Thaumaturgus mathematicus, id est admirabilium effectorum e mathematicarum disciplinarum fontibus profluentium sylloge. Casparo Ens L. collectore & interprete

21쪽

Iή Thaumaturgus

gnari dictamen formaretur spectantium oculos, mentesque insigni pasceret voluptate immo summam quoque in admirationem rapere fassi ceret, Quomodo quaeiοὶ inquis. Omnino ita: Mathematicus in horto funiculis te sis illos meridianos & parellelos latitudinum disponat qui ad regione exhibendam iunt necetiarij: dispositis his ducat fossias pro fluuijs,& aggeres promontibus exhibe se & sicubi siluae exhibendae

sint herbas plantet; arces acuminato lapide, pagos obtuso , ciuitates plurium lapidum congestu repraesentet, omnia dc singula sua in longitudine ac latitudine reponens, denique fossas canalibus subter stratis impleat limpida aqua, re rectores funiculos tollat, eritque mappa in viridario constructa. Inuentum hoc equidem aestismo fore magnatibus admodum delectabile, quo uniuersum suum dominium, quO- libet sibi placito tempore paII cu- latim perlustrare valeant, dc amicos ad id lustrandum ,, adducere.

22쪽

Mathematicus. II

fossis a qua, apa in ν,

habile,

ΡROBLEMA VI. Tres baculos, aut cultros ita implicare, is extrema se mutuo bursium erigant, nec Gisponderepresseplanum cuι rumcumbunt attingere valeant.

I Res baculi sint AB, CD, EF Ipsius e

go AB extremitati B. eleuatae, CD,orans uerso seperponito: tertium deinde baculum E Fita disponito, ut extremitas E incumbat super D C.& extremitas F. sub B A. protendatur. Hoc .modo positis baculis aut cultris: Dico tres baculos ita inter se dispositos nullo modo casuros , quin immo se inuicem eo firmius esse sup-POrraturos, quo pressius ad inuicem iuncti permaruerino.

23쪽

isi Thaumaturgus

Amplius dico: pone pondus su per triangulum quod ita dispositi efficiunt inter se Hoc pondus in aere sustinebunt, nisi mole pressi dimingantur. Et hac ratione pons superfluuio & tectum ex tribus tignis constipatis constitui posset.

PROBLEMA VII. Homines,resve alias tali dis onere ordine, ut sextum quemlibet, septimum vel quotumcunque volueris rei,ciendo,qui tibiplacuerint ,soli remaneant. IN uno sequentium versuum Latino Gallicove hanc disponendi artem totam offendes. I. Populeam virgam mater regina tenebat. II . Mori tu ne fallairas pasen me durant te trestia. Pro horum versuum mysterio intelligendo, ad quinque vocales a, e, i, O,u, Sc earum ordinem animum reflectito. Deinde vocali in prima alte rius dictorum versuum syllaba reperta , pro ijs quos retinebis utere ; sequenti pro reliquis disponendis, & sic deinceps alternatim. Primiim ergo o occurrit quae cum ordine vocalium qua ta sit, denotat primo quatuor homines eorum, quos retinere vis,esse ordinandos: uveris subsequens, quinque aliorum, quos intendis abi jci, consequenter esse disponc dos;& sic alternatim, usque adfinem. Praepositis versibus ad nonum

24쪽

lia alte

pro ijsquis db s

Mathematicus. I quemlibet e ij ciendum utere; quibus vulgo re fertur usus fuisse nauta quidam : Is cum navim onerariam nimis onustam marinis fluctibus periculose impeti cerneret; eandem ex parte exoneraridam sategit, decreuitqtie dimidium praesentium in mare praecipitandos: omnes itaque i s.scit. Christianos, & totidem Turcas ita ordinauit , ut quemlibet nonum arreptum in mare pro ij ciens, o in 'ii us Christianis, Turcarum vero nemini parceret. Si volueris praxin hanc circa alios numeros exercere ; scribito inprimis tot unitates, auto quot sunt homines propositi,verbi gratia,viginti quatuor O. Polito autem quod ex his i .eij cere intendas , δί quemlibet quidem octauum dele ex 2 . O quodlibet octauum Vsque ad sex , quae deleta quo loco reperta fuerint, eo loco eij ciendi constituendi erunt. Credibile est Iosephum Iudaicae historne authorem huius problematis artificio laqueos mortis euasisse: nam Hegesippus author fide dignus lib. 3. destruet. Hierus. c. I 8.refert, cum ciuitas Iotapata vi armorum Vespasiani intercepta foret, Iosephum ciuitatis illius gubernatorem, cum o. militibus delitentena,morique potius, quam in Vespasiani potestatem venire eligentem, communi fame propem modum peremptum fuisse. Sibique inuicem violentas manus iniecissent, ni Iosephi ipsius iu-

d dustria

25쪽

18 Thaumaturgus dustria modum suggessisset , quo quibusdam

certo in ordine repertis , occisis, reliqui salui euaderent. Cum igitur superuixerit ipse, probabile est eum hae se subtilitate praemunitum, stmorte exemisse,ordinas seque, ut e i. militibus tot enim erant) tertius quilque neci daretur,atque ideo se rin. aut 33. loco constituit se.

PROBLEMA VIII.

E iribus rebin A. E. I. totid n hominibus mnoquovis unam rem a crente , quisquam ab Iulerat, scite detegere. TR ia proposita sint annullis A, aureus E, &chiroteca I, siue quaepiam alia , quae per tres vocales A, E, I, tibi repraesentabis. Ad- sint quoque homines tres, Petrus i. Claudius r.&Martinus 3. quos penes te primum, secundum, & tertium nominabis. Praeparata deinde habeto 2 . numismata, aut quaecunque id genus alia, quorum unum ei, quem primum nominas. Petro scilicet secundo duo, tertio tria porriges. Quo facto te paulisper submoue iubens, ut qui- libet quamcumqtie sibi placuerit expositarum, rerum A E I clam, & te inscio sumat, abscondatque. Tum demum operationem exorsurus. dic. Qui annulum A abstulit, tot sumat numis mala, quot ei porrexi. qui aureum E , duplum sumat eorum quae ei dedi: qui chirotecam I, quadruplum eorum, quae a me accepit. His per-

actis,

26쪽

dupli imgam i, disper

a Mathematicus. 19 actis, accedens, numeratisque residuis numissimatibus quae nisi fuerit erratum, erunt I, 2, 1, 6 , vel γ, quis quid acceperit, hoc pacto diuinabis. Si ynicum numisma residuum fuerit. Petrus, quem primum reputas, annultim sumpsit:secundus, Claudius aureum: &Martinus, quem tertium concepisti, chirotecam; ut patet ex uno vertie alorum infra positorum , quorum vocabulum primum pro unico remanente numismate seruit; secundum, pro a.dcc. Vt vides 2Cuiuslibet vero vocabuli syllaba prima primo homini accommodatur; secunda secundo; tertia tertio: si ergo una vocalium A, F, I, in una syllabarum reperiatur ; hinc collige, rem per talem vocalem denotatam , ab eo homine oblatam esse, quem designat syllaba in qua reperitur. Exin empli causa. si in prima syllaba cuiuscumque vocabuli vocalis A reperiatur, primus homo rem primam; si Et secundam ε, si I, tertiam accepit. do reliquis syllabis reliquorum hominum denota liuis idem, proportione seruata, esto iudicium. Nota pleraque vocabula in sequentibus versiculis dissyllaba esse; nec refert. nam inuentis duobus hominibus, duarum primarum rerum abla λoribus, tertiam rem quis abstulerit, extra dubium est. Versiculi sunt.

I. a. 3. S. 6. 7. I. Salue certa anima,semita, vita, qui .

27쪽

a. s. s. 7. II. Parsis, Casar adis euint sigrandininta. Praesens lusus circa quatuor personas, & to iidem res abscondendas practicari poterit, li- cet sorte non adeo gratio se hoc modo. Sint quatuor homineS, I. 2. 3. 4. resque totidem exponant , a, e, i, o. Numera deinde 88. numismata , quorum unum primo homini, duo secundo, tria tertio , quatuor quarto postquam praebueris; quamlibet quam sibi placuerit e rebus expositis auferre iubebis. Deinde dic qui abstulita, tot numismata sumat, quot ei dederam; qui e , sumat quater tot, quota me acce perat; qui i, abscondit, sexies tot sumat na-mis nata. quot & ipsi prius dederam. Tum quarto nihil iniungens cum reliquis inuentis de illo, quidnam acceperit, dubium non sit χaccede , notaque numerum reliduorum numismatum, cum quo sequentem tabellam ingredere; in qua numeri sinistrorum positi, sint numisinatum, quae residua esse possunt: consequenter vero tres vocales, tres ex quatuor rebus :absconditis denotant, quarum quae primo loco est a primo homine; quae secundo, a sequenti; 'quae tertio, a tertio reliqua, a reliquo requirenda est.

28쪽

Mathematicin. 2I . Tabesia.

ys aoi 8 33 ale si si ista PROBLEMA IX. Vini amphoras 8. tribus poculis tuaequalibm,

quorum unum 8. alterum , . tertium 3. am

phorarum capax sit, in duo aqvales pretiones det fribuere.

ierite Idit ei aeue meatae marm. Tua inuentis

a non sil

iam istliti, sunt: consi-Or rebus no loco 'quenti; Prequi

29쪽

et 1 Thaumaturgus

C. & erunt in C. tres, in B. vero duae amphorae His peractis effunde ex C. in A. totum s& erunt in A .sex amphorae tunc ex B. in C. infunde amphoras duas, tot enim solum habet vas B. ut patet ex praecedentibus, habebit ergo C. duas am- Phoras, & A. sex. Iam rursus ex A. habente sex; imple vas B.& retinebit A. unam, B. vero habebit quinque, ex quo B. si impleas C. cui una solum amphora deest , habebis in vase B. quatuor& in vasis caeteris quatuor, nempe . in C.&ynam in A. quod erat intentum.

liter. EX A, imple C, effunde in B, rursus ex A, imple C,tum ex C, quod potes, in B, infunde, B, effunde in A.& quod restat in C. in B, pro ij-ce, Ex A. denuo imple C, & C, cffunde in B, ibi Crunt ψ.amphorae, sicut & in A. ADDITIO. Hubet aliquis υasculum I a. amphorarum D. vino plenum, quod cum amico diuidere vult.

Mensurae propriam promptu non sunt; duo xantum alia vascula , sine phialae haben

tur, Una 7.amphorarum S, altera T.

quid in hoc casu isti facturus e ,

manus diuidat Θ

30쪽

Mathematicus.

in CtLX D, impleat T,S effundat in S. tum ex D, rursus impleat T ex T, quod potest effundat

in S, tunc in D, 1. restabunt amphorae, in T, 3. Rursus S, offundat in D & T, in S, ut in D, sint si. in f,3 . Postea ex D, impleat,T.&ex T, quod potest effundat in S, tunc in D,erunt .in S. 7 . in T,I.Deinde S, effundat in D.& T, in S, demum ex D,impleat T, T, autem effundat in S, hic erunt .amphorae, ut optat,& alibi aliae G.

PROBLEMA X.

Facillam super unguem aliamve lubricam supcoiciem, veluti super extremitatem aut dorsum cultris aluere, auisub---sultantem es ere. siue obliquo siue erectos tu.

i. Irca bacilli summitatem duos cultros ab utroque latere , in modum sacomatis