Opera omnia

331쪽

LP R. I hujusce magnam partem

aliquot abhinc annis charti mandavi, jam pridem totus absolutus, atque in lucem editus fuisset, nisi in tercessissent curae graviores, quibus otii mei intervalla, numquam profecto satis longa, plus justo contrahebantur. Haec autem mora , dc peris intermisso, in emolumentum forsan cedet Lectori cum quicquid incommodi secum asserat longae aetas, id plerumque rerum scientia dc experientia in arte pensatur At quibus de caussis laborem hunc primum susceperim, jam paucis Xponam. Ε A. D. M DCC. VII. Vir doctissimus, Joannes reind, Hippocratis de Morbis popularibus Librum primum

tertium, quibus novem de Febribus Commen

tarios accommodavit. Ex his septimus est De Purgatione in febre putrida, quae Variolis confluentibus supervenit. Huic autem ad sententiam suam confirmandam, Epistolas quatuor Medicorum ad se datas adjunxit inter quas uni praebuit locum , quam a me acceperat. Etenim postquam per annos bene multos in Nos comio Dιυi Tho-

332쪽

1nae Londini medicinam feceram, anno M DCC VII l. observavi nonnullo Varioli, ma Xime pestiferae videbantur,

laborantes, clim alvi fluxus nono aut decimo morbi die, vel interdum citius, eos exercuisset . praeter spem incolumes eva

dere. Hinc igitur quid ad illos juvandos,

quibus hac aegritudine correptis alvus per totum morbi tempus adstricta esset id quod in plurimis usu venies leni medica mento sub finem facta ventris solutio valeret, experiendi consilium cepi. Res ex sententia successit de multos, quibuSma-Ximum imminebat hae periculum, hac medendi ratione salvos praestiti. ER A mihi tunc remporis, inuidem ad extremum usque vitae ipsius terminum, amicitia conjunctissimus dictus modo Clariss Fre indius utque assidui fere internos de rebus medicis sermones habebantur

illi rem hanc exposui qui factum lauda

bat. Et cum non multo post ipse, una cum

aliis duobus magni nominis Medicis nobilem quendam juvenem gravissime Variolis oppressum curaret in animo habuit medicinam hanc experiri. Illi autem e tinaciter repugnare pergebant ό donec tandem die ab eruptione ustularum decim quarto clim ad extrema jam Ventum esse testarentur convulsione, cum Ve-

333쪽

terno ingruentes, ut leni potione solvere tur Venter , concederento quod magno cum levamine factum est. Hanc igitur repetere voluit re indius quod cum non permitteretur, septimo post die vi morbi Victus occubuit aeger Rem hanc Omnem ipse fusius narravit sa).POs haec, varii super ea re sparge bantur rumores, d a Medicis nostris in

partes discessum est , laudantibus lis culpantibus illis re in dii conssilium qui, cum famam suam hines lardi crederet, eam vindicare statuit. A me igitur petiit,

Ut ea, quae nuper Ore tenti cum illo communicaveram , literis mandata ipsi tradere vellem. Nefas duxi amico quicquam de negare qui Schedalam meam magno nos tro adclivio perlegendam dedit , viro ut summi ingenii, sic Sc consummatae in arte experientia , mihique familiarissimo. Dixerat autem adclivio reindius, velles Definsionem suam in publicum ede e Rogavit itaque me adclivius, ut ei ve niam darem chartulam meam libello eius adjungendi neque id quidem recusavi. At cum typis jam impressa essent duae vel tres schedae, amicorum quorundam suas desse titit ab incepto tam sua quam mea suppressit, de ad id tempus apud se tenuit, quo dictos modo Commentarios in lucem

a Vid. reindi opera, pag. 263.

334쪽

emisit. Dum autem hoc opus suum urg bat iterum de edenda simul Epipola me cogitabat. Hanc igitur in manus denubsumpsi, in Latinum sermonem iam Vernaculo scripta fueratri converti, amplificavi in eam , quam nunc habet, formam redegi. RARIssIM quidem evenit, ut Ova medendi via in quolibet morbo omni bus arrideat hanc autem a primo , quod dixi tempore non solum reindius ego assidue tenuimus sed& multi tam in Urbe , quam ruri, degentes Medici a nobis accipientes feliciter sunt experti. At est ubique genus hominum malevolorum, qui opera aliena sugillare, convellere totis viribus contendunt quasi tantum

laudis sibi apponi putarent, quantum aliis detraxerint. Frein dii igitur libro in lucem emisso , horum nonnulli protinus ad arma confugiunt , tanquam pro salute Civium dimicaturi. In his primas tenuit Joannes WoodWardus messicinae Professor res hamensis qui ctim vitae suae

tyrocinium in officina lintearia posuisset deinde, collecta conchyliorum, lapidum mineralium, d consimilium rerum fossilium farragine , Philosophus videri voluit δε in Medici cujusdam familiam postea admistus, amicorum gratia, lauream medicinalem adeptus est. Vir moribus in-

335쪽

eultis , fastosus Q alienae laudis invidus. Hic igitur in libro de Statu Med/einae lingua vernacula scripto , in reindium Wamicos ejus, meque in primis debacchatus est; non argumenti , neque X-

perimentis, quae ipsi nulla erant, sed opprobriis . conviciis rem strenue agen S. Nolim commemoratione mea famoso libello, cujus jam periit fere memoria vitam reddere ob quem ipse Auctor Fre in dio statim ludibrium debuit. Neque haec sane cliartis illevissem, nisi ea mihi extorsisset hominis arrogantia , cinanis gloriae cupido quae si prolixius forte

persecutus esse videar, hoc ideo feci, ut manifestum fieret, tum quo Auctore haec medendi ratio initium habuerit tum etiam quam nullo fundamento inniterentur ea, quae vir iste maledicus contra blateravir. Quo ad Librum hunc attinet , perspicuum potius quam ornatum dicendi genus in eo secutus sum breviter singulatim praecepta quaeque X ponen S. IIS au tem quae ad medicamenta cathartica spectant , cautione nonnulla atque pro

visiones in juniorum praesertim Medicorum gratiam adjeci , qui non raro propenso nimis, d audacter , nova quaeque,

ab iis saltem , quos in honore habent profecta imitantur . c in usum trahunt.

336쪽

Nihil enim universe in sine exceptiono, utile esse potest, d non minoris saepe judicii res est 3λe ειν, quam i ραεειν. Gὶ Neque profecto laic tantum , sed, in omni Arte nostra illud semper in memoria habere Medicum oportet: VH prodest , quod non laedere posset idem. HPosTQUAM Opusculum hoc scripseram, Cogitare coepi , me rem neque inutilem neque ingratam Medicis facturum , si Rhagis librum de Variolis se Morbillis ex Arabica sua lingua in Latinam con

versum , ei adjungerem, Is illo enim plurima tam ad naturam, quam ad curationem , horum morborum spectantia fusius exponuntur; quae qui dem , habir temporum regioni ratione , nostris non multum absimilia deprchendentur ut gaudeam sane Medici sui seculi primarii experimentis nostram sententiam confirmari. Et quidem subiit aliquoties mirari librum istum nunquam

antea, quod sciam, aut Arabice, aut ex

Arabico Latine, typis impressum pro di isse Edidit illum primus Graec Robertus Stephanus , Alexandri Tralliani

opera adneXum, A. D. M. D. LVI G, hoc titulo Pα η λογο περὶ Oil iras. Hunc Latine transtulerunt are. Interprete ,

Vid. Hippocrat. pidem Lib. I. b Ovid. Trist. Lib. II. V. 266.

337쪽

PAE E A TIO. 299 quorum primus fuit Georgius Valla Pl

centinuS, cujus vetito edita fuit Venetiis anno M. CCCC a V II. saepius deinceps. Hanc secuta est o vin terii Ander naci, quae lucem aspexit Argentorat ann. M. D. II LIM . Utrique succestit Nicolai Machelli medici utinensis, quae prodiit Venetii an M. D. U

ber Graecus non ex Arabica sed byriaca , ut titulus indicat, lingua traductus est versione in usum vulgi, ut credere par est confedia Proinde multa in eo aut Syriaci , aut Graeci . interpretis hallucinatione , parUm mitti partim perperam Verti, qui cum illa, quam ex Codice Arabico hic damus contulerit, facile Videbit Codicem autem istum quemadmodum nactus sim . hic breviter indicabo POSTQUAM in publicis nostris Bibliothecis librum hunc Arabice exaratum frustra quaesiveram . iteras dedi ad virum ce leberrimum , inique amicissimum i Oe haavium in Acad mi a Lugduno Bata V a Medici mae Professorem , rogan Ut per qui Telet num forte in Academia sua Biblio theca , quam manu scriptis Arabicis instructis limam se noveram aliquis reperiri posset. Is autem exemplar a linguae Arabi

338쪽

cae illic professore descriptum, mox per

humaniter ad me transmisi , in locis tamen quamplurimis corruptissimum. Hoc duobus viris eximiis , ut in Latinum se monem converterent, invicem dedi Alter horum fuit Solomon Negri, nation Damascenus , Omniumque linguarum Orientalium scientissmus alter Joannes Ga-gnierus, in Academia Oxoniensi linguae Arabicae Praesector clarissimus quorum uterque opus sibi demandatum diligenter

praestitit. Cum autem has versione conferendo non forma tantum dicendi , sed sensu quoque , nonnunquam inter sedis Crepare animadverteremo linguae Arabicae ipse prorsus ignarus, utram praeferri Oporteret, plane nesciebam. Quapropter amicum meum , Thomam Huni, S. T. P. in Academia Oxoniensi jam per aliquot annos linguae Arabicae, nuperrime vero dc Hebraicae Professorem, virum in hoc litterarum genere inter alia peritissimum , ut hanc susciperet Provinciam, rogavi ; qui collatione cum exemplari,

unde traductae erant, accurate peracta eam, quae hi ed ita est, ex utraque confecit meliorem sine dubio daturus, si Codicem emendatiorem nactus fuisset. Tu , Lector, hisce nostris sive laboribus , sive otii oblectamentis, fruere dc vale.

Dabam Londini, 3. Kal Oci A. D. M. D. CC. XLVIL

339쪽

DE VARIOLIS

ET MORBILLIS

CAPUT PRIMUM

De Oririne Variolarum. Variolis scripturus, in morbi iu-jus originem quibusque modis ab iis

regionibus , ubi ortum habuit, ad caetera somnes fere Orbi terrarum partes propagatus sitri quantum ex temporum Annalibus colligere liceat, breviter primum inquiram. Ita enim isatura ejus clarius elucescet eorumque simul, quae in curatione adhibenda postea Proponentur, apertius constabit ratio. Morbum hunc novum esse , hoc est , antiquis Medicis tam Graecis quam RomaniSignotum , X-tra dubium esse videtur Frustra enim sunt, qui ανθρακας, πινυκτίδοις δε consimilia in cute ἐξανθή - μα l , Variolas nostras esse contendunt. Etenim

primos illos artis nostrae Magistros , in signis morborum omnium describendis distinguenais

340쪽

36, 4 R N a diligentissimos , non breviter fuisse memoraturos sed prolixius depicturos credendum est si modo atrox simul c contagiosum hoc ratum agnovissent.

Ex Arabum igitur Med corum libris petenda est prima motb hujus nothi Horum facile princeps Rhaas circa annum Erae Christianae noli gentesimum inclaruit. Ille in volumine ingenti quoi Continens inscribitur , thesauro rei medicae ex Adversariis ipsius, ut videtur , congest , Aaronem quendam tradit triginta libros de Medicina scripsisse in quibus signa Variolarum , genera diversa , curandi modum explicuit Ἀ). Is Alexandriae natus , alium e te imperant , anno DCXXII. efficinam exercuit b). Hinc conjecit doctissimus rein diu in AEgypto fortasse priam exordia habuisse Variolarum o bum sis . At paulo antiquiorem originem ejus reperit vir Arabice doctissimus, Joannes Jacobus eis ke , qui in veteri Codice Arabico manu scripto Bibliotheiacar ei densis haec verba se legisse dicit : Hoc de

reum anno comparuerunt primm in terris Arabum

Variola ct 2 orbilli sed . Annus autem ille erat post Christum natum LXXI , quo natus est ipse alium ede S. Caeterum mihi rem omnem diligenter expen denti illud potius statuendum videtur, morbos quosdam me, qui in certis regionibus , quasi illarum indigena , nascunturin aeviunx. HOS νου κροματα πιλο ρια dixit Hippocrates , eorumque non

yy Vide Abulpharai Histor. p. 99.

d Disiput inaug. Lugduni Bat M. DCC. XLVI.