장음표시 사용
141쪽
DE MANE AB Ioso. IO discriminis multo pleniores. Verum casu quibus admoventur hujusmodi sunt , ut dubium post mortem haereat , an aeger remedio an moibo iuccubuerit. In instituendis hujusmodi tentaminibus aestimari debet experimenti discrimen ab ipsius morbi periculo. Hoc si praeponderat, non solum rationi consonum est, verum etiam humanitatis plenum cum quadam etiam temeritate , ut et sus ait Pa occasionem bona praestandi officia arripere. Id certe humanitati multo accommodatum magis quam miseram aegrotantem , inter duas repositum lecti culcitas suffocare, quod in vicinis usurpatum regionibus, imo de in hac nostra aliquando adhibitum audivi. In hisce rerum angustiis, ingens afferre debet solatium , quod antequam plena illa horroris scena aperiatur , simplex ii, aqua immerso sine ullo sustocationis periculo sanatricem exerat efficaciam. Quantumvis enim multo sit opportunius methodum praescriptam quantocγus ab inflicto morsu fieri poterit, in auxilium advocare, etiamsi ea neglecta fuerit, successus non magis fefellit, dum ad illam recurreretur uno tantum aut altero die , antequam suis se proderet indiciis calamitas illa, quanis Itim tamen ab incipientibus anxietate & oppressione poterat aestimari. Antequam 2r materia haec a me relinquatur, notandum judico quod ab Helmontio didici hanc frigida aquae universum corpus comprimenti a que constringentis actionem , singulare prorsus ossicium praestare, in per sanandis non solum acul a Cum quadani temeritate , medicamenta arriperes
142쪽
xo TENTA ME. TERT 1υMtorum morborum , sed .chronicorum delitiis. Doctor I illisi a memoratu certe dignissimam scriptis consecravit historiam mulieris cujusdam robustae quae cum per septem aut octo dies continuo correpta fuisset delirio, ejus jussu mediam che effertur in fluvium nuda dejicitur. Hien ullo adjuvante per spatium plus quam quadrantis horae natatu assiduo indultu Ea inde sublata lectoque composita rapitur in somnum , largisseque diffluit sudoribus d hinc sanitatem rursus D ullo alio simul auxiliante medicamento assequi
Hic vero hujusce modi exempla congerere nullate mi operae pretium est. Qui e nostris Medicis in hiice sanandis morbis maxime versantur quo tidiana deprehendunt expetientia maximum esse praxeos hujus momentum , non solum in resti tuenda huiusce modi morbis decumbentium fanitate , sed etiam in praecavenda miserrimae hujusce labis recidi Va.
Hinc mihi injucundum est quod in Philosophicis Transactionibus h legatur Viri cujusdam docti in hanc nostram frigidi Balnei commendatio
nem annotatio qua calidi potius usum persuadere annititur Frigidum enim Balneum, inqui , po-IOS Occludit , quos contra calidum expandit Verum nosse certe debuisset quod brevis illa pororum ab immersione in aqua frigida constrictio,
fervido postea calore excipiatur , a quo laxentur illi , aperiant ea ratione promoveatur persperati , sine ulla vasorum per inflammatorium , De Delirio Phrenitide cap. X.
143쪽
DE CANE MAEIoso. I OFealorem distensione. At facile crediderim nullum umquam Balneum sive frigidum fuerit, sive calidum , satis efficax ore , ad obsessum talibus
Mechanicae adversi notionibus, caput expurgandum .eluendum.
Sed ut nihil addam amplius, quicumque attenties Bellinianam de melancholico atque mani ac morbo Theoriam lustraverit , facile rationem deprehendat upendae omnino efficaciae qua
secura illam uiui facilis applicatio sese commendat ut omnium quae humanis capitibus impendent calamitatum maxima longe depellatur. Quod vero caeteras hydrophobiae per sanandae methodos spectat, id fatendum hic incumbit, numquam me satis fuisse celicem , ut optatum attingerem successum a plurimis quas frustra experiri contigit. Ubi hydrophobia semel apparuit,
Balnei evanescit efficacia. Largam sanguinis copiam dedi axi, tribus quatuorve quibusque horis Optata quaecumque porrexi . Volatilia salia , assam foetidam , Valerianae sylvestris radicem , alia Anti-epilectica do largiori adhibui Famosum etiam ex indiis advectum medicamen Moschum Cinnabarim in usum advocavi emplastra impo sui epipastica, nitro emulsionibus ex aqua hordei refrigetium inducere annisus sum omnia haec irrita fuere , serius scilicet adhibita. Quod Vero magis animos auferat, saepe terribile illud
hydrophobiae symptoma debellaveram , potusque
libertas fuerat restituta. At aeger intra vigintiquatuor horas e medio tollebatur , cum febre cconvulsionibus maximum certe argumentum , horum omnium quae de ejus actione protulimus, Veritatem evincens, nec tamen alis imum usque
144쪽
to TENTAMEN TERTIUM finem aliquod auxiliorum genus intentatum re, linquendum est me in prospectu adeo exitioso spes omnino deponenda , quod enim in centum aegrotis fefellit, in uno tandem potest optatum attingere successum. Scriptam scilicet habeo a Doctissmo Boerhaavio Epistolam , in qua solita sedulitate , cognitoque ejus judicandi acumine, duplicem narrat hydrophobiae casum. In priore ex memorata in Historia Academiae Regia Scientia rum a ), methodo , plenos aqua frigidiori uires aegrotantis capiti imponendos , Libi per longum temporis spatium continendos curavit, jussitque quatuor quibusque horis clysterem ex aqua calidiore , oxymelle simplici, marino sale injici.
Hac ratione restituebatur bibendi libertas , ita ut tenuior erevi sic decoctumque foliorum Malvae, florum Sambucii amarindorum facile ab
aegrotante deglutirentur. Verum quantumcumque haec omnia spem erigerent , paucarum horarum intervallo convulsus obiit, placide tamen
. celicior fuit qui alterum manebat aegrotantem eventus. Quantumvis enim liquidorum pa-Vor, spumantis oris ictu, rogitibus stiparetur hordirendis, aliisque vel furiossissimae rabie symptomatibus, largioribus tamen Nitri dolibus , cui Laudanum atque Diacodium interdum addebantur , ipso vero capite ex aceto aqua rosacea perfusori Balneo pedum per horam integram , tum surgente , tum decedente qualibet die, in aqua calenti mixtis falera aceto, alvi vero libertatem amarindorum , Syrupique violace opeconciliando, simulque clysterum queorum
145쪽
res Na RABIOS D. 27 nitrosorum usu frequentiori, demum es li- monum paucissimo addito saccharo, in elix ille in perfectissimam tandem emergebat sanatio
Hic tamen observandum est, medicamenta haec fui is quatriduo integro antequam sese proderet aquae pavor , auspicata. Quibus quidem de causis violenta vis morbi multum imminuta fuisse videtur non sine summa ratione ex propria experientia crediderim , ut jam dixi, commendatam a me methodum , hoc tempore adhibitam , huic etiam depellendae tempestat , non imparem futuram fuisse. Ut uno verbo concludam, si in desperatissima illa rerum conditione aliquid adhuc salutis sperandum superest hanc ego crediderim mulgerea sanguinis missione largiori ad animi usque deliquium instituta , priusquam membranarum C vasorum fibrae nativum elaterem spasmis amiserint, a nitrosorum liquorum usu in pleniori potu diluentium , refrigerantium iubacidorum liquorum. Verum iis omnibus peractis id universalius accidet , quod in lamentosis illis casibus Graeci dicunt, ut scilicet mors ipsa medenti partes agere videatur, sanationem mali perficiens. a)
146쪽
QUANTAcUMQUE sit Venenorum in internas Corporis partes agentium varietas, sive ea ex Mineralibus, sive e Vegetabilium prosapia desumantur, manifesto tamen in primariis suis e fectibus , in operandi ratione consentiunt. Ea autem perniciosa horumce corporum efficacia , analoga censenda est noxae a venenosis sive stimulis , sive dentibus inflicta: Haec enim interutrumque Venenorum genus praecipue intercedit differentia quod ab his exteritis, ab illis vero interius, in stomacho scilicet Dintestinis malum inuratur. At in utroque casu , eamdem pati ita labem Animalis oeconomia , eadem ratione assiigi
Plurima sunt , inquit Dioscorides, en nata Pharmaca , verum quae ab iis in corpora mutationes inducuntur , multis communes sunt 3 parum a se invicem disserunt a). Ex illo autem Toxicorum genere , maxim actuosa sunt Hethalia, quae a Mineralibus ducunt
147쪽
originem. In est scilicet partibus gravitas insignior. 1 olidior compages , unde actio ipsis major, maior conciliatur nocendi vis, quam vegetantium succis Hinc fit ut exitiales plantae diversam in diversis subjectis exerant enicaciam . ita ut in illis prorsus innoxiae evadant , imo Waliquando sese beneficas atque nutritiva aliquibus praestent, ut
alibi observavimus Ca), quia scilicet in Animalibus illis sufficiens stomacho vis suppetit , ut os sit adeo corrosi vas edomare atque dividere substantias imoin forsan sanguis ipse partium adeo activarum atque calidarum suppetias exigit. At Mineralium malignitas nullis potest viribus superari, vertim saltem quantum cognitione potui asse sequi , universalem Omnibu noxam communemque intentat perniciem.
Primuma 1 Mercuri sublimato corrosi vo locum impertiemur. Nihil aliud est haec praeparatio rieter Mercurii vivi cum sale communi misia celam. Quantumvis enim additis Nitro atque Vi-Priolo vulgo paretur methodis quidem diversis,
quarum quae caeteri anteferenda , a Tachenio descripta est neutrum tamen ex hisce salibus Pharmaci compositionem subit sed ut faciliti
operatio succedat , usurpantur, dum cilicet partis alis alcatinae adunantur, sicque acido ejus liber talem conciliant , sed nullum esse horum cum Mercurio connubium, probat experimentum UO utut aequales irri atque Vitrioli dotes , ad sublimandum Mercurium adhibeantur, sine sale tamen nullum partibus ejus pondus accidit, nulla malignior qualitas inducitur.
a Introductionem. by Hippocrates hymicus cap. XXiv.
148쪽
ii TENTAMEN MFLRTuu Alsumpti hujusce Veneni enectus truculenta
sunt intestinorum tormina, Ventris tumescentia , viscidae spumosae cruentaeque materiae vomitu ,
alvus sanguine deponitur, intolerabilis intus testatuat Calor , arent sit fauces , nec absunt sudores
frigidi, tremores , palmi Malia quae e sequenti historia evidentius elucescent a). Cani majori Mercurii sublimati drachma cum
pauco remixta pane porrigebatur. Intra quadrata tem horae corripiebatur miser immanibus vomitibus, spumantem viscidumque vomebat mu-cum , magis magisque in singula momenta cruentatum , eadem deponebat alvus , donec tam duris lassatus, conflictatus symptomatibus, malo succumberet tranquille dc quasi dormiturus , sed
sequenti mane moriebatur. Aperto abdomine magna sanguinis extra vasa stagnantis copia reperitur hepar in terra ventriculum . sic ut inter omenti duplicaturam juxta ventriculum. In testina ut ipse stomachus supra modum tumefacta de sanguineo spumosoque referta muco apparuere. Exteriori sua parte lividus ipsis inerat
color , interius rubor in omnem plorum extendebatur superficiem ; omniaque ad ipsum usque rectum inflammabantur. Sublata fibrosa ventriculi tunica ipsam inter nervosam grumosus diversis in locis sanguis colligebatur , quod etiam in intestinis hinc rinde occurrebat. Similia omnino tympio mata apertaque instammatoriae erosionis signa in intestinis ulcera, in juvene qui Mercurium sublimatum cibis ad mixtum sumpserat . accitis observavit b).
149쪽
D VENENOsI ANIMALIBUS. IIa Id igitur hic praecipue perpendendum incumbit, qua ratione a substantiis per se adeo in nocuis possit ad is exitiale compositum emergere. Verum ut per se innocuum esse talem, manifestum est , sic hodie pariter receptum est Mercurium ipsum quem immerito inter Venena Dioscorides Plinius Galenus , recensuerant, plurumis in morbis sumptum interius, inter tuta dc utilia remedia pol Te revocari, hunc quidem non solum sulphure saccharo c. adulteratum , sed crudum , nullaque correctione, sive falso credita, mortificatione debilitatum.
Primi quidem Arabes Medici id observavere.
Notaverat scilicet Avicenna eos qui Mercurium etiam maxima doli bibunt , ab ipso nullat nus laedi. Pondus enim ejus facilem sibi per totum
corpus , viam aperit. Hinc addebatur animus ut
in iliacis doloribus librae hujus integrae exhiberentur, quod quidem aliquando foetici successu fuerat X ceptum , nec metuendum ullum sympto maorta ab ejus pondere commoda compensabat.
Postea vero liquido apparuit, minerale illud
sive exteritu admoveatur , sive assumatur interius quamquam copia non adeo insigni, ut vi ponderis confestim possit omnia pervadere intestina , imo quantum vὶ in aliqua parte restitaret , nulla ramen corrodente aut maligna qualitate noxium deprehendi. Recordor ipse repertam a me aliquando, medio crem ejus quantitatem in per in eo cadaveris , quod ad sectionem anatomicam ex patibulo assumptum
a Canon Medi c. lib. v. Tent. 6. Argentum Vi Vum qui bibunt plurimum , non eduntur ori egreditur ei iisncum dilpositione tua , per inferiorem regionem.
150쪽
11 TENTAMEN QΝ U Mfuerat, hujus subjecti corrupta ossa clarum ora buerant indicium morbi qui ut Mercurio uterentur, coegerat, unctionibu quidem, ut crediderim adhibitis , nec tamen pars in qua collecta latuerat, ulla rosionis indicia praeferebat.
Fallopius pax Brassavolus si , aliique magni
nominis Viri innocuam ejus in necandis vermi bus efficaciam comprobavere, nec in adultis so-ltim , sed cindebiliolibus infantum constitutionibu S. Nec soli hi sunt casus in quibus a gravi hoc liquido utile potet expectari praesidium. Sed accuratius perpendent oeconomiae animalis praesentem statum δε varias quas ab inerti viscidorum liquo. rum intra minutissima canalia stagnatione , experitur mutationes , simul vero attenderit quantii mrapti in circulum sanguinis impetus lactio , cu jus efficacia removentur canalium obturatione , increscere debeat atque adaugeri, dum sibi mixtos suo sanguis devehit alveo mercuriales globulo S.
non sine summa ratione ad fatendum inducatur prudentem argenti vivi usum posse aliquando in pertinacissimis periculosi sitimisque af ectibus ea praestare emolumenta , quae vix ab aliis quibus cumque ad hos usu cognitis medicinis promiserimu S.
Verum ea de re nihil altius inquisierim. Absolutissime scilicet expotuit doctissimus Gyne, Mechanismum quo tanti astedius eliciuntur. Verum ut omnia maximi momenti praesidia , debent haberi tamquam ancipites gladii, sit inter caetera, maxima a De Morbo Gallic cap. LXXVj. 4 De Morbo Gallico inter Author de Morb. Gallic.