Opera omnia

131쪽

alteram partem accederent. Et eos illa brevi e celleret opinio , sine priori posteriorem prorsus inessicacem futuram. Sancte tamen asserere posta sum , quod ibi celebrata methodus , seu omissa seu admota fuerit externorum applicatio, successu numquam caruerit , modo ante ipsam adhibita fuerit hydrophobiam , licet anno plusquam triginta sene aliorum hic experimenta tum in Urbe tum in Provinciis eodem successu instituta com memorem mihi ipsam in usum revocandi plus. quam centies sese obtulerit occasio ita ut id mihi

tantummodo relinquatur optandum , ut adversus alium quemcumque morbum, non minuScertum

possim cognitum habere praesidium Rationem igitur hujusce methodi expendere operae pretium est. Vertim antequam ad illam singularius perpen dendam progrediar , silentio instigniores premere methodos, quae ad hunc affectum fuerunt adhibitae, nefas esset. Liquido enim inde apparebit ea scdem , omni aetate curantibus intentione semper sese obtulisse, licet illas adimplendi, non eadem methodus praesto fuerit. Nullam quidem merentur attentionem incondita Theria carum, specificorum Antidotorum c. confusiones , sive ex antiquis, sive ex recentioribus desumptar Ridiculum illud Antidotum m 2- par rabiosi Canis, quod melius, ait, assatum, quam elixum assum Plinius Pa), nec gratum alimentum , nec medicamentum praestat utile. Nihil ab ipso commodi expectandum observavit Galenus μ', de ipse puerum rabie interemptum vidit Ie recor

a Inst Natur. lib. XX X. c. Q.

De simpl. Medicam. Facult. lib. 2 cap. Xj.

132쪽

9 TENTA ME. TERTIUM do , qui tamen hepar rabiosi Canis integrum

avide prid voraverat.

Sed haec inter medicamenta duo aut tria occurrunt, quae rationalibus innixam fundamentis, obtinuit se commendationem n illi videntur. Priamum Cancrorum fluviatilium cineres locum obtinent Parabantur illi, dum totum animal vivum, aeneae laminae impositum, igne comburebatur sarmentis albae bryoniae instructo Hilce cineribus Galentis an affirmat nena iiD m unquam sine successu , usam fuisse Mante ipsum fleveraverat

Dio corices b , huic remedio ridem polle certam adhiberi. Pulvis autem ille calcinatus larga dosi usurpabatur. Unum scilicet cochea integrum, imo Walterum fingulis diebus plenum assumebat aeger, idque do si per quadraginta dies continuata, sive solum illud assiumendum foret , sive etiam

do si parcior , aut gentianae radicis, aut masculi thuris, adsunges et Ur.

Aliud praesidii genus est spongia Cynorrhodi

sive Ros, sylvestris quae celebratum adeo constituit antidotum , adversus tum rabios Canis morsum, tum etiam venenata alia animalia, ut P. Eo

cones c qui integrum de ipsius Virtutibus Tractatum conscripsit , ipsam in Sicilia dicat Sanato-dos, id est , Panacaeam appellari. Praeterea planta quae Alyllum sive herba ad rabiem nuncupata, nomen illud ab Antiquis accepit, ab explorata adversus Rabiem insigni ejus ah ibid. lib. iij. c. 3 . b De Theriaca cap. ij φ. , Muse ditiante rare. Obs. a.

133쪽

DH CANE MA Bioso. Iessicacia. Eius duae sunt species , alia a Dioscoride descripta , Leucoii species est alia kGaleno quae Marrubium a . His addi possint Allium , Agrimonia Oxylapathum. Nunc vero notandum est omnia haec medic menta inter diu retica insignem obtinere esticaciam ; duo priora ex animali desumpta genere

posterius vero vegetabile. Ut eniim aius boobservat, spongia Cynorrho si tumor est in hac enatus planta , ea ratione qua Gallae in quercu oriuntur. Si resecatur illa , vermibus albidis scatere deprehenditur , quorum nidum constituit haec insecta per hyemem totam ibi commorantur , at verno calore alas induunt, is muscas versae pristinas domos deserunt;

omnia porro insecta diu retico sale turgent in-sgniter Verrim supra omnia insecta sale hujus generis actuosissimo refertae sunt Cantharides, hinc ultra doctissimus accius o progreditur ,

Rhae Joanneque Damasceno Authoribus , has etiam per plures dies suadet in substantia adve sus Rabiem assumendas. Hoc autem antidotum sic enim eam vocat compositionem hilaratur, dum musca in sero lactis inter conficiendum butyrurn expresso, prius infusae exsiccantur, posteaque flore lentium, simulque vino addito formantur in tro, chiscos scrupuli unius ponderis quorum unusquisque pro doli ingulis diebus assumitur quo quidern

medicamento, quanturn vi sanguineam inde min-gat urinam aeger, celiciter hydrophobia pria verti-

134쪽

96 TENTA My. TER Tru Mtur, ipsum vero symptoma lacte copiosius hausto per sanatur. Sici Boccon etiam , in Superiore Hungaria quinque, ait , in hoc casu Cantharides pro una dos hominibus, Brutis vero largiorem etiam earum copiam exhiberi. Hic etiam addam , etium bo qui quanta potuit ex antiquioribus Uicis sedulitate collectat congessit medicamenta, asserere sibi cognitum Vetulum quemdam qui demorsos solius aceto se vulgaris usu per sanaret Vulnus scilicet ipsum herba decocto eluebat, pultem pro cataplasmate apponebat , ipsius usum pro potu suadebat. Hac ratione turbidae urinae ingentem copiam effundebat

aeger.

Hinc porro liquido apparet quod tutissima ab

omni aevo adversus hoc venenum medicamenta , ex eorum genere fuerint deprompta quae largiorem urinae fluxum possint elicere. Quibus accurate perpensis operae pretium esse arbitror methodum curandi usu facilem in medium adducere, qua quidem methodo possit febris longo retardari intervallo δε hac urinae V cuatione constanti fluxu prolicita, possit a cervice aegrotanti omne periculum averti. Haec autem ea est methodus. Wrotanti novem aut decem sanguinis unciaec brachio educantur. Sumatur herbae, quam a lini vocant Lichen cineretis terrestris Lotae, siccatae, pulveratae, uncia semis Drachmae duae piperis nigri in pulverem pariter redacti , simul milaeantur, in doles quatuor dividatur pulvis cujus singula quaeque, quolibet mane exhibeatur jejuno ven- domus eo dissi sic Osserva 2I. Lib. vj'. cap. 2 q. triculo

135쪽

tiriculo per quatuor successive dies in lactis ac cini calentis libra una. Hisce quatuor dossibus aia sumptis, in frigidum immittatur balneum aeger, sive fluviatile sive fontanum malit, singulis per nensem integrum diebus , mane , ventriculo pariter jejuno Aqua partes omnes eluantur, sed nec caput intra aquam immergat , nec longius quam vel minutum unum .semi, intra aquam restiter, si frigidior ea fuerit. Quibus peractis, tribus per hebdomadam vicibus, balneo per spatium dierum quindecim ad lummum , immergatur.

Pulvis hic in Philosophicis Transactionibus C. primum publici Juris factus est D. Dampie , in

cujus familia tamquam genti litium arcanum ab annis jam pluribus asservabatur anno Vero 72 Limeo consilio in Pharmacopoea Londinensi locum obtinuit, sub nomine Pi Oeris Antistis. In hoc t mei Pulvere id postea mutandum duxi ut duae Lichenis partes pro una piperis dos obtinerent

cum parte utri utque aequales antea commendarentur. Fervidiorem scilicet putavi; ut antea duae tantum aut tres ejus do se exhibebantur , per quatuor dies integros ipsum aegrotantibus sumendum offerre non dubitavi. Lichen vero ut inania de quibus hucusque mentionem injecimus medicamenta , inter calida diu retica locum obtinet. Additur , ut facile crediderim, piper, ut ventriculo melius sedeat, per se enim fastidio plenum est, nauseobum L

Hoc vero vegetabile b adeo virtute sua praedicandum est, ut ejus descriptionem hic loci afferre,

136쪽

ὰ,8 Eri TAMEN TERTIUM . opportunum existimem. Resus a , qui quanturisa 'tem possum assequi, primus hujus plantae accuratam descriptionem delineavit, ipsam ad Lia chenis genus retulerat, sed multis sedulius ipsam Bolanicus ille nostias insignis b) .imenius des cripsit , ipsa ad Muscorum Tribum revocata Mappellata Lichenoides digitatum cinereum Lactuca foliis sinuosis Mediam tamen fungum inter cmus cum obtinere videtur substantiam, mollis quasi

spongiosa obducta lanugine Jacet haec humi

proxima , inter Myricas humiles , in sylvolis umbrosiique saltibus, radicibus & truncis alborum proxima, quibus ut saepe herbiae repentes mus cosae innascuntur , sic etiam muscus hic noster saepe affixus colligitur. Omnibus haec planta vi- reicit in regionibus, imo' ex America cum Peruviano Cortice saepe advecta reperta est. Parvula sunt tenerioris plantae folia , duo vel tres pollices longa, unum pollicem circiter lata, in varia segmenta partiuntur. Saepe unica, saepe

alia aliis involuta reperiuntur. Ad eorum extremum enascuntur dura , parvula, oblonga corpora Pelias Bolanici vocant, Zc Seminales videntur C fula. Folia te ex si1ccata colore gaudent cinereo superius obscuriori, inferius vero dilutiori Frequentes per totam longitudinem venae decurrunt, in parvulas tenues albescentesque fibras desistunt, qua intra terram defixae, Plautae radices constituunt.

Toto quidem anno reperitur Lichen noster sed specialius quo tempore frequentior imber in-

a Vid. Catalog. Plantar Angliae anno I 67o. ist.

Plant.

b Hist. Muscorum.

137쪽

gruit,declinante in hyemem autumno. Ac proinde ut ejus tunc vigor maxime vividusaest , hac praecipue anni aetate debet collectio ejus institui. Hunc etiam destillationis examini subieci. Hujus unciae quatuor aquae acidiori unciam unam,

drachmas quinque , scrupulum unum, grana duo, exhibuere olei,aqua ponderosioris drachmas duas. scrupulum unum grana sexdecim. Carbonis fixum

salem continentis unciam unam , drachma duas , scrupulum unum , grana undecim. Verum ut ad sanationem mali unde fueram digressus revertar i ut illa certior evadat atque

essicacior, addere visum est frigidi balnei usum. Qui hucusque in hac perficienda fanatione a ne

mine ea ratione qua ipsum suademus adhibendum , fuerat commendatus A nullo enim Antiquorum commendatum legitur balneum antequam ipsa apparuerit hydrophobia, vulgo re

cepta apud nos Praxis , quo vir de morsus ad proximum mare quam fieri potest celerrime amat datur, ibique bis aut ter intra aquam demergitur , satis apparet prorsus impar ad hujuscea neris labem praevertendam quae non nisi integro mense exacto solet emergere. Si enim ab huius usu commodi aliquid expediare licet per longiora debebat temporis spatia repetito usu continuari Wrabie plurimos novi interemptos, qui tam ea cautelam hanc adhibuerant. Incumbentis in universi corporis superficiem aquae pondus quae a frigore in cutis fibras parvulosque meatus ori tu constrictio , salutaribus enodandis effectibus sufficiunt. Reprimitur scilicet inde vasorum dis tensio quam fermentantium inducit liquorum actuosa rarefactio, Buxus vero urinae ita per pluo

138쪽

1oo TENTAMEN TERT 111M res dies inducitur , ut inde omne nervosae febris quae instillatum venenum debuerat excipere , periculum prorsu avertatur. Si vero tibi persuaseris salisas aquae pondus quod aquae communiSpontere majus est , aliquid in hoc negotio posse praestare , hoc certe discrimen dum corpus bis vel ter immergi tui momenti est levissimi, d aliunde

abunde pensatur pondus illud ingenti fontium qui vulgo solent ad hos usus eligi, frigore, quod

multo intus in aqua marina e X perimur. Sic ego immersionem in aqua ad morbum praevertendum , absque ullo ne aeger in animi det, qui hi labatur periculo , essicacem reddidi. Cum contra Antiqui, non me hoc discrimine Balneum apparente malo , in auxilium advocarent. Celsιs a enim qui primam de illo mentionem videtur injecille , imo huic tamquam soli remedio , unice confidit, hoc nos consilio monet ut si aeger natationis it imperitus , ita sub aqua contineatur , ut possit hujus aliquid saltem , de glutire , posteaque ex illa alterni extrahatur, alternis in illam immergatur. Si vero natandi non sit expers , sub ipsa per vim detineatur , ut etiam invitus ejus aliquid cogatur flumere. Qiiod quidem nihil aliud est quam alternis in suffocationem incidere, alternis sensum recipere. Nec dubium est quin tanta audacia instituta methodus a Graecorum Medicorum authoritate defluxerit quorum ex divitibus f in iis Latinus hic Scriptor, sibi aissumpsit, in parvulusera redegit Compendium , praestantius omnium Medicinae systematum quae umquam in lucem prodierint. Ut ut vero res sese habeat, famosus ille in

139쪽

ci , eam omni ope atque opera promo Vere annisus est. Senem quemdam ipsa correptum hydroia phobia , viderat immersione in salsas aquas prorsus per sanatum. Hic scilicet sub aqua per quatuor minuta continebatur, inde eductus rursus bis adhuc immergebatur , sed singulis vicibus per Unicum temporis minutum. Cum vero ab aqua extraheretur, ipsum pro mortuo habebat sed dum foveretur nativus calor in dolio reponeretur aeger, deglutitam evomebat aquam , mulque vis rectus sensuum usus redire videbantur.

Aliam idem memoratu dignissimam prodidit historiam de Mania, quam in aqua insulsa submersio per sanavit. Unde merito videtur inferre nullam eme cauum expectandam esse differentiam salsa ne sit aqua an sale prorsus destituta. Et recte omnino annotat maximam esse adhibendam diligentiam , ne ii qui sub aquis suffocantur inatim deponantur pro mortuis, addens simul duo maxime insignia exempla virorum qui in pristinam vitae integritatem restituti fuerant, quantumvis horam dimidiam sub aquis exegissent hac occasione data mentem subit accepisse me ab ingenioso quodam Messico , ereptum a se e tumuli faucibus hominem, qui cum sub flumineptu quam triginta minutorum spatium exegisset, feretro , spe omni abjecta, destinabatur.

Plurimae tamen numerantur eorum historiar

qui postquam plures per horas sub aquis demersic sustocati restiterant, ad locis usum fuere re- Otius Medicin Demens dea.

140쪽

ro1 TENTAMEN TERTIUM vocat ah, quod quidem addat animos aequum est , ut quotiei cumque sese casus obtulerit , qua cumque in usum adhibeantur , cum praeser iam obvia sint, .facile peragenda hujusmodi tentamina. Prima salutis via , est ut in intestina Tabaci nimus inhaletur, postea calor in corpus hinc

inde versando crebra concussione revocetur, Wassidua membrorum in lecto , cum linteis calentibus frictione, uno Verbo quacumque Via , quacumque ratione sanguinis motus redintegre in

tu , nec invadat de Iperatio nisi per horam in te gram continuato hujusmodi ossicio nulla redeuntis hae appareant indicia. Sed his peractis optimum pollicentur flectum spiritus .salia volatilia , nec ipsa debet omitti venae sectio, ubi calor ita totum perfudit sanguinem ut venis ipso tumentius possit ab illis erui. V. rum ut ab illa certe utilissima excursione ad hydrophobiam redeamus. Observandum est , quod tibi in hanc viam adhibita immerssio arriserit , ea in usum advocanda est , ubi prima symptom tum indicia illuxerint, antequam febris ad sumismum evecta fuerit fastigium. Si enim ad hoc uiaque tempus remedium d stuleris nulla erit in re-Tum natura auxiliorum vis quae possit labem ii ustam infringeret, imoin experimentis deprehen d quod illo tempore vulgare etiam balneum majorem noxam incuteret.

Hujulce tamen generis experimenta forsitan melius a Medicis famae suae consulentibu S permittuntur quam praescribuntur. Quantum VI certum sit tentari quotidie , curationum methodo , Vid. Dissertatio si Tincertitude des ignes de lablori ad em. Paris 17 2.