Opera omnia

121쪽

que impetit pendet ex ria ex ore lingua , stillan te inquinata saliva , oculi gr3Ve lacrymis perfusi nec ipsum pabula nec tentant potu S. Uno qui rabie fuerat interemptus dissecto , pars da rae matris anterior qua ipsi cerebrum in cun bit, circiter supra oculorum orbitas , inflammata imo ulceribus conspersa apparuit , quibus ejus exesa erat substantia , ipsaque pia Menyn perforata Ex his expressione tenuis materia sanguine intincta exudabat. Nunc vero ut quotidie observare contingit, quod eae, quae a liquoribus in fermentationem actis desumuntur particulae, ea donentur emcacia qua similem possint , aliis eiuliena naturae liquoribus motum impertiri si debita ratione iiii. ut mistaceantur , sic in praesenti casu supponere licet salivam quae vi fermentativa inter omnes cognito Ssuccos maxime pollet igneis turgescentem particulis quas ipsi fervidissimus aravit sanguis, si per

vulnus, nerveo alterius animalis liquori instilletur; violentos incipio motus concitare, qu0d fermenti naturae congruum esse, abunde in Introductione probatum , confiiimus. At hujusce tumultus nerisve effectus ad interruptam in cerebro secretio-tiem disturbatamque sanguinis circulationem re feruntur; hinc cum delirio febris, convulsiones,

Qi od vero delirium illud nunc ad maniam

nunc vero ad melancholiam propitis per ineat id ad aegrorantium variam imperiem ii hos illosue flectus ex se magis minusve propendentem , referendum Videtur

Ut videmus in uno ab ebrietare sua mam CX--

citari alacritatem , Trarnemque Gitiam ; in al-

122쪽

ter cum tra morositatem , malitiam .furorem effervescere , ridicula omnia dc absurda quaeque perpetrare alium , omnes tamen ab eadem causa

concitatos, dum scilicet nativa illa corporis dis positio ad summum quasi acumen evehitur. Immdcin ipsis Canibus Venatores duplex rabiei genus probe discernunt , unam mordacem appellant

alteram vero morosam vocant.

In verbo, affectus hic febris nuncuparii test ex illarum genere quae nervos poti Isimum impetunt, a vehementi scilicet efficacia igneae e traneae materiae qua fluidum inficitur nerveum. Excipit delirium , quod pro varia corporis dispositione nunc symptomata furoris, nunc contra desperationis exerit , aliquando vero mi X tam ex utroque affectu symptomatum farraginenti Novimus enim utrumque hunc morbum sepius in sese invicem commutati , c melancholiam amania excipi.

Mania enim vulgo nihil prae se fert rarier intensiorem melancholiam scilicet ex in siqni de protractiori spirituum debilitate , quotidie in v

lescunt magis ac magis vanae malorum quorum

cumque formidines , ipsaque ludificatur magi

natio rerum magis ac magi metuendarum imaginibus , in nova semper obversantur monstra. His delusa mens, ad eas proferendas ac lones impellitur, quae ex communi rerum ordine ad tales imagines deberent in corpore concitari. Hinc quotidie in vulgaribus etiam febribu , ea con- tingit observare pham omen , quae mox in furorem corripiendo aegrotantes , admoneant, dilmscilicet horrenda rerum simulachra , esse percipere, significant, quae ex ineluctabili rerum evenit ,

123쪽

entem in violentos impetus praecipitem agant. Verum ipsa hydrophobia ut mox liquido apparebit, quantumvis aliter existimari soleata hujus deliri partem minime constituit. Ab ea quam protulimus descriptione, pronurn esse arbitror concludere, aliquid ita omnibus his cassibus inflammatorii deprehendi, cum summa scilicet nervearum membranarum tensionem atque

ariditate simul maximam accessisse fluido ipsas alluente vim Melaterium. Hinc ipsis praeterlaatura lem inditam sentiendi acutiem , ita ut vulgaris Objectorum externorum impressio , loco levis atque jucundi sensus, ingratam contra atque dolorificam sensationem altius imprimat. Internae interea rerum imagines adeo vehementes c actuosa in mente volvuntur , ut mens ipsa quasi attonita spiritus intra musculorum organa nullo regulari ordine , sed prorsus incondito impetu determiner. Quae quidem ut comprobentur , cadaverum sectio vasa in cerebro distenta exhibet sinum longitudinalem , fluido refertum sanguine , sed non ut in plurimis aliis morbis capitis solemne est,concreto aut coagulato Cerebrum ipsum ut spinalis medulla aridiora solent deprehendi Liquido destitutum peri cardium, oppressi sanguine pulmones in farctae sanguineo latice arteriae . sed dissicile in apertum etiam aera concrescibili, quae Omnia hamomena comprobant , labem praecipuam spiritibus animalibus insedisse. Hydrophobiam diximus hujus deliri partem

Dullatenus constituere. gri enim febre correpti, arentibuique sit faucibus potum semper summa avidi sate expetunt , quam dui quaedam deglutiendi libertas manet, sed brevi torquet insuperabilis

124쪽

8 TENTA ME. TERTIUM tum ad cibos thim a potum assumentura dista

culta S.

Verum quae ad potum deglutiendum requiratur actio multo disti ilior e f. Hujus hue nomen haec est ratio. Febris haec ad spasmodicarum sive nervolarum genus referenda est. Nervi porro omnes

in forti palmo distrahcuatur specialius Vero convelluntiu deglutitioni inservientes musculi. Perit ipsorum isti hinc aliquid ad ventriculum de- truli prorstis impossibile est. Alicui in hac rerum coni tione potum suadere , idem est ac si sibi pia

summum inferat incommodum persuadere

pias. Cum vero ita si habere deglutitionem ie- mel compertum habuerit liquoris oblati aspectum ita reformidat, ut admoti ad lectus gladii

horreret intuitu ne ad os inferatur, omni opeat tu opera mititur. Liquidorum e b deglutitioni majus obstat repagulum quam Ruga lolidis opponitu qui deglutitionis instrumenta . qualia sunt praecipue pars linguae posterio , velum ala tinum inferiori sua parte , luperior vero Psophagiportio , multo ficacius unctis viribus in unita acto ne amplectiliatur solida quaecumque , Uana dissi uentem unde quaque liqui lorum iv,bstantiam. Piae te: ea Epiglottis quae dum deglutimus, Trachaeam admotum obturare debet, multo premitur potentius per solida . oe in inferiora cogitur ar-cim quam Ope liquid cujuscumque. Cum igitur conjuncta pallium harumce duo per convulsi nem tollitur , elabitur pars liquidorum aliqua ac asperam arteriam subit Inde mox ingens excipit

suffocatio. Hic ii itur mo bus deglutiendi disti

culsa Ibo κατατ melius nuncupari potuisset quam ὐδρ φοβῶσι, sive aquae horror.

125쪽

Dt CANE MABioso. 87Hui vero ut illustrando sic Sc firmando ratiocinio , operae pretium erit advertere, alios pariterpbservari morbos, omnes quidem e nervos

rum genere , in quibus terrificum illud sympto mafuerit observatum. Ipsum malignis aliquando febribus comitem Authores deprehenderunt Q. Imo vulgaris melancholia in eum aliquando desiisse observata est 4 ; ipsum etiam vidi in summa h3sterici paroxysmi vehementia , per plures

horas continuo impetu desaevire , donec convulsivi thoracis motus ena cacibus componerentur auxiliis. Alium memorari subit casum , in quo palpitationis in corde paroxysmi tanta stiparentur aquae aversione, ut a vera hydrophobia nullat nus discrepare viderentur. Aliquando alia ex parte contigit , ut rabiosi Canis morsus vulgaribus, ut solet, exciperetur symptomatibus ad lethalem etiam evectis acu mi ni gradum , nec tamen ullum appareret hydro-phobiae vestigium. A docti silmo quodam Medico assertum mihi fuit, vidisse se in Shropshire , res

Uno in anno aegrotantes , qui juXta consuetum rerum ordinem triginta aut quadraginta diebus a Vulnere exactiS m eos tumultuarios nerve fluidi

motus qui hucusque descripti sunt, inciderant. Invaserant ipsos febris , delirium , pectoris ingens oppressio , palpitatio cordis, spasmi , c.

Tertio die tandem perierant nec ulli tamen ip-Prui dum melancholica haec scena peragebatur deglutitionis ulla contigerat mora , aut ullum L Schenci ius de Uenen Animal. Salmuth. Observ.

126쪽

s TQ TAMEN TERTIUM quo se liquida expavere significarent, indicium

prodiderant.

Hydrophobi igitur nihil aliud exhibet praeter

localem convullionem , quae, cum febrilis universi nerve systematis affectio ad summum apicem evecta est, rarissime deei Ie videtur. Sed quantumcumque illa abesset , nihilominus aliarum partium palmi certam possient mortem invehere sed chim summa haec nervosae febris vehementia raro admodum , nisi in solo rabiosi Canis morsu, contingat, ita ut tota inde prorsus pereat deglutitionis exercendae a Culta , ympio ma illud huic veneno pror Sus singulare creditum est. Nihil vero in hoc rerum vere stupendarum concursu, mihi majori dignum admiratione apparer, quam quod venenum illud tanto possit temporis spatio intra corpus delitescere antequam suis sese prodat indiciis Verum, si ut dictum est, veneno aliae saliva in fluidum nerveum more fermenti agit , facile intelligi potest, quod antequam sensibilem possit effectum exerere , necessario prid saliquid in solidioribus cerebri fibris alterari debuit, tim scilicet ea membranis inducitur tensio, ea ariditas de qua mentionem injecimus. Hoc autem pro diversa fibrasum temperie , diverso temporis intervallo debet emergere. mo Ontingere potest ut debiliori fermento fortiori con-rra subjecti suscipientis constitutione, nulla inde noxa sequatur, donec aliqua nova mutatio e ac cidenti in corpus in eliciter incumbat sic in Tarantula observavimus quantii aeris ambientis calor posset delirium promovere exasperare. Hinc igitur pari ratione calamitosa illa labes aliquando , inexpectatis incumbentibus causis, improviso visa est erumpere.

127쪽

Dc Chuc RABioso. 89 Annotatione summe dignum est , triste illud

enarrari lamentabile infortunium quod paucis ab annis in Scotia contigit. Hujus ego relationem ab ingenio, doctrinaque nobili Viro audivi, qui misero illi aegrotanti propinquitate generi conjunctus erat.

Juvenis quidam mordicus a rabioso an impetebatur, c eodem mane uxorem ducebat Totus dies , in laetitia , saltatione , vini potatione ut motis est , consumebatur. At sequenti mane rabido correptus delitio reperitur. Nova conjux, ab ipso misere dilaniata, ventre , mariti dentibus reclusos proli spectaculum horrendum lapparet cruentis ejus circumvoluta manibus , pendebant avulsa intestina. Sanguinis spirituum fervor a vehementi exercitio , vinique fervore incensus, forsan etiam e fraenae libidinis aestus in primis conjugii complexi bu , tantos videtur veneno addidisse stimulos, ut vis ejus intra viginti quatuor horarum spatium

tantUm Ortento Se increverit, quanthim communi

rerum usu , interposito plurium dierum intervallo solet proserpere. In vulgaribus etiam nervet affectibus quoti diana deprchendimus experientia , singulorum in sui tuum vehementiam maxime efferri ab incursu

rerum variarum , tum quae intra corpus interne peraguntur, tum ab earum actione quae in corpus externe insiliunt. Quin etiam confidenter addere possumus , aliquibus in morbis in quibus sanguis ipse venenata lue inficitur, mora penitus exeduntur parteSs lidae luesque intimam ossium substantiam depastacitur fieri aliquando ut cohibeatur intus vene-

128쪽

eo TENTAMEN TERTIUM num , caecoque opere grassetur in corpus , donec ultimus ejus spectus tandem elucescat, quod inlue venete praesertim obse ivatione deprehen ritur. Nec jam ulla superest ratio Cur admiremur, venenum violentia adeo diveriam , cuius actionem nunc retundere, nunc contra pol sit adaugere, tot variarum rerum influXUS,symptomata adeo Variata, licet in eodem convulsi vocum genere , debeat invehere imo hunc saepe tantummodo gradum qui deglutitioni prohibendae non iusticiat. Hunc vero certis tantummodo temporibus indu Cat.

Venit ad me non ita prid m Miles quidam robusto corporis habitu, hic singulo quoque mense semel ingenti corripiebatur anxietate Cordis palpitatio, de spirandidi tricultas accedebant sex evaserant hebdomades ex quo a rabios Cane demorsus fueratri venae sectione , calidis balneis, pulvere Lichenis cum pipere boatilioribus me dicamentis, quo tempore pectus opprimebatur adhibitis , paroxysmi ingulo mense mitescebant ;tandem ero prorStis evanuere.

Insignis hujus generis casus mihi file non dubiae viro communicabatur. Res ita se habet. No bilis in Eboracensi Provincia oemina trigintaracquinque annos nata ad primum a pollice digitum a Cane rabido mordebatur Mense elapso dolor in vulnerata parte exoritur, qui brevi ad humerum usque pertingebat Singulis mensibus redire idem observabatur una ante plenilunium dic trium dierum spatio vulgo saeviebat. Praeterlapsis sic quinque mensibus , in hydrophobiam incidit, tertio pariter die sublata est. Tunc primum subiit amicarum memoriam, vulneriSa tanto tempore inflicti recordatio.

129쪽

. Lunae porro in hosce Tectus actionem , nulli iti non elle momenti mihi omnino persuaserim. Qua ratione possit aliquem in humana corpora ex ere e Decium, alio loco enodare anni ius sum a). Ut porro quae ii lio loco a me probata sunt nulla negatione pollunt refelli aut elevari, 41 fluidum nerveum praecipue referuntur sic nulla dubitand ratio super: si quin vis eadem Cum-dem assequatur efflectum , in morbo, in quo fluia

dum illud forsan gravius assicitur , quam in quocumque alio rati cctu. Intimios volo ad historias segrorum quo maximo numero , in hac miserrima rerum conditione vidi . attendendo id deprehendi , mediam illorum partem , qui pa nais hyarophobiam antecedentibus copi epti sunt , iis stlicto prinuim fuisse , vel plenilunii teri pote , vel una ante plenilunium die Ut cro huiusce syderis actio

tantummodo in elus influxu cum internis summae activitatis causis concurrente , consistit, hasce causas saepius sine externo hujus auxilio vix emersuras existimandum est.

Verum ad Moibi curationem properare , seu potiti ea expCndere media quihus terrifici huiusce veneni syn pton ala praverti OsIint, cogit operis instituti ratio Omnium enim Authorum communis est Consensus spem prorsus me deponendam , postquam prima apparuere hydrophobiae vestigia. Et id quidem liquido patet

ex data ejus descriptione , quid enim ea al3ud exhibet taeter ludiuosam cirritam oppressae ab

hostili veneno naturae decertationem. Prima quidem vulneratae parti cura debetur. an De imperio Solis auriae.

130쪽

9 TEMTAMEN TERT 1UM Antiquiores Medici a , consilio apud recentiores recepto b , suadent ut vulnus si possit ad ipsum

manu pertingere, nova incisione adaugeatur ipsi admoveantur cucurbitulae , tum ferro aduratur fervido medicamenta trahentibus, humorum ab ipso per plures dies sollicite servetur exitu S. Severum adeo medendi genus non possum pro sus quin, ut inutile rejicianam tanti enim apparatus consilium in eo situm est , ut a parte trahatur venenum. Sed illud , ut antea demonstratum est, nerveum liquorem primario impetit. Hinc

labes sese jam alte prius insinuavit quam possit hujus generis adhiberi medicina. Haec igitur menti stat sententia fatis esse si vulnus ipsum paulatim secando amplietur , quia praestare aliquid offficii potest continuus a demorsa parte emuxus, simulque admoveatur pro di gestivo , unguentum Basilicon nigrum addita si mul pauca Mercurii praecipitati rubri copia. At saepius contingit, ut vulnus ipsum , adeos exiguum , ut ante perfanetur, quam aeger Medicorum imploret auxilium. Hac de ratione, cquia parvi admodiim interest, an ipsi vulneri me dicina adhibeatur , an sibi contra relinquatur 41 opusculo quod publici uris, paucis abhinc annis feci, sub titulo Anglico, A certain Cur os a Mad Do T. Certa Morsus a Rabios Cane inflicti Curatio. Nullam injeci de externis applicandis mentionemri quia praesertim , si in ipsam partem , magis intenderetur medentis labor , invaderet O te ror qui hac operis parte neglecta ad curationis