장음표시 사용
61쪽
est Antichristus. Vnde & Dias, Ego, inquit, ueni in nomine pMtiis mei, & Ro recepistis me: alius ueniet in note suo, R recipietis exi. Ite, apud eunde Hieremia, Ecce ermo Dni factus est eis in obprobriu , S no suscipi ut illud est adhuc: quia, Gentibus obedierihus Christo, Iudaei eu no essent recepturi, in Psalmis ostenditur. Na cu per Propheta diceret ide Christus, Constitues me in caput Centita, & rivulus, quem non cognoui, struiuit mihi. Conti nuo subiunxit incredulitate Iudaicam, dicens, Filii alieni mentiti sunt mihi, filii alieni inueterauerum, & claudicauerunt α se initis suis. Qui sunt alieni, nisi Iudaeis qui recte Micni nuncupantur, pro eo, quod in perfidia permanentes, ab aeternae uitae praemiis abdicati sunt. quae nobis secundum fidem, α Dei filio pro Amittuntur. Haec quot in Christo Iudaeorum praua incredulitas , etiam per Esaiam ita est adnotata, dicente Domino illis. Audite audientes, & nolite intelligere: de uidete uisione, di nolite cognoscere: excaeca cor populi huius, & aures eius adgraua εἰ oculos, ne larte uideant oculis suis, & auribus suis audiant. de corde suγIntelligant, & couertentur, & sanem illos. Et alio loco, Tota die expandi manus meas ad popuIum non credentem. & contradiri cente, qui ambulant uias non honas. Quibus Heremias, Audire populus stultus, & fine: corde . oculi sunt illis, denon uiden
aures sunt illis, εἰ non audiente aut me non timebitis, dicit Do minus, aulae facie mea non formidatis, qui constitui ternat num maris, harenam, imperium aeternum, S non transgredietur illud. Et turbabitur, &non poterit,&resonabunt fluctus eluut non transgredietur iuua Populoautem huic factum est cor in Obediens, & incredulum. Et alibi idem ipse, Quomodo dicitis tapientes nos sumus, lex Domini nobiscum est , vere mendacium operatus est stylus mendax scribarum. Confusi sunt sapientes. N pericGiri,& capti sunt: Uerbum enim proiecerunt, & sapientia mula est in eis. De quibus Esaias, Qui peccare, inquit, faciebant homines in Mibo, SMclinauerunt Lustra x iusto. Pro quo eo
62쪽
Idcin propheta ita increpat, dicens, Audite me, duro corde, mi longe estis a iustitia, Prope seci iustitiam meam, non elonga biis
tur, & salus mea no morabitur. Dabo in Sion salutem, εe in Hierusalem gloriam meam. Ipse autem Propheta, de credulitatem Centium, de incredesitatem Iudaeorum in Christo ita adnunciat. Qua si erunt me. qui ante non interrogabam: inuenerunt me. qui non quaesierunt. Dixi: ecce ego. ecce ego, ad gentem quae nci inuocabat nomen meum, expandi manus meas tota die ad populum incredulum. Qua ierunt enim nunc Gentes. quae ante non interrogabant, quia ad eos Prophetae non ueniebant: & inuene Iunt,quando illis Christu nunclauerunt. Quid uero Iudaea plebs. nisi quod sequitur. Expandi manus meas ad populum incIesu lumr Et iterum de eadem repromissione Gentium, Eferunt campestria in caulas gregum, & uanis achor in cubile armentoru papulo meo, qui requisierunt me. Et vos, qui reliquistis Dcum . numerabo uos gladio,&omnes in caede conruetis.Cuius ergo populi sunt iste repromissiones, nisi Centiu , qui requisierunt Deinum. De quibus superius ait, Quaesierunt me, qui ante non interrogabant. Et qui sunt, qui reliquerunt Deum, & conruerunt caede, nisi Iuda or u populus. De quo iam ait, Expandi manus meas ad popuIum incredulum Contra hunc sunt quae sequuntur, Ecce serui mei comedent, & uos esurietis: quia uescente pane Verbi Dei, uocato ex Centibus populo, Iudaea arescit ieiuna. TEt quia ob incredulitate Iudaeorum, Christus Iudaeam
Adcineret. transireti ad Gentes. Cap. VII.
Ieremias Propheta praedixerat, dicens. Tibi peccauimuς, expectatio Israel saluator eius. Quare sicut colonus futurus es in tora, & quasi uiator dec linans ad manendum. Quare futu/rus es quasi uagus uir,& qui non potest saluari. Quid ergo in haesentitia intelligitur c nisi quia uidebat Propheta in spiritu, quod ueniens Christus, relicturus esset Iudaeam, &iret per fide in Cciatibus. Idcirco dicebat, Quare sic ut colanus futurus es in terra. Ria ut uiator declinans ad manendum. Hoc ex uenisti in terra cie
63쪽
to recessurus α Iudaeis. Sicut & alibi ex persona Ddi idε Propheta , dicit. Quis dab it me in solitudine diuersoriu uiatoru. δἰ derelin
qua populu natu, de recedam ab eis . quia omnes adulteri sunt coetuῖ praeaaricatorum, dg extendunt Iinguam suam, quasi arcum mendacii, & non ueritatis. Vox enim ista Christi est, qui in solitusine Gentium diuersorium, id est, ecclesiam constituit. in qua conuerterentur errantes, derelinquens populum Iudaeoru . Qui bus per Malachiam dicit, Non est ultra mihi uoluntas in uobri, dicit Dominus. Ab ortu enim solis, est ad occasum, magnum est nomen meum in Gentibus. Cum illis enim ante fuit Deus. sed postquam pro peccato suo abiecti sunt, redemptor mundi in populo Gentium transiit. Cuius uniuersita&, nunc per totum orbem terrarum exultat & dicit, Magnificat ut Dominus facere cum illis. Mignificavit Dominus facere nobiscum. facti sumus laetantes. Ad populum enim Israel, prius uenit Christus: sed quod non essent credituri, Propheta non tacuit, dicens. Prius ad Sion dicet: ecce adsum, dg Hierusalem Euangelistam dabo, dc uidi, &non erat: nel ex istis quisquαm qui inierit consilium,& interrogatus. responderet uerbum. Sed quia ad Gentes transiit: Sequitur, Ecce strua; meus, suscipiam eum: electus meus, complacuit sibi in ilinio anima mea. Dedi spiritum meum super eum, iudicium Genin
T Quia proiectis Iudaeis, Genteῖ introi - .
Cce, ostensum est Iudaeos pro scelere, quII in Christo peccauerunt, abiector, disperso'; fuisse, sed quia proiectis i liiς,
Gentes in eorum sedibu; per fidem erant succei surae. Non silue runt 3e haec Prophetae. Esaias enim sic dicit, Educ foris populum caecum, & oculos habenia . surdum, de aures eis sunt, omnes Gentes congregatae sunt simul, dg collectae sunt tribus. Quis in v bigadnunciet istud e de quae primi sunt, audire nos faciat: ecce, foras educitur Israci habens oratos. & aures ad terrenas promissiones .ia colligetur in unum diuersitas Gentili,ut ubi illi uocati sunt. isti
64쪽
Tivri vocATIONE. Ingrediantur. R ad istos pertineat haereditas, quae illis suerat re
promissa: adhuc quia eadem Gentes in sedibus Iudaeorum succes.surae erant, idem Propheta alio loco adprobat, dicens, In die illa. cantabitur canticu istud in terra Iuda, Urbs fortitudinis nostrae Sion, saluator ponetur in ea, muros & ante murale, aperite por ras, ingrediatur gens iusta, & custodiens ueritatem, uetus error abiit. Servabis pace, quia in te sperauimus: quia incurvabit ha/.bitantes in excello. Ciuitatem sublimem humiliavit, humiliavit eam usi ad terram. Detrahet eam usi ad puluerem, & conculcauit eam pes pauperiς, gressuς egenorum. Quo vaticinio ostenditur, iustum, humilemi Centium populum successisse in locum. quem superba plebs Iudaeorii perdiderat. Talia&alibi idem Propheta, sub gratiarumactione Domino dicit, Domine Deus me
us es tu, R exaltabo te, confitebor nomini tuo, quoniam sectitiae mirabilia, de cogitationes antiquas fideIes, Amen di quia posuisti ciuitatem in tumultum, urbem firmam, in ruinam, domunt alienorum, ut non siit. ciuitas.Win sempiternum non aedificetur. Super hoc laudabit te populus sortis, ciuitas Gentium robustaru, timebit te. Alio quoq; in loco ad eosdem Iud. eos sub exprobratio/ne, ita loquitur, dicenS, Et dimittetur nomen uestrum in iura mentum electis meis: uos autem interficiet, & seruos suos voca uit nomine alio: in quo, qui benedictus est super terram, benedicetur a Deo, Amen. Et qui iurat in terra, iurabit in Deo, Anien .
In terra itaq; iurat, id eit, in car ne a Christo accepta: squo, quicunt iurat, uere in Deo iurat iaae Quia propter peccatum , quod in Christo praeγuatirati sunt Iudaei, inde debellati atq; dispersi
sunt. Cap. I xiata Salas praenunciauit, dicens, Ipse redemit eo7, 5 portauit eos, & leu ibit eos cunctis diebus seculi. Ipsi aute ad iracun diam prouocauerunt, &adflixerunt spiritum sancti eiuς, &conuersus est eis in inimicum. & ip se dcbella uit eos. Item per Oseam
Hubetam, Vae , inquit, eis, quia recesserunt a me : N uastabutari s
65쪽
contra me mendacia, & recesserunt a me, & ego erudiui eos, taconfortavi brachia eorum, & ipsi in me cogitauerunt malitiam. Reversi sunt, ut essent absq; iugo, facti sunt quasi arcus dolosus. Abiec it eos Deus meus,quia non audierunt eum, & erunt uagi in nationibus. Et Esaias, posteaquam praedicauerat de Christo, dicens, Tanquam ouis ad occisionem ductus est. Subiecit statim.
Propter scelus populi mei, percussi eum,& dabo impios pro sepultura eius, & diuites pro morte eius. Et reliqua. Et per Hieremia. ide filius pro sua passione Iudaeoru sic inseri fuisse perditione, di incit enim, Facta est mihi haereditas mea, quasi leo in syIua, dedit contra me uocem , ideo odivi eam. Nunqvid auis discolor haere ditas mea mihi e nunquid auis tincta per totum e Venite congregamini omnes bestiae terrae, properate ad deuorandum Congregamini dixit, uen erunt enim bestiae agri: hoc est, seroces principes Gentium, & traditi sunt illis ad deuorandum populi Iudaeoru. propterea contra Deu uocem dederunt. Unde ia subiungit,Propter me exterminata est exterminatione omnis terra. Christi eniliare uox est. Multa enim prius peccata secerut filii Istaei.sed nunqsic traditi sunt tam longae perditioni & captiuitati. Quado autem compleuerunt mensuram patrum suorum, &post propherarum
necem, Christum interfecerunt, tunc peccata peccatis cumulantes, traditi sunt in longam exterminationem. Idcirco nunc dicitur , Pro er me exterminatione exterminata est omnis terra.
Quod quia non intelligunt, proinde se traditos direptioni, Esaias Propheta hoc ante praenunciauit, dicens, Effudit Dominus super populum suum indignatione furoris sui, & forte bellum. R comhussit eum in circuitu. & non cognouit, & succendit eum, & non intellexit. Quoru interitu, moeres Hieremias Propheta, ita deplorat, Facti sunt, inquit. Hii mei perditi, quonia inualuit inimis. Et ite tu, Quos educaui & nutrivi, inimicus meus cosumpsit eos.
α Quia propter quod negauerunt Christum, inde subucio est Hierusalem. Cap. X. Pa Hiere
66쪽
PEt Hieremiam sic praedicat idem Dominus Dicens, Ascendite muros eius & dissipate, auferte propagines eius, quia non sunt Domini. Praetuticatione enim praeuaricata est in me domus Iuda, ait Dominus, Negauerunt me οἱ dixerunt, non est ipse. Item Esaias, Ruit Hierusalem, Iuda concidit, quia linguae eorum, dc adinventiones eorum contra Dominum. Quo testimonio, demonstrat urbem Hierusalem, εἰ prouinciam Iudaeae pariter concidisse, causami ostendit sceleris eorum, quia contra Dominum blasphemaverunt, dicentes, Tolle, tolle, crucifige tale. Nos non habemus regem, nisi caesarem. Si quidem dc David pro .pter Christi passionem, futuram urbis, ac Iudaeorum calamita tem, ex persona eiusdem Christi ita praedixit, quando illi sicut Euangelium loquitur, dederunt fel at 3 acetum, Dederunt, in quit.in esca mea fel,& in siti mea potauerunt me acetoe Fiat mensa eorum coram ipsis in laqueum, Ec in retributionem A in scandalum. Effunde super eos iram tuam, & indignatio irae tuae, ad prehendat eos. Fiat habitatio eorum deserta, dc in tabernaculis eoruin, non sit qui inhabitet. Hoc enim postea expletu est,quoa fuerat ante praedictu, factu est enim in hac ipsa urbe Hierusalem. Nam postquam Christit amaritudine potauerunt. 8c postquam
clamauerunt aduersus filium Dei, ut occideretur, successit de in de uindicta a Domino. Debellata est ciuitas, expugnati Iuda id multam milia interfecti. NesIus 3 illuc modo permittitur accedere Iudaeor ii, ubi Christum crucifigendum adclamauerunt. Ite in
Daniheso, angelus ille, postqoccisionem Christi praedixit, sub/set utam protinus subuersione Hierusalem pronunciauit, dicens, Et ciuitatem dc sanctuarium dissipabit populus cu duce uenturin. Id est, Romanus exercitus . cum Vespasiano. Cuius uastitatiuEsaias Propheta , lamentabile carmen composuit, in quo eadem Hierusalem plangitur, dc ruina illius perpetua, sermone Prophetico decantatur, sub similitudine uineae, qui plantaverat Deus. Tutrem 3c torcular, templum, scilicet 3c altare. Quae haec igitur
vinea quidni libeminos adtulit fructus. habuit custodemina.
67쪽
B. st Do RUL DE GEN. De quo scribitur, Non dormitabit, necu obdormiet, qui custodit
Iliael. Postquam uero spinas attulit creatori, reliquit eam Deus.& statim uastauit eam aper de si tua, εἰ ut civia iunt eam Cinnes transeuntes uiam.Ita dicente Domino, Et nunc ostcndam uobis, quid factuius sim uineae meae. Auferam maceriam eius.
Hoc est, tollam angelorum auxilium. De quibus in Psalmis scriptum est, Emittit angelum Dominus in circuitu timentium tu, R eripiet eos, εἰ diripietur ab aduersariis. Destruam muros eius. ut inimicis Centibus pateat Et nubibus mandabo desuper, ne pluant super eam pluviam, quod no de priore captiuitate prophetatum est. Illo enim tempore, post captam urbem. &Hieremias prophetavit. Et Danihel, &Aggaeus, 3c Zacla artas, sutura dixerunt. Sed hoc de nouissima captiuitate praedictum est, quia post passionem Domini, nec Prophetas, nec Apostolos habuerunUIudaei, qui imbres praberent uirtutum. Sed econtrario illud eis accidit, quod in Leuitico peccantibus eis promisit Dominus, Po,. nam coelum uobis a reum , & terram ferream. Et in Deuteronomio, Erit coetu super te aereum. & terra sub te serrea. Et rursum. Dabit Dominus pluviam terrae tuae, & cinis de i cxlodescenda super te, donec tradat te &dcleat. Sed quare ista acciderunt illis. quia spectauit Deus, ut facerent iustitiam. & largitorem tantorii munerum susciperent. Illi autem fecerunt spinas quibus Christucoronauerunt. FeceIunt & clamorem, quo uociferati sunt con tra Dominum, ut cruc ifigeretur.
Ρσ Despretii Iudais, S synagogae reprobatio. Cap. X I.
Et Esaiam sic Dominus loquitur, Quis est hic liber repudii
matris uestrae, quo dimisi eam e aut quis est creditor meus. cui uendidi uost Ecce, in iniquitatibus uestris vcnditi estis, Rin sceleribus uestris, dimisi matre uestra. Similiter Sper Osca, Iu dicate matrem uestram, iudicate, quonia ipsa non est uxor mea. nec ego uar cius. De i uius populi reprobatione, εἰ per Hieri nata. Reliqui domum meam, dimisi hareditarem meam: facta in mi
68쪽
τi v ri v o e A T i N E. Elo enim exceptis sacramemis, quin umbra erant futurorum, tera promissa temporalia sunt, Sabbatii scilicet 5e Circuncisio, iamultiplex sacrificiorum ritus, ciborumq; obseruanua. ac dierstrere miniae, quae omnia carnali congruunt uetustati. At contra. . in Testamento nom, cordis bonum promittitur, uitae aeternae
Delicitas pollicetur. Et non quidem soris in lapideis dipticis, sed intrinsecus in tabulis cordis. Unde de ita subiunetit, Quia hoc est testamentum quod ordinabo domui Israel, post dies illos, dicit
Dominus, dabo legem meam in cordibus eorum, εἰ in mente corum scribam eam. Quod significaret eam, spirita Iiter in cor/dibus eorum operari debere, secundum interiorem hominem,
uetustate carnalis operationis mutata. Intus enim circumissio, nopraecisione carnis, sed cordis purgatione: intus sabbatum, non per abstinenciam seruilium operum. sed per abstinentiam peccatorum. Quam legem etiam Gentibus reuelari, per Esaia sie Dominus protestatur . dicens, Lex ά me exiet, diiudicium meu in lucem Gentili. Per quod ostenditur,commune esse foedus Testamenti Noui, Iudaeis oc Gentibus, Osea etiam Propheta testante.
In die illa, ait Dominus, uocabit me uir meus, non uocabit me ultra basim, dc aufera nomina basim de ore eius. 8c non recordabitur ultra nominis eorum. Et percutiam eis foedus in die illa' cum bestiis agri, de cum uolucribus cocti, εἰ reptili terrae. Et ar cum, εἰ gladium, oc bellum conteram de terra, de dormire eos faciam fiducialiter. Et sponsabo te mihi in sempiternum, εἰ sponsabo te mihi in iustitia, ει iudicio, de misericordia, εἰ miseratio δω, 3c sponsabo te mihi fide, εἰ scies, quia ego Dominus.
Mα De cessarione Sabbati. Cap. XIIII.
Erito Sabbatam carnaliter Iudaei custodirent, si quid sit sabbatum nossent. Nomen quidem sabbati usurpant, sed quid ipsum ualeat .ignorat. Lege quippe carnaliter custodire deIectantur, dii tota spiritaliter intciligatur, dicente Domino per Propherain, Aperiam in parabolis os meum. loquar propositiones
ab initio. Ergo si lex dἰ Ptrelictae, in parabolis, de in aenigmari
69쪽
B. I S i D G R P s D E GENabus constat, no est accipienda sabbati obseruatio, nisi spiritaliter.
Nam carnalia otia eius-Domino & α patribus dissoluta sunt. Nam si almen est sabbati otium non obseruare, cur Deus opera κtur in sabbatum. Sic enim scriptum est in Genesi, Compleuito Deus die septimo opus suum quod fecerat. Ergo in principio sabbatum dissolutum est, dum Deus operatur in ipso, explens cun cta in eo, & benedicens in ipso diei, quia uniuersa in illo compla uit. Irem si crimen est sabbati otia no obseruare, cur HiesuNaue discipulus, ac successor Mosi praecipiente Domino, septe diebu2. continuis, inter quos utit S sabbatum erat, exercitum & arma produxit, ali circumeunte Arca, tubis clangentibus, Hieri cho muros subuertit. Quid item de Machabaeis eloquar, de quihus scriptum est, Et nolebant Iudaei in die sabbati uindicare se de alienigenis. Postea consilio accepto,pugnauerunt die sabbati, de triumphauertit de hostibus. Quibus testimoniis edocemur, non pertinere ad fidem istam sabbati elementarium diem, sed alium spiritalem: nam hoc carnale sabbatum, non est datum propter purificationem, sed propter tentationem, dicente in lege Domi
no , Ut tentem eos, utrum ambesent iu uiis meis, an non, sex.
dies colligetis manna, septimo non colligetis. Ita dum dicit. Uttentem eos, adparet sabbatum non fuisse praxeptum propter iustificatione, sed propter tentatione. Hinc est quod loquitur Deus per Ezechielem Prophetam. dicens, Dedi eis praecepta no bona, Vtiqet quia quadam carnali populo carnaIiter agenda permissa sunt. Quae tamen adueniente Euangelio cessauerunt, sicut Aper Prophetam dicit, Cessare faciam omne gaudium eius, &sati hata eius. Quae quide alias idem Dominus odisse se dicit, Neoγmenia, inquit, & sabbata uestra, Odiuit anima mea. Ideo , si
sabbata aeterna sunt. urea Deus cessare mandauit c Si bona sunt, cur odivit. Sabbatum enim, quem Ista litae acceperunt inmune re, significat requiem mentis, ut x ulla in hac uita terrenorum de
syderiorum adpetitu satigetur, nam Sabbatum requies interpretatur. Ista autem Iudaeoim otiosa sestiuitas consumitur in luxu itis.
70쪽
riv M xv oc AT PONE . illa, & ebrietate, commessatione deditis omnibus in Iibidinem di infructu itoralis uitae, uentri Venerim uiuentibus. Sed quae/ritur. Si non est, inquiunt, custodiendu sabbatum, quare aectu sit in mandatis Dei, Memento, ut diem sabbati sanctifices. Sex diebus operaberis, εἰ facies omnia opera tua, septima die sabbatu Domini Dei tui est, no facies in eo omne opus. In opere enim, sex dierum, sex milium an norum opera demonstrantur. Mille autam anni, apud Deum quasi unus dies comparatur, sicut testatur Propheta, Quoniam nulle anni ante oculos tuos, tanquam dies una. Horum dierum sabbatum, septimi millesimi anni tempus ac requies futuri regni ac seculi est, ubi iam nulla erit opera tio rerum, sed requies ista sanctorum. Nam ista temporalia sab/hata odit Deus, dum dicit, Neomenia & sabbata uestra, odiuit anima mea: N benedixit uestra, quia non sunt illa, quae Deus
praecepit, sed quae sibi populuς carnalis elegit. Nam de illis dixit,
Sabbata mea prophanastis. Vnd. dinoscitur sabbatum temporate, humanum esse. Sabbatum aute diuinum, illud aeternit esse. De quo per Esaiam dicitur. Et erit, inquit, mensis ex mense, Ndies de die, de sabbatum de sabbato: & ueniet omnis caro adorare in Hierusale, dicit Dominus. Et item quaeritur, quare dixerit Hieremias , Custodite animas uestras, & nolite portare pondera in die sabbati, nec infernti per portas Hierusalem, & nolite eiicere onera de domibus uestris in die sabbati. Ergo audi eius prophe tiae mysteri si, Pondera portat in sabbato: quc dies iudicii inuene rit cu suo desisto. Pondera portat in sabbato, qui credes in Christorio desulet α peccaso. Ipse est eni requies animaria, sicut δἰ ide ait, Discite a me, quia mitis sum, & humilis corde,& inuenietis re quie aniabus uestris. Adhuc tertio quaeritur,quare homo ille. qui ligna colligeb at in die sabbati, tam atrociter iussu Dei, suerit α populo trucidatus, quod facile ab infidelibus praeponitur. Intelligat ergo,quia haec omia in typo accideriit illis. scripta sunt eni ad correptione nostra. Ille enim pristinus carnalisl,qui die sabbati uiolare ausu est,dum ligna colligeret, propter quod est & rumid .