장음표시 사용
541쪽
T v s C. DIs P vτ. extrahenda penitus, non circumcidenda, nec am-
putanda sunt. Sed quoniamsi picor te non tam dei sapiente , quam de te ipso quaerere , illum enim pul tas omni perturbatione et e liberum, te vis 2 uideal mus , qua ita sint, quae a philosophia remedia morbis animorum adhibeantur . est enim quaedam medictia certe: nec tam fuit hominum generi infensa, atque mimica natura, ut corporibus tot res salutares, animis nullam inuenerit. de quibus est hoc etiam merita melius , quod corporum adiumenta adhibeatur extris siccus , animorum salus inclusa in his ipsis es .sed , quo maior est in eis praestantia, O diis mor , eo maiore indigent diligentia . itaque bene adhibita ratio cernit , quid optimum it ; neglecta, multis implicatur erroribus. ad te igitur mihi iam conuertenda omnis oratis est .simulas enim , quae rere te de sapiente; quaeris autem fortasse de te. Earum igitur perturbationum , quas expostri, u riae sunt curationes . nam neque omnis aegritudo una ratione sedatur. alia in enim lugenti , a ia miseranti alia lassidenti adhibenda medicina. in nim in omnibus quattuor peteturbationibus illa d yinctio , utrum ad universamperturbationem, Paeest asstematio rationis , aut appetitus uehementior, an ad ingulas, ut ad metu, libidinem , reliquasse, melius adhibeatur oratio; O utrum illud non is deatur aegre ferendum , ex quo suscepta sit aegritu
do, ari omnium rerum tollenda omnino a ritudo:
ut si quis aegre ferat ,sepauperem esse , id ne dispu
542쪽
L I B E R III I. 2 qtes, paupertatem malum non e se, an hominem aegre ferre nihil oportere. nimirum hoc melius ne,
si forte de paupertate non persuaseris, sit aegritudini cocedendum: aegritudine autem fustatapropriss rationibus , quibus heri usi sumus , quodammodo etiam paupertatis madum tollitur . sed omnis eiusmodi perturbatio, animi placatione abluatur, illa quidem, cum doceas , nec bonum illud esse, ex quo
daetitia aut libido oriatur, nec malum , ex quo aut metus, aut aegritudo. uerumtamen haec est certa ,
propria fanatio ,si doceas , ipsas perturbatio ra nes per β e e uitiosas, nec habere quidquam aut
naturale, aut necesarium: ut ipsam aegritudinem leniri videmus , cum obiicimus maerentibus imbecillitatem animi esseminati, cumq. eorum gravitatem , constantiamq. laudamus, qui non turbulente humana patiantur. quod quidem Diet eis etiam a ridere, qui illa mala esse censent, ferenda tamen aequo animo arbitratur . Putat aliquis uoluptatem
esse bonum, alius autem pecuniam: tamen O ille ab intemperantia, et hic ab avaritia auocari potest. Illa autem altera ratio, o oratio, quae stimul Oopinionem falsam tollit, o aegritudinem detrahit, est ea quidem utilior Od raro proficit, neque est ad uulgiss adbibenda. Quaedam autem sunt aegritudines, quas leuare illa medicina nullo modo possit: utis quis aegre ferat, nihil in β esse uirtutis, nihil animi, nihil offc , nil ut honestatis, propter malais quidem avigatur ,Dd alia quaedam ad eum sit admo
543쪽
venda curatio ,stialis quidem , quaepossit ese ominium, etiam de ceteris rebus discrepantis , philo
sophoram . inter omnes enim conuenire oportet , commotiones animorum , a redia ratione auersas ,
ese uitiosas; ut , etiam si nec mala sint illa, quae
metum , aegritudinem ve, nec bona, quae cupidita tem, laetitiam ue mouearit , tamen sit uitio a ipsa commotio. constantem enim uolumus quendam , sedatum , graue , humana omnia prementem illum esse , quem magnamimum , O fori m uiri dicimus: talis autem nec maereris , nec timens , nec cupiens , nec gestiens esse qui uampoten. eorum enim haec sint, qui euentus humanos superiores , quam seu animos, esse ducunt. Duare omnium philosophorum , ut ante diri , una ratio est medem
di , ut nihil, quale sit illud, quod perturbet an Mum,sed dei a sit perturbatione dicendum. it que primum in ipsa cupiditate, cum id solum agitur, ut ea tollatur, non est quaerendum, bonum illud nee il
ne si , quod libidinem moueat sed libido ipsa to
lenda est: ut , e , quod bonestum est, id sit sum
remn bonum ,siue uoluptas , siue horum utrimque coniunIIum ,sive illa tria genera bonorum , t en, etiam si uirtutis ipsius uehementior appetitus sit , eadem sit omnibus ad deterrendum adhibendara tio . Continet autem sedationem animi humana inconibez tu posita natura: qtiae quo facilius expreis
sa cernatur , explicanda est oratione commuinis con
ditio , t q. uitae. itaque non sine caussa , cum Or Item
544쪽
LIBER IIII. 23ssem fabula doceret Euripides , primos tres Eersus reuocasse dicitur Socrates: mari t. θ.c. I. Neque tam terribilis ulla fando oratio est , a Nequesors , neque ira caelitum inuectum malum, uod non natura humana patiendo ferat. M autem utilis adpersuadendum , ea , quas accide runt , ferri Oposse , θ' oportere , enumeratio eo rum , qui tulerunt. etsi aegritudinis sedatio et hestepna di putatione explicata est , O in Consolationis libro , quem in medio non enim sapientes eramus maerore , O dolore consit ipsi lis : quoi . uetatcbi Isippus ad recentes quasi tumores animi rem ilium adbibere , id nos fecimus, naturaeq. Pim ait limus , ut ma nitudini medicinae doloris m nitudo concederet. Sed aegritudini , de qua fatis est dis' tu tum, nitimus es metus: de quo pauca dicenda sunt. Est enim metus , ut aegritudo praesentis ,sic ille futuri mali. itaque non nulli aegritudinis partem, quamdam metu ese dice ant. alij autem metum praemolestiam appellabant , quod es quas dux consequentis molesti. e. Quibus igitur rationibus instantia feruntur, eisdem contemnuntur equentia. nam uidendum est in utrisque , ne quid humile ,summisesum, molle , effeminatum , stactum , abiectumse faciamus. Sed quanquam de ipsius metus inconstantia, imbecillitate, leuitate dicendum est: tamen multum proden , ea, quae metuuritur , ipsa contemn re. itaque , siue casu accidit , siue consilio , percommode factum es , quod eis de rebus , quae maxime
545쪽
metuuntur, de morte, O de dolore, primo, , pr ximo die disputatis test . quae si probata sunt, metu
magna ex parte liberati sumus. . cde malori opinione hactenus: videamus nunc de bonorum, id
est de utilia, O de cupiditate . Mihi quidem in t
ta ratione ea , quae pertinet ad animi perturbasionem, una res uidetur caussam continere, omnes eas
esse in nostra potestate, omnes iudicio si optas, omnes uoluntarias. hic igitur error est eripiendus, haec detrahenda opinio: atque, ut in malis opinatis tolerabiliora ,sic in bonis sedatiora funt escienda ea, quae magna, C laetabilia dicuntur. atque hoc quidem commune malorum, O bonorum: ut ,si iam dissicile sit persuadere , nihil earum rerum, quae perturbent animu , aut in malis, aut in bonis esse habendum, tamen alia ad alium motum curatio sit 4
adhibenda, aliaq. ratione malevolus, alia amator, alia rursus anxius,alia timidus corrigendus. Atque erat facile,sequentem eam rationem, quae maxime μαε iprobatur de bonis, O malis, negare unquam ut
tia assici posse insipientem, quod nihil unquam h
beret boni ista loquimur nunc more communi . sint sane ista bona, quae putantur, honores, diuitiae , uoluptates, ceteras: tamen in eis ipsis potiundis exul . utans ,gestiensq. laetitia turpis es: ut ,si ridere cor cessum sit, iiituperetur mea cachinnatio. eodem enim uitio est Ufusio animi in utitia, quo in dolore contradito; eademq. leuitate cupiditas es in an
tendo , qua utitia in fruendose, ut nimis afflicti molesta,
546쪽
molestia, o nimis Auti laetitia tume iudicantum leues. Et cum invidere, aegritudinis sit; malis autem alie- . ius uoluptatem capere, laetitiae; utrunque immani- δε - . . tare , Oscritate quadam proponenda cas gari fo-let. . tque, ut considere decet , timere non decet: sic gaudere decet, laetari non decet: quoniam, docendi causa, a gaudio laetitiam di linguimus. Illud iamsupra diximus, feri contractionem animi re Ie - .ηγηquam posse, elationem posse. aliter enim uianus ille gaudet Hector , Laetus sum Laudari me ,pater, abs te laudato uiro; aliter ille apud Trabeam Chaerea , Laena delinita argento nutum obseruabit melim, uirid uelim, quid1 ludeam. adueniens digito impellam ianuam:
res patebunt. de improuisio Chosis ubi me hspexerit, acris obuiam mihi ueniet, complexum exoptans
Mihi se dedet. quam haec pulchra putet, ipse iam dicet.
- Fortunam ipsam anteibo fortunis meis.
haec laetitia quam turpis sit, satis est diligenter attendentem penitus uidere. O ut turpes sunt, qui esse runt se laetitiati , cum fruuntur uenereis usi tatibus: sic fagitiosi , qui eas inflammato animo con cupiscuist. Totus uero iste, qui uulgo appellatβr amor, nec hercule inuenio , quo nomine alio possit
547쪽
appellari tantae leuitatis est, ut nihil uidem, quia
putem conferendum: quem, Caecilius, l, qui non jsi mi putet, Cui Iustum , aut rerum es e imperitum ex imat; cui in manu sit, quem essee dementem uelit, suem sapere, quem sanari,quem in morbum in ciu uem contra amari, quem accersiri, quem expeti. opraeclara emendatricem uitae poeticam, quae a Morem, 'agitis, O leuitatis austorem, in concilio deorum collocandum putet . de comoedia loquor: quae, si haec flagitia non probaremus, nulla esset omnino. uid autem ex tragoedia princeps ille
. --δ. Tu me amoris magi ,qua honoris, seruauistigratia. quid ergo ' hic amor Medeae qua ta miseriarum in cendia excitauit ἰ atque ea tamen apud alium po tam patri dicere audet, si coniugem habuisbe Issum, Amor quem dederat, qui plus posset ,p tDU. est patre. Sed poetas ludere sinamus; quorum fabulis in hoc flagitio uersari φ videmus Iovem: ad 1nagistros uirtutis , philosὸ os ueniamus; qui amorem nemgantstupri csse, in eo litigant cum Epicuro, non multum, ut opinio mea fert, mentiente. quis est enim amor iste amicitiae ψ cur neque deformem ad lesentem qui quam amat,neque formosi βη 'inibi quidem haec in Graecorum omnasiis nata con- 'suetudo uidetur; in quibus si liberi, et concessi mi amores. bene igitur Ennius:
548쪽
Flagitii principium est, nudare biter ciues corpora. qui ut uent , cui feri possee uideo, pudici , liciti t men O anxij sunt, eoq. magis , quodse ipse continent , O exercent. . tque , ut muliebres amore omittam, quibus maiorem licentiara natura concessi: quis aut , de Ganymedis raptu, dubitat, quid poetae uelint; aut non intelligit , quod apud Euripidem O loquatur, O cupiat Laius/ quid denique homines doctissimi , Osummi poetae de se ipsis o carminibus edant , O cantibus ἰ fortis uir in sua re
cognitus , quae de iuuenum amorescripsit Alcaeus ἐnam Anacreontis quidem totapoesis est amatoria. maxime uero omnium flagrasse amore R seginum nicum , apparet ex scriptis. atque horum omnium libidinosos esse amores uidemus . ilosophi sumus exorti , O auctore quidem nostro Platone , quem non iniuria Dicaearchus accusat , qui amori auctori tatem tribueremus. Stoici uero osapientem am turum esse dicunt: et amorem ipsum , conatum amicitiae faciundae ex pulchritudinis specie , definiunt. qui si quis est in rerum natura sinesolicitudine , sine desiderio, ii ne cura nesuspirio: inane: uacat enim omni libidine: haec autem de libidine oratio est . nautem es aliquis amor, ut es certe , qui nihil absit, aut non multum ab insania , qualis in Leucadia est: Siquidem est quisquam deus , cui ego sim cura.
at id erat deis omnibus curandum , quemadmodum hic frueretur uoluptate . s. Heu me infelicem.
549쪽
Saarus ne es, qui temere lamentare ἐ- fecit esc insanus suis etiam uidetur. at quas tragoedias es Te Apollo sancte ,fer opem , teq. omnipotens
ptune inuoco Vosq. adeo uenti.
mundum totum se ad amorem sum subleuandum
conuersurim putat ; Venerem unam excludit, ut iniquam.
Nam quid ego te appellem Venus qea prae libidine negat curare quidqua . q&Ut u ro ipse non propter libidinem tanta flagitia O f. ciat , O dicat. Sic igitur assecto haec adhibenda curatio eni, ut ei, illud, quod cupiat, ostendatur, quam leue, quam contemnendum, quam nibit sit omnino, quam facile uel aliunde, uel alio modo perfici, uel omnino negligi post. Adducendus si
tiam nonnunquam ad alia Inudia,solicitudines, coras, negotia. Loci denique mutatione, tanquam aegroti non conua escentes,sepe curandus est. Etiam nouo quodam amore ueterem morem, tanquam clauo clauum, eliciendumputant. Maxime autem
admonendus , quantus sit furor amoris . omnibus enim ex animi perturbationibus est profecto nulla uehementior : ut,si iam ipsi illa accusare nolis, flupra dico , O corruptelas, O adulteria, incesta denique , quorum omium accusatilis est turpitudo rsed, ut haec omittamus,perturbatio ipsa mentis in amore foeda per se est. nam , ut illa praeterea , iqua
550쪽
quae sunt furoris; haec ipsa per sese quam habent lae
vitatem , quae uidentur ese mediocria ψ- iniuriae, ία Ssectiones , inimicitiae , inducia , Bessum , pax rursum . incerta haec si luponules Ratione certa facere; nihilo plus agas , , 3 uuam si des operam , ut cum ratione insanias. haec inconnantia , mutabilitasq. mentis quem non ipsa prauitate deterreat ἰ Est etiam illud , quod in omni perturbatione dicitur , demon randum , nullam esse , nisii opinabilem , nisi iudiciosusceptam , nisi uoluntariam . etenim sit naturalis amor es ei; Oamarent omnes, O amarentur,ct semper am rent , O idem amarent; neque alium pudor, alium . . cogitatio, aliumsatietas deterreret. Ira uero quan-- a
quam diu perturbat animum, dubitationem insaniae non habet: cuius impulsu exsit etiam inter statres l/ tale iurgium: luuis homo te exuperauit unquam gentium impu- Quis autem malitia te δ dentialnosti, quae sequuntur. alternis enim uersibus intomquentur inter statres granismiae contumeliae: ut facile appareat , Atrei filios essee , eius , qui medit tur poenam instatrem nouam: Maior mihi moles , maius miscendum malum , ut illius acerbum cor contundam, et comprimam. quae igitur hae erunt moles ζ audi T sem ipsum: Impius hortatum me stater , ut meos malis miseras deT natos: eorum uiscera apponit.