장음표시 사용
251쪽
fecit. Et Tigranam ad deditionem. Mithridatem autem ad venenum compulit. Lucullus Uero quum audisset Pompeii aduentum . ait illum acu cedere ad simulachra .umbrasque belli expugnandas.ut saepius alias conusueuerat.qui olim Sertorii Bruti. Spartaci bellis quasi vultur alienae praeadae cadaueri Ue aduolasset. quum Crassus, Sc Metellus 3e Lepidus bella illa Crassi emuli magna virtute iam affecissent. Proinde non admirati si gloriam suam cui tio.
aemularetur.niteretur extenuare Ut de fugatis. victisque a se armeniis p6iticisqueTriumphum duceret. Aemulatus est etiam Crassus Pompeio magni cognomen. Nam quum miles quidam dirisset. dent Pompeius maugnus. Subridens & quantus ne inquit.
Est etiam nonnunquam Aemulatio eiusdem rei studium ex imitatio: Mnulatioia sne quadamae similitudine, non autem ex simultate,S in did, ut quum di suetidae.
cimus Theseum gesta Herculis aemulatum fuisse, tunc non vituperanda μest aemulatio.sed laudanda si uirtutes, bonas artes. rectasque actiones imititatur. Hac opinione ductus Cicero quum apud Caesarem pro M. Marcellli restitutione oraret. dixit illum aemulum,atque imitatorem studiorum suorum extitisti. Eiusmodi aemulatio non modo in studiis bonarum artiuper utilis est.sed etiam regibus. imperatoribusque pernecessaria. Praebet enim quasi exemplar quoddam agendae vitae, regendique imperii. Nam 'sicut Aristoteles Platonem praeceptorem suum ac veterem Aeadem iam 'nitote. pla' sibi ad imitandum proposuit.ut in medioeritate virtute poneret, et sicut 0 β.di Rip
Cicero in dicendo Demosthenem .cuius dicendi virtutes imitaretur. Et M'Vergilius Homerum .Plautus Epiearmum Siculum. Gallus Euphoriona Chalcidensem Elegiarum Poetam cuius in bucolicis meminit Vergilius sic reges.imperatores .ae duces efficere debent. ut in pace quasi virtutum aemuli Euagoram. Agesilaum Numam imitenturun bello autem Camillum. Scipionem Caesarem. Alexandrum, aut praeclaros alios quosque, Cicero quorum quidem emulatio quasi optimi exemplaris instar illos ad perdi Uirtutu exe, Lectς laudis, ac gloriae cumulum perducet, nec admirandum est sinu: plaria sibi pro Iationis nomen ambiguum esse. enim apud Grataros, unde orio ponat reges. ginem ducit, astutuni,varium Ablandum sermone significat. &-Corneliua ne dicendi facundiam. ornelius nepos in vita Pomponii Attici huius asseu pos. eius proprietatem eIeganter ostendit cuius verba ponenda esse censui. ut Pomponius res ipsa clarius intelligatur. Pomponius utebatur intime Quinto Hortensioriui his temporibus principatum eloquentie tenebat . ut intelligi non POsbet, uter eum plus diligeret, Cicero an Hortensius.& id quod erat difficillimum efficiebat.ut inter quos tants laudis esset smulatio. nulla interis cederet obtrectatio. essetque talium virorum quasi copula. Quibus ex Verbis colligimus pinulationem. quum transit in obtrectationem, facile ex veret. enesdoaea in odium. simultatem cinimicitiasque,ac certamen prolabi posse ex se iis quo deinde ad vuInera,necemque procurritur. hine illud Maronis de Misseno eolide tubicine. . Sed tum sorte eam dum personat uora concha Devius et cantu Uocat in certamina diuos . I .
Aemulus exceptum Triton si credere dignum est)Inter saxa virum sp umosa immerxerat unda.
CAE M V L AT IO nonnunquam compellit ad maiora prouocati s iij nem.
252쪽
nem .unde in fabulis scribunt poetae Marsyam Celenum ab Apolline susperatum Scythico flagello grauiter Lisse caesum, et Thamyram Odrye Marsyas. sum a musis,quas ad citharae certamen prouocauerat, non modo victum. Thamyras. sed excscatum fuisse illiusque citharam in Barulam fluuium abiectam, euque peritu sonem deinceps Barulam fuisse cognominatum, Hec emulatitio nisi rationis habenis regatur,exultat,ac liberius vagatur, 3c similitudi, Smilitudo. nem quam sequi videbatur, in simultatem conuertit: detractat officium. Simultas. laudi alterius aduersatur, detrahit, insidiatur, tunc in alium incidit af, fectum longe deteriorem, fitque obtrectatio, de qua nunc a nobis discendum venit.
DE OBTRECTATIONE TITVLVS XIII.
finit est animi aegritudo ex eo manans, quod adsit alteri quod ipse etiam habeat. hac perturbatos an mos vicissim inter se habuisse Ciceronem, & Hor, tensium multi putabant.de eloquentis enim laude emulatio quedam inter eos esse Videbatur, quando simulando.1ssimuIandoque tegebant. Atqui Ciecero illum miris effert laudibus quum dicit Hortensius memoria tanta fuit,quantam in nullo cognouisu se me arbitror, Ut quae secum commentatus esset.
hortentii i)M ea sine scripto verbis eisdem redderet,quibus cogitauisset. Et rursus alio loeo. Ego mihi Hortensium .sibi me ille anteferebat. At quum illius obitu deploraretati,dolebam morte Hortensi, quod non ut plerique putabat)aduersarium,aut obtrectatorem laudum mearum,sed socium potius & c6 sortem gloriosi laboris amiseram .Quibus quidem testimoniis clare apparet. hos duos prae larissimos oratores nulla inter se obtrectatione labora sese .sed suavi musarum commercio fuisse coniunctos. , Indissimulata quidem obtrectatio fuit inter Ciceronem & Salustium. Na maledictis .& probris diuti' inter se certauerunt, alter que alterua d viuu usque lacerauit. Quinetia repudiata aCicerone Teretiam dixit Salom ni - mus,ut similiari testimonio illii grauius lacesseret. hae noua iniuria tuere 's 1 - , bb ratu odiu magis exarsit.& plaga quae nodii cicatrice obduxerat, rursus exaulcerauit. male enim obrutu incendiu. paruo etia vento facile inflamatur. 2 δ' '' in Durior quoque obtrectatio inter Demosthenem & Eschinem fuit, Ut ' eorum orationes inter se vicissim eertantes indicati t. quibus alter in a iteruvehementer inuehitur. Sic etiam inter Demadem 3c eunde Demosthe, in nem magna fuit obtrectatio. duris enim cauillis ac probis palam certabat, Minerua de e ut quum Demades aliquando in Demosthenem dixisset. madis i adules M HA Sus tuam mineruam docet. Tum ille . at ista inquit Minerva tuario deprςhesa. nuper in adulterio depreheli fuit. Obtrectationem in e Cicero ait, quam obtrectatio. intelligi Zelotypia velit.& in definitioeeu 'Zenone couenit. Eaque ait fgritudine esse quod alter potiatur eo quod ipse quoque habeat , coplurς
tamen Cice. &Salui mutui obtre,ctatores.
253쪽
TITULUS QUARTUS DECIM Us CCXI.
tamen poetarum Zelotypian solum in re amatoria ponui. Obtrectatio, tace. sevinem autem generaliter in omni mala aemulatione atque inuidia detractae quaest.lib. iiii.tione. Nam ζ λωρ amare & imitati significat mi e autem formam & fiae Zelotypia .guram . inde verbum dicitur ιλο K., a quo ζήλ--α. sit quasi inuidentia Iuvenalis Sauquaedam sub amoris figura concepta. Sic Iuvenalis Aeneam iuuene in tyra. U. lotypo praelatum Hyaris appellat,ut qui amato iam obtrectationem pro Carthaginensium Regina inter eos fuisse putet. Oiatores vero qui castis ganus locuti sunt ut Graecum Verbum fligiant, pro zelotypia obtrectati
nem aut aemulationem usurpant.
υ Eiusmodi aegritudines animum principis neutiquam perturbare des . bent. Nullam enim similitudinem cum priuatis ciuib' habet,cum quibus sper simultatem contendat.& amicos nunquam si recte sapere Uult ad pare . sibi usq; dignitatem prouehet,sed ita cum illis aget.Ut neq; plus Uelint qua per eum illis tribuatur mec si velint assequi possint,& pari iure cum reliquis . L .. Γ ciuibus. parique iudicio dimetiantur. Nullus quidem magis interest quam principis amicorum improbitateae petulantiam coercere. Eorum nanque licentia,odium,si multatem , exiutiumque in ipsos etia plaemiaque parit. no sui ipsius odio Philippus a Pausa Philippus.
nia interemptus est, sed quod Attali turpitudinem ae petulantiam non Ue Pausanias. dicauerit, verum illum excellentiore militia extulerit,& Pausaniam cone Attalus. querentem variis frustrationibus illuserit. Iram ergo qua in aduersa tu tuu Pausanias tu is nauerat,in Regem ipsum euomuit,&occasionem ngctus ultionem ab eo uenis Philip eκigit,quam ab Attalo nunquam exigere poterat. putus sibi red , Rectius C. Matius in simili causa egit.qui consul sororis suae filiu Clu, dere neglige, sum nomine militum Tribunum a Celio Plotio manipulatio milite iure te interemit. 'caesum pronunciauit, quoniam eum de stupro compellare ausus fuerat. C. Marii iudi usam etiam amatoriam no habebit princeps .na aut permissis amo: cium. ribus utetur.aut si uspiam vagabiturabstinebut alii appetere, quod ipse co Clusius. cupiscat: nec quispiam aquam deducere aut derivare audebit quum metueu Plotius. Iitne ab uniuerso flumine obruatur.& de obtrectatione satis. Pricipis amores num appe
TITVLVS QUATUS DECIMUS. NGOR NUNC4SEQVITVR IN Angor
cuius diffinitione Zeno de Cicero conueniunt. diα Cice. Tusciccunt enim angorem animi aegritudinem esse prex quaest. lib. iiii. mentem . Nonnulli qui de verborum significatione scribunt asserunt angorem esse animi vel corporis eruciatum dicique a Uerbo Graeco putant Festus Pope. quidem idem quod strangulo significat inde de Vob Q. strangulatio latinis dicitur. Festus Pompeius putat Angina. hinc trahi anginam, quae faucium dolorem significat. Plautumq; Comico: Philolachesm facetissimu hoc verbo usum dicit.ubi ait. In angina ego nuc me Velim adolescens' verti,ut veneficae illi aniculae fauces prendam atque enecem scelestam sα plautinus in mulatricem. Cornelius autem Celsus vii summa doctrina .summai elo: mostellaria. ρ
254쪽
xxxvi. li .vii. ad finem. Diodorus sex phista. Stilpo mega
Horatius. Hesiodus. uentia in libus quos de medicina scripsit ait nostri anginam vocant apud Graecos nomen prout species est. Nam dicunt dum vix spiritus
trahitur . Consequens igitur esse videtur angorem animi aegritudinem corporis cruciatu transferri,sicut ex aegrotatione corpus corruit membra lanu
iuescunt sic etiam animus angore perturbatus deficit,& omnia virtutis ostia deserit. videmus enim nonnullos quum quippiam durioris nuncii acucipiunt ita animo angi atque demitti ut ubi sint loci vix satis sciant vixq; suffraginibus regantum sed tremescunt, labascunt,decidunt. & frigido su a
dore proluuntur. Legimus etiam quosdam repeti no angore adeo costernatos,ut perieurint. P. Rutilius quum leui quodam morbo teneretur,nunciata fratris in
petitione consulatus repulsa, ilico vitae spiritum emisit. Diodorus sophi, sta dialecticen profitebatur,in qua se omnium praestantissimum esse iactabat,& in disserendo nemini cedebat. Clarus etiam in eadem disciplina hobebatur Stilpo Mega rensis, contigit autem ut aliquando in arduam inciderint disceptationem magna considentia loquebatur Diodorus: sed Stilpo breui quadam interrogatione questiunculam per iocum ei protulit,cui quia nequaquam respondere posset, Diodorus obticuit:& praecipiti quodam anagore ex pudore correptus obiit. in Angustissimi tamen animi viros tangit hie asseetiis, sc eos qui fortunae casibus minus resistere didicerunt.Reges quidem ac principes qui ingeniutam quandam fortitudinem a natura ipsa habent.fortes enim sortibus creatur.Ut ait Horatius. Longe minus angore turbantur. Additur deinde cosuetudo magnorum virorum eum quibus assidue vera santur,& maximarum rerum actiones meditationesque quotidie accidunt.
quae eos ab omni parua atq; humili cura vendicant,& fortes inirepidosque etiam in rebus arduis ac difficillimis reddunt. λ Omitto fatalem illam infusionem,qua diuinitus concessum est ut aliis hominibus imperent ut Meonius vates cecinit.Et Hesiodus diuinae proalis assertor retulit,quum dixit. Indigetes diui fato summi Iouis hi sunt. Quondam homines modo eum superis humana tuentes, Largi.'c magnifici ius regum hinc quoque nacti.
DE TRISTITIA ET ATRA BILI. ne TITVLVS QVINTVS DECIMUS.
RISTITIA I te proxima accedit. quae sut ait
Cicero' est fgritudo permanens altius animo insita. atque inhaerens. ho magis animos eorum perturabat. quorum corpora terrenam magis naturam attin
gunt. Idcirco quidam putant tristitiam dici a terrguatione.quas terrestitiam. Atrae quoque bili quam μ λαγχ inii Graeci appellant valde obnoxia habeti& non quam tants potetis est,ut hominem in in, saniam
255쪽
TITVLVS QUINTUS DECIMUS. CCXIII.
'simum conuertat. Vnde illud Plauti delirat uxor atra bili percita. Aristo Aristo. i Pro, teles ait eos omnes qui atra bili tenentur,non modo animo,sed etiam cora bleu. sectione pore vexari,semperque medicina egere,ut qui abrodantur assidue,veher iii. q. i. menter appetant, multum sumant, parum concoquant. Addit quoque Melacholici eos altas habere cogitationes. 8c ingenio plurimum praestare. hoc cum praestantiore aliquando legeret Cicero subridens ait se tardiorem esse, aequo animo feru sunt ingenio. re,dummodo ab hac naturae specie omnino abesset. Nec id iniuria dixit, tacer. dictu. vir dicendi ac sentiendi latinorum omnium excellentissimus. Sunt enim taliter affecti homines ad inuidiam proni,& ad moerorem,fraudem, auaritiam, nauiam.desidendo enim ac nihil agendo oblectantur. Hos
Astronomi Saturno subiiciunt syderi scilicet ignavo,nocuo,& hominum generi infesto. C. Caesar aliquando in corona familiasium suorum liberius iocaba- Caesar
ac procsro corpore. tum quispiam eorum qui in corona aderant eum modi apoph. Rosnuit ut submissius loqueretur hominemque caueret. tum Ieniter arridens manorum. Caesar dixit, non tales viros esse cauendos,sed macilentos ac tristes,& nustu Brutum ac Cassium ostendit. ratio tamen & prudentia natiuam astinurum, naturaeque inclinationem non modo mutare ac cohibere valet,Uestum omni ex parte abolere.
Zophyrus qui naturae rationem hominum que mores ex corporis haes Tophyr'phibitu oculis. ltu fronteque pernoscere profitebatur Socratem stupidum, siQgnomus. bardumque ut Ciceronis verbo utar oc a virtute omnino alienum esse Ex tace. in dicebat quod is iugula concaua non haberet,sed obstructas eas partes atque lib. de Fato. iobturatas esse dicebat. hoc quum audiuissent qui aderant, zophyrum ires, Socrates bar, debant. Tum Socrates vera inquit Ioquitur.huiusmodi tam e naturat mala dus a Zophyomnia sapientiae studiis emendaui. No igitur errauit Iuvenalis, quum ait. rodictus. Nullum numen abest si sit sapientia sed nos Iuvena. si .
Te facimus fortuna deam, coeloque loeamus. X. in fi.
Tristitia principibus inutilis Sc indecora est. odit enim hominum ecb Tristitia.
semperque iecur torret,ut dicebant veteres. Inter Pythagorica symbola quae apud amicos crebris sermonibus usurpat hoc in primis erat cor non Cor non edea esse edendum,cuius quidem sensus erat. Tristitia animum non esse exα dum.
Mysen cheneus quem nonnulli inter septem Graeciae sapientes cona Mysoncher numerauerunt, tristis adeo erat Ut odio mortales omnes habere diceretur. neus sol qnq; Is solus aliquando ridebat ouum in conuentu hominum semper tristis esi ridebat,allogset. Tum ex notis eius quispiam qui clam viderat eum fidentem, ait, sed tristis.
nunc in solitudine Myson.cur rides quia sinquit solus sum. Quo quidem Ex Dioge.
xesponso, indicaui titistes omnes solivagos esse,& nullum hominum coni Laertio. lib. ζgressiim,aspectumve ferre posse. ὸ Haec est Aquila it Ia.quam Poetae fingunt eor Promethei semper tundere relegati iii Caucaso monte.tristis sciscet sta cogitatio quam in sys Prometheus derum contemplatione sedulo impendebat. Fuit enim Prometheus vir Homine exeinstissimus,&in Astronomia ac naturae ratione petitissimusadcirco eum luto quis pria
Primo hominem figulari rota ex luto finxisse fabulantur quia illum abduα mus finxit,etum
256쪽
Etum a terrena eotagione ad coelestium rerum agnitionem erexit: sed qusa cura cuiam ex se gignit.& cogitatio cogitationem parit,fingitur cotusum cor eius renasci sicque perpetuo reparari & nunquam deficere.
Co talionu in Titstior illa ac profunda meditatio solitudinem silentiumque quaerit
duo recepta, duce natura quae duo cogitationum nostrarum receptacula nobis praebuit. e ' unum in cerebro alterum vero in corde.Sed illud cerebri tumultuosum MC-februm. inquietu est. conuut enim illuc omnes corporis sensus,& exteriora omnia M-n, corpo, quae obiiciuntur nunciant. Proinde cerebrum nunquam placide quiescit. ii dominatur. Eor autem quietum magis est & abditum. minus enim a sensibus vexatur Mens igitur nostra qua tepe dixi ita dominatum corpo is tenere costituta in summo capite.quasi corporis arce,Ut deus in ipso coelo,s quando in alia quam grauiorem incidit cogitationem,tunc videtur quasi colligere ad cor re tanquam ad secretum quietumque penetrale secedere,Vt verum ac reactum costium eliciat ac proferat: sic nos quoque mentis exemplo quanto magis cogitationi intenti sumus eo abditiorem altioremque locum quaearimus ne ea videamus quae animum pertuitant, neve audiamus quae cus
cum sonant aut circumstrepunt.
Hac igitur meditatione inducti veteres tristitiam in bonam nonnum Iam acci piunt partem .& pro grauitate quadam ac prudentia ponunt. Vnae Lucilius & Varro tristes ac seueros philosophos appellant.& Cicero tua dicem tristem dc seuerum dixit. Sic etiam Terentius tristis seueritas inest in vultu atque in verbis fides. Relinquat igitur princeps illam duram attam aram tristitiam.tanquam rem perniciosam εc truculentam. H autem mitior non indecora erit,sed potius dignitatem augebit si temporiae loco
MOERORE. ne TITULUS SEXTUS DECIMUS
OE R O R huic superiori non est dissimilis,sed ea
magna ex parte comitaturallius tamen assectus magis perseuerat. Cicero moerorem aegritudinem fies bilem esse dicit haec a complutibus Graecorum inav. γα dicitur. Latini auctore Varrone putant in Cerrorem latinam esse dictionem Ic a marcesco dedusci,quoniam moerore corpus marcescat tabescatque.
inde etiam macros dictos putant. Videretur fortasi se durior expositio.sed tantum Varroni tribuo ut sola auctoritate sua me frangat. Si vero cuipiam no faceret satis,no alienum forsitan putandum esset moerorem Graecam habere originem n vela dici quod in sortem accipere significat. Saepe enim quae aduersa accidunt fortunae.fortique tribuimus vel abs μασμα quod fato accipere designat. ωμημιδεὲ squidens pro fato sorte. portioneve ponitur. Quae vero ambiguitas dubia reliquit scripturam Nam moerorem ut ex veteribus codicies cerni licet alii perce. li l per ae diphthogum scripserunt.Vtra harum opinionumvera sit deus vidit. vliaque tamen suos adstipulatores habet, nos neutram assirma
257쪽
mtu: sed rem in medio relinquimus,ne dum alios sequimur in aliorum inuuidiam incurramus. hi autem quib' neutra harum opinionum placet aequo animo pauca haec verba ferant.& nos tentando lusisse putent. Haec flebilis aegritudo a viro omnino aliena est.mollitione enim ansumi ostendit.virtutem eneruat 8c hominem languidiore reddit. Pueri apud Lacedaemonios per superstitionem quandam ad aram Iotis grauiter cςdes Lacedaemόου bantur. t cosuescerent sine moerore ac lachryma plagas ferre,virtutique nioru istit obdurarent,vixque Unquam inuenti sunt aliqui molliores qui fierent, alia quove modo ingemiscerent. Sed siquis lachrymulam effudisset,aut lenia ter admodum ingemuis et ita deinde ab aequalibus irridebatur,ut quamprimum VIuo aram costenderet,Ut rursus csderetur.quodquidem etiam Uiucero veru fuisse testatur.id enim efficiebat vivirtutis indole ostenderet,nelluo dolore ea amisisse videretur. iae cosuetudo tantum valuit.Ut Lacemonii omnium Graecorum fortissimi euaserint. Et spartiatae quamuis pauci Se inopes essent, maximum tamen imperium propagauerunt,3c opulentissimas Urbes ac regiones subegerunt. Sparta quae totius Laconios Oe Sparta hecas uinciae principatum tenebat.Hecatompolis dicebatur.quod tunc centenis tompolis. Vrbibus imperaret,& singulis quibusq; annis a numero urbium centum bo Hecatombe. ues immolabat.& idcirco eiusmodi sacrificiu Hecatombe dicebatur. Atu Antigon' Laqui quum Antigonus Macedonum Rex tandem eos superasset,no modo cedaemonios viri Uerumetiam coniuges Sc liberi fortunae mutationem sorti animo pero incit. tulere. Nemo enim in acie saluti sup pepercit nulla foemina amissum condi Mira Lacedgiugem aut filium fleuit senes filiorum mortem laudabant, patribus in acie monioru fora
caesis filii gratulabantur.omnesque reliqui vicem suam dolebant, quod no titudo. etiam ipsi pro patrie libertate cecidissent. Ciceronimce Ciceroni tantae excellentiae viro,& qui tam praeclarum facinus pro ror muliebris republica gesserat vitio datum est quod vocatus in iudicium a Clodio.ut vitio dat' est. qui Ientulum & Cethegum iniussu Senatus supplicio assici iussisset adeo Cicero a Cloanimum demiserit.Ut mutataveste flens ae miserabiliter moerens ad singu dio in ius v las quosque obuios se Isterneret & quum eius oratio in alienis eas P semα catus. per enituerit in seipso defendendo in tam illustri causa siluerit. Et mulieaebriter eouersus in moerorem Ne tum ac misericordiam quam iure optimo assecutus fuissetan ii sum hominum Iudibriumque conuertit. Nee fuit res Ciceronem parui momenti moeror hic Ciceronis.eum nanque sordidulum milia circi ignominiose ter hominu viginti veste mutata comitabatur. Tum in primis uniuersus comitatum equestris ordo tum nonnulli senatoru filii nihil tamen animu Ciceronis fuisse. magis fregit quam subita in eum Pompeii mutatio cuius arbitrio inrepuublica non sine multorum eicium inuidia gesseratra de eo optime meritus tunc destitutus fuit,quum magis ope.consilio,auxilioque eius indigebat. Hoc primum ingrati animi argumentum fuit. Extremo enim in periculo Popei' taceaeonstitutus Cicero.uta Pompeio auxilium peteret recta illius domu prodi rone afflictu ficiscebatur,& quum iam vestibulum ingredi vellet clausis per seruos sau misere destianuis exturbatus, extrususque extitit.ipse aute Pompeius per posticu egres tuit. diens hominem amicum destituit,ae per eontemptum frustratus est. Huaius intutis meminisse videtur Cicero quum ad Atticum scribens ait. lauadas,quia obliuisci me scripsi antefacta & dicta nostri amici Ego vero ita facio quam ea ipsa quae ante commemorarentur, secus ab eo in meipsum se
258쪽
ΤΙΤ VLVS SEPTIMUS DECIMUS CCX VII
Eorum intesitus quorum vita clarissima fuit 8c mors spIendida omni Iuctu careat oportet. fama enim.& gloria rerum gestarum omnes lachryamas ab oculis absterget.& diuturnam eorum memoria omnibus consolautionem afferre debet. Praeterea non sunt grauiter ferendi casus, quos nullo consilio vincere aut vitare possumus. Et ex aliorum euetu cogitare debemus nihil noui no bis accidisse.nihilque praeter conditionem mortalium. thil enim praeci pue dolendum est in eo quod accidit uniuersis. Leuat siquidem dolorem communis quasi legis,& humanae conditionis recordatio, Ut ait Cicero. Fieri tamen non potest,ut triste desederi u ex eorum morte quos dilexiumus aliquadiu in nobis remaneat quod quide leniendum virtute animi est. 3c memoria officiorum,ac rectarum actionum quas illi egerunt. Nam si quis sensus de his quae a nobis gerutur his qui obierunt remanet certe nihil libentius sentiunt quam suam memoriam a nobis celebrari,maximasque gratias illi habent, qui praeesara eorum gesta nulla obliuione obliterari si nunt sed eadem hominibus legenda atque audienda tradunt,Ut quasi vim ess e videantur.& in coetu hominum quotidie versari. Si enim viri fortes laudis studio honestam mortem Uitae etiam praeferunt, quid assecuti esse viderentur, si eisdem terminis quibus vitae etiam memoriae: iamsque gi ita finiretur Cette futurr laudis species quasi calcar esse videtur ad omnes praeclaras actiones.
Sed age quid Moerendo. ut Iugendo assequimur nisi ut leuiores esse
videamur 3c corpore habituque indecori Quis hom inem flentem ,ac sor, di datum non iure optimo irriserit Quis eiulantem .aut lugentem non contempserit Iugeo ut opinor ena graecam habet originem. est enim λι-- strideo.quid vero indecentius stridore. tque ululatu querulosi nossiciosum tamen prorsus videretur acerbam mortem eorum,qui necessitudine aut beniuolentia nobis coniuncti sunt. non dolore. Et susque deque ferre,ut nona nulli veterum dicebant.quod se indisserenter habere significat ut A.Genlius ostendit hoc quidem Stoicis placet M ona enim id significat, quod solius sapientis esse affirmant. sed nos prudentis animi esse ducimus,aequo animo aduersa omnia tolerare. 8c modeste admodum se gerere ne aut Iuvctu nostro indecoro videamur molliter nimis amare,aut omnino non doscendo necessarios nostros negligere,atque contemnere. Et illud spectare videtur ut opinor quod apud Terentium ex prisca consuetudine dicitur. Eius mortem tam fert familiariter;quid famasset quid mihi faceret patris Donatus tamen grammaticus grauis atque eruditus familiariter grauiter exposui t quod quae familiaria nobis sunt grauia animo nostro esse videam tur. sed id potius ad comicam Uim . quam ad sapientiae studium respexit. Placet tamen animi affectum aliis potius signis ostendere,quam moea rore,eiulatu,ac luctu,ne indecetiam nostram lachrymarum situ,& squaliore ostendamus.
ALEXANDER M A G N U S a virtute talus, Ephestionis
amici sui mortem graui animo tulit,sed ne se pannosum.sordidatum ac luctuosum ostenderet equoru iubas tondeti ad cute usque iussit. Et turrium
259쪽
Crassus. Cornelia. pinnas ac murorum propugnacula exturbari ut moenia etiam ipsa desyde Ephemon. tio. Ephestionis amici sui affecta esse viderentur. is obiecerut ut indignu smuli.& obtrectatores M. Catoni iunioli quod Catonis iunio mortem Cepionis fratris sui molestius,tariusque tulerit,quam par fuerat. tis luctus. aut virum seuerum ac grauem &in studi is Stoicae sapientiae eruditum de, cebat.Quodque non solum luctu planctu.3c eiulatu modum , ac limitem sapientis viri tran ressus fuerit verum profusione quadam .ae nimia funearis impensa. Exquisitis enim odoribus Uaxoribusque,&Uestibus preciosis
quibus adopertum illius cadauer cremaretur modesti ,-ideratique homi nis terminos excessisse nimium visus est.
, Brexit quoque ei in foro Emeorum sepulchrum ex Thasio marmore cuius impensa nerit octo circiter talentorum. Crassum vero laudibus efferunt,qui fortianimo tulit caedem filii sui viti clarissmi, qui cum nupta erat Cornelia Scipionis filia, quam deinde maegnus Pompeius duxit.erat enim puelIa non modo forma ac gratia praecellens Uerum eloquentia, ac doctrina eruditis lima. Nam quum filii caput abscissum .hastaeque prefixum a parthis circunferri cerneret Crassus,& eo spectaculo Romanorum animos qui in exercitu erant perterrefieti,ac conasternari .magna Voce exclamauit.meus est hic priuatus dolor milites,mea
calamitas meusque luctus. Publica vero salus. Sc reipublicae gloria in sal te vestra posita est. Quod si qua orbati senis miseratio vos tangit, hane in ulciscendis hostibus ostendite .hare quidem vox non paruuin fortitudinis exemplar praebuit,sed inclinante fortuna dissicile admodum est rem laborem sistere. - Laudant Ueteres lacaenam illam,quae quum accepisset filium sortiter in praelio dimicantem cecidisse,nultu moeroris.aut luctus signu dedit. sed
ει plu tar in di is gratias habere ait,quod eiusmodi filium pepetisset qui pro patriae salua phth. lacs te non dubitasset occumbere. narum - Sapientem etiamAnaxagoram probant,qui nuuanti sibi filis mortem An K-gorae ait. sciebam me genui Te mortalem. Xenophon quoque Atheniensis quum coronatus de more saetificaret filium Grylum nomine in praelio apud manthineam corruisse accepit. quo nuntio commotus coronam deposuit,sed certior deinde famis illum sorti animo pugnatem occubuisse coronam euestigio accepit 3 quasi deo pro honesta fili i morte gratias ageret,rem diuinam facere perrexit.
. Horatius quoque puluillus quum imi ςdem in capitolio pontifex con .HQNuv pub sectaret.eique nutiatum esset filium occidisse,nihilo eommotior factus in vili dedicatione perstitit, nee vultum a publica religione ad patrum dolorem flexit.ne patris magis quam pontificis partes egissse videretur.
Quibus exemplis concludere possumus prudentem ac grauem virutuluctu neutiquam perturbari .sed mortem eorum,quos charos habet,leniter
dolere. Et praecipue si laetit honesta vel potius gloriosa Acerba tamen durior est. Audi Plynium secundum.&intelliges quam mortem opinetur ascerbam dici. Mihi autem videtur acerba semper Ic immatura esse mors Mors acerba. eorum,qui immortale aliquid parant. in qui voluptatibus dediti quasi in diem Vivunt,uiuendi causas quotidie finiunt. PQui vero posteros cogi tant& memotia
260쪽
tant Sc memo iam sui ope is ostendunt. his nulla mors non immatura est. ut quae semper inchoatum aliquid abrumpati
m DE AERUMNA. mTITULUS OCTAVUS DE CINUS.
ERUMNA nune sequitur quam dieunt aegritus dinem esse laboriosam. Cicero in libris suis de fini
bus bonorum & malotum eiusmodi Uerba protulit. Sic enim maiores nostros labores non fugiendos, tristissimo tamen verbo frumnas Ut Uideo nomina αuerunt. sed erumns.& perdiminutionem frum nulei furcillae sunt,quibus sarcine releuatur.quarum Usum quia C. Marius in re militari primus dedit.muli mariani postea dictae sunt quorum onera aerumnis illis subleuabatur. Sic deinde per similitudinem quandam Ueteres onerosos.grauesque labores frumanas appellauet ut . Huius Verbi origo grsca esse inuenitur.est enim α-aps prphendere tollere.vincere. Labores igitur quos animi virtute vincere.tolerare.&nulla ex parte detrectare debemus aerum narum nomine nuncupabat, Ut ostederent functiones,qus ad dignitatem pertinent,qugUe ad multorum exemplum, aut ad Publicam utilitatem spectant.nunquam fugiendas esse aut aliis ablegans das. Nullus enim dolor nullum que periculum esse debet,quod pro comam uni salute.communique libertate fugiendum.aut deprecandum sit. Nee omnino putandum est eorum,qui cum imperio sunt,labores multo minois res esse quam eorum, qui priuatam Vitam domi militisve agunt. Nihil
enim difficilius esse potest ut sepe iam diximus quam bene imperare. Adeo ut non insulse dixisse videatur Tiberius sesar, quum ait. Nescius quanta belua sit imperium. Et ad amicos *pe dicebat se lupum auribus tenere.regem quendam fuisse Valerius scribit cuiusne nomen quidem memoris prodidit,nec me alibi Vnquam Icgere meminiqui laaditum sibi diadema priusqum capiti impolneret retentum diu consederasse tandemque dixisse,o nobilem magis quastalicem pannum quem si quis penitus cognoscat quam multis sollicitudinibus periculis & miseriis sit refertus, ne humi quidem iacentem tollere
Prisci reges ante usum diadematis paruas quasdam gerebant hastas,&eas pro sacris Uenerabantur. quae sceptra a graecis dicta inueniuntur.sed gloriae studium de imperii amplitudo labores illo longe minores facere Uideitur. Hoc etiam Scipio Aphricanus manifeste declarauit. Nam quum legeret Xenophontis libro, de Cyti institutione sotum illum in 'imis laudauit,in quo diceret labores non esse graues .nec imperatori. nec militi. . quando ipse honor labores leuiores faceret imperatorum. Hanc sentemtiam secutus etiam videtur Sothares Atheniensis vir doctus.& grauis. Nam quum Mileiades pro patia victoria coronam in senatu peteret.O