Joannis Devoti ... Institutionum canonicarum libri 4. Tomus primusquartus

141쪽

est: altera minia' solemni , quam etinni Proshyro plo mittere jus est Can. 96. Cap. 3. quast. I. sv 5. ibig. Glos. de pririIN. in 6. Sunt et aliae benedictiones , ut v quae , novorum fruCtuum, et similes; sod in his se vandi sunt ritus, et consuetudines Ecclesiarum, Oxqui hiis quaedam benedictiones Episcopis , quaedηm Ρaxochis, qMaedam aliis ub Episcopo delegatis Presby

teris reservantur.

g. XXIV. Ministrorum duplex est genus, alii majorea, et sacri, niti Tmnores , et non in Criappellantur. Sacri sunt Diaconus , et Subdiaco nus; qui sacri dicuntur, quod inter Missarum κο- lemnia ordinibus initiantur, et suo fuliguntur munere Aupra gradus altaris. g. XXV. Diaconi ab Apostolis instituti sunt numero septem I , quem numerum diu Romana Ecclesia retinuit sa). Electi autem sunt non trentum ut metasia, sed etiam ut altari ministrarent 3 . Explicat eorum munera Pontificale Romanum 4) his verbis: Diaconum oportet ministrare ad altare, baptizare, Praedicare.

1 Aol. VI. Id tamen ab Apostolis Christi mam

dato factum est. Vid. Theologos, et Salarn in not. ad Bonam lib. 1. Cv. 25. tom. 2. PM. Iso. 2) Confer Soeto monum lib. 7. Cv. 19. Pag. Icr.edie. Valesii Cantabrigias 172Ο. , et Auctorem Comm. in I. ad Timoth. inter opsr. S. Ambrosii col. 55 L. tori. 4. edit. murin. Vense. 17sI., quem quidam Ambrosium fuisse putant, vero tamen est Hilarius Sardus Eeclesiae Romanae Diaconus, qui ΙV. saeculo vita. usura fruebatur. Petavius da Eccless. His, arch lib. I. cap. 12. num. 7. opus illud Hilarii Esso negat, sed eum resollit Νatal. Alexander saec. i. cv. o. art. I pag. 296. t m. 4. 5) Cyprianus in can. 25. dise. 05. Diaconos, in quit, Apostolos sibi constituerunt Episcopatus, et Eocis ias ministros. Quod idem hahet Ambrosius de

142쪽

- 13 afom. 5. yre. Matir n. m nise . P7s . Revera Diaconost electos legimus viros plenos Spiritu S., eosque impositis manibus consecratos, quod olarct ostondit, oomnon tunsum mensis, sed etiam altaris ministerio misso Praeposivos. Fum ea do re ins 'utas Petavius ms

anno L7.9., atque defeti Sa m FP. Clo morito Chodyhio-vvi ea Oed in Praedio. , ubi agitur copiose do instituistione et ossicio Diaconorum . 4J Pare. 1. eie. 11. g. 4. Pag. ILO. Edie Catalani.

. XXVI. Debent igitur Diaconi Episcopo,

et Sacerdoti sacra facienti hus ad stram stantes inservire si λ; olim etiam Eucharistiam populo tribu ant, sed hodie tribuere non po8sunt praesen te Presbytero, et nisi id necessitas flagitet a). Eorum etiam est haptizare; sed eo jure uti nequeunt , cum fidest Sacerdos, et cum procul est mn,a nec ssitatis 3 . Denique munus etiam Prae-- dicandi proprium est Diaconorum, atque id non solun respicit Ev Angelium, quod legunt in Mi ais solam ni has, sed veram etiam divini ver hiprnedicationem, quae red institutionem spectat po

pulorum 4). Verum munus hoc praedicationis, ut Presbyteri, ita etiam Di&coni, aine Episcopi

venia, et auctoritate Oxercere u- POsSunt. sa) Dia oonias, inquit Conoil. Carthaginongo IV.

can. 57. apud Labbsum eom. 2. Col. 144 O. redit. Venet. ita sa Prεs e ri , ue Episcopi ministriam novρrie Ati- euhi Diaooni per suininam nuduo iam sa orificium Oh tulerunt ; sed eam Eompe sit Corioli. Arelatenso I. an. 5. apud eumdem Labheum tom. I. Dol. I 2. Nam ipsi ad ministerium, non ad Saoerdotium con Morantur, ut reeto imoit Concit. Carthaginense IV. can. 4. apud dictum LabMum eom. 2. col. 1. . Atonim Diaconos Dominioum etiam sanguinem in La-

143쪽

UEntoriam, huic sanguinis tui consortitim negas p V π tam hos loco sanguinis Cctnsecratio est sarariis con

craeus, ut a Jurisconsultis thesaur as dicitur Pecuniae rimositio, hoo l merania d posita, et Amhrosit saeaurentio committit sanguinem consecratum, utenm

distribuat, quod Diaconi officium erat, non Ut ipsam sanguinis conseoratione in faciat, quod proprio in tantum est Episcopi, et Sacerdotis. Vide Caes. Bona Iter. Liturgio. lib. I. oop. s. g. 4. pag. 3 4 eom. 2. Edie. Taurin. an. 1749., et Sala in riseis pag. 6., et eru ditos Monachos Congregationis 8. Mauri in ipsum Ambrosii locum cit. col. 64. 2) Cit. Concit. Curthaginense IV. can. 58. tom.

2. Col. 144 C. , et Coneil. Arolvi teme Π. Gan. 15. tOm. s. col. 4. Diaconos, ipsis Presbyteris dare ausos Ε charistiam coercuit Nicaena Synodus CGn. 18. eom. I. Col. 42. collect. Labhei sdie. Vense.

5) Sa notus Cyrillus Hierosolymitanus cathocli.

Philippi Diaconis sed tum- oum id Diuo nus Pructo stabas , Episcopi accedebat auctoritas Tertullianus

144쪽

viam Diaconos, qni Apostolis suppares suerunt, seni 'e ors Dit ex actis Apostolirtim G. IO. VIII. 5. tumor. gononi, Clirysosibilium , atque alios, oum. 'con essent , P edi tionis munus Obiisso

successore Eu loxio, quorum alter Actium, ulter Eunomi in designavit ad ordinem Diaconatus, ot . D dod divinulla in Ecclosis Morbum nunciandia acultatem. Cuius quoque rei fortus Se oxempla Pruct DBre possunt sermones S. Ephrem Dia ooni Syri; quos magnis effert laudibus S. Ilier nymiis de Sogiptor Eo- si L iis Gol. 029. 'm. 2. cit. sdie Vallarsii . Recto 'itiai di tephanus Balumis in not. ad cpie. 8. S Sal

ut viam des Itiv nitas, qui navistri Ecclesia1 iam Essct Com'rane, ud Diaconos arbitratur Pertinere. quoniam olera cI aci Diaconatum vocati primum ab Episcopo uocencii facultatem accipiebant.

β XXVII. Omnia haec 'unt muner , qui in Lus nunc Dinooni languntur. Olim et Claram meri hant viduarum , Virginum , Orphanorum , Paupe- Tum, martyrum in Custodia detentorum , quibus p tissimum providero dehebant, ne quid deesset ad vitam ne oggarium 1); in Vitum, molesque populi Inquirebant , et crimina Episcopo nuncin bant il); oblationes accipiebant, uominaque offeren

in hant; communes preces indicebant 5); increpabant, et corrigebant eos, qui aliquid in EdeIμ- sin agerent, quod minus docere videretur 6 ; si- Nitis precibus, sacrisque peractis ab Ecclesia discedero jubebant populum, qui ad eam venerat 7 .

145쪽

255. loco indicato. Atque hanc ob causum Diu conisaepct Episcopi oculi, amfs, os, dextera, et Cor uΡ- pellantur, uti patet ex Auctore Constit. Apostol. Cit. Cv. 44. pag. cie . , Clemente epist. ad DCob. num. 12. apud eumdem Cotelerium pag. 619. loc. cit. Isidor Pelusi cita lib. I. misi. 2'. pag 6. dit. Venaee. 1745. IV Hieronymus in Ezech. cap. I 8. lib. 6. eom. s. co'. 9. μdie. Vallarsii . Accipiebat autem Diacon ' oblationes, quas tradebat Sacerdoti, a quo illae super altari Deo offerebantur. Deinceps Diaconras Offoronistium nomina publice recitabat, qua o recitatio dicebatur inerre nomina, uti putet ex Cyprivno mistol. 9. pag. 21. edition. Bigalaii Paris. an. 1666. , atque ut observant ipso Rigultius innot. ad mist. 6Ο. Ορrian. Pag. 97 , et Bona Ber. LiturgiCar. lib. 2. CGP. 8. 7. tom. 5. PM. 191. edit. Augustae Taulin. 1753. Latius de

oblationibus agam libro II. Ω) Diptycha erant libri, sive tabula B Suora ,

in quibus erant clescripta nomina viventium , et mortuorum , qui celeris aut generis nobilitate . aut virtute, aut dignitate praestarent. Hino alia erant vi Ventium , ot alia mortuorum diptycha . Ductum est

nomen a ptychis, sive Plicis, et ideo tabulae, quanduas habebant plicas, dipucha, qnao tribus constabant, aut quinque tabulis, tripedica, et Pontapochadicebantur, de quibus agit Turnebus Advorsa r. lib.

9. cap. 25. Diptvetia ecclesiastisa divorsa orant a profanis il nam illa chartacet, aut membrnnacei codices erant, haec autem tabulae oburneae , in quibus aureis characteribus novi Consolis nomon quoquo anno scribobatur, ea quo sunt diptychu, quae consularia appellantur. Sacra diptycha Diaconus ex am. hono , aut pulpito in ecclesia recitabat, uti patet ex Concilio Constantinopolitano an. 556. sub Nenna habito act. s. eom. 5. col. 115i. collece. Lausi edat. Vense. Cavebat autem diligenter Ecclesia, no sacris diptychis insoripta nomina expungerentur errore, vel ea lumniis hominum, quoniam haec Poena erat, qua

aiae

146쪽

aiae onmmunione seiuncti saerant, vel a fido desererant ; atque liuo sPootant Cuprianus yptu. 66. ad Cisr. Hιrnitan . pag. 1o9. odie. Rigaleii Paris. 1666. , Angustinua visi. 7 . num. 2. sia. 182. , et epist. 78. col. 18 . tom. 2. edit. Matirin. Venet 1729. Evagrius lib. .. cap. 58. pag. 4 9 edat. Iresia Cantabrig. 172c , Socrates lib. q. pag. 395. tom. 2. cit. edit. , Valesii, Cyrillus in m. Synodio. ad Domn. in ace. Concit. Chalinced. tom. Col. 16i6.. Justini renus m. in collat. Coriocii. Constanstinopolitani an. 555. eom. 6. col. 25. collECt. Liabbei. Et notae sunt dispulationes do S. Joan. Chrysostomi nomine in diptycha reserendo, oum multi id sagere recusarent, quoniam ipse a Theophilo Aloxa nodrino, tametsi iniqua sentEn via , Oxauctoratus , Et non absolutus ex Lao vita migrauerat . Infordum in homines vel viventes, Vel mori uos excommunicatio in-tae serebatiar, et inno noruni nomina iterum sorbantur in ga oris diptychis, unde pridem expunctR fuerant, ut ecclesiasticae communioni restituerontur.

Ita AIexandrum Antiochenum Episcopo m Chrysost Iii i nomen soripsisse in tabulis ecclesiasticis, in qui-hMs Pluros annos omissum &μrat, narrat Theodorifus lib. 5. cap. 35. pag. Us. cie. redit. Val ii Cantabrig., et ita Joannes Episcopus Constantinopolitanus in Synodo anni 518. diphyohis restituit ea nomina, quae doleba fvierans frando Anastasii Imperatoris , qrii Eutyo hianam haeresim sequebatur, viti patet ox ace. s. Concilii Constantinopolitani sub Monna hahiti tom. 6.ces. Ἀ55. collince. LMbsi sdit. Venest. De diptyohis, praetor Card. Bona Rer. Liturgic. lib. 2. cap. 12. g. 1., Ee2. , et Rr. Sala in notis ad Erιmdem pag. 26Ο. M Seq.lom. I. edie. Augusta Taurin. an. 1753. , labe , fitque

Grudite disputat Card. Novistus in Dissθre. Historic. de Θnodo V. cuP. 5. 5) Communes preeos Diaconus indicebat, non lantum quod eas populum fundere iubebat, sed etiam quod ei praeibat verborum formulat quam in his Proinothus adhibore oportebat S. Augusticina epist. 55. ad

Ianuar. Cap. 18. Col. 142. tom. 2. Edition. murin. δε-

147쪽

Paris.

Primum Iudaeos, ethnicos, catechumenos , poenitentes, postea vero fideles Diaconus dimittebat. Nam omnibus hominibus, si protervos quosdam P catores excipias, quique in imo erant poenitentium gradu, ac sentes dicebantur, in Eoolesia adesse li

modia, lectioquo scripturarum Perficietatur , uti Patet ex Patrum homiliis, praesertim ex Chrysostovio homil. 1. in Pelag. num. 4. PM. 59O. eom 2., in Pho

COI. 16O. tom. 5. Edie. mnesauconii Paris. locisque aliis complor thias. Nam Ecclesia o Patror Eatechumenos, Poenitentes, et omnes, qui ex divsrso erant, uti loquitur Synodias Valentina Can. I. apud Labbeum Conis Cil. tom. s. Col. 7s9. edit. Vericte., B angelia , sacrasqno conciones audire volebant, quoniam, ut ipsa inquit Synodus Valentina loc. -., sic Pontificum Praedica tione audita nonnullos adfdom attractos tivi donor scimus , quo etiam specitat Concilium AratisicisDDm I. can. 18. apud eumdem Labboum tom. 4. cia. 7 4. edit. ejusd. , ubi sancitum est . ut cateschomenis Evangelia legantur, Illa vctaeo Publici cultus Purs, quae P Tagebatur praesentibus eateohumenis, dicebat uae mi Sa Catechumenorum . cuius mentio est ici Concilio Cur thaginensi IV. can. 8 . torn. 2. col. 1444. , Valenti

eom. s. Ea vero fi uita Diaconus dimitrohat ethnicos, haereticos . et qui in altero orant Poeni fontium gradu , et audientes dicehantur, dimitte hat inquam ea formula, quam habet Auctor Apostol. Constit. lib. 8. cap. s. Pag. 596. lGO. cit. Ne quis audientium , ne quis infidelium. Tum fundebantur preces Pro cathecum e nis, qui substrati vocabantur, pro mergumenis , Pr

competentibus, qui scilicet brevi baptismum erant suscepturi, denique pro illi8, qui in summo Poenit0utium gradu versabantur. His peractis Diaconus cxis re iubebat omnes, qui mysteriis intere8se Non PO-- Tant, ac deniquo missa fidelium incohabatur, in qua

nonnisi communicansos praesentes esse Poterant . Ea vero absoluta Diaconus universum Oonventum dimit

te bab ea Druiuia in pace diicedite, 8. Joau. Cbryso

148쪽

stomus Homir. o'. ἔα eos qui pascha j junant pag. 6lε. eom. I. Edit. Amne Diaconii Paris. 1718.; sed do his omni hus opportunior erit disserendi Iocus in II. Libro, cum do Sacramentis disputabimus: ubi etiam viti himus . num haec, quae certo fuit Ecclesiae Grae rae, fuerit etiam Eoolesiae Latinae disciplina.

g. XXVIII. Diaconis veluti subsidiarii ne-

cysserunt Snhdiaconi, qui diu fuerunt minorum Clericorum numero, sed postea in Latina Ecclesia majoribus adscripti sunt, quod factum vide tur undecimo Ecclesiae saeculo i Irbano II. Pontifico I). Munus eorum est Diacono in altaris ministerio Opem ferre, pararct Vinum, Panem , 8RUrre Iintea, Ot cetera ad sacrificium necessaria, Episcopo, et Sacerdoti manus in Sacrificio abluentihus requam effundere, in missa epistolam Iege

1) Subdiaconasnm infor saeros ordines ab Ur-han ΙΙ. fuisse relatum evidenter , meo indicio, ostem die Innocentius III. in cap. 9. des a tat. se quatit. Ordin. Pra sic. Porro duhitari non potest, quin Urbano ΙΙ. Pontifico Subdiu conatus esset inter minores o dines; cum id consi t ex eius decreto, qdod roseri Innocentius, et quod ost apud Gratianum in Can. . dise. 6o. Ejus ver ha sunt hae : nia tis in Episcopum, nisi in sacris Oidinibus r Isioss vivens inusneus fu- εν it , eligatur I sacros ordin s dicimus Diaconatum, et Presbteratum, hos siquidsm solos p=imitiva Molssialogipiar habuisss. Memorat de indo Innocentius deo re- tum altorum ejusdem Urbani, quo Rubdiaconatus inter majores Ordines relatus est. Ctim hodis, inquit,

Banus Papa II. expressit, si Messant etc Duo igitur sunt intor se pugnantia Urbuni II. docrotu, quorum niterum inter minores, et altorum inter maiores Or

dines Subdiaconatum refert. Quod recte intelligi, exPlicarique non potest, nisi dicamus, fuisse Subdiaconat uni inter minores ordines, cum Urbanus II. Pontificatum obtinuit, ah eo vero deinoops fuisse re-

149쪽

Iastim inter maloves ordines, quo spectat alteriam Urbani docrotum, quod fortasse editum est post Synodum Nen ventanam Enni 1 91 Thomas ginns par. . lib. 2. cap. 35. mιm. 2. et 5., onm quoi sentit Van- Espenius jus Eccles. Par. I. eis. I. Cv. I. num. 2. duo

haeo inter se pugnantia Urbani decretn admiratur, inquit tamen , revera ab Innocentio II1. Subdiaconatum maioribus ordinibus adscriptum fuisse. Sol non video, quomodo id comΡoni possit e tam auctoritate ipsius Innocent ii, qui Urbano tribuit deor tum, quo Subdiaconatus infer sacros ordines relatus est. Antequam vero Subdiaconi inter majores olericos Tecenserentur , iam ipsis imposita fuerat lex perpetuae

continentiae, uti constat ex S. Leone M. mise. 14. Cap. col. 687. tona. I .edit. Ballerin. , ex S. Gregoin Tio lib. I. misi. 44. cα 538. , et Itb. 4. epist. 56. col. 16. eom. 2. odit. Mauriri. Paris. 37cf., atque ex Con ellio Romano stati S. Silvestro cap. 8. CCl. 1584. tom. 1. collect. Labbεi edit. Venet. , et Tololano VIII. Can. 6. tom. 7. rol. 42Ο. I) Cian. cloi os dist. 21. , cam non liceat dist. 23. , Can. pei lectis dist. 25. Subdiaconi officia describit Ponti fiento Romanum par. 1. eie. XI. g. 8. Pag. ICI. Edie. Catalani Rom. his verbis . Subdiaconrιm Oportet aquamcd ministerium altaris Pra Pariara ; Diacono minιStra-πs ; pallas altaris , et corporalia Obltiere a Calicem , est Fatctnam in usum sacriscit eidem ineri s.

g XXIX. Majoribus succedunt minor a ordines Ministrorum; sique hi sunt Acolythi, Exor- Cistae , Lectores , Ostiarii. Nomina haec, et omeliuquae his nominibus designantur , ad ipsum Eccle

siae initium refert Synodus Tridentina si); sed

rum non dos niverit, quo id tempore tactum fu Tit; multi existimant, omnes minores ordines unReum Subdiaconatu, procedente tempore, Eccle

siam instituisqe il). Verum cum initio Diacono-

Tum Partes essent, quae lubentibus annis minorum lesricorum propriae esse Coeperunt, recte sentiunt , qui minores ordines Origine sun , hoc est quatenus

Diaconatu comprehendebantur, ad ipsam huius

150쪽

ni pares non essoni omnibus his muneribus ohe- undis , Ecclosia veluti partes quasdam e X Diac natu decerpgit, ac pro , sin iis proprios ordines

instituit M.

Anetiersia 1681. Benedictum XIV. De Θnodo Dioeces. Iib. 8. cap. 9. g. i. 'N'Seq., qui rem expendunt, BDnmeratis argumentis, quae ab utriusquo sententiae do. sensorihus proponuntur . Sane Cornelios Pontifex, qui medio III. saeculo vitae usura fruehatur, singulos illos ordines distinctim recensuit in spist. 9. ad Fabitim

Antiochon. num. I. Col. 15O. apud Cous tantium epist. Roman. Pontific. cum de Novatiano disputans, ignorabat , in qnit, unum EpiScopum esse oportores in escclesia satholica, in qua eamsen aciebat Presbminos q&idsm --as quaeuor , et quadragiram, ροβ Pt m Gratem Diaconos, totidemque Subdiaconos , Acob thos duos et quadraginta , Exorcistas, et Lectores cum Ογαiariis 52. Sod non idem semper ubique in antiqvn Ecclesia minorum oris

dinum numerus fuisse videtur. Nam Auctor Epistolae