M. Tullii Ciceronis De philosophia, prima pars volumen secundum ... Cum scholiis Pauli Manutii. Index rerum, et verborum M. Tullii Ciceronis De philosophia, prima pars, Academicarum quaestionum editionis primae liber secundus, editionis secundae libe

발행: 1560년

분량: 757페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

571쪽

quam terreamur ,semperq. simus inuicti. sequitur, ut nihil paeniteat, nihil desit, nihil obstet. ergo omniis profaenter , absiolute ,prospere: igitur be te . satis autem ad fortiter uiuendum uirtus potest fatis et o etiam ad beate. etenim ut stultitia, etsi adepta est quod concupiuit, nunquam se tamen f tis consecutam putat: sic apientia semper eo contenta est, quod adest; neque eam unquam sui paenitet .

milem ne putas C. Laelij unum consulatum fuisse , eum quidem cum repulsa: sita cum sapiens, Obonus uir, qualis ille fuito fragiis praeteritur, non

populus a bono consulepotius, quam ille a vano populo, repulsum fert in sita tamen, utrum malles te, I Rasin si potestas esset,semel, ut Laelium, consulem , an, t. ut Cinnam, quater ψ non dubito, tu quid restonsi rasses: itaque uideo, cui committam. non quemvis hoc idem interrogarem. responderet enim alius fortasse ,se non modo quatuor conssulatus uni anteponere ined unum diem Cinnae multorum, O claror uirorum totis aetatibus. Laelius si digito quem attigisset, poenas dedisset: at Cinna collegae sui, cons sis, Cn. Octaui praecidi caput iussit, P. Crassi, L. Caesaris, nobilis orum hominum, quorum uirtus fuerat domi, militiaeq. cognita; M. Antonij, omnium eloquentissimi, quos ego audierim; C. CV SAEris, in quo mihi uidetur sui se sterimen humanit iis , salis ,suauitatis, leporis. beatus ne igitur, qui hos interfecit ἰ mihi contra non soli eo uidetur miser

572쪽

fer , quod ea secit ;sed etiam , quod ita segessit, ut ea facere ei liceret . etsi peccare nemini licet citasernnonis errore lalimur: id enim licere dicimus , quod inique conceditur. utrum randem beatior C. M rius, tum , cum Cimbricae victoriae gloriam cum collega Catulo communicauit, paene altero Laelio ,

cnam hunc illi duco simillimum an cum ciuili bellonictor iratus , necessariis Catuli deprecantibus,

qui tam 1celerate imperauit. nam cum accipere

quam facere,praenat iniuria ; tum morti iam ipsi aduentanti paussulum procedere obuiam, quodst rit Catulus, quam , quod Marius, latis uiri inte:

M., tu sex suos obruere consulatus , et contaminare e tremum tempus aetatis. Duodequadraginta annos tyrannus Syracusanorumfuit Dionysius, cum v Oxx natus annos dominatum occupasset . qua pu achritudine urbem, quibus autem opibus praeditam , seruitute oppressam tenuit ciuitatem Z atqui de hoc homine a bonis auctoribus sic scriptum accepimiis , in summam sus se eius inuictu temperantiam, in re busq. gerendis uirum acreU, ct industrium, eumdem tamen maleficum natura, et iniustum. ex quo omnibus bene ueritatem intuentibus uideri necesse, est miserrimum. ea enim ipsa, quae concupierat, ne tum quidem , cum omnia se posse censebat , conse quebatur. qui cum elliet bonis parentibus , atque honesto ἰοω natus, ces id quidem alius alio modo tradit

573쪽

LIBER 273dit abundaret .inaequalium familiaritatibus, O consuetudine propinquorum, haberet etiam, more M tGraeciae, quosdam adolescentes amore coniunctos; credetat eorum nemini; sed ijs , quos ex familjs locupletum seruos delegerat, quibus nomen seruia tutis ipse detraxerat, O quibusdam conuenis , O feris barbaris corporis cu lodiam committebat. ita, propter iniustam dominatus cupiditatem , in carce-- μί:rem quodam modo ipse se incluserat . quin etiam , ne tonsori collum committeret , tondere lilias suas docuit . ita, fordido, ancillariq. artificio, regiae uirgines , ut tonstriculae , tondebant barbam , capi tum patris . O tamen ab ijs ipsis , cum flum essent adultae , ferrum remouit ; instituitq. , ut candentiabus iuglandium putaminibus barbam si , O ca- .pillum aduro t. cumq. duas uxores haberet, iaci stomachen , ciuem suam, Doridem autem L crensem ;sic nos Iu ad eas ventitabat , ut omnia 'ecularetur , O perscrutaretur ante. O cum D sam

latam cubiculari leIIo circumdedisset , eivsq. fosse transitum ponticulo ligneo commiget; eum ipsum,

cum fores cubiculi clauserat, deto Aebat. idemq., cum in communibus unesis consi tere non aud ret, contionari ex turri alta solebat . atque is , cum

pila ludere uellet, C ludio si enim id functitabat 9 t )φα nicamq. poneret , adolescentulo , quem amabat, 'λ.

tradidisse gladium dicitur. hic cum quidam famili ris iocans dixisset, huic quidem certe vitam tuam committis , arrisissct q. adolescens; utrimque tu st

574쪽

interfici; alterum , quia uiam demonstrauisset int rimendi sui; alterum , quia id dictum risu approbauiisset . atque eo facto sic doluit , ut nihilgrauius

tulerit in vita. uehementer amaret, o

ciderat. Sic distrabuntur in contrarias partes impotentium cupiditates . cum huic obsecutus sis , illi est repugnaridum. quanquam hic quidem urannus ipse indicauit, quam esset beatus . nam cum quidam ex eius assentatoribus Damocles commemoraret in sermone copias eius , opes, maiestatem dominatur, rerum abundantiam, magnificentiam aedium rexi m negaretq. unquam beatiorem quenquam sese

se ; uis ne igitur , inquit, o Damocle , quoniam haec te uita delectat , ipse eandem degustare , O fortunam experiri meam tium se ille cupere dixi set, collocari iussit hominem in aureo lecto, Inrato pulcherrimo , textili Bragulo , magnificis operibus picto ,

abacosq. complures ornauit argento Huroq. calato.

tum ad mensam eximia forma pueros deletitos iussit consistere , eosq. ad nutum illius intuentes diligenter ministrare . aderant unguenta, coronae: incendebantur odores: mensae conquisitissmis epulis e truebantuarifortunatus sibi Damocles uidebatur. in hoc medio apparatu fulgentem gladium e lacuna ri,sita equina appensium aemitti iust , ut impende in , ret illius beati ceruicibus. itaque nec pulchros illos

administratores aspiciebat , nec plenum artis argentum: nec manum porrigebat in mensam: iam ipse de luebant coronae: denique exorauit drannum, ut abire

575쪽

abire liceret,quod iam beatus nollet esse. Satis ne uidetur declarasse Dior sim, nihil esse ei beatum, cui semper aliquis terror impendeat j atque ei ne int i grum quidem erat, ut ad iustitiam remigraret, enuibusq. libertatem O iura redderet. ijs enim se dolescens, improuida aetate, irretierat creatis, ea in commiserat , ut saluus est' non posset , si fani sese coepisset. Quantopere uero amicitias desideraret, quarum infidelitatem extimescebat, declarauit in Puthagoreis duobus illis: quorum cum alterum v de mortis accepisset, alter, ut vade suum liberaret, praesto fuisset ad horam mortis destinatam; utinam

ego, inquit, tertius uobis amicus adscribercr. quam huic erat miserum carere consuetudine amicorum ,

societate uictus Jermone omnino familiari ψ homini praesertim OIIo a puero, O artibus ingenuis s-ο- et erudito . Musicorum uero pernudiosum accepi et Mirmus, poetam etiam tragicum: quam bonum, ni-

l hil ad rem: in hoc enim genere nescio quo pa o ma l gis, quam in alijs ,suum cuique pulchrum s. a ' huc neminem cognouipoetam, mihi fuit cum quino amicitia θ qui bi non optimus uideretur.

sic se res habet: te tua, me dele tant mea. Sed, ut ad Dio sium redeamus: omni cultu, O uictu humano carebat: uiuebat cum fugitivis, cum facinorosis, cum barbaris: neminem, qui aut liberi te dignus 6bet, aut uellet omnino liber es e, sibi semicum arbitrabatur. non ergo iam cum huius uita, qua tetrius, miserius, detestabilius excogitare ni-- mm 1 hil

576쪽

hilpossum , Platonis, aut Are tae uitam compserato , doctorum hominum, O plane sapientium. Ex eadem urbe humilem homunculum a puluere, O radio excitabo, qui multis annis post fuit, Amse a. chimedem. cuius ego quaestor, ignoratum ab Dr cusanis, cum esse omnino negarent, septum und que , ct uestitum vepribus, ct dumetis, indagari sepulcrum . tenebam enim quo am senariolos , quos in eius monumento esse insicriptos acceperam;

' qui declarabant, in summo sepulcro ibaeram esse

positam cum cylindro . ego autem cum omnia collustrarem oculis , est enim ad portas Agragianas magna frequentias uecrorum animaduerti coli

meliam non multum e dumis eminentem : in qua

inerat sphaerae figura , O cylindri. atque ego st rim Syracusanis erant aut principes mecum P dixi, me illud ipsum arbitrari esse, quod quaererem. immiis cum falcibus multi purgarunt, O aperue 'runt locum . quo cum patefas tus es et aditus, ad ,

aduersam basim accessimus. apparebat epigrama , exesisponterioribus partibus uergiculorum, dimia sdiatis fere. ita nobilissima Graeciae ciuitas,quondam vero etiam dositissima , sui ciuis, unius acutissimi , monumentum ignorasset, nisi is homine Arpinate didicisset. Sed redeat unde aberrauit oratio. Quis eIn enim omnium, qui modo cum musis, id exi cum humanitate, O cum do Irina habeat aliquod commercium, qui se non hunc mathematicum malit, quam illum t rannum ζsi uitae modum ictionemq.

577쪽

LIBER V. 27squaerimus: alterius meris rationibus agitandis e 1

quiirendisq. alebatur , cum oblectatione solertiae; qui est imus flauissimus pactus animorum: alterius

caede, O inis iis , cum et diurno , Gmno Iureo memtu . . qe confer Democritum , Pythagoram , Anaxagoram . quae regna , quas optastudiis eorum, cit. delectationibus antepones ἰ etenim quae pars optima est in homine , in ea tum esse necesse est illud , quod quaeris, omnirem optimum. quid in autem in homine , sagaci , ac bona mente melius ἰ eius bo'. a. a fruendum est igitur , si beati epe uolumus. b

num autem mentis en uirtus: ergo hac beatam uitam contineri necesse est. hinc omnia, quae pulchra, honena, praeclara sunt, ut supra dixi, sed dicendum illud idem paullo uberius uidetur 9 plena ga diorumsunt. ex perpetuis autem plenis q. gaud scum persticuum sit uitam beatam existere; sequiatur , ut ea ea sat ex honestate. Sed, ne uerbis si tum attingamus ea, quae uolumus oriendere; pr

gis ad cognitionem , intelligentiamq. convertant . sumatur enim nobis quidam praenans uir optimis artibus, isq. animo parumper, o cogitatione si Satur. primum ingenio eximio sit, necesse est : tardis enim mentibus uirtus non facile commiti tur: deinde ad inuectigandam ueritatem nudis incitato. ex quo triplex ille animi foetus existit; unus in cognitione rerum positus, ct in explicatione no v turae ; alter in descriptione expetendarum ,fugiet

578쪽

o ' i duri ue rerum: tertius in iudicando, quid cuiquel rei sit consequens, quid repugnans: in quo inest, omnis tum nubtilitas disserendi. tum uerit, milia candi . quot anilem igitur gaudio asci nece sse est

pientis animum cum bis habitantem ,pemona temq. curis Z cum totius mundi motus conue sonesq. perspexerit, sideraq. uiderit innumerabialia caelo inhaerentia cum eius ipsius motu congruere

certis infixa sedibus ἰ septem alia suos quaeque t

nere cursus, mustum inter se aut altitudine , aut huUilitate dinantia , quoru- vagi motus rata ta- μα a

men , ct certa sui cursus spatia definiant ἰ horum nimirum alectus impulit illos ueteres , O admonuit, ut plura quaererent. inde est indagatio nata initiorum , O tanquam seminum , unde esserit om

nia orta,generata, concreta; qt q. cum siqueg

neris uel inanimi, uel animati, uel muti, uel loquentis origo , quae uita , quis interitus; quaeq. ex alio in aliud uicissitudo , atque mutatio; unde terra , O in diis q'ibus librata ponderibus; quibus cauernis maria sustineantur; in qua omnia delata grauitate medium mundi locum semper expetant; qui est idem insimus in rotundo. haec tractanta animo , et noctes dies cogitanti , existit illa a deo Delphis praec pia cognitio , ut ipsa se mens uiijs exutam cognosiat, coniunctamq. cum diuina mentese sentiat , ex ' quo insutabili gaudio compleatur. ipsa enim cogntatio de ui , O natura deorum, sudium incendit illius aeternitatis imitandae: neque se in breuitate un

579쪽

. LIBER V. 276tae collocatam purat, cum rerum caussas alias ex alijs aptas , O necessitate nexas uidete quibus ab aetereo tempore fluentibus in sternum , ratio tamen , memq. moderatur. haec ille intuens, atque fusticiens, uel potius omnes partes, o Sq. circumsticiens , quanta rursus animi tranquillitate humana, O citeriora considerat ζ hinc illa cognitio uiri tis existit: efflorescunt genera, partes uirtutum: inuenitur , quid sit , quod natura spectet extremum in bovis , quod in malis ultim , quo referenda sint officia, quae degendae aetatis ratio delige da . Quibus O talibus rebus exquisitis , hoc uel maxime eruitur , quod bac disputatione agitamus , ut uirtus ad beate uiuendum sit se ipsa contenta . Sequitur tertia, quae per omnes partes sapientiae manat, O funditur, quae rem desinit,genera d steriit , siequentia adiungit, perfecta concludit,

uera o Ialsi dijudicar, disserendi ratio , ciei

- tia. ex qua cum summa utilitas exi sit ad res pomderandas , tum maxime ingenua delectatio, o di

gna sapientia .sed haec oth. Transeat idem iste piens ad remp. tuendam: quid eo possit esse praestantius, cim contineri prudentia utilitatem ciuium cernat, lanitia nihil in suam domum inde derivet, re liquis utatur tot tamq. uarijs virtutibus ψ . diu gestuctum amicitiarum: in quo a doctis positum esὶ cum consilium omnis uitae, consentiens, O paene con pirans , tum summa iucunditas e quotidiano cultu, atque uictu. quid haec tandem uita desiderat,

580쪽

quo sit beatior ῆ cus rei refertae tot, tantisq. P duis, fortuna ipsa cedat, necesse est. Quod si ga dere talibus bonis animi, id est uirtutibus . be tu est , omnesq. sapientes lys gaudiis perstuum

ture omnes eos, confiteri, beatos esse, necesse est. A. Etiam ne in cruciatu, atque tormentisὰ M. An tu me in idola gulas . aut in rosa dicere Z an Epicuro ,

qui tantummouo induit persionam philosiopbi, O mi ipse hoc nomen in si ipsi, dicere licebit, quod

quid , is babet se res, me tamen plaudente diacit , nullum capienti esse tempus, etsi uratur, to queatur , sic tar, Pin possit exclamare , quam pro nihilo puto: cum praesertim omne malum dolore definiat, bonum uoluptate; haec nostra, honesta ,

turpia, irrideat; dic atq. nos , in uocibus occupatos , .. -

inanes sonos fundere, neque quidqua ad nos pertinere, ni si quod aut leue, aut asserum in corpore sientiatur: huic ergo, ut dixi, non multum disserenti a iudicio ferarum, obliuisci licebit sui, O tum fori nam contemnere , cum sit omne o bonum eius O malum in potestate fortunae ; tum dicere , se ibeatum insummo cruciatu, atque tormentis , Cum constituerit non modo summu malum esse dolorem, sed etiam sotu: nec uero illa sibi remedia conrauit ad toleradum dolorem,semitate anim turpitudinis uerecundia, ercitation consuetudinemq. patieri, praecepta fortitudinis, duritiam uirilem: sed una se dicit recordatione acquiescere praeteritarum usi ptatum: ut ,si quis aestuans, cum uim caloris non facile

SEARCH

MENU NAVIGATION