장음표시 사용
141쪽
Axe dies jamque occiduas se Phoebus in undas 43s Merserit, et primis Coelum praefulserit astris,
Se vigili prodent oculo nova cornua, et acrem
Tenvia sui genti percellent cuspide visum, Deinde brevi occiduo se mersa sub aequore condent. Hic Ioca si pariter, certasque notaveris horas, A OSignifero vicinam orbi, Phoebique videbis Tum quoque vicinam calli, sed parte meantem Opposita mutasse latus: si forte rigentem Elata in Boream sese ante erexerat; imum, sΑ spraetergress is viam Phoebi, jam accedet ad Austrum: Contra humiles Austri si se inclinarat in oras, Altior in Boream sese eriget, atque rigentem cornua doeflectens radiantia tollet ad Uriam Ergo etiam , interea nodum tranarit, oportet, Et rutilo conjuncta Deo sat proxima nodo AsoLxtiterit, fratrisque viae; cumque ille seratur Altus in immensum, et contra tam proxima terris Diva suos humilis currus agat, atque nigrantem Telluri frontem, nitidamque obvertat Olympo, Iaserta obscuro Phoebum velaverit ore, quLst opus, atque datos terris exceperit ignes. Quod si septenis cursum observare diebus
et Superior observatio requi- quentis et licebit ope fixarum tebat tristrumenta astronomica e definire oculis eclipticam, sive hic docetur , quo pacto idem viam Solis , et in priore illa obtineri possit sine ullis instru- quadratura Luna distabit maxi- Reatir; si nimirum per septem me ab ecliptica ipsa , nimirum irciter dies ante , et post ple- per totos illos quinqne circiter hilunium eclipticum observetur gradus , quos exigit in crinatio Luna a secunda quadratura men- ejus Orbitae ad eclipticam , et ii praecedentis ad primam se- quibus debet distare ab eclipti-
142쪽
Ante diem, subita quo Sol nigrescit ab umbra,
Μ alueris, septemque aliis iterare loorem; Incisii nihil aeris opus, nil tempore corto Tunc erit, atque oculo rem nosse licebit inermi .
Sydera suspiciens, qua se distincta coruscis Fascia protendat signis, et dividat Axem,
Invenies, mediumque orbem, Phoebique licebit obtutu signare viam: primum inde remotam 66s Ergo Deam, medium cum jam rapit horrida vultum Umbra tegens , mediusque nitet, quantum avia Coelo Unquam errare potest, fratrisque relinquere callem, In latus, aspicies, curru se ferre vaganti ;Per reliquos tum deinde dies jam cornua fronte 47
Exeret, atque apices sinuans tenuabit acutos, Titanisque simul calli magis, ac magis aureos Adducet currus, mediumque accedet ad orbem; Tum Phoebum transgressia iterurn nova cornua fronti
Induet, atque sinu sensim pinguescet, et ultra q7sFratris iter jam flectet equos, orbemque relinquet Signiferum; sese puro cum septima reddet Axe dies, medioque nitens Dea fulserit ore, Λ medio rursum disset dum tramite, quantum Deflexam obliquus dat possis recedere callis. 48o
ca tum , cum aeque distat ab utroque nodo juXta ad n s.
lib. I. tum singulis diebus decrescet magis, et magis ad eclipticam accedet; ac ubi post id novilunium jam crescentem intueri licebit per noctent, obserinuabitur ex opposita eclipticae P Rrte , a qua ita Perpetuo re cedet , ut circa posteriores iI-las quadraturas iterum habeat distantiam ab ecliptica illam maximam, et oppositam. Dico autem circa , nam dimidium mensis synodici, quod intercedit inter binas quadraturas, est
revolutio considerata respectis
143쪽
Atque adeo vultat in Cum Phoebo juncta nigrantem' Verterat ad terras , nec se prodebat Olympo, Transgressiam nodum disces, fratrisque nitentem Sub currum flexisse rotas, ardentiaque ora Texisse, et rutilas dorso fregisse sagittas . 48s NM te ς dum nitidos Phoebi rapit invida vultus, Spectantem eludet fallens, licet usque dolosam Aversa aethereas frontem Dea vertat in oras Si modo velatae subeuntem lampadis umbram Suspicias, motumque noteS, Grinamque,tocumque. 69 Ne tamen ardentes Phoebeae lampadis ignes Suspiciens oculo demens tuearis inermi, prima licet primis iam sordeat ora tenebris. Incautas oculorum acies praestinguet, et omnes Exsuget tantum succos jubar, audentemque Α9s Indignans iaculis Phoebus configet acutis. quin etiam medium cum se jam condidit, et cum Tertia vi κ superat rutili pars, quartave vultus, Haud impune extanti oculos defixeris ori, Et vincas tanta vultum se luce tuentem. s Sunt qui reflexum placida tueantur in unda, Nam iubaris pars magna subit, perque intima aqua Tviscera distractum, et fundo restinguitur imo.
eiusdem nodi , quae intercedit inter binas maximas elongatiO- aes ab ecliptica . Deinde tym pus a quadratura ad novilu-hium , et viceversa , va Aatur pro varia positrone a posei: sed ista subtiliora in carmine non
Quamobrem inde consequitur, eam transiisse per nodum eire. ipsum novilunium , adeoque idi ipso novilunio , in quo subicinter Terram, et Solem debui se est e proximam nodo ; ed proinde debuisse Solem obtexere dorso illo obscuro, quod
tum nobis obvertit. a s Superius argumentum d
144쪽
Pro puris alii lymphis, et fonte quieto Nigrantes adhibent succos, quibus alba papyrus sos
Tingitur, et calamos sentit perarata disertos, orandasque foro causas, plenove theatro Cum fremitu, et Iesono recitanda poemata plausa Excipit, et longos servat conscripta per annos.
Nam plures bibit ore, et plures atra sub imo sici Materies gremio radios restinguit; in auras Vix ulli aerias revolant, oculosque lacessiint. Tu tamen aut iviolae saturo fucata colore Vitra cape adjunbens, aut pingui perlita fumo, Nec semel ardenti, nec longum admota lucernae. s I sHis tutare oculos , hoc tela ardentia Phoebi Excipe protectus Clypeo, flammasque volucres Securus ride, et radiantem transpice vultum.
sumptum est a loco Lunae , quae tempore eclipseos solaria semper est in novilunio, adeotaque subit inter Τerram, et So- Iem , et semper est satis proxima nodo , adeoque et eclipti. cae ; unde fit , ut Solem nequaquam evitet . Iam ad alia argumenta fit gradus desumpta a forma, Ioco , et motu illius umbrae , quae in ipsa eclipsi Solem paullatim tegit , cujus observatione diligenti satis manifesto deprehenditur ; ipsam nihil esse aliud, nisi iaciem Lunae aversam a Sole.
cavendum prisponitur , ne um-hra ipsa observetur nudo Ocuis
Io, dum extat Pars aliqua so. raris disci , cujus nimia lux
oculorum aciem praestingueret et
observant alii imaginem Solis reflexam in aqua ; sed ea adhue lumen babet nimis vivi dum et atramentum est ad id aptius; sed multo aptiora sunt vitra colorata , vel fumo illita , quod fit , admovendo ipsae superiore parte ad flammam lucernae, non diu ibi retinendo , ne nimio calore disrum pantur, adeoque pluribus vicibus idem repetendo , ne nimis tenuis sit inligo , quae adhaeret, et satis retundendis solari. bus radiis impar . Ea vitra et telescopiis aptantur , ac eorum Ope tuto, et impune ipsum Solem contemplamur.
145쪽
Ac primum si sormamque umbrae, molemque tueri Proderit. Illa, quidem, nisi sorte in margine summam vix radat Phoebi frontem, qua curvus ad undas Ia prominet occiduas, curvato limite limbum
Irrepens cavat, et dorso convexa recurvo
Flectitur, Eoasque tumens sinuatur ad oras . Dumque subit, viden, ut sermam progressa rotundam
Exhibeat, teretemque globi se inflectat in orbem sis
At teretem ipsa etiam virgo Latonia formam prae se fert, curvumque tumens sinuatur in orbem. Nec vero et moles non convenit: umbra, nitentem quae tristi irrepens condit serrugine Vultum, 3 SOTanta patet, quanta aetherias se mole per auras cynthia fert, cum tota ardet, plenoque nitentem ore resert fratrem, ac nocturnas discutit umbras.
rέ Primo quidem forma ciriscillaru , et magnitudo sunt ejusmodi, cujusmodi apparent in Luna plena . Quin immo si tuae Luna sit prope pesigeum, sive Terrae proxima , quod an accidat eonstare potest , cum constet , ad quam quovis tempore Coeli plagam dirigatur λpogeum Lunae , et Perigeum ipsi oppositum a discus Lunae seperat discum Solis, quem idcirco potest totum tegere. acescit tum quidem eclipsim to-irleae, si centra Solis , et Lu- ne jaceant satis proxime in ellectum cum Observatore ἡ et ii satis magnum sit diametro-ittarum apparentium discrimen, plura minuta durat aliquando eclipsis totalis . Sed si Lu. na si propior apogeo , tum ejus diameter apparens est minor , quam solaris , et si ea centra Jacent in directum cum Observatore , habetur eclipsis annularis. Remanet nimirum annulus lucidissim ux solatis disci extantis ultra nigrum Lunae di
Diameter hori Eontalis maxima Lunae per i gae in eos Ipsibus est ex Hal IeyO min. 33. sec. 36. minima Lunae apogae min. 1 9. sec. ; utraque autem crescit
nonnihil, si altitudo Lunae suis pra horia ontem sit majori ita , ut, Luna exiliente in ipso re-nith , illa augeatur secundis eir-citur 36, haec et . Ex Coruis Diuii irco by Cooste
146쪽
Quin etiam, si tunc imo Dea tramite, terris Proxima, distento latescat pinguior ore, Latior ipse quoque umbrosus distenditur orbis,
Et vincit crasso Phoebeos augmine vultus. Hinc medium si sorte Deum media occupet umbra, Prominet, ac rapit omne jubar circum undique, et ignes occulit, ac penitus radiantia contegit ora. 34O
Rt Dea sublimi si forte in vertice callis Adstringat frontem brevior, br 'viore figura
Ipsa etiam coit, et Phoebeos arctior umbra Haud potis est penitus tegere, ac subducere vultus . Hinc medio sedet atra sinu: circum undique limbus sque E Ytat, et ardenti fervens micat annulus igne. Qualis 37 quae rutilo cum Divum essingimus ora Aut auro, aut aere, et sestis imponimus aris, Divinam frontem, ac Vultum, Crinesque corona
Ambit, et aetherei cives designat Olympi. sso
mentariis Acad. Paris ad annum a s a. diameter apparens maXima Solis est min. 32. sec. 39, minima min. 3 t. sec 3 , nec ad sensum mutatur , mutata S in is altitudine supra horirontem.
Inde eonstat illud , si recta ,
quae transit per centra Solis , et Lunae , incurrat in Terram
Luna perigea, eclipsim sole Ibi semper totalem ; si apogea, an . Rularem , ubicumque sit Sol ;
cum diameter apparens Lunae perigeae superet omnes diameia tros apparentes Solis , et diame-Ier apparens Lunae apogeae ab iis omni hus superetur . In majore distantia Lunae ab utroqueeNireaeo erit eclipsis totalis , vel annulatis , prout diameter apparens Lunae fuerit major , vel minor diametro apparent et Solis. ar Solent eorum imagines ,
duos in Ecclesia Catholica sanctos dicimus , ita pingi, Vς isculpi , ut sa iola lucida circularis caput ambiat , ab ipso nonnihil disjuneta . Memini autem me alicubi Iegere de e clipsi quadam annulari a Monachis , ni saltor , qui husdam olim visa haee verba , vel hisce similia ; quidam etiam dicunt , se gloriam Dei vidi sis in Coelo, quemadmodum a Pi choribus depingi solet.
147쪽
Nil tamen usque adeo Divam tibi prodet opacam , Ut sedes umbrae, et rutila sub lampade motuS. Si satis humentem bi jugos deflectat ad Austrum cynthia, cum Phoebo conjungitur; ille boreis Fulgebit late regnis, et lumine.terras persundet pleno: non illo tempore tellus Itala, ferventes non qui terit ustus arenas Ardentis Libyae, tenebras formidet opacas, Atque insperata tinctum ferrugine Solem. Astrifer algenti quas sydere despicit Indus , quas Iunonis avis genteS, aut igne quaterno
fulgida crux, alio torpentes cardine terras Umbra teget condens, Phoebumque obducet ,- et atram interet attonitis alieno tempore noctem .
At contra in Boream si curru obliqua nigranti tantundem se diva ferat; borealibus oris Non expectatas minitabitur iurabra tenebras. Cum vero 'aetherio divae tibi visa sub Axρ
Ad medium Phoebi sese via diriget ; umbra ipsa etiam Phoebi medium contendet ad orbem, diqR in armas se curru inclinet ad oras Lynthia, ab arctoo perstrnget margine Phoebum 36s1 7
Consequiintur argumenta fit a illius umbrae, a loeis iersae, quibus eclipsis accidit, ii a litu, ac motu ulnbrosi cir-. illi Solem tegentis . Nam si . mpore conj unctionis Lunae
Mitudinem exiguam horealem,ti 'piim habebunt regiones bo- '. , ιι vero australem , auis λς 'ae quiem regiones ./n. Mur hic' rer constellation .
eoelestes , quae ipsis imminent. Rurius si Lunae Ibeus com putatus pro dato quovis Terrae loco ad tempus mediae eclipseos congruat cum loco Solis ; via umbrae visa in eo loco dirigetur in illa eclipsi ad medium Solem : quod si is locns Lunae suerit borealior, vel australior loco Solis, Luna te. get tandum odo partem horea. ἰςm , australem .ipliuR .
148쪽
Umbra, sed oppositum fuscas cum flectet ad Austrurri
Diva rotas, premet oppositum latus umbra tenebris. Convenit et motus, certusque per aethera gressius o
Adversum bi jugos Phoebi soror urget in ortum, 17sEt fratri occiduis velocior instat ab oris
Invadens, pigrumque volans praevertit, eoasque
Ad sedes fugit, ac longe progressa relinquit.
Umbra quoque eoas cursum contendit in oras ,
Ac Phoebi ad medium cum nititur; umbriser arcuSoccidua de parte subit, limbumque nitentem Irrumpens cavat, atque Eoo in margine demum Erumpit fugiens, rutiloque evadit ab orbe.
Dum fratrem 3 sequitur fugientem Diva,fugitu e s 8 s
as Directio motus hie eon deratur: et Luna , et Sol , ut
vidimus libro l. moventur in orientem , sed Luna eeleri ψs , adeoque in novi Iuniis ipsum as. sequitur ex parte occidentis , et in orientem transit ; umbra autem itidem , cum abie per medium Solem , progreditur sub Sole ab oecidente in Galentem . 3o Accedit hic celeritas. Luna eum diebus circiter x et per Curras totum Ccie Ium , singulis diebus percurrit gradus circiteras, Sol autem unum circiter gradum ; adeoque motus diurnus Lunae respectu Soli. est
Procurrit igitur singulis horis circiter per dimidinum gradum , et dimidii circiter gradus est diameter apparens Lunae . Qua re Luna singulIs horis aecedit
ad Solem ante eonjuamoclem svel recessit post ipsam circiter tanto spatio , quanta est eius apparens diameter , quod hac
exprimitner eadem vero est velocitas apparens illius nigri cireuli sub Sole. Haec quidem erasso ealculo
hic proponuntur o caeterum et diameter apparens Lunae ν ος velocitas ejus motus horarii visi e centro Terrae , er multo magis haec velocitas visa e superficie, et turbata per parat
laxim , pro diversis ipsius Lunae positionibus diversa est, ut et ipse horari ux motus Sol te est diversus pro diversa ipsius dl- stantia a Terra. Satis est hic
illud innuere in genere per tabulas astronomicas computari accurate pro quavis eclipsi haec. Omnia, et inveniri jam admodum consormes ealculis observat isne a
149쪽
Hantem 1 tergo, tantum olli accedit in horas , Discedit tantum, quantum se corpore crasso porrigit, aethereasque paret distenta per auras rprogreditur tantundem etiam sub Sole nigrantis Umbria species, sius impetat atra nitentem I9 Irrumpens primum, seu praetergressa relinquat .
Cum Dea jam summo procul a via tramite fessis Tardat iter biiugis, tardat quoque lentior umbra: Illa imo terris in tramite proxima cursum cum celarat, pronusque immani pondere currus 39s volvitur; ipsa etiam velocior umbra sub igne phoebeo volat, et densis se passibus inserto quid vero se γε male visa tibi quem semita divae
at Exprimitur hie effectus parallaxeos de qua egimus lib.
I. adn. aa; est autem in um-hia Solem occulente idem ille, qui debet esse in Luna. Eae deprimit astrum removendo ipsum a genith , si aliquam ha beat distantiam ab ipso Eenith.
qeare Luna sive recens orta δstea dat , sive ad occasum ver-ἔtrs descendat , apparet hori-rpati propior ob ipsam paral-uaim, quam revera sit . Haeepὸ: altaris in primo casu in scenis Lunae decrescit, tu sece do in ejus descensu crescit, eum sit maior ini minore diis stantia ab hohironte ac mutallo iptas parallaxeos eo est Ruior, quo magis Luna distat horizonte . In utroque casu oritur ex hac mutatione parallaceus motus quidam Lunae ap- Paleas in oecidentem, qui tam dat ejus motum in orientem . Nam ipsa parallaxis eonspirat eum motu Lunae in orientem ex parte oriental I opponitar ex parte ocei denta It et porro tam diminutio parallaxeos Promo. ventis in orientem , quam in crementum ejusdem retrahentia in oce Idenrem, est quidam motus' in occidentem, quo fit, Me Luna lentius in urioque casu appareat promota motu proprio in Orientem . Quamobrem quin ipsa est horieonti propior , τοlentius accedit ad Solem ex
parte altera, et ex altera rece
dit ab ipso s circa meridianum vero, nobis Eonam incolentibus temperatam borealem , apparet propior ' australi cardini hori.
et oratis. Idem autem aecidit et um
brae tegenti Solem , ac idcirco eclipses Solis eo diutius du-
150쪽
ostentat motum Dorso Telluris ab alto Quae tuimur, summo nam si minus ardua olympo 6 omΛttollant sese', veluti memoravimus olim , Despicimus depressa magis: seu calle diurno Assurgat, summamque Poli nitatur ad arcem, Seu contra occiduas prono se Cynthia ad undas Demittat curru, magis alto a vertice Coeli εos
Credideris distantem, ac visi tramitis error Hic crescit, decrescit ibi: at Dea parte in utraquct Isi Zephyri sedes agitur, propriumque retracta Tardat iter, qu6que ad medium sublimior orbem Accedit magis, hoc pariter mutatur et error fio Usque magis, proin et fratrem sequiturque , fugitques Lentior; ac medio cum Iam eminet ardua in ipso, Dixeris , et biiugos diu mentem flectere in Austrum Depres iam, illusus conspectae errore viai. Ipsa autem errores umbrae tibi semita eosdem sis Visa subit, primoque Deum si mane recondit, Vespere vel sero, celeri magis incita cursu Evolat, ereptos citiusque redintegrat ignes. At medio cum sorte die Sol deficit; umbra Lentior ingreditur,longumque moratur inhaerens: εχοPraeterea adversum se prona inclinat ad Austrum Tunc eadem: ac Divae quidquid contingit eunti,
Et forma, et mole; sedesque, et motu S, et error,
omnia sunt umbrae communia. Diva niarantirant caeteris paribus , quo ac- initas horum omnium abundecidunt propius respectu hortis evincit, Solis eclipsim oriri ab zontis , et in meridianis ecli- intei positione Lunae inter So. psibus umbra ipsa nonnihiI de- Iem, et Terram, quod demon- prioratur . Haec tanta consor- strati dum susceperamur.