장음표시 사용
181쪽
dua , ne missis iterum lymphis si uiret in accolas . iussit fossam usque ad veteres urbis muros defluere. Sed cum dissicillime aquae deduci possent ob iniquitatem locorum, quod praecipit nauigia scrre nollent, architectatus est Vincius cataractas portas, quae venientes aquas excluderent, vel admitterent ad nautarum arbitrium: sicque admista alueum inferiorem implerent, ac reliquam lympharum altitudinem aequarent. His itaque portis cum aquas suspendisset, commeavere deinde nautae, quamquam minime desint scriptores, qui laudem Danc fossae nauigabilis Francisco primo Sirtiae ascribant. In eadem urbe Academiam pictorum instituit,
quod commemorare rursus delectat scribentem : nam non modo artifices illi, quos antea laudauimus, ex hac schola sunt proseisti, verum etiam Antonius Bultrasus, Franciscus Mettius, atque Andreas Sala inuS, quos omnes tulit in Oculis Leonardus. Suis vero auditoribus instituendis singula pene humani corporis membra descripserat: quemadmodum ad consequendam illam adiicin reliqua praecepta fuerat executus, proponendo Iuminum, Sumbrarum rationcm, ac clegantiam totam pingendi. Porro cum animis dissiderent Vincius, & Michael Angelus Bonarotus nam Lupe exasperat animos aemula tio, & quos ingenio vincere non possumus, conamur odio) Franciscus Primus Rex Gallorum, Vincium iam grandem natu, &senio pene consedium inuitauit in Gallias. Obtemperauit Regi Leonardus; verum cum homini Gallicum casum offecisset, complures menses in regia villa decubuit vulgo Fontanablo) cumque laborantem cum Rex Franciscus conuenisset, atque crigentem se in cubitum manibus allevasset, vista Rege exceptum sensit Vincius. linquentem animum dimisit, dignus plane, ut inter Gallica lilia expiraret. Quonam autem D.
182쪽
io tot Leonardi lucubrationes in Comi tis Galeatis Arconati potestatem peruenerint, fide Tricheti rem trademus, cum eius rei, nec VasariuS, nec Lomatius meminerit. Narrat enim Tricheius Uinciana eiusmodi volumina delituisse diu Vaprij apud Mettios etenim in eo pago
ob amoenitatem loci late despicientis Adduam, ac subie stam planitiem cum auditore suo Francisco Mettio rus licabatur tapenumero Vincius, atque ibi animum stu- dijs bonarum artium intendebat tum vero iactata paulo imprudentius,&amissa; quae iactura consequitur melioris notae libros. Malo paedagogi cuiusdam dolo ut sere sunt id genus, homines plani, & simulationis artificio eruditi) perierunt Leonardi codices ue furunculus Lassius Gauarcius suit Asulanus . coniunctus praeterea propinquitate cum Aldo Manutio, & praefectus Zenonianae Aedilia urbe Ticini. Hic cum Mettios literas humaniores docuisset ac tapius ob recens meritum disciplinae ventit ret in Vaprianam villam sublegerat nihil tale opinanti he-- ro tredecim libros, ac Florentiam detulerat venales, ratus fore, ut Magnus Dux magno pretio compararet. D cedit interea Dux Hetrus rum, &cum auaritiae hominis imposuisset Principis inus, Pisas Lassius venit, oblatusque sorte Ioanna Ambrosio Magentae Patritio Mediolanensi, qui tum in ea urbe studiorum causa morabatur, ut erat adolescens dignus maiorum suorum gloria, quam deinde auxit cooptatus in Hierosolymitanos equites. &contempta rerum humanarum magnitudine ascriptus
Barnabitis, totique illorum ordini praepositus secundum, religionem iniecit homini profligati pudoris, deiecit de
sententia. exorauitque, ut Mecholanum rediens eas lucubrationes redderet Meltiis. Enimuero paruit Ambrosio Gauardus; cumque erepta volumina reddidisset, Horatius Mehius ignouit primum flagitio paedagogi, tum vero s
183쪽
vero miratus Magentae fidem, eundem Vincialiis lucubrationibus donauit. Cum autem MaZentae rem sermo-m, is es. nibuS iactarent, Pompeius Leonius sculptor Regis Hispa
υ - - niarum adit Mettios, monstrat quanto chariores esse de
beant codices Vincis, atque illorum causa quaesturas, &fasces obtineri posse, si a Magentis redempti Hispania-
ς' i P rum Regi tradantur. Porro Leonius ille patriam artem 6. t secutus ea tempestate caeteros ferme artifices scalpendi laude antecedeba t: ipsius vero parena Leo, Aretinus vulgo, ab Imperatore Carolo Quinto donatus aedibus, non ijs, quas Vasarius in vico Gentis Moronae collocat, verum quae pone Fidelis Templum vico nomen imposuerunt, atque alijs Ornamentis auctus commendatur adhuc simulachris, atque opificio: cuius artis occurrunt specta imtibus in Aede primaria signa aenea quinque ad tumulum Ioannis Iacobi Medicari secundum sormam Bonaroti substructum. Caeterum cum Leonius ea spe honorum
Iactasset homines, conuenere Meltij Vidum Magentam Ioannis Ambrosij fratrem, atque ab eo infimis prope precibus septe Leonardi volumina impetrauere; reliqua autem multoria capsas adiuerunt. Vnum Bibliothecae Ambrosianae donauit Uidus: alterum Ambrosus Fsinus pictor eximius a Vido accepit, ac deinde Herculi Blanco legauit: Carolus Emanuel Dux Allobrogii alio codice est donatus: reliquos, cum vivere desiij sser a Zenta, coegit
Leonius in unum volumen, achaereditario iure ad Cleodorum Chalcum peruenere, a quo trecentis aureis codicem illum ingentem emit Galeatius Lonatus. Haec fere omnia Triclietus ue verum emptoris cognomen scribentem sesellit: nam Galeatius Arconatus redemit, ac postmodum in Bibliothecam Ambrosianam non modo eum codicem Uincij. verum alios undecim eiusdem scriptoris intulit, quemadmodum rem persequendo referemus. Cum
184쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. V. is 3
Cum enim Iacobus Sextus Rex Angliar quod se olim Ethicae, ac Mathematicae excolendum dedisset in lucu-22 cphrationes Vincij maiori illo codice contentas apud C et et mitem Arconatum seruari accepisset, egit magnopere per internuntios cum eodem Comite, oblata etiam ingenti pecunia, aureis nimirum ter milla Hispanis, ut vel eblandiretur, vel extorqueret. Sed ut anima vere nobiles
nunquam auro flectuntur, aggressus est Rex Britanniae Galeatium gratia, di studijs: accessere etiam preces Ducis Feriani, qui tum Mediolanensem prouinciam administrabat; verum frustra spe, & pretio solicitauit animum
Arconati aperte negantis, fraudari post se Patriam Leonase Ex ε. N. - di lucubrationibus, ut in oras toto orbe disiunctas amandentur. Eas ait opes pecunia neutiqua redimi: se nunqua se
turpis lucelli cupiduin fuisse , sed gloriae: constantiam viri fortis necauro expugnari, nec ferro: Principum studia facile interire, perennem vero fore memoriam beneficii apud ciues: se quo9ue non indoetiim aestimatorem Vinciant codicis esti, iamque cum animo suo statuisse, quibus scriniis sit comittendus, ut urbano commodo seruetur. Hac ratione irritos spei internuntios dimisit Ga- Ieatius, & donauit post codicem illum Ambrosianae Bibliothecae praeserentem aureis literis titulum operis, ac nomen Pompeii Leonaj, qui d ispersas, ac dissipatas Vincianae eruditionis paginas volumine concluserat, tum eadem munificentia reliquos ciusdem scriptoris libros dono dedit. Porro descripsit in eo codice Leonardus arcanas artes, quales nec Archimedes inuenit, ac machinas veterum catapultis, & halistis simillimas, tum formas sustollendis lymphis, ac fontibus derivandis; quae scribem di studia tenuere artificem, cum Martisanae fossam nauigabilem moliretur. Quam verti falsus est author anon -
mas eiuslibri, qui hoc anno MDCLXXI. e typis Parisien-
185쪽
T m. n. pq sibus prodivit cum titulo-d Italies Monstrat enim Vincianum volumen esse autotraphum Alberti Dureri; itaque cum alia quoque menda in eo libro legissem nam mini fuerat a Gallis quibusdam oblatus, qui autogr Hum Dureri gestiebant euoluere ) scriptorem eum reprehendendum putaui, ne hominis fide peregrinantes
ret ε. N..pri decipiantur ue eiusdemque antea sententiam refelli quam
didicerat sortasse a B erlincho) cum Diuo Carolo aedificationem Bibliothecae Ambrosianae ascribit. Hunc libium indicem itineris Italici largitus est nuper Ambro- sanis nidis Franciscus Bonfilus Abbas, vir doctiina pra stantissimus, & ingenio, Sorbonae Doctor, cum terrestri, per Italiam itinere rediret in Gallias, moratusque Nouembris initio Mediolani, Bibliothecam hanc inspexisset, singula curiosius conquirendo: qai mos est hominis
literatorum studiose intuentiu istam scietiarum officina. Vinci; igitur autographum est, non Dureris suos autem codices exarauit Leonardus Orientalium populorum ritu alaeua nimirum ora paginae ad dexteram literas ducens: nequis facile deprehenderet scientiarum arcana, aut plagio
sibi vendicaret. Obiicimus paginis speculum, idque id cliter singulas voces offfert oculis legentium. Immino in Ambrosiana Pinacotheca arculae custodi voluminis tabula ingens marmorea, eaque praefert Ora Comitis Galeatij , ac docet Arconatum virum clarissimum, atque ii, genuarum facultatum longe ante alios studiosistimum
dono dedisse duodecim volumina Leonardi Vancij , atque
infracto magnoque animo contempsisse ingentem pecuniam, quam unius codicis redimendi gratia Rex Anglorum obtulisset: memores Bibliothecae Conscruatores monumentum posuisse, tum ob beneficentiam tanti viri, - . tum ob affinitatem Federici conditoris, morumque similitudinem. Et quidem Galeatius Arconatus, qua ma-
186쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. V. Is sgnitudine animi, qua consilio adumbrauit Federicum,n im praefuit Noscomio, ac urbanae pietatis prouentus, di domicilia seruauit, atque auxit: villam suam in pago Castellati j cxornauit aedibus magnificentissimis , marmoreis signis, ac sontibus, Pompeij praecipue simulachro. quod ille Roma in patrium solum exportauit. Haec de Arconati munificentia; caeterum sequens annus tristis fuit erepto Comite Iulio Caesare Borromaeo. Obsidebantur ab Hispano Vercellae, cum Borromaeus Gentilitiae virtutis memor ,& honoris snam tribunatu militum fungebatur jardens in arma magis, minoris tormenti glande ictus occubuit; sic decuit Iulium Caesarem dimicantem mori. Fuerat vero Borromaeus vir strenuus, ac munificentissimus, quo nomine sibi devinxerat Cardinalis
Federici animum , auersantis illiberales homines, ac nimium Parcos. Parentis magnificentiam resert soboles, quam ille plurimam ex Ioanna Caesia Romanae virtutis, ac vitiis matrona susceperat. Ioannes enim natu maior principes quoque viros magnitudine animi praestitisse est visus; illos ut aequaret, non magnopere laborauit: ne due tamen maior videri voluit, ut esset, cum vellet. Fe-ericus ad aras vocatus, Ecclesiasticos honores, quos gessit, omnes ornauit: nec unquam p fecturis, aut legationibus est perfunctus, quin eas reddiderit ampliores, quam intuerit. Semper omnia seruauit, praeter flagitium,& pecuniam : Romae Gubernatorum aedes restitu it: Madriti palatium, quod incolit Romanae legationis Antistites, refecit ingenti sumptu, ac sacellum iuxta easdem aedes extruxit. Placuit forma Mailritensis aedificationis, & magnificentia Borromaei Clementi Nono; Carpetani vero affirmauere stetisse structuram illam Fe-derico triginta millibus aureorum num una. Pari sum in tu Comes Antonius ornauit aedes urbanas , atque V et agre-
187쪽
agrestes: palatium,quod in insula Uerbani Lacus maiores i. t-ὲ ἡ. inchoavere, absoluit. Prodit enim ex aquarum late sta gnantium aequore insula, nescia primum artis, arti postmodum, & genio loci iucundas lima. slurima Cedrus scopulosum silicem vestit: aurea ubique rutilant mala. Atlantis pomarium esse crederes, si Draco excubaret. Multiplex labyrinthus, innocenS tamen, viatores ducit, atque alibi Daphnem, alibi Floram, & Bacchum conci os monstrat. Aprica tellus, amica Solibus, vere perpetuo floret, etiam cum altiS nivibus proximae alpes r sent. Diceres insularum reginam, quas Verbanus vehit ue adeo lymphis, & montibus coronatur. Paulum, Aemilium conciliat ciuibus mira comitas , tum rei equestris scientia, quae virum turmae equitum praeposuit,n',stiti, hia reliquam vero masculam sobolem Iulii Caesaris vendic uit sibi Theatinorum familia: eaq; est ornamento Ordi- ni ue nam Maximus Praepositus est Antoniano coenobio Me- aui.m diolani. Andreas vero indignatus patrij, ac Romani soli angustias, etiam in interiora Asiae penetrauit . Cum enim
Nitin.πωι nia, Innocentius X. Pontificae Maximus copiam fecisset coimsi,se . . ,. ueniendi efferas gentes, adluit Borromaeus Ibeciam,&μ Colchidem veneficio famosam : tum sibi barbari Principis animum demeritus complures Religioni Catholicae emancipauit: ut non inde abduxisse hic Iason,sed aureum
Fidei Christianae vellus intubile credi possit. Postea
cum reuenisset Romam,& narrasset Alexandro pontifici suae expeditionis exitum, noluit ornari infula, contem inror honorum, ac blandientis fortunae. Scripsit deinde Andreas de Colchidis caelo, tum ritibus, ct moribus incolarum : CaroIum autem Oratorem disertiitimum pustularum morbus sustulit: Federicum amplis Theatini ordinis honoribus virtus ornauit. Patre igitur mortuo Comes Ioannes Borromaeus scruandae Bibliothecae l
188쪽
, BIBLIOTH. AMBROS. LIB. V. Is
curam suscepit: postmodum vero noui Conserua tores creati Aurelius Boldonus Praepositus Aedi Protomartyris, Carolus Rhaudius Praeposivus Sepulchro, Antonius Cattus Ganonicus Ambrosian Basilice, Balthassar Pogg Ius Curio D. Raphaelis. Enimuero vertentibus annis subrogati alij, prout priores abluere Magistraui, nimirum Carolus Septabus Templi Maximi Canonicus, ac multo post Dertonensi infula ornatus, Ioseph Castillionaeus Curio Diu i Andreae, Ambrosius Baldinus. Canonicus Aedis
Laurentianae, Fcdericus Vicecomes Primiterius ue sufficiuntur postmodum Rhaudio oliuerius Mazuchellus,
Mazuchello Ioannes Petrus Staurengus uterque Praepos Mus Oblatis, Castillionaeo Ioannes Paulus Mazuchellus Curio Aedis primariae , Primicerio Vicecomiti Carolus, Ambrosius a Laude Canonicus Metfvolvanae Basilicae, Baldino Ambrosius Latuada Canonicus, Ambrosianae, Boldono Bartholomarus Fassius iterum, cum Praepositus fuisset fano Thomae in terra amara. Inter haec decedit iis i. Lomae Philippus Pirouanus, vir cum genere amplissimus, tum doctrina ue reliquit testamento multipleX autographtim Bibliothecae, quo continentur Iurisprudentiae or
cula,ac scita cu ille antecederet muneris antiquitate Cael. IOS Auariores Rotae, nam annoS tres. supra triginta curri iudicandi honorem gesserat. Paruit extremae fiatriS voluntati Marchio Ioannes, Pirouanus eques Sancta Iacobi, ac
Regii Magistratus Quaestor, intus tque in Ambrosianam,
Assiliothecam ad Patriae commodum. Scita illa non dum typographos conuenerunt, indicamus autem ex teris veluti oracula iudicantis Astraeae. Haec munera OI Riati praefecturam exornavere; nam is recessit postm ' '''dana in otia tuta, consectusque senio. naturae satisfecit inipatrio Lucani solo, vir latini sermonis obseruantisIsmus,
atquc seuerus iudex eruditionis. Bibliothecae praefectu
189쪽
ra delata est Francisco Bernard ino Ferrario, eamq ue inlignivit annus secularis . Antequam Cardinalis Caesar Montius Medioladiensium Antistites e vitiis excederet, sui veluti stincris p rouidus. geminos orbes, sidereum , ac terrestrem donauit Bibliothecari tanquam maiora tradere minime posset, qui Orbem utrumque dono daret. Ceminos versamus globos, siue se is libratas molibus ter.
ras, siue astrorum domicilium. Ne periret fusti mena ria, imposita est ipsius Cardinalis imagini epigraphe testis munificentiari eam vero emgiem intulit in pinacoth cam Iulius Montius Comes Vallis Saxinae. Porro decebsit eodem anno de vita C sar Montius, quemadmodum praeceperat animo, mitis ingeni j princeps , Patriae studi sus, & bonarum artium .summis Romanae Aulae honoribus insignitus, suosque cineres componi ad pedes Cardinalis Federici iussit, laterculo vix utrumque tumulum dir mente. Eodem ferme tempore supremit vitae diem objiIoannes Baptista Rusca, cum Ambrosiani instituti impatiens aliquot annos prae su isset fano Virginis Celsianae; vir sane charus literis, & Musis, author carminum, ac symbolorum, quibus Templum illud, atque atrium festo die ascendentis in caelum Deiparae exornatur. Inducti sunt in Bibliothecam complures libri testamento Ruscar legati, scriptorum pretio ,& largitoris beneficentia nobiles. Post haec noui Conseruatores declarantur Ioannes Baptista Niger ordinarius Templi Maximi, Ioannes Petrus Greggius Praepositus Sodalitio Oblatorii, Petrus Pau-
Ius Cremona Praepositus Basilicae Georgianae, Franciscus Landrianus Nagarianae Canonicus, Marcus Antonius Ucγgiatus Curio S. Matthiae ad Monetam. Sequenti anno cxcedit vita Innocentius X. r Romanum Pontificatum,
Alexander Septimus capessit. Huic Pontisci nuncupauere Conseruatores res gestas Cardinalis Federici, quas
190쪽
Franciscus Rivola narrauerat, exorsus ab ortu BOrrom aei, ac prosecutus facta singula Principis, siue quae primam, siue quae supremam aetatem honestavere. Placuit scriptori labor, praecipue cum Federici virtutibus consulta rit, ne memoria excederent, sicuti caetera, quae aut liuor detrectat, aut obliuio delet ; it Iud reprehendere nonnulli,quodRiuola paulo putidius hetruscas voces fuit persecutus, ac nonnulla etiam allucinatus. Post haec fundi isco. la iterum est Boi romaea domus ob subitam mortem
Comitis Ioannis, cum enim Origijs quae villa est familiae) repente in morbum incidisset, seque vehementius
opprima sentiret, dum vectus rheda ad urbem reuerti- uir, exllemum vitae spiritum edit. Elatus est magnisicolamptu : duxere funus Canoniti ordina j : celebratae insano Pedonis exequiae, atque inibi conditus tumulo; quanquam de gentilitium pensile sepulchrum atauin rum cineres seruat in Aede Franciscana, atque adhuc manet ingens monumentum contra sacellum Ioannis ex
lapide alabastriae. Illic fertur sublim is iacere Vitalianus
Borromaeus, cum molem eam tumulandis Diuae Iustinae eineribus substruendam curasset, quod Martyris Borro se. ρ g vmaeae reliquias a Patauinis se exoraturum censeret. Comploraucre ciues exitum Borromaei; nam ornamen'to fuerat Ciuitati ob magnificentiam, & regium plane animum ; ad haec ornatus fuerat munijs, commisia etiam militaris stipendii, a N: hybernorum cura: quas 'quam eo se honore postmodum abdicasset. Literarum quoque studiosus conditam in Antoniano Canolio Academiam seruauit: eaque cum labore perpetuo exerceri cogeret ingenia, Faticosorum est nominata. Stato dἱα, quo iuuenius feriatur a scholis comaenire frequentes Academ ici, dicere de scripto, unus declamare e rostris: Iastidium interea si quod animis crearetur, leuari cum,