M. Tullii Ciceronis De philosophia, prima pars volumen secundum ... Cum scholiis Pauli Manutii. Index rerum, et verborum M. Tullii Ciceronis De philosophia, prima pars, Academicarum quaestionum editionis primae liber secundus, editionis secundae libe

발행: 1560년

분량: 757페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

561쪽

potest praestare sapientem semper beatum fore, i cum uel in omnibus his imo: tempore 6se possit ψNon igitur facile concedo neque Bruto meo, neqAes communibus magistris, neque ueteribus illis, Ar i Iloteli, Speusirno , Xenocrati, Polemoni, ut, cum s ea, quae supra enumeraui, in malis nu eret, ijdem

dicantsemper beatum esse sapientem. quos se tit ius hic delectat insignis, O pulcher , Pythagora,

Socrate , O Platone dignissimus ; inducant m reum, illa, quorum splendore capiuntur, uires, ualitudinem, pulchritudinem, diuitias, honores, pes contemnere , eaque, quae his contraria sint, pro nihilo ducere . tum poterunt clarissima uoce pro teri ,se neque fortunae impetu, nec multitudinis o- spinione , nec dolore , neque palipertate terreri,

omnia . se in sese seposita, neque esse quidquam

extra suam potestatem , quod ducant in bonis. n que, hunc O haec loqui, quae sunt magni cuiusdam, O alti uiri, ct eadem, quae uulgus, in malis, O bonis numerare, concedi ullo modo potest . qua gloria commotus Epicurus laxoritur: cui etiam , si di placet, videtur semper sapiens beatust hic diagnitate huius sententiae capitur: sed nμnquam id diceret, si isse se audiret . quid est enim, quod minus conueniat, quam ut is, qui uel luminum , uelsolum malum dolorem esse dicat, idem censeat, quam Doc suaue est , tum, cum dolore crucietur, dictu

riam esse sapientem ἰ non igitur ex singulis uocibus DBilo ophis ectandi sunt ,sed ex perpetuitate , a

562쪽

que constantia. A. Adducis me, ut tibi assentiam sed, tua quoque , uide, ne desideretur constantia. M. Quonam modo φ A. Quia legi tuum nuper quartum de finibus: in eo mihi uidebare, contra Catonem disserens, hoc uelle ostendere,quod mibi quidem probatur, inter Zenonem, O Peripateticos nihil, praeter uerborum nouitatem, interesse. quod si ita est; quid est care se, quius Zenonis rationi consentaneum sit,satis magnam uim in uirtute esse ad beate uiuendum, liceat idem Peripateticis dicere ἐrem enim opinor si es Iari oportere, non verba. M. Tu quidem tabellis obsignatis agis mecum , O t sificaris, quid dixerim aliquando, aut scripserim . cum alijs isto modo, qui, legibus impositis , diastutant: nos in diem uiuimus : quodcunque noctros animos probabilitate percuist, id dicimus itaque soli se us liberi. ueruntamen , quoniam de constanti apaullo ante diximus, non ego hoc loco res a. id quaerendum puto, uerum ne sit, quod Z enoni acuerit , quod . eius auditori Aristoni, bonum esse

solum, quod honestum esseet ; sed, si ita esset, tum ut

hoc totum, beate uiuere , in una uirtute poneret.

quare demus hoc sane Bruto, ut sit beatus semper ipiens. quam sibi conueniat, ipse uiderit .gloria quiadem huius sententiae quis est illo uiro dignior in nos tameri teneamus, ut sit idem beatissimus. et si Zeno CitiGu, aduena quidam , ct ignobilis, uerborum opifex, insinuassese in antiquam philosophiam uidem. huius sententiagrauitas a Platonis au toritate

563쪽

LIBER V. ' 2 68 .

repetaturi apud quem sepe haec oratio us pata est,

ut nihil ,praeter uirtutem , diceretur bonum. uelut in Gorgia Socrares, cum esset ex eo quaesitum, M. Linelaum, Perdicae filium , qui tum fortunatismus T f haberetur, non ne beatum putaret , Haudscio , i, quit: nunquam enim cum eo locutus sum. An tu aliter id scire non potes ρ nullo modo. Tu igitur ne de Persarion quidem rege magno potes dicere, beatusne sit ζ an ego possum , cum ignorem , quam Iadoctus, quam uir bonus ' Quid e tu in eo sitam uitam beatam putas ζ ita prorsus existimo, bonos beatos, improbos miseros . Miber ergo Archelaus/ certe,si iniustus. Videtur ne omnem hic beatam uitam in una uirtuteponere in quid uero in epitaphis; quo modo idem' T am cui uiro, inquit, exse ipso apta sunt di fomnia, quae ad beate uiuendum ferunt , nec uisens

aliorum aut bono casu, aut contrario pendere ex adterius euentis , O errare coguntur , huic optime uiuendi ratio comparata eLI. hic est ille moderatus , hic fortis, hic sapiens , hic, O nascentibus , O c dentibus cum reliquis commodis, tum maxime liberis ,parebit, O obediet praecepto illi ueteri: neque im laetabitur unquam , neque maerediit nimis,

quod semper in se ipso omnem stem reponet sui. Ex hoc igitur Platonis quasi quodam sandto , augustos

fonte nostra omnis manabit oratio. unde igitur re- , Trius ordiri possumus, quam a communi parente o. 'trara φ quae , quidquid genuit non modo animal ,sed etia- quod ita esset ortum e terra , ustirpibus uis il niteretur,

564쪽

niteretur, in suo quidque genere perfectam essem luit. itaque O arbores , O uites , O ea , qua'lit humiliora , neque se tollere a terra altius possuηt, ' alia semper uirent , alia , hieme nudata , nemo tempore tepefacta rondescunt: neque Hi ullum, quod non ita uigeat interiore quodam motu, O si s quoque seminibus inclusis , ut aut fores , auit fruges Di dat ,pret bacas; omniaq. in omnibus , quantum in i 9 nulla ui impediente , persccta sint. Facilius ue' ro etiam in bes s , quod his sensus a natura est datus , vis r uu naturae perspici potest. namque alias bestias nantes aquarum incolas e se uoluit , alias uolucres caelo sit libero ,serpentes quasdam , qπη. - . . dam esse gradi tes; earum ipsarum partim soliua gas, partim congregatas; immanes alias, quasdam

autem cicures, non nullas abditas , terraq. tectas. . . atque earum quaeque , suum tenens munus, cum in

disparis animantis uitam transire nonpo sis, manet in lege naturae. Et ut bestijs aliud alii praecipui a natura durem et i , quod suum quaeque retinet, nec discedit ab eo . sic homini multo quiddam praesan tius . etsi praestantia debent ea dici, quae habent alia

quam comparationem: humanus autem animus , decerptus ex mente diuina, cum alio nullo, nisi cum

ipso deo ,si hoc fas est diritu , comparari potes. hic igitur, si est excultus; os eius acies ita curata est,

s. in ut ne caecetur erroribus; fit per edita mens , id est

violata ratio; quae est idem , quod uirtus . O si omne beasum est , cui ntal dees, quod in suo g

565쪽

nere expletum, atque cumulatum est , Eq. uirtutis est proprium: certe omnes uirtutis compotes beatismut . et hoc quidem mihi cum Bruto conuenit, item cum Aristotele, Xenocrate, Speusippo , Polemone. sed mihi uidentur eum beatissimi. quid enim deeLi ad beate uiuendum et , qui confidit suis bonis e aut , qui dimit, beatus . esse qui potes ζ at dissitat necesse est, Pi bona diuidit tripestito. qui enim poterit aut corporis firmitate , aut fortunae stabilitate confidere ἰ atqui, nisi stabili , ct fixo permanente bono, beatus esse nemo potest . quid igitur eiusmodi . . istorum est ψ ut mihi illud Laconis dictum in hos cadere uideatur: quiborianti cuidam mercator quod multas naues in omnem oram maritimam dimisisset, non sane 4tabilis ina q&idem est, inquit, ru- --- dentibus apta, fortuna. An dubium est, quin nihil si habendum in eo genere, quod uita beata complectitur ,si idpost amitti ἰ nihil enim inueterascere, nihil extingui,nihil cadere debet eorum,in quibus uita beata connit. nam qui timebit, ne quid ex his deperdat, beatus esse non poterit . uolumus enim elim, . . .

qui beatussi, tum es*Ginexpugnabilem,septum, atque munitu- , non ut paruo metu praeditus sit, sed ut nulla. ut enim innocens is dicitur, non qui leuiter nocet ,sed qui nihil nocet sic sine metu is habendus est, non quiparua metuit, sed qui omnino metu vacat . quest enim acta fortitudo, nisi animi as ctio cum in adeundo periculo, O in labore, ac dolore patiens, tum procul ab omni metu' atque haec

crete

566쪽

certe non ita se haberent, nisi omne bonum in una honestate conmeret . qui autem illam maxime optorum, O expetitam securitatem csecuritatem a tem nunc appello uacuitatem aegritudinis, in qua uita beata pinita est habere quisquam potat, cui aut adsit, aut adessepcllit multitudo malorum Z qui autem poterit esse celsius, O eres Ius , ea, qtaes ho- . mini accidere possunt, omniaparua dacens, qualem

sapientem esse uolumus, nisi omnia sbi in se posita e spe censita si ' an Lacedaemoni, Philippo minitanti

. . per litteras ine omnia, quae conarentur ,prohibit , q siuerunt, ni se esset etiam moriprohibiturus: vir is, quem quaerimus, non multo facilius. , tali animo reperietur,quam ciuitas uniuersa' uuid, ad hanc fortitudinem, de qua loqui ur, temperam tia adiuncta , quae sit moderatris omnium comm

tionum Z quid potest ad beate uiuendum deesse ei,

quem fortitudo ab aegritudine, a metu uindicet, temperantia tum a libidine avocet, tum insolenti alacritate gestire non sinat Z haec efficere uirtutem,' o A. a ostenderem, ni uperioribus diebus e sent explica ' D. Atqui cum perturbationes animi miseram ,s dationes autem uitam esciant beatami duplexq. ratio perturbationis sit, quod aegritudo, O metus in malis opinatis, in bonorum autem errore laetitia gectiens , libidoq. uersentur; cum haec omnia cum consilio, ratione pugnent: his tu tam grauibus csse . . citationibus, tam . ipsis interse dissilientibus, a ' que distractis, quem uacurim ,solutum, liberum uideris,

567쪽

deris, hunc dubitabis beatum dicere ἰ atqui sapiens 97 α- semper ita assectus est: semper igitur sapiens beatus est . . tque etiam omne bonum laetabile est quod autem laetabile , id praedicandum, O praeseserendum : quod tale autem , id etiam glorio- sum: si uero gloriosum, certe laudabile: quod a tem laudabile, profecto etiam honestum: quod bo num igitur , u honestum . at , quae si bona num rant, ne ipsi quidem honesta dicunt .solum igitur boni ,quod honestum. ex quo escitur, honestate una uitam contineri beatam. non sunt igitur ea bona d cenda , nec habenda, quibus abundantem licet ese miserrimum. An dubitas, quin praestans ualetudiane , uiribus , forma , acerrimis , integerrimis q.sensibus; adde etiam , si libet , pernicitatem , uel citatem; da diuitias , honores , imperia , opes , gloriam ; si fuerit is , qui haec habet , iniustus , intemperans , timidus , hebeti ingenio , atque nulla; dubitabis ne eum miserum dicere Z qualia igitur ista b na sunt , quae qui habeat , miserrimus essepositZ u deamus , ne , ut aceruus ex sui generis granis , sic beata uita ex sui similibus partibus esci debeat . quod si ita es; ex bonis, quae sola boniatasunt , e ciendum es beatum . ea mixta ex diffsmilibus si erunt,bonesum ex his esci nibilpoterit. quo detraLIo , quid poterit beatum intelligi in etenim quidquides , quod bonum sit, id expetendum est: quod autem expetendum, id certe approbandum: quod usFo approbaris , id oratum acceptumq. habendum:

568쪽

ergo etiam dignitas ei tribuenda est. quod si ita est; laudabile sit necesse est . bonum igitur omne lauda- .hile. ex quo e citur , ut, quod si honesum, id sit . Dium bonum . quod ni ita tenebimus; multa er Gquae nobis bona dicenda simi. omitto diuitias: quas, cum quiuis , quamuis indignus, habere possit , in bori qm nis non numero. quod enim est bonum , id non quitiis habere potest. Omitto nobilitatem, mamq. popularem, stultorum , improborumq. consensu excitatam . haec , quae sisnt minima , tamen bona dicantur necesse est , candiduli dentes , uenusti oculi , c lor suauis , O ea, quae Eui ctia laudat, Ulys p dus abluens, lenitudo orationis, mollitudo corporis. ea si bona dicemus 'uid erit in philosephigrauit te, quam in uulgi opinione, Iuliorumq. turba, quod dicatur gutgrauius , aut grandius ἰ At enim eadem Stoici praecipua, uel produIta dicunt , quae bona isti. dicunt illi quidem: sed his uitam beatam compleri negant. hi autem sine hs ese nullam p tant : aut, si sit beata,beati am certe negant. nos autem uolumus beatissimam: idq. nobis Socratica illa conclusione confirmatur . sic enim princeps ille philosephiae disserebat: qualis cuiusque animi Hus esset, talem esse hominem, qualis autem ipse homo esset, talem esse orationem; orationi autem facta similia ,DE Iis uitam. assectus autem animio bono uiro laudabilis: et uita igitur laudabilis boni uiri: bonecta ergo, quoniam laudabilis. ex quibus , bonorum beatam uitam esse, concluditur . et

ta per

dabi

c in ita Me

569쪽

enim, pro deorum atque hominum fidem, parumne coinitum est superioribus nostris it justationibus, an delectationis otii consumendi causa locuti mus , sapientem ab omni concitatione animi, quam perturbationem uoco , semper uacare ' semper in animo eius esse placidissimam pacemὸ uir imitur temperans , consans , sine metu , sine aegritudine ,sine alacritate ulla, ne libidine, non es beatus' ais - s. a. per sapiens talis: semper igitur beatus. Iam uero

qui potest uir bonus non ad id, quod laudabile sit ,

omnia referre, quae agit, quaeq. sentit φ refert autem omnia ad beate uiuendum: beata igitur uita laudabilis. nec quidquam sine uirtute laudabile: beata igitur uita uirtute conficitur. Atque hoc sic etiam concluditur. nec in misera uita quidquam est praedia' cabile, aut gloriandum, nec in ea, quae nec misera sit, nec beata. O in in aliqua uitapraedicabile at quid, o gloriandum , ac praeseserendum': ut Epaminondas; A. Consilijs nostris laus en attonsa Laconum rvt ricanus; sole exoriente,supra Meoti paludes, Nemo est, qui factis me aeqziparare qzeat.

quod si beata uita glorianda; O praedicanda, praeseserenda est . nihil est enim aliud, quodpraedi candum , ct praescferendum sit . quibus positis, intelligis quid sequatur . et quidem, nisi ea uita beata est, quae est eadem honostar sit aliud, necesse est,

melius uita beata. quod enim erit honestum, certe fatebun

570쪽

fatebuntur esse melius. ita erit beata uita melius adi

quid quo quid potes diriperuersus ἰ Quid ζ cum fatentur alis magnam uim esse in uitiis admiser 3 itam, non ne fatendum Hi, eandem uim in uirtute esse ad beatam uitam ἰ contrariorum enim contra ' riasunt consequentia. Quo loco quaero, quam Himhabeat libra illa Critolai: qui cum in alteram lai cem mimi bona imponat , in alteram corporis , O terna; tantum propendere illam boni lancem pse . tet, ut terr maria deprimat. quid igitur aut hunc prohibet , aut etiam Xenocratem illum ,gr nil amphilosiophorum, exaggeraritem tantopere virtutem , O extenuant cetera, et abiicientem, in uirtute non beatam modo uitam ,sed etiam beatissimaru ponere' quod quidem nisi sit, uirtutum interitus consequetur. naM ,in quem cadit aegritudo , in eundem metum cadere necesse est. est enim metus, futurae aegritudinis licita expectatio. in quem autem metus , in eundem formido, timiditas , phitor, ignauia. ergo, ut idem uincatur interdum, nocessi est, nec putet adsie praeceptum illud Atrei per

tinere ς' Proinde ita parentse in uita, ut uinci nesilant. hic autem uincetur, ut dixi, nec modo uincetur,

sed etiam seruiet . at nos uirtutem semper liberam uolumus inemper inuis Iam . quae nisi 'nt, sublata uirtus est atqui, si in uirtute satis spraesidi ad bene uiuendum, fatis es etiam ad beate satis est enim

SEARCH

MENU NAVIGATION