장음표시 사용
391쪽
Ratio Virtus . Hominis jubente Deo magnum hoc opus , hic labor est,' ut in cultu Rationis Virtutisque sine intermissione progrediatur , lucroque apponat quas-
eumque nanciscitur occasiones colendar honestatis, informandae suae mentis, rerumque objectarum expendendarum. In quibus lau.
dandis sane ossiciis quo saepius homines exercentur , & in iis colendis ipsamexercitatione confirmantur, eo mat is sui Condiatoris proposita exequuntur , dignosque ' se praebent quibus existentiam Deus concesse Cujusmodi homines recte intelligunt
suarum actionum rationem merito .
, seque ipsos probant vel damnant , prout vel bene vel male se gesserunt . Ex 'quibus omnibus manifestum prorsus est non esse censendos homines inter naturas mere pbscas, qualia sunt caetera animalia psed contra liquet homines morali genere contineri , unde sublimior natura illorum est, &bin fines longe diversos comparata . Nec enim verisimile est humanam me nistem, cujus in singulos dies augetur sapientia virtusque , ad interitum Vergere, Vel ab ipso Deo mentisblucem extingui, quo tempore splendidior, est . Igitur multo sa- tius est existimare facultatum nostrarum usui suam in altera vita mercedem poenam ve irrogandam esse, quarum certe facultatum a nobis rationem is exiget a quo illas accepimus, & merita nostra pensabit . Sed
quoniam hoc de nostris actionibus Dei judicium non satis in his terris lassicien-
392쪽
Para II. Cap. XIII. 333ter manifestatur , profesto autumandum est . initum Conditori Deo de hominibus con-- , filium ultra metas extendi hujuS presen-
JΑΜ ab homine ad ipsum Deum assur- Λ ia ori, gamus: sic enim magis ac magis comper 'argumetum habebimus, illud quod dicimus revera tum de-
Deo propositum esse . . Q ctum Deo propolitum VHG - De
Si quemadmodum superius demonstratum sectio
est , ea sit Dei voluntas , homines rectae vibus'.
Rationi obsequi , juxta inditas sibi facul
tates conditionemque in qua Versantur ' ea certe Dei voluntas alia non potest es- : .
se quam verissima , certissima , & omni- ino diserta . Haec enim illius voluntas est .aaquo omnia condita sunt , cui subja- , cent omnia , qui omnibus providet. Haec citerum illius voluntas est , qui summet
potens est , summe sapiens & summe bonus, qui sibi semper propositos habet praestantissimos fines , sive se ipsum, sive TeS creatas respiciat , unde illud ab ipso proculdubio constituitur quidquid judit
xta Rationis praetcripta rerumqueram & conditionem necessarium est , ut λconsilia tua exequatur . Quorum principiorum veritatem nemo sanus possit inficiari. Sed quid ex iis consequatur videndum est.
I. Si fuerit hoc divinae sapientiae proprium, ut hominibus Leges revera praescri.
393쪽
; 4 Iinis Naturalis Elemento . .. berentur, ejusdem di Vinae sapientiae offetum . , ut hae Leges ne)es artis causis innitana, ob quas naturae intellectu , Ratione
libertate praeditae semper teneantur Lembus sese accommodare is vel Deus certo & Vere non vult Le- . . - ges illaS servari , Vel non servantur ob deficientem in Deo potestatem aut sapien- etiam . γ
1. Si fuerit illa Dei benignitas , ut ho
mines noluerit fortuito Vitam degere suaa
rum cupiditatum ludibrio permissos; si Ra
tionis lumen eis concesserit ne a lucta via declinarent; ex eadem DeI benignitate conis
sequens est , ut stabilis & perfecta selicitas
eis competat , quorum Dux Rationis lurimen fuerit . o Deinde docet nos Ratio ordinis aman
a, tissimam eam naturam esse , quae OmmpΟ-- tens , summe sapiens , & summe benigna 'est, ob quam omnipotentiam , summam si pientiam, & summam benignitatem jussit ora dinem quoque Vigere inter res creatas inri, tella his & libertate praeditas , unde etiam Leges eis oraescripsi. Quibus de causis Deus , ordinem moralem constituit, Obseasdem cultum Avet ejusdem ordinis . Igitur Deum decet tum ob stram gloria' tum qua iis delemtur quae recta sunt, ut in aperto poia situm sit dii crimen divinitus chnstitutum inis ter fautoreS OPdinis ejusque violatores . Nec de servando ordine potest Deus ih curus esisse οῦ namque tum ob suas perfect iones, tum
ob sui ipsius amorem suis Legibus vim o
394쪽
mnem & auctoritatem necessariam impertitur quo colantur , unde hominibus in altera vita picemia Vel coercitiones proponi debuerunt , non lotum ut 1 pe alledii vel metu deterriti hanc praeientem Vitam, quantum fieri potest, juxta rectum Ordinemrexigant verum etiam ut in futura vita Conditor' hominum Deus proposita sua exequatur pro tua aequitate atque sapientia , rebus omnibus ad primigenium ordinem reis
. Sed ex nostro principio alia plura
consequuntur . Quoniam enim Deus amanistissimus esst ordinis a se iplo in morali mundo constituti, hominibus illis certissime annuit , qui firmo sinceroque animo huic oris dini adhaerescentes sese conantur Deo acceptos praestare , ejus pro virili parte consilia CXequendo ' quorum contraria est: agendi ratio , illos necessario Deus improbat da
mnatque sa) : alii enim amicos Dei , ut ita dicam se exhibent alii 1e illius ini
micos profitentur . Sed quos Deus probar, illos suo prosequitur amore suaque benevolentia ς quos autem improbat, eisdem non potest favere . Quae cum ita sint , quamnahemus causam credendi , tum amicos Dei , tum inimicos nullo interjecto discrimine narem conditionem sortituros esse 'Nonne multo potiori Iure censebimus aliquando denique Deum , summe , justum . in apertos differentiam collocaturum quam ipse statuit virtutem inter vitiumque , eou
395쪽
336 Iuνis Naturalis Elementa. que tandem praestiturum omnino felices quos diligit , utpote, ipsius voluntati addictos , improbis autem meritas poenas irrogaturum pDeus
lium Legum sanctionem ipsecOnstituit.
positi fines , quantum ex accuratissima divinarum persectionum contemplatione tantae rei cogntaionem valemus assequi . Etenim si sua tandem virtuti merces non
staret, & sua vitio poena, ratione quidem certissima, expleta, universa , & ad cujusque probitatem vel nequitiam accommoda ta , jam Naturales Leges eae non essent, quae constitui debuerant a summo Legislatore, cujus pro Videntia, sapientia, potestas,& benignitas nullis finibus circumscribun tur. Iam Leges illae praecipua sua vi destituti non aliam quam simplicis suasionis auctoritatem obtinerent . Iam a fundamentis quateretur humanitatis systema, juxta quod homines ideo facultatibus suis utuntur , ut felicitatem assequantur. Ac uno Verbo, nisi in altera vita virtuti sua merces &vitio sua poena parta sit , in morali systemate desectus occurrit ab hominis natura,
ab humanae societatis statu , & ab ipsis moralibus Dei persectionibus non leviter
Longe aliter' se res habet , si suturam vitam statuamus . Sic enim morale systema firmum deprehenditur , cohaerens de hau
396쪽
finitumque , ita ut nihil sit quod ulterius 'desideres . Qua ratione nihil Deus illori i omittit quibus homines impelluntur ad a. ctam vitam instituendam , firmissimis Eue fundamentis innituntur Naturales Leges . quibus jam nihil deest ' , ur gravissimis de
causis . homines ad exequendum situm os i cium obstringantur. Quam sanciendarum Naturalium Leoum rationem debemus existimare coeteris quibusvis rationibus antepositam fuisse , quia 'in optima & pulcherrima , atque Dco dignissima est , nec aliam novimus quae ita φ . 1it hominis narurae, conditioni, & necessit tibus accommodata. i
HAEC autem integra Naturalium Legum Mi anctio , Varus accommodata probitatis , lium Leo & nequitiae gradibus , si posset in his ter in in US mmcienter deprehendi , supervacaneum tui VR certe seret deductum ex altera vita a foti ζῆ Rctio mentum , in qua jam non esset quiaen- Dei piopositorum solutio . Sed tu peta ipsa obrius intellectum est , ctiamsi hinc ipsa re- e IVM M tura faveat , illine adsint varia ho Py isto i .
te luam an hac vita debriam Vitio poenam, ducta ζ' suamque Virtuti mercedem positam esse Tellem fistoriam, testem consule experientiam , & constituto ordini obstare cernest quam plurima . At si altera vita statuatur , Jam omni S solvitur quaestio ς elucidantur'I.I. Eu Hamaquι. Υ ' oratis
397쪽
8 Juris Naturalis .glementa. ordinanturque Omnia ; humanitatis systema firmum, sibique ipsi cohaerenS & accommo datum est : in aperto Dei sapientia poni tur , omniaque supplemcnta , omnelque ne cessarias compensationes invenimus ad illud emendandum quidquid in hac mortali vita
mancum est, inconcussoque columine utitus adnititur , quoniam ex huiusmodi 'constituto ordine viri probi rerum ouantumvis aris duarum vel obeundarum vel serendarum praepotentem cautam nanciscuntur.
Quae hic statuimus , si ex mera coniectura ortum ducerent , haberi quidem illa possent ut figmentum minus ad Veritatem accedens , quam explicando nostro systemati accommosatum. Sed nostra tententia, ut jam probatum est , ipla nititur hominis natura atque praestantia , necnon ingenito nobis illo sensu quo supra vitam praesentem evehimur ; fundatur etiam in morali parte hominis , prout praescriptam Regulam sequi , suarumque actionum rationem teisnetur reddere . Quibus si addas opinione nostra virtutem fulciri , totumque perfici Naturalium Legum systema , prosecto ne-ςesse habebis confiteri earumdem Natura lium Legum in futura vita sanctionem non minus verisimilem , quam eximiam & utilem esse .
398쪽
Inde fit ut futurae vitae opinio omnibus Fqtum
temporibus & apud pmnes gentes plus mi- vi o riusve recepxa sit , prout homines plus mi m i us
proximius ad rerum originem accessere . tibus ero. Ioter Ethoicos eamdem , quae nostra est , dita. & eisdem de caussis sapientissimorum viro- ,rum fidem extitisse , tum ςx historacis monumentis , tum ex luculentissimis Philolo- γ ' ..ph rum testimoniis in promptu nobis est. -
delfinstrare . Sed hic s lis esto advertere quῆ Hiis scrietoribus de hoc argymento
Philosophorum testimonia collecta sunt in si gndam nostrae opinionis veritatem mul tum quidem prodesse siquidem ex his te stimoniis dignoscuntur vel nunquam pedi-
tus interlita primigeniae fidei vestigia , ver
Naturae atque Rationis elata Vox , aut ' ' trumque simul , udde nostris ratiocinationibus non parum accedit ponderis c
399쪽
NI EN ΤΙ ΑΜ ut ab M 'ssciant ad sabiliendam nostram frim , nosramque Nemri rationem dirigendam.
AC ΤENUS mentis immortalipateri,1 quaestionem certe summopere momen-gum sen' tosam , necnon dedicatum in futura vitas. eshh iuxtin intilli pritinium , suamque nequitiae
ter prob,- demandatam .po nam e endimus , quantum haec omnia naturali lumine possumus assequi . Prolati cujusvis in has quaestiones at 'oumenti suum proculdubio peculiare imbus' in ; & haec lingula argumenta alterum a linterius opem istita atque sic per suam
onjunctionem Validiora , Intimam Certe
persuasionem inducere debent in animum attentum & praejudicatarum opinionum im munem , viderique debhnt suffcientia ad Naturalium Leoum' stabiliendam auctorita-
tem sanctionemque , quae auctoritas & fanctio tam latE pateant , quam necesis est . ad objecta quaevis solvenda .: -;
mileitur SIN dicas omnia nostra de proposita oon nisi quaestione ratiocinia probabilibus tantum
400쪽
vere contineri nissi, qIalemcumquo convenaeu- hostes otiam , unde nostra argumenta longe distant artum iis a demo ratione ' fatebor equidem non iis conti- hic omnimodam evidentiam deprehendi s ' Si sui sed nostroruni argumentorum tanta est ve ' risimilitudo , & firmata tam graVibus cau- sum rei sis convenienti , ut nostra opinio avi pondetur. velsae opinioni longe debeat antecellere ,& iuYta Illam instituenda' sit nobis vitae
Etenim mirum in modum incerti, vagain remur ineundassum partium. nescii , si non aliter ad agendum quam per eVidentia a gumenta 'impelleremur Siepissime fit ut ' . quarum rarum natura e Vuentiam non adis i
mittit, in iis sufficere debeant probabiles γ v ultae eo ςctgm , . quibus ravo decipimur , u: si tamen inter se conjung ntur comparenturqus, , & seduloe explorentur . Itaque in physicis rebus , in arte medica , in Criti catin I istoria , In publica administ ratio- indi, in mercatura , atque fere in omnibus quae hae in vita gerunxur , Vir prudens has vel illas partes amplectitur variis capsis imis Pullus ' quas mature dijudicatas contrariis causis superiores putat esse . ..