장음표시 사용
71쪽
s. lst Do Rus DE GEN. Formam insinuabat eius qui in die iudicii cum carnesi opere suerit inuentus, id est.contraxisse ligna, sanum uel stipulas, ad esca ignis aeterni conuenientes.Haec enim colligens,in suam perniciddum suerit in die ultimo iudicatus, rellendus est ab omnibus antelis, & statim morte nouissima'puniedus. Sic ergo omnia qum
cuni illis Iudaeis per lege acciderunt, formaliter intelligida sum N De Circuncisionis consummaticne. Cap. XV. Am tibi,post populi perpetuam captiuitatena, post urbis
aeternam ruinam, carnales Iuchrorum obsei uantias& ce AElebrationes evacuatas enuntiavi. Accipe ergo prim m. caussam
circuncisionis, quia enim ex semine Abrahae secundum carnem erat Christus suturus, in quo cunetarum Centium fuerat hcnedictio repromissa, S ab Abraham usi ad Christum mesta erant seinrula post sutura, prae uidens Deus, ne genus Abraha rcliquis Centibus misceretur, &paulatim propago eius fieret incerta, populuIudaicum circuncisionis signo notauit. ut uiuentes inter Aegy/ptios atq; Assyrios. inter Babylonios,siue Chaldaeos, hoc signaculo ab his uesα caeteris Gentibus nationibusque distingueretitur. Deniq; per quadraginta annos in heremo nullus est circuncisus. Soli quippe sine Centis alterius comixtione uiuebant: at ubi Iordanis alueum, Isracliticus transmeauit, at 3 in terram repromis sonis peruenit,signum circuncisionis futuro ex comixtione Centium prouidit errori. quam rationabiliter esse custoditam credi inmus, quousi nasceretur Christus, qui ex semine Abrahae fuerat repromissus, qui non iam per circuncisionem carnis, sed per amputationem uitiorum mundaret corda omnium Gentium: quod non carnis circuncisioncm, sed cordis. Moses filiis Israci, ita suturam praenunciabat dicens, In nouissimis diebus, circunc idci Dominus cor tuu , & cor seminis tui. Unde & Hieremias pratuidens Iam illud proximum rempusJudaeos ad NouumTestamentum. N ad circuncisionem cordis, non corporis, ita prouocat, dicem, Haec dicit Dominus uiro Iuda & Hierusal , Nouate uobis nouale.&nolite sciae super Dinas, Circuncidimini Domino Deo ucstro.
72쪽
propterea odivi eam. Esaias autem Iudaeorum captiuitatem aeternam, sic exprimens, dicens, Terra ucstra deserta, c iuitates lac censae igni, regionem uestram in conspectu uestro alieni deuorahunt, & detaabitur sicut in uastitate hostili. Quae captiuitas&ucet sub Babylon is iapore ex parte copleta sit, plenius tame sub Romana captiuitate impleta est , quando uniuersam Iudata RomaUnus uastauit exercitus, ais urbs Herusale eversa ait succensa est.
IC Dc perpetua nant ruina Hierusalcm. Cap. X l. Salas ait, Desolabitur sicut in uastitate hostili, &derelinquetur filia Sion, sicut umbraculum in uinea. Ita enim euersa est Hierusalem, & destituta manifestatis sacramentis Christianae ueritatis, quemadmodum destiuntur tabernacula uinearum.
expletis vindemiis. Nam sicut tabernacaeum non sui caussa, sed vindemiae fit, ita&uetus popuIus, risi suae caussa salutis. sed Christianae extitit ueritatis. Item ipse. Super humum, inquit, populi mei, spinae ὀc uepres ascenderunt: quanto magis super omnes domos gaudii, ciuitatis exultationis e Domus enim, inquit, dimissa est, maeritudo orbis relicta est, tenebrae de pespatio factae sunt super speluncas usa in aeternum. Item idem Esaias, perpetuam ruinam terrenae Hierusalem. & uocatione Centium ita pronuntiat dicens. Diis Deus meus es tu, εἰ exaltabo te, corifitebor nomini tuo, quoniam lacisti mirabilia, Be cogitationes antiquas fideles.
Arnen. Qui posuisti ciuitatem in tumulum, urbem sortem in ruinam, domum alienorum. ut non sit ciuitas. 8c in sempiterna non aedificetur. Super hoclaudabit te populus sortis, ciuitas Centiu robustaru timebit, quia factus es sortitudo pauperi. Drtitudo egeno in tribulatione sua,spes α turbine, umbraculu abaestu. Splritus enim robustoru, quasi turbo impellens parietε,sicut aestu insiti, tumesu alienoru humiliabis: & quasi calore sub nube toriatem,propagines laniu marcescere facies. Et faciet Dns exercituuomnibus populis In monte, hoc conuiuium pingulum medullatorum vindemiae desecatae. Et Ezechiel, Porro cum &dero, inquit Dominus. gloriam in terra uiuencium. Hoc uero demoue
73쪽
nisi do Rus DE G E Nis stlans, laturam ecclesiae ex Gentibus claritatem, ad terrena Hierusalem uertit sententiam oraculi, dicens, In nihilum redigam te , & non eris, & quaesita ,non invenieris ultra in sempiternum. De cuius quot urbis Ivina perpetua, sic etiam dicit ininus ad Hieremiam, Et conteres lagum uiam in oculis eorum, qui bibullacum: & dices ad eos, Hax dicit Dominus exercituum, sic contelam populum istum, de ciuitatem istam, sicut conteritur uas fi guli, quod non poterit ultra restaurari. Sophonias autem aeterna desertionem ipsius ciuitatis sic praedicit, Haec cit, inquit, ciuitas gloriosa, habitans in considentia, quae di ebat in corde suo: Ego sum , &extra me non est aIta amplius, quomodo facta est in descrtum cubile bestiae, omnis qui transit per eam, sibilabit, δἰ mouehit caput suum. Vae prouocatrix dc redempta ciuitas, columba non audit uocem, & non suscepit disciplina. Ad ultimum quot Danihel, ita destructionem Hierusalem indicat. Gladconsummationem mundi perseuerare, Post hebdomadas, inquit, septuaginta duas, occidetur Christus, & non erat eius, dc ciuitatem, de sanctuarium dissipabit populus cum duce uenturo, di finis eius uastitas. Et post finem belli, statuta desolatio, dc deficiet hostia, de
sanctuarium, & in templo erit abominatio desoLmonis, εἰ usq; ad consummationem 5e finem, perseuerabit desolatio. ioe Quia Iudaei iuxta spem suam nunquαm
Ieremias dicit, Ciuitates austri, clausae sunt: transIata est omnis Iudaea transmigratione perfecta. id est, inreuoca/hiIi captiuitate. Item ipse. Quia oblitus est mei populus meus, frustra libantes, εἰ impingentes in viis suis, de instinatis Israhi, ut
ambularent per eas in itinere non trito, ut fieret terra eorum in
desolationem, dc in sibilum sempiternum. Omnis qui preteterae rit per eam, obstupescet. 5c mouebit caput suil, sicut uentus urens dirigam eos. Hanc etiam sempiternam carnalis Isracl dcsolatio γnem, idem propheta alibi proclamat, dicens, Argentum reprohata uocate cos, quia Dominus Proiecit illOS . Et post Paululun Ddacia
74쪽
co, Et derelinquam uos, εἰ ciuitatem uestram, quam dedi vobis, di patribus uestris. Et dabo uos in obprobrium sempiternu, & in ignominiam aeterna, qua nunquαm obliuione delinitur. Amos quoq; Propheta, de his plenissime praedicat, assi ita auersat uni Deum dicit ab Iliaci, ne illis unquam misereatur, sed inseparabiliter in aeternum desolationem permaneant. Sic enim ait. Audite uel bum hCc, quod ego Ieuo super uos planctu, Domus Israel cecidit. cecidit, non adiiciet, ut resurgat. Virgo Israel proiectristin terram sua, non est qui fusi iret eam. Ecce, ubi sic cecidit plebs Illa, ut non Iesurgat. Siquidem de ceremonias carnales eiusde plebis, sic cadendo euacuat, ueniente ueritate, ne aliquado queant resuscitari, cu dicit, Proiecta est in terra suam, non est qui resusci. ret eam. Qu d ueraciter de ipsa terrena accipitur Iudaeoru spe. Sequituri in eode Propheta, Venit finis super popuIu meum Isracl . non adiicia, ut pertransea per eum, εἰ stridebunt cardines irem si in die illa dicit Dns. M uiri morientur, in omni loco proiicie etur silentium. In cuius prophetico textu tertio repetit, sic se aversatum fuisse ab Israel Deum, ne illis, ut praedixi iuxta spem ipso
. rum unqu-m misereatur. In prioribus enim dicit, Cecidit, non adiiciet,ut resurgat uirgo Istacl. In sec undo dicit, Ecce, ego ponatrulla in medio populi Isracr. non adiiciam ultra unducere eu.Ter tio quoq; dic iti Venit finis super populum meu Israci, non adiicia ultra, ut peruanseam per eum. Quae omnia pertinent ad carnale Ipsius populi regnum, uel obseruantiam, quia ultra inrcparabilia erunt. Nam viae repromissiones reparationis,quas eorum prophetarum sermo complectitur, illi parti promittuntur,qua ex Iudaeis in Deum creditura est, nam nec omnes Iudaei redimendi sunt, nec omnes salui erunt. Scd si cleratis & peccatoribus contritas, at s consumpti , hi qui fideles eIccti sucrint, salvabuntur. Sed quia cuacuatio carnaliter eodem Veteri Testamento , Nouum Testamentum eis.
t. dein datinus est Deus. Cap. XJ inua
75쪽
' Larissime pet Esaiam Prophetam Dominus adnuntiat, dicens, Ne memineritis, inquit, priorum, εἰ antiqua ne intueamini: Ecce, ego lacio noua, & nunc orientur, utique m Mgnoscetis ea, ponam in deserto uiam,&in inuio flumina. Cloγrificauit me bestia agri, dracones & struthiones, quia dedi in deserto uiam flumina in invio.Talibus enim uaticiniis legem Ve/teris Testamenti commendatobliuisci, Ze Noui facit mentio nem dicendo, Ne memineris priorum: ecce, facio noua. Et ut demonstraret, qti essent noua, tum adiecit, Ponam in deserto uiam,& in inuio flumina. Quo significaret,in Gentibus sua dodisse doctrinam, ubi glorificat eum bestia agri, dum ipsum credentes conlaudant, etiam regna mundi, quem popuIu sibi ad quisitum dicit. Caeterum contra Israel, quae sequuntur, adiun git. Nonne inuocasti Iacob, nec laborasti in me Israel. De cuius quidem Noui stamenti promissione, sequenter idem Domi, nuster eundem Prophetam,ita adnunciat, Quae prima fuerunt:
ecce, uenient, noua qu rem adnuncio. antequam oriantur.
audita uobis faciam. Quibus uerbis N Vetus Testamenta uenis. se declarat, εἰ Nouum adnunciat, quod Christiana aetate com platum est Prima enim, sunt uetera nouorum, sed ordine, n6 dignitate. Vnde εἰ pacta quae tempore posteriora sunt, euacuatis anterioribRῖ. maiora prior si habentur. Per Hieremia quo Prophetam ,Testamentum Nouum se daturum, euacuato priore sic Dominus pollicetur, Ecce, dies uenient, dicit Dominus, de se riam domui Israel, εἰ domui Iudx foedus nouum: non secundunpastum . quod pepigi cum parribus uestris, in die, quado adpraebendi manum eorum, ut educerem eos de terra Aegypti, pacta quod inritum fecerunt. st ego dominatus sum eorum, dicit Dominus. Sed hoc est pastu , quod feriam cum domo Israel. In quo loco uocationis Prophetarum Testamenti Noui est facta commemoratio, quod quia discrepare potuit α Ueteri Τestameto, inde adiungit. Non secundum testamentum, quod dedi patribus eorum. Est enim in utroa mirabilia dici :ntia Praeceptorum . In
76쪽
stro. auferte pra r utia cordium uestrorum, uiri Iuda, & hab L.
ratores Hierusalcm, ne sorte egrediatur ut ignis indignatio mea. εἰ succendatur, & non sit qui extinguat. Quibus uobis admone tur Hierusalem, α uetustate cimincisionis & legis, quae spinis coparatur εἰ uepribus, ad gratia Noui transire Testamenti. Sper fidcm Euangelii. cordis circuncisoncm tenere, non carnis. Iuxta quod legimus Petro Apostolo dicente, Fide purificans corda eoin uni. Quam similiter fidcm, iam non per prisca signaculacasenis , Rinium corporis, sed per nouam gratiam lauacri spiritalis adipiscendam Dominus per Elaiam adia unciat, dicens. Ne me/minericis priorum, & antiqua ne intueamini, Ecce, nouasa clam , quae nunc orientur, ει cognoscetis ea: Ω ut ostenderet. quae essent ipsa noua, subiecit, Faciam in deserto uiam. εἰ eumina in loco inaquoso, adaquare genus meu elacha, εἰ plebem mea qua adquisivi. Quid ergo hoc indicabat nisi baptismatis purim catione . in qua n5 ia uetusta circuncisione carnis quis 3 signatuti sed sola gratia sacrae undae, per fidem abluitur. Uerum,quia hanc cordis circuncisionem, Hebraei non recipiunt, Hiercinias praedixit, dicens, Omnes Centes habent praeputium, omnis autem domus Israel, incircuncisus est corde. Nam quod B ab Hiesu duce secundo legitur, populus circumsus..ut significaret in heremo cessasse circuncisione,quae in Aegypto exercebatur. εἰ α Domino saluatore cordis circuncisione. postmodum credcntes esse muri dandos. Et bene cultris lapideis circunc isto securda fit, quia pe κtra Christus est, per quem spiritali c uc uncis e credentes, Puriantur ab omnibus illecebris uminum.1 CDes critis iis . Cap. XV r. . illi . .
Amucro ueteris reprobatione, quod uictimae eorum blue in Ientur,&in abominationem trainserim, per Esti Inisu Do milius dicit, Quo mihi multitudinem uis imarum Cestiarim.
duit Dominu r plenus sum holocausti arietu, R ad I e pingviii. εἰ sanguine tutulorum, εἰ agrorum, εἰ hircor umntam . cum uevcri:i, alite conjectu meum, quis quaesiuiti ac de manibur ue
77쪽
stiis , ut ambularetis in atriis sanctis meis, ne adseram ultra sacrI ficiti frustra. Incensum abonianatio est mihi, Noemenia, εἰ Sauhata, &scstiuitates uestras, alias non seram iniqui sunt coetus. Destri. Calendas ucstras, & solennitates uestras, Odiuit anima. mea : sasta sunt mihi molesta, laboraui sustinens. Et cum exten
deritis na1rius uestras, auatam oculos meos α uobis. Et cum multiplicaueriti, orationem, non audiam: manus ue arae sanguine
plenae sunt. Item, ipse de Iudaeorum sacrificiis. Facta sunt morti .cinia eorum , quasi stcrcus in medio platearii. Quae sunt haec moteticinia e nisi ueteris legis sacrificia: quae, quoniam tarn remota sunt, uelut abiecta stercora reputantur. Unde δἰ idcm Propheta: alias de ipsis eoru sacrificiis, sic dicit, Qui immolat bouem,quasi qui interliciat uuli: qui maciat pecus, quali qui excerebrat cane et qui offert oblationem, quasi qui sanguinem suillum offerat: qui recordatur thuris, quasi qui benedicat Ideso. Item Hieremias , de pulsis α Domino uictimis. Sholocaustis Iudaeorum, Ut quid mihi thus de Saba offertis, Scalamu suaucolentem de terra longinqua. Holocautomata uestra, non sunt accepta, & uictimae uestrae, n5 placuerunt mihi. Propterea, haec dicit Dominus: Ecce,
ego dabo in populum istum ruinas.&ruent in eis patres, filii, si mae uicinus, & proximus, di peribunt. Vide, quia eorum sacrificia no propter se carnaliter comendantur, sed propter sola cordis, Et fidei obedientiam, quam increduli accuserunt. Vnde adhuc idePropheta sic dicit,Holocautomata uestra& uictimas uestras is medite ipsi, quia non sum loquutus patribus uestris. & non pIa cepi eis in die, qua eduxi eos de terra Aegypti, de uerbo holi
cautomatum, dc uictimarum . Sed hoc uerbum praecepi eis, cens, Audite uocem meam, & ero uobis Deus, δέ uos eritis mihi populus, de ambulate in omnia, quae mandaui uobis, εἰ bene sit vobis: de non audierunt, nec inclinauerunt a ure sua, sed abierutin uoluptatibus, de prauitate cordis sui mali. In qua sentctia. sub audiendum est. No praecepi eis de uerbo holocautomato, quasi
illa prast sediligerem sed ut eorum fidei obedientiam adproba
78쪽
T i v n v de Arto NE. 7 rem. Item ipse qui supra. Scribam, inquit, mestiplices leges theas. quae uelut alienae computatae sunt. hostias asserent. immolahunt carnes,&comedent, Dns aurem non suscipiet eas. Et post haec detestans eorum sacrificia. Non libabunt, inquit, inmino uinum, nec placebunt ei sacri flata eorum, quasi panis lugentiu r omnes qui comedent eum, contaminabuntur, non intrabunt in domu Domini. Et Iohel. Interiit de domo Dei uestri lactificisi talibatio. It Malachias. Non est mihi uoluntas in uobis,ait Dominus, & munus non suscipiam de manu ucstra. Ab ortu enim Glis est ad occasum,magnum est nomen meum in Centibus. Ran omni loco sacrificatur. &offertur nomini meo oblatio muta. quia magnum nomen meum in Gentibus,ait Donatinus. Quo testimonio patet. sacrificia Iudaeorum immunda esse. α Ieprobata. sola oblatio Gentium, Dontino esse accepta. T in escis. Cap. XVI i, i
N Rersi libro, sic dicit, Factus est sermo Domini ad Heliam. μ dicem. Surge, a uade in Sarepta Sidonioru , & manebis ibi.
. Praecepi enim ibi mulieri uiduae, ut pascat te. Et surrexit, & abiit, in Sarepta, ad porta ciuitatis , Saccepit α uidua escam, & man Eucauit. Tunc Helias iussu Dei uasa eius repleuit, & apud ipsana Micnigenam hospitatus, estis Centibus uixit: quod fieri non iisceret. nisi lex spiritaliter data suisset. Dum enim quadam in Iege. quasi non munda , in cibo damnantur, mores hominum pr culdubio significantur, quia non admittit Deus in sinctis suis ad aeternam uitam prudestinatis, quidquid per illa tinnuinta ansernalia in moribus hominum comparatur. Omnia enim quae cunt a Deo in ipsis primordiis mundi creata sunt, sua uin i authoritater non tantum bona, sed etiam ualde bona probant ..ideo. quaecul in genere significantur animalium immuta u. rectius denuantur in moribus hominum . . lira CHactenus ritus Iudaicos, ct celebrationes diuinis testimoniis consurauimus.
79쪽
B. m D O R Vs D E G E N, DEhinc sacramenta nostrae fidei perstringamus, manifestates primam, quia non solum propter Iudaeos testamentii Iegis datum est, sed & propter omnes Gentes. Haec enim Propheta testatur, diceres, Adnunciabitur Domino generatio uentura. N adnunciabunt coeli iustitias eius populo, qui nascetur,que fecit Dominu . Et iteru ipse, Donec adnunciem brachium tuu generationi om ii,quae uentura est, potentiam tuam, & iustitiam tua Deus. . Et Esai is. De Sion egreditur Iex, & Verbum Domini de Hierusalem. & iudicabit Gentes, & arguet populos multos usu in longinquit. Diuid etiam in Psalmis, Tunc dicent inter Gei res, mignificavit Dominus facere cum illis, magnificavit Dominus D ere nobiscum. facti sumuῖ laetantes. Quibus testimonium inifestatur prius Iudaeis' se testamentum legis concessum. postea uero Gentibuῖ, quod propterea collatum est illis, quia in eo cognQs ere poterant Christum, quem Iudaei mente caecati.r quaquam intelligunt. . t .
a: Quod legis scriptura, non solum historialiter , . sed etiam mystico sensu idem spiritaliter :Dstnxiund 'est Cap. XIX. - ioeet Dominus in Psalmis. Attendite popula meus in Iesmeam, inclinate aurem uestram in uerba oris mei, aperia in parabolis os meti. loquar propositiones ab initio. Quod etiam&Propheta in alioPsalmo confirmat'. dicens. IncIinabo ad sinis studinem aurem meam, aperiam in Psalterio aenigmata mea. Iri similitudine enim te aenigmate, sentiunar omnia legis. Aemma enim obscura est similitudo, per qua monetur homo, ut cor suum acuat, & ad interiora intelligenda , cofugiat. Sic quot Sapientia per Salomonem dicit. Scribe legem dupliciter & triplicirer, in corde tuo. Dupliciter em sentitur rex, ut primu secundu historiam, deinde secundum sacramentorum intelligentiam sentiatur. Tripliciter autem scribitur, dum non solum historialiter ues mystice, sed etiam moraliter, quid in unxiquent gerere debeati edocetur. Unde dc Arca, quae construebatuet α. Noe, bicamerata tricamerata
80쪽
τι M v o c Ar I O N E. xtticamerata fieri iubetur, quod intra eccle ia omnis legisteri i A lustorsa locum habeat, A mysticum sensum recipiat, εἰ in
lamationem morum contineat. In paraboliς enim εἰ aenigmati
hui, scripta est lex: δέ ipsae parabolae δἰ proposiriones, habent mysticas expositiones. Hinc est , quod ludaeis obtecta & clausa sunt omnia, qui nisi crediderint, ad earum intelligentiam per innue non possunt.
α Quia testamentum legis, Iudaei non
Ignita enim habent ista omnia sacramenta scripturarum, ει ignorant quod legunt . Legunt quippe omnia. εἰ non intelligunt. Sicut de eis cecinit Dominus ad Prophetam, Dic, inquit. populo huic, auditione audietis. & non intelligetis: A cernentes videbitis, Ox non scietis: Incrassatum est enim cor populi huius. Et iterum , Auferet Dominus ab Iuda, Rab Hierusalem ualida de Ditem , iudicem εἰ Prophetam,Tapientem de architectis, &prudentem eloquii mystici. Et quidem cuncta abstulit ab eis De uti δἰ lignauit illis omnia sacramenta, iuxta duritiam cordis eo rum, ne sorte intelligant. Eodem Esaia testante de ipsis, Et eriti inquit, uobis uisio, sicut uerba libri signati, quem cs dederint silentitit ras dicent, lege istud: de respondebit, No possum, si gnatu est enim. sed quidam adiecit de Scientibus, In illa die, audient surdi uerba libri huius. R de tenebris, A caligine oculi caecorum uidebunt. Patefacta sunt enim Gentibus legis mysteria, Iudaeis uero clausa sunt. Sicut εἰ DaniheI dicit, Gauli sunt, signa. tis sermones, usq; ad tempus colammationi7, quousq; addiscant multi, δἰ impleatur uisio, ut cognoscant omnia haec. Na quod SMosi sadies uelamine tegebatur, dum descenderet de monte clam tabulis, id significibat . quia prae caecitatis caligine , Iudaicus populuῖ legem ipsam non possiet agnoscere: dum enim legitur M