Ludovici Charondae ... Ad titulum de verborum obligationibus lib. 45. Digestorum scholia ejusdemque de iurisdictione, et imperio libellus

111쪽

cap. a. desiis ejus non quod justum pretium rci debitorem liberet. Nam habebitur etiam ratio contumaciae istitis tam protervi debitoris.

tatur semper enim interpellatione requirit, cap. 32. visio ita ut cum quis

ideo vel interitum vel usuras praestat, quia aut servum occidit aut pecuniam invasit,ab eo distinguatur qui interpellatus non dedit,vel aliquid fecit: dicataque hoc casu Iure consulti omnimodo etiam mora non interveniente teneripio: Missorem. 4 ,3 supra est.. cap. I.demser. Sed ideo hic poena sine interpella tione committitur, quia certus obligationi ex lege conventionis datus est modus, quem observare oportet cap. I 2. C. de contris comm.si . G AD

112쪽

DE UERB OBLI . Cum nulla sit diversitatis ratio quae efficiat ut in dandi potius quam a ciendi obligatione mora interpellatio/ne committatur, equidemin in hac quoque specie interpellationem requiri, ut promisso in mora constituatur, sentio. a. 3 a. de usi cap. s. s,Mipud rio. de costas. bonor. Nec enim quod dicitur de temporis lapsu, interpellati'-nis necessitatem tollit.

Dixi in huiusmodi obligatione fa oum omnino versari, duoque ipsum petissedita 'idem, ut ea clausula ad- Miatur, si non fuerit factum, condemneris quanti mea interest. Quo iure

nunc utimur.

Ad ei b. aedifices.

Cuis hoc loco conjungendum est cap a 37. Citem qui insulam. in eod.

113쪽

SCHOLIA CAP. LXXXIV. 3 Caeterum hinc colligitur moram purgari usque ad litis contestatione QE Od intelligitur nisi diem dc poenam stipulatio contineat, vel jus actoris jam diminutum sit, cap. 6 de vi Mat. V. ACHNFu haereae aut eius quoquo mo do intersit. Quod eam in faciendi obstigatione habet interpretationem,si in. tersit supra totius facti aestimationem. Alioqui frustra diceremus in ea reo

morae purgationem permitti cap. 22.de recepta it. Praetereas desierit res esse

integra, moram purgare non licet. α'.3ue is tandia inde, cap. 14 ae ubi Sedd cum factum ipsum amplius praestari

non potest. v. s. Pe ver libera. Denique in omnibus factis negative conceptis, quae tractum temporis non habeo, mora non purgatur quod si tractum habeant, nihil ex obligatione paucorum dierum mora minuet cap. q. colonin. Acar.Postremo si quis huic iuris beneficio renuncia verit, non est eo juvandus cap. 26. C H dejuss

114쪽

DE VERI OBLIG.

Mora res fide j timori nocet ut si per

reum steterit quo minus res et Ureaque interierit teneator dejussori Hinc vero ipsius obligationem non augeri constat. Nam si res extaret, ius dandae necessitate Ut reus teneretur. Ergo saltem illius periculum prestabit. Quod si in omnem causam sese obligaverit, ad Omnes omnino accessiones tenebitur. ca's .lor II,

Os servandum est diligenter quod in

hac stipulation facti quaestionem, non juris,versari dicit. Nam si ex coniecturis appareat quid actum sit, etiamsi nulla certa quantitas huic stipulationi adjecta sit,ips tamen valet .Eandem ra tione in non diversis speciebus sequuti

Hyur. ot illamque obses vandanti arbitror vel cum de diei adjectione agitur. Papinia-

115쪽

SCVOLIA CAP. CIM 13 Papinianus enim triranqij comparat :iat verius sit in dubio utranque esse iii perscinam cap. 11 in . eo.

DIrimus imperfectam si stipulationem, quae cum de certo genere,&certa quantitate concipienda esset, inca tamen ponderis mensurae aut numeri facta non sit per errorem mentio. Idem traditPapinia sit dies per errorem omissa sit. Cuius rei hanc es e rationem

arbitror quod nihil actum dici possit cum id quod agebant contrahentes ut stipulationem ad si ringerent,aistum nosit. In stipulationibus autem id sequimur quod actum est cap. q. regul. jur. Et observandum in hac specie non

uilla existimo, an contrahentes prius de die exprimenda egerint, an vero deficiat oratio id enim necesse non est , sed contrahentes ea mente ad stipulationem devenisse susticit, ut diem certam exprimerent. Praeterea probationis defectus stipulationem non vitiat cum ea

116쪽

DE VERI OILIGAT iam subsistat, nec obligationis attivam respiciat probatio, verum latici traneum aliquid rei veritatem non m ma tansGAE'. I . C. Eeproba. Itaque ea mens contrahentium fuerat, ut certa cilesceretur, non ut certa diei sis erci

promior, ut in specieis . agebatur non decerta mensura praedanda sed de ea adiicienda, quae tamen per errorem omissa est. Vulgare enim est,in con in trahendo quod agitur, pro cauto habendum esse cap. 3. ceri. petar. Viden-ήum est igitur quid actum sit. Nam sit

praeter opinionem omiserint diem contrahentes, atque in concipienda stipulatione erraverint, ea imperfecta est. Sin vero vel scientes prudentes diem omiserint, vel de ipsa adiicienda nihil eogitaverint, aliisve con)ecturis de eorum voluntate appareat, non est nulla haec stipulatio.cap. infect.ω ,

Non quocunque die promissoti plae uerit,sed quocunq, pronai rem siste τε oportueriti Od

117쪽

S ITOLIA CAP. XV. 1

Eqitiden Papiniantina sensisae arbitror,poenalem stipulationem quae a faciendi conditione negative concepta incipit, non prius committi, quam si constiterit eam adimpleri non posse. IAE dem in dandi obligatione Pegasum seniisse refert: Sabinum autem existimasse, postquam res dari potuisset confestim agendum idque ex sententia contra-lventium, quorum verisimile est ea naarietem fuisse. Id autem defendebat Sabinus exemplo penta legatae. Heredemetenim si dane potuissiet penum, nec de diffet,confestina in pecunia legatam te neri scripsit. Idque utilitatis causa receptri est ob defuncti voluntate, Ipsius

rei naturam.Tum neque omnino approbans,neq; refellens Sabini sententiam,

subjicit eam posse recipi poenalis stipulatio non a coditione, sed ab ipsa co-Vetione coeperit. Qtiod ipse sine dubio

verum esse ait, cuni id actum probatur. Itaqi sic contrahentium sententia Ro fuerit, recipi Sabini sententia non pG

test. Quod verius est, eum ipse Papi-

118쪽

T E VERB OBLIGAT. ruanus ex sua sententia prius scripserit PCC na lena stipulationem ita cOceptam ut ab initio ageretur, ut quocunque dic promissorsisteret, ii non stetismet, pecuniani daret quasi quamlibet stipulationem sub conditione conceptam vires habere, nec ante committi quam fuerit declaratum sisti non posse. Itaq; cx his qua Papinian in hac quaestione scripsit, costare illud opinor, ut ex quascunque poenali stipulatione sub negativa conditione concepta, sive ea dan dj, sive faciendi sit, sive ab ea ,sive a comventione stipulatio incipiat, non prius

ex psa si possit, quam si desierit posse

adina pleri cotiditio, nisi aliud inter con trahentes actum esse appareat. Quod & in aliis negotiis, ut legatis, locum haberi si qui tu aliud favore quodam, vel tatilitatis causa receptum non sit obdofuncti voluntatem,in ipsius rei naturam. cap. Itemsita. adiri Fa . p. t. depecu e . cap. ao desam tiber cap. a . Hes legiit. tare. Et cert huiusmodi

119쪽

SCHOLIA CAP. I V. 3, modi questiones facti sunt, non uris, ut supra diximus. At in dubi id sequendum est quod verisimilius est seniisse contrahentes illud aut ei esse constat quod ex Papiniano retuli.

in quibusdam inania scriptis codictibus legitur, Id autem quae acclio ad Papiniani sententiam propius accedere Iidetur veru quicquid sit, haec verba i , sic intelligenda esse sentio, ut aput Cic.lib.r Omero cum ait: Non nobis 1olum nati surmas, ortus ire nostri paristem patria sibi vindieat.

Quamvis papinianus hic de nova: tione non agat, non tamen ab eius qua 'stione alienum est de ea disputare. Co troversum est igitur, an poenalis stipia latro principalem Obligationem novete 'Et quidem si poena tantum adjici atur, ne tipulator quanti sua interest

120쪽

DE UERB. ORLus. probare cogatur c s. et . sipulat. costat nullam fieri novationem. Qtios 11 actum sit ut priori novata obligati one, sola poenalis vires habeat, nemi nem dubitare existimo tuni novationem fieri ut in caeteris obligationibus

observatur. F. a. de novas. Est autem

regular poenalem stipulationem, priorem obligationem non novare cumsia principalis novaretur sola poena peti posset. Licere autem creditori aut rem

aut poenam petere Verius est.. cap. 7I. Prosc. cap. as. M a I. emst cap. q. f. Labeo. Misi excepi cap. IO. f. Si acto deja I. cap. 72. S. Flavius in . eod. nisi vel aliter cautum sit, ut hic, vel alia sit desunsciti sententia, reive natura non ferat, cap. et de genu. Q. V. I. g.sita ad let

Dido at ut in poenali faciendi ob/ligatione. Quamvis enim dure videantur esse stipulationes magis est i anen, cum ex hujusmodi obligatione, sitieri non possit, ad id quod interes agatur cujus ioco poena promissa est ut commisia stipulatione, sola petatur poena