장음표시 사용
151쪽
Ergo subit curru, Phoebique intercipit ignes, εQuaeque Deum tristi serrugine contegit umbra , Est ipsa aversae frons atra sororis, Olympum Et rutilo ardentem spectantis Iampada vultu. Sic illa et fixos, errantesque aetheris ignes Saepe tegit dorso inferior, seu laeta coruscum 63o ore jubar fundat, plenoque effulgeat orbe, Seu tenebris alter limbus nigrescat opacis . Sic tegere et fixos quaevis errantia possunt Sydera, Saturnum sic gnatus, utrumque Gradivus, At Venus, et Maja genitus Μartemque cruentum , 6 sSaturnique, Iovisque ignem, ac per mutua sese Vel penitus, magna possunt vel condere parte, Suppositoque iubar tegere, atque avertere dorso. Scilicet ante oculos quidquid se sistat opacum, Ulteriora tegit: gremio res serveat imo 6 o
Usque licet, plenoque jubar diffundat ab ore,
Haud serit obtutum, et mentis pervadit ad arcem,
Ni subeant oculos radii , fibrasque lacessant, Et parva expressam pingant sub imagine formam. Dum subita seu sim Titan velatur ab umbra, I 6 siplius ora Dei nigrescere dixeris; ille Ardenti aeternas servat sub pectore flammas, quosque solet, mittit radios: soror invida cursuin interjecta negat, missosque intercipit ignes.
Iuna et fixas saepe te- immergi sub Lunam ex parte ἔu, et Planetas non raro, sub limbi ejus obscuri, et post ple- psis transiens, quod multo ma- nilunium ex parte limbi luci hii estius apparet ibi , quam in di ; nam Luna appellit ad ea die ; cum enim Luna ipsa sab limbo orientali , qui praecedit spectum cadit ; et quidem an- in motu proprio Lunae is plenilunium isolent ea , astra enim fit in orientem , et est
152쪽
Non tamen D et , tenebris cum se Dea condit opacis , Assiletum vultu servat iubar: umbra nitentes 63OInficit atra genas, turpi caligine vultus Obruitur, foedoque omnis decor excidit ore. Namque memor damni Tellus , et lucis ademptae occupat, oppositas Phoebo pervadere ad oras, Tentantini, ac rutila penitus se ostendere fronte, Parque pari reserens mediam se opponit, et ignes
Fraternos rapit, ac tenebras assundit Opacas.
Scilicet. is ingentem nigranti corpore Tellus Umbrai conum Ionge protendit: acuto 6 Ille apice appositas Phoebo se vertit ad oras , Atque quater tantum procurrit in aethera, quantum Ardua se terris Latonia tollit ab imis: Et qua Diva meat, ter crassior illius orbe Tenditur, ac late aetherias circum inficit auras. 66
eeIerlor quovis aIIo motu astri Pses vix unquam accIdutit ob cujusvis) , limbus Phro Orien- diametrum apparentem ita exi- talis est obscuru ante pleni- guam ut quaevis exigua cen- Iunium , et occidentalis post trorum apparens distantia oc- apscin . Possiint autem quae Cun. cursum impediat. que astra nobis inseriora tege- 33 Fit Jam transitus ad ecII- re ea , quae sunt superiora se ' plas Lunae , quae accidunt ex adeoque fixae possunt tegi ab incursu Lunae ipsius in umbram omnibus planetis , Saturnus a Terrae. Hic inaruitur tantum- reliquis omnibus, Iupiter a tri- modo pOHica idea Terrae ulis hux ipso interioribus , Mars a ciscentis iniuriam sibi illatam duobus, Venus autem, et Μer- a Luna in eclipsi solari ; sed curius possunt etiam se mutuo eae postremo post re mi. libri epi- tegere , tum et Μere ius sitas sodio occasionem praebet , ubi In parte superiore suae orbitae multo magss excoli tur. pollit esse remotior ae Terra 34 Umbra Terrae flabet fi quam venus sitia in inseriore , guram ad sensum conicam , et jacere in directum cum ipsa. eum teminetur a radiis tangen. Sed hae mutae planetarum exli. geniabus Solem , et Terram ,
153쪽
Ergo is cum medio Soli contraria mense invehitur Diva et nocturnas discutit umbras, Si simul ad nodos accesserit, astriferumque Solis itεr motu obliquo transcurrere tentet; Continuo tristem biiugos, currumque nitentem 61o Cogitur in conum irrumpens demergere, frustra illa quidem rapidos tentans avertete , frustra Retrahere adducto fraeno, aut cohibere jugales. procurrunt, rectique volant: seri ipse vo Iantes Impetus, ac densam indociles imittit in umbram . 6 squid dubitas λ 3ε Divae frontem , dum parte nigrescit Sordida, parte nitet, fraternaque spicula reddit,
suspice, et umbrat formam, qua limite curvo Tenditur, intuitor , molemque inde erue, et omnem l circum oCulis tractum metire, ac mentis acutas 68o
la medium defigE acies, positumque sub astris
quae ambo sunt corpora se Item ad sensum sphaerica . Is conus protenditur ad distantiam a Teriara circiter quadruplam distantiae Luaae , et ubi per eam Luna transit , ejus crassitudo est circiter tripla diametri Lu-
aaris . Eae dimensiones non sint accuratae, nec constantes.
varia distantia Solis a Terra , et crassitudo coni in regione Lunae pro varia ipsius Longitudine ι et varia distantia Lustae a Τerra; sed pro carmine tumeros adhibeo crassius deis terminatos , et , ut ajunt , IO-tiindos, qui tamen ipsi aliquanis c. inveniuntur exacti.
3s In plenilunio Luna est Soli opposita, ubi si sit prope
ad eclipticam , cum Ibi eam se cet lunaris orbita . Distat autem parum ab ecliptica, si distet parum a nodo , qui est in ipsa ecliptica , et idcirco incurrit in conum illum umbro sum , cujus nimirum axis jacet in ipso eclipticae plano. Ea eclipseos lunaris causa probatur itidem ex eo, quod et torma, et magnitudo et Io 'cus , et inotus umbrae , quam cernimus in Luna , congruunt enitus cum lis , quae debetabere sectio coni uni bros Teris
154쪽
Designa observans, et lentos Collige motus. Umbrifero Terrae cono simul omnia cernes
Congruere,et sormam, et molem,motumque, locumque.
- Primum igitii r Π teretem si conum in imagine plana Excipias, mediumque seces, nec recta secantis 68s Planities ductus se quidquam inclinet ad axem, orbis forma aequi sese offeret, atque rotundo Excurrens circum se margine flectet imago. Ergo cum plana nobis sub imagine Phoebe DoEXhibeat, quanquam incurvam, nec flectat in ullum Inclinata latus frontem ; qua parte nigrantis Subjicitur coni limbo, atque intercipit umbram, Ipse aequum illusis se flectere debet in orbem Limbus, et aequalem praebere tuentibus arcum . 69sAt flectit sese sinuans , formamque rotundam Marginis umbriferi spectantibus exhibet ora, Qua se cumque ferat, Boreae de parte nivalis Sive meet Diva, oppositum seu flectat ad Austrum Alipedes contra, aut medio se tramite in ortum rota Urgeat, occidua et subiens de parte nitentes
rae in eo situ, in quo est Luna , dum deficit , quae omniae volpuntur hic deinde per par
nus , quem Geometrae dicunt rectum , qui est vere teres , et non compressiis , secetur plano
perpendiculari ad axem , see io , ut patet, est Orbis aequus, sive circulus. Quare illud planum, in quo nobis apparet di
scus Lunae, ubi incurrit in co
rrum umbrae terrestris , cui est ad sensum perpendicularis ob vertitur enim ad perpendiculum Telluri , per cuius centrum transit axis eius coni , debet
e κhibere tormam ejus umbrae circularem . Revera terminus umbrae , quam videmus , non
sed in superficie Lunae sphaerica , et idcirco non est cireularis, sed duplicis curvature , et admodum difformis : at is terminus projectus in discum Planum , in quo tota hemiia
155쪽
0bducat vultus umbraque evadat ad Eurum . Quid 3 moles λ nsque enim Divae squalentis in orry Imbra coit, pleno ire arcus conjungitur otbe. Ille quidem sirmat sese, sed tramite redho, TOs Et chorda iungente anices vix distat, opaco
vel mediam eam distinguit iam limite frontem
Maximus: exiguam ut magni, perque aethera gyri pandentis gremium possis Cognoscere partem . Gyrum ipsum metire oculis, ductumque secutus 7Iω Marginis umbriferi vacuum discurre per ΛXem , obtutu spatium signans, orbemque rotundans.
Invenies vacuo ter tantum excurrere crastum
Aethere, Diva suo ferme quantum Occupat ore,
Si rectos medio tendentes tramite ductus et I contuleris; molemque sinu concludere in imo Maiorem novies spatio, quo Cynthia turget. Scilicet umbriferi quantum se diximus illa distendi gyrum coni in regione nigrantem.
haerii superficies nobis apparet, debet hahere eam sormam
i sensum , quam haberet , sita ipsa superficies esset discuspiraus Idcireo dIx, , aeqκπι si is se Mesere debee in oνbem
illusio optica. Porro iri quae unqne po fit Io MLunae eclipsis accidat, lim ut umbrae apparet revera aditosum circularis. CongruIε Fgitur torma 33 Iam ad magnitudinem: eat .nta , ut solum arcus exialtat umbrae In Lunam incurrat: curvatura autem est talis , ut si rite ocul D compleatur , saris appareat, fore diametrum et rculi umbrae circiter triplam diametri Lunae , adeoque aream non cuplam , seu ter triplam snam areae circulorum , immo et omnium superficiemim similium , sunt inter se , ut qua
Porro diximus , circiter tria piam esse eratIirudinem e nium brosi in regione Lu ae , adeoque tripla debet ibidem e Gis et diameter sectionis eo nium brosi . Congruit igkur et magnitudo.
156쪽
Quod as si non oculis fidas errantibus Axem et is
Per vacuum, poteris certam explorare per artem ,
Et licet haud visi mensuram prendere tractus. Quo tamen Aoniis nunquam exaudita sub antris Instrumenta canam versu, qua fila retexam Arte tibi, formamque abstrusae molis, et usum Multiplicem evolvam pandens, numerisque docebo; Non illis, vasto quibus ipsa errantia Coelo Sydera mensores adstringimus, atque potenti Ne quidquam obstantes fraeno parere iubemus; At quibus adstrictos durus devincit Apollo, 73o Objectoque vetat vates discurrere campo Tu, Dea, quae summo fabricatum munus Olympo,
Admodum dissicile est nudo oculo, et Pura imaginatione ita continuare arcum illum um-hrae qui apparet in Luna, ut
inde ' deprehendi postli ratio
eius diametri ad diametrum Lunae , quod Psuno loco proposuimus 1, Idcirco hic propo-xitur methodus capiendi accuratius ejus mensuram Ope mI-crometri. Cum haec scriberem, Mondum pervulgatum luerar per Europam micrometrum , quod
appellant objectivum , quod Dollondus hie in Angl ia vel invenit , vel saliem persecit ,
ptavit, quod constat vitro obieetavo bifariam secto , et ita aptato , ut ea dimidia possint moveri in Partes contrarias, ac ita exhibere binas ejusdem obisjecti imaginea recedentes a sainvicem recessu ipsorum vitro. rum. Quam ob causam hic egide athio micrometrorum genere, quae dicuntur ocularia interma, et constant filis quibusdam e Glis locatis intra telescopium . Hoc argumentum a nullo ,
quod sciam , hae usque lati dii sversibus expositum, videtur sa ne admodum dissicile , cuin porteat exhibere constructionem , et usum tam telescopii , qum micrometri inclusi in ipso. Adhuc tamen conatus sum eg- hibere hic utrumque, quanqua quod ad telescopia pertinet , persequor sola telescopia dioptrica , quibus hoc micrometri genus et primo aptatum est, et communius aptari solet , licet
et Catadioptricis aptetur nonnunquam.
157쪽
Uranie, tute ipsa tuae cultori hos artis
A pasti, i gos demum miserata labore , Vitra tu Q. includens Iaevissima. fit que vitris 33s Inserta injungens .densis tantissima spiris
Μotanda, . ac teretis celeri vertigine Virgae,
Tu caninm, tu, Divg, rege : ta ud communia posta Munera, novi equidem, audaci nimis incitus oestro, quando haec Aoniis celanda seroribus arma, TU Ignotgmque tuis voluisti vatibus artem Iam dudum , inge puo prohibens concludere versu. Tentabo tamen, et facili si numine praesens Adstiterii, Diva, aggredi r, numerisque coercens Te duce primus ego tam mira reperta Latinis γε sAdstringam, primus Parnassi in vertice sistam Principio ε' e pura moles crystallina massa
4. Primo quidem pro telescopio dioptrico requiritur lensi vitro pyro , utrinque reda stardiotinam sphaericam Polit . Forma sphaerica e superficiei inisducitur, uti supra etiam innui
mus ad a. t 6. terendo massata
'itream ope er litori pulvisculi , et patinae sph ericae me int ilic e; ad poliendum Rutem adhibetur pulvisculus tenuissimus. Porio debet ea lens esse eis eiusmodi , ut radios ab unico objecti puncto Prodeuntes , quot certa lege refringςndo detorquet a recto itiηςre , colli- Iu in unico itidem puacto. Id praestabit , si fuerit vere Iens ,
vitairum utrinque conveSa . Ve-
idem praestaret , si esset tia' eo altera .Parte Pl/Πῆ ,
vel .cava , et eX altera conve
xa , sed convexitate habe x te curvaturam majorem , sive radium suae sphaericit/tis min rem , quo casu appellari solet me uiscus; sed plarumque fieri so-Iς qtrinque conve da , eiqvidera aeque convexa . Lentes , qu ς habent diversas curvaturas , et me nisei, h bent semper lentea aequalis utrinque conveSithiis ,
quae ipsis respondet ita , ut quiadem prorsus , q uem ipsae praestant , effectum praestent in ordine ad radios colligendos . Hi ne loquemur de illis simplicioribus , quae habent eandem
Lens autem ejusmodi colligit in unico puncto radios digressos ab unico puncto obje-
158쪽
Seligitur, tenui geminas cui pulvere frontes, Aerataque domant patina, laevique papyro, Aut molli texto lini, subiguntque , teruntque, TyPMargine dum sensim circum conrasa tumescat, Et pelusiacam reserat sub imagine lentem, Exceptumque jubar pellucida, perque polita Torqueat, ac certa defle Xum lege refringat. Illae aequi in formam debent tornarier orbis, 73s Et quidquid puncto radiorum effluxit ab uno, Si satis id punctum distet procul, omne retortum Undique lens iterum crystallina cogit, et uno Contrahit in puncto puncti e regione nitentis:
radii colliguntur, appellatur so-cus . Id tamen praestat , si illud punctum objecti distet is . tis. Nimirum , si concipiatur eius distantia infinita , quo ea-su radii advenientes ad lentem censentur paralleli; laeua distata lente satis pro Time per semidiametrum ejus sphaerae , cujus curvatulam habent illae binae ejus superficies . Si auatem punctum radians sensim aecedat ad lentem y sociis ab ea recedit ita , ut ubi illud ad . venit ad distantiam ad sensum aequalem semidiametro ejusde in sphaericitatis, radit exeant paralleli , soco recedente in inis
finitum ; quod punctum radians si adhue sit propius ipsi lenti, radii exeunt divergentes , sed
minus divergentes , quam advenerint ad lentem , nimirum eum ea divergentia, quam haberent , si suissent digressi
Foeus est positus puncti e regione nitentis, nimirum non ac curate , Ve rum quam proximi in recta, quae a Punto radiante transit per medium ipsius lentis iaQuae huc usque diximus , requiruntur ad rite intelligendum hunc poematis locum a illud notandum praeterea , ra. dios provenientes ab unico obisiem. pultisto non colligi in unico punt O mathematico accurat8,
sed in spatio lo e Tiguo , quod habetur instat puneri . Prima ratio , cur non colligantur inun ico puncto , est figura sphaerica , quae radios et tam homogeneos non collegit accurate in uni eo puncto , nec Perreflexionem, nec per refracti innem. CurFas , quae per refra-
159쪽
DEFECTIBVS. LIB. II. IosQuoque magis rutilo lens ipsa a sonte recedit, 76s
Hoc citius coeunt radii, et Cum maxima demum
Intersunt spatia , ac longe disiungitur aurei Fons iubaris , vitro vix tantum distat ab ipso Concursus rutilans radiorum, tollitur orbis Illius a medio quantum frons extima puncto. 76sSi punctum lenti radians accesserit, et jam Vix tantum distet, quantum haec frons extima surgit; Tum vero procul ipse fugit concursus, et aeque Inter se demum distantes omne recedunt Per spatium, ac nusquam coeunt radiantia fila. 77o Hinc tibi susceptum res apta reflectere lumen,
Gionem colligerent radios ho- ut omnium minime distet amogeneos in unico puncto , lente lacus radiorum violaceo- determinavit olim Cartesius ς tum , omnium maxime focus tum methodo multo simplicio- rubeorum . Id plurimum obfuit Te, et elegantiore Neintonus ; telescoptorum dioptric rum per. sed eae non sunt in usu , tum sectioni ; et id clito pocillimum quia difficulter admodum indu telescopia catadioptrica usque Ci possent , tum quia unica e- adeo persectiora sunt continuis nibus dioptricis. Verum recentissimum Doliondi inventum hocinatum a dioptricis etiam teia Iescopiis avertit ; is enim invenit rationem componendi ni eam quasi lentem e binis viis tris altero cavo , et altero convexo ita , ut omnes radii etiam heterogenei unicum habeant lacum. Conjunxit nimiis rum vitra e massis speciei ita diversae , ut disseremia refractionνs radiorum rubeorum, et violaeeorum sit In altera multo major, quam in altera. Sed
id innuisse sit satis . a Hine Iens vitrea pol ira
jusmodi curva non Inservit adhuc , nisi pro radiis dit rellis
eX unico puncto axis colloeato tu certa quadam distantia , Pro qua ejus curvae constra.
Ehio sit facta , qua distantia
mutata , deberet mutari etiam illa forma curvae ipsius. Secunda ratio est diversa na
stat filis diversornm colorum , et diversae refrangibilitatis , de qua Proprietate luminis agemus fusius lib. V. Hine pira rudi s ab unico etiam obieeti Puncto egressis habet ui series quaedam iocorum ejusmodi , Dissiligod by Corale
160쪽
Et late circum diffundere si satis amplis Discedat vitrea spatiis a lenteis videbis, Objectae vitro molis quod singula mittunt Puneta jubar, sese in totidem coniungere punctis 77s Protinus, atque adeo assimili sub imagine formam Pingere, nativisque ita quaeque coloribus illic Reddere dili incta, ut nullus tam possit Apelles In tabula, nullus spectantem ita fallere Zeuxes: Invertit positus tamen, ut, quae dextera molis 78o Pars est, hanc latere 1 laevo tibi reddat imago, In dextrum laevam pellat Iatus, altaque ad imum Dejiciat, quaeque ima jacent sublimia tollat. Hinc ει oculi in gremio quae lens crystallina pendet,
Pingle I imaginem obiecti latis
remoti admodum vividam , et di hinctam in foco, in quo singula puncta obiecti ipsius pinguntur in totidem punctis: Additur autem illud satia remoti, quia , si obsechum non distet magis, qud in pro semidiametro spli aeri citatis superficiei ipsius lentis, radii, ut diximus, non uniuntur . Ea autem imago Pingitur situ prorsus coatrario ipsi objecto, quia rectae lineae ductae a diversis objecti puo:hi per mediam lentem , quae de hent determinare loco , si repuncta imaginis resp.ndentis punctis objecti , deculiantur in ipsa media lente , ex post decussationem abeunt ad partes opposivas iis, quas habebant in ipso objecto . 642 Intra oculum habetur letas qu edam , quae appella tyr liyruor crystallinus , qψget eodem pasto pinsit in fundo oculi imaginem admodum dith Lnstam,
bit sermo tu lib. III. Porro si humor cryst. I linus habet exiguam con Peaeitatem , quod senibus pytillimum sole accidere; tura radiis parum detortis , iocus nimis dist i , adeoque radii ipli incurrunt ita, suu dum oculi gate , quam uniantur . ii, qui eo vitio Iaborant , dicuntur Presbytae, qt ejus vitii r Redium est Iena convella oculo admota , quaerpli ps jam nonnihil iturorium colligat , et suppleat defeciqmini guae illius curvaturae et qui autem opposito vitio laboranthuinyris crystallini nimis tur-