장음표시 사용
171쪽
Da VacgTABIDAU VENENOSas. 33rtuntur , c iis per totum corpus invalescentibus opprimuntur. Hinc cum Venena mineralia vulgo primas vias superare non possint, egetantia , quibusdam in casibus, ad anguinem deferri queunt praecise
ut illa videmus medicamentorum genera qua magnam irritationis vim confestu exercent, pra sentem concitare vomitum, dum eadem irritatio
paulum mitigatain ad ulterata, ipsa ad usque ii testina penetrare patitur, uer alvum agere finit. Forsitan etiam inde aliquid possumus augurari de Venenorum illorum natura , cum quibuS aiunt quarumdam Africa 3 Indiae partium incolas , in morte inducenda ita expertos esse , ut ipsam possint ad libitum aut brevioribus, aut longioribus inductis retardare. Haec scilicet Toxica , ut proba, bile est , constant ex fructibus , aut in spissatis Plantarum quarumdam corrodentium fuccis, quae dum viscera inflammant, minimis illa ulceribus confodiunt , quorum exitialis effectus ut novi mus, lentus esse debet, δ aegros languore conficere.
Id vero eo facilius mihi persuaserim quod ingeniosus quidam Chirurgus qui in uinea vixerat, mihi retulit, Antidotum quo Nigritae utuntur, ad eos quibus Venenum fuit exhibitum per- sanandos , a folio herbae cujusdam desum quae
tit m inferne tum superne purgationem eliciat. Hac enim methodo facile ventriculus , ab ad shaerentibus corrosivis Veneni moleculis expurga tur. Verum non facile crediderim possie illos variatis Veheni ossibus certo pramuntiare tempus , in quo certum a Toxico lethum manet an
172쪽
13 TENTAMEN QUARTUM scilicet hebdomadae spatio , an integro mensis in
tervallo nec etiam mihi aliquem videre contigit, qui rem hanc totam in facto postam , posus et testati. Quamquam fatendum es repetita pluries experimenta , attentam observationem posse aliquem in hisce expertum ad conjecturas veritati proximas deducere. Eamdem agendi diversitatem a suo sibi videntur Aconito possicit antiquiores, qui eam ipsius parandi rationem inter arcana de recondita mysiateria videntur habui it , ut 1 Theophrasto a discimus, qui hujus, ait , Veneni exhibendi rationem fuisse diversam prout consilium erat mortem per duorum aut etiam plurium mensium, sive etiam anni integri spatium removere , id tamen tamquam vulgatam sive opinionem sive fabulam memorat, cui vix ipse ullam adhibere si
dem videtur. Perspicuum omnino est communem Venenis omnibus intra stomachum admissis curationem , ii eo esse positam , ut quanta fieri poterit velocitate per vomitum rursus ejiciantur , simulque saltae tecti tueantur ab acrimoniae vellicantisci
auriis ventriculi tunicae Largior lactis calescentis epota copia, cum oleo mygdalarum dulcium priori fatisfaciet intentioni Alteri vero in mi ueralium Venenorum actione Gegetabilium enim ut plurimum acrimonia , vomitu pleniori δίdiluentium cum mollioribus, pinguibus substantiis, usu largiori , sat1 retunditur in peculiarem sibi requirit sanationem quae quidem hacm thodo mihi posse videtur adimpleti Vim scilicet horum exitialem a metallicarum molecula a mist Plant. lib. q. cap. 16.
173쪽
rum cum salinis crystallis conjugio vidimus esse derivandam. Hinc si possint a sese invicem disjungi, perit ipsorum maligna qualitas. Id vero docente Atin elio sayperfici potest dum copia in-Πgni ebibitur lixivium quod solutione salis tartari
in aqua praeparatur Sal enim ille cum corrosiis vis salium crystallis consortium iniens, post aliquem saliena effervescentiae gradum , plos, ut aiunt Chemici, mortificat , qua ratione a mineralibus globulis liberati , pios prorsus inertesessiciunt. Et haec quidem praxis firmo innititur fundamento experimenti insignis , ab eodem Authore relati, quod ita se habet. Infantis cujusdam caput ad scabiem per sanandum ungebatur lini mento unguento pomato, mercurio sublimato corrosivo. Unctio haec tanto excipiebatur tumore, dolore tam acri inflammatorio, ut jam nares oculi visui subriperentur. His in extremis, pro Ximo jam morti aegrotante culici fortuna accidit, ut Vir in hemicis versatissimus ipsum inviseret, qui totum caput forti lixivio foveri imperavit fomentum hoc paucas post horas plena minarum symptomata haec prorsus mitigavit. Quod externa applicatione perfecit externum hujusmodi remedium , in ventriculo pariter asia sumptum peragere posse rationi consentaneum est. Sicque certum evadere debet Antidotum ata Versus omnium Venenorum exitialissimum. hemicat Philosopli confirmed by EXperiments.
174쪽
Ummplias experientia Antiquis compertum fui flet , Opium quantumvis parciori copia exhibitum , morti tamen intentandae suffecisse, ipsum illi inter Venena recensere non dubitaverant, primumque ei si1gnaverant locum inter illa quae stupefacienti virtute insignia,Narcotica vocabantur. Quotidie tamen experimur quod idem refractiori do si intra corpus admissium, Vix
ulli alii medicamento, praestantissimis suis mectubus palmam concedat. Verum hic nullatenus ope
Tae pretium est iis nos immiscere controversiis quibus inquiritur, quousque possint venena in s lutarem medicinam evaderem cum satis per se abunde notum sit , saepe ipsa sim et medicinas in exitialia venena converti. t quacumque rationerem enodandam susceperis , utile erit troposito contentiens , eebratissimi illius Pharmaci rationem agendi illustrare imo ejus usum nos Z utiliorem certiorem esse praestituros sperandum est , si primum in ejus naturam 8 agendi methodum recta investigatione inquisierimus. Cui igitur proposito ut fiat sat1 praeter alia quaddam quae praevi cognita supponenda sua , cum praecipua hujus medicamenti virtus, insomno conciliando consistat primum nobis definiendum incumbit quid sit somnus, it omnis Verisborum vitetur error atque confusio, quaenam in q
175쪽
ῆercedat disserentia inter animale corpus cum vigilat, aut contra solvitur in somnum historiam enim ac praeparationis Opi methodum satis corignitam supponimus.
Primit igitur , nemo non novit, integram in somno adesse actionum omnium intermissionem. Vigiles , incedimus, loquimur, hoc illudve membrum movemus, verum in naturaliri tranquillo sopore , nulla harum actionum perficitur. Id en, cum concessa sit vigilantibus potestas , varios V luntaria musculorum contractione motus eliciendi, somno contra perfusis ii soli contrahuntur musculi quorum actio voluntati obnoxia notrest, aut saltem ad quos ita constanter determinati semper fuere spiritus , ut id nullo ratio. cinantis facultatis interventu , sed nativo menti&habitu peragatur ita se habent cordis, thoracis musculi.
Adest igitur Relaxationis genus quoddam in
tDotricibus variorum artuum fibris , aut saltem ea, ipsarum placida constitutio , ut omnes antagoni-ste musculi, concordi vigeant aequilibrio , aequataque undequaque actione nullus alium evii Cat. Maximum en1m naturae in somno propositum esse videtur , ut distractis labore partibus tonus pristinus, vis a milia restituantur. Hinc etiam
duce natura cum ad omnum componimur , eum
elegimus itum qui defatigatis membris maxime conducat,&sit ad hunc finem accommodatissimus. Postea vero perspicuum est non adesse tantum in somno quietem, omnes plurimorum Corporis organorum actiones suspendi, sed etiam cogitantem facultatem quiescere , id est ut om-ὲ,i praevertatur cavillati, interrumpi illud co-
176쪽
1, TENTAMEN QUINTUM gitationum genus cui vigiles incumbimus , cui
attendimus , in quo demum mentem nostram omnem occupamus. Quantumvis en1 somnia
cogitationes int, illae velut imperfectae sunt nulloque sibi cohaerent ordines nihilominu tamen ita languidae minanes ut cum allata somnii dea consistant, quoi plerumque accidit aut si
eaedem vividiores sunt, fortem incutiant impressionem , eae interruptum turbatumque somnum designant, ut quivis facile consentiat. Hinc porro sequitur alterio si fluidi motum , caeteris paribus sedatum mag1s, d magis Ordinatum esse debere, somni, quam vigiliae tempore. Praeter enim varias mutationes quas in hoc postremo stat , a diversis animi affectibus motus sanguinis experitur , ipsa musculorum contra Elio , hi corpus variis agitatur exercitiis , ejus impetum divertimo de accelerant. Cum contra per somnum constanti S uniformi musculorum thoraci d cordis actione, placidius aequabi .
litis sanguis impellatur. Hinc etiam jure meritoque deduci potest itiquoris nervet in corporis organa influxum , imoci ejus versus cerebrum refluxum, aut nullum
eis in dormientibus, aut minimum saltem id est, hoc fluidum somni tempore, aut nullatendS, aut saltem tardissimo motu deferri. Ut enim ad
partes a cerebro devehatur, aut contra a par
tibus revehatur ad cerebrum , requirit d muscularis actioin voluntarium exercitium , quae nunc interrupta elanguere Interea dum jugi cursu sanguis ad cerebrum appellit, continua fit hujusce fluidi secretio, quod in canales postea devehi aptum sit. Sic quas accumulantur spiritus, α
177쪽
aggeritur eorum copia , quae possit postea adimplendis vigiliae ossiciis abunde sum cere. Sic uno oculi ictu possumus vigiliae stadium intueri, tamquam tempus expensa in quo animalis oeconomia deteritura somnum vero , ut illust tempus in quo reparantur laetritae instaurantur vires. Quod quidem , non de nerveo liquore tantum , sed de omnibus etiam aliis partibus , sive fluida sint illae, sive solidae , intelligendum est. Continuata enim actio, sens1 sine lensu, organis c vasis vim necessariam infert, c perpetuo motu aliquid a distractilibus fibris abraditur caufertur, quae quidem detrimenta nulla alia ratione possunt resarciri, quam si a tensione conquieverint. Praeterea firmior c ordinatus mag1s sanguinis cursus multo ad nutritionem sive appositionem partium ad vasta accommodatu magis est , quam intercisus ejusdem impetus , qui lacerare potius secum partes abripere aptu natus est.
Quae cum ita se habeant, liquido apparet, ea corpora quae talem fluidis de muscularibus corporis partibus dispositionem poterunt inducere, qualem descripsimus, somno pariter inducendo ac commodata fore. Eadem ratione , si aliquid impediat, quin sedata illa corporis tranquillitas illabatur, quaecumque substantia impedimentum hoc removebit, inter somni causas locum sibi vindicabit, liratenus scilicet in pristinum salubritatis statum oeconomiam animalem restituit, in hoc enim
statu mutua sese successione somnus δ vigilia da-bent excipere. Apparet inde , qua ratione protractiora Te
citia nos in faciliorem somnum reddant procli
178쪽
uiores Exhauriuntur enim iis spiritus nervet sculicet hinc ejus influxum , in organa motui inservientia imminuunt, illinc vero mentem inducunt, ut non longius in haec loca fluitum nerveum impellat, o dolorem scilicet desingratum sensum ,
quibus nimis violenta partium exercitatarum tensio semper stipatur, qua fit ut laxari ipsas quieti
tradi summopere exoptemus. Quae vero somnolentia, graviorem cibis aut potu stomachum excipit , a diversa causa ducit originem ; effectibus tamen cum optatis medicamentis ita convenit, ut singularem mereatur attentionem.
Ut fames , seu stomachi vacuitas, ingrata est injucunda sensatio sic dum fami auscultamus, importunamque removemus, sensus succedit iucundissimus. Dolor porro quicumque a stimulo partem affectam vellicante oritur. Hic vero amictarum membranarum contractionibus stipatus uberiorem fluidi nervet influxum in fibras sollicitat Sensus vero aliqua in parte gratior un-dulationem suam infert leniorem , fit cicelicior liquidi nerve versus cerebrum refluxus. In hoc tota mens occupatur, cui dum incumbit, spiriatus animales ad motuum organa determinare, partim sollicita est. Id est, ea reperitur muscularium fibrarum relaxatio , fluidi nervet dispositio, quam somno inducendo necessario requiri observaba-
Hinc ea pendet artuum defatigatio de qua vulgo post lautiores epulas conquerimur. Si vero stupendum tibi appareat sensus in stomacho jucundioris tantam esse in animum ac-ijonem , alia ex par erat tende, quanto tumultu
179쪽
hi olestior in illo viscere sensatio, quanta violentia totam subvertat economiam animalem , di imsumptis tribus croci metallorum grani horrenda naturae lucta inducitur quam facile majori solito impetu in stomachira abdominis musculos impellantur spiritus , ut inde ejiciatur hostile spiculum, injucunda removeatur sensatio.
Qui vero delectabilem hujusce partis sensum
jucundi excipiunt medius , iis sunt omnino contrarii quos opposita inducit doloris affectio. Do
lor tamen d ei adversa voluptas , uberrimo conis stituunt fontes unde plurimae derivantur in oeconomia animali actiones .Quae ab utroque hoc sensu in corporis fabrica mutationes inducuntur, pluri os eliciunt effectus, qui maxime nos inde stupore percellunt, quia ad illum quo exeruntur meis chanismum non satis attendimus. Verum eos ii, stomacho quam alia quacumque in parte insigniores esse par est Pars enim illa ita sapienti naturae consilio , sensu donatur exquisitissimo , ut hac de causa, Philosophorum aliqui, in illa sedem antim ereponendam censu Orint.
Praeterea vero hic loci attendendum venit stomacho cibis distento descendentis ortae trun cum comprimi, sicque sanguine superiorum partium vasa distendiis intumescere : opprimitur hinc cerebrum , imminuitur spirituum in nervos influxus , inertia sequitur .iomnolentia. Hinc illi faciei rubores, qui largiorem aut potum aut cibum excipiunt , in iis maxime insignes qui laxiori debiliori vasorum textura orantur , ut specialius inTabidis c consumptis videre est. Sic facile est etiam , nec in auxilium advocato
Flayli recentioris vasa ingressi auxilio , hanc in
180쪽
somnos proclivitatem quae turgente cibis stomacho supervenire solet enodare , quamquam etiam fateri teneamur tensionem ab illo inductam , inter causas hujusce effectu insignes, esse recensendam. Verum causa haec non con stim ab
epulis agere debet, imo duarum vel trium horarum intervallum interponi debet : subita ergo quae excipit cibum somnolenti ut novus ille qui statim instauratur ab alimentis vigor, promptior alicui mutationi accepta ferenda est. Nunc ad ipsum devehimur pium. Hujus ut cla sex, volatilis alca lini spiritus qualis x cornu
cervi ducitur, uncias duas suppeditavere olei foetidi drachmas quinque scrupulum unum, grana sedecim. Carbonis sale prorsus destituti duas uncias, drachmas duas, scrupulum unum , grana
Opii igitur e scacia a sale volatili alca lino cumoleos a sive sulphurea substantia , intimiori nexu
coniuncto repetenda venit. Cujus actione macita factus in ventriculum primo , postea etiam superatis primis viis in arterio sum laticem, perpendendi incumbunt. .
Jucundiorem insolitae amoenitatis in stomacho
sensu, simulque ejus membranarum distensionem hujus somnolentiae quae epulas sequitur , caustam esse obitervabamus : Ex his prior causa mentem ipsam asscit, altera , actionem iii corpus exerit. De mulcetur enim mens sensis gratiori ut nulli alii incumbat objecto , aut externi occupetur cogitationibus , id est in quietem inclinatur ple niora interea qua cerebrum perreptant vasa, influxum crve fluidi in organa praepediunt.