissimam auspicii prognosticique vim habere dicebant. Eam etiam
222쪽
Acredula tu, etiam Acredulam appellabant.Hinc est versus ille Ciceronis. scinia Et matutinos exercet Acredula cantus. Luseinia i ste Futuri prestiam hanc avem esse, vel ex hoc Graeci Augures putauerunt sichori liantis quod in Stesicori ore in cunis iacentis suauiter cecinit. Id quidem auspicia ore cecinit. presagiuit laetentem illum infantem poetam prsclarum futurum esse. Sunt etiam aliaraues cantu prser esteras commendabiles,de quibus dicere supersedeo inter quas filii alauda cantu,&auspicio adeo romanis Da Alauda. ta .ut uni legioni nomen dare meruerit. qur Alauda dicta est,ut Cicero in Antonium testatur,sed de catu satis in superioribus diximus. ubi de regia mustea disseruimus. Elde delectatione. ubi etiam de adulatoribus assentatoribusque tractauimus. Proinde concludendum est aures principis de, Iectationem accipere debere rerum honestarum. NAM qui turpia libeti' animo audit,is se turpem esse manifeste arguit.
OBLECTATIONE TITVLVS DECIMUS SEXTUS.
Oblectatio. Sardanapalus Strabo geos gra. lib. iiiii. Chetitus.
Fsst. lib. iii. E LECTATIONEM comitatur oblectitio,
quam Iatius per omnes sensus sulam esse arbitratur. Oblectationem enim Stoici esse dicunt inductione. inclinationemque quandam animi ad voluptate leu niter emollietem. haec nisi rationis habenis cohibeatur facile hominem ignavum,ac stupidum reddit Ic cogitatione solius voluptatis delinitu. Est enim mollities quaedam. quam in Scytharu regibus fuisse Aristoteles arbitratur, qui ait eos gentili quadam consuetudine quasi effoemia natos ab omni virilitate secessisse. Eiusmodi fuisse scribunt Sardanapalum ultimum Assyriorum rege, que Arbactus medorum pisseetiis compulit. Ut se ac diuitias suas pyrs impositas incendio dederet indignatus ille,quod eum, cui tot milia hominu Parerent,purpuram nentem inter scortoru greges inuenisset. hie oblect tione assidua adeo animum perfuderat ut ne puncto quidem teporis v luptatis sensu carere posset. Hic vivus sibi sepulchru costituit in Anchia, Ia urbe. Et litetis Assyriis inscribi fecit ut citrabo refert.testemque Cheritum poetam inducit. Sardanapalus Anacyndaraxu filius anchialam, α Thaisum una die condidit. E U E,bibe, lude.&c.
Quum te mortalem noris praesentibus exple Delitiis animum .post mortem nulla Uoluptas. Namque ego sum puluis.qui nuper tanta tenebam. Haec habeo quae edi,quaeque exaturata libido Hausit.at illa manent multa,& praeclara relicta. Hoc sapiens vitae mortalibus est documentum.
In has literas ut ait Gerro quum aliquando incidisset Atistoteles substi ut p/rtemque primam Epitaphiiquum legisset.ait.Ecquid aliud in bovis non in regis sepulchro scripsisset deinde quum posteriores versus legerς risit, dixitqueaticea se mortuum habere dicit, quae ne vivus quidem iri
223쪽
' λ poscere nisi eam quam comperissenta regibus veniam nurui, tim pyimi pς 1petrasse. Ileda est igitur hare oblectatio exanimis nostiis anat enim M'ς - --b ψη ςt dinς,qua: nisi radicitus euellatur,hominem tandε in itis. Nupti arsi veniam,Vecordiamve rapit. 'μ nia impetrati
'Od INSULTAT 1orusia rix nata. TITULUS DECIMUS SEPTIMUS VIC SPECIEI PROXIMA EST
insultatio quae est gestiens quaeda laetitia ex alienis imalisi ut ait Cicero: haec praese fert nimiam atque Hector intolentem laetitiam quandam. Satis est enim hoes Achilles.
a item Uincere. Uicto autem insultare aut illudere ab h Vm-nit)te alienum est. Hectore interemit 'chiil id virtuti ac laudi eius accessit. sed quum tu cadauer circum moenia quadrigis raptauit. vi, Sylla
Marii ead, ,- - - ις' '. o' '' M' ς ζxuta in fluuium mergi tuissent, ut de Iul.caesari idem,si h P ' η'ς H Qxiens se cremari testamento cauit. ne Ex plutar. iri ut etiam in alii λ p*tςxetur; sed longe praeclarius vita pompeii
φης eptus est: sed multitudine eorum, qui adnatabat re ῖ', . . dςmς se periit.& hoc pacto 'permissat proditionis pree Pt Iemaeus. nimis obtem Uarius a ti. perat pessimorum satellitum eonsiliis. mulis suis ina 'q*ς Hlς 'nder sicuti belloterribi Iis, se parta victolia cle teremptus. mper extitit. nainquum vidisset Darium a propriis semii,
m tim λ -- . . ' ς M/xcelli fortissimi hostis eadauer spi didὰ binatum cremari iussit,& reliquiis in argetea urna positis auream eo namq imposuit,
224쪽
Ahi tu, imposuit curλuitque,ut ad filium mitterentur. o Antonius Bruti.quem vicerat,3c ad mortem compulerat radauer puri xi ολψς uieo paludamento suo inuolui iussit.& illius cineres romam ad Seruilia eius matrem.& ad uxorem Portiam perferri iussit. Huius etiam virtutis non expers fuit Agesilaus rex .nam sicut in bello acerrimus pugnator extitit sic post victoriam mitissmus fuit . hi omnes dum ab hac animi pertur, batione abfuerunt .laudi fortitudinis.clementis gloriam addiderunt, de perpetuam famam longe amplius accumulauerunt.
CDE IACTATIONE, SEU IACTANTIA TITULUS DECIMUS OCTAVUS.
qusst. lib. iiii. ST DEINDE alia specte, hute non dissimilis
que iactatio dicitur, et est istitia gestiens ut ait Cicero se insolentius efferens. hscetiam aliena est a saapientibus.& illustribus viris. reddit enim eos no modo tumidos.& inflatos, Verum etia omnibus ridicustos. Qui enim seipsum iactat Sc gesta sua laudat, ataque admiratur, similis militi glorioso esse videtur. qui cum irrisione omnium auditur.G LO RIA se
orma non reste iudicant. Gice .li. V.
ruscul. qusst. Suum cuique n poetica pul
qui debet recte facta quemadmodum Vmbra corpus,non autem appeti. qui enim gloriam appetit.umbram. ac nebulam raptare videtur, Qui vero prsclara facinora sua laudibus effert, non animi Virtute ea egisse videtur, sed assectat&gloris auiditate: nec ea prςdicare, quia secerit, sed feci Ase, ut prpdicaret. Quinetiam quod magnificum alio referente ess et, Vanescit, ac gloriosum fit reserente eo. qui egit. Liuidiores illi, qui benefacta destruere nequeunt iactantiam insimulant, lacessuntque eum. qui de se loquitur. Et sc minora fiunt,qus prsclara , ac splendida ex aliorum laude extitissent. Nimis seipsum amat qui de seipso prsdicat. Aliorum laudem expect et . qui honeste ae splendide egit. N A M viratus ipsa sola conscientia recte factorum contenta est. Qua etiam in re cauendum erit,ne nostra nimium nosipsos delectent. Ad hane sententiam notum illud dicitur. Amatores de forma iudicare non possunt. Qua in re nonnulli poetarum carpuntur quid sua nimis laudent. Cicero hoc a Srmat ,quum ait. nemo unquam poeta neque orator fuit,qui quenm quam meliorem quam seipsum arbitraretur, sic etiam & praeclari quid artifices factitarunt.
I AC TANTIOR aliquando habitus est Busis.& precipue in
ea tabula.qua Athletam pinxit,opus adeo consummatum . Ut admiratio*ni omnibus esset. sed nimium sibiipsi placuis Ie visus est artifex, quum versum illum subscripsit. quo significauit inuisurum potius aliquem piractorem.quam imitaturum. de oratoribus. 8c poetis sentire videtur Cice ro quum dixit Uidendum esse ne verecundiores nobis sint prscones Gimnicorum ludoru qui quum cstetis coronas imposuerunt Victoribus, eorsia Suet nomina magna voce pronuntiauerunt, quum ipsi ante ludorum misissionem
225쪽
sionem etiam corona donentur, alium praeconem adhibent ne sua voce seipsi victores esse praedicent. 'Sumnis Levi tatis.&pusilli etiam ingenii est a secundo rem successis Metellus seipsum extollere quasi fortunam in consilio habuerit, certusque si eam Sertorius. nunquam in posterum aduersam fore. Quata iactantia in Sertorium Usus est Metellus.Paululum quippiam in pugna aliquado superior,ita glotiabudus exultauit.Ut imperatore se appellari permiserit,& serta capiti suo iniuposuerit conuiuia in veste triumphali celebrauerit,ac victoriae deae Troephea erexerit. Quibus ex rebus irrisioni omnibus erat Metellus quu nubia ex parte Sertorio,nec virtute, nec rebus gestis conferri posset. Pompeius magni Pompeii filius iactantior etiam habitus est. Nam Pgdiei' iunior quu bis Una aestate in re nautica superior emicuisset se Neptuni filiu nu: neptuni filiueupari voluit:& imperatorium paludamentum ex purpureo colore in cata se iactabat. ruleum mutauit quali deum illum amiciri fabulantur. οὐ Cato senior ab smulis suis iactantiae etia notatus est. Et praecipue quu Catonis m ausus fuerit palam dicere longe maiora Catoni populum romanum quam loris iactatia. Catonem populo romano debere.Insectabantur etiam .& ex eius scriptis illum incessebant. dixerat enim in quadam oratione seipsum laudare non minus turpe esse quam Uitupera re. Qua in re verum esse ostenditur. quod Cicero aitDifficile esse in longa oratione non aliquado aliquid ita dicere ut sibi ipse orator non conueniat. Didimo viro doctissimo quandoque accidisse compertum est, ut quu Notadu ex historiae cuida illuderet,& ei ta qua Vanae repugnaret ipsius proferretur li* plum. ber qui ea ad eandem sententiam cotinebat. Proinde mcnemur,ut indice do,aescribendo cautiores simus,ne nostro argumento vincamur.
D DE EFFUSIONE SEU PRODIGALITATE TITULUS DECIMUS NONUS.
VI TVR nune alia perturbationis species, Prodigalitat.
quae ακολάσια a Grscis,a nostris aute effusio dicitur. μhanc dissolutione. emissioneque virtutis esse Stoici definiui. haec sumptuosa oia appetit, delitiis profluit libidine insultat nihil ratione metitur, aliena cupit. sua profundit cupiditatibus ardet pudorem ac pudies vitariam respuit,diuina .humanaque commiscet,nulla inque moderationis habena cohibetur. Eiusmodi vi
- . x xΠδm, Antonium & Verrem fuisse testatur. CH A N C nimiam licentiam Graeci scriptores in Alcibiade fuisse mei
morant eamque Viri Tyrannidem assectantis indicium esse ciues Atheαnientes opinabantur. Unde Aristophanes poeta palam in eum exclamastat.Leonem in re publica non esse alendum. Atqui si alatur illius libidinitore seruiendum . Poem tales viros discinctos appellant quasi solutos. Se incompositos. Hinc illud Persit. No pudet ad morte discincti vivere nactaemoc tractum est a veneris zona quae cestos dicitur.qua discincta eompellebat in turpes amores quosque volebat. Homerus scribit hae zona compulitum Iouem fuisse in amorem Iunonis sororis suae. quam deinde uxorem
Alcibiades Leo i ciuitate non est aledus
226쪽
EIpenora Hysses. F. Gurgeβ. duxit. hunc imitatus Martialis ait. Sume Citheriaco medicatum nectare ceston Ussit amatorem battheus iste Iovem. Remast apud nos hoc verbum ut incesti dicerentur, qui consanguineas affinesve corrumperent. Et incestae nuptiae . qus cum illis contrahuntur, qui agnatione aut cognatione necessarii inter se sunt. Hane essissionem sunt qui luxuriam appellent,& homines ea assectos
Iuxuriosos. sicut enim luxata membra,atque ossa dicimus. quae ex suis se dibus, atque articulis exturbatur, sic luxuriosos homines eos,qui a ratione,
Nihil igitur magis alienum a principe esse potest hae animi perturbatio ine. per eam siquidem dissoluitur,ac remittitur omnis virtus , quando in rebus agendis nihil pensi habeat Vt apud vetustissimos dicebatur, de qua couenienter Satyricum illud dicitur. Inguinis,aut capitis,qus sint discrimina nescit. Qua qui frangitur ab omni ratione, atque humanitate alienus dici potest. dissolutus fingitur ille Elpenor Ulyssis socius quem cum porcis gruniuisu se poetae fabulantur,quem etiam ebrium apud Circen inducit Homerus,& praecipitem per gradus scalaru prolapsum interiisse. Similis huic apud romanos habitus est Fabius ille,qui a deuorato patrimonio Gurges appel. latus fuit, et Apicius etiam qui quum opes plurimas ingurgitasset nec VIa te ius quod effunderet beret anopiam . ac durum victum metuens sibi ipsi mortem consciuit.Et de hae perturbatione satis.
- DE AMBITIONE. ATQUE AMBITU. M TITULUS UIGESIMUS.
M BITIO superioribus speciebus accedit,quam
Graeci oratores φιλοτι αν appellant, eamque dicut
esse honorum ac gloriae immodicam appetitionem, siue opinionem vehementem inheretem & penitus insitam animo,tanquam valde sit expetenda. Hanc Euripides execratur.ut pessimum in ciuitate num Testes sint apud romanos Sylla Cinna, Carbo. Μ riuS,Pompeius, Ussar,&alis complures,quoru ambitione multo plures romanorum ciuium ceciderunt, quam in propagatione
imperii totius orbis terraru. N m quu L. Sylla per ambitione venustus. faustus, elix in marmoribus scribi studet,nelandam ta bula illam suspen Sylla. dit, per ouam circiter octoginta milia hominum proscribuntur. damnanatur,trucidanturque. t capita etiam illustrium virorum Usnalia propoαnuntur,&auro argentoque licitantur. Atqui victor ille SylIa fortunae miα serorum ciuium illudetiit. Nam deferenti Lucretio caput Marii iunioris dixit, inuentam consulis irridens remigem prius esse oportuit, quam ρος
L. Lollius. bernatorem: & quum secundam proscriptionem, in qua quingenta ciuitanomina inscripta erant,rursus potuisset L. Lollius nihil sibi metuens eam inspexit
227쪽
. Catonis iuuenis emicuit. Nam quartum decimum tunc agens annum stetis audacia
quum a Sarpedone pgdagogo in sdes Syllae deduceretur,qua paru admoα Sarpedo calo
rum ad Syllam perferri Sc eos qui aderant cla misereti, nee audere quem ex v .max. piam etiam clanculum mussitare rogauit Sarpedonem, cur tam funestum Iib i. de indovirum nemo interficeret. tum respondente illo Syllam omnibus formidi leC Audi Cornelii taciti rationez,& unde oriatur,& quorsum euadat ambistio, plane intelliges. Vetus iampridem insita mortalibus potentiae cupido. quum imperii magnitudine aboleuit,erupitque. Nam rebus modicis equa Iitas facile habebatur,sed ubi subacto orbe, & emulis urbibus, regibusve eπcisis regias opes concupiscere Vacuum fuit. prima inter patre, plebem C myxi que Certamina exarsere,modo turbulenti Tribuni. modo crisule, praeua V. yib Iulia in urbe.ac foro tentameta ciuilium bellorum .mox e plaebe infima C. Manus Sc inuissimus omnium nobilium L. Sylla victam armis liberatatem in dominationem Uerterunt, post quos Cn. Pompeius eius Oza
Impatiensque loci fortuna secundi. Nec quenquam iam ferre potest Cesarve priorem, Pompeiurue parem. Audi Ciceronis sententiam quum de Caesa G.3c Pompesi ambitione
ad Atticum lcriberet.doniinatio quaesita ab utroque est, non ad actu asta& honesta ciuitas ut esset. Nec vero illae urbem reliquit quod eam tueari non pollet nee Italiam Auod ea pelleretur sed a primo cogitauit omnest maria mouere, reges sarbaros incitare, getes feras in italiam adducere exerta tus conficere maximos.Ge ius illud Syllani regni iapriudem appetitur. Et rursus in alia quadam ad eundem epistoIa ait. Quorum utrique semper patriae salus.& dignitas posterior sua dominatione, & d mesticis commodis sint. γω Sci ibunt histolici Caesari proficiscenti in hispaniam comites eastella iuxta alpes ostendisse effoetiae macilenti soli 3c paucorum atque inopum habitatorum, rogasseque per ioue.ecquid putat et ambitiosos illic esse, qui 'de principatu certarent. Quibus Caesare serio respondisse. M A L L E Mequidem illuc primus,quam romae secundus esse. Et certe si recte iudicaere Volum .miseri quodam modo habendi sunt ambitiosi homines. multi Cporis respotudini enim inseruiunt,& magistratus.quos per ambitum consequuntur,ti su abitiosum. tui tenus quas Modimentario gerunt. Titulo tenus. l. 'U I E LER. quidem Homerus rege Agamenonem Sortem Agameno de principum conquerentem inducit ad hanc ferme sententiam. Uitae nor regia sorte eo ιtre dominam multitudinem sortiti sumus, turbaeque omnino inseruire queritur.
228쪽
cogimur. QV E M fructum tandem ex tot tantisque Iabotibus assecutus est Agamenon. ut post victoriam tam difficilem. tanque longi temporis
quum ad proprios penates remeasset,ab adultero per Uxorem necaretur. Cesar ab his i Q U E Metiam victor orbis terrarum Cassar,ut potitus rerum . per proαtereptus quos ditionem ab his confoderetur,quos ab interitu liberauerat . in honoribus. seruauerat. ac gloria affecerat. scipio aphric. γω Praeclare maior Aphricanus,qui ut ambitionem fugeret Linterni mamaior Iibenti Iuli voluntarium exilium subire,quam romat ambitiose certare. & quum exilio ambiu senatus. populusque romanus subacta Chartagine vellet eum exquisitis hotionem fugit. noti bus .ac praemiis assicere Omnia recusauit asserens se equo ire cnna reliuabitiosi rei p. quis conciuibus suis Vivere velle.
perniciosi. - PERNICIOSI SVNT apud principes.& in omni Iibera es
aristides sc uitate . qui inter se ambitiosi sunt , ac de honorum cursu certant. in priuthemistocles mis enim ciuitates partibus inficiunt. Se ea plaerunque suadent,ut conα ambitiosi. tra obtrectatores loquantur, quibus vel aequitas, vel respublica ipsa grauuiter offendatur. , Certabant inter se ambitione.& odio Aristides Themistocles omnium Atheniensium ciuium .iunc praeclarissimi, & semper in contra, nas sententias nitebantur. proinde quum aliquando Senatus dimitteretur ambitio ado: rebus omnibus infectis.propter eorum altercationem, exclamauit Theu Iescet u litera a mistocles. nisi men illum in barathrum deieceritis respublica Athenienria est Virtutis sium nunquam salua esse poterit. calcar. Theophrastus ut in visis detestatur ambitionem .sic eam in adolesce Virtus lauda, tibus.qui literarum studiis indulgent laudat,putat que id gloris certamenta cresciti fomentum δε quasi calcar virtutis esse. Eierique etiam pueros putat longe ambitus. promptiores,alacrioresque, si prudenter modiceque laudetur. Nimiam taumen laudationem inutilem omnino esse arbitra tur. quippe que ex manifesta licentia illos ad vecordiam insaniamque compellat. Hoc tandem cogitare debemus ambitionem animi esse affectum nimiam quandam honoris ac gloriae appetentiam,atque auiditatem, quae si ratione comprimitur minus nocet. Sin Uero adactum perducitur, fit lonage deterior' tunc ambitus diciturAE in profusionem,prodigentiam insa
ambitus inco niamque facile collabitur ciuitatesque plutimum perturbat. Quocirca a Iem Oda. gumlatoribus ambitus grauibus poenis coerceretur. quippe qui in republieam saepe labefactare solet. TOLLI T quidem virtutis praemiuNdeαteriores semper melioribus praefert.H A E C de ambitione satis. me autem de duobus ali is generibus perturbationu,quae ex opinione mali oriuatur,deinceps in sequenti volumine dicendum erit.
FRANCISCI PATRI Gr I SENENSIS,
pentificis caietani liber quartus de regni institutione explicit.
229쪽
;, PRAEFATIO QUINTI LIBRI AD ALED
phon sum Aragonium illustrissimum fortissimumque Calabriae Ducem.
CLXXXV1Ι. OBILE PRAECEPTUM SOCRA,
ita philosophorum omnium sanctissimi illud fuit
ad Alcibiadem quum ait.Nihil expctendum in Uiuta humana esse nisi quod cum virtute & honestate coniunctum esset . ni nil enim bonum esse potest.
nisi quod honestum sit, nihilque malum nisi quod turpe. Quinetiam cum idem philosophus prouocat ad comparationem formae Critobolum adolescenu Crito I - , tutum admirandae pulahritudinis sed suspectae pudicitiae non id agit,ut at tritam senis faciem praeferat speciosissimo Ephoebo,sed ut per iocum ii,
tum a famosa consuetudine reuocet:& ad Uirtutem redigat.eique persuaαdeat fortunae ac corporis bona irrita omni ex parte ac vana esse,nisi cum
virtute atque honestate coniuncta fuerint. Eleganter quidem Musonius philosophus dixit. uum quippiam pulchrum per laborem feceris.labor Sententia ille quam primum recedit, benefactum autem perpetuo remanet. Quum Musonii. vero turpe aliquod per Voluptatem admiseris,Uoluptas illa cito abit, neu quiter quidem commissum ueutiquam recedit,sed indelebili stigmate inti haeret. Haee est felicitatis descriptio quam paucis verbis M.Tullius exu Cicero. pressit ait enim. Ex depulsione mali Sc adeptione boni vitam beatam coni equimur. Haec doctissimorum philosophorum praecepta me admonent. Ut quum iusti imperii essigiem scripturus sim .nihil praetermittam quod ad ossicium optimi atque moderati puncipis pertineat. Proinde qus depellenda sint mala queque cauenda fugiendaque sint,ex instituto ordine prius absolvemus Ut deinde quae adipiscenda, adeundaque erunt Uberiore orastione disseramus Ut quum tibi suppetant omnia quae ad dignitatem sumum i ducis pertinent,queque ad spem futuri regni spectent ea illustrium via roruni exemplis probata cernas Scaberuditissimis scriptoribus literis coemendata. Nihil superiori Aphricano deerat. quod ad inaui mi Impera, ScipioAphritoris laudem attineret. Attamen Cyri pratam nunquam e manibus G can superiore mittebat.gloriabaturque etiam se eam lectitando contriuisse ut qui sum, Cyri paedia
mopere lauaretur ex magno Rege consilia sua in rebus dubiis recognoscere,& quae strenue gesserat non carere magnorum Regum atque imperatos torum auctoritate. Constat enim sapientia non modo ex libris ae disciplianis bonarum artium quae nobis imaginem potius ac figuram quandam sespientiae prsstant,quam Veram eius speciem ac prscipuam formam,sed ex electione actu atq; habitu ipso clarissimarum actionu. Quis citharoedum illum probaret,qui tacito cordis iudicio citharisticam optime calleret, &tamen nec Voce caneret nec plectro citharam percuteret Opportune adα modum Socrates neque ad adolescentem illum taciturnum altiloquere ut Sociare
230쪽
te videam,quando eum exsormspr stanna,neque ex lineamentis eorpostis cernere se posse arbitraretur,sed ex verbis ac sermone ipso qui est in dex animi AE ad omnes actiones praeuius. Absoluamus igitur in sequenti volumine quae Vitanda,quaeque fugienda atque exigenda sunt,ut promuptiores alacrioresque simus ad ea capessenda quae adeunda ac perpetuo tesnenda erunt quaeque nos deo optimo maximo conciliant,&ad veram aeperpetuam scelicitatem perducunt.
νυ LIBER QUINTUS INCIPIT. DE REGNO ET REGIS INSTITUTIO, M
ne,de metu,& aegritudine quae animum nostrum opinione
magni alicuius mali perturbant. Metur Aegritudo. Ciee. lib.iiii. Tuscu. quςst. Met'species. Fortitudo primare sviri'
U O reliqua perturbationum genera supersunt,qus animum opinione mali perturbant, Metus scilicet,& aegritudo. Nam metus sui Cicero eκ sententia Stoicorum desinit) est opinio impendentis mali. quod intolerabile esse videatur,quem a metu quodaanimi dici putat Varro quum id quod malum casuurum putat effugit mens.& motu quodam concutiu tur corpus. Aegritudo autem est opinio recens mauIi praesentis, vel est contractio animi aduersante ratione, Ut ait Apola Iodorus. Metus has habet species.peritiam .pudorem,terrorem,timorem,pas uorem, exanimationem , conturbationem. formidinem. prima omnium Virtutum quae ad reges pertinent fortitudo habetur. Ignauia igitur , formiado.&similia quae huic opponuntur,longe a regibus principibusve aliena sunt. Omnis enim bene regendi vis in animi fortitudine ac magnitudine ponenda est,& in quadam contemptione ac despicientia rerum humanaurum q am deinde Virtutes reliquae facile comitantur. Sicut enim saxa 8e scopuli Undas retundunt ita regis animus aduersa omnia tangere debet,&semper in sua virtute persistere. Ad hanc sententiam Poetae Martem adamantina tunica indutum finigunt Ut ostendant reges atque imperatores immotae mentis esse oportere. Non tamen dicam principem aut sapientem ipsum si uspiam inuenitur, nunquam aliquo metu turbati. Hominis enim vis atque prudentia in subistis ac maestiuis periculis nequaquam sibi ipsi satis consistit sed in primo illo impetu commouetur. Neq; est quispiam tam firmi ac constantis animi quin improuisa coruscationeae tonitru aliquantulum concutiatur. Quum primum vero se colligit.tum naturae ratio & animi virtus eum firmat, εο metum omnem frangit.Causa autem intellecta ae penitus cognita docet id non esse timendum, qui autem si in metu persisteret,ignauior atque iri sbecillior esset. A Cicerone dicitur.& id quidem vere. Plus in metuendo mali esse quam in ipso illo quod timetur. Meticulos